41
Einführung in die griechische und lateinische Literaturgeschichte Literaturgeschichte Römische Klassik Beate Hintzen

Römische Klassik [Schreibgeschützt]) · Publius Vergilius Maro, 15.10.70-20.9.19 v.Chr., geb. bei Mantua, Ausbildung in Cremona und Rom, ca. 42-39: Bukolika/Eklogen, ca. 37-30:

  • Upload
    others

  • View
    23

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Ein

führ

ung

in d

ie g

riec

hisc

he

und

late

inis

che

Lit

erat

urge

schi

chte

L

iter

atur

gesc

hich

te

Röm

isch

e K

lass

ik

Bea

te H

intz

en

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k

•M

arcu

s T

eren

tius

Var

ro (

116-

27)

•M

arcu

s T

ulli

us C

icer

o (1

06-4

3)

•G

aius

Iul

ius

Cae

sar

(100

-44)

•G

aius

Iul

ius

Cae

sar

(100

-44)

•C

orne

lius

Nep

os (

ca. 1

00-2

5)

•G

aius

Sal

lust

ius

Cri

spus

(86

-34)

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k, V

arro

•ve

rbin

det d

urch

sei

ne l

ange

Leb

ensz

eit A

rcha

ik

und

augu

stei

sche

Zei

t

•B

iogr

aphi

e: w

ahrs

chei

nlic

h R

itte

r, m

ilit

äris

che

Lau

fbah

n fü

hrt z

u R

eich

tum

, zur

ückg

ezog

enes

L

eben

als

Sch

rift

stel

ler,

im B

ürge

rkri

eg a

uf

Leb

en a

ls S

chri

ftst

elle

r, im

Bür

gerk

rieg

auf

S

eite

n de

s P

ompe

ius,

Arc

hiva

r

•V

erfa

sser

von

ca.

600

Büc

hern

, erh

alte

n: Ü

ber

die

late

inis

che

Spra

che

(in

Tei

len)

, Dre

i Büc

her

über

die

Lan

dwir

tsch

aft,

Fra

gmen

te v

on

soge

nann

ten

Men

ippe

isch

en S

atir

en

Cic

ero,

10

6-43

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k, C

icer

o

•ge

b. in

Arp

inum

im

Rit

ters

tand

•ho

mo

novu

s

•A

nwal

t, P

olit

iker

, Sch

rift

stel

ler

•A

nwal

t, P

olit

iker

, Sch

rift

stel

ler

•79

-77

Bil

dung

srei

se n

ach

Gri

eche

nlan

d

•üb

lich

e Ä

mte

rlau

fbah

n (c

ursu

s ho

noru

m)

•im

Bür

gerk

rieg

Ans

chlu

ß an

Pom

peiu

s

•pr

oski

bier

t, e

rmor

det;

Kop

f un

d H

ände

wur

den

auf

dem

For

um a

usge

stel

lt

Äm

terl

aufb

ahn

= c

ursu

s ho

noru

m

•Q

uäst

or: V

erw

altu

ngsb

eam

ter,

u.a

. V

erw

altu

ng d

er S

taat

skas

se (

31 J

.)

•Ä

dil:

Pol

izei

aufg

aben

, Org

anis

atio

n de

r •

Ädi

l: P

oliz

eiau

fgab

en, O

rgan

isat

ion

der

staa

tlic

hen

Spi

ele

(37

J.)

•P

räto

r: V

ertr

eter

der

Kon

suln

, R

echt

sspr

echu

ng (

40 J

.)

•K

onsu

l: R

egie

rung

sbea

mte

r (4

3 J.

)

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k, C

icer

oS

chri

ften

•R

eden

, z.B

. Red

en g

egen

Ver

res,

4 R

eden

geg

en

Cat

ilin

a, 1

4 P

hili

ppis

che

Red

en (

Ans

chlu

ß an

D

emos

then

es)

•rh

etor

isch

e (t

heor

et.)

Sch

rift

en, z

.B. Ü

ber

den

Red

ner

(Ide

al d

es p

hilo

soph

isch

geb

ilde

ten

Red

ners

im

A

nsch

luß

an I

sokr

ates

)A

nsch

luß

an I

sokr

ates

)

•ph

ilos

ophi

sche

Sch

rift

en, z

.B. Ü

ber

den

Staa

t (ke

in

eige

nes

Phi

l. S

yste

m, s

onde

rn A

usw

ahl

des

Wes

entl

iche

n, d

.h. E

klek

tizi

smus

)

•D

icht

unge

n, z

.B. Ü

ber

sein

Kon

sula

t(nu

r in

ger

inge

n T

eile

n er

halt

en)

•B

rief

e, u

rspr

üngl

ich

nich

t zur

Ver

öffe

ntli

chun

gbe

stim

mt

Cae

sar,

100

-44

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k, C

aesa

r•

100-

44 v

.Chr

., m

ehr

Pol

itik

er a

ls S

chri

ftst

elle

r

•P

atri

zier

aus

dem

jul

isch

en G

esch

lech

t

•po

liti

sch:

Pop

ular

•S

chri

ften

:–

Auf

zeic

hnun

gen

(com

men

tari

i) d

er E

reig

niss

e üb

er d

en

gall

isch

en K

rieg

(Büc

her

1-7

von

Cae

sar,

Buc

h 8

von

sein

em

Leg

aten

Aul

us H

irti

us)

Leg

aten

Aul

us H

irti

us)

–A

ufze

ichn

unge

n üb

er d

en B

ürge

rkri

eg

von

Fre

unde

n C

aesa

rs v

erfa

ßt:

–A

ufze

ichn

unge

n üb

er d

en A

lexa

ndri

nisc

hen

Kri

eg

–A

ufze

ichn

unge

n üb

er d

en A

frik

anis

chen

Kri

eg

–A

ufze

ichn

unge

n üb

er d

en S

pani

sche

n K

rieg

poli

tisc

he R

echt

fert

igun

gen

mit

ges

chic

kter

Ano

rdnu

ng

der

Ere

igni

sse

und

in e

lega

nter

Spr

ache

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k, N

epos

•A

bsta

mm

ung

und

Leb

ensw

eg u

nbek

annt

•au

ssch

ließ

lich

Sch

rift

stel

ler

•W

erke

:•

Wer

ke:

–C

hron

ica

(Wel

tges

chic

hte)

, ver

lore

n

–E

xem

pla,

ver

lore

n

–Ü

ber

berü

hmte

Män

ner

in 1

6 B

üche

rn, t

eil-

wei

se e

rhal

ten,

bes

. 3. B

uch

über

aus

länd

isch

e F

eldh

errn

(z.

B. H

anni

bal)

Pro

sa d

er r

ömis

chen

Rep

ubli

k, S

allu

st

•ge

b. im

sab

inis

chen

Am

iter

num

•C

äsar

iane

r

•po

liti

sche

Kar

rier

e, R

ückz

ug a

ls S

chri

ftst

elle

r na

ch C

aesa

rs T

od

•w

eitg

ehen

d ve

rlor

enes

Wer

k:H

isto

rien

(Jah

re 7

8-67

)H

isto

rien

(Jah

re 7

8-67

)

•er

halt

ene

Wer

ke:

–C

atil

inar

isch

e V

ersc

hwör

ung

–K

rieg

geg

en J

ugur

tha

•B

esch

wör

ung

der

Ver

gang

enhe

it a

ls I

deal

, dah

er

alte

rtüm

lich

e S

prac

he

Dic

htun

g de

r rö

mis

chen

Rep

ubli

k, L

ukre

z

Tit

us L

ucre

tius

Car

us, c

a. 9

7-55

Dic

htun

g de

r rö

mis

chen

Rep

ubli

k, L

ukre

z

•L

ehrg

edic

ht: V

ersi

fizi

erun

g de

r E

piku

rei-

sche

n P

hilo

soph

ie

•Ü

ber

die

Nat

ur d

er D

inge

in 6

Büc

hern

in

•Ü

ber

die

Nat

ur d

er D

inge

in 6

Büc

hern

in

Hex

amet

ern

•W

eltd

eutu

ng m

it H

ilfe

der

Ver

nunf

t �

Bef

reiu

ng d

er M

ensc

hen

von

Fur

cht u

nd

Abe

rgla

uben

Dic

htun

g de

r rö

mis

chen

Rep

ubli

k, L

ukre

z

•B

uch

1: H

ymnu

s au

f V

enus

(E

rzeu

geri

n al

les

Leb

ens)

, Ato

me

und

leer

er R

aum

als

Gru

nd-

prin

zipi

en d

er W

elte

rklä

rung

•2.

Buc

h: B

eweg

ung

und

Mis

chun

g de

r A

tom

e al

s U

rsac

he a

llen

Ges

cheh

ens

•2.

Buc

h: B

eweg

ung

und

Mis

chun

g de

r A

tom

e al

s U

rsac

he a

llen

Ges

cheh

ens

•3.

Buc

h: G

eist

und

See

le d

es M

ensc

hen

•4.

Buc

h: S

inne

swah

rneh

mun

g, V

orst

ellu

ngen

und

T

rieb

e•

5. B

uch:

Wel

tent

steh

ung

und

Kul

ture

ntw

ickl

ung

•6.

Buc

h: n

atür

lich

e E

rklä

rung

en v

on

Nat

urph

änom

enen

(z.

B. B

litz

und

Don

ner)

Dic

htun

g de

r rö

mis

chen

Rep

ubli

k, C

atul

l

•ca

. 84-

54 v

.Chr

.

•ke

in A

ntei

l an

der

Pol

itik

•S

ohn

eine

s re

iche

n un

d an

gese

hene

n V

ater

s au

s V

eron

aV

eron

a

•V

orbi

ld: K

alli

mac

hos

•kl

eine

Ged

icht

e in

ver

schi

eden

en V

ersm

aßen

, da

runt

er z

ahlr

eich

e L

iebe

sged

icht

e

•Ir

onie

, Ans

piel

ungs

reic

htum

, Art

ifiz

iali

tät,

F

ikti

onal

ität

, Obs

zöni

tät

Dic

htun

g de

r rö

mis

chen

Rep

ubli

k, C

atul

l, C

arm

en 5

1

Ille

mi

par

deo

vide

tur,

ille

, si f

as e

st, s

uper

are

divo

s,

qui s

eden

s ad

vers

us id

enti

dem

te

spec

tat e

t au

dit

dulc

e ri

dent

em, m

iser

o qu

od o

mni

s5

erip

it s

ensu

s m

ihi:

nam

sim

ul te

,

Les

bia,

asp

exi,

nih

il e

st s

uper

mi

<in

pec

tore

voc

is>

,<

in p

ecto

re v

ocis

>,

ling

ua s

ed to

rpet

, ten

uis

sub

artu

s

flam

ma

dem

anat

, son

itu

suop

te10

tint

inan

t aur

es, g

emin

a te

gunt

ur

lum

ina

noct

e.

Oti

um, C

atul

le, t

ibi m

oles

tum

est

:

Oti

o ex

ulta

s ni

miu

mqu

e ge

stis

.

Oti

um e

t reg

es p

rius

et b

eata

s15

perd

idit

urb

es.

Dic

htun

g de

r rö

mis

chen

Rep

ubli

k, C

atul

l, C

arm

en 5

1

Wie

ein

Got

t –so

wil

l mir

der

Man

n er

sche

inen

,

meh

r al

s ei

n G

ott –

so d

iese

s zu

sag

en s

tatt

haft

der

gege

nübe

r si

tzen

d nu

r im

mer

fort

dic

h

anbl

ickt

und

hör

t dei

n

süße

s L

ache

n. W

ahrl

ich

um a

lle

Sin

ne5

brin

gt d

ies

mic

h U

nsel

igen

. Wen

n m

ein

Bli

ck n

ur

dir

bege

gnet

, Les

bia,

gle

ich

vers

tum

mt,

ach

,

in d

er B

rust

mei

nein

der

Bru

st m

eine

Sti

mm

e, s

tarr

t die

Zun

ge, e

rgie

ßt s

ich

lohe

nd

Feu

er in

die

Gli

eder

, im

Ohr

e kl

ingt

᾿s u

nd10

dröh

nt᾿s

, die

Aug

enst

erne

um

scha

ttet

dop

pelt

näch

tlic

hes

Dun

kel.

Müß

igga

ng, C

atul

lus,

erw

eckt

dir

Lei

den:

Müß

igga

ng v

erlo

ckt d

ich

zu f

rech

em S

chw

ärm

en.

Müß

igga

ng h

at K

önig

e ei

nst g

estü

rzt u

nd15

blüh

ende

Stä

dte.

Aug

uste

isch

e L

iter

atur

•Z

eit d

es T

rium

vira

ts,

43-3

1 +

Reg

ieru

ngs-

zeit

des

Aug

ustu

s

•Z

eit d

es F

ried

ens

und

der

inne

ren

der

inne

ren

Res

taur

atio

n

•M

äzen

aten

tum

und

H

ochb

lüte

der

D

icht

ung

Pub

lius

Ver

gili

us M

aro,

15.1

0.70

-20.

9.19

v.C

hr.,

geb.

bei

Man

tua,

Aus

bild

ung

in C

rem

ona

und

Rom

,ca

. 42-

39:

Buk

olik

a/E

klog

en,

ca. 3

7-30

: G

eorg

ica,

ca. 3

0-19

: Ä

neis

.ca

. 30-

19:

Äne

is.

„Gra

bepi

gram

m“

mit

den

wes

entl

iche

n S

tati

onen

des

Leb

ens

und

des

Wer

kes

in

Kur

zfor

m

Man

tua

me

genu

it, C

alab

ri r

apue

re, t

enet

nun

c

Par

then

ope*

. Cec

ini p

ascu

a, r

ura,

duc

es.

Man

tua

gab

mir

das

Leb

en, d

en T

od K

alab

rien

, N

eape

l

birg

t mic

h. D

as H

irte

nleb

en b

esan

g ic

h, d

as

Lan

dleb

en u

nd F

ühre

r.

* po

etis

cher

Nam

e vo

n N

eape

l

Buk

olik

a/E

klog

en

•10

Ged

icht

e in

H

exam

eter

n

•V

orbi

ld: T

heo-

krit

krit

•N

atur

als

be

seel

tes

Wes

en

Geo

rgic

a

•L

ehrg

edic

ht

•V

orbi

lder

: Luk

rez,

Hes

iod

•4

Büc

her:

-1.

Ack

erba

u•

4 B

üche

r:-

1. A

cker

bau

-2.

Obs

t-un

d W

eina

nbau

-3.

Vie

hzuc

ht

-4.

Im

kere

i

Äne

is

•S

eest

urm

, Lan

dung

in K

arth

ago,

Auf

nahm

e du

rch

die

Kön

igin

Did

o (1

. B.)

•Ä

neas

’ B

eric

ht v

om U

nter

gang

Tro

jas

(2.

•Ä

neas

’ B

eric

ht v

om U

nter

gang

Tro

jas

(2.

B.)

Äne

as’ F

luch

t aus

Tro

ja m

it s

eine

m

Vat

er A

nchi

ses

und

sein

em S

ohn

Asc

aniu

s/Iu

lus

Äne

as t

rägt

sei

nenV

ater

Anc

hise

s

Äne

as’ F

luch

t aus

Tro

ja

mit

sei

nem

Vat

er

Anc

hise

s un

d se

inem

Soh

n A

scan

ius/

Iulu

s

Äne

is

•S

eest

urm

, Lan

dung

in K

arth

ago,

Auf

nahm

e du

rch

die

Kön

igin

Did

o (1

. B.)

•Ä

neas

’ B

eric

ht v

om U

nter

gang

Tro

jas

(2.

B.)

•Ä

neas

’ B

eric

ht v

on d

en I

rrfa

hrte

n vo

n T

roja

Äne

as’

Ber

icht

von

den

Irr

fahr

ten

von

Tro

ja

nach

Siz

ilie

n (3

. B.)

Irrf

ahrt

en d

es Ä

neas

Äen

eis

•S

eest

urm

, Lan

dung

in

Kar

thag

o, A

ufna

hme

durc

h di

e K

önig

in D

ido

(1. B

.)

•Ä

neas

’ B

eric

ht v

om U

nter

gang

Tro

jas

(2. B

.)

•Ä

neas

’ B

eric

ht v

on d

en I

rrfa

hrte

n vo

n T

roja

nac

h S

izil

ien

(3.

B.)

•L

iebe

zw

isch

en D

ido

und

Äne

as, W

eite

rfah

rt, D

idos

S

elbs

tmor

d (4

. B.)

Sel

bstm

ord

(4. B

.)

•er

neut

e L

andu

ng a

uf S

izil

ien,

Lei

chen

spie

le f

ür A

nchi

ses

(5.

B.)

•U

nter

wel

t: „

Röm

ersc

hau“

(6.

B.)

•L

andu

ng in

Lat

ium

, Lat

inus

’ ges

chei

tert

er V

ersu

ch, Ä

neas

mit

L

avin

ia z

u ve

rhei

rate

n, T

urnu

s (8

. B.)

•K

ämpf

e m

it w

echs

elvo

llem

Aus

gang

(9.

-11.

B.)

•Z

wei

kam

pf Ä

neas

-Tur

nus,

Tod

des

Tur

nus

(12.

B)

Äne

is•

Ver

schm

elzu

ng d

er G

roßf

orm

Epo

s m

it d

em I

deal

der

kl

eine

n ge

feil

ten

For

m

•G

esch

loss

enhe

it d

er B

üche

r +

dop

pelt

e G

lied

erun

g de

s G

anze

n

•1.

Gli

eder

ung:

1-6

röm

isch

e O

dyss

ee, 7

-12

röm

isch

e Il

ias

Ilia

s

•2.

Gli

eder

ung:

1-4

Auf

enth

alt

in K

arth

ago,

5-8

An-

kunf

t in

Lat

ium

u. V

orbe

reit

unge

n de

s K

rieg

es, 9

-12

Käm

pfe

•Z

entr

ieru

ng u

m Ä

neas

, das

röm

isch

e Id

eal

von

Tu-

gend

und

Frö

mm

igke

it

•Ä

neas

’ T

ugen

den

bild

en G

rund

lage

für

die

ruh

m-

reic

he Z

ukun

ft d

es r

ömis

chen

Rei

ches

Qui

ntus

Hor

atiu

s F

lacc

us,

8.12

.65-

27.1

1.8

v.C

hr.,

geb.

in

Ven

usia

(V

enos

a),

Süd

ital

ien,

Aus

bild

ung

in R

om,

Stu

dium

der

gri

ech.

Lit

. u.

Phi

los.

in A

then

,

quäs

tori

sche

r S

chre

iber

,

ab 3

8 M

itgl

ied

des

Mae

cena

s-K

reis

es,

Fre

unds

chaf

t mit

Mae

cena

s,

17 v

.Chr

. Säk

ular

lied

Hor

az, W

erke

•S

atir

en (

serm

ones

), i

n H

exam

eter

n, V

orbi

ld:

Luc

iliu

s

•E

pode

n in

Jam

ben,

Vor

bild

: Arc

hilo

chos

•O

den

(car

min

a) in

lyr

isch

en M

aßen

, Vor

bild

: A

lkai

os, S

apph

o, A

nakr

eon,

Pin

dar

•B

rief

e (e

pist

ulae

) in

Hex

amet

ern,

ähn

lich

e F

orm

w

ie d

ie S

atir

en, a

llge

mei

ne F

rage

n de

r L

eben

sfüh

rung

•D

icht

kuns

t (ar

s po

etic

a), d

er F

orm

nac

h ei

ner

der

Bri

efe,

abe

r ei

gent

lich

ein

hex

amet

risc

hes

Leh

rged

icht

Lie

bese

legi

e, G

attu

ng

•F

orm

: Dis

tich

on

•In

halt

:–

früh

grie

chis

che

Dic

htun

g: P

olit

ik–

früh

grie

chis

che

Dic

htun

g: P

olit

ik

–H

elle

nism

us: K

lage

und

Tra

uer,

bes

. L

iebe

skla

ge

Lie

bese

legi

e, A

utor

en•

Sex

tus

Pro

pert

ius,

ca.

47-

15 v

.Chr

., 4

Büc

her

Ele

gien

, fik

tive

Gel

iebt

e C

ynth

ia (

nach

Cyn

thus

, de

m m

yth.

Geb

urts

ort d

es D

icht

ergo

ttes

Apo

ll a

uf

Del

os),

Mit

glie

d de

s M

aece

nas-

Kre

ises

, röm

i-sc

her

Kal

lim

acho

ssc

her

Kal

lim

acho

s

•A

lbiu

s T

ibul

lus,

ca.

50-

19 v

.Chr

., M

itgl

ied

des

Mes

sala

-Kre

ises

, fik

tive

Gel

iebt

e D

elia

(D

elie

rin,

zu

r B

edeu

tung

des

Nam

ens

s.o.

), 2

Büc

her

mit

16

Ele

gien

, wei

tere

unt

er s

eine

m N

amen

übe

rlie

fert

e G

edic

hte

stam

mm

en v

on a

nder

en A

utor

en

•O

vid

Pub

lius

Ovi

dius

Nas

o,

20.3

.43

v.C

hr. –

17 n

.Chr

.,

geb.

in

Sul

mo

(Sul

mon

a),

Stu

dium

in

Rom

, Bil

dung

srei

se

nach

Gri

eche

nlan

d, K

lein

asie

n

und

Siz

ilie

n,

gefe

iert

ster

Dic

hter

Rom

s,ge

feie

rtst

er D

icht

er R

oms,

Ver

bann

ung

8 n.

Chr

. aus

nic

ht

gekl

ärte

n G

ründ

en (

carm

en e

t

erro

r„G

edic

ht u

nd V

erfe

hlun

g“)

nach

Tom

i (K

onst

anza

) am

Sch

war

zen

Mee

r

Ovi

d, W

erke

•L

iebe

sdic

htun

g:–

Lie

besa

ffär

en (

Am

ores

), E

legi

en, f

ikti

ve G

elie

bte

Cor

inna

–L

iebe

skun

st (

Ars

am

ator

ia),

Leh

rged

icht

in

eleg

isch

en D

isti

chen

–H

eilm

itte

l ge

gen

die

Lie

be (

Rem

edia

am

oris

)

–H

eroi

denb

rief

e (E

pist

ulae

Her

oidu

mo.

Her

oide

s), f

ikti

ve B

rief

e m

ythi

sche

r F

raue

n an

ihr

e M

änne

r o.

Gel

iebt

en i

n D

isti

chen

•m

ytho

logi

sche

Dic

htun

g:–

Fes

tkal

ende

r (F

asti

) in

Dis

tich

en, F

estt

age

des

röm

Kal

ende

r de

r –

Fes

tkal

ende

r (F

asti

) in

Dis

tich

en, F

estt

age

des

röm

Kal

ende

r de

r er

sten

6 M

onat

e in

6 B

üche

rn

–V

erw

andl

unge

n (M

etam

orph

oses

), c

a. 2

50 V

erw

andl

ungs

myt

hen

in

Hex

amet

ern

zu e

inem

dur

ch C

hron

olog

ie u

nd T

hem

a zu

ein

em

durc

hgän

gige

n G

edic

ht v

erkn

üpft

, in

15 B

üche

rn, V

orbi

ld:

Ait

ien

des

Kal

lim

acho

s

•E

xild

icht

ung:

–T

raue

rged

icht

e (T

rist

ia),

Ele

gien

in

5 B

üche

rn

–B

rief

e (E

pist

ulae

ex

Pon

to),

Ele

gien

in

4 B

üche

rn

–Ib

is, S

chm

ähge

dich

t

augu

stei

sche

Dic

htun

g,

Zus

amen

fass

ung

•V

ergi

l

•H

oraz

•P

rope

rz•

Pro

perz

•T

ibul

l

•O

vid

augu

stei

sche

Pro

sa,

Ges

chic

htss

chre

ibun

g

•T

itus

Liv

ius

•V

elle

ius

Pat

ercu

lus

•C

urti

us R

ufus

•C

urti

us R

ufus

Tit

us L

iviu

s•

ca. 5

9 v.

Chr

. –17

n.C

hr.,

geb.

in

Pat

aviu

m (

Pad

ua)

als

Soh

n w

ohlh

aben

der

Elt

ern

•ph

ilos

ophi

sche

und

rhe

tori

sche

Stu

dien

, frü

he

gesc

hich

tlic

he S

tudi

en

•ke

ine

eige

nen

mil

itär

isch

en o

der

poli

tisc

hen

Erf

ahru

ngen

•ke

ine

eige

nen

mil

itär

isch

en o

der

poli

tisc

hen

Erf

ahru

ngen

•V

on d

er G

ründ

ung

der

Stad

t an

•an

nali

stis

ches

Pri

nzip

•14

2 B

üche

r, d

avon

erh

alte

n 1-

10 u

nd 2

1-45

, der

Res

t in

Z

usam

men

fass

unge

n

•L

eist

ung:

kün

stle

risc

he D

urch

form

ung

•re

publ

ikan

isch

e G

esin

nung

, Ide

alis

ieru

ng d

er F

rühz

eit

Vel

leiu

s P

ater

culu

s un

dC

urti

us R

ufus

•G

aius

(?)

Vel

leiu

s P

ater

culu

s, g

eb. c

a. 2

0 v.

Chr

., ka

iser

treu

er O

ffiz

ier

aus

Rit

terf

amil

ie, G

esch

icht

e vo

n de

r Z

eit

des

troj

anis

chen

Kri

eges

bis

zur

ei

gene

n Z

eit

in 2

Büc

hern

, d.h

. kle

ine

eige

nen

Zei

t in

2 B

üche

rn, d

.h. k

lein

e U

nive

rsal

gesc

hich

te

•C

urti

us R

ufus

, woh

l 1.

Jh.

n.C

hr.,

Ges

chic

hte

Ale

xand

ers

des

Gro

ßen,

des

Kön

igs

der

Mak

edon

en, e

her

hist

oris

cher

Rom

an m

it

krit

isch

er D

arst

ellu

ng d

es A

lexa

nder