MOn Hoc Doc Va Phan Tich BCTC

8/2/2019 MOn Hoc Doc Va Phan Tich BCTC

1/42


2/42

Thng y ch l mt phn ca k ton ti chnh, tuy nhin n ch tptrung vo thu thp v x l s liu cho cc bo co v thu.

1.1.2.4/ Mi quan h gia cc phn hV nguyn tc, h thng thng tin k ton ca mt DN c t chc

t mt ngun d liu nhp vo t chng t s c x l thnh cc bo co

khc nhau cho mi phn h; th d bo co ti chnh cho k ton ti chnh, boco gi thnh cho k ton qun tr v cc bo co thu cho k ton thu. Tuynhin, i vo chi tit cn lu mi quan h gia nhng phn h ny. Th d, kton chi ph thng l phn giao gia k ton ti chnh v k ton qun tr, ccd liu v gi thnh ng vai tr quan trng trong vic lp bo co ti chnh.

1.2/ Qa trnh xc lp thu TNDN ca DN1.2.1/ Lp bo co ti chnh (s b)

1.2.1.1/ Quy trnh ghi chp k tonT chng t, cc nghip v c ghi nhn vo cc s sch k ton. C

hai loi s sch l s nht k v s ci. Ngoi ra cn c cc s chi tit gip theodi cc s liu chi tit v n phi thu, hng tn kho...Cui k k ton tng hp v lp bo co ti chnh. Mt s cng c

phc v cho vic kim tra trc khi lp bo co ti chnh l bng cn i tikhon v bng tng hp s pht sinh v s d.

1.2.1.2/ Lp bo co ti chnh s b.Trn c s s liu k ton kim tra, ngi k ton lp mt s bt ton

kho s hon thnh vic lp bo co ti chnh nh phn b hay trch trc,d phng, kt chuyn... Ngoi ra, cc thng tin trn bng thuyt minh cng cn

chun b .1.2.2/ Lp t khai quyt ton thu1.2.2.1/ Xc nh khc bit gia li nhun k ton v thu nhp chu thu

cc quy nh hin hnh tha nhn s khc bit gia li nhun k ton v thunhp chu thu. DN s phi theo di v xc nh cc khon chnh lch ny.

1.2.2.2/ Lp t khai quyt ton thu TNDNCc khon chnh lch ni trn s c a vo t khai quyt ton thu

TNDN t kt qu kinh doanh k ton iu chnh ra thu nhp chu thu vtnh ton ngha v thu ca DN1.2.3/ Ghi nhn ngha v thu trn BCTCSau khi xc nh ngha v thu, DN s phn nh s liu ny vo ti khon viu chnh li BCTC s b hnh thnh BCTC chnh thc. ng thi, ngik ton cng a vo cc bt ton v thu TNDN hon li phn nh ccchnh lch tm thi gia k ton v thu.Lc ny, ngi k ton xem xt cc vn v trnh bo co ti chnh.

Ngoi ra, cc thng tin trn bng thuyt minh cng cn chun b.

1.3/ Kh nng s dng TTTC cho mc ch kim tra, thanh tra thu TNDN1.3.1/ Mc s dng

V ngha v thu c xc lp da trn cc thng tin ti chnh nn vic kimtra, thanh tra thu bt buc phi s dng TTTC. C cc mc s dng khcnhau:

Trang 2


3/42

- S dng khi kim tra ti DN. Lc ny TTTC trn s sch, chng t l c s pht hin sai lch thu.

- S dng la chn i tng kim tra. TTTC c th gip cn b thu nhndng v nh gi ri ro sai lch thu ngay trn h s, th d vic c BCTCc th gip ghi nhn cc bin ng bt thng hoc quan h bt hp l gia

cc s liu xc nh ri ro sai lch thu.1.3.2/ Cc hn ch:Tuy nhin., thng tin ti chnh khng phi l c s duy nht:- Chng t, s sch c th b ngy to hoc che giu.- Cc th thut tinh vi c th lm mt i cc du vt bt thng trn BCTC.- Qa trnh kim tra, thanh tra c th v cn phi s dng nhiu thng tin khc

pht hin kh nng sai lch hoc u tranh vi DN.

2/ S dng thng tin ti chnh cho mc ch kim tra thanh tra thu

2.1/ nh gi kh nng sai lch thu2.1.1/ Nguyn tc.2.1.1.1/ Cc bin ng bt thngCc bin ng bt thng c th tit l sai lch thu, th d s gim st

ca doanh thu hay s tng nn t ngt ca chi ph li vay.2.1.1.2/ S mu thun s liuCc s liu trn BCTC c th c quan h cht ch vi nhau, th d chi

ph khu hao v nguyn gi ti sn c nh hay chi ph li vay v d n vay. Do, quan st mi quan h gia cc s liu c th ghi nhn kh nng sai lch

thu, th d chi ph li vay tng ln mc d d n vay gim xung.2.1.1.3/ Cc t sCc t s phn nh mi quan h bn cht gia mt s ch tiu trn

BCTC. So snh cc t s gia cc k c th gip pht hin nhng sai lch vthu. Th d s tng ln ng k ca s vng quay hng tn kho c th cho thyDN khai khng gi vn hng bn.

Tuy nhin, cn lu rng khng phi bt k s bin ng bt thnghay thay i t s no cng l sai lch thu. l cc du hiu m cn b thucn quan tm v tm cch loi tr nghi vn trong cc qu trnh kim tra sau .2.1.2/ nh gi kh nng sai lch thu2.1.2.1/ Trn t khai thu v BCTCTrn t khai quyt ton

Ngoi cc sai lch v s hc hoc cc sai lch v cch thc ghi nhn, sai lchtrn t khai lin quan n vic khai sai, khng hoc b st cc khon chnh lchgia li nhun k ton v thu nhp chu thu. Ri ro ny cao hn cc DN lnv DN c vn u t nc ngoi quen vi k thut s dng cc chnh lchny.Trn bo co kt qu HKDBo co kt qu HKD c th tit l cc sai lch thu qua:

- S tng gim bt thng ca cc khon mc doanh thu, chi ph- Quan h bt hp l gia cc chi ph vi doanh thu

Trang 3


4/42

- S thay i ca cc t s v t trng cc chi ph trn doanh thuTrn bng cn i k tonVic ng gi ri ro sai lch thu trn bng cn i k ton c th phn thnh hai

bc:- Xem xt trong bn thn bng cn i k ton. Cc bin ng bt thng nh

gim st hng tn kho hay tng n phi tr l nhng du hiu nghi vn.- Xem xt trong mi quan h gia bng cn di k ton v bo co kt quHKD. Th d chi ph li vay khng thay i trong khi cc khon n vay gimmnh trong kTrn cc bo co khc

Bng thuyt minh l mt ti liu rt quan trng. Vic xem xt cc chnh schk ton, cc s liu chi tit c th gip pht hin nhng sai lch v thu.

Bo co lu chuyn tin t cng l mt ti liu cung cp thng tin hu ch,tuy nhin vic s dng i hi nhng k thut phn tch su hn.

2.1.2.2/ Trn s sch, chng t k ton.S sch k ton c th cung cp thng tin cho cc nh gi su hn vsai lch thu. Th d, vic i su vo phn tch s vng quay hng tn kho tngnhm mt hng, thm ch tng mt hng s cho thy nhng bin ng bt thngquan trng cho vic nh hng kim tra.

Chng t k ton thng khng cung cp du hiu cho vic nh hngkim tra m hu ch cho xc minh sai lch.

2.2/ Thu thp v kim tra thng tin2.2.1/ Nguyn tc

2.2.1.1/ S nht qun v hp l ca thng tin.Thng tin phi nht qun v quan h hp l vi nhau. Ngi kim trada trn nguyn tc ny loi tr kh nng sai lch hoc nh gi ri ro sai lchl cao. Trong nhiu trng hp y l c s cho vic u tranh vi DN.

2.2.1.2/ Kh nng cung cp thng tin.Vic thu thp v kim tra thng tin phi tnh ton n kh nng cung cp

thng tin ca DN. Nu kim tra ti vn phng, mc cung cp thng tin s thphn so vi khi thanh tra ti DN.2.2.2/ Thu thp v kim tra thng tin ti vn phng.

2.2.2.1/ Mc chVic thu thp v kim tra thng tin ti vn phng nhm thu hp phm vi

thanh tra ti DN thng qua loi tr nhng DN c ri ro sai lch thu thp. NhngDN ny ban u ri ro c nh gi l cao nhng cc thng tin thu thp thm lm gim ri ro ny. Th d, DN c nhng khon chi ph li vay rt ln do cckhon vay cng rt ln. Ri ro ca vic khai khng chi ph li vay c th gimxung nu vic thu thp v kim tra thng tin ti vn phng cho thy y ng lcc khon vay t ngn hng.

Qa trnh ny cng gip cho vic cung cp cc nh hng trong qutrnh thanh tra ti DN nu cui cng cc ri ro sai lch thu khng c gim bt.

2.2.2.2/ Cc ni dung c bn

Trang 4


5/42

Xc nh cc khu vc c ri ro,bao gm vic khoanh vng sai lch cth xy ra, thun tin cho vic xc nh thng tin no cn cung cp. Cc khuvc ch yu l doanh thu - n phi thu, gi vn hng bn hng tn kho, chi phkhu hao ti sn c nh...

Xc nh cc thng tin cn thu thp v yu cu doanh nghip cung cp.

Tu theo khu vc ri ro no c chn m xc nh thng tin cn thu thp. Th d, lm sng t ri ro v khai khng gi vn hng bn, cc thng tin v doanh s vgi vn ca cc mt hng, bin bn kim k hng tn kho, mt s ho n muahng trong k... l cn thit.

Kim tra cc thng tin c cung cp.Vi cc ti liu c c, ngikim tra s xem xt nhng nguyn nhn bin ng do tnh hnh kinh doanh c loi tr ri ro khng. Th d, sai lch v gi vn hng bn c th c loi trnu nguyn nhn l do tnh hnh gi u vo tng ln hay c cu mt hng thayi...

Kt lun. Trong bc ny kt lun cui cng s c a ra l cn phi thanh trahay chp nhn s liu ca n v. Cng c th h s thu nm nay cha cn thanhtra nhng s c lu trong nm tip theo.2.2.3/ nh hng kim tra ti doanh nghip.

2.2.3.1/ Mc ch.Trong giai on thanh tra ti DN, cc thng tin cn thu thp v kim tra

l nhm thu hp phm vi kim tra chi tit.2.2.3.2/ Cc ni dung c bn.Xc nh cc khu vc c ri ro, bao gm vic khoanh vng sai lch c

th xy ra, thun tin cho vic xc nh thng tin no cn cung cp. Cc khuvc ch yu cng tng t nh trong giai on kim tra ti vn phng nhng thu hp mt phn do kt qu ca bc kim tra ti vn phng.

Xc nh cc thng tin cn thu thp v yu cu DN xut trnh ti liu vkim tra. Bc ny nhm c gng thu hp mt ln na phm vi kim tra chi titthng qua loi tr ri ro vi cc ti liu sn c ti DN .

Kim tra chi tit l giai on cui cng ca vic s dng thng tin tichnh cho kim tra. Lc ny cc k nng kim tra tnh xc thc, u ca s liucng nh tnh tun th quan trng hn k nng phn tch thng tin.

2.3/ La chn i tng kim tra.2.3.1/ Mc ch

Mt trong nhng vn t ra cho vic kim tra, thanh tra thu l chn itng no kim tra, bi v c quan thu lun ng trc thch thc l s lngDN rt ln m nhn lc v thi gian th gii hn. S dng thng tin ti chnh lmt phng php tip cn hu ch gii quyt vn ny.2.3.2/ nh gi ri ro sai lch thu.

t c mc ch, ngi ta cn phi phn tch v ng gi ri ro sai lchthu. Ri ro sai lch thu l kh nng DN xc nh sai ngha v thu mt cchv tnh hay c . Kh nng ny c nh gi thng qua cc bin ng bt thnghay quan h bt hp l trong bo co ti chnh hoc cc ti liu lin quan khc.im c bit trong trng hp ny l s lng h s rt nhiu nn phi tm ra

Trang 5


6/42

chin lc nh gi hiu qu nht. Thng thng, nhng hng sau c lachn:

- nh gi theo ngnh ngh.- nh gi theo quy m.- nh gi theo kim sng lc qua nhiu giai on.

- nh gi theo thi gian hot ng.- nh gi theo loi hnh DN.- nh gi theo cc m hnh gian ln thu.

2.2.3/ Cc phng php tip cn.Qa trnh la chn i tng kim tra thng kt hp gia vic s dng phn

mm my tnh da trn c s d liu DN vi s phn on ca cn b kim tra.

2.4/ Quy trnh s dng thng tin ti chnh cho mc ch kim tra thanh tra thu.Thng thng, mt quy trnh la chn s din ra qua nhiu bc:- Trc ht, my tnh s c s dng la chn DN quy m va v nh

a vo danh sch.- Sau , trn c s danh sch ny cng vi cc DN quy m ln, ngi ta sc v phn tch bo co ti chnh cng cc thng tin khc quyt nh cc DNs c kim tra ti vn phng hoc thanh tra ti DN

- Qa trnh kim tra ti vn phng s loi bt mt phn danh sch ch cnli mt s lng h s c ri ro cao nht v ph hp vi kh nng ca i ngthanh tra thu.

- Trong qu trnh thanh tra ti DN. vic phn tch cc thng tin ti chnh shu ch cho vic nh hng kim tra chi tit.

Trang 6


7/42

PHN II:PHN TCH BO CO TI CHNH

Mc chSau khi hc xong phn ny hc vin c th:

- Gii thch c nhng ni dung c bn ca bo co ti chnh DN.

- Nhn dng c cc hot ng ti chnh, u t v kinh doanh ca doanhnghip trong k.- nh gi nh hng ca cc hot ng n tnh hnh ti chnh v kinh

doanh ca doanh nghip.- Ghi nhn nhng im bt thng trong hot ng ca DN.

1/ Ni dung bo co ti chnh.

1.1/ Nguyn tc thit k bo co ti chnh1.1.1/ Ngi s dng.

Bo co ti chnh c thit k trn nguyn tc cung cp thng tin hu chcho ngi s dng a ra cc quyt nh kinh t. Ngi s dng bo co tichnh bao gm rt nhiu i tng khc nhau. Tuy nhin, hai i tng c coi lc bn, bao gm nh u t v ch n.1.1.2/ Nhu cu thng tin.

Nhu cu thng tin ca ngi s dng ni chung, hai i tng c bn niring bao gm:

- Tnh hnh kinh doanh.- Tnh hnh ti chnh.

- Tnh hnh lu chuyn tin t.- Cc thng tin b sung v DN.

1.2/ Cc ni dung v kt cu ca BCTC.1.2.1/ Tnh hnh kinh doanh.

Tnh hnh kinh doanh ca mt DN c th hin trn bo co kt qu hotng kinh doanh ca DN. N tr li cc cu hi sau:

- Quy m kinh doanh ca DN mc no, s tng trng so vi nmtrc?

- Tnh hnh s dng chi ph to doanh thu v kh nng qun l chi ph ca

DN?- nh hng ca hot ng ti chnh n kt qu kinh doanh ca DN?- Cc khon li/ l bt thng?

1.2.2/ Tnh hnh ti chnh.Tnh hnh ti chnh ca mt DN c th hin trn bng cn i k ton ca

doanh nghip. N tr li cc cu hi sau:- Doanh nghip nm gi bao nhiu ti sn? D liu v ti sn gip ngi c

nh gi kh nng thc hin cc mc tiu kinh doanh v pht trin ca DN- C cu ti sn ca DN th no? S phn b ti sn cho thy kh nng qun

l v s dng ti sn ca DN- Ngun ti tr ca DN t u?- Mc n v kh nng chu ng ri ro?

Trang 7


8/42

- Kh nng tr n n hn, c th l nhng khon n n hn trong nm ti?1.2.3/ Tnh hnh lu chuyn tin t.

Tnh hnh lu chuyn tin t ca mt DN c th hin trn bo co luchuyn tin t ca DN. N tr li cc cu hi sau:

- Hot ng no mang li tin choDN?

- Tin c s dng vo mc ch g?- Kh nng to ra tin trong tng lai? Kh nng tr n/chia li trong tnglai?1.2.4/ Thng tin b sung.

y l cc thng tin cn thit cho ngi c BCTC, bn cnh cc thng tin nu trong cc bo co ti chnh trn. Cc thng tin b sung c th hin trn bngthuyt minh BCTC ca DN. N tr li cc cu hi sau:

- Chnh sch k ton ca DN nh th no?- S liu chi tit ca cc khon mc trn BCTC?

- Cc thng tin nh tnh quan trng?- Cc ri ro ngm cha trong hot ng DN?

2/ Phn tch cc hot ng.

2.1/ Khi qut.2.1.1/ Cc hot ng trong DN v mi quan h gia cc hot ng.

Trong qu trnh pht trin, DN tin hnh nhng hot ng khc nhau bncnh hot ng kinh doanh thng nht, th d u t my mc thit b hay phthnh c phiu. Nhng hot ng ny c nh hng ng k n BCTC. Do ,

vic phn tch BCTC c th gip thy c cc hot ng ca DN v kt qu cachng.Trong phn tch, ngi ta thng phn cc hot dng ca DN thnh ba nhm:- Cc hot ng ti chnh.- Cc hot ng u t.- Cc hot ng kinh doanh.

2.1.2/ Ni dung c bn ca phn tch hot ng.Phn tch cc hot ng DN bao gm nhng ni dung c bn sau:

- Nhn dng cc hot dng v c im ca chng.- nh gi nh hng ca mi hot ng n tnh hnh ti chnh v tnh hnh

kinh doanh ca DN.

2.2/ Phn tch hot ng ti chnh.2.2.1/ Bn cht v ngha hot ng ti chnh.

Hot ng ti chnh din ra khi ch s hu hoc ch n cung cp ngun lccho DN hoc DN chuyn giao ngun lc li cho h. Cc hot ng ti chnh caDN thng bao gm:* Lin quan n vn ch s hu:

- Pht hnh c phiu hoc cc ch s hu gp vn bng tin, hin vt, n phi

tr... - Mua li c phiu lu gi hoc hu- Phn phi c tc hoc chia li cho cc ch u t

Trang 8


9/42

* Lin quan n n phi tr:- Pht hnh tri phiu.- Vay vn ca ngn hng hoc cc t chc, c nhn.- Tr n cho cc khon vay.

Ngoi ra, c nhng trng hp mang tnh giao nhau gia hai lnh vc trn, th

d nghip v pht hnh tri phiu chuyn i ca DN.Ring cc giao dch lin quan n n ngn hn thng c xp vo hotng kinh doanh, tuy nhin chng c nh hng nht nh n tnh hnh ti chnhca DN.2.2.2/ Nhn dng hot dng ti chnh.

nhn dng hot ng ti chnh trong k, cn tm hiu cc thng tin sau:- S thay i cc khon mc vn ch s hu v vn vay trn bng cn i k

ton.- Chi ph ti chnh, c bit l chi ph li vay trn bo co KQHKD.

- Cc dng tin vo v dng tin ra ca hot ng ti chnh trn bo co luchuyn tin t.- Thuyt minh v s thay i vn ch s hu trn bng thuyt minh.

2.2.3/ nh gi nh hng ca hot ng ti chnh n DN.Hot ng ti chnh lin quan mt thit n c cu ti chnh ca DN. C cu

ti chnh l quan h tng i gia n phi tr v vn ch s hu trong cu to tisn ca DN. Cc quyt nh lin quan n c cu ti chnh bao gm tr li cc cuhi.

- Ch nhn nn b thm vn hay i vay ? Vic b thm vn ch s h slm thay i c cu ti chnh theo hng gii n cn n, trong khi vic i vays c tc ng ngc li.

- C nn mua li c phiu qu khng?Giao dch ny c tc ng thay i ccu ti chnh theo hng tng n cn n.

- C nn chia li nhun khng?Vic chia li nhun (hoc phn phi c tc)cng c tc ng lm tng n cn n.C cu ti chnh thng th hin qua mt trong cc t s.

- T s n c tnh bng n phi tr trn tng ti sn, cho bit n phi trchim t trng bao nhiu trong tng ti sn ca DN.

- T s t ti tr c tnh bng vn ch s h trn tng ti sn, th hin t

l m vn ch s h ti tr c trong tng ti sn ca DN.- T s n trn vn l t s gia n phi tr v vn ch s hu, cho thy

tng quan trc tip gia n phi tr v vn ch s hu.- S nhn l s ln ti sn trn vn ch s hu phn nh n cn n ca DN.

ngha ca c cu ti chnh. phn tch nh hng c cu ti chnh n tnh hnh ca DN ngi ta

thng s dng cng thc sau:ROE = ROA x s nhn

Trong :

- ROE l t s li nhun trn vn ch s hu, phn nh kh nng sinh li t vnch s hu, hay ni cch khc, mt ng vn ch s hu to c bao nhiu ngli nhun trong k.

Trang 9


10/42

- ROA l t s li nhun trn ti sn , phn nh kh nng su63 dng ti sn tora li nhun ca DN.

Cng thc trn cho thy DN c 2 cch khuych trng kh nng sinh litrn vn ch s hu:

- Nng cao hiu qu s dng ti sn to ra li nhun (tng ROA).

- Tng cng s dng n cn n (tng s nhn).Nh vy, n cn n c tc dng khuych trng kh nng sinh li trn vnch s hu.Tuy nhin, vic s dng n cn n cao c th lm tng ri ro DN b

ph sn.C cu ti chnh v thu thu nhp doanh nghip.Khi s dng n phi tr thay v s dng vn ch s hu, DN s gim thu thu

nhp doanh nghip phi np v cc khon chi ph li vay c th c tnh vo chiph hp l khi xc nh tu nhp chu thu.

2.3/ Phn tch hot ng u t.

2.3.1/ Bn cht v ngha hot ng u t.Hot ng u t bao gm vic mua sm hoc thanh l cc ti sn di hn ca DN.Hai dng hot ng u t:

- u t phc v cho sn xut, kinh doanh ca DN ( lin quan n cc TSC)- u t ti chnh ( mua c phiu, u t gp vn ...)

Hot ng su t s nh hng n:- n cn nh ph ca DN- Thu nhp / chi ph ti chnh ca DN

2.3.2/ Nhn dng hot ng u t.

nhn dng hot ng ti chnh trong k, cn tm hiu cc thng tin sau:- S thay i cc khon mc ti sn di hn trn bng cn i k ton- Doanh thu ti chnh v chi ph ti chnh trn bo co KQHKD- Cc dng tin vo v dng tin ra ca hot ng u t trn bo co lu

chuyn tin t- Thuyt minh v tnh hnh tng / gim TSC trn bng thuyt minh- Chnh sch khu hao v chi ph khu hao.

2.3.3/ Nhn dng hot ng u t.Hot ng u t lin quan v n cn dnh ph.n cn nh ph th hin qua t trng chi ph c nh trong c cu chi ph

ca DN. Theo , khi DN c n cn nh ph cao th li nhun s bin ng nhiukhi doanh thu thay i.

Khi DN u t cho TSC s nh hng n n cn nh ph thng qua sthay i ca cc chi ph nh: chi ph khu hao, chi ph tin lng. Bi v khi mt s chi ph c nh s tng ln, trong khi mt s chi ph bin i c th gimxung.

nh gi hot ng u t lin quan n ti sn c nh.Hot ng u t lin quan n TSC c nh gi qua cc t s sau:

- Doanh thu trn ti sn phn nh tnh hu hiu ca hot ng u t. Hotng u t c coi l hu hiu khi n lm doanh thu tng trng.

Trang 10


11/42

- Li nhun trn ti sn phn nh tnh hiu qu ca hot ng u t. Hotng u t c coi l hiu qu khi n lm li nhun tng trng.

* nh gi hot ng u t ti chnhnh gi hot ng u t ti chnh kh phc tp, c bit l u t di han v

cc hot dng ny nhm mang li nhiu li ch khc nhau ngoi doanh thu ti

chnh mang li t li nhun c chia hay c tc c hng.2.4/ Phn tch hot ng kinh doanh.2.4.1/ Bn cht v ngha hot ng kinh doanh.

Hot ng kinh doanh l cc hot ng to ra doanh thu ca DN thng quavic bn hng hoc cung cp dch v. Hot ng kinh doanh lin quan n vicquyt nh chin lc kinh doanh ca n v v cht lng qun l chi ph cngnh ti sn ca DN.2.4.2/ Nhng ni dung c bn ca hot ng kinh doanh.

Chin lc kinh doanh

cnh tranh v pht trin, trong iu kin cc hot ng t c mcton dng chi ph, DN thng chn 1 trong 2 chin lc kinh doanh:- Chin lc da trn s vng quay.- Chin lc da trn s khc bit v sn phm.

Mi quan h gia 2 chin lc trn vi kt qu hot ng ca DN c phnnh qua cng thc sau:

ROA = ROS x s vng quay ti snTrong :- ROS l t s gia li nhun v doanh thu ca DN.

- S vng quay ti sn l t s gia doanh thu v tng ti sn ca DN .Mt DN chn chin lc da trn s vng quay s chp nhn mt mc ROSthp t c s vng quay cao hn. Ngc li, mt DN chn chin lc datrn s khc bit sn phm s tm cch t c mt mc ROS cao, d rng svng quay s thp hoc khng cao bng.* Nhng c im ca chin lc da trn s vng quay.

- Nhn mnh n sn lng tiu th.- Duy tr chi ph thp.- Hn ch cc dch v c bit cho khch hng.- Qang co nhn mnh n gi c v s thun li mua hng.- Chi ph nghin cu v pht trin thp.

* Nhng c im ca chin lc da trn s khc bit sn phm.- Nhn mnh n cht lng sn phm.- Cung cp nhiu tin ch phc v khch hng.- Qang co nhn mnh n cht lng cao v c im ring ca sn phm.- Xy dng thng hiu mnh.- Chi ph nghin cu v pht trin cao.

* Phn tch v s vng quayS vng quay ti sn l ch tiu phn nh quan h gia ti sn v quy m kinh

doanh ca n v, qua ni ln hiu qu s dng ti sn ca n v. Thngngi ta xem xt cc t s c th sau:

Trang 11


12/42

- S vng quay ca tng ti sn bng doanh thu chia cho tng ti sn.- S vng quay ca ti sn ngn hn bng doanh thu chia cho ti sn ngn hn

Trong cc cng thc tnh ton s vng quay, vic s dng s liu bnh qunca ti sn s cho mt kt qu tt hn v loi b c nh hng bin ng ca ccch tiu thi im. Tuy nhin, trong thc t nu thiu s liu bnh qun ngi ta

thng s dng s cui k thanh ton.* S vng quay n phi thuS vng quay ca n phi thu l t s gia doanh thu v n phi thu. S vng

quay n phi thu ph thuc vo:- Chnh sch bn chu ca n v bao gm iu kin bn chu, hn mu71c bn

chu, s ngy bn chu, chnh sch chit khu thanh ton cng nh cc chnh schv thu hi n ca n v.

- S thc hin chnh sch bn chu ca n v. Nu vic thc hin cc chnhsch bn chu khng tt, n qu hn s tng ln lm cho s vng quay gim st.

- N kh i trong cc khon phi thu. N kh i thng l h qu ca victhc hin chnh sch bn chu nhnh trong mt s trng hp xt pht t nhngnguyn nhn khc.

Ngoi ra, ngi ta cn dng s ngy thu tin bnh qun nh gi v vicqun l n phi thu ca n v. S ngy thu tin bnh qun l s ngy ca mtvng quay n phi thu, th d nu n v c s vng quay n phit hu l 6 vng/nm th s ngy thu tin bnh qun ca n v vo khong 61 ngy.

Vic nh gi tnh hnh qun l n phi thu cn da trn chnh sch bn chuca n v kt hp vi vic xem xt s tng gim ca cc t s. Th d, nu sngy thu tin bnh qun ca n v tng t 31 ngy ln 46 ngy th l khng

phi l mt biu hin xu khi thi hn bn chu ca n v tng t 30 ngy ln45 ngy. Ngc li, nu chnh sch bn chu ca n v khng thay i m s ngythu tin bnh qun li tng ln nh trn th vn s nm vic thc hin chnhsch bn chu ca n v.* S vng quay hng tn kho.

S vng quay hng tn kho l t s gia gi vn hng bn v hng tn kho.Ngi ta dng gi vn hng bn thay cho doanh thu trong t s ny nhm loi bnh hng ca t l li gp n t s ny. S vng quay hng tn kho trong DN

ph thuc vo:\

- Chnh sch mua hng v tnh hnh thc hin chnh sch mua hng ca DN.Mt DN p dng cc chnh sch mua hng khoa hc v cht ch s tng c svng quay hng tn kho so vi mt DN mua hng theo kiu th tha cn hnthiu . Hoc mt DN c chnh sch mua hng ng n nhng khng theo di vqun l cht ch s dn n vic mua hng d tr qu mc cn thit

- Quy trnh sn xut ca DN nu l DN sn xut. Vic p dng mt cng nghmi rt ngn thi gian sn xut s lm cho s vng quay hng tn kho tng ln.

- H thng phn phi v tnh hnh bn hng va DN. Tnh hnh bn hng kms lm s vng quay gim st.

- Tnh trng v phm cht ca hng tn kho. Hng tn kho li thi hoc kmphm cht s khng bn c b lm cho s vng quay hng tn kho gim xung.Tnh hnh ny l k qu ca nhiu nguyn nhn : mua hng qu mc cn thit, ph

Trang 12


13/42

phm nhiu, mu m khng ph hp, chnh sch bn hng km, h thng phnphi khng hot ng hu hiu... v c nhng nguyn nhn khch quan nh sthay i ca th trng ngoi d on.

phn tch su hn v s vng quay hng tn kho, khng nn ch dng lis vng quay chung ca ton b hng tn kho m cn phn tch s vng quay ca

tng nhm mt hng, thm ch tng mt hng trong cc mt hng ch yu ca DN.L do l tnh trng gim st s vng quay trm trng trong mt s mt hng b chegiu do s gia tng s vng quay ca mt s mt hng khc.

Trong phn tch v tnh hnh tn kho, ngoi s vng quay hng tn kho ngita cng s dng ch tiu s ngy lu kho bnh qun l s ngy ca mt vngquay. Cch tnh ton ch tiu ny cng tng t nh s ngy thu tin bnh qun.** Phn tch v kh nng sinh li* T l li gp

Trong DN thng mi, t l li gp phn nh mi quan h gia gi u vo

v gi u ra ca hng ho. Trong th trng t do cnh tranh, t l li gp c xuhng bnh qun ho cho mt hng ho c th: l do l cc n v mua hng votrn cng mt th trng v bn cc hng ho trn cng mt th trng. Do ,t l li gp trc ht cho thy tnh hnh cnh tranh gia cc n v cng kinhdoanh mt loi hng ho: khi cnh tranh cng gay gt, t l li gp ca cc n v s gim st v ngc li.

Bn cnh , t l li gp cng phn nh chnh sch cnh tranh v gi can v. Mt n v c th quyt nh chp nhn mt t l li gp thp hn cc nv cng ngnh c th bn c nhiu hoc nhanh hn hng ho ca mnh. Khi DN c th gim gi bn, tng chit khu thng mi...

Ngoi ra, t l li gp ca mt loi hng ho cn chu nh hng ca gi uvo trong chng mc m gi u ra cha hoc khng phn ng kp thi vi ccthay i ca gi u vo (gi mua, chi ph vn chuyn, thu nhp khu, t gi hioi).

Khi mt DN kinh doanh nhiu mt hng, t l li gp trn bo co ti chnhs l t l li gp bnh qun. T l li gp bnh qun khng ch chu nh hngca t l li gp tng mt hng ring r m cn chu tc ng bi c cu mt hng.Khi c cu mt hng thay i, nu t trng ca mt hng c t l li gp cao tngln th t l li gp bnh qun s gim xung.

i vi cc doanh nghip sn xut, ngoi cc nhn t trn, t l li gp cnchu nh hng bi mt s nhn t ca qu trnh sn xut nh:

- Mc s dng nguyn vt liu, lao ng v mt s chi ph sn xut khc(in nc, khun mu...) ca tng DN. Khi 1 DN c mc s dng ccyu t trn hn mc bnh thng, gi thnh sn phm s cao hn v t l ligp s gim xung.

- Sn lung sn xut. Nhn t ny nh hung n chi ph c nh trong githnh 1 n v sn phm.

Vic nhn thc uc tt c cc nhn t trn s gip tm hiu v nh gi nguyn

nhn ca cc bin ng t l li gp ca DN.* T l li thun t H kinh doanh.

Trang 13


14/42

T l li thun t H kinh doanh l hiu s gia t l li gp v t l chi phH trn doanh thu.

Nu c nh t l li gp, t l li thun t H kinh doanh s phn nh miquan h gia chi ph H vi doanh thu. Ni cch khc, nu tch ring cc yu tnh hung n t l li gp, t l li thun cho thy hiu sut s dng chi ph H

trong vic to ra doanh thu ca DN.- Chi ph duy tr b my qun l v bn hng ca DN.- Chi ph ng gi, vn chuyn hng ho n ni tiu th.- Cc chi ph qung co khuyn mi ymnh tiu th...Trong cng 1 ngng ngh kinh doanh, vi 1mc t l li gp mang tnh cht

bnh qun cc DN no s dng chi ph hot ng hp l so vi qui m kinhdoanh ca mnh c 1 t l li thun t hot ng kinh doanh cao hn.

3/ Qui trnh phn tch BCTC.

3.1/ Chun b v thu thp thng tin.Cc thng tin cn chun b bao gm :- Bo co ti chnh.- Bo co kim ton.- Cc thng tin chung v nn kinh t v ngnh ngh.

3.2/ Nhn dng v nh gi nh hng cc hot ng ti chnh v u t.- Hot ng ti chnh.- Hot ng u t.

3.3/ nh gi hot ng kinh doanh ca DN.- Chin luc kinh doanh.- Tnh h hiu ca hot ng.- tnh hiu qu ca hot ng.- Cng thc Dupont.

Trang 14


15/42

PH N 3:

NH GI NH HUNG SAI LCHMc chSau khi hc xong phn ny hc vin c th :- nh ga nh hung ca 1 sai lch n bo co ti chnh k hin hnh v cc

k tip theo (nu BCTC cha c iu chnh).- Gii thch uc nhng sai lch thu c tc ng th no n BCTC k hin

hnh v cc k tip theo (nu BCTC cha uc iu chnh).- Nhn dng kh nng sai lch thu khi c BCTC.

1/ K nng nh gi nh hung sai lch c th n BCTC.

1.1/ Nguyn tc c bn.1.1.1/ Quan h gia bn cn i k ton v bo co KQHDK.

Trong nhng mi quan h gia cc BCTC, quan h gia bng cn i k ton

v bo co KQHKD uc xem l rt quan trng phc v cho vic nh ginh hung ca cc giao dch v sai lch n BCTC. Di y l 1 s quan h cnquan tm.Quan h gia doanh thu, chi ph vi ti sn v n phi tr

- Doanh thu ch c ghi nhn khi c s tng ln ca ti sn/ gim i ca nphi tr m khng phi do gp vn.

- Chi ph ch uc ghi nhn khi c s gim i ca ti sn/ tng ln ca n phitr m khng phi do gim vn/ chia li.

- LN trong k l s thay i ca vn ch s hu sau khi loi tr nh hung

cc nghip v v tng gim vn v chia li.Quan h gia li nhun sau thu v li nhun cha phn phi- Mi bin ng v doanh thu v chi ph cui cng s tc ng n bng cn

i k ton, khon mc LNCPP v thu TNDN phi np- LN trn bo co kt qu hot ng kinh doanh thay i s nh hung n

LN cha phn phi,nhng LNCPP thay i cha chc do LN trn BCKQHKD thay i.

Quan h gia ti sn v chi ph- Chi tiu pht sinh c th hnh thnh ti sn hay uc xem l chi ph.

Phn bit khi no l ti sn, khi no l chi ph l 1 vn phc tp.- Trong k ton ngui ta da trn nguyn tc ph hp v thn trng.Quan h gia doanh thu v n phi tr

- Li ch tng thm trong k c th hnh thnh n phi tr hay c ghi nhndoanh thu. Phn bit khi no l n phi tr khi no l doanh thu khng phc tp

bng phn bit ti sn - n phi tr.Trong k ton ngui ta da trn nguyn tc ph hp v thn trng.1.1.2/ Quan h gia bo co ti chnh k ny v k trc.

T nhng quan h trn ta rt ra mi quan h sau v BCTC k ny v k

trc. Mi bin ng trn BCKQ HKD k ny s nh hng n li nhun chaphn phi ca k sau.

1.2/ nh gi nh hng ca nghip v n BCTC.

Trang 15


16/42

1.2.1/ Khi nim.Da trn mi quan h gia cc BCTC, c th xc nh nh hng ca cc

giao dch/nghip v n BCTC. C cc loi giao dch sau phn chia theo mc tc ng n BCTC.

- Cc giao dch nh hng n bng cn i k ton (BCKT).

- Cc giao dch ch nh hng n bo co kt qu hot ng kinh doanh(BCKQHKD).- Cc giao dch nh hng n BCKT v BCKQHKD.

1.2.2/ Nguyn tc.- Bin ng trn BCKQ HKD (nu c) s tc ng n BCTC vn ch s

hu (li nhun chua phn phi) v thu TNDN phi np.- nh hng n BCKT s cn i gia ti sn v ngun vn.

1.3/ nh gi nh hung ca sai lch n BCTC.1.3.1/ Khi nim.

Vic xc nh nh hng ca sai lch n BCTC trc ht cng da trn miquan h ca BCTC. Cc loi sai lch cng c mc tc ng khc nhau nBCTC:

- Cc sai lch nh hung n BCKT.- Cc sai lch ch nh hng n BCKQHKD.- Cc sai lch nh hng n c BCKT v BCKQHKD.

Ngoi ra khi nh gi nh hng sai lch cn phi xem xt.- Cc sai lch l hu qu, xy ra ng thi ca sai lch gc.- Nin xy ra sai lch, v nh hng ca sai lch khc nhau nhng nin

khc nhau.1.3.2/ nh hng ca sai lch n BCTC nm hin hnh.- u tin cn xc nh cc h qu ca sai lch gc.- Sau phi xem xt sai lch trn BCKQ HKD. Ch l sai lch trn

BCKQ HKD (nu c s tc ng n BCKT vn ch s hu (li nhun chaphn phi) v thu TNDN phi np. Trong mt s trng hp c th nh hngn thu TNDN hon li.

- Cui cng xem xt nh hng ca sai lch n BCKT. Ch l nhhng n BCKT s cn i gia ti sn v ngun vn.1.3.3/ nh hng ca sai lch n BCTC cc nm sau.

- u tin xem xt nh hng ca sai lch n BCTC ca nin xy ra sailch.- Sau xem xt nh hng qua tng nin n nin hin hnh. Ch l:

+ nh hng ca cc sai lch n BCKQ HKD cc nin trc s nhhng n s d u k ca li nhun cha phn phi k sau.

+ nh hung ca sai lch n cc khon mc ca BCKT s lu k qua cck v tc ng n s d u k ca BCKT k sau.

2/ Kho st cc sai lch thu v nh hng n BCTC.Gian ln hoc sai s trong cng tc k ton v k khai t quyt ton thu

TNDN s gy ra cc sai lch trn BCTC hoc t khai t quyt ton thu. c th

Trang 16


17/42

nh gi cc nh hng ny, cn hiu bit v cc c im ca hnh vi gian ln, saist cng nh kho st chi tit v nh hng ca tng hnh vi n BCTC. Kt qukho st s cung cp nh hng quan trng cho cn b kim tra, thanh tra thu khi

phn tch BCTC nhm mc ch xc nh i tng c ri ro cao.

2.1/ Tng quan v sai lch thu.

2.1.1/ Khi nim.Trong chuyn ny, chng ta tp trung vo sai lch v thu. Sai lch v thu

c th bt u t cc sai lch trn BCTC, dn n s thu phi np b sai lch;nhng cng c th xut pht t vic lp t khai t quyt ton thu khng y hoc thiu chnh xc. Xt di gc nguyn nhn, cn lu rng trong nhiutrng hp cc sai lch v thu bt ngun t sai st v tnh hn l s c gian ln.Mc d vy, cc cn b kim tra lun phi duy tr mt tinh thn cnh gic vi khnng c nhng gian ln n lu thu.2.1.2/ Phn bit gian ln v sai st.

* Gian lnL nhng hnh vi c lm sai lch s thu phi np hay c khu tr domt hay nhiu ngi trong hi ng qun tr, ban gim c, cc nhn vin hoc

bn th 3 thc hin.Gian ln c th biu hin di cc dng tng qut sau:

- Xuyn tc, lm gi chng t, ti liu lin quan;- Sa i chng t, ti liu k ton;- Che giu hoc c b st cc thng tin, ti liu hoc nghip v kinh t;- Ghi chp cc nghip v kinh t khng ng s tht;

- C p dng sai cc chun mc, nguyn tc, phng php v ch kton, chnh sch ti chnh, quy nh v thu;- C tnh ton sai v s hc.

* Sai st.L nhng li khng c c nh hng n s thu phi np hay c khu

tr, nh:- Li v tnh ton s hc hoc ghi chp sai;- B st hoc hiu sai, lm sai cc khon mc, cc nghip v kinh t;- p dng sai cc chun mc, nguyn tc, phng php v ch k ton,

chnh sch ti chnh, quy nh v thu nhng khng c .Trn thc t, vic xc nh mt hnh vi l gian ln hay sai st trong nhiu

trng hp khng d dng. Tuy nhin, cn b kim tra, thanh tra cn lu vicphn bit phc v cho:

- Vn nh hng trong kim tra: tu theo sai lch pht hin do sai sthay gian ln m phng hng tip theo s khc nhau. Thng thng, i vi ccgian ln, cn b kim tra s phi nh gi li tin cy ca ton b bng chng,thng tin thu thp trc m lin quan n ngip v, c nhn v thi k c gianln. Cc th tc kim tra c th phi b sung pht hin thm cc gian ln khc.

- Xc nh bin php x l ph hp vi cc sai lch ny. phn bit gian ln v sai st, ngoi vic xem xt c nhng bng chng v

s c hay v tnh khng, cn c th da trn mt s du hiu sau y:

Trang 17


18/42

- V li / khng v li. Khi mt hnh vi khng mang li li ch cho ngi saiphm th c th y khng phi l s gian ln. Tuy nhin, vic nh gi ny khngphi lc no cng chnh xc v trong mt s trng hp ngi sai phm nhm mcch t c mt li ch gin tip, kh nhn nh.

- Tp trung/phn tn v nh hng. Cc gian ln thng c khuynh hng tp

trung v mt mc tiu c th, th d cc gian ln v thu s bao gm hng lot ccth thut khc nhau nhng cng mt nh hng l lm gim s thu phi np.2.1.3/ Phn bit sai lch v thu vi s thay i trong tnh hnh kinh doanh.

Trong mt s trng hp, kt qu kinh doanh ca DN st gim lm nhhng n ngha v thu, th d:

- DN mi thnh lp/ u t mi giai on u thng khng c li.- Thay i hng u t sang cc lnh vc c mc sinh li km hn.- Thay i chin lc kinh doanh theo hng tip cn s vng quay thay v

da trn s khc bit v sn phm.

- Cnh tranh tng ln khin doanh ngip gim doanh thu v ko theo s stgim v li nhun v kh nng sinh li. Cn lu nh hng ny s gia tng ivi cc DN s dng n cn nh ph cao .

- Tht bi trong chin lc tip th cng l mt nguyn nhn st gim doanhthu v li nhun.

- Qun l chi ph km khng lm gim doanh thu nhng li nhun v khnng sinh li b suy gim...

Cn b kim tra cn phi c gng loi tr cc trng hp trn ra khi danhsch kim tra ca mnh nng cao tnh hiu qu ca qu trnh kim tra, thanh trathu. lm c iu ny, c th da vo:

- Hiu bit v ngnh ngh, th d cn b kim tra c th ghi nhn s st gimca DN trong doanh thu/li nhun ph hp vi tnh hnh ca ngnh ngh trongcng giai on.

- Hiu bit v DN thng qua tm hiu v cc sn phm ch yu, s thay ichnh sch bn hng...

- Tm hiu cc thng tin phi ti chnh (sn lng, s lng cng nhn vin,din tch nh xng, cng sut thit b ...) nhn dng cc du hiu st gim thcs ca tnh hnh kinh doanh.

Sau cng, cn b kim tra c th s dng phng php phn tch loi tr

xc nh liu c kh nng cao l gian ln/sai st ang tn ti trong s liu thu caDN khng?

2.2/ Kho st cc trng hp sai lch thu nh hng ti BCTC.2.2.1/ Sai lch doanh thu.

2.2.1.1/ c im.- Bao gm c sai st v gian ln- Bao gm c sai lch trn BCTC v sai lch trn t khai- Hng sai lch quan tm: khai thiu (ngoi tr trng hp DN

ghi trc doanh thu vo thi k u i thu).2.2.1.2/ Cc hnh thc sai lch doanh thu.

- doanh thu/ tin thu ngoi s sch k ton

Trang 18


19/42


20/42

3/ Nhn dng sai lch thu trn BCTC.

3.1/ Phng php.3.1.1/ Quan st bim ng.Cc bin ng c lu bao gm:

- Chi ph tng tng i so vi doanh thu.

- Li nhun trc thu tng nhng thu phi np gim hoc khng tng tngng.

- Ti sn gim tng i so vi doanh thu.- N phi tr tng tng i so vi doanh thu.

3.1.2/ Phn tch t s.Cc t s sau thng c lu :

- S vng quay hng tn lho rt cao hoc tng bt thng- S vng quay n phi thu tng gim bt thng- T l li gp gim bt thng

- T l chi ph tng bt thng- Li nhun trn ti sn v li nhun trn vn ch s hu rt thp- Kh nng thanh ton r km nhng DN vn tn ti v pht trin.

3.2/ Quy trnh.3.2.1/ Phn tch tng qut.

Phn tch tng qut cho mt s hiu bit tng th v DN trn cc phngdin. Vic phn tch tng qut c tin hnh theo quy trnh phn tch BCTC

phn 23.2.2/ Ghi nhn cc vn .

Ngi phn tch cn xem xt t m v ghi nhn tt c cc bin ng btthng cng nh cc t s.3.2.3/ nh gi tng th.

nh gi tng th l s lin kt tt c cc vn ghi nhn c phc yhomt bc tranh tng th v DN. Kh nng sai lch thu thng tng ln khi cc yut c xu hng cng chiu lm gim li nhun.3.2.4/ Loi tr kh nng nhm ln gia sai lch thu v suy gim kinh doanh.

Suy gim trong kinh doanh thng c biu hin tng t nh sai lch thu.Mt s xem xt chi tit cn tin hnh loi tr ri ro ny.

PH N 4

THU THP V KIM TRA THNG TIN

Trang 20


21/42


22/42

1.1.3/ Bo co.Bo co khng n thun l vic ly s liu t s sch. Bo co c lp

ter6n c s cc s liu s sch nhng phi tun th nhng nguyn tc trnh byring. Th d, cc ti khon cng n trc khi trnh by trn BCTC phi c ichiu cng n, i chiu tng hp- chi tit v khi trnh by phi tun th nguyn

tc b tr .V vy lun tn ti ri ro khng nht qun gia s sch k ton v bo co.Ri ro ny vn tn ti ngay c khi DN s dng cc phn mm k ton.

Ngoi ra, cn lu vai tr ca h thng kim sot ni b, y l h thng baotrm ln h thng k ton nhm m bo cc thng tin trn BCTC l ng n. Thd s ph duytt ca ngi c thm quyn, s phn chia trch nhim gia cc b

phn, cc hot ng kim tra gim st trong ni b...ng qun l chnh ngiqun l cng cn kim sot h thng k ton ca mnh. Do , trong chng mcnht nh, ngi kim tra c th li dng h thng kim sot ni b cho cng vic

ca mnh.1.2/ Du vt ca sai lch thu trong h thng k ton.Qa trnh thu thp thng tin v kim tra cng chnh l qu trnh tm kim cc

du vt ca sai lch thu v xc minh chng c thc s l sai lch hay khng. Qatrnh ny din ra theo chiu ngc li vi cng vic k ton, ngha l t bo coxung s sch v chng t.1.2.1/ Bo co ti chnh.

Du vt sai lch thu c nhn din qua cc quan h bt thng/ bt hp l c phn tch phn 3

1.2.2/ S sch.Cc sai lch c th li du vt qua :- S thiu nht qun hoc mu thun gia cc s sch- Sai lch s hc trong s sch- S sch khng y hoc b st nghip v- Trong h thng k ton th cng, nhng du vt sa cha, ghi chng... l

cc du vt cn lu . Trong h thng x l bng my tnh, cc phn mmcho php iu chnh s liu qu kh hoc d liu in ra c s thay i hocthiu nht qun vi s liu trn my l nhng du vt.

1.2.3/ Chng t k ton v cc ti liu khc.Trong nhiu trng hp chng t l ni cui cng xc nh c phi l sai lch

hay khng. Th d cc ho n, phiu nhp, chng t chi qua ngn hng... c thchng minh nt nghip v mua hng c tht hay khng. Tuy nhin, chng tkhng phi l tt c v chng t c th b ngu to, gi mo hoc lp trn c sthng ng.

Sai lch c th li du vt trn chng t nh mu thun trong ni dung, sliu, ngy thng,..., thiu st cc ni dung nh s hiu, ch k..., thiu chng t gcchng minh nghip v...

1.3/ S dng h thng thng tin k ton phc v cho kim tra thanh tra thu.Vic s dng h thng thng tin k ton phc v cho kim tra, thanh tra thuc thc hin qua hai giai on:

Trang 22


23/42

- Thu thp v kim tra thng tin ti vn phng- Thu thp v kim tra thng tin trong qu trnh thanh tra ti DN.

2/ Phng php thu thp v kim tra thng tin ti vn phng.

2.1/ Nhng vn chung.

2.1.1/ Vn cung cp thng tin.Yu cu cung cp thng tin l vn quan trng nht ca giai on ny, khi

cn b kim tra mong mun c c cc thng tin ny y v ng tin cy xua tan nghi vn v ri ro sai lch thu tn ti trong h s ca DN.

Cc kh khn trong vic yu cu cung cp thng tin l:- DN n trnh khng hp tc cung cp thng tin.- DN thc s khng c kh nng cung cp thng tin, do h thng k ton yu

km hoc thiu ht nhn s ( ch yu l cc DN nh ).- Vic ch i cung cp thng tin lm mt nhiu thi gian, nht l khi thng

tin cung cp cha ph hp vi mc ch kim tra phi yu cu li nhiu ln.Cc gii php khc phc kh khn trn bao gm:- Ku gi s hp tc ca DN. Gai thch DN hiu r vic cung cp y

thng tin trong giai on ny s trnh c mt cuc kim tra ti c s, lmmt thi gian ca hai bn.

- Cn nhc thng tin cn thit trong tng trng hp c th. Xc nh chnhxc thng tin cn thit, trnh yu cu trn lan. Hng dn t m cho DN vthng tin cung cp khng mt thi gian xc minh li nhiu ln.

2.1.2/ Vn kim tra thng tin.

Cc thng tin cn c kim tra t cc mc ch sau :- Tnh cht php l.- Tnh ng tin cy ca thng tin v s chnh xc s hc.- S ph hp ca thng tin vi mc ch kim tra ( thng tin c xo c ghi

vn hay khng ?).- S y v s lng thng tin.

2.2/ Cch thc tip cn. kim tra hu hiu v hiu qu ngi ta s da vo cc du hiu khoanh

vng khu vc ri ro, sau thu thp v kim tra thng tin lin quan n khu vc

ri ro c xc nh.Thng thng, cc khu vc ri ro chnh bao gm:- Doanh thu - n phi thu.- Ga vn hng bn hng tn kho.- Chi ph khu hao ti sn c nh.- Chi ph tin lng.- Chi ph li vay - n vay.- Thu nhp v chi ph ti chnh cc khon u t ti chnh.

2.3/ Doanh thu - n phi thu.

2.3.1/ Cc du hiu.- C s thay i trong chnh sch ghi nhn donh thu hoc trong k c nhnghot ng kinh doanh mi ( bn tr chm, hp ng xy dng,...)

Trang 23


24/42

- Doanh thu st gim hoc khng tng nh mong i- T l li gp gim hoc khng tng nh mong i.- Cc t l chi ph tng ln so vi k trc.

2.3.2/ Cc thng tin cn thu thp v phng php kim tra.Gai trnh v chnh sch k ton ghi nhn doanh thu.

Vic tm hiu chinh sch k ton v ghi nhn doanh thu gip nhn dngnhng chnh lch gia k ton v thu cha c iu chnh thch hp trn tkhai.

Phng vn v vic kha s nghip v bn hng ( th tc chia ct nin , cchp ng d dang, trng hp hng gi i bn v hng tn kho ti i l...)

Bng cn i s d v s pht sinhSo snh s liu trnh by trn bo co ti chnh vi bng cn i s d v s phtsinh ( thng gi l bng cn i ti khon ) v donh thu, n phi thu v tin. Ghinhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.

Bo co doanh thu v gi vn hng bn theo mt hng v nhm mt hng ( so snhnm nay vi nm trc)Lp bng tnh li gp v t l li gp ca tng mt hng/nhm mt hng. Ghi

nhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.Bo co sn lng tiu th v doanh thu cc mt hng/nhm mt hng nm nay vnm trc.

So snh s bin ng qua cc nm, kt hp vi vic phn tch t l li gp ghi nhn cc im bt thng. Yu cu gii thch.

Bo co s d chi tit, n phi thu khch hng (cui nm - u nm)So snh s d cc khch hng ch yu u nm so v cui nm. Ghi nhn cc

khch hng ln c s gim st ng k v n phi thu cui nm so vi u nm.Yu cu gii thch.S pht sinh km i ng ti khon, cc ti khon tin mt, tin gi ngn hng.

i chiu vi s liu v doanh thu v n phi thu ter6n bo co ti chnh vbng cn i ti khon. Ghi nhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.

Lu cc dng tin vo khng phi lt hot ng kinh doanh. Yu cu giithch.

2.4/ Ga vn hng bn hng tn kho.2.4.1/ Cc du hiu.

- C s thay i trong chnh sch k ton v2 nh gi hng tn kho, s stgim sn lng- T l li gp gim hoc khng tng nh mong i.- Hng tn kho gim hoc s vng quay hng tn kho tng.- N phi tr tng hoc s vng quay n phi tr gim.

2.4.2/ Cc thng tin cn thu thp v phng php kim tra.Gai trnh v chnh sch k ton hng tn kho v d phng

Phng vn v chnh sch k ton hng tn kho v lp d phng gim gi. Xcnh cc nh hng c th c n thu nhp chu thu.Bng cn i s d v s pht sinh.

Trang 24


25/42


26/42

Gai trnh v chnh sch k ton i vi chi ph li vay.Phng vn v chnh sch k ton chi ph i vay. Lu vn vn ho chi ph

i vay v hch ton chi ph i vay theo nguyn tc dn tch.Bng cn i s d v s pht sinh.

So snh s liu trnh by trn BCTC vi bng cn i s d v s pht sinh v

n vay. Ghi nhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.S liu chi tit chi ph li vay v n vay.So snh s d cc khon vay ch yu u nm so vi cui nm. Ghi nhn cc

khon vay c bin ng bt thng. Yu cu gii thch.Lu cc khon vay c nhn/t chc tn dng/t chc khc.Kim tra vic tnh ton chi ph i vay v li sut.

S pht sinh km i ng ti khon cc ti khon chi ph ti chnh v n vay.i chiu vi s liu v n vay v chi ph i vay trn BCTC v bng c i

ti khon. Ghi nhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.

2.7/ Chi ph tin lng.2.7.1/ Cc du hiu.- Chi ph tin lng tng so vi k trc trong khi doanh thu, s lng nhn

vin khng tng tng ng.- Chi ph tin lng v s lng nhn vin tng bt thng.- Khon phi tr ngi lao ng tng bt thng.

2.7.2/ Cc thng tin cn thu thp thm.Gai trnh v cch tnh lng v chnh sch k ton i vi chi ph tin lng.

Phng vn v cch tnh lng (ch cc khon lng c nh. lng thay i

theo kt qu kinh doanh, cc khon thng...) v chnh sch k ton dn tch ivi lng.Bng cn i s d v s pht sinh.

so snh cc s liu trnh by trn BCTC vi bng cn i s d v s phtsinh v tin lng v thanh ton vi ngi lao ng. Ghi nhn cc bin ng btthng. Yu cu gii thch.

Danh sch v mc lng ca CBNVXem xt s hp l ca mc lng, so snh vi mc lng bnh qun.

Bng tnh lng mt thng trong nmi chiu vi danh sch nhn vin v kim tra s b s tnh ton.

S pht sinh km i ng ti khon cc ti khon tin lng v thanh ton vingi lao ng.

i chiu vi s liu v tin lng v phi tr nhn vin trn BCTC v bngcn i ti khon. Ghi nhn cc bin ng bt thn. Yu cu gii thch.

2.8/ Cc chi ph hot ng khc.2.8.1/ Cc du hiu.

- Cc khon nh ph tng so vi k trc, t trng chi ph trn doanh thu tngtrong iu kin donh thu khng gim.

- T l cc chi ph hot ng trn doanh thu tng- Chi ph phi tr v cc khon phi tr lin quan n hot ng (phi trngi bn) tng.

Trang 26


27/42

2.8.2/ Cc thng tin cn thu thp.Gai trnh v chnh sch k ton i vi cc khon chi ph phi tr/trch trc, cckhon d phng phi tr.

Phng vn v chnh sch k ton, chi ph phi tr/trch trc. d phng phitr, xc nh cc nh hng c th c n thu nhp chu thu.

Bng cn i s d v s pht sinh.So snh cc s liu trnh by trn BCTC vi bng cn i s d v s phtsinh v cc khon phi tr. Ghi nhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.S liu chi tit ti khon phi tr ngi bn, chi ph phi tr, d phng phi tr, d

phng tr cp mt vic lm, phi tr khc.So snh cui nm vi u nm. Lu cc thay i v ngh gii thch.

Gai trnh cch tnh cc chi ph d phng.Xem xt phng php v c s tnh, i chiu vi cc quy nh v thu.

S pht sinh km i ng ti khon cc ti khon phi tr ngi bn, chi ph phi

tr, d phng phi tr, d phng tr cp mt vic lm, phi tr khc.i chiu vi s liu lin quan trn BCTC v bng cn i ti khon. Ghinhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.

2.9/ Thu nhp/chi ph ti chnh cc khon u t.2.9.1/ Cc du hiu.

- Cc khon u t xut hin hoc tng trong k trong i62u kin khng c sthay i tng ng trong thu nhp ti chnh.

- Thu nhp ti chnh gim ng k so vi k trc.- Cc khon chi ph ti chnh ngoi chi ph li vay

2.9.2/ Cc thng tin thu thp.Gai trnh v chnh sch k ton i vi hot ng u t (ngn hn v di hn baogm c d phng )

Phng vn v chnh sch k ton thu nhp/chi ph ti chnh, d phng gimgi chng khon. Xc nh cc nh hng c th c n thu nhp chu thu.

Bng cn i s d v s pht sinh.So snh cc s liu trnh by trn BCTC vi bng cn i s d v s pht

sinh v cc khon u t, chi ph ti chnh. Ghi nhn cc bin ng bt thng.Yu cu gii thch.S d chi tit cc khon u t.

So snh cui nm vi u nm. Lu cc thay i v yu cu gii thchS liu v li c hng, li nhun v c tc c chia.

Xem xt phng php v c s tnh, i chiu vi cc quy nh v thu.Bng tnh cc khon d phng gim gi u t lp cui k.

Xem xt phng php c s tnh, i chiu vi cc quy nh v thu.S pht sinh km i ng ti khon cc ti khon thu nhp ti chnh, chi ph tichnh, cc khon u t.

i chiu vi s liu lin quan trn bo co ti chnh v bng cn i tikhon. Ghi nhn cc bin ng bt thng. Yu cu gii thch.

3/ Phng php nh hng kim tra tai DN.

Trang 27


28/42

3.1/ Nhng vn chung.3.1.1/ Mc ch.

- Thng qua p dng k thut phn tch, xc nh s hp l tng th ca ccs liu kim tra trong tng khon mc ca BCTC.

- Xc nh hng kim tra chi tit.

3.1.2/ Nhng iu cn lu khi p dng k thut phn tch.K thut phn tch gip nhn din nhng bin ng bt thng, qua c khnng nh hng trong kim tra pht hin cc sai lch thu. K thut phn tchthng tn km mt mc chi ph v thi gian thp hn so vi vic kim tra chi titnhng li mang n cho cn b kim tra mt ci nhn tng th .

Tuy nhin, khi p dng k thut ny trong qu trnh kim tra, thanh tra cnlu :

- Nguyn tc phn tch l cng i vo chi tit chn xc cng cao. Th dvic phn tch s vng quay hng tn kho trn tng th khng cho kt qu ng tin

cy bng vic i vo s vng quay ca tng loi hng tn kho ( thnh phm,nguyn vt liu ..) thm ch tng mt hng.- Ngun s liu phn tch cng c lp vi b phn ang kim tra th kt qu

cng ng tin cy hn.- Cc mi quan h gia cc thng tin dng so snh hay nghin cu trong

phn tch phi cht ch. Trc khi phn tch v trong qu trnh phn tch, lunkim chng li mi quan h ny.

- Trong nhiu trng hp, cn thm tra li tin cy, tnh chnh xc s hcca ngun d liu dng phn tch.

- C cu thng l mt nhn t quan trng trong s bin ng ca cc ch ti.Trong mi trng hp, nu vn l quan trng hoc c th c ri ro cao, vn phichn mu kim tra chi tit.3.1.3/ Nhng vn cn lu khi tin hnh kim tra chi tit.

Sau khi phn tch, vic kim tra chi tit s c tin hnh. Kim tra chi titcho bng chng c tin cy cao nhng phi ch cc vn sau:

- Mc ch ca kim tra s nh hng n quyt nh la chn tng th chnmu kim tra. Thi d vic kim tra pht hin vic ghi khng mt khon mc skhc vi kim tra pht hin ghi thiu khon mc .

- Vic la chn cc phn t c bit kim tra thng khng kt lun.

Thng ngi ta chn mu ngu nhin hoc phi hp gia hai cp.- H thng kim sot ni b l h thng t kim sot ca DN. Do yu cu

qun l ca mnh, cc DN lun phi duy tr mt h thng kim sot i vi ccnghip v thng xuyn. Hiu bit v h thng ny gip cn b kim tra:

+ Mau chng nhn ra vn cn kim v ngun thu thp thng tin.+ nh gi kh nng xy ra sai lch do nhng yu km ca kim sot

ni b.+ Da vo kim sot ni b ln ra cc manh mi thu thp chng c cho

cc nghi vn ca mnh.

3.2/ Doanh thu v thu nhp khc.3.2.1/ Doanh thu.

Trang 28


29/42

3.2.1.1/ Cc k thut phn tchSo snh doanhn thu qua cc thng

- Lp bng so snh doanh thu qua cc thng,xem xt nhng thng c binng gim bt thng.

- Lu tnh thi v

Scaming cc khon thu tin trong k.- c lt qua cc khian thu tin trong k khng i ng vi ti khon doanhthu/ n phi thu khch hng. Chn mu kim tra chi tit.

Phn tch n phi thu- So snh s d chi tit n phi thu khch hng cui k vi u k, xem xt cckhch hng chnh c s thay i khng.- Tnh s vng quay n phi thu, so sch vi nm trc v chnh sch bn chuca n v.

c tnh doanh thu t sn kng v gi bn

- Nu DN c s lng sn phm khng ln hoc c sn d liu s, c tnhdoanh thu t sn lng v gi bn, so snh vi s sch.c tnh doanh thu t sn lng sn xut v hng tn kho.

- Thu tp thng tin v sn phm sn xut hng ho mua vo, s dng s du k v s d cui k c tnh lng sn xut v tiu th.

c tnh doanh thu t cc chi ph sn xut v tiu th lin quan.- Cc chi ph c th dng c lng: nguyn vt liu, in nng, chi ph

bao b ng gi, chi ph vn chuyn giao hng, chi ph hoa hng...3.2.1.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.

- Tm hiu h thng kim sot ni b i vi nghip v bn hng thu tinbao gm c h thng thng tin trn my tnh v cc b phn lin quan.

- Kim tra chi tit cc khon thu tin- Kim tra chi tit kho s bn hng- Kim tra chi tit sn lng sn xut v tiu th.- Kim tra chi tit cc khon chi ph sn xut v tiu th gn vi doanh thu- Kim tra trn cc ton khon lin quan nh cc khon phi thu, phi tr

khc.3.2.2/ Doanh thu ti chnh v cc khon u t.

3.2.2.1/ Cc k thut phn tch.

- Xem xt quan h gia thu nhp ti chnh vi cc khon cho vay, u ttri phiu......3.2.2.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.- Kim tra chi tit cc hot ng u t- Kim tra giao dch vi cc bn lin quan

3.3/ Chi ph.3.3.1/ Ga vn hng bn.

3.3.1.1/ Cc k thut phn tch.Phn tch t l li gp tng mt hng.

- Tnh t l li gp tng mt hng t tnh t l li gp bnh qun.- Xem xt s thay i c cu mt hng .

Trang 29


30/42

- Lu cc sn phm, hng ho c thay i t l li gpPhn tch n phi tr ngi bn.

- So snh s d chi tit n phi tr ngi bn cui k vi u k v danh schcc nh cung cp ch yu, s d n phi tr.

- Tnh s vng quay n phi tr,( gi tr hng ho mua chu/ s d n phi tr

bnh qun), so snh vi u k.- Xem xt bin ng s d n phi tr ngi bn qua cc thng, lu cc binng bt thng.

Phn tch n gi tn kho.- c tnh s ngy mua hng, t xc nh thi im mua v xem xt n

gi vo thi im mua c tnh ( i vi cc n v p dng FIFO. LIFO )Phn tch gi thnh sn phm.

- So snh gi thnh theo khon mc chi ph k ny vi k trc, tm hiunguyn nhn bin ng

- So snh gi thnh thc t vi gi thnh nh mc ( tnh bng cch ly nhmc chi ph nhn vi n gi bnh qun )3.3.1.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.- Tm hiu h thng kim sot ni b i vi nghip v bn hng thu

tin, boa gm c h thng thng tin trn my tnh v cc b phn lin quan- Kim tra chi tit tnh gi hng tn kho- Kim tra chi tit hot ng mua hng ( kim k nh k)- Kim tra chi tit nhp xut kho- Kim tra chi tit n phi tr nh cung cp- Kim tra chi tit cc khon d phng, mt mt, hao ht, cc khon phn

b chi ph sn xut chung c nh...- Kim tra chi tit gi thnh

3.3.2/ Chi ph khu hao.3.3.2.1/ Cc k thut phn tch.

c tnh chi ph khu hao- c tnh chi ph khu hao ca tng nhm ti sn c nh trn c s t l

khu hao bnh qun v nguyn gi bnh qun.So snh sn lng vi s lng ti sn c nh trc tip dng cho SXKD

- Xem xt tnh hnh tng, gim TSC trc tip dng cho SXKD trong k ( my

mc thit b sn xut, mt bng kinh doanh ...), so snh vi mc tng, gim snlng

3.3.2.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.- Tm hiu h thng kim sot ni b i vi nghip v mua sm, thanh

l, sa cha, u t xy dng TSC, bao gm c h thng thng tin trn my tnhv cc b phn lin quan.

- Kim tra chi tit khu haoo TSC.- Kim tra p dng ch khu hao ng quy nh.- Kim tra chi tit TSC tng trong k.

- Kim tra chi tit cc trng hp gim TSC.- Kim tra chi ti nguyn gi TSC.- Kim tra chi ph sa cha nng cp TSC.

Trang 30


31/42

3.3.3/ Chi ph li vay- N vay.3.3.3.1/ Cc k thut phn tch.

so snh s d chi tit n vay cui k so vi n vay u k- So snh s d chi tit n vay cui k so vi u k. Gai thch cc bin ng

bt thng

c tnh chi ph li vay- c tnh chi ph li vay t s d n vay bnh qun v mc li sut bnh qun3.3.3.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.

- Tm hiu h thng kim sot ni b i vi th tc vay v tr li, baogm c h thng thng tin trn my tnh v cc b phn lin quan

- Kim tra chi tit cc khon vay.- Kim tra chi tit h s vay.-Kim tra chi tit chi ph li vay.- Kim tra chi tit cc khon thanh ton li vay v n vay.

3.3.4/ Chi ph tin lng.3.3.4.1/ Cc k thut phn tch.- So snh chi ph tin lng k ny v k trc trong cc khon mc chi

ph ( gi thnh sn phm, chi ph bn hng, chi ph qun l )- So snh s bin ng ca chi ph tin lng qua cc thng, lu nhng

thng c chi ph tng bt thng.- c tnh chi ph tin lng trn doanh thu/ sn lng nu DN c p

dng cc hnh thc ny.3.3.4.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.

- Tm hiu h thng kim sot ni b i vi nghip v tuyn dng, theodi ngy cng, sn phm, tin lng, tr lng, bao gm c h thng thng tin trnmy tnh v cc b phn lin quan.

- Kim tra chi tit bng tnh lng.- Kim tra chi tit hp ng lao ng v mc lng.- Kim tra chi tit danh sch lao ng.- Kim tra chi tit ngy cng, gi cng, sn phm.

3.3.5/ Cc chi ph hot ng khc.3.3.5.1/ Cc k thut phn tch.

- Phn tch t trng tng loi chi ph trn doanh thu. i vi cc bin

ph, xem xt s bin ng c ph hp vi doanh thu khng. i vi cc nh phso snh vi nm trc. i vi cc chi ph hn hp, c tnh chi ph trn c s

bin ng doanh thu.- Phn tch bin ng chi ph qua cc thng.- c tnh mt s chi ph (hoa hng, tin in) da trn doanh thu, sn

lng v n gi/t l bnh qun.3.3.5.2/ Cc th tc kim tra chi tit sau phn tch.

- Kim tra chi tit cc khon chi ph d phng (bao gm d phng nkh i, d phng phi tr), chi ph tin in, dch v thu ngoi, chi ph.

- Kim tra tun th ca lut thu.- Kim tra cc chi ph b khng ch.

Trang 31


32/42

PHN 5XY DNG CHIN LC LA CHN

I TNG KIM TRAMc chSau khi hc xong phn ny,hc vin c th;

- Phn tch cc nhn t nh hng n ri ro sai lch thu.- S dng t duy chin lc la chn i tng kim tra, thanh tra.- ng dng s dng phn mm la chn i tng kim tra, thanh tra.

1/ Chin lc nh gi ri ro.

1.1/ La chn i tng kim tra, thanh tra.1.1.1/ t vn .

La chn i tng kim tra l xc nh doanh nghip s kim tra trong ktrong phm vi ngun lc ca c quan thu t c mc tiu ra vi hiu qu

cao nht.La chn i tng kim tra l mt vn quan trng ca cc c quan thu

trong bi cnh s lng DN rt ln m ngun lc ca c quan thu c gii hn, ccth tc kim tra thanh tra phi tun th cc qui nh ca lut qun l thu.1.1.2/ Cc nhn t nh hng n qu trnh la chn i tng kim tra.

1.1.2.1/ Mc ch kim tra thanh tra.Vic la chn i tng kim tra thanh tra thu phi tho mn cc mc tiu sau:

- Gia tng ngun thu cho ngn sch, t mc tiu ny thng dn nkhuynh hng tin cho cc DN c ro ro khng tun th

- Hon thin cng tc la chn cho kim tra, t mc tiu ny thng dnn khuynh hng u tin xy dng mt c s d liu ngnh

Gia cc mc tiu ny trong chng mc c th mu thun nhau. Th d khnng khng tun th v thu cao hn khu vc DN nh, nhng s tin thu c khu vc khng cao.

1.1.2.2/ Ngun lc c quan thuNgun lc ca c quan thu lun hn ch, n lin quan n cc nhn t

sau:- Qu thi gian dnh cho cng tc kim tra, thanh tra

- i ng chuyn vin c kh nng tham gia cng tc kim tra, thanh tra:+ C cu v kinh nghim, mt nhm kim tra thng c cu trc gmnhng chuyn vin c mc kinh nghim khc nhau.

+ C cu v chuyn mn c ngha rt quan trng v mt chuyn vinkhng th am tng tt c cc lnh vc chuyn mn. Thng thng trong mt cuckim tra, thanh tra thu s lin quan n cc lnh vc chuyn mn sau:

- K ton - kim ton. Chuyn vin v lnh vc ny c kh nng nhn thc ccsai lch lin quan n BCTC, s sch k ton...

- Thu. Chuyn vin v lnh vc ny c kh nng pht hin v xem xt cc

vn phc tp trong thu, th d vn chuyn gi.- Cc lnh vc chuyn mn khc nh xy dng c bn, du kh ...- Thng tin v h thng thng tin:

Trang 32


33/42

+ Cc thng tin c c rt quan trng, bao gm cc thng tin t itng chu thu, t cc c quan lin quan ( bo him ...) , t cc bn lin quan( ngn hng, cng ty m, cng ty con, c ng chnh, ...)

+ c th h tr tt cho cng tc kim tra, thanh tra c quan thu phixy dng c mt h thng thng tin hu hiu:

++ H thng phn loi DN theo ngnh, quy m.++ H thng c s d liu ti chnh ca DN theo s liu bo co(thng khong 3-5 nm), theo s liu chun l s liu kim tra v c tin cykh cao.

++ Kt qu kim tra, thanh tra thu trong qu kh bao gm s tin sailch thu pht hin v x l, cc dng sai lch pht hin v kinh nghim xl.

1.1.2.3/ Cc gii php.La chn cc i tng kim tra, thanh tra thu lun l mt thch thc i

vi c quan thu cc nc trn th gii. Mc d khc bit nhau v h thng thu,v c cu t chc cng nh ngun lc c phn b, cc c quan thu lun phigii quyt cn i gia ngun lc ca mnh vi s lng i tng np thu rtln, phi kt hp hi ho gia cc mc tiu ca vic la chn. Cc gii phpthng c s dng bao gm:

- Tip cn trn c s nh gi ri ro sai lch thu. Vic la chn datrn ri ro sai lch thu s gip c quan thu phn b ngun lc thch hp v kthp hi ho gia cc m tiu. Mc d c nhng tr ngi v mt k thut nhng ccnghin cu ci thin gip c quan thu ngng cng nng cao tnh hiu qu ca

phng php ny.- Tng bc ng dng cng ngh thng tin. y l gii phap c tc dng

rt ln h tr cho vic la chn i tng kim tra c bit l phng php tipcn trn c s nh gi ri ro. Cc ng dng ch yu ca cng ngh thng tin tronglnh vc ny gm :

+ Xy dng c s d liu chun phc v cho nh gi ri ro sai lch.+ H thng cho im ri ro gip gim bt s ch quan v tng tc

x l h s. H thng ny c th phi hp xy dng mc u tin cn i vingun lc ca c quan thu.

- Phi hp gia cc hnh thc kim tra phn b ngun lc ph hp vi

mc ri ro ca tng h s. Tu theo nh gi ri ro m c quan thu thng phnb nhng h s no cn kim tra ti vn phng, h s no cn kim tra ti DN.

- Phi hp gia cc chuyn vin v mc kinh nghim gip s dngngun lc hp l hn. Tu theo h s, c quan thu sp xp cn b kim tra cchuyn mn ph hp v s tham gia phi hp gia nhng mc kinh nghim khcnhau.

1.2/ Chin lc nh gi ri ro.Chin lc nh gi ri ro sai lch thu da trn cc thng tin ca BCTC, t

khai thu v cc thng tin lin quan xc nh cc i tng c ri ro sai lchthu cao.1.2.1/ Cc nhn t nh hng n ri ro.

Trang 33


34/42

Ri ro sai lch thu l kh nng sai lch trng yu lm gim s thu phi npca DN. Ri ro sai lch thu l mt phn ca ri ro khng tun th, bn cnh ccri ro khc nh ri ro khng ng k, ri ro khng np bo co thu v ri rokhng np thu. Trong chng trnh o to ny, chng ta ch tp trung vo vicnh gi ri ro sai lch thu phc v cho vic la chn i tng kim tra, thanh

tra. Mt ri ro c quan trng hay khng tu thuc vo thit hi gy ra bi ri rov xc xut xy ra ca ri ro. Di quan im ca ngi kim tra thu, ri ro sailch thu c quan trng hay khng tu thuc vo hai nhn t sau:

- Kh nng xy ra sai lch thu. Kh nng ( xc sut ) xy ra cng cao th riro cng quan trng.

- S tin sai lch c th xy ra. S tin thu khng thu c cng ln th ri rocng quan trng.

Nh vy mt i tng np thu c kh nng sai lch thu xy ra rt ln nhng s

tin tht thu khng ng k th ri ro ny cng khng c nh gi l quan trng.1.2.2/ Kh nng la chn sai i tng.Khi nh gi ri ro sai lch thu, cn b nh gi cn nhn thc c cc sai

lm c th xy ra. Vic nh gi ri ro sai lch thu c th gp hai loi sai lm sau:- Sai lm v nh gi thp khi ngi nh gi cho rng mt h s c ri ro

sai lch thu thp hn thc t ti i tng np thu. Sai lm ny dn n vickhng a vo danh sch kim tra, thanh tra nhng i tng np thu c sai lchthu quan trng. Sai lm ny e do trc tip n mc tiu ca vic la chn itng kim tra, thanh tra thu.

- Sai lm v nh gi cao khi ngi nh gi cho rng mt h s c ri rosai lch thu cao hn thc t ti i tng np thu. Sai lm ny dn n vic avo danh sch kim tra, thanh tra nhng i tng np thu c sai lch thu khngquan trng. Sai lm ny lm mt thi gian, ngun lc ca c quan thu v do cng c nh hng gin tip n mc tiu ca vic la chn i tng kim tra,thanh tra thu.1.2.3/ Cc chin lc nh gi ri ro.

Theo kinh nghim cc nc, vic nh gi ri ro sai lch thu thng datrn cc nguyn tc sau:

1.2.3.1/ nh gi ri ro sai lch thu tin hnh theo ngnh.

Vic nh gi theo ngnh xut pht t nhng c im ca mi nhnhtrong tnh hnh kinh doanh, c cu chi ph, cc ch s v hot ng... vic nh giri ro sai lch thu theo ngnh cn c ngha trong vic phn b cc i tng lachn theo ngnh, to lp h thng c s d liu chun cho ngnh. Trn thc t,vic nh gi ri ro theo ngnh c th gp kh khn v trong xu th hin nay, rtnhiu DN chuyn sang kinh doanh a ngnh.

1.3.2.2/ nh gi ri ro sai lch thu theo quy m DNQuy m DN c nh hng ln n s tin thit hi c th xy ra khi i

tng np thu c sai st, gian ln v thu. Do , trong chin lc nh gi ri ro

sai lch thu lun phi xem xt n quy m ca DN. Cng mt kh nng xy ranh nhau, cc DN ln thng c nh gi c ri ro cao hn v s tin nu thtthu s ln hn nhiu so vi mt DN quy m nh. Tuy nhin, vic qu ch n

Trang 34


35/42

DN quy m ln s dn n vic kim tra, thanh tra thu gim mt mc tiu thcy s tun th.

1.2.3.3/ nh gi ri ro sai lch thu theo hng tinh lc dn. hn ch c ng thi c hai loi sai lm nh gi cao v nh gi

thp ri ro sai lch thu ngi ta thng s dng phng php tinh lc dn.

- Trc ht mt nhm kh ln cc i tng c chn vo danh schth. Qa trnh ny nhn mnh n vic hn ch ri ro nh gi thp.- Sau , trn danh sch th s tin hnh loi b cc i tng np

thu c ri ro sai lch thu thp hn. Qa trnh ny ch yu nhm vo hn ch khnng nh gi cao.

1.2.3.4/ nh gi ri ro sai lch thu trn c s phn nhm i tngCn c trn nh hng ca cc sai lch thu n BCTC, c th ghi nhn

nhng nhm i tng sau:Cc i tng khng u tin.

- Tnh hnh kinh doanh n nh v tng trng, khng c nhng bin ngbt thng trong cc ch tiu doanh thu, chi ph, li nhun v thu phi np.- Kh nng sinh li trn vn ch cao hn mc hp l

Cc i tng ny c th vn c ri ro sai lch thu nhng mc thp hockhng ng u tin bng cc i tng khc.Cc i tng c bin ng bt thng

Bin ng bt thng theo chiu hng gim xung ca kt qu kinhdoanh v s thu phi np l du hiu c th c sai st hoc gian ln trong s thu

phi np.Thng tin tham kho thm l tnh hnh kinh doanh ca ngnh, cc thay i

trong hot ng kinh doanh ca DN ( thu hp mt bng, quy m sn xut kinhdoanh, thay i sn phm, ngnh ngh kinh doanh..)Cc i tng c kh nng sinh li thp ko d i (DN gy)

Kh nng sinh li thp trn vn ch ko di cho thy kh nng c sai lchcao trong ngha v thu ca i tng np thu theo hng ngoi s sch nhnghot ng kinh doanh ca DN.

Yu t tham chiu thm l tnh hnh kinh doanh ca ngng, cc hot ngu t mi.Cc DN n mnh

L nhng DN phn ln hot ng kinh doanh v ti sn, vn u tlin quan ngoi s sch k ton. iu ny dn n cc biu hin trn BCTC honton tng t nh cc DN thuc nhm i tng bnh thng.Cc k thut phn tch thng tin trn BCTC khng pht hin c cc DN ny.

pht hin cc DN ny cn:- Tham quan DN tm hiu mc hot ng.- Thu thp thng tin t cc bn lin quan: khch hng, ngn hng, nh

cung cp...1.2.3.5/ Mt s nhn t khc

Bn cnh cc nhn t trn c nhng nhn t khc c th nh hng n vicnh gi ri ro sai lch thu. Tuy nhin, n thng khng hon ton r nt nn chdng tham kho thm:

Trang 35


36/42

- Hnh thc s hu. Mt s hnh thc s hu thng c xem l c ri rosai lch thu thp hn, th d cc cng ty c phn nim yt hoc cc DN nh nc.

- Ln kim tra gn nht. Nu DN mi c kim tra, thanh tra trong thigian gn th ri ro sai lch thu c th gim xung.

2/ Vn dng chin lc nh gi ri ro.2.1/ Tng quan.

Trong chuyn ny, chng ta s nghin cu v thc hnh ng dng chinlc nh gi ri ro theo m hnh hai giai on nh sau.Giai on 1: phn tch s b nhm hnh thnh danh sch i tng ri ro cao.i tng

Cc DN c quy m va v nh, khng c xp vo loi ri ro c bit haycc chng trnh khc.

Ngun d liu

- Thng tin trn BCTC cc DN trong 3-5 nm cp nht trong c s d liu cquan thu- H thng thng tin d liun chun ( nu c)

Mc tiu- Pht hin nhanh cc t khai c kh nng khng tuan th hoc c kh nng

tng ngun thu hnh thnh danh sch s b.- Hng vo vic thc y s tun th v hnh thnh c s d liu chun phc

v cho vic nng cao cht lng la chn i tng kim tra, thanh tra.C th trin khai trn c s th cng hoc ng dng cng ngh thng tin hoc

kt hp c hai.Giai on 2: phn tch tng qut thu hp danh sch kim tra, thanh trai tng

- Cc DN c quy m va v nh c chn qua giai on 1- Cc DN c quy m ln c chuyn trc tip sang giai on ny

Ngun d liu.- Thng tin trn BCTC cc DN trong 3 nm cp nht trong c s d liu ca

c quan thu- Ton b BCTC, t khai quyt ton thu v cc h s lin quan n DN c ti

c quan thu- H thng thng tin d liu chun ( nu c )- Cc thng tin khc c th ly c t cc c quan lin quan.

Mc tiu.- Khoanh vng v tp trung cc t khai c kh nng khng tun th hoc c

kh nng tng ngun thu a vo k hoch kim tra, thanh tra thu, loi trcc t khai khng cn thit phi kim tra, thanh tra.

- Ch ra cc vn cn tp trung trong qu trnh kim tra, thanh tra thu ticc i tng c chn

Trin khai trn c s phn tch tng h s.

Trang 36


37/42

y l giai on quan trng nht i vi mc tiu nng cao hiu qu qu trnhkim tra thanh tra thu, gii quyt hi ho 3 mc tiu: tng ngun thu, thc ytun th v to lp c s d liu chun.

2.2/ Phn tch s b nhm hnh thnh danh sch i tng ri ro cao.2.2.1/ H thng ch tiu phn tch.

2.2.1.1/ Cc ch tiu trc tip.Cc ch tiu trc tip lin quan n tnh hnh hot ng kinh doanh v ngha vthu TNDN ca DN, bao gm:

- Bin ng ca doanh thu- Bin ng ca li nhun v t sut li nhun trn doanh thu- Bin ng ca thu TNDN phi np- T sut sinh li trn vn ch s hu.

2.2.1.2/ Cc ch tiu gin tipCc ch tiu gin tip lin quan n quy m, nm thnh lp, tnh hnh u t

TSC ca DN2.2.1.3/ Cc thng tin tham kho.Bao gm bng tm tt BCTC, bng phn tch dc v phn tch ngang cc t

s ti chnh quan trng.2.2.2/ Quy trnh phn tch.

2.2.2.1/ Chn la cc i tng c ri ro cao.Cc i tng c chn l cc i tng c cc ch tiu trc tip vt khi

mt mc ri ro c xc lp. Th d:a: doanh thu gim so vi nm trc hn xx%

b: doanh thu tng thp hn bnh qun ngng xx%c: li nhun trn doanh thu gim hn xx%d: thu TNDN gim hn xx% hoc le: t sut sinh li trn vn ch s hu thp hn ng k so vi mc li sut bnhthng, th d xx% nm

2.2.2.2/ Chn la cc i tng vo danh sch s b.Cc i tng c ri ro cao s c gn lc xp xp th t u tin chn vodanh sch s b. Cc thng tin c xem xt bao gm:

- i vi cc i tng c bin ng bt thng (c chn theo nhm ccch tiu trc tip t a n d), cc thng tin xem xt thm bao gm :

+ T sut li nhun trn doanh thu so vi ngnh.+ Tnh trng doanh thu, li nhun chung ca ngnh+ C u t TSC mi khng+ Nm thnh lp+ Quy m+ Loi hnh DN+ Ln kim tra gn nht

Cc thng tin ny c th lm thay i mc ri ro sai lch thu ca DN; th dDN c doanh thu st gim nhng mc st gim thp hn mc bnh qun ngnh thri ro cng c th c nh gi gim xung. Hoc trng hp DN l c th chp

Trang 37


38/42

nhn c nu DN mi thnh lp. Tuy nhin, mt DN l trong iu kin vn lintc u t mi th cn phi tng mc ri ro ln.

- i vi cc i tng c kh nng sinh li thp (c chn theo ch tiutrc tip e ), cc thng tin c xem xt thm bao gm:

+ C u t TSC mi khng.

+ S pht trin ca DN qua cc nm v doanh thu, vn u t ca ch shu.+ Quy m.+ Loi hnh DN.+ Ln kim tra gn nht.

Cng ging nh trng hp trn, cc thng tin b sung gip cn b nh giiu chnh mc ri ro nh gi ban u st hn.

Khi cn thit, c th nghin cu thm cc ti liu tham kho nh bng tm ttBCTC, bng phn tch dc v phn tch ngang, cc t s ti chnh quan trng

Ti cc nc pht trin cc quy trnh trn c t ng thng qua vic choim tng nhn t ri ro. H thng cho im c xy dng trn kinh nghim theodi qua nhiu nm hoc s dng cc phn mm thng minh. Cc tiu thc choim c d b mt tuyt i.

2.3/ Phn tch tng qut trn h s.2.3.1/ Nguyn tc chung.L quy trnh phn tch trn tng h s DN, vi i tng l:

- Ton b cc DN ln v rt ln.- Cc DN va v nh c chn trong danh sch s b.

Thc cht y l qu trnh la chn da trn xt on ca cn b phn loi viy thng tin v DN.Ngun d liu phn tch.

- T khai quyt ton thu TNDN ( nm nay v cc nm trc )- BCTC y ( nm nay v cc nm trc )- Cc thng tin v nn kinh t chung v v ngnh ngh- Kt qu kim tra, thanh tra thu trong qu kh ( nu c )

Ni dung* Phn tch h s nhm pht hin cc bin ng quan h khng bnh thng :\

- Chnh sch k ton- Phn tch li/ l- phn tch bng cn i k ton- phn tch tnh hnh lu chuyn tin t- phn tch t s

* R sot li la chn danh sch DN kim tra, thanh tra.2.3.2/ Xem xt v chnh sch k ton.

Chnh sch k ton (CSKT) l cc phng php k ton DN la chn v cngb trong bng thut minh BCTC. CSKT phi tun th cc chun mc k ton.CSKT c tc ng n mc tiu kim ton thu qua cc tnh hunh:

- cc CSKT to ra s khc bit gia li nhun k ton v thu nhp chu thu.Th d, cc chnh sch v khu hao, v ghi nhn doanh thu..

Trang 38


39/42

- s thay i CSKT nh hng n li nhun. Vic thay i cc chnh sch kton c th lm tng gim li nhun v thu nhp chu thu

2.3.2/ Phn tch li/l.2.3..2.1/ Phn tch quan h gia bo co KQHKD v t khai thu.

S chnh xc v s hc

- i chiu gia BCKQHKD v t khai thu.- tnh ton li s liu trn cc ti liu.Cc khon iu chnh gim thu nhp chu thu.

Cc khon iu chnh ny da trn cc khc bit gia k ton v thu theochiu hng lm gim thu nhp chu thu so vi li nhun k ton, th d:- Li nhun t cc H khng chu thu TNDN- gim tr cc khon doanh thu tnh thu nm trc- chi ph ca phn doanh thu iu chnh tng- li chnh lch t gi hi oi

- cc khon iu chnh lm gim li nhun trc thu khcCc khon iu chnh tng thu nhp chu thu hng u i thu nm hin hnhCc DN ang c hng u i thu trong nm hin hnh c th tin hnh

cc iu chnh khng ng chuyn chi ph t nm hin hnh sang nm khng cu i, hoc chuyn doanh thui t nm khng c u i sang nm hin hnh. Do, i vi DN ny, cn kim tra cc khon iu chnh theo chiu hng lm tngthu nhp chu thu so vi li nhun k ton.

2.3.3.2/ Phn tch tnh hnh bin ng.Mc ch tng r sot li doanh thu, chi ph. i vi i tng quy m va

v nh c chuyn sang t giai on 1, cn tm hiu cc ri ro c t ra v loib nhng trng hp cc ri ro c lm r. i vi i tng quy m ln, cnnh gi cc ri ro sai lch thu thng qua cc bin ng bt thng.

Doanh thu- xem xt tng qut bin ng doanh thu nm nay so vi cc nm trc; so

snh vi mc tng trng/suy gim so vi ngnh- xem xt cc khon gim tr doanh thu- xem xt cc khon doanh htu nhn trc- xem xt quan h vi lng tin thu t kinh doanh (nu c bo co lu

chuyn tin t), n phi thu, cc khon ngi mua ng trc tin

Chi ph sn xut kinh doanh (chi ph KD)- Phn tch t trng tng loi chi ph kinh doanh/doanh tng/gim so vi nm

trc v so vi ngnh. Tm hiu chi tit trn bng thuyt minh:+ Phn tch gi vn hng bn: hao ht, mt mt, chi ph vt mc v d

phng gim gi.+ Xem xt quan h gia gi vn hng bn, hng tn kho cui k, n phi

tr ngi bn, tin chi tr cho ngi cung cp dch v( nu c Bo co lu chuyntin t).

+ chi ph sn xut kinh doanh theo yu t...

Doanh thu ti chnh- So snh tnh hnh thay i doanh thu ti chnh so vi k trc, s thay ikt cu ca cc khon doanh thu ti chnh.

Trang 39


40/42

- Xem xt quan h gia cc khon doanh thu ti chnh vi cc khon mc linquan trn bng cn i k ton v bng thuyt minh:

+ Tin gi ngn hng+ Cc khon u t ti chnh ngn hn:

++ Chng khon u t ngn hn

++ u t nhn hn khc+ Phi thu v c tc v li nhun c chia+ Cho vay di hn ni b+ u t di hn khc:

++ u t c phiu++ u t tri phiu++ u t tn phiu, k phi++ Cho vay di hn++ u t di hn khc

+ Cc khon u t vo cng ty con, cng ty lin kt, lin doanhChi ph ti chnh- So snh tnh hnh thay i chi ph ti chnh so vi k trc, s thay i kt

cu ca cc khon chi ph ti chnh- Xem xt quan h gia cc khon chi ph ti chnh vi cc khon mc lin

quan trn bng cn i k ton v bng thuyt minh:+ Vay ngn hn+ N di hn n hn tr+ Vay di hn ni b+ Vay di hn

++ Vay ngn hng++ Vay i tng khc++ Tri phiu pht hnh

+ N di hn++ Thu ti chnh++ N di hn khc

Cc hot ng khc- Xem xt tnh hnh pht sinh cc thu nhp khc trong k, lin kt vi thng

tin v cc TSC thanh l, nhng bn trong k.

- Xem xt tnh hnh pht sinh cc chi ph khc trong k, lu nu s phtsinh ln.2.3.4/ Phn tch bng cn i k ton.

2.3.4.1/ Phn tch tnh hnh bin ng.Vic phn tch bin ng trn BCKQHKD cho nhng thng tin c

bn lin quan n tnh hnh li nhun trong k v thu phi np. Tuy nhin, cnphn tch thm bin ng trn bng cn i k ton ghi nhn cc vn chac th hin r trn BCKQHKDTi sn

- so snh cui nm vi u nm, lu cc trng hp gim ti sn. Nh nghin cu trong chuyn trc, vic che du cc khon doanh thu haythi phng chi ph thng dn ti sn gim xung.

Trang 40


41/42


42/42

- Nhm t s v hot ng, c bit l s vng quay hng tn kho v n phithu.

- Nhm t s v kh nng sinh li, c bit l t l li gp.

3/ S dng phn mm trong la chn i tng kim tra.

3.1/ Th cng.Trc khi cng ngh thng tin pht trin, cn b thu phi la chn theo

phng php th cng, ngha l phi c lt qua cac h s pht hin v nhgi ri ro. S lng cc tiu thc s dng nh gi s rt hn ch v ph thucvo kinh nghim ca cn b thu.

Tuy nhin, trong nhiu trng hp, con ngi vn gi vai tr quan trngtrong vic xt on

3.2/ S dng cng ngh thng tin.Cng ngh thng tin l cng c mnh m h tr cho vic la chn i tng

kim tra, thanh tra thu:- S lng h s x l c rt ln.- S lng tiu thc nh gi ri ro tng ln ng k.- C th ng dng cc phng php m hnh ton tm kim cc quy lut

pht hin gian ln thu v iu chnh d dng hng nm.Tuy nhin, ng dng cng ngh thng tin i hi cho ph ln u t phn

cng, phn mm, o to v xy dng h thng c s d liu. Ngoi ra, my tnhcng khng th thay th hon ton con ngi.

3.3/ Kt hp.Trn thc t ngi t lun phi kt hp c hai phng thc trn. Tu theo kh

nng ca h thng thng tin m mc ng dng cng ngh thng tin s khcnhau.

Documents

MOn Hoc Doc Va Phan Tich BCTC