Vol.10 No.30 มกราคม - มีนาคม 2010

Contents Leadership 2010

Editor’s Note

สวสดคะทานผอาน MASCInsight ทกทาน

ทานผอานคงจะคนเคยกบคำาวา “การพฒนาอยางยงยน” หรอ Sustainable Development : SD กนบางแลว “การพฒนาอยางยงยน”

เปนแนวคดการพฒนาทเขามามบทบาทในสงคมโลก และสงคมไทยในมตดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยคำานงถงความตองการของคน

รนปจจบนและคนรนอนาคตใหมชวตทมคณภาพ ความเจรญรงเรอง และความมนคงในชวต

สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ มแนวทางในการดำาเนนธรกจทมงเนนการดำาเนนการเพอการพฒนาอยางยงยน ตามหลก Triple Bottom Line

ใน 3 ดาน คอ เศรษฐกจ (Economic) สงคม (Social) และสงแวดลอม (Environmental) โดยสถาบนฯ ไดยดถอเปนคณคาของสถาบนฯ (Corporate

Value)

MASCInsight ฉบบน นำาเสนอขนตอนการกาวสการเปนองคกรทพฒนาอยางยงยน อาท Steps to Sustainable Development การพฒนา

องคกรสการเปนองคกรทมความรบผดชอบตอสงคม Triple Bottom Line, Environmental Label และ Saving the World at Work นอกจากน

ยงมขาวคราวความเคลอนไหวดานการมาตรฐานในประเทศจน ซงสามารถตดตามรายละเอยดไดภายในเลม โดยทานสามารถอาน MASCInsight

ฉบบยอนหลงไดท www.masci.or.th คะ พบกนใหมฉบบหนาคะ

สวสดคะพรรณ องศสงห

[email protected]

การเผยแพรขอมลขาวสารโดยความรวมมอระหวางสำานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม และ MASCI

Management System Certification Institute (Thailand)2

MASCI Strategy Management

MASCI Knowledge

MASCI Management

MASCIntelligence–Standard Movement

MASCI Management

MASCIntelligence – สาระนาร

6

18

13

22

16

26Saving the World at Work

Steps to Sustainable Development CDM กบการพฒนาอยางยงยน

สถตการรบรอง SA 8001 ในป 2009

ฉลากสงแวดลอม Environmental Label

Doing Business with the EU

ป

MASCI Exclusive Interview

เรยบเรยงโดย : ฝายบรหารกลยทธ

Management System Certification Institute (Thailand) 3

ประเทศชาตจะพฒนาอยางยงยนและมนคงได ตองมการพฒนาคนไทยใหสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง และสามารถเรยนรเปนกลมหรอเปนทมอยางเปนกลยาณมตรได จนตดเปนนสยเรยนร ใฝเรยนรไปตลอดชวต (Life-Long Learning) กจะทำาใหประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขนสงส กบประเทศตางๆ ไดในโลกยคโลกาภวฒนทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เพราะปจจบนเราตองอยภายใตสภาวะกดดนตางๆ ทหลากหลาย กำาลงเผชญกบการเปลยนแปลงทรวดเรว รนแรง และกวางขวาง

จากประสบการณทผานมาของทานกบการดำาเนนงานดานการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development : SD) ทานคดวา การดำาเนนงานดาน SD ทงในอดตและปจจบนมพฒนาการอยางไร Key Success Factor ของการพฒนาอยางยงยนคอ การพฒนาคนใหมปญญา “คดเปนทำ�เปน” เราตองพฒนา

คนไทยใหสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง จนตดเปนนสย

ใฝเรยนรไปตลอดชวต คอ เรยนรจากการปฏบต (Learning by

Doing)

การพฒนาคนโลกยคใหม ตองพฒนาคนใหดำารงชวต

อยไดอยางดในกระแสการเปลยนแปลง เพราะปจจบนเราจะชอบ

หรอไมชอบกจะตองอยภายใตสภาวะความกดดน เรากำาลงเผชญ

กบการเปลยนแปลงทรวดเรว รนแรง และกวางขวางอยทกวน

องคกรทจะสามารถเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยนไดนน

ทานพารณ อศรเสนาณ อยธยา

นกการศกษา เพอพฒนาคน “คน” คอ สมบตอนมคาของชาต

จะตองเปนองคกรแหงการเรยนร (Learning

Organization) คอ องคกรตองมความสามารถ

ในการเรยนรไดเรวกวาและเกงกวาคแขงขน นนคอ

จะตองมการพฒนาพนกงานทวทงองคกรและ

มระบบใหพนกงานพฒนาตนเองอยตลอดเวลา

ทำาใหมความคลองตวในการปรบปรง เปลยนแปลง

และพฒนาองคกรใหกาวหนาไดอยางทนทวงท

ตอสถานการณทเปลยนแปลงไป ซงจะสงผลให

มความสามารถในการแขงขน (Competitive

Advantage) สง

ทานมขอแนะนำาสำาหรบองกรคธรกจทจะดำาเนนการดานการพฒนาอยางย งยนในองคกรใหเกดประสทธผลและประสทธภาพไดอยางไร เชอวา องคกรในโลกยคใหม ตองเปนองคกร

ทสามารถเรยนรไดเกงกวาและเรวกวาคแขงขน

เชน บรษท เชลล กอตงมากวา 200 ปแลว ปจจบน

ยงอยไดอยางมนคง และเปน Top 5 ของกลม

ธรกจพลงงานระดบโลก หรอแมแต บรษท โตโยตา

สามารถไตระดบขนมาเปนท 1 ของโลกในธรกจ

ยานยนต เพราะบรษทเหลานเปนองคกรแหงการ

เรยนร (Learning Organization) การเรยนร

ไดเรวกวาและเกงกวาคนอนกเนองจากองคกร

มประสทธภาพสงในการพฒนาบคลากรและบรหาร

จดการททนสมย (High Performance Organization)

หากองคกรพฒนาพนกงานทกคนใหสามารถทำางานได

องคกรทจะกาวหนาอยางมนคง และยงยน

ไดนน ตองเปนองคกรแหงการเรยนรและมความสามารถเรยนรไดเรว และเกงกวาคแขงขน

“

“

MASCI Exclusive Interview


ตามวธการของ Peter Senge แหง Sloan School of Management, MIT คอ

ตงแตเร มกอตง ดวยความเชอวาองคกรทจะเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยน

เปนระยะยาวไดนน องคกรจะตองเปนองคกรแหงการเรยนร คอ มความคลองตว

ในการเปลยนแปลงสง สามารถเรยนรไดเรวกวาและเกงกวาคแขงขน นนคอ พนกงาน

ในองคกรตองมวนย 5 ประการ ดงตอไปน

1. Personal Mastery อานตนออก บอกตนได ใชตนเปน เหนตนชด พฒนาตนอยางสมำาเสมอ

2. Mental Model รบฟงความคดเหนทแตกตางของผอนไดดวยความเขาใจ และใจเปนสข

3. Shared Vision สามารถสรางวสยทศนและเปาหมายรวมกบผอนได 4. Team Learning เปนผทสามารถทำางานเปนทมไดอยางเปนกลยาณมตร 5. Systems Thinking คดเปนระบบครบวงจร

โดยวนยทง 5 น จะตองปลกฝงใหบคลากรในองคกรปฏบตจนตดเปนนสย

ซงจะกอใหเกดบรรยากาศการเรยนรตามแนวคด Learning Organization ดงกลาว

คอ เปนการบรหารจดการองคกรตามธรรมชาต แบบองครวม (Holistic)

แนวโนมและทศทางดานการพฒนาอยางย งยนในอนาคตของประเทศไทยและของโลกจะเปนอยางไร แนวโนมดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม คอ

1. แนวโนมด�นเศรษฐกจ ในโลกโลกาภวฒนทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

รนแรงและกวางขวาง มผลกระทบเปนลกโซ เชน เมอ 10 ปทผานมาเกดเหตการณ

ตมยำากงในประเทศไทยและเอเชย แตวาเศรษฐกจโลกยงคงเตบโตไดด ประเทศไทย

จงสามารถปรบตวไดโดยไมตองใชเวลามากนก แตในปจจบนเศรษฐกจโลกอยในภาวะ

วกฤต ถงแมประเทศไทยจะไมไดรบผลกระทบโดยตรง แตเรากปรบตวไดชา เพราะม

ความขดแยงภายในประเทศ และรายไดของประเทศมาจากการสงออกและการทองเทยว

เปนสวนใหญ การทจะใหเศรษฐกจของประเทศเตบโตอยางย งยนและมนคงนน

เราตองพฒนาคนไทยใหมความสามารถและดำารงชวตอยไดในสถานการณท

เปลยนแปลงอยางรวดเรวรนแรงและกวางขวางอยางเชนในปจจบนน

2. แนวโนมด�นสงคม โลกใบนมลกษณะเปน Network หากบานเราสถาน-

การณไมดกมสวนฉดเพอนบาน คอ มผลกระทบตอเพอนบาน และมผลกระทบตอ

ภมภาค ตามลำาดบ และผทไดรบผลกระทบมากทสดก คอ คนในประเทศชาตของเราเอง

คนเราตองรจกการให คอ ใหความร ใหปญญา มใจเออเฟอเผอแผ มจตเปนกศล

คอ ถาเศรษฐกจไมเตบโต สงคมกจะไมเจรญกาวหนา

3. แนวโนมด�นสงแวดลอม เราตองใชทรพยากรธรรมชาตใหมประสทธภาพ

สงสด และการแกไขปญหาโลกรอนดวยวทยาศาสตรหรอวธอะไรกตาม โลกจะอยไมได

ถาเราทำาลายสงแวดลอม เราจะตองสรางนสยทชวยกนแกไขปญหาภาวะโลกรอน

เพราะทกปจจยจะมผลกระทบเกยวโยงกนไปหมด

บทบาทของ สรอ. ทจะชวยสนบสนนการดำาเนนงานดานการพฒนาอยางยงยน ของหนวยงานภาครฐและเอกชน สรอ. ตองรณรงคใหองคกรธรกจตระหนกถงความสำาคญของมาตรฐานสากล

ทวาดวยความรบผดชอบตอสงคมตาม ISO 26000 ซงมาตรฐานดงกลาวจะครอบคลม

7 หวขอหลก คอ 1. การกำากบดแลองคกร 2. สทธมนษยชน 3. การปฏบตดานแรงงาน

4. สงแวดลอม 5. การดำาเนนงานอยางเปนธรรม 6. ประเดนดานผบรโภค และ

7. การมสวนรวมและการพฒนาชมชน โดย สรอ. ตองสนบสนน

และผลกดนใหผประกอบการนำาไปปฏบตใหมากขน เพอชวย

ลดตนทนการผลตสนคาและบรการท มคณภาพ สามารถ

แขงขนกบตางชาตไดเพราะ Key Success Factor ทสำาคญ

เรองหนง คอ การทำางานทกอยางใหมประสทธภาพสงสด

(Total Quality Management)

ในฐานะททานเปนทปรกษาคณะกรรมการสถาบนฯ มมมองและขอเสนอแนะของทานในการดำาเนนการดานการพฒนาอยางยงยน ตลอดจนกจกรรมท สรอ. ไดดำาเนนการเพอสงคม สรอ. ตองพฒนาบคลากรทวทงองคกรใหเปนทงคนด

และเกง ซงสรอ. เองไดมพนธกจ (Mission) ในการเสรมสราง

วฒนธรรมองคกรดวย S3 ไดแก 1. SMART (Self Learning,

Mastery, Agility, Resourcefulness, Trustworthiness)

2. Strategy Execution และ 3. Service Excellence ดงนน

พนกงานของ สรอ. ตองมสวนชวยผลกดนใหผประกอบการท

เปนลกคาใหเกดความสำานกในการทจะปฏบตตามมาตรฐาน

ISO 26000 รวมทงรณรงคและผลกดนมาตรฐานดงกลาวสองคกร

ภาครฐ เพอเปนการกระตนใหเหนความสำาคญจนประกาศเปน

วาระแหงชาตในทสด

ในสวนของโครงการท สรอ. ไดดำาเนนการเพอสงคม อาท

โครงการเยาวชนรกษสงแวดลอม โดยการจดสรรงบประมาณ

สนบสนนใหนกเรยนในระดบมธยมศกษาปท 2 มบทบาทและ

เปนกำาลงสำาคญในการแกไขปญหาสงแวดลอมดวยการสราง

ความรความเขาใจในวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Act)

เรมตงแตการวางแผน การปฏบต การตรวจสอบ และการแกไข

ปรบปรง โดยมวตถประสงคเพอปลกฝงใหเยาวชนไทยมทกษะ

ในการคดอยางเปนระบบครบวงจร เกดการตระหนก ปรบเปลยน

คานยมและพฤตกรรมโดยมงเนนการอนรกษสงแวดลอม กบทง

พฒนาเยาวชนใหมนำาใจใฝหาความรควบคคณธรรมเพอเปน

กำาลงสำาคญในการสรางเครอขายทจะมาชวยกนอนรกษสง

แวดลอมตงแตในระดบครวเรอน ชมชนและระดบชาต โดยการนำา

Management Cycle, PDCA ไปปฏบตเพอลดปรมาณการ

ใชไฟฟา น ำาประปา และปรมาณขยะมลฝอยในครวเรอน

โรงเรยน และชมชนใกลเคยง และเพอลดปรมาณกาซเรอนกระจก

ในภาพรวม ซงเปน Corporate Social Responsibility (CSR)

ทมคณคาตอประเทศชาต

ขอเสนอแนะอนๆ ขอเนนดานการพฒนาคนเปนสำาคญ คอ ถาหากคนไทย

ทกคนมความสามารถทจะเรยนรไดดวยตนเอง และเรยนร

กนเปนทมอยางเปนกลยาณมตรไดจนตดเปนนสยใฝเรยนรไป

ตลอดชวต (Life-Long Learning) สามารถใชภาษาไทยและ

ภาษาองกฤษไดเปนอยางด คอ การสรางนวตกร (Innovator)

ใหมจำานวนมากขน กจะทำาใหประเทศไทยมขดความสามารถ

ในการแขงขนสง สกบประเทศตางๆ ไดในยคโลกาภวฒนและ

ประชาชนกจะอยดมสขทวกน


นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยาเกดเมอวนท 10 พฤศจกายน 2470 สำาเรจประถมศกษาจากโรงเรยนเทพศรนทร มธยมศกษาจากวชราวธวทยาลย

และเตรยมอดมศกษาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดรบพระราชทานปรญญาตร

วศวกรรมศาสตรบณฑต (เกยรตนยม) สาขาวศวกรรมไฟฟา และวศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมเครองกล จากจฬาลงกรณมหาวทยาลย จากนนไดไปศกษาตอท

สถาบนเทคโนโลยแมสซาชเชตส (MIT) สหรฐอเมรกา ไดรบปรญญาวทยาศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมเครองกล

ประวตการทำางาน เปน Executive Trainee ของ General Electric Co., Ltd. USA. ทำางาน

ท Shell Co., Ltd. (Thailand) 12 ป ดำารงตำาแหนงกรรมการผจดการใหญ บรษท

ปนซเมนตไทย จำากด (มหาชน) และบรษทในเครอ 8 ป รวมเวลาทำางานตงแตเปน

พนกงานบรหารจนเปนกรรมการผจดการใหญและกรรมการบรษทรวมทงหมด 39 ป

ปฏบตงานชวยเหลอราชการและสงคมหลายสาขา หลายสถานภาพ เชน

ทางการเมอง เปนสมาชกวฒสภา และสมาชกสภานตบญญตแหงชาต ตดตอกนถง

13 ป ปจจบนทางดานเศรษฐกจเปนกรรมการผทรงคณวฒสภาพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต กรรมการผทรงคณวฒคณะกรรมการมาตรฐานแหงชาต กรรมการ

ผทรงคณวฒของคณะกรรมการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ประธาน

กตตมศกดสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ทางดานการศกษาเปนประธานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน กรรมการผทรงคณวฒจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการผทรง

คณวฒมหาวทยาลยเชยงใหม ประธานกรรมการมหาวทยาลยชนวตร ผอำานวยการใหญ

ดรณสกขาลย โรงเรยนนวตกรรมแหงการเรยนรของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

และเปนทปรกษาสภามหาวทยาลยดวย เปนกรรมการสถาบนอาศรมศลป ทางดานสงคม

เปนกรรมการและประธานกรรมการตรวจสอบสภากาชาดไทย กรรมการมลนธราชสดา

กรรมการมลนธไทยคม กรรมการสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทย และประธาน

กรรมการมลนธศกษาพฒน (ตงขนโดยนกศกษาเกา MIT)

รางวลประกาศเกยรตคณ ไดรบพระมหากรณาธคณโปรดเกลาโปรดกระหมอม พระราชทานเครองราช-

อสรยาภรณสงสดทภาคเอกชนพงจะไดรบ คอ มหาปรมาภรณชางเผอก และทตยจลจอมเกลาวเศษ

รางวล Asian Productivity National Award 2000 ในป 2540

ปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกดจากจฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลย

เชยงใหม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มหาวทยาลยสรนาร และอก

4 มหาวทยาลย ครสภาประกาศยกยองเชดชเกยรตใหเปนผมคณปการตอการศกษา

ของชาตประจำาป 2550

รางวลนกทรพยากรมนษยดเดนแหงประเทศไทย ประจำาป 2550 จากมหาวทยาลย

ธรรมศาสตร

หลงจากท นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา เกษยณอายแลว มความเชอวา

เดกไทยเปนสมบตทมคาทสดของประเทศไทย จงไดอทศชวตบนปลายพฒนาเดกไทย

ใหสไดในยคโลกาภวฒน โดยการจดตงดรณสกขาลย โรงเรยนนวตกรรมแหงการเรยนร

ขนในมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ซงเปนมหาวทยาลยในกำากบของรฐ

มากวา 10 ปแลว ดวยการนำาเอาเทคโนโลยจาก MIT-Media Lab ตามทฤษฎ

Constructionism ของ Prof. Seymour Papert มาใชในการเรยนการสอน และ

Sloan School of Management ตามวธ Learning Organization ของ Peter Senge

มาใชในการบรหารจดการโรงเรยน ทำาใหดรณสกขาลยเปนโรงเรยนไมใชโรงสอน

เปนโรงเรยนทผเรยน “สร�ง” องคความรขนไดดวยตนเอง

มใชเพยงแต “รบ” ความรจากคร โรงเรยนทครเปลยนบทบาท

จากผสอนไปเปนผ “สร�ง” บรรยากาศใหเอออำานวยตอ

การเรยนร (Facilitator) ทเปดโอกาสใหผเรยน “สร�งองค

คว�มรขนไดดวยตนเอง” ดวยการลงมอปฏบตทำาโครงงาน

(Project Based Learning) แลวบรณาการดวยเทคโนโลย

วชาการ ศลปวฒนธรรมความเปนไทย ศลธรรมจรรยา เพอให

ผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองและเรยนรกนเปนกลม

หรอเปนทมอยางเปนกลยาณมตรไดจนตดเปนนสยใฝเรยนร

ไปตลอดชวต (Life-Long Learning) โดยเรยนรภาษาไทย

และภาษาองกฤษไปพรอมกนในการทำาโครงงาน กจะทำาให

ผเรยนสามารถใชภาษาองกฤษในการสอสารและกาวหนาส

การเปนพลเมองโลกทมคณคาได


เรยบเรยงโดย : ดร.สนต กนกธนาพร ผอำานวยการสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ


ปจจบนเราทกคนตางรบรและยอมรบวา ปญหาสภาวะ

โลกรอน เปนเรองจรงทเราตางตองเผชญ และกระแสการปฏบต

ดานความรบผดชอบตอสงคม ซงแทบทกองคกรไมสามารถปฏเสธ

หรอหลกเลยง เพราะองคกรไมสามารถทจะอยเดยวดายได โดย

ไมคำานงถงการดำาเนนงานขององคกรวาจะมผลกระทบตอสง

แวดลอมและตอสงคมอยางไร ดวยเหตดงกลาวจงสงผลใหเกด

การปฏรปองคกรในรปแบบการลงทนใหมๆ ทหลากหลายขนมา

ในปจจบน เพอรกษาสงแวดลอมและพฒนาสงคม ทเดนชดและ

ไดรบการยอมรบ เชน ในดานตางๆ ดงน

Community Development - องคกรดานการพฒนาชมชนในสหรฐอเมรกาหรอในประเทศไทยเองทเนนการสรางบาน

ราคาถก และปลอยสนเชอดอกเบยตำาแกผมรายไดนอย เนนดาน

การพฒนาชมชน

Global Health - ผลตคดคนวคซนตางๆ ทสามารถชวยชวตประชากรโลกได 5 ลานคน ใน 10 ปขางหนา เนนดาน

การพฒนาคณภาพชวต

Clean Technology - ธรกจดานนมการเจรญเตบโตทรวดเรว สวนมากเนนการให Solutions ทางดาน Low-Carbon

Economy เนนดานการรกษาสงแวดลอม

Microfinance - เนนชวยคนจนใหมงานทำาและมโอกาสทจะมธรกจของตนเอง เนนดานการพฒนาชมชน

องคกรประเภทนสวนใหญจะไมมงเนนผลกำาไรทางดาน

เศรษฐกจ แตจะเนนเฉพาะดานการพฒนาสงคมหรอไมทำาลาย

สงแวดลอม ซงการดำาเนนการวธนเปนสงททาทายมากสำาหรบ

องคกรเหลาน ทจะใหตนเองอยรอดและสามารถดำาเนนการ

ใหมการเตบโตและมการพฒนาไดอยางยงยน

(Sustainability) ซงคำาวา Sustainability (ในทน

จะไมขอแปลเปนภาษาไทย) มความหมายอยางไร

ขนอยกบวาทานกำาลงถามใคร เพราะสามารถ

อภปรายไดอยางกวางขวาง แตแกนแท หมายถง

“ระบบทมนษยและธรรมช�ตส�ม�รถอยดวยกน

แบบสมดลเพอคว�มอยรอดไดตลอดไป” ผเขยน

เชอวา ระบบเหลานอยางนอยรวมถง เศรษฐกจ

สงแวดลอม สงคม และสวนบคคล คำาถามทเกยวกบ

Sustainability ทเราตองตอบคอ “เร�จะทำ�อย�งไร

ใหโลกนดขน และเร�ทงหล�ยมชวตทเจรญรงเรอง

และมงคง” หลายองคกร รวมทงสถาบนรบรอง

มาตรฐานไอเอสโอ ตางนกไปถงแนวคด Triple

Bottom Line ดวยการวดผลงานขององคกร

ในสามมตทแยกกน คอ ดานเศรษฐกจ สงแวดลอม

และสงคม คำาจำากดความของ Sustainable

Development ทรจกกนอยางแพรหลายกำาหนด

โดยสหประชาชาต (United Nations : UN) ตงแต

ป 1987 คอ “Sustainable Development is

a development that meets the needs

of the present without compromising the

ability of future generation to meet their

own needs” ซงตางเนนความจำาเปนทตอง

เชอมโยงระบบธรรมชาต ระบบเศรษฐกจ และ

ระบบสงคม อยางมบรณาการ

สำาหรบองคกรธรกจ เร องการพฒนา

Steps toSustainable

Development

แลวเราจะไปถงจดทเรยกวา

เปนองคกรทมการพฒนาอยางยงยน

ไดอยางไร?

“

“

ป


อยางยงยน เปนเปาประสงคสงสดทางธรกจทตางคาดหวง ซงเปนสง

ททาทายมาก อนหมายถง เราตองเปลยนแปลงหรอปฏวตวธการทำางาน

ทงหมด เปลยนแปลงวถชวต และเปลยนแปลงวธการแขงขนทเราทำาอย

มนยในการเปลยนแปลงตอองคกร ตอผ นำา ตอกระบวนการทำางาน

ตอรปแบบการดำาเนนงานตางๆ ขององคกร ตอกลยทธการแขงขน ซง

ถกกระทบทงสน คำาถามจงมอยวา “แลวเร�จะไปถงจดทเรยกว�เปนองคกร

ทมก�รพฒน�อย�งยงยนไดอย�งไร” จากประสบการณมากกวา 10 ป

ทสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ ทำาหนาทในการสรางความไดเปรยบ

ในการแขงขนใหแกภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย ในดานการใหความร

และการรบรองระบบการจดการ และในชวง 3-4 ปทผานมา ในดานการ

วางแผนและการดำาเนนการทางกลยทธ สถาบนฯ เลงเหนความสำาคญ

และนาจะเปนสงเดยว ไมมทางเลอกอนทองคกรจะสามารถอยรอดตลอดไป

คอ ตองนำาเอากลยทธการพฒนาอยางยงยน มาเปนกลยทธหลกสำาหรบ

องคกรของตน สถาบนฯ ไดบรณาการแนวทางการทจะกาวสการเปน

องคกรทมการพฒนาอยางยงยน โดยเรมจากองคกรทเปน SME ซงมขน

ตอนหลกดงน

ขนตอนท 1 สำาหรบ SME เรมดวยการเรยนรระบบการจดการคณภาพและระบบการจดการ

สงแวดลอม (QMS, EMS)

เรยนรการบรหารจดการอยางมระบบ

ขนตอนท 2 สำาหรบองคกรขนาดกลาง ใหไดการรบรองมาตรฐานระบบการจดการ ISO 9001, ISO 14001,

มอก.18001

วางแผนและการดำาเนนกลยทธอยางเปนระบบ

เรมมสวนรวมในการพฒนาชมชน

ขนตอนท 3 สำาหรบองคกรขนาดใหญ ดำาเนนธรกจในรปแบบ Triple Bottom Line (Economic,

Environmental, Social) คอ มผลการดำาเนนการท เตบโต

การดำาเนนงานไมกระทบตอสงแวดลอม และไมกระทบสงคม

มการจดการตามมาตรฐานความรบผดชอบตอสงคม ISO 26000

ESG (Environment-Social-Good Governance)

เรมดำาเนนการธรกจตามเกณฑ PMQA, SEPA และ TQA

นำา Balance Scorecard มาใชในการทำา Strategy Execution

ขนตอนท 4 การกาวสองคกรทมการพฒนาอยางยงยน(Sustainable Development) เรมดำาเนนธรกจมากกวาแคทำาสงทถกตอง ตองคดดำาเนนการทำาสง

ทดกวา คอ การดำาเนนธรกจทไมเพยงแตไมทำาลายสงแวดลอม

แตจะตองชวยใหสงแวดลอมดขน ทำาใหโลกนาอย และยงยน

อกทงยงชวยพฒนาสงคมใหดขน มการวางแผนกลยทธการพฒนา

อยางยงยนในทกขนตอนของ Value Chain ขององคกร

มนวตกรรมในดานการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Innovation)

ตวอยางเชน ถาเราคดจะผลตแกวนำามาขาย เราไมเพยงแคตองม

ระบบการกำาจดของเสย (Waste Treatment) แตเราตองคดหา

เรมตงแตวตถดบ กระบวนการผลตตางๆ กระทงไดสนคาออกมาขายได

โดยทวาเราไมจำาเปนตองมระบบกำาจดของเสยเลย คอ กระบวนการผลต

ไมมของเสยหรอทำาลายสงแวดลอมเลย หรอแมกระทงมนวตกรรม

ทชวยประหยดไฟ ซงทายสดกชวยใหโลกไมตองสรางโรงไฟฟา

มากขน ลดการกอใหเกด Carbon Dioxide ลดสภาวะโลกรอน

ทสำาคญทสด ใหม Sustainability ฝงลกอยใน DNA ขององคกร

บรหารธรกจสความเปนเลศ Sustainability Award ทสถาบนฯ

กำาลงจดทำา Award

Small Firm

MBO

Learning QMS and EMSMananement by objectiveBasic business management tools

QMS and EMS certifiedISO 9001ISO 14001ISO DIS 50001TLS 8000TIS 18001Implement strategic planning processCommunity engagement

Triple bottom Line business approachISO 26000 (Social Responsibility)Implement BalancedScorecard strategyexecution system

Start doing good rather doing rightEmbed sustainability in corporate value chian and DNASustainability certified by MASCI

Medium Firm

Strategic Planning

Steps to become sustainable development firm

Large Firm

BSC

Sustainable Firm

Sustainability Award

ก


เรยบเรยงโดย : ฝายบรหารกลยทธ


การดำาเนนธรกจในปจจบน หากจะเปนองคกรทอยไดอยางยงยนจะตองตอสกบกระแส และแรงกดดน ทงจากแนวโนมโลก ลกคา และสงคม ซงลวนแลวแตสรางปญหาและอปสรรคมากมายตอองคกร สงทาทาย คอ องคกรตองมกลยทธหรอกระบวนการภายในทแขงแกรง และความเรวในการปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคต ซงการดำาเนนธรกจทมงเนนดานเศรษฐกจ หรอ ตวเงนแตเพยงอยางเดยว องคกรอาจไมสามารถกาวไปสเปาหมายในอนาคตได หากแตองคกรตองคำานงถงการไมเอาเปรยบสงคม และดแลสงแวดลอม เรยกไดวาองคกรตองสรางความสมดลทง 3 ดาน หรอทเรยกวา Triple Bottom Line นนเอง

Triple Bottom Line คอ การดำาเนนธรกจทมงเนนการดำาเนนการทสมดลระหวาง เศรษฐกจ (Economic)สงคม (Social) และสงแวดลอม (Environment) เพอการเปนองคกรทเตบโตอยางยงยน

เศรษฐกจ (Economic) คอ การไดมาซงความมงคงของผลประกอบการขององคกร ซงนนกคอ กำาไรสทธของกจการ ทจะนำาไปสผลตอบแทนทผถอหนจะไดรบ

สงคม (Social) คอ การใหความสำาคญกบคนในชมชนและบคลากรในองคกร เพอใหคนในชมชนและบคลากรในองคกร ไดรบความยตธรรม ตลอดจนโอกาสอยางเทาเทยมควบคไปกบการเจรญเตบโตขององคกร

ซงถอเปนการเตบโตอยางยงยนทแทจรง

สงแวดลอม (Environmental) คอ การใหความสำาคญกบสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ซงการเตบโตขององคกร จะตองสรางประโยชนแกสงแวดลอมใหมากขน ในขณะเดยวกนกตองสงผลกระทบหรอเอารดเอาเปรยบ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตใหนอยทสด เพอใหเกดการพฒนาสงแวดลอมไปพรอมๆ กบการพฒนาองคกร

Triple Bottom Line ของสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ มแนวทางในการดำาเนนธรกจ (Business Approach) ทมงเนนการดำาเนน

การเพอการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development) ตามหลก Triple Bottom Line ใน 3 ดาน คอ

เศรษฐกจ (Economic) สงคม (Social) และสงแวดลอม (Environmental) โดยยดถอเปนคณคาของสถาบนฯ

(Corporate Value)

Triple Bottom Lineการบรหารเพอการเตบโตทยงยน

Triple Bottom Lineเปนการดำาเนนธรกจทมงเนนการดำาเนนการทสมดล 3 ดาน ทงเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม

“

“

ทมา : The Triple Bottom Line By Andrew W. Savitz with karl Weber http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/business/csr/ http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=545c47246d3f2aa9


การจดทำารายงานประจำาปตามแนวทาง GRI (Global Reporting Initiative) ซงเปน

แนวทางในการวดผล และเปดเผยขอมลผลการดำาเนนการของสถาบนฯ ทเปนประโยชนตอผมสวนได

สวนเสย

การใหบรการองคความร และขอมลขาวสารดานการบรหารจดการ (Management

Knowledge & Information Services) การจดสมมนาและการบรรยายใหความรแกผประกอบการ

หนวยงานรฐ และสถานศกษา

การใหบรการความรแกสงคมและการสนบสนนงานดานการพฒนาบคลากร และระบบ

การตรวจสอบรบรองแกสถาบนการศกษา และหนวยงานภาครฐ

การดำาเนนงานดานสงแวดลอม (Environmental) โครงการเยาวชนรกษสงแวดลอม ปท 1 2551-2552 (Envi Kids 1 Programme)

- สถาบนฯ จดสรรงบประมาณสนบสนนใหเยาวชนระดบมธยมศกษาปท 2 จำานวน 806 คน

จาก 8 โรงเรยน ในกรงเทพฯ และปรมณฑล

- การสรางความรความเขาใจตามวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Act) เรมตงแตการวางแผน

การปฏบต การตรวจสอบ และการแกไขปรบปรง

- การใหนกเรยนนำาไปประยกตใชเพอลดการใชทรพยากรในครวเรอน เชน นำาประปา ไฟฟา

และลดปรมาณขยะ

- สามารถลดปรมาณการใชไฟฟาและนำาประปา และลดปรมาณขยะไดดงน

: ลดการใชไฟฟาได 20.42% (เปาหมายไมนอยกวา 10%) มลคา 301,557 บาท/ป

: ลดการใชนำาประปาได 10.54% (เปาหมายไมนอยกวา 10%) มลคา 112,834 บาท/ป

: ลดปรมาณขยะมลฝอยได 24.6% (เปาหมายไมนอยกวา 10%) มลคา 7,304 บาท/ป

: มลคารวมจากการประหยดการใชไฟฟานำาประปาและการลดขยะมลฝอย 421,697 บาท/ป

: ลดการปลอยกาซเรอนกระจกจากการผลตพลงงานไฟฟา 1,437.41 กโลกรมคารบอนไดออกไซด/ป

โครงการเยาวชนรกษสงแวดลอม ปท 2 2552-2553 (Envi Kids 2 Programme)

- ดำาเนนการตอเนองเปนปท 2

- โรงเรยน 12 โรงเรยน และขยายสชมชนอก 4 ชมชน

- เขารวมเปนโครงการเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสมหามงคล

เฉลมพระชนมพรรษา 82 พรรษา 5 ธนวาคม 2552 และในโอกาสบรมราชาภเษก ปท 60 และ

เฉลมพระชนมพรรษา ของกระทรวงอตสาหกรรม

การลดปรมาณการใชกระดาษในสถาบนฯ ตลอดจนการประหยดนำา และไฟฟา

ถงเวลาแลวหรอยงทองคกรตางๆ จะหนมาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอม เกอกลตอสงคม และ

มการดำาเนนการทโปรงใส มธรรมาภบาลและมผลการดำาเนนการทด เพราะสดทายแลวสงคม

จะเปนผชวดความอยรอดขององคกรนนเอง และ Triple Bottom Line จงเปนสงทองคกรตองให

ความสำาคญเปนเรองแรกนบจากน

การดำาเนนงานดานเศรษฐกจ (Economic) สถาบนฯ ซงเปน Not-for-Profit Organization

มการดำาเนนธรกจทไมมงเนนผลกำาไร แตตองม

ผลการดำาเนนการทสามารถเลยงตนเองได

เนองจากสถาบนฯ ไมไดรบงบประมาณจากภาครฐ

และทสำาคญคอ ตองชวยพฒนาขดความสามารถ

ในการแขงขนของอตสาหกรรมของประเทศ

ใหแขงแกรงทดเทยมกบตางประเทศ อนเปน

การพฒนาเศรษฐกจของสงคมและประเทศ

โดยผานการบรการหลกๆ ของสถาบนฯ 4 ดาน

ไดแก 1) การบรการตรวจประเมนและการรบรอง

2) การบรการฝกอบรม การพฒนาระบบงาน

และการพฒนาบคลากรดานการตรวจประเมน

3) การบรการหนวยตรวจ และ 4) การบรการ

ดานการพฒนาอยางยงยน

การดำาเนนงานดานสงคม (Social) สถาบนฯ มการดำาเนนธรกจทสงเสรม

สนบสนนความรดานการบรหารจดการใหแก

สงคม เพอใหเปนสงคมทเขมแขงและเตบโต

ไดอยางยงยน เชน

การสนบสนนโครงการตนแบบ

โรงเรยนมาตรฐานระบบการตานยาเสพตด

โดยจดทำาและพฒนาบคลากรและระบบงาน

สำาหรบการตรวจประเมน และการรบรองมาตรฐาน

ระบบการตานยาเสพตด (Qualification for Anti -

Drug Policy : QAD) สำาหรบสถานศกษาใหแก

สำานกงานอาสากาชาด สภากาชาดไทย ตงแต

ปลายป พ.ศ. 2544 เปนตนมา

การสนบสนนการกอตงและการดำาเนนงาน

ของสมาคมหนวยรบรองในประเทศไทย โดย

สนบสนนสถานทและบคลากร เพอใหสมาคมฯ

เปนศนยกลางของหนวยรบรอง เพอประสาน

ความรวมมอดานการตรวจประเมนและการ

รบรองระบบการจดการ และการประสานงาน

และอำานวยความสะดวกใหผ ประกอบการ

ไดรบบรการทมคณภาพตามมาตรฐานสากล

การรวมเปนคณะกรรมการกำาหนด

เกณฑมาตรฐานของกรมโรงงานอตสาหกรรม

วาดวยการแสดงความรบผดชอบของโรงงาน

อตสาหกรรมตอสงคม (Corporate Social

Responsibility, Department of Industrial

Work : CSR-DIW)

MASCI’s Business Approach

ป

MASCI Service

เรยบเรยงโดย : คณชวาธป จนดาวจกษณ และทมวชาการแผนก SR


การพฒนาองคกรสการเปนองคกรทมความ

รบผดชอบตอสงคม ปจจบนองคกรธรกจตางตองการพฒนาตนเองเขาสการเปนองคกรทมความรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibility) ซงในอดตองคกรตางๆ มความเขาใจคลาดเคลอนเก ยวกบเรองความรบผดชอบตอสงคมวา เปนการทำาบญ การบรจาคเงน การใหทนการศกษา เปนตนองคกรระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน (International Organization for Standardization : ISO) ไดใหความสนใจในเร องดงกลาว โดยไดจดทำามาตรฐานวาดวยแนวทางในการแสดงความรบผดชอบตอสงคมของคกรขน เพอใหองคกรสามารถใชเปน Guideline ในการแสดงความรบผดชอบตอสงคมได

ในชวงทผานมาไดมการกำาหนดแนวคดดานความรบผดชอบตอสงคมแตกตางกน เชน บางแนวคด กำาหนด

ในเรองทเกยวกบสงแวดลอม การปองกนสภาวะโลกรอน การเปลยนแปลงอณหภมของโลก การปลอยคารบอนไดออกไซด

และบางแนวคดกำาหนดในเรองทเกยวกบการเปนองคกรดานความโปรงใสและเปนธรรม (Corporate Governance)

องคกรระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน ไดจดทำามาตรฐาน ISO 26000 ออกมาเปนแนวทาง (Guideline)

ในการแสดงความรบผดชอบตอสงคมขององคกร เพอสงเสรมใหองคกรสามารถพฒนาตนเองสความเปนองคกรทม

ความรบผดชอบตอสงคมโดยกำาหนดหวขอหลก 7 หวขอหลก ไดแก 1) การกำากบดแลองคกร 2) สทธมนษยชน

3) การปฏบตดานแรงงาน 4) สงแวดลอม 5) การดำาเนนงานอยางเปนธรรม 6) ประเดนดานผบรโภค 7) การมสวนรวม

และการพฒนาชมชน

1) การกำากบดแลองคกร (Organizational Governance) องคกรตองมการกำาหนดกระบวนการทเปนระบบ (System Approach) และโครงสราง (Structure) ทสามารถ

นำาหลกการและวธปฏบตเกยวกบความรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibility : SR) มาประยกตใชได โดยจะตอง

กำาหนดโครงสรางและกระบวนการในการตดสนใจทแสดงถงการสรางและรกษาไวซงสภาพแวดลอมของแนวปฏบต

ตามหลกการดาน SR รวมทงสามารถสรางระบบแรงจงใจทงในดานเศรษฐกจ และไมใชดานเศรษฐกจโดยเชอมโยงกบ

สมรรถนะดาน SR ขององคกร มการใชทรพยากรดานการเงน ทรพยากรธรรมชาต และทรพยากรบคคลอยางมประสทธภาพ

มการสงเสรมอยางเปนธรรมในการเปนผแทนของกลมตางๆ ในการดำารงตำาแหนงอาวโสภายในองคกรการสรางสมดล

ของความตองการขององคกรและผมสวนไดสวนเสย ทงความตองการเรงดวนและความตองการทจะเกดขนในอนาคต

กระตนใหเกดกระบวนการสอสารแบบสองทางระหวางองคกรกบผมสวนไดสวนเสย ทคำานงถงผลประโยชนของผมสวนไดสวนเสย

องคกรจะผลตสนคา/บรการขายเพอใหองคกรกาวหนาอยางยงยนไดอยางไร หาก

ผมสวนไดสวนเสยสงคม ชมชนรอบขางไมไดเตบโตกาวหนาควบคไปกบองคกร

“

“


และชวยในการชบงขอบเขตของการยอมรบและการไมยอมรบ และการเจรจาเพอแกปญหา

ความขดแยงทอาจจะเกดขน กระตนใหเกดการมสวนรวมอยางมประสทธผลของ

พนกงานทกระดบในการตดสนใจขององคกรเกยวกบประเดนความรบผดชอบตอสงคม

สรางสมดลของระดบบคลากรทมอำานาจหนาท ความรบผดชอบ และความสามารถ

ททำาการตดสนใจในนามขององคกร ตดตามผลการตดสนใจในการดำาเนนงาน เพอ

ใหมนใจวาการตดสนใจเหลาน ไดถกตดตาม และรบผดชอบตอผลการตดสนใจและ

กจกรรมขององคกร ทงดานบวกและดานลบ มชวงระยะเวลาในการทบทวนและประเมน

กระบวนการกำากบดแลองคกร สำาหรบบรษทชนนำาของไทยไดมการกำาหนดไวเปนหลก

ปฏบต เชน บรษท ปตท. จำากด (มหาชน) มนโยบายคณภาพ ความปลอดภย

อาชวอนามยและสงแวดลอม บรษท โตโยตา มอรเตอร ประเทศไทย จำากด

ม Code of Conduct (Corporate Ethics) เปนตน

2) สทธมนษยชน (Human Rights) องคกรทมความรบผดชอบในการเคารพซงสทธมนษยชน ควรพจารณาให

ครอบคลมถงขอบเขตของผลกระทบจากการตดสนใจ และการดำาเนนกจกรรมขององคกร

ทมตอพนกงาน ผสงมอบ พนธมตรทางธรกจหรอคแขงทจะมอทธพลตอหวงโซคณคา

ชมชนโดยรอบและถดออกไป การยอมรบและเคารพสทธมนษยชนจงเปนสงจำาเปน

ในหลกแนวคดของความยตธรรมทางสงคมและความเปนธรรม ซงเปนพนฐานในการ

สนบสนนสถาบนทางสงคมทสำาคญ ประกอบดวย

1. การตรวจสอบและประเมนสถานะขององคกร (Due diligence)

2. สถานการณทมความเสยงในเรองสทธมนษยชน

3. การหลกเลยงการรวมกระทำาความผดในการละเมดสทธมนษยชน (Avoidance

of complicity)

4. การแกไขปญหาจากการเรยกรองความเปนธรรม (Resolving Grievances)

5. การเลอกปฏบตและกลมผทตองไดรบการดแลเปนพเศษ (Discrimination

and vulnerable groups)

6. สทธการเปนพลเมองและสทธทางการเมอง (Civil and political rights)

7. สทธทางดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (Economic, social and

cultural rights)

8. สทธขนพนฐานในการทำางาน (Fundamental rights at work)

โดยองคกรตองมหนาทในการตรวจสอบและประเมนสถานะองคกร โดยการชบง

ปองกน และเขาถงผลกระทบดานสทธมนษยชนทเกดขนหรอมแนวโนมอนเปนผล

มาจากกจกรรมขององคกรหรอกจกรรมของผทมความสมพนธเชอมโยงกบองคกร

ตวอยางองคกรทมการจดทำาคมอการดำาเนนธรกจ โดยมแนวปฏบตตอผมสวนไดสวนเสย

ในเรองสทธมนษยชน เชน บมจ. ธนาคารกรงไทย เปนตน

3) การปฏบตดานแรงงาน (Labour Practices) แนวปฏบตทางดานแรงงานขององคกรเปนการรวมไวซงนโยบายและแนวปฏบต

ทเกยวของกบงานทกระทำาภายในองคกรหรอในนามขององคกร โดยรวมถงการจดหา

และการเลอนตำาแหนงของคนงาน ระเบยบวนย และขนตอนการรองเรยน การโอนยาย

และการสลบสบเปลยนผปฏบตงาน การเลกจาง การฝกอบรม และการพฒนาความเชยวชาญ

สขภาพ ความปลอดภย นโยบายและแนวปฏบตทมผลตอลกษณะงาน โดยเฉพาะ

เวลาทำางาน และการจายคาตอบแทน รวมถงการยอมรบกลมองคกรของคนงาน

และตวแทน และการมสวนรวมของทงกลมองคกร ของคนงาน

และนายจางในเรองของการตอรองรวม การสานเสวนาทางสงคม

และการหารอรวมสามฝาย การปฏบตดานแรงงานทรบผดชอบ

ตอสงคมจงเปนสงจำาเปนตอความยตธรรม ความมนคง และ

ความสงบสข ซงประกอบดวย

1. การจางงานและความสมพนธในการจางงาน (Employment

and employment relationships)

2. สภาพการจางและการคมครองทางสงคม (Conditions of

work and social protection)

3. การสานเสวนาทางสงคม (Social dialogue)

4. สขภาพ และความปลอดภย ในการทำางาน (Health

and safety at work)

5. การพฒนามนษยและการฝกอบรมในสถานทปฏบตงาน

(Human development and training in the workplace)

องคกรทมการปฏบตดานแรงงานจะมระเบยบขอบงคบ

เกยวกบการทำางาน (Employee Hand Book) หรอมเงอนไข

การจางงานทไมผดตอกฎหมาย ระบไวในระเบยบและขอบงคบ

การบรหารงานบคคล สำาหรบลกจางหญงกรณตงครรภ สามารถ

ใชสทธลาคลอดไดตามกฎหมาย หรอระเบยบขอบงคบเกยวกบ

การทำางาน หรอเอกสารทแสดงใหเหนถงการอนญาตใหมการ

รวมกลม เชน สหภาพแรงงาน เปนตน

4) สงแวดลอม (The Environment) การตดสนใจและการดำาเนนกจกรรมขององคกร ยอมม

ผลกระทบตอสงแวดลอม ไมวาองคกรจะตงอยทใดกตาม ผลกระทบ

อนเกดจากกจกรรม ผลตภณฑ และการบรการขององคกร

อาจเกยวของกบการใชทรพยากรธรรมชาต การปลอยมลพษ

และของเสย และผลกระทบตอทอยอาศยตามธรรมชาต ดงนน

เพอเปนการลดผลกระทบตอสงแวดลอม องคกรควรนำาแนวทาง

แบบบรณาการทพจารณาถงความเกยวของดานเศรษฐกจ

สงคม และส งแวดลอม ประกอบการดำาเนนกจกรรมและ

การตดสนใจขององคกร โดยมงเนนในเรองการปองกนมลภาวะ

ทงอากาศ นำา และของเสย รวมทงการใหความสำาคญตอการใช

ทรพยากรอยางย งยน เพ อใหม นใจไดวาทรพยากรจะมใช

อยางยงยนในอนาคต ประกอบดวย

1. การปองกนมลพษ (Prevention of pollution)

2. การใชทรพยากรอยางยงยน

3. การบรรเทา และการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ

4. การปกปองและฟนฟแหลงทอยอาศยตามธรรมชาต

องคกรจะตองปกปองและฟนฟแหลงทอยอาศยตาม

ธรรมชาต เนองจากกจกรรมของมนษยในปจจบนไดสงผลใหระบบ

นเวศมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงในพนท

เขตเมองและชนบท องคกรสามารถแสดงความรบผดชอบตอสงคม

ไดดวยการปกปองสงแวดลอม และฟนฟถนทอยอาศยตามธรรมชาต

รวมทงความหลากหลายของระบบนเวศ ในทกกจกรรม ผลตภณฑ

และบรการ


5) การดำาเนนงานอยางเปนธรรม (Fair Operating Practices) การดำาเนนงานอยางเปนธรรม มความเกยวของกบหลกจรยธรรม ในการ

ดำาเนนงานระหวางองคกรกบองคกรอน และบคคลอน รวมถงความสมพนธระหวาง

องคกรกบภาครฐ คคา ผสงมอบ ผรบเหมา คแขงทางธรกจ และสมาคมตางๆ ท

องคกรเปนสมาชก การดำาเนนงานอยางเปนธรรมในทน ครอบคลมถงการตอตาน

การคอรรปชน การมสวนรวมรบผดชอบตอสาธารณชนในวงกวาง การแขงขนอยางเปนธรรม

พฤตกรรมทมความรบผดชอบตอสงคม การดำาเนนความสมพนธกบองคกรอน และ

การเคารพตอสทธในทรพยสน เพอสงเสรมใหเกดผลลพธในทางบวก ซงสามารถบรรลได

ดวยผนำาขององคกร รวมทงการสงเสรมการดำาเนนการความรบผดชอบ ตลอดทวทง

ขอบเขตอทธพลขององคกร โดยการดำาเนนงานอยางเปนธรรม ครอบคลมถงกจกรรม

ดงน

1. การตอตานการคอรรปชน

2. การมสวนรวมทางการเมองอยางรบผดชอบ

3. การแขงขนอยางเปนธรรม

4. การสงเสรมความรบผดชอบดานสงคมใหแกหนวยงานทอยในขอบเขตอทธพล

ขององคกร

5. การเคารพตอสทธในทรพยสน

6) ประเดนดานผบรโภค (Consumer Issues) องคกรตองใหความสำาคญกบโอกาสทจะสนบสนนการบรโภคอยางยงยนและ

การพฒนาอยางยงยนผานผลตภณฑและการบรการขององคกร ทงการใหความร

และใหขอมลทถกตอง ยตธรรม โปรงใส และการตลาดทเปนธรรม และการปฏบต

ทางสญญาทเปนธรรมตอผบรโภคและลกคาอนๆ รวมทงการลดความเสยงใหเหลอนอยทสด

จากการใชผลตภณฑและการบรการ ผานการออกแบบ การผลต การจำาหนาย การใหขอมล

การสนบสนนการบรการและขนตอนการเรยกคน ตลอดจนรบผดชอบในการรกษาขอมล

ของผบรโภคใหมความปลอดภย และเปนความลบ ซงจะตองครอบคลมในเรองตางๆ ดงน

1. การตลาดทเปนธรรม ขอมลทเปนจรงและไมเบยงเบน และการปฏบตทางสญญา

ทเปนธรรม

2. การคมครองดานสขภาพและความปลอดภยของผบรโภค

3. การบรโภคอยางยงยน เพอสนบสนนใหเกดการบรโภคอยางยงยน ผประกอบการ

ตองเสนอผลตภณฑ และการบรการทเปนประโยชนและลดผลกระทบตอสงคม

และสงแวดลอม

4. การบรการ การสนบสนน และการยตขอรองเรยน ขอโตแยงแกผบรโภค

องคกรสามารถทจะเพมความพงพอใจของผบรโภค และลดระดบของขอรองเรยน

โดยการนำาเสนอผลตภณฑและการบรการทคณภาพสง และควรจดเตรยม

คำาแนะนำาทชดเจนแกผบรโภค ในการใชงานทเหมาะสมหรอการแกไขการดำาเนนการ

ทผดพลาด

5. การปกปองขอมลและความเปนสวนตวของผบรโภค

6. การเขาถงบรการทจำาเปน ถงแมวารฐจะมความรบผดชอบในสทธความจำาเปน

ขนพนฐานของประชาชน แตยงมอกหลายพนทหรอบางเงอนไขทอาจจะไมได

รบการคมครองจากภาครฐอยางเตมท เชน สทธทจะเขาถงการบรการทจำาเปน

อาท ไฟฟา แกส ประปา การบรการดานนำาเสย การระบายนำาทงส งปฏกล

และโทรศพท ซ งองคกรสามารถทจะสนบสนน เพอเตมเตมสทธเหลานได

7. การใหความรและการสรางความตระหนก

7) การมสวนรวมและการพฒนาชมชน (Community Involvement and Development) เปนทยอมรบอยางกวางขวางในปจจบนวา องคกรควรม

ความสมพนธทดกบชมชนในพนทดำาเนนการ โดยความสมพนธ

ดงกลาว ควรอยบนการมสวนรวมของชมชนในการสนบสนน

การพฒนาชมชน การมสวนรวมในชมชนทงในรปแบบสวนบคคล

หรอกลมบคคลในการแสวงหาการสนบสนนการยกระดบทด

เพ อสรางความเขมแขงใหกบชมชน และเปนการสะทอน

การเสรมสรางคานยมประชาธปไตย

1. การมสวนรวมในชมชน (Community involvement)

เปนการควบคมสถานการณตอชมชน มเปาหมายเพอปองกน

และแกปญหา การรวมหนสวนกบองคกรทองท และ

ผมสวนไดสวนเสย และการปรารถนาจะเปนพลเมองทด

ของชมชน

2. การศกษาและวฒนธรรม (Education and culture)

3. การสรางการจางงาน และการพฒนาทกษะ (Employment

creation and skill development)

4. การพฒนาและการเขาถงเทคโนโลย (Technology

development and access)

5. การสรางรายไดและความมงคง (Wealth and income

creation)

6. สขภาพ (Health) สขภาพเปนองคประกอบสำาคญของ

ชวตในสงคม และเปนสทธมนษยชนทไดรบการยอมรบ

การคกคามตอสขภาพของประชาชน มผลกระทบตอชมชน

และสามารถขดขวางตอการพฒนาชมชนได

7. การลงทนดานสงคม (Social investment)

สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ โดยฝายบรการดาน

การพฒนาอยางยงยน ใหบรการ Training & Coaching ดาน

ความรบผดชอบตอสงคม ตามมาตรฐาน ISO 26000 หากทาน

ผอานสนใจขอรบขอมลเพมเตม สามารถสอบถามขอมลเพมเตม

ไดทฝายบรการดานการพฒนาอยางยงยน

ข

MASCI Management

เรยบเรยงโดย : คณสำาราญ สอนผง ผอำานวยการฝายหนวยตรวจ


ขณะนไมวาเราจะดำาเนนกจการใดๆ คำาๆ หนงทเรามกจะไดยน ไดฟง หรอเกยวของดวยบอยๆ ทงโดยสมครใจ หรอไมสมครใจ ไดแก คำาวา “การพฒนา (Development)” คำาๆ นเปนวาทกรรม (Discourse) ทเกดขนในชวงหลงสงครามโลกครงทสอง ซงสรางขนมาโดยนกวชาการในประเทศทพฒนาแลว เพอแบงแยกระหวางประเทศพฒนาแลว กบประเทศดอยพฒนา หรอประเทศกำาลงพฒนาโดยใชผลลพธดานเศรษฐกจของประเทศตะวนตกเปนเกณฑ หรอเปนมาตรวด ซ งบางคร งกรสกวาไมคอยยตธรรมสำาหรบประเทศอยางเราๆ นก ตอมาแนวคดเรองการพฒนา กไดมการขยายออกไปเพมมากขน เชน ขยายเปน “การพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development)” ซงหมายถง การออกแบบท ผสมอยางลงตวระหวางเร องนโยบายดานเศรษฐกจ สงคม และส งแวดลอม สำาหรบโลกในปจจบนและโลกในวนขางหนา (Sustainable development means designing the right mix of economic, social and environmental policies for today and for tomorrow) (OECD) และตอมาแนวคดในเรองนกไดขยายและเพมเตมมากขนๆเนองจากเปนเรองทนาสนใจและเปนประเดนรอน (Hot Issue) ในระดบโลก เชน ขยายแนวคดในดานสงแวดลอมออกไปเปนเร องการคนกลบส สภาพเดม (Resilience) ความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ทรพยากรธรรมชาต (Natural Resource) และมลภาวะ (Pollution) เปนตน

CDMกบการพฒนาอยางยงยน

CDM กลไกการพฒนาทสะอาดเปนหนงในสามกลไกทชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจก และแกปญหาภาวะโลกรอน

“

“

ระดบทองถน

MASCI Management


ทมา : Sustainomics and Sustainable Development-adapted from Munasinghe 4.bp.blogspot.com (www.eoearth.org)

inter-generation equityvalues/culture

intra

-gen

erat

iona

l equ

ity

basic

nee

ds/li

velih

oods

valuation/internalisation

incidence impacts

PovertyEquity

SustainabilityClimate Change

Economicgrowtheffciencystability

Socialempowermentinclusion/consultationinstitution/governance

Environmentalresilience/biodiversitynatural resourcespollution

ในชวงทโลกเรากำาลงประสบปญหาดานสงแวดลอม

ในระดบทรนแรงทเรยกวา “การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) ของโลก” ซงเรมเหนสภาพการเปลยนแปลงทชดขนๆ และมสภาพอยางท

เปนอยในขณะนนน หลายๆ องคกรในประเทศตางๆ

เกดความเหนรวมกนวา จะตองดำาเนนการอยางใดอยางหนง

เพอเปนการบรรเทาปญหาตางๆ ดงกลาว เชน ในการ

ประชมทเกยวโต เมอป 1997 ทประชมมมตรวมกน

ทจะลดการปลอยกาซเรอนกระจก อนเปนตนเหตของ

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศดงกลาวใหนอยลง โดย

ตกลงใหมผลบงคบใชขอตกลงดงกลาวกบประเทศท

พฒนาแลวตงแตเดอนกมภาพนธ 2005 เปนตนไป โดย

ใหการดำาเนนการลดการปลอยกาซเรอนกระจกดำาเนน

การผานกลไกทเรยกวา “กลไกก�รพฒน�ทสะอ�ด (Clean

ดานสงแวดลอม ดานเศรษฐกจ

1. มการรกษาคณภาพสงแวดลอมระดบชมชนในพนท

โครงการ

2. ลดปรมาณของเสยทเกดขน โดยการนำามาใชเปน

เชอเพลงพลงงาน

3. ลดการใชทรพยากรเชอเพลงทไมสามารถทดแทนได

1. คณภาพสงแวดลอมโดยรวมของประเทศดขน

2. มการถายทอดและพฒนาเทคโนโลยท สะอาด

ทงจากตางประเทศและภายในประเทศ

ทมา : http://www.tgo.or.th

1. กรณทเปนโครงการดานพลงงานทดแทน จะชวยใหนำา

ผลตผลทางการเกษตร เชน ปาลม มะพราว ทานตะวน

ผลสบดำา ฯลฯ มาเปนวตถดบในการผลตพลงงาน

2. เกษตรกรสามารถนำาวสดเหลอใช เชน แกลบ ใบออย

เศษไม ฯลฯ ไปขายเพ อเปนวตถดบ ในการดำาเนน

โครงการ CDM

3. กระตนเศรษฐกจในระดบชมชนใหเกดการจางงานมากขน

4. มการผลตสนคาดวยวธการทสะอาดขน

1. ลดการพงพาการนำาเขาเชอเพลงพลงงาน

2. กระตนเศรษฐกจระดบชาตและเพมความมนคงทางเศรษฐกจ

3. มรายไดจากภาษเงนไดนตบคคลจากการซอขาย CERs

ลดภาระของประเทศทภาครฐจะตองลงทนในการรกษา

สงแวดลอม และอนรกษพลงงาน

ระดบประเทศ

Development Mechanism : CDM)” ซงเปนกลไกทเปนสวนหนงของตลาดการคาคารบอน

ทเพงเกดขนใหมเมอไมนานมาน เปาหมายของ CDM กเพอทำาใหบรรลถงความสำาเรจ

ทงในดานการพฒนาทยงยนในประเทศกำาลงพฒนาและการลดตนทนในการดำาเนนกจกรรม

การลดกาซเรอนกระจกของประเทศพฒนาแลว (Karen Holm Olsen) โดยทหนวยงาน

ทเปนผอนมตโครงการในประเทศกำาลงพฒนาของแตละประเทศ (Designated National

Authorities : DNAs) จะตองเปนผทยนยนถงการบรรลถงการพฒนาทยงยนของแตละโครงการ

กอนทจะอนมตใหดำาเนนการได กลไกการพฒนาทสะอาดเปรยบเสมอนแรงจงใจใหประเทศ

กำาลงพฒนา หนมาใชเทคโนโลยสะอาดเพมมากขน อนจะสงผลใหการปลอยกาซเรอนกระจก

ลดลง ซงหากไมมแรงจงใจจากกลไกการพฒนาทสะอาดแลว ประเทศนอกภาคผนวกท 1

กจะยงคงใชเทคโนโลยแบบเดมทมตนทนตำาและมการปลอยกาซเรอนกระจกในปรมาณมาก

โดยแรงจงใจทกลาวถงคอ CERs (Certified Emission Reductions) ทผดำาเนนโครงการ

จะไดรบและสามารถนำาไปขายใหกบประเทศอตสาหกรรมไดนนเอง สวนประเทศเจาบาน

จะไดรบผลประโยชน คอ การพฒนาอยางยงยน ซงสามารถสรปได ดงตาราง


สถานการณการดำาเนนโครงการ CDM ในประเทศไทย

ในปจจบนมโครงการทไดรบหนงสอใหคำารบรองโครงการ

(Letter of Approval : LoA) จากประเทศไทยแลว

จำานวน 100 โครงการ คดเปนปรมาณกาซเรอนกระจกทลด

ได 6,322,207 ตนคารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอป โดย

สามารถแยกเปนโครงการ CDM ประเภทกาซชวภาพ (Biogas)

68.69% โครงการ CDM ประเภทชวมวล (Biomass) 22.12%

และโครงการ CDM ประเภทอนๆ 9.19% จากโครงการ

ทไดรบหนงสอใหคำารบรองโครงการแลวนน มจำานวน 32 โครงการ

ทไดรบการขนทะเบยนกบ CDM EB (Executive Board) แลว

คดเปนปรมาณกาซเรอนกระจกทลดได 1,991,939 ตน

คารบอนไดออกไซด เทยบเทาตอป (ขอมล ณ วนท 5

มนาคม 2553) จากสถานการณดงกลาวจะเหนวาการ

ดำาเนนการโครงการ CDM ในประเทศไทยคอนขางนอยเมอ

เปรยบเทยบกบบางประเทศ เชน จน (763 โครงการ) และ

อนเดย (491 โครงการ) ดงรป

จำานวนโครงการทขนทะเบยนในประเทศตางๆ

เพอใหประเทศไทยสามารถบรรลเปาหมายของการพฒนาทยงยน โดยผาน

กระบวนการของกลไกการพฒนาทสะอาดได โครงการ CDM ตางๆ ทเปนไปตามเกณฑ

ของ DNA และ CDM EB จำาเปนตองมการสงเสรมใหเกดขนจำานวนมากๆ และ

ในขณะเดยวกนหนวยงานทเปนผทวนสอบวธการและปรมาณกาซเรอนกระจกทลดลงได

(Designated Operational Entity : DOE) ของไทยทมขดความสามารถทเปน

ทยอมรบในระดบสากลกตองไดรบการพฒนาใหมข นดวยเชนเดยวกน เพอให

ประเทศไทยมการพฒนาในระดบทเรยกวา “การพฒนาอยางยงยน” ตลอดไป

อางอง : http://www.oecd.orgwww.eoearth.orgKaren Holm Olsen, The clean development mechanism’s contribution to sustainable development : a review of the literature, Climatic Change, Volume 84, Number 1 / September, 2007, Springer Netherlands.http://www.tgo.or.thhttp://cdm.unfccc.int/Statistics/index.html

ทมา: http://cdm.unfccc.int/Statistics/index.html

Registered project activities by host party. Total : 2,090

Others (16.46%)

China (36.51%)

Republic of Korea (1.77%)

Philippines (1.96%)

Indonesia (2.11%)

Malaysia (3.83%)

Mexico (5.74%)

Brazil (8.13%)

India (23.49%)

MASCI Management

เรยบเรยงโดย : คณพรรณ องศสงห ผชวยผอำานวยการสถาบนอาวโส


ฉลากสงแวดลอมEnvironmental Label

ในปจจบน “สงแวดลอม” ซงเปนมตหนงใน 3 มตของ “การพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development)” ตามหลก Triple Bottom line (เศรษฐกจ - Economic, สงคม - Social และสงแวดลอม - Environmental) ยงคงเปนกระแสความสนใจหลกของคนทวโลกหรอเรยกวาเปน “วาระแหงโลก (Global Agenda)” ไดเลยทเดยว โดยเฉพาะผบรโภคทปจจบนเปลยนแปลงไปจากแตกอนมการรบรขอมลขาวสารตางๆ มากขน และมอำานาจในการเลอกซอเลอกใชสนคาและบรการตางๆ มากขน ทำาให “ฉลากสงแวดลอม (Environmental Label)” ทวความสำาคญมากยงขน โดยองคกรและประเทศตางๆ มการกำาหนดและแสดงฉลากสงแวดลอมสำาหรบสนคาและบรการตางๆ เพอแสดงภาพลกษณดานสงแวดลอม

“ฉลากสงแวดลอม (Environmental Label)” เปนการใหขอมลดานสงแวดลอมของผลตภณฑหรอบรการ เชน

คณลกษณะดานสงแวดลอม (Environmental Character)

ลกษณะปญหาดานส งแวดลอม (Specific Environmental

Aspect) เปนตน ซงอาจเปนขอความ สญลกษณ หรอกราฟก

เพอเปนขอมลในการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑหรอใชบรการนนๆ

นอกจากนฉลากสงแวดลอมยงเปนเครองมอ (Tool) หนงในการ

จดการสงแวดลอมดวย

องคกรระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน (International

Organization for Standardization : ISO) โดยคณะอนกรรมการ

คณะท 3 ฉลากสงแวดลอม (Environmental

Labeling) ของคณะกรรมการวชาการคณะท

207 การจดการสงแวดลอม (Environmental

Management) หรอ ISO/TC 207/SC 3 ได

กำาหนดมาตรฐานวาดวยฉลากสงแวดลอม หรอ

ISO 14020 Series ขน ประกอบดวย

ISO 14020:2000 Environmental Labels

and Declarations - General Principles


and Declarations - Self-Declared

Environmental Claims (Type II Environmental

Labeling)


and Declarations - Type I Environmental

Labeling - Principles and Procedures


and Declarations - Type III Environmental

Labeling - Principles and Procedures

โดยทมาตรฐาน ISO 14020 ไดกำาหนด

หลกการทวไปในการกำาหนดหรอพฒนาและการ

ใชฉลากสงแวดลอมไว 9 หลกการ สรปไดดงน คอ

1. ตองถกตอง ทวนสอบได เปนขอมล

ดานสงแวดลอมของผลตภณฑหรอบรการ และ

ไมทำาใหเขาใจผด

2. ขนตอนและขอกำาหนด ตองไมถกจดทำา

ร บ (Adopt) หรอประยกตใช ในลกษณะท

องคกร ISOไดกำาหนดมาตรฐาน

วาดวยฉลากสงแวดลอม หรอ ISO 14020Series ขน เพอเปนการใหขอมลดานสงแวดลอม

ของผลตภณฑหรอบรการ

“

“

ใ

ฉล�กสงแวดลอมประเภทท 2 เปนฉลากทผผลต ผนำาเขา

ผจดจำาหนาย ผคาปลก หรอผใหบรการ ประกาศรบรองตนเอง

โดยไมมการรบรองจากหนวยงานบคคลทสาม เชน Degradable,

Recyclable, Recycled Content, Pesticide Free

White Swanนอรเวย

นอกจากน ยงมการใชสญลกษณเฉพาะ (Specific Symbol)

ทเรยกวา “โมเบยส ลป (Mobius Loop)” ในการแสดง Recycled

Content และ Recyclable โดยตองมการระบขอความหรอระบคาไวดวย

เชน

X%

X%

ฉล�กสงแวดลอมประเภทท 3 เปนฉลากทแสดงขอมล

ลกษณะปญหาสงแวดลอมในเชงปรมาณ ทไดจากผลการศกษา

การประเมนวฏจกรชวต (Life Cycle Assessment : LCA) และ

ทวนสอบโดยหนวยงานอสระหรอหนวยงานบคคลทสาม

ขอมลอางอง : “ฉลากสงแวดลอม” และ “ฉลากเขยว” สำานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม “ฉลากเขยว” สถาบนสงแวดลอมไทย www.iso.org www.blauer-engel.de www.ec.europa.eu


หรอมผลตอการกอใหเกดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศทไมจำาเปน

3. ตองตงอยบนพนฐานของวธการทางวทยาศาสตรทเพยงพอและ

เปนทเขาใจ และใหผลลพธทถกตองและทำาซำาได

4. ขอมลเกยวกบขนตอน วธการและเกณฑกำาหนด ตองมไวพรอม

และจดใหผทเกยวของไดในกรณทรองขอ

5. ตองพจารณาถงลกษณะปญหาดานสงแวดลอมทเกยวของตลอด

วฏจกรชวตของผลตภณฑหรอบรการ

6. ตองไมกดก นนวตกรรมทรกษาหรอมศกยภาพในการปรบปรง

สมรรถนะหรอผลการดำาเนนงานดานสงแวดลอม

7. ขอกำาหนดและขอมล ตองจำากดเฉพาะเทาทจำาเปนในการตรวจสอบ

ความสอดคลองกบมาตรฐานหรอเกณฑกำาหนด

8. กระบวนการในการกำาหนดหรอพฒนา ตองเปดเผย มการปรกษากบ

หรอมการมสวนรวมของผทเกยวของ โดยใชหลกการคว�มเหนพองตองกน

(Consensus)

9. ขอมลลกษณะปญหาดานสงแวดลอมของผลตภณฑหรอบรการ

ตองมไวพรอมสำาหรบผซอและผทอาจจะเปนผซอ

และจากมาตรฐาน ISO 14021, ISO 14024 และ ISO 14025 ขางตน

จะเหนไดวามฉลากสงแวดลอมอย 3 ประเภท คอ ประเภทท 1 ประเภทท

2 และประเภทท 3

ฉล�กสงแวดลอมประเภทท 1 เปนฉลากโดยสมครใจ ดำาเนนการโดย

หนวยงานบคคลทสาม มเกณฑกำาหนดหลายขอ (Multiple Criteria) สำาหรบ

ผลตภณฑหรอบรการ โดยการพจารณาวฏจกรชวต (Life Cycle Consi-

derations) ฉลากสงแวดลอมประเภทท 1 ในประเทศไทยทเปนทรจกกน คอ

ฉลากเขยว (Green Label) ซงผเขยนไดมสวนรวมตงแตเปนโครงการนำารอง

ของกระทรวงอตสาหกรรม โดยสำานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

และสภาพสงแวดลอมไทย โดยใช Blue Angel ของเยอรมนซงเปนฉลาก

สงแวดลอมแรกสำาหรบผลตภณฑและบรการของโลกเปนแนวทาง นอกจากน

ยงมฉลากสงแวดลอมประเภทท 1 ทดำาเนนการในภมภาคและประเทศตางๆ

เชน สหภาพยโรป ออสเตรย นอรเวย ฝรงเศส สหรฐอเมรกา แคนาดา

ญปน สงคโปร

ฉลากเขยวไทย

NF Environmentฝรงเศส

Blue Angelเยอรมน

Green Sealสหรฐอเมรกา

Eco Labelสหภาพยโรป

EcoLogoMแคนาดา

Umweltzeiche-Ba’u’meออสเตรย

Eco Markญปน

Green Labelสงคโปร

ใ

MASCI Knowledge

เรยบเรยงโดย : : คณกสมา วารรกษจรงกจ ผจดการแผนกบรการฝกอบรม


ในปจจบนการปฏวตดานความรบผดชอบ (Responsibility Revolution) มบทบาทสำาคญในการเปลยนแปลงวธดำาเนนธรกจของบรษทตางๆ เนองจากผมสวนไดสวนเสยของบรษท ไดแก พนกงาน ลกคา และนกลงทน ตางเรยกรองใหบรษทตางๆ แสดงความรบผดชอบตอผคน ชมชน สงคม และสงแวดลอม ซงสดทายแลวนอกจากจะเปนการชวยโลกของเราแลว ยงเปนการชวยบรษทในการประหยดคาใชจายทไมจำาเปน และไดรบความภกดจากลกคา

การปฏวตดานความรบผดชอบ ผอยเบองหลงในการผลกดนใหเกดการปฏวตความรบผดชอบนถกเรยกวา “the Them Generation”

การแบงกลมคนเปน 3 ยค

Me generation คนทเกดในชวงป 1960s เปนยคทมภยธรรมชาต ผคนจงทำาทกอยางเพอตวเองและความ

อยรอดของตน

Us generation คนทเกดในชวงป 1980s - 1990s เปนยคทหางจากความดนรนเพอความอยรอด ผคนมอง

หาพนธมตร ครงหนงของฉน ครงหนงของเธอ เพอฉน เพอเรา

Them generation สวนมากเกดหลงป 1980s เปนยคทไมถกครอบงำาดวยความคดเรองความขาดแคลน

ความกลว และความไมมนคง ผคนจงไมไดคาดหวงแคความอยรอด แตเพอความเจรญขน นำาไปสความรสกชนสง

ทำาเพอผอน แตไมวาจะเกดเมอไหร จะเปนใคร ตำาแหนงอะไรในองคกร ทกคนกสามารถเปนคนยค Them Geners. ได

ทกคนสามารถสรางความแตกตางในการดำาเนนธรกจ สามารถสรางหมคณะทมอดมการณเดยวกนในการเปนตวกระตน

ใหเกดการปฏวตดานความรบผดชอบ ทกคนสามารถเปลยนโลกดวยการทำางานได

การปฏวตทางดานธรกจ เกดใน 5 ระยะระยะท 1 : ก�รเปลยนแปลงสภ�พแวดลอม

ผคนเรมมองเหนปญหาตางๆ ของโลกปจจบน ทงดาน คน ชมชน สงคม และสงแวดลอม หลายคนมอง

วาการดำาเนนธรกจขององคกรตางๆ มสวนทำาใหเกดปญหา ขณะเดยวกนองคกรตางๆ กมเงน เทคโนโลย คน

และอำานาจทสามารถจะไปหยดปญหาเหลานนได จงเกดการกระตนผคนในบรษทตางๆ ใหเกดการเปลยนแปลง

วธการดำาเนนธรกจ เพอคณภาพชวตของผคน ชมชน สงคม และโลก เพอปจจบนและอนาคต ซงการเปลยนแปลง

กำาลงเขามาอยางรวดเรว และโลกการทำางานจะไมเหมอนเดมอกแลว

Saving the Worldat Work

อะไรคอสงทผคนและบรษททงหลายกำาลงใหความสำาคญนอกเหนอไปจากรายได

“ “

ระยะท 2 : ค�นยมใหม

เมอความคดดานความรบผดชอบกระจายออกไป ขอมลมากมายมอทธพลตอผคน

จนเกดเปนคานยมใหม ของคนยค Them Geners. ซงจะใชเปนขอมลในการพจารณาเลอก

ซอสนคา เลอกททำางาน และเลอกทจะลงทน

ระยะท 3 : ผเปลยนแปลง

การเปลยนคานยม นำาไปสการตดสนใจซอ การทำางาน และการลงทน ซง

มผลตอวธดำาเนนธรกจ ขยายองคกรตางๆ ทตองเปลยนแปลงวธการดำาเนนธรกจ

ทงดานสนคา วธการผลต ระบบการดำาเนนงาน บนพนฐานของความรบผดชอบตอคน

ชมชน สงคม และสงแวดลอม เพอตอบสนองคานยมใหม

ระยะท 4 : ก�รสนสะเทอน

เมอเงอนไขทางตลาดเปลยนไป จะเกดการสนสะเทอนวงการธรกจ ไมวาจะเปน

ดานลกคาทไมสนใจเพยงแคราคาหรอคณภาพของสนคา แตจะพจารณาตอวา ทำาดวยอะไร

มาจากทใหน ใครเปนผผลต และบอกตอ หรอผทมความรความสามารถทเรมจะขาดแคลน

ในปจจบนกมองหาท ทำางานท พวกเขาจะภมใจท ไดรวมงานดวย และนกลงทน

จะกระจายการลงทนไปองคกรทสนบสนนดานสงคมและสงแวดลอม เนองจากองคกร

เหลานจะไดรบการตอบรบอยางยงยนในอนาคต

ระยะท 5 : คำ�สงซอใหม

องคกรทแสดงความรบผดชอบตอสงคม และสงแวดลอม จะไดเปรยบทางการแขงขน

และสรางคำาสงซอใหมได

การปฏบตเพอแสดงความรบผดชอบ ผคนในองคกรเดยวกน จะสงมาเปนทปรกษา พเลยง ใหแกเพอนรวมงาน

ตอชมชนรอบขาง ดวยการเขาพฒนาและรวมกจกรรมสรางสรรคชมชน และตอบสนอง

ตอวกฤตของชมชนตอโลกของเรา ดวยการลดการใชทรพยากรทไมจำาเปน เชน

ลดการใชพลงงาน กระดาษ การปรบเปล ยนผลตภณฑ และกระบวนการผลต

ใหเปนมตรกบสงแวดลอม


“

“

การปฏวตรปแบบธรกจจากเดมยค Me generationมาเปนยค Us generation

และยคปจจบน คอThem generation เพราะ

องคกรไมสามารถดำาเนนธรกจใหเจรญกาวหนา และยงยนไดหากไมรบผดชอบตอสงคม

รอบขาง

ขอมลอางอง : หนงสอ Saving the worl at work by : Tim Sanders

ก

MASCIntelligence – Standard Movement

เรยบเรยงโดย : : Intelligence Team


การจดประชม “Graphic arts standardization development forum” จดขนในเดอนกนยายน 2552 ณ กรงปกกง ประเทศจน โดยการดำาเนนการของหนวยงานทเกยวของในอตสาหกรรมการพมพของจน ไดแก The National Technical Committee on Printing of Standardization Administration (SAC) (สมาชก ISO ของจน), The GeneralAdministration of Press and Publication (GAPP), The Printing Technology Associate of China (PTAC) และภาคอตสาหกรรมการพมพของจน เพอมงสงเสรมการใชมาตรฐานและใหตระหนกถงประโยชนทไดรบจากมาตรฐาน ISO ซงมผท มสวนรวมของจนกวา 300 รายจาก 20 จงหวด

จนถอเปนประเทศแรกทมการสรางสรรคดานการพมพ และใชวธการพมพโดยใชลกกลง ซงยนยนไดจากหนงสอ

เลมแรกทเกดในป ค.ศ. 868 ทงน อตสาหกรรมการพมพในจนมการเตบโตสงถง 40 ลานยโรตอป

Ms. Li Dongdong, Vice Minister of the General Administration of Press and Publication (GAPP)

ไดใหขอมลวา ในจนมบรษทหลายประเภทในอตสาหกรรมการพมพนกวา 100,000 แหง ซงในจำานวนนมกวา 2,400 แหง

เปนบรษทขามชาต และเปนบรษทมหาชน กวา 50,000 แหง

ทงน ยงมการนำาเทคโนโลยและเครองมอใหมๆ ทกประเภทเขามาใชในอตสาหกรรมการพมพ มบคลากรท

เกยวของในอตสาหกรรมกวา 3.5 ลานคน และไดมการสรางความสมพนธในดานกระบวนการผลตกบ 40 ประเทศ

ทวโลก โดยมลคาของการรบจางผลตในอตสาหกรรมนสงถง 30-40 ลานยโร ซงแสดงใหเหนวาจนกำาลงจะกลายเปน

ประเทศมหาอำานาจในอตสาหกรรมการพมพของโลกในเวลาอนใกลน

อยางไรกตาม จนเองกรดวายงมชองวางระหวางเทคโนโลยและการจดการการพมพของจนกบประเทศทพฒนาแลว

ซงจนจะตองมการเรยนรถงการปรบปรงคณภาพ การลดการใชพลงงาน การใชเทคโนโลยททนสมย และความปลอดภย

และเปนมตรตอสงแวดลอม จากการใชมาตรฐานสากล และจากประเทศทพฒนาแลว

มาตรฐานอตสาหกรรมการพมพของจน

จน เปนประเทศแรกทมการสรางสรรคดานการพมพ

“ “


อางอง : Dr. Mary Lou Pelaprat, ISO Focus, Volume 6, No.9 - October 2009

อนง มผแทนจากหนวยงานตางๆ ไดใหขอคดเหนเกยว

กบความสำาคญของมาตรฐานตออตสาหกรรมการพมพ และ

การแลกเปลยนประสบการณ ตวอยางเชน

Mr. Fang Xiang, Director of the Standardization

Administration of the PRC (SAC) ใหความเหนวาการประชม

ในครงน ทำาใหเกดโอกาสทจะทำาเหนความสำาคญของมาตรฐานสากล

การเรยนรจากประสบการณและขอมลทมาจากทวโลก ปรบปรง

มมมองดานการวางกลยทธดานมาตรฐาน และการสงเสรมมาตรฐาน

การทำางานของจน สำาหรบขอเสนอของมาตรฐานสากลทจดทำา

โดยผแทนจากจนและรวมรเรมมาตรฐานสากลมจำานวน 164 มาตรฐาน

ซงจนไดรวมเปนสมาชกในองคกรมาตรฐานระหวางประเทศ

ทง ISO และ IEC โดยมผเชยวชาญทเปนผทมสวนรวมในคณะทำางาน

ของ ISO และ IEC เกอบ 1,000 ราย

Mr. Yu Yongzhan, President of Printing Technology

Association of China (PTAC) ใหความเหนวามาตรฐาน

ทำาใหสนคามคณภาพสมำาเสมอ และชวยในการปรบปรงและพฒนา

ในภาคอตสาหกรรมและการคา

Mr. Yang Guanguri, Director of Guangdong

Press and Publication Administration ใหความเหนวา

มาตรฐานเปนองคประกอบทจำาเปนตอ Core Competency

ของอตสาหกรรม และเปนมมมองทสำาคญตอความสามารถ

ในการพฒนานวตกรรมใหดขน เพราะจะผลกดนใหมการนำา

เทคโนโลยมาใชในตลาด ซงมาตรฐานในอตสาหกรรมการพมพใน

Guangdong ถกนำามาใชผลกดนใหเกดการพฒนาอยางยงยน

Dr. Uwe Bertholdt, Chair of ISO/TC 130 ไดกลาวถง

ความสำาเรจของมาตรฐาน ISO สำาหรบอตสาหกรรมกราฟก

และยำาถงความไดเปรยบของอตสาหกรรม คอ การมสวนรวม

ในการพฒนามาตรฐานเพอทจะตอบสนองตอความตองการของตลาด

ความเปนอสระของซพพลายเออร การพฒนาเทคนค การสอสาร

ทงในประเทศและตางประเทศ และการรกษาความปลอดภย

ในคณภาพ

ทงน การรวมตวกนในระดบนานาชาตนจะกระตนใหเกดความสนใจ โดย

ผนำาในอตสาหกรรมการพมพของจนจะมบทบาทในวงการมาตรฐานสากลมาก

ทงน ตงแตจนไดเขามาเปนสมาชก ISO/TC 130 ตงแตป 2549 กไดมบทบาทใน

การจดทำางานวจย สำาหรบการทดลองและการพฒนาของมาตรฐานทเกยวของกบ

การพมพ จำานวน 8 เรอง

จากความเคลอนไหวดงกลาว จะเหนไดวา จนไดเร มเขามามบทบาท

ในแวดวงมาตรฐานสากล และมการสรางความสมพนธกบหนวยงานจากนานาประเทศ

รวมถงมการผลกดนจากหนวยงานตางๆ ในอตสาหกรรมทมมลคาสง ในการ

พฒนาศกยภาพในการผลต เพอใหตอบสนองตอความตองการของลกคาและ

สอดคลองกบมาตรฐานสากล เพอใหเกดการขยายตลาดไปสตางประเทศใหมากขน

ซงหากจนดำาเนนการอยางตอเนองและไดรบความรวมมอจากหลายๆ ฝาย การทจน

จะเปนผนำาในอตสาหกรรมการพมพของโลกคงเปนไปไดไมยาก

881

309

54%

1,200

319

36%

1,580

380

32%

1,874

294

19%

2,093

219

12%


เรยบเรยงโดย : MASCIntelligence Team


SA 8001 หรอมาตรฐานความรบผดชอบตอสงคม เปนมาตรฐานสากลวาดวยสทธขนพนฐานของแรงงาน และเปนมาตรฐานแบบสมครใจซงเปนทรจกอยางแพรหลาย โดยประกาศใชครงแรกในป 1997 และมการปรบปรงและประกาศใชลาสดเมอป 2008

มาตรฐานนกำาหนดขนโดย The Council on Economic Priorities Accreditation Agency (CEPAA)

ตอมาไดจดตง Social Accountability International (SAI) ขนเพอกำากบดแลมาจนถงปจจบน ซงทงสององคกร

เปนองคกรไมแสวงหากำาไร ทเกดจากการรวมตวขององคกรทมสวนไดสวนเสยภาครฐ ผผลต และผบรโภค โดยม

สำานกงานใหญตงอยทสหรฐอเมรกา

SA 8001:2008 อางองหลกการของอนสญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO conventions)

กวา 10 ฉบบ อนสญญาวาดวยสทธเดกขององคการสหประชาชาต (The UN Convention on the Rights of

the Child) และ ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (The Universal Declaration of Human Rights) เปนตน

ซงคลายคลงกบมาตรฐาน มรท. 8001-2546 ของไทย

จากขอมลของ Social Accountability Accreditation Service (SAAS) ณ เดอนกนยายน 2009 พบวา

มจำานวนสถานประกอบการทไดรบการรบรอง SA 8001 ทวโลก รวมทงส น 2,093 ราย จาก 64 ประเทศ

แบงเปน 66 ธรกจ ครอบคลมจำานวนลกจาง 1,150,644 ราย

สถตการรบรองSA 8001 ในป 2009

จำานวนผทไดรบการรบรอง (ราย)

จำานวนผทไดรบการรบรองทเพมขนจากปกอน (ราย)

% ของผทไดรบการรบรองทเพมขน

สรปผล 2005 2006 2007 2008 2009

มาตรฐานนเปนมาตรฐานสากล

วาดวยสทธขนพนฐานของแรงงาน และเปนมาตรฐานแบบ

สมครใจ

“

“

S


สำาหรบประเทศทมจำานวนผทไดรบการรบรองมากทสด ไดแก อตาล จำานวน 881 ราย สำาหรบประเทศไทย อยในลำาดบท 10 มจำานวน 21 ราย

จำานวนผทไดรบการรบรอง SA 8001

ในป 2005-2009 (Q3) ทวโลก

ประเทศทมผไดรบการรบรอง SA 8001

สงทสด 10 อนดบ ในป 2009 (Q3)

สงทอ 550, 27%

บรการ 517, 25%

ขนสง 83, 4%

เหลก 83, 4%

ไฟฟาอเลกทรอนกส 91, 4%อาคาร 112, 5%เครองหนง เครองประดบ 115, 5%กอสราง 118, 6%

อนๆ 424, 20%

ในสวนของสาขาอตสาหกรรมทมการขอการรบรอง SA 8001

มากทสด คอ สงทอและเครองนงหม และบรการ ซงมธรกจ

ทเกยวของอยางหลากหลาย เชน บรการทำาความสะอาด (114)

บรการทางธรกจ (70) ทปรกษา (66) บรการทางสงคม (56)

Information Technology (32) เปนตน

ตวอยางธรกจในกลมอตสาหกรรมอนๆ เชน ของตกแตงบาน (59)

เคม (49) กระดาษ (41) พลาสตก (37) พลงงาน (30)

อปกรณอตสาหกรรม (24) เปนตน

แหลงขอมลSAI Newsletter December 2009 http://www.sa-intl.org/ http://www.saasaccreditation.org/certfacilitieslist.htm

จำานวนผทไดรบการรบรอง SA 8001 ทเพมขนจากปกอน

ในป 2005-2009 (Q3) ทวโลก

Dec-05

0 200 400 600 800 1000

Dec-05

500 100

0

POR 23

SPA 24

ROM 35

PAK 46

PAS 91

BRA 102

CHI 242

IND 429

ITL 881

THA 21

0

1000

200

1500

300

2000

2500 400

Dec-06 Dec-06Dec-07 Dec-07Dec-08 Dec-08Q3-09 Q3-09

เ


เรยบเรยงโดย : MASCIntelligence Team


เมอวนท 31 ตลาคม 2552 สภายโรปและคณะมนตรยโรปไดมการประกาศขยายระเบยบ Eco-design : Directive 2009/125/EC - A framework for the setting of eco-design requirements for energy-related products (recast) ใหครอบคลมสนคาทมผลในการประหยดพลงงาน (Energy-related products) โดยกำาหนดใหประเทศสมาชก EU นำาไปประกาศใชเปนกฎหมายภายในตอไป ภายในวนท 20 พฤศจกายน 2553 โดยมสาระสำาคญ ดงน

1. เนองจากสนคาประเภท Energy-related products มสดสวนสำาคญในการบรโภคพลงงานและทรพยากร

ธรรมชาตในประชาคมยโรปและมผลกระทบสำาคญตอสงแวดลอม และสนคาหลายอยางมศกยภาพทสามารถปรบปรง

ในขนตอนการออกแบบ เพอประหยดพลงงานไดเพมเตมอก อาท หนาตาง วสดฉนวน หรอสนคาทเกยวของกบ

การใชนำา เชน หวฝกบวหรอกอกนำา เปนตน จงมความจำาเปนในการจดทำาขอกำาหนด Eco-design สำาหรบสนคา

ดงกลาว

2. สนคาประเภท Energy-related products ทออกแบบตามมาตรการดำาเนนการ (Implementing

measures) ตามระเบยบน ควรตดแสดงเครองหมาย CE Mark และมขอมลทเกยวของ เพอการวางจำาหนาย

และ/หรอ ตดตงเพอใชงานในประเทศสมาชก EU ซงจะทำาใหสามารถเคลอนยายสนคาดงกลาวในประชาคมยโรป

ไดอยางเสร

3. ภายในวนท 21 ตลาคม 2554 คณะกรรมาธการยโรปจะจดทำาแผนงานซงจะเผยแพรตอสาธารณชนวา

ภายในระยะ 3 ปตอไป จะมรายชอสนคาใดบาง (Indicative list) ทถอวามความสำาคญลำาดบแรกในการออก

มาตรการดำาเนนการสำาหรบรายสนคา ซงจะมการทบทวนรายชอดงกลาวเปนระยะ ภายใตการหารอใน Consultation

Forum (ซงประกอบดวยเฉพาะผทเกยวของภายในประเทศสมาชก EU)

อยางไรกด ภายในชวงระยะเวลาของการเปลยนผาน (Transition period) กอนการประกาศใชขอกำาหนด

ดงกลาวขางตน คณะกรรมาธการยโรปสามารถเสนอขอกำาหนดสำาหรบสนคาทมการกำาหนดวามศกยภาพสงทจะ

สามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกโดยมคาใชจายทเหมาะสม อาท อปกรณทำาความรอน และอปกรณทำาความ

รอนสำาหรบนำา อปกรณในสำานกงาน เปนตน รวมทง สามารถจดทำาขอกำาหนดสำาหรบการลดการสญเสยพลงงาน

ในชวง Stand-by Mode สำาหรบสนคาบางกลมได

4. เพอเปนการชวยเหลอผประกอบการในกลม SMEs ในการออกแบบผลตภณฑสนคาทใชพลงงานไดอยางม

EU ขยายระเบยบ Eco-designสนคาทมผลในการประหยดพลงงาน

สนคาทจำาหนายใน EUตองมคณสมบตในดานการลดมลพษตอ

สงแวดลอมประหยดพลงงานและทรพยากรทใชในกระบวนการผลต

ตลอดวงจรชวตของผลตภณฑ

“

“


ทมา : - คณะผแทนไทยประจำาประชาคมยโรป, www.thaieurope.net - Office Journal of the European Union, L 285/10 - L 285/35, 31.10.2009

ประสทธภาพ คณะกรรมาธการยโรปอาจมการออกคมอประกอบการออกขอกำาหนด

สำาหรบแตละสนคา

5. Annex I : Part 1 เกยวกบ Eco-design parameter

ระบถงขอบขายการออกแบบสนคา Eco-design ใหคำานงถงการประเมน

วงจรชวตของผลตภณฑ (Life Cycle Assessment : LCA) นบตงแตการเลอกใช

วตถดบ การผลต การบรรจหบหอ การขนสงและการจดจำาหนาย การตดตงและ

บำารงรกษา การใชงาน ไปจนกระทงถงการสนสดอายการใชงานของผลตภณฑ

ในแตละขนตอนของวงจรชวตผลตภณฑ ตองประเมนในเรอง :

ปรมาณการใชวตถดบ พลงงาน และปจจยอนๆ เชน นำา เปนตน

การปลอยของเสยออกสบรรยากาศ : อากาศ นำา และดน

มลพษทเกดขน เชน เสยง การสนสะเทอน การแผรงส การเกด

สนามแมเหลก เปนตน

การกอใหเกดของเสย

ความเปนไปไดทจะนำาของเสยมาเขาสกระบวนการ 3Rs : Reduce/

Reuse/Recycle

การใชมาตรการเสรมตามความเหมาะสม เพอประเมนศกยภาพในการปรบปรง

สมบตของผลตภณฑสนคาทเกยวของในดานสงแวดลอม เชน นำาหนกหรอปรมาณ

ของสนคา การใชวสดในชวง Recycle การบรโภคทรพยากรธรรมชาตและนำา

รวมทงทรพยากรอนๆ ตลอดวงจรชวตของผลตภณฑ

6. Annex I : Part 3 ของ Directive 2009/125/EC กำาหนดใหผผลต

ตองจดทำา Ecological profile ของผลตภณฑสนคา โดยตองระบสมบตดานสง

แวดลอม Inputs และ Outputs ทสามารถวดเปนตวเลขเชงปรมาณตลอดวงจร

ชวตของผลตภณฑได ทงน ขอมลดงกลาวจะถกใชวดเทยบกบ Benchmark ททาง

คณะกรรมาธการยโรปจะเปนผกำาหนด ตามขอมลทรวบรวมสำาหรบการเตรยมออก

มาตรการดำาเนนการ (Implementing measures) ซงสอดคลองกบในสวน Part 2

ทระบขอกำาหนดเกยวกบขอมลทตองแสดงตอผบรโภค

ประเดนทน�ตดต�มตอไปสำ�หรบผประกอบก�รไทย

ไดแก :

รายการสนคาทจะมการออกมาตรการดำาเนนการ (ขอกำาหนด

เกยวกบสนคา) ทคณะกรรมาธการยโรปจะเผยแพรภายในวนท

21 ตลาคม 2554 ทงน สนคาทคาดวาจะมการออกมาตรการ

ดำาเนนการ อาท หนาตาง วสดฉนวน กอกนำา เปนตน

สนคาทจำาหนายใน EU ตองมคณสมบตในดานการลด

มลพษตอสงแวดลอม ประหยดพลงงานและทรพยากรทใชใน

กระบวนการผลตตลอดวงจรชวตของผลตภณฑ ทงน คาดวาจะ

มการทยอยประกาศเพมประเภทสนคามากขนเรอยๆ นอกจากน

ผผลตตองใหขอมลตอผบรโภคอยางเหมาะสม ดงนน ผประกอบ

การไทยจงควรเตรยมการในเรองนแตเนนๆ โดยอาจใชการปรกษา

หารอกบผ นำาเขาสนคา ผ คาปลก ภาคอตสาหกรรมใน EU

อกทางหนงเพอเตรยมการปรบตวในกระบวนการผลตตอไป

“

“

การสรางสรรค Eco Productเปนอกแนวทางหนงของการ

พฒนาสความยงยนเพราะถอเปนการสรางสมดลทงดานสงแวดลอม สงคมควบคไปกบเศรษฐกจ

ส


เรยบเรยงโดย : Intelligence Team


Doing Business with the EU

Green Businessand Its Implicationsin the Supply Chain

“ “

สำานกผแทนคณะกรรมาธการสหภาพยโรปประจำาประเทศไทย (Delegation of the European Commission in Thailand) รวมกบ กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย และศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (MTEC) มวตถประสงคเพอเผยแพรขอมลลาสดเกยวกบนโยบายการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการจดซอจดจางของภาครฐทเปนมตรตอส งแวดลอมของสหภาพยโรป รวมถงนโยบายสงแวดลอมของกลมธรกจชนนำาของสหภาพยโรปทอาจสงผลกระทบตอผผลตในสายโซการผลตของไทย

การบรรยายพเศษในหวขอ “The EU Climate and Energy Package, shaping the future global climate change regime” โดย Mr. Karl F. Falkenberg, Director-General of Directorate Generale for Environment,

European Commission

ปญหาคกคามจากภาวะโลกรอน และ EU ไดเปนหนง

ประเดนสำาคญทประเทศตางๆ ทวโลกใหความสนใจในเรองเกยวกบ

การออกมาตรการดำาเนนการปฏบตและควบคมทชดเจน โดย EU

ไดออกนโยบายสำาคญนโยบายหนงทเรยกวา “EU Climate and Energy Package” ระบความมงมนของสหภาพยโรปในการลดปรมาณการปลดปลอยกาซเรอนกระจก (Greenhouse

Gases : GHGs) ลงอยางนอย 20% จากระดบในป ค.ศ. 1990

และจะเพมสดสวนการลด GHGs ไปอก จนถงระดบ 30%

หากประเทศพฒนาแลวประเทศอนพรอมทจะตกลงกนในขอ

ตกลง Global Climate Change ฉบบใหมน

(หลง Kyoto Protocol สนสด) จะชวยใหมการ

เพมสดสวนการใชพลงงานหมนเวยนเปน 20%

และการปรบปรงประสทธภาพพลงงานไดอก 20%

(หรอเรยกกนวา “เปาหมาย 20/20/20”) จากนโยบาย EU Climate and Energy Package

ประกอบกบความตองการสนคาทเปนมตรตอสง

แวดลอมของผอปโภคบรโภคทเพมมากขนเรอยๆ

ไดกระตนใหบรษทชนนำาในสหภาพยโรปทเปนค

คาสำาคญของประเทศไทยมความตนตว และได

ออกแบบและดำาเนนมาตรการตางๆ เพอลดการ

กอปญหาดานสงแวดลอม โดยนโยบายตางๆ ท

EU ประกาศใชนน สงผลกระทบโดยตรงกบผผลต

ในสายโซการผลตทมการคาขายสนคาโยงใยกบ

สหภาพยโรป สำาหรบภาคธรกจชนนำาใน EU แลว

นโยบายสงแวดลอมขององคกรถอเปนกญแจส

ความสำาเรจในการประกอบธรกจ และดวยนโยบาย

ทชดเจนในการปกปองสงแวดลอมของสหภาพ

ยโรป ธรกจสเขยวจงเปนกลยทธทางการตลาด

ทสำาคญ บรษทชนนำาสวนใหญไดผลกดนให Supplier

และผอนในอตสาหกรรมรบเอาแนวคด “ธรกจสเขยว (Green business)” มาเปนขอ

ปฏบตในการทำาธรกจระหวางกนในรปแบบ

“Global supply chain multinationals” ซงเปนขอกำาหนดท suppliers ตองปฏบตตามท

กำาหนดไว


ธรกจสเขยวสามารถเปนโอกาสในการแขงขนครงสำาคญสำาหรบผ

ประกอบการไทยทตองการเพมศกยภาพและยกระดบขดความสามารถ

ทางการแขงขน จากทมงเนนเรองราคา ปรบกลยทธมาสการแขงขนในดาน

ความเขยวทสามารถเพมมลคาใหกบสนคาและบรการของประเทศไทย หาก

ผประกอบการไทยสามารถปรบตวและปรบสนคาใหสอดรบกบนโยบายสง

แวดลอมทเขมงวดของสหภาพยโรปได

การบรรยายในหวขอ “Can a green business revolution bring us out or economic down turn?” โดย ดร.อดศร อศรางกร ณ อยธยา สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

ผลกระทบของธรกจสเขยวตอสภ�พเศรษฐกจ : จำาแนกในภาพรวมได

2 รปแบบ ไดแก

ในเชงบวก : เกดการเปลยนแปลงรสนยมของผบรโภคไปสสนคาเพอสงแวดลอมเปนการสรางรายไดทางเศรษฐกจ

ในเชงลบ : เกดมาตรการกดกนทางการคาทไมสะทอนความตองการของผบรโภค แตเปนการกระทำาเพอปกปองผประกอบการภายในประเทศ

โดยการลดชองทางดำาเนนธรกจและลดโอกาสในการสรางรายได

ผลกระทบของธรกจสเขยวตอก�รเตบโตท�งเศรษฐกจ : ผลกระทบอน

เนองมาจากการพฒนาผลตภณฑสเขยวอาจไมทำาใหเศรษฐกจมเสถยรภาพด

ขนในระยะสน ทงน ปจจยทมผลตอเสถยรภาพระยะสน ไดแก ความสามารถ

ในการแกไขปญหาของกระทรวงการคลงหรอธนาคารแหงประเทศไทย และ

ไมสามารถทำาใหเศรษฐกจขยายตวสงขนในระยะยาว โดยปจจยทมผลตอการ

ขยายตวของเศรษฐกจระยะยาว ไดแก ยทธศาสตรหรอนโยบายของรฐบาล

เชน นโยบายดานการศกษา นโยบายดานคณภาพชวตของประชากร เปนตน

ผลกระทบของธรกจสเขยวตอร�ยได : ผลกระทบอนเนองมาจากการ

พฒนาผลตภณฑสเขยวกอใหเกดการพฒนารายไดใน 3 รปแบบ ไดแก

ทำาใหรายไดสงขน

สรางโอกาสทางธรกจใหมและกอใหเกดการกระจายฐานการผลตไปส

ทองถนทำาใหสภาวะแวดลอมในประเทศดขน เชน เกดคณภาพชวตทดของ

คนทำางาน ลกจาง ไดรบสวสดการทดขน เปนตน

การบรรยายในหวขอ “EU Green Public Procurement (GPP)” โดย Mr. Stefan Agne, Team Leader - Climate Strategy and Monitoring of EU action, Directorate Generale for Environ-

ment, European Commission

EU ตองการสงเสรมและกอใหเกดการสรางจตสำานกในการนำามาตรฐาน

ดานสงแวดลอม มาเปนเงอนไขในการเปดการจดซอจดจางของภาครฐ เพอ

สนบสนนตลาดการซอขายสนคาและการบรการทเปนมตรตอสงแวดลอม

ทงน EU ไดจดทำา GPP Criteria โดยอางองกรอบการดำาเนนงาน (Frameworks)

ตางๆ ทมอย เชน กฎระเบยบ Eco-design เปนตน

ทงน กฎระเบยบขอบงคบ (Mandatory requirements) ท

เกยวของกบ GPP ไดแก

Directive 2006/32/EC - Energy end-use efficiency and

energy services

Regulation (EC) No. 106/2008 - Energy-efficiency

labeling programme for office equipment (Energy star)

Directive 2009/33/EC - Promotion of clean and

energy-efficient road transport vehicles

GPP Training Toolkits จำ�แนกเปน 3 Modules ประกอบดวย

- Module I : Action plan for GPP เปนขอมลดาน

Strategic และ Economic GPP

- Module II : กฎหมาย เปนขอมลแนวทางการปฏบต

เพอใหสอดคลองตาม GPP Criteria

- Module III : Practical module สำาหรบการจดซอจดจาง

จำาแนกตามผลตภณฑและการบรการ ทงน คณะกรรมาธการ

ยโรปตงเปาไววา ในปค.ศ. 2010 ครงหนง (50 %)

ของการจดซอจดจางของภาครฐในยโรปจะตองเปนมตร

ตอสงแวดลอม (Green Public Procurement - GPP)

ใน 10 สาขาสำาคญ (Priority sector) ทกำาหนดไว ไดแก

1. การกอสราง

2. อาหาร เครองดม และการบรการ

3. การขนสงและการบรการ

4. พลงงาน

5. เครองใชอปกรณสำานกงานและคอมพวเตอร

6. เสอผา เครองแตงกาย

7. กระดาษและบรการทางการพมพ

8. เฟอรนเจอร

9. บรการและผลตภณฑทำาความสะอาด

10. อปกรณดานสาธารณสข

เพอปรบปรงประสทธภาพพลงงาน ใหเกดการจดซอจดจางผลตภณฑ

และการบรการทมคณภาพและเปนมตรตอสงแวดลอม

เ




เมอวนท 29 กนยายน 2552 กระทรวงอตสาหกรรมและ

เทคโนโลยสารสนเทศ ประเทศจน ไดประกาศ “รางระเบยบรายชอผลตภณฑอเลกทรอนกสทตองจำากดการใชสารเคมอนตราย ฉบบท 1 (First List of controlled Electronic Information Products หรอ First China RoHs Product Catalogue” ตามระเบยบ China RoHS ของจน ซงจะมผลบงคบใชในระยะเวลา 10 เดอนหลงจากผาน

ระเบยบน ซงขณะนกำาลงเปดรบฟงความคดเหนจากสาธารณะ

จนถงวนท 9 พฤศจกายน 2552 ทงน ผสนใจสามารถสง

ขอคดเหนเกยวกบรายการสารเคมทยกเวนตามรางระเบยบฯ น

ไปยง MS. ZHEN JIE GAO (Ministry of Industry and

Information Technology of the People’s Republic of

China), E-mail : [email protected]

รายละเอยดสำาคญตามรางระเบยบฉบบน: การจำากดการใชสารเคมอนตราย 6 รายการ หรอ “RoHS 6”(Pb, Cd, Hg, Cr(VI), PBB และ PBDE) ตาม EU RoHS ใน

ผลตภณฑประเภทโทรศพท (โทรศพทปกต โทรศพทมอถอ และ

Networked handsets) และ Printers ทกประเภททตอเขากบ

Computer โดยจำากดความเขมขนของสารเคมอนตรายตาม

มาตรฐานจน SJ/T 11363-2006 Requirement for Concentration

Limits for Certain Hazardous Substances in Electronic

Information Products ซงสอดคลองกบกฎหมาย EU RoHS

รายชอสารเคมอนตรายทไดรบยกเวนสำาหรบผลตภณฑ

ในแตละประเภทตามรางระเบยบฉบบน ไดแก สารทไดรบการ

ยกเวนตาม EU RoHS จำานวน 10 รายการสำาหรบโทรศพทปกต

และโทรศพทมอถอ และจำานวน 12 รายการสำาหรบ

Printers ไดแก สาร 10 รายการสำาหรบโทรศพท

และ 1 รายการอนญาตใหใช “ปรอทในหลอดฟลออเรสเซนตแบบหลอดตรงสำาหรบการใชงานเฉพาะ” (Straight fluorescent for special purposes) และอก 1 รายการสำาหรบตะกวในหลอด

ฟลออเรสเซนตแบบแบนสำาหรบ LCDs

รายละเอยดเพมเตมของรางระเบยบฯ ดไดท

http://www.electronicsweekly.com/blogs/

electronics-legislation/2009/10/more-on-the-

china-rohs-catalog.html

เนองจากระเบยบฯ จะมผลบงคบใชในระยะเวลา

10 เดอนหลงจากการประกาศใช จงคาดการณ

วาผผลตและผสงออกสนคาประเภทโทรศพทและ

Printers ไปยงประเทศจน จะเสยเปรยบผผลตในจน

เนองจากตองใชระยะเวลาในการเตรยมความ

พรอมในการดำาเนนการเพอใหผลตภณฑสนคา

สอดคลองตามกฎระเบยบ (ตองผานการทดสอบ

และรบรองจากจนกอนการวางจำาหนายในจนได)

จน..ประกาศรางระเบยบรายชอผลตภณฑอเลกทรอนกส

ควบคมตามกฎระเบยบ China RoHS

ทมา : คณสภา ตงกตตคณ, อครราชฑตทปรกษาฝายอตสาหกรรม

ประจำาออสเตรย

China RoHSจะมผลบงคบใช

ในระยะเวลา 10 เดอนหลงจากผานระเบยบน

“ “

จ




จากกระแสความตนตวดานสงแวดลอมทำาใหองคกรและหนวยงานตางๆ ออกมาตรการเพอรองรบตอสถานการณดงกลาว ลาสด ISO ไดมแผนในการพฒนามาตรฐานความยงยนดานพลงงานชวภาพ โดยคณะกรรมการวชาการหลกเกณฑความยงยนสำาหรบพลงงานชวภาพ (ISO/TC 248 -- Project committee : Sustainability criteria for bioenergy)

คณะกรรมการวชาการคณะ ISO/TC 248 น เกดขนจากการรวมกนของผเชยวชาญระดบสากลและกลมทเปน

Best Practice ในดานสงคม เศรษฐกจและสงแวดลอมของการผลต หวงโซอปทาน และการใชพลงงานชวภาพ เพอรวม

กนวนจฉยหลกเกณฑทสามารถปกปองพลงงานชวภาพทเกดจากการทำาลายสงแวดลอมหรอจากการรกรานทางสงคม

ISO/TC 248 ประกอบดวย ผแทนทมสวนรวมในการพฒนามาตรฐาน ทงในฐานะผรวมกำาหนดมาตรฐาน

(Participation) และผสงเกตการณ (Observation) จาก 29 ประเทศ รวมทงผแทนจากกลมตลาดใหญ เชน จน

สหรฐอเมรกา โดยมองคกรดานการมาตรฐานของบราซล (ABNT) และเยอรมน (DIN) เปนเลขาธการ

ในอนาคตมาตรฐานสากลเหลานถกคาดหวงวาจะเปนเครองมอสำาคญทจะชวยเหลอภาครฐใหสามารถมทางเลอก

และมเปาหมายในการจดการพลงงานทางเลอกทเหมาะสม

มาตรฐานทจะไดรบการพฒนาขนกอน คอ ISO/NP 13065 -- Sustainability criteria for biofuel ซงถอ

เปนมาตรฐานทจะชวยลดการกดกนทางการคาในดานพลงงานชวภาพ และชวยเผยแพรความรทางเทคนค (Technical

Know-how) อนจะมผลตอการแขงขนทงในระดบประเทศและระดบสากล ซงจะเปนการผลกดนประเทศกำาลงพฒนา

ใหมการปรบตวและการแขงขนทสมบรณยงขน

สำาหรบการประชมของ ISO/TC 248 ครงแรก จดขนในเดอนเมษายน 2010

Bioenergy sustainable

ทมา : www.iso.org

มาตรฐานสากลเหลานถกคาดหวงวาจะเปนเครองมอสำาคญ

ทจะชวยเหลอภาครฐใหสามารถมทางเลอกและมเปาหมายในการจดการพลงงาน

ทางเลอกทเหมาะสม

“

“




ISO ไดมการทบทวนและประกาศใช ISO/TS 16949 : 2009, Quality management systems – Particular requirements for the application

of ISO 9001:2008 for automotive production and relevant service part organizations เพอทดแทน ISO/TS 16949 : 2002 เมอวนท

15 มถนายน 2009 โดยความรวมมอระหวาง The International Automotive Task Force (IATF) และ ISO technical committee ISO/TC 176

ซงในภาพรวมของมาตรฐานนตองการใหผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตไดเลงเหนถงโอกาสของการพฒนาคณภาพพรอมกบการลดตนทนการผลต

ISO/TS 16949 : 2009 น มงใหเกดการพฒนาของระบบบรหารงานคณภาพ โดยการปรบปรงอยางตอเนอง ปองกนความเสยหาย ลดความ

แปรปรวนและความสญเสยในหวงโซอปทาน ซงมาตรฐานใหมนเปนการปรบปรงเพอใหสอดคลองกบ ISO 9001 : 2008 ไมวาจะเปนขอกำาหนดดานความ

สามารถเฉพาะดานของบคลากร ความตระหนกและการฝกอบรม การออกแบบและพฒนา การผลตและการบรการ การควบคมเครองมอวด การวดและ

การวเคราะหและปรบปรง ทงนยงคงความสอดคลองกบมาตรฐานระบบการจดการสงแวดลอม (ISO 14001 : 2004) ดวย

จากผลการสำารวจของ ISO จนถงเดอนธนวาคม 2008 พบวามจำานวนผทไดรบการรบรอง ISO/TS 16949:2002 อยางนอย 39,200 ราย ใน 81 ประเทศ

โดยมอตราการขยายตวจากป 2007 รอยละ 12 ทำาใหเหนไดวาภาคอตสาหกรรมยานยนตไดเกดการตนตวและใหความสำาคญกบมาตรฐานดงกลาวเพมขน

IATF กำาหนดชวงเวลาเปลยนผาน (Transition period) ไว 120 วน นบจากวนทประกาศใชมาตรฐานใหมน (15 มถนายน 2009) สำาหรบการ

ดำาเนนการเพอใหสอดคลองตามขอกำาหนด และพบวามองคกรทไดนำามาตรฐาน ISO/TS 16949 : 2009 ไปประยกตใชแลว เชน DAIMLER, Ford Motor

Company เปนตน โดยสามารถสบคนขอมลเพมเตมไดท http://www.iatfglobaloversight.org/ และ www.iso.org

มาตรฐานนเปนหลกการและแนวทางในการบรหารความเสยงขององคกร ซงสามารถนำาไปประยกตใชไดกบองคกรทงภาครฐและเอกชน ทกขนาด

และทกประเภทของธรกจ อกทงยงสามารถประยกตใชไดทวทกกจกรรมขององคกร รวมถงการกำาหนดกลยทธในการตดสนใจ กระบวนการปฏบตงาน

โครงการตางๆ ผลตภณฑ การบรการ และสนทรพยขององคกร

โดยองคกรทนำามาตรฐานนไปใชสามารถทจะออกแบบและประยกตใชแผนการบรหารความเสยง และกำาหนดกรอบการบรหารความเสยงไดอยาง

เปนระบบ ซงมาตรฐานนไดประกาศใชแลวเมอวนท 13 พฤศจกายน 2552

ISO/TS16949 : 2009

ISO31000 : 2009Risk management -Principles and guidelines

ทมา : ISO Management System, Vol 9, No.5 – September-October 2009

โดยสามารถดรายละเอยดไดจาก http://www.iso.org/iso/catalogue_detail.htm?csnumber=43170

1. โครงการเฉลมพระเกยรต กจกรรมเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสการบรมราชาภเษก

ปท 60 และเฉลมพระชนมพรรษา : กระทรวงอตสาหกรรมรวมกจกรรมเพอเฉลมพระเกยรต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 82 พรรษา

5 ธนวาคม 2552 “รอยดวงใจอตส�หกรรมไทย ต�มรอยพอ” ระหวางวนท 3-7 ธนวาคม 2552

ณ บรเวณถนนราชดำาเนน เพอรวมแสดงความจงรกภกดถวายเปนราชสกการะแด พระบาท

สมเดจพระเจาอยหว โดยนายชาญชย ชยร งเรอง รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม

และผบรหารกระทรวงอตสาหกรรม เยยมชมบทกจกรรมของสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ

“โครงก�รเย�วชนรกษสงแวดลอม ปท 2” ซงเปนโครงการทสนบสนนใหนกเรยนในระดบ

มธยมศกษาปท 2 ซงเปนเยาวชนทมอายระหวาง 12-14 ป ไดตระหนกถงปญหาสงแวดลอม

รวมถงปญหาภาวะโลกรอนในปจจบนท มความรนแรงมากข นเร อยๆ โดยการนำาความร

วงจรเดมมงไปใช ซงประกอบดวยการวางแผน-การนำาไปปฏบต-การตรวจสอบ-และการแกไขปรบปรง

(Plan-Do-Check-Act) โดยการคดเลอกโรงเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล 12 แหง

รวมการขยายสชมชนอก 4 ชมชน

2. สวสดปใหม ผบรหารกระทรวงอตสาหกรรม เขาพบผบรหารกระทรวงและรบแนวทางการดำาเนนงาน : ดร.สนต กนกธนาพร ผอำานวยการ

สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (สรอ.) นำาคณะผบรหาร สรอ. เขาพบทานปลดกระทรวง

อตสาหกรรม ดร.วฑรย สมะโชคด ในโอกาสขนปใหม เพอรบพรและรบแนวทางการดำาเนนงาน

จากทานดวย เมอวนท 16 ธนวาคม 2552 ทผานมา

3. มอบใบรบรอง สหฟารม มอบใบรบรองระบบการบรหารจดการแกสหฟารม : ดร.สนต กนกธนาพร ผอำานวยการ

สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ มอบใบรบรองระบบการวเคราะหอนตรายและจดวกฤต

ทตองควบคม (HACCP) ใหแกบรษทสหฟารม และบรษทในเครอ โดย ดร.ปญญา โชตเทวญ

ประธานกรรมการบรษทเปนผรบมอบ ณ บานสขาวด จ.ชลบร เมอวนท 12 มกราคม 2553

ทผานมา

4. สมมนาเตรยมความพรอมผประกอบการ สมมนาประชาสมพนธโครงการเตรยมความพรอมบคลากรฯ : สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ

(สรอ.) รวมกบสำานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) จดสมมนาประชาสมพนธโครงการ

“เตรยมคว�มพรอมบคล�กรเพอเสรมสร�งคว�มมนคงท�งอ�ชพและก�รจ�งง�นด�นม�ตรฐ�น

ระบบก�รจดก�รของส�กล” เพอพฒนาความร และทกษะดานมาตรฐานระบบการจดการของ

สากล เชน ISO 9001, ISO 14001, GMP และ HACCP ใหนกศกษาทใกลจะจบการศกษา

ผวางงานและบคลากรในสถานประกอบการ ใหมความพรอมเขาส การปฏบตงานในภาค

อตสาหกรรม ซงในวนท 19 มกราคม 2553 ไดจดสมมนาดงกลาวทกรงเทพฯ โดยไดรบเกยรต

จากคณสทธนย ภผกา ผอำานวยการ สศอ. เปนประธานกลาวเปดการสมมนา ซงมผสนใจ

เขารวมงานกวา 250 คน และสรอ. จะดำาเนนการจดอบรมใหแกผทสนใจครอบคลมทง 5 ภมภาค

5. สมมนาลาว สรอ. รวมสมมนาวชาการ ณ สปป. ลาว : สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (สรอ.)

รวมสมมนาวชาการ ณ สปป. ลาว โดยสถาบนมาตรวทยาแหงชาต (NIMT) และสถาบนมาตร

วทยาแหงชาต สปป. ลาว (LMI) ไดมความรวมมอดานมาตรวทยา ภายใตความรวมมอดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลยระหวางไทย-ลาว และการสมมนาเชงวชาการเรอง “บทบ�ทม�ตร

วทย�ตอก�รพฒน�ประเทศ” โดยคณะผบรหารจาก สรอ. รวมสมมนาและบรรยายดานการตรวจสอบ

รบรองแกคณะผบรหารจาก สปป. ลาว พรอมออกบทประชาสมพนธบรการของ สรอ. แกผทสนใจ

ณ แขวงหลวงพระบาง สปป. ลาว เมอวนท 18 กมภาพนธ 2553

MASCI Highlight

1

2

3

4

5Management System Certification Institute (Thailand) 31

Documents

Vol.10 No.30 มกราคม - มีนาคม 2010