1.Šta izučavaju javne finansije?-Javne finansije kao dio finansija izučavaju finansijsku djelatnost drţave I drugih pravnih lica javnog prava.Fin djelatnost drţave zasnovana je na ustavu I zakonima I sastoji se od zadovoljavanja određenih javnih potreba I obezbjeđivanja novčanih sredstava da bi se te potrebe mogle zadovoljiti.Svakako osim proučavanja javnih potreba,javne finansije se bave proučavanjem budţeta I drugih instrumenata za finansiranje javnih rashoda.Da bi se moglo govoriti o zadovoljavanju javnih potreba potrebno je objasniti pojam karakteristike javnih prihoda,kroz poreski sistem I politiku drţave. 2.Šta je to poreski sistem?-Riječ sistem je grčkog porijekla I predstavlja skup povezanih principa koji uređuju neku cjelinu.Poreski sistem predstavlja skup poreskih oblika,prvenstveno posrednih I neposrednih poreza,povezanih u konkretnu cjelinu.U većini zemalja, u njihovoj poreskoj strukturi, susrećemo standardne poreze:porez na dobit korporacija,porez na dohodak građana,porez na promet,porez na imovinu,porez na dodatu vrijednost,akcize ali I ostale poreze koji zadovoljavaju ekonomske,socijalne,političke I druge ciljeve.Pod pojmom poreskiog sistema obuhvaćeni su svi javni prihodi I sve vrste doprinosa koji su nametnuti zakonom I izraţavaju autoritet vladajuće stranke,na bazi usvojenog koncepta ekonomske politike I zakonske regulative. 3.Načela poreskog sistema: -Demokratski uređena drţava -Jednostavan poreski sistem sa lako razumljivim poreskim zakonima -Aktivno učešće poreza na ekonomskom,socijalnom I političkom planu -Kodifikovani zakonski propisi -Praktična primjena poreza u praksi 4.Poreski sistem u uţem smislu: poreski sistem je skup vaţećih poreskih oblika,gdje su uključeni ostali fiskalni prihodi(doprinosi,takse)Savremeni poreski sistemi su sinteza neposrednih poreza(porezi iz orihoda I porezi na imovinu)I I posrednih poreza(porezi na potrošnju)Svakako teorijska istraţivanja I praktična iskustva forsiraju da se u poreski sistem I poresku politiku moraju ugraditi određeni zahtjevi,koji se ogledaju u: Harmonizaciji poreza,kao neophodnom preduslovu pristupanja ekonomskoj integraciji-EU-koji se ogleda u izvršavanju četiri osnovna principa:sloboda kretanja ljudi,kapitala,proizvoda I usluga.poznato je da je Evropska unija ujednačivši sistem carinjenja roba I poreza na potrošnju-uvođenjem poreza na dodatnu vrijednost,akciza-obezbjedila potpunu harmonizaciju svih članica svoje ekonomske integracije. 5.Poreski sistem u širem smislu:Poreski sistem je skup poreza,doprinosa,taksa I drugih javnih prihoda koji su zakonski uvedeni u nacionalnoj privredi,u cilju ostvarenja fiskalnih I vanfiskalnih ciljeva.To znači obuhvata sve fiskalne prihode jedne zemlje, a ne samo poreze. 6. Porez na dodatu vrijednost ( pdv)

Porez na dodatu vrijednost je prelevman kojim se oporezivanje vrši u svakoj fazi prometa ali tako da porez plaćen u prethodnoj fazi ne ulazi u poresku osnovicu u sledećoj fazi oporezivanja, odnosno oporezuje se samo novododata vrijednost proizvoda.

Oporezivanje dodate vrijednosti , čija je poreska osnovica razlika između nabavne i prodajne cijene proizvoda u oporezovanoj fazi prometnog ciklusa, vrši se na dva načina:

direktnim oporezivanjem dodate vrijednosti; indirektnim oporezivanjem dodate vrijednosti. Direktno oporezivanje dodate vrijednosti se sprovodi kroz dva metoda: metod zbrajanja; metod oduzimanja.

Metod sabiranja(zbrajanja) se primjenjuje tako da dodatu vrijednost kao poresku osnovicu čine zbir svih elemenata cijene (plate, nadnice, porezi, doprinosi, kamate, zakupnine i sl.), dok metod oduzimanja podrazumjeva da se u fazi oporezivanja oduzme(odbije) oporezovani promet iz prethodne faze prometa. Znači, primjenjujući bilo koju od pobrojanih metoda, poreska osnovica je ona dodata vrijednost u onoj fazi u kojoj objekt oporezivanja podlijeţe oporezivanju. 7.Šta je to budţetski sistem? BUDŢETSKI SISTEM Riječ budţet vodi porijeklo od starofrancuske riječi bougette koja označava malu koţnu torbu u kojoj je ministar finansija donosio akte na skupštinsku diskusiju i projekte za finansiranje drţavnih potreba. Inače, budţet sa sadašnjim obiljeţjima nastao je u Francuskoj i Engleskoj Budţetski sistem čini skup propisa kojima se regulišu sistem rashoda i sistem drţave i njenih teritorijalno- političkih jedinica, kao i propisa u vezi sa sastavljanjem, donošenjem i izvršavanjem budţeta. Budţet je finansijski instrument kojim se vrši prikupljanje sredstava mahanizmom javnih prihoda( porezi, doprinosi, takse i dr. oblici javnih prihoda), s jedne strane i njihovo namjensko (plansko) trošenje kojim se finansiraju javni rashodi, s druge strane. Pored budţeta, u institucije javnih finansija spadaju i fondovi, ustanove, drţavni trezor, nacionalno drţavno računovodstvo, posebni računi i razni predračuni. Budţet nije samo instrument bilansiranja javnih prihoda i javnih rashoda, nego je i instrument finansiranja javnih rashoda kojim se sluţi drţava, odnosno njeni organizacioni dijelovi. 8.Osnovne funkcije budţeta. -Stabilizacija privrede -Redistributivna funkcija budţeta -Alokativna funkcija budţeta Kao značajan instrument makroekonomske politike,drţava koristi budţet I direktno utiče na preraspodjelu nacionalnog dohotka.Međutim,stabilizaciona funkcija,među teoretičarima, ima dva suprostavljena shvatanja, I to klasično shvatanje I savremeno shvatanje.Osnova klasičnog shvatanja ogleda se u obaveznoj budţetskoj ravnoteţi,odnosno ne prihvatju pojave deficita I suficita, za razliku od savremenih shvatanja koji napuštaju teoriju ravnoteţe budţeta I zagovaraju prioritetnu ravnoteţu nacionalne privrede, a tek onda ravnoteţu budţeta.Nedostatak javnih prihoda(redovni izvori) za pokriće javnih rashoda mogu se obezbjediti vanrednim prihodima kroz kreditiranje(unutrašnji I vanjski zajmovi) I dodatnom emisijom novca. 9.Budţetska procedura ili budţetski postupak je skup poslova vezanih za:

1. -izradu budţeta

2. donošenju budţeta 3. izvršenje budţeta 4. kontrolu budţeta

Kao plan prihoda I rashoda za određeni vremenski period(jedna godina), budţet je instrument kojim se ostvaruje ekonomska,finansijska,pravna,politička,socijalna I kontrolna funkcija drţave.

10.Statistička I dinamička načela budţeta.Statistička načela prezentuju materijalnu stranu budţeta I koji se primjenjuju u stanju mirovanja.Dinamička načela koja prezentuju faze kretanja budeţeta(sastavljanje,donošenje,izvršenje I kontrola) I određuju formalnu stranu budţeta. U statistička načela pripadaju:

1. načelo potpunosti budţeta 2. načelo jedinstva budţeta načelo realnosti budţeta

Dinamička načela budţeta su: 1. načelo specijalizacije 2. načelo ravnoteţe 3. načelo prethodnog odobrenja rokova 4. načelo javnosti budţeta.

11.Sastavni dijelovi budţeta:U principu budţet se sastoji iz dva dijela I to: 1. Opšti(normativni)dio 2. Posebni(bilansni)dio

Normativni dio obuhvata odredbe:o ukupnim budţetskim rashodima I ukupnim budţetskim prihodima:o pravima I duţnostima organa koji se finansiraju iz budţeta:o postupku izvršenja budţeta;posebnim mjerama za odrţavanje ravnoteţe u toku njegovog izvršavanja;o raspolaganju sredstvima za posebne namjene, kao I odredbe o zajedničkim projektima finansiranja određenih potreba.Znači opšti dio budţeta obuhvata ukupne budţetske rashode,stalnu budţetsku rezervu,tekuću budţetsku rezervu I deficit,odnosno suficit. Bilansni dio budţeta je sistemski pregled budţetskih prihoda iskazanih po vrstama I budţetskih rashoda razvrstanih po namjenama. 12.Izvršenje budţeta I učesnici izvršenja.Izvršenje budţeta-izvršiti budţet, u principu znači, prikupiti javne prihode,čije je prikupljanje regulisano zakonom, I namjenski ih utrošiti, kako je to predviđeno budţetom.”Izvršenje budţeta se sastoji u naplati prihoda, raspoređivanju(raspodjeli)ostvarenih prihodana nosioce,odnosno korisnike I stavljanjem na raspolaganje sredstava nosiocima odnosno korisnicima”. Inače izvršenje budţeta moţe biti:izvršenje u cjelini:izvršenje pojedinih predračuna I neizvršenje budţeta uz obavezu sastavljanja rebalansa budţeta. U postupku izvršenja budţeta učestvuju:

1. naredbodavac 2. računopolagač 3. rukovalac imovine

13.Metode budţetske kontrole I vrste kontrole.str.49-51 14.Sastavni dijelovi završnog računa budţeta

1. opšti dio(koji sadrţi ukupan iznos planiranih I ostvarenih prihoda I rashoda;izdvojena sredstva u stalnu rezervu I stanje te rezerve;eventualna raspodjela viška prihoda(suficit budţeta)I visinu I način pokrića budţetskog deficita.

2. bilans stanja sredstava;sadrţi stanje sredstava kako nepokretnih I pokretnih stvari tako I prava kojima organ datog javnopravnog kolektiviteta raspolaţe.

3. posebni dio;sadrţi sve budţetske prihode I rashode po zakonski propisanoj klasifikaciji,glavama,partijama,pozicijama,uporedo planirane I ostvarene veličine.