иргэн төрийн харилцаа

11в анги З.Тэмүүлэн, Бямбасүрэн

• Ардчилсан нийгмийн онцлог шинж нь засаг тєрєєнээлттэй сонгох иргэдийн боломж, шударга vйлявц юм

• Иргэн Та хvсэл зоригоо илэрхийлэн тєр засагт

єєрийгєє тєлєєлєх албан тушаалтанг шударга

бєгєєд чєлєєт байдлаар сонгож чадаж байвалэнэ нь жинхэнэ ардчилсан сонгууль болно.

Ардчилсан сонгуулийн мєн чанар

• • олон намын тєлєєлєлтэй

• олон нэр дэвшигчтэй

• чєлєєтэй хэлбэрээр явагддаг

• сонгуульд оролцож буй иргэд сонгуульд

хэрхэн оролцох сонголттой

• сонгуульд хэрхэн оролцсныхоо тєлєє ямар

нэг хариуцлага хvлээхгvй байх зэргээр

илэрнэ.

Ардчилсан бус сонгуулийн мєн

чанар• Сонгуулийн шинжийг

ерєнхийдєє агуулах боловчсонголт хийх хувилбарбайхгvй• нэг нам буюу улс тєрийнхvчний тєлєєлєлтэй, ихэвчлэн нэг нэр дэвшигчтэй• сонгуульд хэрхэн оролцохнь албадлагын шинжтэй• сонгуульд оролцсонбайдлаасаа vvдээдхариуцлага хvлээхмагадлалтай• айлган сvрдvvлэх, заналхийлэх, эд мєнгє болонбусад зvйлээр єєртєє татах, саналыг худалдаж авах зэрэгбайдлаар илэрнэ.

• Засаг тєрєє тохинуулахад эрхэм иргэн Таны

зєв сонголт туйлын чухал бєгєєд

хариуцлагатай зvйл юм. Таны хийсэн сон-

голтоос одоо ба ирээдvйн тєр засгийн

ардчилсан шинж чанар, улс орны тогтвортой

хєгжил ихээхэн хамааралтай юм.

Үнэт цаас гэж юу вэ?

Хамгийн ерөнхий утгаараа үнэт цаас гэдэг ньөмчийн эрхийг илэрхийлсэн хөрөнгө буюу орлогыгэзэмших эрхийг гэрчилсэн хууль зүйн баримт бичиг

юм.

Хувьцаа

Бонд

• Бонд буюу өрийн бичиг гэдэг нь тодорхой хэмжээний мөнгийг тодорхой хугацаанд тодорхой хүүтэйгээр зээлсэн болохыг гэрчилсэн үнэт цаас юм.

Үүсмэл үнэт цаас

• Үүсмэл үнэт цаас нь бусад хөрөнгүүдэд үндэслэгдсэн санхүүгийн хэрэгсэл юм. Хэдийгээр энэ нь үнэт цаас хэлбэртэй хөрөнгө хэдий ч түүнээс уг үнэт цаасыг анх гаргагч нь эргэж хариуцлага хүлээдэггүйгэээрээ онцлог юм

Төсвийн үе шат

• Төсвийн талаарх мэдээлэл ил тод байх нь ардчилсан нийгмийн чухал үзүүлэлтийн нэг төдийгүй авлига ядууралал хариуцлагагүй байдал үүсэхээс урьдчилан сэргийлэхгол хэрэгсэл болдог.