1

บนทกประสบการณ : เลาเรองแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบ การเขาเฝารบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณชนสายสะพาย

อ.ก.ค.ศ.สป. จกราวธ ค าทว

บนทกเมอวนจนทรท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๕๖ เวลา ๐๑.๑๙ น.

เมอวนวสาขบชา วนศกรท ๒๔ เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 255๖ ผมไดมโอกาส เขาเฝาฯ สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร แทนพระองค รบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณอนมเกยรตยศยงมงกฎไทย ชนท ๑ประถมาภรณมงกฎไทย นบเปนเครองราชอสรยาภรณชนสายสะพาย สายแรกในชวต และไมเคยคาดคดมากอนเลยวาชวตนจะมโอกาสไดรบ จงรสกภาคภมใจเปนทยงและตงใจวาจะตงใจปฏบตราชการดวยความสจรตไปจนกวาจะครบเกษยณ และเมอพนจากราชการแลวกจะท าหนาทพลเมองดไปจนกวาจะสนอาย สนองพระมหากรณาธคณพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทพระราชทานเกยรตยศใหกบขาราชการคนหนง ในโอกาสนไดน าเอาความรเลกๆ นอยๆ เปนประสบการณ บนทกเลาเรองแลกเปลยนเรยนรเกยวกบเครองราชอสรยาภรณในประเทศไทยโดยสวนตวเขาใจวามเพอนขาราชการอนมความรและอยากถายทอดเปนประสบการณใหรนหลง ๆ ใครรใครทราบเชนกน

( คดจาก " ประมวลกฎหมายเครองราชอสรยาภรณไทย " พ.ศ. 2550 ของส านกเลขาธการคณะรฐมนตร และ " คมอปฏบตงานดานการบรหารงานบคคล " พ.ศ. 2551 ของกระทรวงศกษาธการ ) เครองราชอสรยาภรณ คอ สงทเปนเครองหมายแสดงเกยรตยศ และบ าเหนจความชอบ ซงพระมหากษตรยพระราชทานเปนความชอบในราชการหรอ สวนพระองค ในประเทศไทยเรมปรากฏครงแรกราว พ.ศ. 2400 ( ปท 7 ในรชกาลท 4 ) ยงไมมพระราชบญญตใหเรยกวาอยางไร พระบาทสมเดจพระจอมเกลาฯทรงเรยกวา " เครองประดบส าหรบยศ " ตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาฯ ไดตราพระราชบญญตเครองราชอสรยาภรณขนเปนครงแรกใน พ.ศ.2416 เรยกวา " เครองราชอสรยยศ " มาจนถง พ.ศ. 2432 จงไดเปลยนมาเรยกวา " เครองราชอสรยาภรณ " จนถงปจจบน

" ประถมาภรณมงกฎไทย " เปนเครองราชอสรยาภรณส าหรบพระราชทานเปนบ าเหนจความชอบในราชการแผนดนในตระกลมงกฎไทย ชนท 1 ซงเครองราชอสรยาภรณตระกลนม 8 ชน ไดแก

2

1. ชนสงสด " มหาวชรมงกฎ " (ม.ว.ม.) 2. ชนท 1 " ประถมาภรณมงกฎไทย " (ป.ม.) 3. ชนท 2 " ทวตยาภรณมงกฎไทย " (ท.ม.) 4. ชนท 3 " ตรตาภรณมงกฎไทย " (ต.ม.) 5. ชนท 4 " จตรถาภรณมงกฎไทย " (จ.ม.) 6. ชนท 5 " เบญจมาภรณมงกฎไทย " (บ.ม.) 7. ชนท 6 " เหรยญทองมงกฎไทย " (ร.ท.ม.) 8. ชนท 7 " เหรยญเงนมงกฎไทย " (ร.ง.ม.)

ลกษณะของเครองราชอสรยาภรณ " ประถมาภรณมงกฎไทย " อธบายไว ในพระราชบญญตเครองราชอสรยาภรณอนมเกยรตยศยงมงกฎไทย พ.ศ. 2484 มาตรา 8 วา " ดวงตราเปนรปพระมหามงกฎอยในลายหวานลอมทอง พนลงยาสน าเงนและสแดง มกระจงเงนใหญสทศ เลกสทศ มรศมทองสลบตามระหวาง ดานหลงเปลยนพระมหามงกฎเปนอกษรพระปรมาภไธยยอ จ.ป.ร. เบองบนมจลมงกฎหอยกบแพรแถบขนาดกวาง 10 เซนตเมตร สน าเงนรมเขยวมรวเหลองรวแดง ขนาดใหญควบคนทงสองขาง สะพายบาขวาเฉยงลงทางซาย กบมดารารปอยางดานหนาดวงตรา แตไมมจลมงกฎ ดานหลงเปนทอง ประดบทอกเสอเบองซาย ส าหรบพระราชทานสตรนน ดวงตรา ดาราและสายสะพายมขนาดยอมกวา" ประวตเครองราชอสรยาภรณ เมอลทธจกรวรรดนยมตะวนตกเรมเขามาคกคามประเทศตะวนออกมากขน เรอย ๆ น ามาซงความเปลยนแปลงทส าคญอยางหนงในสยามประเทศ อนเปนจดก าเนดของสงประดบตกแตงกบเสอทเปนเครองแสดงยศศกดและบงบอกถงฐานนดร หรอต าแหนงหนาทของผทใชประดบอย โดยเครองประดบเสอเพอแสดงยศศกดน มแบบอยางมาจากชาวยโรปเมอหลายรอยปกอนทมความเปนมาวา แตเดมใชเปนเครองหมายในหมคณะพวกผด ทปฏบตกจทางศาสนาเดยวกน จนกระทงเมอเกดสงครามครเสดเพอแยงชงดนแดนปาเลสไตน ทชาวครสตถอวาเปนถนก าเนดของพระเยซ ใหรอดพนจากการครอบครอง ของชาวมสลม บรรดากษตรยและผมยศศกดทงหลายในยโรปไดพากนรบอาสาไปเปนทหารครเสดกนหลายประเทศ พระสนตะปาปา แหง กรงโรม จงคดท าเครองหมายใหแกบรรดาทหารอาสาหรอทเรยกกนวา อศวนนกรบ ดวยการใชรป “กางเขน” เพอแสดงถงความเปนพวก ฝาย หรอ คณะเดยวกนใหปรากฏ โดยมการเรยกคณะของแตละคณะวา “Order”

3

หลงสงครามยตลง มการน าเครองหมายกางเขนมาตกแตงใหมรปแบบตางกนไปตามชนยศ เปนเครองหมายแสดงต าแหนงหรอความกลาหาญ หรอ เปนบ าเหนจความชอบทกษตรยพระราชทานให สงเหลานนจงกลายมาเปน “เครองราชอสรยาภรณ” เพราะไดรบมอบจากกษตรย โดยใชค า“Order”แทนความหมายวา “ตระกล” ของเครองราชอสรยาภรณ ซงเปนเครองประดบอาภรณทไดรบพระราชทาน อาท The Order of Aviz ของโปรตเกสทเปนเครองราชอสรยาภรณตระกลแรกและเกาแกทสดในยโรป มมาตงแตพทธศตวรรษท 17 กอนทอาณาจกรสโขทยจะเรมกอตงขน ในเอเชย สยามนบเปนประเทศแรกทมการใชเครองราชอสรยาภรณตามอยางสากล ดวยความใฝใจศกษาวฒนธรรมและประเพณตะวนตกของ พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว จงทรงมพระราชด ารจะสรางเครองหมายแบบชาวตะวนตก จากแบบของสงทเปนเครองหมายแทนพระองค ไดแก ลวดลายของตราพระราชลญจกรไอราพต ซงเปนตราประทบบนหนงสอราชการ และจากแบบของสงทเปนมงคลเดมของไทย ไดแก พลอย 9 ชนด หรอ ท เรยกวา นพรตน มาประยกตเขาดวยกนกบตราประดบเสอเพอแสดงเกยรตยศ ทชาวตะวนตกเรยกวา Star โดยไดทรงบญญตค าวา “ดารา” ขนมาใช เรยก สวนประกอบเครองราชอสรยาภรณไทย ตงแตชนท 2 เปนตนไปจนถงชนสายสะพายและใชมาตราบจน ทกวนน แตยงคง ถอวาเปน“เครองราชอสรยยศ” เพราะโดยมากสรางขนส าหรบพระราชทานแกพระราชวงศ สวน“เครองส าคญยศ”ทเปนของขนนางมไมมากนกและถอวาเปนตนเคาเครองราชอสรยาภรณ ไทยปจจบน เชน ดารานพรตน เปนตนเคาของเครองราชอสรยาภรณอนเปนโบราณมงคลนพรตนราชวราภรณ ดาราชางเผอกเปนตนเคาของเครองราชอสรยาภรณอนเปนทเชดชยงชางเผอก เปนตน การเกบรกษาเครองราชอสรยาภรณ 1. เครองราชอสรยาภรณเปนของสง ควรเกบรกษาไวทสง เหมาะสมควรแก การเคารพบชา เปนการแสดงความจงรกภกดนอมร าลกในพระมหากรณาธคณ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ ผพระราชทานจะเปนมงคลสงสด กอใหเกดความสข ความเจรญแกตนเองและครอบครว 2. ควรเกบในทปลอดภย ปองกนการสญหาย 3. ภายหลงการใชประดบแตละครง ควรใชผาสะอาด นม ท าความสะอาดเบา ๆ และหอดวยกระดาษแกวไวใหมดชด น าไปใสกลองปดฝาใหสนทปองกนฝนละออง และไมใหกระทบกบอากาศ

4

4. ไมควรเกบในสถานททมแดดสงตลอดเวลา หรอมไฟรอนแรง และตอง ไมอบชน ปกตมกจะเกบไวในอณหภมหอง แตถาเปนหองปรบอากาศไดจะดทสด 5. ดวงตรา ดารา และเหรยญราชอสรยาภรณ อาจเสอมสภาพไดจาก ความไมบรสทธของอากาศ ฝนละออง กาซเสยชนดตาง ๆ ถาเกบไวในตนรภยหรอตเหลก ควรหอใหมดชดตามขอ 3 เพราะสทใชพนหรอทาตเหลกจะท าปฏกรยากบโลหะเงน จะท าใหเงนด า 6. ไมควรใชสารกนแมลงชนดตาง ๆ เนองจากเมอสารระเหยออกมา จะท าปฏกรยากบโลหะเงน และสวนทกะไหลทองในเครองหมายแพรปกดนเงนดนทอง ท าใหเปลยนเปนสด าได 7. สายสะพายและแพรแถบทอดวยดายและใยไหม ควรเกบในทไมรอน ไมอบชน เพราะความรอนและความชนจะท าใหเนอผายดขยายและหดตวอยตลอดเวลา จะท าใหเนอผาแหงแขงกรอบ ถามความชนท าใหเนอผายยเปอย อาจเกดเชอรา และรอยดาง อายการใชงานจะสน 8. แสงสวางเปนอนตรายตอสของผา สายสะพายและแพรแถบ แสงจะท าใหสของผาซดไดเรว ควรเกบในตทบแสง ในหองปรบอากาศไดกจะด 9. ผาสายสะพายควรเกบโดยวธมวนเปนวงกลม ผาจะไดไมยบ หรอเกบโดยวธวางไวตามยาว การเกบโดยวธพบซอนกน จะท าใหเกดรอยพบจะเกดรอยดาง สซดตามแนวของรอยพบนน 10. เมอเกบไวโดยมไดน ามาประดบเปนเวลานาน ควรตรวจสอบบางเปน ครงคราว ขอควรระวงในการประดบเครองราชอสรยาภรณ 1. กอนจบตองเครองราชอสรยาภรณ ตองแนใจวามอของทานสะอาด 2. หลกเลยงการจบตองตวเหรยญโดยตรง เพราะนวมอมคราบเหงอ จะท าใหเปนรอยดาง เกดคราบสกปรกในเวลาตอมา 3. การจบตองตวเหรยญ ดวงตรา ดารา ควรจบทขอบนอกของเหรยญใหกระชบ และมนคงปองกนการตกหลน โดยใชนวหวแมมอ นวช นวกลางและนวนางประคอง หรอจะจบทบรเวณหหอยของแพรแถบเหรยญกไดถาเปนดวงตรา ดวงดารา ควรจบทขอบนอกดงกลาวแลวยกขนวางบนฝามออกขางหนงปองกนการพลดหลน

5

4. ถาเปนไปไดควรสวมถงมอ เพอปองกนคราบเหงอทจะท าใหเกดรอยคราบสกปรก 5. ระวงการกระทบ กระแทกกบของแขง หรอตก หลน จะท าใหสวนทลงยา กระเทาะ เหรยญจะบบ ช ารด 6. ขณะสวมสายสะพาย ควรระมดระวงการนง การยน เพราะดวงตรา หอยกบสายสะพาย จะกระทบกระแทกกบของแขง หรอเกยวกบสงของขางเคยง 7. ควรแนใจวาสปรงขอเกยวดวงตรายงแขงแรงด จะไดไมเกดปญหาขณะใชประดบ 8. เมอสอดกานเสยบของดวงดาราเขากบตวหนอนแลว ควรตรวจดวาไดสอดสวนปลายของกานเสยบเขา "ขอเกยว" ใหมนคงดแลว 9. เครองราชอสรยาภรณชนสายสะพาย ควรเยบตรงดวงตราหอยสายสะพายไวกบสายสะพายเพอปองกนการช ารด หรอตกสญหาย 10. สายสะพายเครองราชอสรยาภรณ ควรปรบความยาวใหไดพอเหมาะกบความสงของแตละบคคล หวงวาจะเปนเกรดความรเลกๆ ส าหรบทานทสนใจไมจ าเพาะเหลา ชาว กศน. ของเรา เทานน ดวยความเคารพอยางยงตอทานผอานทกคน ผเขยนมเจตนามไดคดโออวดนะครบ อกนานนกประมาณไมนอยกวาสบป ผมถงจะเกษยณอายไปเปนพลเมองดเตมขน นายแบบถดตอไปนทแตงเตมยศ คอ ตวผมเอง นายจกราวธ ค าทว (ณ วนทเขยนบนทก) ครเชยวชาญ กศน.อ าเภอสรรพยา ส านกงาน กศน.จงหวดชยนาท อดต (ป ๒๕๔๙-๒๕๕๒) เปนผแทนขาราชการคร ใน ก.ค.ศ. บอรดคณะบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ตามมาตรา ๗ พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการครฯ พ.ศ. ๒๕๔๗ ชดแรก ของประเทศ ปจจบน (ตงแตป ๒๕๕๓ ถงปจจบน) เปนผแทนขาราชการคร ใน อ.ก.ค.ศ.สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ บอรดคณะบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ท ก.ค.ศ.ตงในสวนราชการ ตามมาตรา ๒๓ ประกอบมาตรา ๒๕ พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการครฯ พ.ศ. ๒๕๔๗ ชดทสองนบแตมพระราชบญญตดงกลาว ผมขออนญาตเปนนายแบบแตงเตมยศประดบเครองราชอสรยาภรณชน ป.ม. ประดบรวมกบ ท.ช. และเหรยญราชอสรยาภรณ ชางถายภาพแตงหนาดเปนหนมกวาอายจรงนดหนอย เพราะวาตวจรง จะมผมสน านมแทรกคอนขางมาก แตการประดบ

6

เครองราชอสรยาภรณจะถกตองตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรฯ ทกประการ ผมมจดมงหมายส าหรบใชเปนแบบกลววนหลงแตงผดไปจากน

บรษ (เตมยศ)

ดวงตรา ป.ม. หอยกบสายสะพาย สะพายบาขวาเฉยงลงซาย ดวงตรา ท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวางตะขอตวลางกบดมเมดแรก ดารา ป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา ดารา ท.ช. ประดบในระดบต ากวาดารา ป.ม.เยองไปทางซาย เหรยญราชอสรยาภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

บรษ(ครงยศ)

ดวงตรา ท.ช. หอยกบแพรแถบสวมคอ แพรแถบลอดออกระหวางตะขอตวลางกบดมเมดแรก ดารา ป.ม. ประดบทอกเสอเบองซายใตชายปกกระเปา ดารา ท.ช. ประดบในระดบต ากวาดารา ป.ม.เยองไปทางซาย เหรยญราชอสรยาภรณ ประดบทอกเสอเบองซายเหนอปกกระเปา

อนง เมอแตงกายชดสากล จะไมมการประดบเครองราชอสรยาภรณ หรอแพรแถบยอของเครองราชอสรยาภรณเปนอนขาด เวนแตจะประดบดมเสอเครองราชอสรยาภรณ

( ชดสากล=ใสสท สามารถประดบไดเฉพาะดมเสอเครองราชอสรยาภรณ )

7

เรองเลา “ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา สถานทรบสายสะพาย”

เดนทางออกจากบรเวณหนาอาคารสานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ จดนดหมาย ดวยรถตทจดใหบรการ ๓-๔ คน ถงสถานทรบพระราชทาน เวลา ๐๙.๕๙ น. เขา-ออก ทางประตดานถนนราชวถ เขารายงานตวตอเจาหนาทสานกอาลกษณและเครองราชอสรยาภรณ สานกเลขาธการคณะรฐมนตร รอรบรายงานตวและลงทะเบยน เวลา ๑๐.๑๙ น. ณ ศาลาดสดาลย โดยมอบบตรประจาตวสาหรบเขาเฝาสวนท ๑ ใหเจาหนาท ซงบตรประจาตว ไดเดนทางไปรบเมอคราวเขารวมประชม อ.ก.ค.ศ.สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ครงท ๔/๒๕๕๖ วนท ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ทกลมการเจาหนาท นายชยาวธ ฤทธยา (นองเมา : มอถอ ๐๘๔-๔๖๙๑๔๖๙) สานกงาน กศน. เขาไปรายงานตวลงทะเบยนแลวเจาหนาทจะตดสตกเกอรสชมพตดทบตร เขาเฝาอกทหนง เปนการยนยนวา ลงทะเบยนเพอรบเครองราชฯ เรยบรอยแลว จากนนไปรบประทานอาหารซงทางสานกพระราชวงมไวตอนรบเฉพาะผเขาเฝาเทานน มหลายทอยางเดยวเลยมทงอาหารหวาน คาว ผลไม ไกยาง ขาวเหนยว เยนตาโฟ กวยเตยว อน ๆ รบประทานไดตลอดไมอมเตมได อมแลวกรอเวลา ดนาฬกา ๑๐.๔๕ น. ผมกเดนเขาทนงในศาลาดสดาลยผานเครองตรวจวตถ ทหารคมเขมทงทหารบก เรอ อากาศ อากาศเยนภายในชมฉาดจง หองแอรเรานเอง เดนสารวจหาทนงจนพบ บรเวณทนงตดกบหองประทบนงพระราชทาน มรถแขงของพระองคเจาฯ หมนรอบตวชา ๆ ตลอดเวลา ขณะนงดนาฬกาแลวดอก ๑๒.๓๐ น. กแลว ๑๓.๑๐ น. กแลว ทาไมละ กมนเหงาครบ คนกเยอะนะ ปนเหนวาเปนปแรกทแยกรบ ชาย-หญง วนท ๒๔ พ.ค. ๕๖ ชายรบ หญงรบอกวน ๒๕ พ.ค. ๕๖ ของชายประมาณ สามพนกวาคน แตทาไมเหงาเพราะเรามความรสกวาอยในกลมรายลอมดวย สว. ผสงวย เกษยณไปแลว ใกลจะครบเกษยณ นงพดคยฆาเวลา ไดบานาญเทาไร ทา กบข. หรอเปลา มหลากหลายสงกด มหาดไทย รฐสภา ทหาร ตารวจ อยการ ศาล เกอบลมไดเจอเพอนสมยเรยน เนฯ ศาลปกครอง รนท ๑ คณหมอสรนทรฯ เปนหนงในสองคนของรนทสอบคดเลอกเปนตลากรศาลปกครองไดในป ๒๕๕๕ กเขารบพระราชทานพรอมกนกบผมเปนความโชคด พดคยเรองเกา ๆ ผมอยตรงนนคนเดยว บางพวกทเขามเพอนมาเขากแสดงความยนดกน จบมอกนหวสนหวครอนเลย อายมากกวากโดนเรยกพ พ พ เวลากเดนชาจรง

8

เชยว หนไปหนมาเหนมนงคนเดยวอยใกล ๆ นานพอควรเลยหนไปทกทายกอน เปนขาราชการครสงกดอาชวะ วทยาลยเทคนคจงหวดอะไรผมจาไมได เปนจงหวดหนงทางภาคใตเหนคยวาเปนคนบานเดยวกนกบ ฯพณฯ สเทพ เทอกฯ กคยกนแกเหงาไปไดบาง ไมตองคอยดเวลา สกพก กหนไปเจออกคน ทกทายแลวเปนทดนจงหวดอะไรฟงไมถนด เสยงคอย กวาคนรอบขาง อากาศภายในหองเยนสบาย พวกนงเตนทขางนอกคงรอนพอควร แตคงไมรอนเทาไรเพราะมพดลมไอนา ตอนเดนไปกนขาว เครองดมแถบนนบางจดทวางทผมไปนงมนกไมรกเรา สายหนาไปสายหนามา แตกพอคลายรอยไปไดบาง คนขางนอกกคงรสกเชนนเหมอนกน เวลาทรอคอยมาถงเมอมเจาหนาทพระราชวงมาสงเสยงผานไมโครโฟน 'เชญเขาประจาทไดแลวครบ จะเสดจแลวครบ เชญครบ เชญครบ...' กมดเวลาทขอมอ ๑๔.๔๕ น. ลมบอกไปวาบรเวณทผมนงในศาลาดสดาลย แถวท ๘๔ แถวผมม ๑๗ คน ทายแถวเปนจดทผมนง เลขท ๑๙๖๓ เปนเลขตรงกบ ค.ศ.เกดของผมเลยจางาย ผมเกด มถนายน ๒๕๐๖ มจอทววงจรปด อยทวบรเวลาดานหนา ดานขาง ไฟฟาทประดบเปดตลอดงาน เครองเสยง ประกาศบรรยายกาศเหมอนงานรบปรญญา สงเกตดทวอยางเดยววา บรเวณ ทประทบ ทาอะไร อยางไร ถงไหน สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร แทนพระองค เสดจถงหนาศาลาดสดาลย ประมาณ ๑๕.๑๐ น. ไมไดดนาฬกาเพราะทกคนยนแสดงถวายคานบ เสรจแลวนงลง การเดนแถวเขารบไมมการขานชอเดนเรยงเขารบตามลาดบทนง ชดแรกรบประมาณ ๑,๐๐๐ คน นงหลบตนขนมาเขากพกพวกนงขางปลกใหยนสงเสดจพกครงแรกประมาณ ๓๐-๔๐ นาท ชวงทพกมเจาหนาทหญง เรยกชอเราอกครง เขาใจวาเชคเพอใหตรงกบลาดบทเขารบ เวลาประมาณ ๑๖.๑๕ น. แถวทนงกเรมเคลอนไหวตอ ใครรบแลวกเดนเขามานงทเดม แตสามารถลกเดนเหนไปเขาหองนา ดมกาแฟ นาหวาน ได และบางคนไมถอกลองเครองราชฯ ไปดวยฝากเพอนขาง ๆ บางคนอนกบพธกตองถอกลองเครองราชฯ ทรบแลวตดตวไปดวย เพราะอะไรหรอครบ ถาหายตองชดใชเปนเงน ประมาณ ๒ หมนกวาบาท เพราะราคาเครองราชฯ จะเปลยนทก ๆ ๓ ป เรมตนครงแรกเมอป ๒๕๕๔-๒๕๕๖ จะวาไปแลว คลาย ๆ กบการเขารบพระราชทานปรญญาบตร ขางนอกมทววงจรปดใหดวาขางในทาอะไรกนบาง ตางกนทรบปรญญาบตรมอาหารใหเลอกซอรบประทานไดแตทนมใหกนใหดมฟร ไมมตกตาปรญญาไวจาหนาย ไมวนวาย กบการถายรป และไมมเสยงโทรศพท เพราะตองฝากเจาหนาทไวกอนทจะเขามาในบรเวณ

9

ทจดงาน เมอแถวท ๘๔ ลกขน เพอเขารบพระราชทานเครองราชฯ คอย ๆ เคลอนไป จนไปตอแถวกบแถวท ๘๓ เราเองลาดบท ๑๙๖๓ กาวขวา กาวซาย กาวขวา กาวซาย ไปจนถงหองประทบกงขวากลางศาลาดสดาลย พนประตเขาไปเปนทางแคบเดนสวนกบคนทรบแลวเพอออกไปนงทเดม ไดประมาณ ๓ คนหนากระดาน ผรบพระราชทานภายในมรอบขาง กะประมาณ๗๐๐-๘๐๐ คนขนไป มองไปทางหนาเปนแถวยาว ผานคนทนงเขาเฝาภายใน วนเปนวงกลมในลกษณะเวยนออกทางซายมอ กาวทละกาวแตไว มเจาหนาทแตงชดขาวคอยบอกเบา ๆ วากาวไว ๆ ไมตองหยด เปนระยะ ถงจดท ๑ ถวายคานบ ครงท ๑ เดนตอไปประมาณ ๓-๔ เมตรเลยวซาย ถวายคานบครงท ๒ กาวขนแทน ๑ กาว ถวายคานบครงท ๓ ยนมอ'เอางาน' รบกลองเครองราชอสรยาภรณสนาเงนมตราครฑทหนากลอง ถอยหลงเฉยงไปทางซายสามกาว ถวายคานบครงท ๔ หนขวาเดนออกมาเดนแถวเหมอนเดมประมาณ ๗-๘ เมตร ตอนจะเลยวซายมเจาหนาทชาย- หญง สงกระดาษขนาดนามบตร เปนเอกสารรายละเอยดใหเขยนชอ-สกล ลาดบทรบจรงหรอเปนลาดบทถายภาพเพอไวยนยนขอรบภาพขณะเขารบพระราชทาน ผมไดลาดบท ๑๕๔๕ ครบ เจาหนาทบอกวานายหลวงใหแจกไมคดตงรบไดโดยตรงหรอเอาบตรนเขยนรายละเอยดชอ-สกล มอบรวม ๆ กนใหเจาหนาททรบผดชอบของแตละหนวยงานไปรบในภาพรวมกไดหรอจะไปรบเองโดยเฉพาะผเกษยณไปทสานกอาลกษณ รายละเอยดมในบตรอยแลวครบ เดนแถวกลบมานงทเกา เวลาทใชในการรบประมาณ ๒๐-๒๔ คนตอนาท เพราะจดทถวายคานบมเจาหนาทแตงปกตขาวคอยเรงใหเดนไว ๆ อยาหยดทกจด จะบอกอะไรให เราเองถอยแค ๒ กาวเองคานบเลย สงสยตนเตนมากไปหนอย เมอผานพนมาแลวกจดการธระสวนตวกนเปนแถว ๆ รวมทงผมเองดวย เสรจแลวกลบมานงรอเวลา เวลาเดนผานไป ๑๗.๐๐ น. ๑๘.๐๐ น. ๑๙.๐๐ น. บรรยากาศเรมเยนลง คาลง เดนไปดแถวเตมทพดลมไอนากลายเปนพดลมธรรมดาทมแตลม เพราะไอนาคงไมมประโยชนแลวตอนนน ทสาคญทองรองจอก ๆ เลย เคยรบประทานอาหาร ๑๘.๐๐ น. โดยประมาณ หลายคนนงรอนงทเกาอภายในเตนท หลายคนออกไปยนรอบนอกเตนท เพราะอากาศนาจะเยนกวาในเตนท มตนไมยนตน สนามหญาบรเวณกวาง มสระนารอบ ๆ สงทไมเหนคอยง อยากรจงยงในวงกบบานเราเหมอนกนหรอปลานะ วนนนไมโดนกดเลย เลยไมร เพราะนงภายในศาลา ๕๕๕๕ เขาหองนาอาคารตอกบศาลาดสดาลยตดแอรเยนสบายมาก ขณะทรอเวลานน สายตาของหลายคนมองไปทจอมอนเตอรทววงจรปด เราเอง

10

กมองและคดวา เมอไรแถวทกาลงเดนเขาไปจะหยดลงเสยท เดยวมอง เดยวมอง ไมมองแลวนงเฉย ๆ ดกวา เงยมาอกทเรมชาลงและนาจะใกลหมดแลวเอาละใกลถงความจรงแลวความจรงทจะไดกลบบานไง กลบทพกทครสภา สดทรกแมบานรออยเพราะงานนเจาหนาทตรวจเขมหามใหผตดตามขนรถเขามาในบรเวณพธกเลยใหรออยทพกกลวจตไมนงกเลยใหไปทาธระเรองตาง ๆ แลกเงนตระกลยโรปเตรยมไปตางประเทศ ๕ ประเทศ ดไบ อตาล ฝรงเศส เบลเยยม เนเธอรแลนด วนท ๒๘ พฤษภาคม ถง ๖ มถนายน ๒๕๕๖ นอกเรองไปนดกลบเขามาตอเดยวลม นาฬกาเดนมาถง ๑๙.๓๐ น. โดยประมาณ จงถงคนสดทาย รอสกพก พกนอย ๆ กยนกนพรบ ใชแนนอน กมดนาฬกาอกท ๑๙.๔๐ น. และกดสบสนไปหมด ทกคนเรงกาวทาวออกศาลา พวกอยเตนทหรอประรา เบยดกนเหมอนกบแขงกนออก วนวายกนหมด รวมตวเองดวย เบยดกบเขาเหมอนกนเพอมาสวนใหญไปรบโทรศพททฝากไวกบเจาหนาทคน แบงเปนสองจด ถอบตรรบฝากสองสคอยยนสงใหเจาหนาท บางคนรบโทรศพทมารบเปดเครองโทรหาคนทมาดวย (ภรรยา) แหมโทรศพทกเปดชาจรงแววกไมไดเอามาคณลงพดผดคณพ ๆ ทานหนงยนบนอยดานขาง คนกเบยดกนไหลไปเหมอนเทยวงานวด อกคนเปดโทรศพทไปเดนไป บางคนกพดออกมาตดแลวโทรศพท มองไปรอบ ๆ คาแลว แสงไฟตดสวางพอสมควร เดนผานสะพานแคบ ๆ มดเลกนอย ทขามเมอตอนเชาออกมา เหมอนกลบลงมาจากเครองบน มปายยกชเหนอหวทงสองขางทาง รบคณะทมาพรอมกนหลาย ๆ คน บางปายกทนสมยเปนปายไฟฟา เราเองกกวาดสายตาไปรอบ ๆ ดไปอยางนนเอง หกยนเสยงทาน ๆ ทางน กศน.มองตามเหนปายกระดาษขนาดเอส เดนตามผมมารถจอดดานตดกบเสาไฟบรเวณสนามหญา โอเคเจอแลว โลงไปหนอย ขนนงรถตคนเดมมนายสบศกดฯ เปน พขร. ขนรถไดกรอรถคนอนทมาดวยกนเตมคนแลวออกเดนทางกลบสานกงาน กศน. กระทรวงศกษาธการทนท ระหวางรถตดกชวนสบศกดฯ คยกนไป ผานวดเบญฯ มคนมาเวยนเทยนรถตดยาวมาก ชวนสบศกด เสรจงานกอนกลบบานไปทานขาวกนชวยชวน พขร.คนอนไปดวย ถงสานกฯ ลงรถไมเทาไรฝนตก กเลยรบกวนสบศกดไปสงทหนาหอพกครสภา รานคาทกะนงกนขาวขางครสภากไปลาบากเกรงใจรบปากและชวน พขร. แลว กเลยบอกสบศกด ฝากเปนธระเปนหวหนานาทมพาพกพวกไปกนกนเองแทนผมดวยฝากสตางคไปแทนหนงพนบาท ลงรถหนาครสภาได สงแรกททาคอไปหาสดทรก นงรอยทหนาหอพกครสภา เชนเดยวกบญาตคนอน ๆ บางคนกยนถายรปกน เจอสดทรกสงแรกใหเครองราชทรบมา เดนไปหองพก เพอใหดวาเปนอะไร คอยมานานหมดเงนหมดทองใชจายไปเพอการน

11

เกยวกบการเตรยมตวเดนทางกมากพอควร รวมแลวงานนกนเวลาทงวนนบแลวเฉพาะทอยในบรเวณพธภายในวงสวนจตฯ ไมนอยกวา ๑๐-๑๑ ชวโมง ครบพนอง สรปแลวกผานไปดวยดสาหรบ....ครงหนงในชวตของคนเปนคร.......

สตวแพทยจกราวธ ค าทว Email : jukravuth1@hotmail.com

08-9960-4631