75
1 Chöông 6 Vieån thoâng vaø maïng

Nhập môn hệ thống thông tin - 6

Embed Size (px)

DESCRIPTION

slide bài giảng Nhập môn hệ thống thông tin của ngành Hệ thống thông tin quản lý, Khoa Kinh tế ĐHQG TPHCM.

Citation preview

Page 1: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

1

Chöông 6Vieån thoâng vaø maïng

Page 2: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

2

1- Đại cương về hệ thống truyền thông

Truyền thông là truyền tín hiệu từ người gởi đến người nhận đi qua phương tiện dẫn tín hiệu. Tín hiệu có chứa thông báo được tạo ra từ dữ liệu và thông tin.

Tín hiệu được truyền qua các phương tiện truyền thông. Trong giao tiếp thông thường, người gởi tín hiệu qua phương tiện truyền là không khí, Trong viển thông, người gởi tín hiệu qua phương tiện là cáp.

Người gởi Người nhận

Phương tiện truyền

Tín hiệu

Page 3: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3

Các bộ phận cấu thành nên sự truyền thông

Khi ta nói chuyện với nhau là ta đã gởi thông điệp cho nhau

Người gởi Người nhận

Cả hai phải dùng cùng ngôn ngữ để hiểu được nhau.

Có hai dạng truyền thông : đồng bộ và không đồng bộ

Page 4: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

4

Viển thông (Telecommunications)

Viễn thông là sự truyền tín hiệu điện tử để truyền thông, bao gồm cả điện thoại, phát thanh và truyền hình. Viễn thông có tiềm lực mạnh mẽ để tạo nên một sự thay đổi sâu sắc trong kinh doanh bởi vì nó có thể hạn chế những trở ngại của thời gian và khoảng cách.

Truyền thông dữ liệu (data communications) là thu thập, xử lý, và phân phối dữ liệu điện tử giữa các thiết bị máy tính. Truyền thông dữ liệu được thực hiện nhờ vào kỹ thuật viển thông.

Phương tiện viển thông (telecommunication medium) là các phương tiện mang tín hiệu điện tử và giao diện giữa thiết bị gởi và thiết bị nhận.

Page 5: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

5

Viển thông – Mô hình tổng quát

Mô hình bắt đầu từ thiết bị gởi (1) truyền tín hiệu (2) đến thiết bị viển thông (3). Thiết bị biến đổi tín hiệu (3) sang dạng khác và truyền qua phương tiện dẫn (4). Thiết bị viển thông đầu nhận (5) nhận tín hiệu nầy và truyền sang thiết bị nhận (6). Tiến trình nầy sau đó đi ngược lại.

Tốc độ truyền thông tin là tính chất quan trọng của viển thông: từ vài Kbps đến vài Mbps

Page 6: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

6

Mạng - Network

Mạng máy tính bao gồm các phương tiện truyền thông, thiết bị, và phần mềm để kết nối hai hoặc nhiều máy tính hay thiết bị với nhau.

Khi đã được kết nối, các máy tính có thể chia sẻ dữ liệu, thông tin, và các công việc xử lý. Càng ngày càng có nhiều doanh nghiệp nối mạng máy tính để tăng năng suất xử lý công việc, và cho phép nhân viên hợp tác chặt chẻ hơn trong các phương án.

Sử dụng mạng có hiệu quả giúp cho doanh nghiệp trở nên năng động, sáng tạo hơn, và có nhiều khả năng cạnh tranh hơn.

Mạng được dùng để chia sẻ phần cứng, chương trình và cơ sở dữ liệu trong toàn tổ chức, nhờ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức hơn.

Page 7: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

7

Viển thông (telecommunication)- các kiểu kênh truyền

Trong thời đại kinh doanh tốc độ cao, việc sử dụng viển thông giúp cho doanh nghiệp giải quyế nhiều vấn đề và nắm bắt được tối đa cơ hội của mình. Nhưng để sử dụng viển thông đạt hiệu quả cao, cần phải phân tích cẩn thận các phương tiện, thiết bị kênh truyền và dịch vụ.

Kênh truyền thông gồm các loại sau:

Kênh đơn công (simplex channel) chỉ truyền dữ liệu theo một chiều, ít khi dùng trong kinh doanh, ví dụ radio, TV…

Kênh bán song công (half-duplex) truyền hai chiều không đồng thời, ví dụ hai người nói chuyện, một người nghe, một người nói.

Kênh song công (full duplex) cho phép dữ liệu truyền hai chiều đồng thời, ví dụ đường dây điện thoại thông thường.

Page 8: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

8

Viển thông- Băng thông và khả năng mang thông tin

Tốc độ truyền là yếu tố quan trọng, Tốc độ truyền tuỳ thuộc băng thông (channel bandwidth). Băng thông là dãy tần số mà tín hiệu điện tử choán chổ trong phương tiện truyền.Băng rộng (broadband) truyền thông tin dãy tần số rộng, cho phép truyền nhiều thông tin hơn trong một khoảng thời gian.

Các thuật ngữ : băng rộng (wideband), 2-10 Mbsdãy tần cơ sở (baseband) chỉ cho phép thực hiện một kênh truyền trong một lúc và bị hạn chế khoảng cách truyền, băng hẹp (narrowband) Chỉ truyền được dữ liệu tiếng nói.

4 - 64kbs

Page 9: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

9

Viển thông- Các kiểu phương tiện (types of media)

Mổi kiểu phương tiện truyền thông có một số đặc tính riêng về sức mang và tốc độ. Việc chọn lựa phương tiện truyền căn cứ vào mục đích tổng thể của hệ thống thông tin trong tổ chức, mục tiêu của hệ thống viển thông, và đặc tính của phương tiện, giá thành…

Page 10: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

10

Caùc kieåu phöông tieän- Caùp xoaén khoâng boïc

(Unshielded Twisted Pair UTP).• Caùp xoaén khoâng boïc coù nhieàu loaïi, töø caùp ñieän

thoaïi cho ñeán caùp cao toác, goàm moät hay nhieàu caëp daây xoaén, taát caû caùc caëp naày ñöôïc boïc chung moät lôùp caùch ñieän. Maëc duø loaïi daây naày deã bò nhieãu nhöng vaãn ñöôïc chaáp nhaän do reõ tieàn vaø deã laép ñaët.

Caùp xoaén khoâng boïc

Ñaàu noái

Page 11: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

11

Caùc kieåu phöông tieän - Caùp xoaén coù boïc (Shielded Twisted Pair STP).

•Caùp UTP thöôøng bò nhieãu bôûi soùng radio hoaëc dao ñoäng ñieän, trong tröôøng hôïp naày ngöôøi ta duøng caùp xoaén coù boïc.Daây goàm moät hay nhieàu caëp daây xoaén nhau, beân ngoaøi coù boïc lôùp löôùi choáng nhieãu vaø lôùp boïc caùch ñieän.Caùp xoaén coù boïc thöôøng ñöôïc duøng cho maïng theo sô ñoà Token Ring .

Page 12: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

12

Các kiểu phương tiện - Cáp đồng trục (Coaxial cable)

• Caùp ñoàng truïc goàm moät daây daãn baèng ñoàng ôû trung taâm ñöôïc boïc beân ngoaøi moät lôùp plastic caùch ñieän, beân ngoaøi lôùp caùch ñieän naày laø lôùp löôùi kim loaïi duøng choáng nhieãu, bao ngoaøi lôùp löôùi naày laø lôùp plastic caùch ñieän khaùc.

• Loaïi caùp naày khoù laép ñaët nhöng choáng nhieãu raát toát.

Caùp ñoàng truïc

Ñaàu noái

Page 13: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

13

Caùc kieåu phöông tieän- Caùp quang (Fiber Optic Cable)

Caùp ñöôïc laøm baèng sôïi thuyû tinh bao quanh laø nhieàu lôùp boïc . Loaïi caùp naày truyeàn aùnh saùng thay vì truyeàn tín hieäu ñieän, (khaû naêng truyeàn 2.56 Tbps) nhôø vaäy khöû ñöôïc nhieãu ñieän vaø töø, choáng ñöôïc aåm. Caùp quang coù khaû naêng truyeàn tín hieäu xa hôn caùp ñoàng truïc vaø caùp xoaén nhieàu laàn (2500 miles), giaù khoâng maéc. Tuy nhieân vieäc laép ñaët vaø söûa chöõa caùp quang raát khoù thöïc hieän.

Page 14: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

14

Caùc kieåu phöông tieän- Truyeàn baèng soùng viba (Microwave transmission)

Truyeàn soùng viba ñöôïc thöïc hieän qua khí quyeån vaø khoâng gian. Truyeàn soùng viba duøng tín hieäu radio taàn soá cao gôûi qua khoâng khí vaø khoâng coù chöôùng ngaïi vaät ôû giöûa traïm thu vaø traïm phaùt. Caùc traïm thu phaùt caùch nhau töø 50 ñeán 110 km tuyø vaøo chieàu cao cuûa traïm (ñeå khoâng bò caûn do beà maët cong cuûa traùi ñaát). Thoâng thöôøng phaûi coù nhieàu traïm tieáp soùng ñaët lieân tieáp nhau.Tín hieäu vi ba coù theå mang cuøng luùc haøng traêm keânh truyeàn.

Page 15: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

15

Caùc kieåu phöông tieän- Truyeàn baèng soùng viba (Microwave transmission)

Truyeàn soùng viba cô baûn duøng veä tinh vieån thoâng tieáp nhaän tín hieäu töø moät traïm maët ñaát, khueách ñaïi tín hieäu roài phaùt laïi vôùi taàn soá khaùc. Veä tinh vieån thoâng coù khaû naêng nhaän vaø phaùt tín hieäu trong vuøng roäng lôùn.

Veä tinh ñòa tænh (geostationary satelite) bay quanh quæ ñaïo traùi ñaát ngay treân ñöôøng xích ñaïo vaø caùch maët ñaát khoaûng 35.400 km. Caàn coù ba veä tinh ñeå phuû soùng kín caû maët ñòa caàu.

Page 16: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

16

Caùc kieåu phöông tieän- Truyeàn baèng soùng viba (Microwave transmission)

Veä tinh quæ ñaïo thaáp LEO (low earth orbit satellite)Söû duïng heä thoáng goàm nhieàu veä tinh, moãi veä tinh bay ôû moät cao ñoä coá ñònh caùch maët ñaát vaøi traêm miles (khoaûng 2000 km).

Page 17: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

17

Các kiểu phương tiện - Truyền thông di động

(Cellular Transmission)

Trong kiểu truyền di động các vùng địa lý (như là thành phố) được chia ra thành các ô (cell). Khi thiết bị di động (như trong xe hơi) di chuyển từ ô nầy sang ô khác, thì hệ thống di động truyền kết nối điện thoại cũng chuyển sang cho ô đó. Tín hiệu từ các ô được truyền đến máy thu và dịch vụ điện thoại truyền thống. Do kiểu truyền di động dùng sóng radio nên hệ thống không an toàn, dễ bị xâm nhập. Hệ thống còn có thể được dùng cho mạng và Internet.

Page 18: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

18

Truyền bằng hồng ngoại (Infrared Transmission)

• Cách truyền nầy gởi tín hiệu qua không khí dùng sóng ánh sáng

• Coù hai kieåu maïng hoàng ngoaïi thoâng duïng • Hoàng ngoaïi tröïc dieän (Line-of-sight

communication): Truyeàn thaúng töø maùy phaùt ñeán maùy thu.

• Neáu coù ngöôøi hay vaät ñi caét ngang ñöôøng truyeàn thì thoâng tin buoäc phaûi truyeàn laïi.

• Hoàng ngoaïi taùn xaï (Scattered infrared communication) : Truyeàn qua traàn nhaø, vaùch töôøng cho ñeán maùy thu. Do caùch truyeàn nhö theá neân coù toác ñoä chaäm. Khoaûng caùch toái ña giöõa hai maùy khoaûng 30 m.

• Tia hoàng ngoaïi giôùi haïn baêng truyeàn trong khoaûng 300 m vaø khoâng bò nhieãu bôûi soùng ñieän töø nhöng bò suy giaûm vì aùnh saùng maïnh.

Page 19: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

19

Các kiểu đầu nối - Connectors

• Mỗi phương tiện viển thông dùng một kiểu đầu nối riêng để kết nối với các thiết bị.

• Có ba kiểu đầu nối thông dụng : RJ45, RJ11, BNC

RJ45BNC

RJ11

Page 20: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

20

Thiết bị - Modems

• Nếu chúng ta dùng đường điện thoại thông thường để truyền dữ liệu thì chỉ thích hợp để truyền tín hiệu tương đồng. Máy tính chỉ tạo ra được các tín hiệu số (chỉ gồm các bít) nên cần phải có thiết bị chuyển đổi từ tín hiệu số sang tín hiệu tương đồng (modulation) và ngược lại (demodulation) . Giao thức chuẩn modem thông dụng hiện nay là V90 truyền với tốc độ 56 Kbps.

Page 21: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

21

Thiết bị -

Bộ dồn tín hiệu (multiplexer)

Do các phương tiện và kênh truyền rất đắt tiền nên phải dùng thiết bị cho phép truyền nhiều tín hiệu trên một kênh truyền, thiết bị nầy được gọi là bộ dồn tín hiệu.

Bộ xử lý trung gian (FEP- Front-End Processors)

Bộ xử lý trung gian là máy tính chuyên dùng để quản lý việc truyền thông của hệ thống máy tính. Bộ xử lý truyền thông điều khiển các luồng thông tin đi và đến hệ thống, FEP kết nối máy tính lớn với hàng trăm, hay hàng nghìn đường truyền thông. FEP tự động trả lời và gọi đi, kiểm tra thiết bị để tìm thông điệp muốn gởi đi, kiểm tra lỗi …

Page 22: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

22

Thiết bị dồn tín hiệu, bộ xử lý trung gian

Page 23: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

23

Dịch vụ và Sóng mang (Carriers and Services)

Sóng mang viển thông cung cấp cho đường điện thoại, vệ tinh, modems và các kỹ thuật truyền thông khác công nghệ dùng để truyền dữ liệu từ nơi nầy sang nơi khác. Sóng mang cũng cung cấp cung cấp nhiều kiểu dịch vụ như công ty điện thoại đường dài, công ty cung cấp dịch vụ viển thông …

Chuyển mạch và đường dây chuyên dùng (Switched and Dedicated lines, leased line)

Các hãng điện thoại truyền thống là dịch vụ truyền thông điển hình dùng công nghệ chuyển mạch. Đường điện thoại dùng thiết bị chuyển mạch để cho một thiết bị truyền kết nối được với nhiều thiết bị truyền khác.

Đường truyền chuyên dùng cung cấp đường truyền cố định luôn nối giữa hai điểm, không cần chuyển mạch hay quay số để kết nối.

Page 24: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

24

Hệ thống điện thoại nội tuyến (PBX- Private Branch Exchange)

Hệ thống điện thoại nội tuyến (PBX) là hệ thống truyền thông có thể quản lý được cả việc truyền dữ liệu lẫn tiến nói. PBX có thể được dùng để nối hàng trăm đường điện thoại nội bộ với một vài đường thuê bao của công ty điện thoại.

PBX không những truyền và lưu trữ các cuộc gọi mà còn được dùng để kết nối các thiết bị văn phòng với nhau, ví dụ như dùng modem để kết nối máy tính và gởi lệnh đến máy photocopy …

Page 25: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

25

Dịch vụ WATS (Wide-area telecommunications service)

Dịch vụ viễn thông trên diện rộng (WATS) là một dịch vụ đặc biệt sử dụng cho những khách hàng có nhu cầu gọi điện thoại nhiều. Khi bạn quay số cho một công ty thông qua các hộp điện thoại miễn phí, ví dụ như 800 hoặc 888 để đặt hàng hay yêu cầu báo giá, thì chính là bạn đang dùng dịch vụ WATS.

Công ty hay tổ chức mà bạn gọi đến thông qua dịch vụ WATS sẽ trả chi phí cho cuộc gọi này. Đối với các công ty có mật độ các cuộc gọi cao, dịch vụ WATS giúp giãm chi phí đáng kể so với các trả hoá đơn thông thường. Ngoài ra cũng có thể được sử dụng cho cá nhân .

Page 26: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

26

Dịch vụ quay số (Phone and Dialing Services)

Các hãng dịch vụ truyền tải ngày càng cung cấp nhiều dịch vụ quay số cho doanh nghiệp và người dùng. ANI - Thiết bị nhận dạng số gọi đến tự động (Automatic number identification) giúp hiển thị số gọi đến trước khi người nhận cuộc gọi trả lời. Khả năng tích hợp với máy PC để tự động ghi lại số điện

thoại gọi đến và tìm kiếm thông tin khách hàng. Sử dụng mã truy cập để sàng lọc các cuộc gọi quấy rối, nhầm số và các cuộc gọi ngoài ý muốn. Sàng lọc cuộc gọi ưu tiên (ví dụ cuộc gọi hẹn giờ trước) Khả năng dùng một số điện thoại cho nhiều mục đích. Quay số thông minh (quay lại số gọi đến khi điện thoại đang bận).

Những người tiếp thị dùng các dịch vụ quay số nầy để ghi nhận số điện thoại của bạn cho mục đích quảng cáo.

Page 27: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

27

Dịch vụ DSL – Digital Subscriber Line

DSL truyền dữ liệu số trực tiếp đến máy PC và cho phép dùng băng rộng để truyền.

DSL là dạng truy cập Internet tốc độ cao trên đường dây điện thoại chuẩn. Không giống kết nối quay số thông thường, DSL cung cấp kết nối chuyên dụng vào Internet, và PC luôn được nối với ISP. Ngoài ra, với DSL người dùng có thể cùng lúc vừa gọi điện thoại, vừa truy cập Internet.

Có ba kiểu DSL, ADSL (Asymetric DSL) DSL không đối xứng (384/128 kbps) SDSL (Symetric DSL) DSL đối xứng IDSL (ISDN DSL) DSL dùng đường truyền ISDN.

DSL thường đắt hơn truy cập kiểu quay số. Và dỉ nhiên là tốc độ kết nối Internet nhanh hơn.

Page 28: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

28

Caùc caùch noái Internet - DSL

Page 29: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

29

Dịch vụ ISDN (Integrated Service Digital Network)

ISDN là mạng dịch vụ tích hợp kỹ thuật số là chuẩn truyền thông quốc tế, dùng để truyền tiếng nói, phim ảnh, và dữ liệu dùng đường điện thoại kỹ thuật số. Đường ISDN có thể dùng để thực hiện các cuộc gọi cho các đường điện thoại thông thường PSTN hoặc DSL.

ISDN có hai loại kênh (giống như các làn đường trên một xa lộ)

• Kênh B: dùng cho các kết nối Internet hoặc là các cuộc gọi

• Kênh D : dùng là kênh tín hiệu được dùng cho các thiết bị mạng ISDN

Modem và đường dây dùng cho ISDN đắt tiền hơn đường truyền quay số chuẩn và DSL.

Page 30: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3030

Dịch vụ kết nối T1Dịch vụ kết nối T1 – T1 Carrier– T1 Carrier• T1 carrier do công ty AT&T phát triển để làm tăng T1 carrier do công ty AT&T phát triển để làm tăng

thêm số lượng cuộc gọi được xử lý thông qua hệ thêm số lượng cuộc gọi được xử lý thông qua hệ thống cáp có sẵn. T1 là hình thức truyền thông thống cáp có sẵn. T1 là hình thức truyền thông kỹ thuật số được sử dụng ở Bắc Mỹ.kỹ thuật số được sử dụng ở Bắc Mỹ.

• T1 cũng thích hợp cho việc truyền dẫn dữ liệu và T1 cũng thích hợp cho việc truyền dẫn dữ liệu và hình ảnh. Các công ty lớn thường xuyên mua hình ảnh. Các công ty lớn thường xuyên mua đường truyền T1 để phát triển mạng viễn thông đường truyền T1 để phát triển mạng viễn thông tích hợp, mà mạng này có thể truyền cả giọng tích hợp, mà mạng này có thể truyền cả giọng nói, dữ liệu, và hình ảnh.nói, dữ liệu, và hình ảnh.

• T1 có tốc độ 1.544 Mbps được phát triển từ 24 T1 có tốc độ 1.544 Mbps được phát triển từ 24 kênh loại 64 Kbps cùng với 1 kênh loại 8 Kbps để kênh loại 64 Kbps cùng với 1 kênh loại 8 Kbps để thực hiện việc kiểm soát thông tin.thực hiện việc kiểm soát thông tin.

Page 31: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3131

Mạng và hệ thống phân phối thông tin

Công việc kinh doanh cần có sự liên kết giữa các nhân viên và có sự hỗ trợ của trang thiết bị để mọi người làm việc nhanh hơn và đem lại hiệu quả công việc cao hơn. Mạng máy tính giúp công việc được tổ chức linh hoạt ở bất cứ đâu và bất cứ nơi nào sinh ra lợi nhuận cho công ty.

Page 32: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3232

Khi một tổ chức cần sử dụng nhiều hơn hai hệ thống Khi một tổ chức cần sử dụng nhiều hơn hai hệ thống máy tính thì tổ chức đó cần dùng một trong ba chiến máy tính thì tổ chức đó cần dùng một trong ba chiến lược xử lý dữ liệu như sau : lược xử lý dữ liệu như sau :

Xử lý trung tâmXử lý trung tâm (centralized processing) , mọi việc xử lý (centralized processing) , mọi việc xử lý được thực hiện tại một phương tiện xử lý, nhờ đó có được thực hiện tại một phương tiện xử lý, nhờ đó có được sự kiểm soát cao nhấtđược sự kiểm soát cao nhất

Xử lý phân tánXử lý phân tán (decentralized processing), Các thiết bị (decentralized processing), Các thiết bị xử lý nằm ở nhiều nơi khác nhau, các máy tính nằm xử lý nằm ở nhiều nơi khác nhau, các máy tính nằm biệt lập. hệ thống xử lý phân tán được dùng trong các biệt lập. hệ thống xử lý phân tán được dùng trong các công ty có các bộ phận hoạt động độc lập nhau.công ty có các bộ phận hoạt động độc lập nhau.

Xử lý phân bổXử lý phân bổ (distributed processing) Các máy tính (distributed processing) Các máy tính nằm xa nhau nhưng được kết nối qua các thiết bị viển nằm xa nhau nhưng được kết nối qua các thiết bị viển thông để chia sẻ chương trình và dữ liệu. Hoạt động xử thông để chia sẻ chương trình và dữ liệu. Hoạt động xử lý xảy ra tại nơi nào hiệu quả nhất và giảm thiểu tác lý xảy ra tại nơi nào hiệu quả nhất và giảm thiểu tác hại khi bị khủng bố. hại khi bị khủng bố.

Cơ bản về chiến lược xử lý

Page 33: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

33

Khái niệm về mạng

• Mạng máy tính nối các thiết bị máy tính với nhau cho phép xử lý công việc uyển chuyển hơn. Có hai kiểu xây dựng một mạng máy tính: mô hình vật lý mô tả kết nối vật lý và điện tử của phần cứng, phần mềm như thế nào; mô hình luận lý cho thấy mạng được tổ chức sắp xếp ra sao.

• Sơ đồ hình học của mạng (Network Topology) Đề cập đến cấu hình dây cáp, máy tính, và các thiết bị ngoại vi khác.

• Chúng ta không nên lầm lẩn sơ đồ hình học với sơ đồ luận lý (logical topology- protocol- giao thức). Giao thức là tập hợp các định luật chi phối sự truyền thông giữa các máy tính như là : phương pháp truy cập, kiểu dây cáp, tốc độ truyền, sơ đồ hình học cần áp dụng…

Page 34: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3434

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Network TopologyNetwork Topology

Có năm kiểu sơ đồ hình học mạng chính Có năm kiểu sơ đồ hình học mạng chính

1- Mạng vòng1- Mạng vòng (ring network) (ring network)

Sơ đồ mạng vòng là một sơ đồ trong đó mọi thiết Sơ đồ mạng vòng là một sơ đồ trong đó mọi thiết bị được nối với thiết bị khác theo dạng vòng tròn.bị được nối với thiết bị khác theo dạng vòng tròn.

Mỗi nút được nối với nút lân cận.Mỗi nút được nối với nút lân cận. Mỗi thiết bị kết hợp với một bộ thu và bộ phát Mỗi thiết bị kết hợp với một bộ thu và bộ phát

giúp truyền dữ liệu đến thiết bị kế tiếp trong giúp truyền dữ liệu đến thiết bị kế tiếp trong mạng. mạng.

Trong mạng nầy mã thông báo (Token) được Trong mạng nầy mã thông báo (Token) được chuyển vòng quanh mạng và chỉ nút nào đọc thấy chuyển vòng quanh mạng và chỉ nút nào đọc thấy mã thông báo được gởi đến cho mình thì nút đó mã thông báo được gởi đến cho mình thì nút đó mới copy thông báo và đánh dấu đã đọc xong mới copy thông báo và đánh dấu đã đọc xong thông báo, sau đó thông báo sẽ được nơi gởi đi thông báo, sau đó thông báo sẽ được nơi gởi đi huỷ bỏ. Sơ đồ dạng vòng rất ít gặp.huỷ bỏ. Sơ đồ dạng vòng rất ít gặp.

Page 35: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3535

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Mạng vòngMạng vòng Ring TopologyRing Topology

Page 36: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3636

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Mạng tuyến tínhMạng tuyến tính

Linear Bus Topology

Sơ đồ tuyến tính là sơ đồ gồm có một dây cáp đơn chạy suốt chiều dài mạng dây cáp nầy là đầu nối cuối (Terminator), các nút (trạm làm việc, máy phục vụ và các thiết bị ngoại vi khác) nối vào dây cáp nầy theo kiểu thẳng (linear) như ở hình. Đầu nối có công dụng chặn, không cho tín hiệu phản hồi lại trên cáp gây nhiễu. Mạng Ethernet và mạng Local Talk dùng kiểu sơ đồ tuyến tính nầy.

Page 37: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3737

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Mạng tuyến tínhMạng tuyến tính

Linear Bus TopologyLinear Bus Topology

Page 38: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3838

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Mạng phân cấp Mạng phân cấp (Hierarchical network)(Hierarchical network)

Mạng phân cấp có cấu trúc giống như sơ đồ hình cây Mạng phân cấp có cấu trúc giống như sơ đồ hình cây phân nhánh. Dữ liệu truyền ttrên các nhánh cho đến phân nhánh. Dữ liệu truyền ttrên các nhánh cho đến khi gặp được địa chỉ nơi đến. Cũng giống như sơ đồ khi gặp được địa chỉ nơi đến. Cũng giống như sơ đồ mạng vòng, mạng hình cây không cần máy chủ trung mạng vòng, mạng hình cây không cần máy chủ trung tâm, khi một máy bị hư sẽ dễ dàng cô lập để sửa chửa tâm, khi một máy bị hư sẽ dễ dàng cô lập để sửa chửa mà không ảnh hưởng đến các máy khác trong mạng.mà không ảnh hưởng đến các máy khác trong mạng.

Page 39: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

3939

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Mạng hình sao Mạng hình sao (Star network)(Star network)

Mạng hình sao gồm một máy chủ trung tâm, nối với Mạng hình sao gồm một máy chủ trung tâm, nối với một switch trung tâm, các máy tính khác được nối vào một switch trung tâm, các máy tính khác được nối vào switch trung tâm nầy. Mạng hình sao dễ tìm và sửa switch trung tâm nầy. Mạng hình sao dễ tìm và sửa chửa khi hư hỏng, một máy hư không làm ảnh hưởng chửa khi hư hỏng, một máy hư không làm ảnh hưởng đến các máy khác. đến các máy khác.

Page 40: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

4040

Sơ đồ hình học mạng – Sơ đồ hình học mạng – Mạng hổn hợp Mạng hổn hợp (Hybrid (Hybrid network)network)

Mạng hổn hợp là tập hợp của nhiều sơ đồ hình học kể Mạng hổn hợp là tập hợp của nhiều sơ đồ hình học kể trên. Cấu hình của mạng tuỳ thuộc vào nhu cầu, mục trên. Cấu hình của mạng tuỳ thuộc vào nhu cầu, mục tiêu và cấu trúc của tổ chức.tiêu và cấu trúc của tổ chức.

Page 41: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

41

Các kiểu mạng - Mạng nội bộ - (LAN, Local Area Network)

Mạng nội bộ là mạng nối các hệ thống máy tính và thiết bị trong cùng một vị trí địa lý như là một phòng, một toà nhà…

Máy tính nối mạng nội bộ phải có gắn cạt NIC (Network Interface card), loại dây thường dùng là cáp xoắn không bọc, và khoảng cách truyền không quá vài km.

Page 42: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

4242

Các kiểu mạng - Các kiểu mạng - Mạng ngang hàngMạng ngang hàng (Peer-To-Peer)(Peer-To-Peer)

Mạng ngang hàng gồm các máy tính được cài đặt độc lập với nhau, kết nối trực tiếp nhau, mạng không có máy chủ, được dùng trong một phòng ban hay công ty rất nhỏ để chia sẻ tập tin, máy in…

Ưu điểm Rẽ tiền , vì không cần máy phục vụ, không cần bất ký

phần mềm mạng nào. Thiết trí và cài đặt dễ, ví dụ như ở Windows XP, trong

gói phần mềm đã sẳn có, chúng ta chỉ cần cấu hình lại hệ thống để vận hành được mạng ngang hàng.

Nhược điểm Phân quyền, do đó không có kho dữ liệu và phần mềm

ứng dụng trung tâm. Tính bảo mật thấp.

Page 43: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

4343

Các kiểu mạng - Các kiểu mạng - Mạng ngang hàngMạng ngang hàng (Peer-To-Peer)(Peer-To-Peer)

Page 44: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

4444

Các kiểu mạng - Các kiểu mạng - Mạng diện rộngMạng diện rộng (WAN, Wide Area network)(WAN, Wide Area network)

Mạng diện rộng nối các vùng địa lý với nhau dùng sóng Mạng diện rộng nối các vùng địa lý với nhau dùng sóng Viba hoặc vệ tinh viển thông, hoặc đường điện thoại Viba hoặc vệ tinh viển thông, hoặc đường điện thoại thông thường. thông thường.

Ví dụ : Khi gọi điện thoại đường dài tức là bạn đang sử Ví dụ : Khi gọi điện thoại đường dài tức là bạn đang sử dụng mạng diện rộngdụng mạng diện rộng

Page 45: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

45

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Nếu tổ chức chọn cách xử lý phân bổ (distributed processing) thì các máy tính sẽ được kết nối theo một trong những cách thông dụng sau đây: máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách.

Cấu trúc máy chủ-đầu cuối (Terminal-To-Host)

Trong cấu trúc nầy, chương trình ứng dụng và cơ sở dữ liệu nằm trên máy chủ, người dùng tương tác với trình ứng dụng và dữ liệu thông qua thiết bị đầu cuối “câm” (dumb, thiết bị đầu cuối không có bộ xử lý, không có ổ đĩa).

Page 46: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

46

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Cấu trúc máy chủ-đầu cuối (Terminal-To-Host)

Page 47: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

47

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Cấu trúc Máy dịch vụ tập tin (File Server)

Trong cấu trúc máy dịch vụ tập tin, chương trình ứng dụng và cơ sở dữ liệu nằm trên máy chủ (gọi là File Server), hệ quản trị cơ sở dữ liệu chạy trên máy của người dùng đầu cuối. Khi người dùng cần một mẫu thông tin trên máy chủ thì máy chủ sẽ gởi toàn bộ tập tin có chứa phần thông tin nầy, sau đó tập tin sẽ được chương trình trên máy người dùng phân tích, sàng lọc định dạng và hiển thị ra màn hình.

Page 48: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

48

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Cấu trúc Máy chủ tập tin

Page 49: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

49

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Cấu trúc chủ/khách (Client/Server)

Trong cấu trúc chủ/khách, nhiều hệ nền máy tính (platform) chuyên trách các chức năng như quản lý cơ sở dữ liệu, in ấn, truyền thông, và chạy chương trình. Các hệ nền nầy được gọi là “máy chủ”. Tất cả các máy tính trên mạng đều truy cập được vào từng máy chủ nầy. Các máy chủ phân bổ chương trình và tập tin dữ liệu cho các máy khách khi các máy khách có yêu cầu.

Máy khách (client) là các máy tính đầu cuối gởi yêu cầu được cung cấp dịch vụ đến các máy chủ trên mạng. Máy chủ tiến hành định dạng để cơ sở dữ liệu hiểu được và gởi dữ liệu đến cho máy khách

Page 50: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

50

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Lợi điểm của cấu trúc chủ/khách (Client/Server)

So với hai cấu trúc máy chủ-đầu cuối và máy chủ tập tin thì cấu trúc chủ/khách có các ưu điểm sau: Giảm giá thành, tăng hiệu năng, và tăng độ bảo mật.

Giãm giá thành trang bị : do giá thành phần cứng và phần mềm của cấu trúc chủ/khách rẻ tiền hơn.

Tăng hiệu năng : do cấu trúc chủ/khách có sự lưu chuyển dữ liệu trên mạng ít hơn, chỉ có dữ liệu do khách yêu cầu mới lưu thông trên mạng. Còn đối với file server thì toàn bộ tập tin được gởi qua mạng.

Tăng độ bảo mật : nhờ cơ chế bảo mật được thực hiện ngay trên máy chủ, nên nhanh hơn cơ chế thẩm tra tính hợp lệ dữ liệu trên hệ quản trị cơ sở dữ liệu của file server

Page 51: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

51

Hệ thống máy chủ-đầu cuối, máy chủ tập tin, chủ/khách Terminal-To-Host, File Server, Client/Server Systems

Bất lợi của cấu trúc chủ/khách (Client/Server)

Tăng giá thành do chuyển đổi : Quá trình chuyển đổi từ cấu trúc củ sang cấu trúc chủ/khách mất từ hai đến năm năm cộng thêm chi phí chuyển đổi phần cứng, phần mềm.

Mất kiểm soát : Việc kiểm soát môi trường chủ/khách để ngăn việc sử dụng bất hợp pháp, xâm phạm riêng tư, virus trong cấu trúc chủ/khách là rất khó.

Môi trường cung cấp phức tạp : Việc thực hiện cấu trúc chủ/khách quá mới khiến cho môi trường cung cấp không thích hợp kịp với sản phẩm.

Page 52: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

Giao thức và phần mềm truyền thông

Page 53: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

53

Phần mềm truyền thông cung cấp một số các chức năng quan trọng trên mạng như :

Kiểm tra lỗi Định dạng cho thông điệp Tìm sai sót và đưa ra giải pháp chỉnh sửa. Xác nhận, duy trì tập tin sổ ghi các tác vụ và truyền

thông. Bảo mật và bảo đảm an toàn dữ liệu.

Phần mềm truyền thông (Communication Software)

Page 54: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

54

Giao thức truyền thông giúp cho việc truyền thông được suông sẻ.

OSI (Open Systems Interconnection) là mô hình chuẩn cho cấu trúc mạng và được uỷ ban định chuẩn quốc tế (International Standards Committee) chứng thực. OSI chia chia chức năng truyền thông dữ liệu ra làm 7 tầng như sau :

Giao thức truyền thông (Communication Protocols)

Page 55: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

55

-Tầng ứng dụng : (Application Layer) Kiểm tra dữ liệu nhập và chạy chương trình ứng dụng của người dùng trong máy chủ.

- Tầng trình bày : (Presentation Layer) Định dạng dữ liệu để trình bày với người dùng hoặc với máy chủ.

- Tầng phiên truyền thông : (Session layer) Khởi tạo, duy trì, và chấm dứt mỗi phiên truyền thông.

- Tầng chuyển tải (Transport layer) Giúp truyền thông giữa người dùng và máy chủ.

- Tầng mạng (Network layer) Cho phép tầng vật lý truyền các khung từ nút nầy sang nút khác.

- Tầng liên kết dữ liệu (Data Link layer) Định dạng dữ liệu trong khung.

- Tầng vật lý (Physical Layer) truyền dữ liệu giữa các nút

Giao thức truyền thông- OSI

Page 56: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

56

TCP/IP (Transmisission Control Protocol/Internet Protocol)

Vào những năm 1970 chính phủ Mỹ đã đi tiên phong trong việc phát triển giao thức TCP/IP để kết nối các cơ quan nghiên cứu thuộc Bộ quốc phòng Mỹ. Chính phủ đã chọn chuẩn OSI để thay thế chuẩn TCP/IP nhưng TCP/IP vẫn là giao thức mạng chính được dùng cho các trường học và doanh nghiệp.

TCP/IP là giao thức truyền thông đầu tiên dùng cho Internet. Phiên bàn mới nhất hiện nay là TCP/IP 4.0

Giao thức truyền thông- TCP/IP

Page 57: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

57

SNA (Systems network Architecture)

Giao thức truyền thông SNA do hãng IBM sản xuất ra và được dùng trong các hệ thống IBM. Do các hệ thống IBM được dùng nhiều, nên nhiều hãng sản xuất máy tính và hãng viển thông đã làm tương thích các hệ thống của họ với SNA.

Ethernet

Ethenet là giao thức được dùng rộng rải trong hầu hết các mạng nội bộ. Ethernet do hãng Xerox và Intel tạo ra dùng chuẩn IEEE 802.3, chuẩn Ethenet dùng cáp đồng trục hoặc cáp xoắn, hiện nay hệ thống Ethernet 10BASE-T tốc độ 10 Mbps được dùng thông dụng nhất. Hiện nay đã có hệ thống fast Ethernet 100BASE-T truyền với tốc độ 100 Mbps và Gigabit Ethernet truyền với tốc độ 1 Gbps.

Giao thức truyền thông- SNA , Ethernet

Page 58: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

58

ATM (asynchronous transfer mode)

ATM là công nghệ chuyển mạch dựa vào kết nối chuyên dùng và tổ chức dữ liệu số thành những đơn vị ô (CIF, Cell in frame) để truyền qua những phương tiện truyền thông cơ bản. Mỗi ô đều là những đơn vị nhỏ 53-byte. Mỗi ô được xử lý riêng lẽ và không đồng bộ với các ô khác, các ô xếp hàng để chờ dồn kênh trên đường truyền.

ATM thiết kế để cài dặt trong phần cứng (chứ không phải phần mềm) để cho tốc độ xử lý và chuyển mạc được nhanh hơn. Tốc độ của mạng ATM hiện nay đạt đến 10 Gbps.

Giao thức truyền thông

Page 59: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

59

Coâng ngheä khoâng daây – Bluetooth

• Lấy tên từ vua Đan mạch thế kỹ thứ 10 Harald Bluetooth, do hãng Ecrisson tạo ra vào năm 1994, Bluetooth laø tieâu chuaån cho truyeàn thoâng khoâng daây coù khoaûng caùch ngaén duøng ñeå thieát laäp keát noái giöõa caùc ñieän thoaïi di ñoäng, maùy PC, maùy tính xaùch tay, PDAs, vaø maùy aûnh, maùy quay phim kyõ thuaät soá vôùi nhau.

•Kyõ thuaät Bluetooth cho pheùp ngöôøi duøng keát noái maùy cuûa mình vôùi moät hay nhieàu maùy khaùc. Ñaây laø tieâu chuaån toaøn caàu ñöôïc nhieàu haõng vieån thoâng, phaàn meàm vaø maïng chính treân theá giôùi coâng nhaän neân ñaõ trôû thaønh phoå duïng chæ trong voøng moät vaøi naêm.

Page 60: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

60

Công nghệ không dây - Bluetooth

•Bluetooth cho pheùp truyeàn thoâng khoâng daây thöïc hieän phoå bieán ñöôïc giöõa nhieàu thieát bò khaùc nhau coù neàn taûng phaàn meàm vaø phaàn cöùng khaùc nhau.

•Bluetooth khoâng caàn caùc ñoaïn daây caùp döõ lieäu ngaén. Ví duï nhö Bluetooth thay theá daây caùp noái maùy nghe nhaïc hay ñieän thoaïi di ñoäng vôùi boä tai nghe. Bluetooth cuõng ñöôïc duøng ñeå thay theá daây caùp döõ lieäu ñeå ñoàng boä (synchronize) maùy PDAs vôùi maùy tính caù nhaân. Bluetooth taäp trung vaøo caùc chöông trình öùng duïng nhoû, tieâu toán ít naêng löôïng vaø toác ñoä truyeàn döõ lieäu vöøa phaûi.

Page 61: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

61

Công nghệ không dây – Bluetooth

Coù ba chuaån Bluetooth:

Chuaån Coâng suaát Max Khoaûng caùchClass 1 100 mW 100 mClass 2 2.5 mW 10 mClass 3 1 mW 1 m

Chíp sử dụng Bluetooth nhỏ gọn, ít tiêu tốn điện năng hơn chíp Wi-Fi nên được dùng nhiều trong các điện thoại di động.

Page 62: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

62

Công nghệ không dây- MMDS Hệ thống đa điểm, đa kênh (Multichannel Multipoint Distribution System)

Hệ thống MMDS cho phép các công ty điện thoại cung cấp dịch vụ từng phần T1 (mỗi phần 64 kbits) cho người dùng, thông qua các chảo ăng ten cách đài phát bán kính 56 km

Page 63: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

63

Bridges, Routers, Gateways, Switch

Cầu nối, Bộ định tuyến, Cổng vào, và Khoá chuyển

Page 64: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

64

Bridges, Routers, Gateways, Switch

Cầu nối - Bridge Cầu nối nối hai hay nhiều mạng tại phương tiện điều khiển truy cập của tầng liên kết dữ liệu trong mô hình OSI. Hai mạng được nối nhau phải sử dụng cùng giao thức.

Bộ định tuyến - RouterRouter vận hành tại tầng mạng trong mô hình OSI. Cầu nối chỉ truyền được tín hiệu đến, thì router còn xác định đường dẫn cuối cùng của nơi cần đến. Router có thể cắt nhỏ mạng thành các mạng con để tạo ra các vùng quản lý mạng riêng biệt. Router còn được dùng như bức tường lửa ngăn không cho những người dùng không có thẩm quyền hay thông tin ngoài ý muốn xâm nhập mạng. Mỗi router chỉ làm việc với một giao thức riêng.

Page 65: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

65

Bridges, Routers, Gateways, Switch

Cổng vào – Gateway

Gateway vận hành ở tầng vận chuyển (transport) hoặc trên. Dữ liệu nhận vào từ Gateway phải được cấu trúc lại thành dạng sao cho mạng nơi đến hiểu được. Vì vậy gateway cho phép các mạng có kiến trúc khác nhau dùng nhiều giao thức khác nhau kết nối nhau được.

Khoá chuyển – Switch

Khoá chuyển là thiết bị chuyển dữ liệu đến nơi nhận, có hai cách để thiết lập kết nối. Kết nối ma trận là kết nối trong đó các cặp kênh đến và kênh đi đã được xác định trước. Cách thứ nhì là chia sẻ bộ nhớ, dữ liệu đến được ghi vào bộ nhớ và kênh đi đọc dữ liệu được chứa trong bộ nhớ

Page 66: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

66

Bridges, Routers, Gateways, Switch

7

6

5

4

3

2

1

2

1

2

1

7

6

5

4

3

2

1

3

2

1

3

2

1

7

6

5

4

3

2

1

7

6

5

4

3

2

1

7

6

5

4

3

2

1

7

6

5

4

3

2

1

Application

Presentation

Session

Transport

Network

Datalink

Physical

Caàu noái

Khoaù chuyeån Boä ñònh tuyeán

Khoaù chuyeån Gateway

Maùy 1

Maùy 2

Maùy 3

Maùy 4

Media

Page 67: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

67

Viển thông và các ứng dụng

Viển thông và mạng là thành phần quan trọng trong hệ thống thông tin ngày nay.

Viển thông cung cấp kết nối cho mạng, nhờ đó các nhà quản lý truy cập được vào dữ liệu một cách nhanh chóng và tạo được các báo cáo dùng trong kinh doanh, nhờ đó hỗ trợ được các mục tiêu và các kế hoạch của tổ chức tốt hơn.

Page 68: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

6868

Kết nối máy tính cá nhân đến máy chủ và mạngKết nối máy tính cá nhân đến máy chủ và mạng

Một trong những cách cơ bản nhất mà viển thông Một trong những cách cơ bản nhất mà viển thông dùng nối máy tính cá nhân với hệ thống thông tin dùng nối máy tính cá nhân với hệ thống thông tin là nối máy tính lớn với máy PC, nhờ đó người ta là nối máy tính lớn với máy PC, nhờ đó người ta có thể tải dữ liệu xuống hay tải lên .có thể tải dữ liệu xuống hay tải lên .

Một số chương trình truyền thông ra chỉ thị nối Một số chương trình truyền thông ra chỉ thị nối máy PC vào máy khác trên mạng, tải thông tin máy PC vào máy khác trên mạng, tải thông tin xuống hoặc gởi thông tin đi. Tất cả những hoạt xuống hoặc gởi thông tin đi. Tất cả những hoạt động trên đều được thực hiện tự độngđộng trên đều được thực hiện tự động

Page 69: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

6969

Thư thoạiThư thoại – Voice Mail – Voice Mail Bạn có thể dùng thư thoại để gởi, nhận và lưu trữ các Bạn có thể dùng thư thoại để gởi, nhận và lưu trữ các

thông điệp bằng lời nói của mình đến người khác và thông điệp bằng lời nói của mình đến người khác và ngược lại.ngược lại.

Trong một số hệ thống thư thoại, một mã có thể được Trong một số hệ thống thư thoại, một mã có thể được gán cho một nhóm người nhận, thay vì chỉ cho một gán cho một nhóm người nhận, thay vì chỉ cho một người nhận.người nhận.

Ví dụ mã 100 được gán cho 250 đại lý bán hàng trong Ví dụ mã 100 được gán cho 250 đại lý bán hàng trong công ty. Nếu một người nào đó gọi qua hệ thống thư công ty. Nếu một người nào đó gọi qua hệ thống thư thoại nhập mã 100 và gởi thư đi thì cả 250 đại lý đều thoại nhập mã 100 và gởi thư đi thì cả 250 đại lý đều nhận được cùng thông điệp. nhận được cùng thông điệp.

Page 70: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

7070

PPhầhần mềm điện tửn mềm điện tử

Việc phân phối phần mềm điện tử bao gồm cài đặt phần Việc phân phối phần mềm điện tử bao gồm cài đặt phần mềm trên máy chủ để cho những ngườ dùng có đăng ký mềm trên máy chủ để cho những ngườ dùng có đăng ký vào mạng tải xuống dùng chung.vào mạng tải xuống dùng chung.

Phân phối phần mềm điện tử nhanh hơn rẽ hơn và tiện Phân phối phần mềm điện tử nhanh hơn rẽ hơn và tiện lợi hơn cách cung cấp phần mềm truyền thống trong đó lợi hơn cách cung cấp phần mềm truyền thống trong đó người quản trị mạng phải thường xuyên cập nhật cho người quản trị mạng phải thường xuyên cập nhật cho phần mềm. phần mềm.

Nhờ cách phân phối nầy mà những người làm việc trong Nhờ cách phân phối nầy mà những người làm việc trong hệ thống IS có thể hỗ trợ được người dùng từ xa và rãnh hệ thống IS có thể hỗ trợ được người dùng từ xa và rãnh tay làm việc khác. Tuy nhiên do kích htước phần mềm tay làm việc khác. Tuy nhiên do kích htước phần mềm thường lớn nên yêu cầu mạng phải nhanh và tốn khá thường lớn nên yêu cầu mạng phải nhanh và tốn khá nhiều thì giờ tải xuốngnhiều thì giờ tải xuống

Page 71: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

7171

Phân phối điện tử tư liệuPhân phối điện tử tư liệu Việc phân phối điện tử các tư liệu gồm các hoạt Việc phân phối điện tử các tư liệu gồm các hoạt

động chuyển tải tư liệu như : báo cáo bán hàng, động chuyển tải tư liệu như : báo cáo bán hàng, sách chỉ dẫn, tờ bướm quảng cáo… thông qua mạng sách chỉ dẫn, tờ bướm quảng cáo… thông qua mạng hoặc đường truyền thông.hoặc đường truyền thông.

Các phần mềm phân phối tư liệu điện tử biến đổi các Các phần mềm phân phối tư liệu điện tử biến đổi các tư liệu gốc trong trình xử lý văn bản và đồ hoạ thành tư liệu gốc trong trình xử lý văn bản và đồ hoạ thành ra mã nhị phân (binary code) và gởi qua mạng. Nhờ ra mã nhị phân (binary code) và gởi qua mạng. Nhờ phần mềm điện tử phân phối tư liệu mà doanh phần mềm điện tử phân phối tư liệu mà doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng những lượng lớn nghiệp cung cấp cho khách hàng những lượng lớn thông tin khác nhau một cách nhanh chóng và ít tốn thông tin khác nhau một cách nhanh chóng và ít tốn kém.kém.

Adobe AcrobatAdobe Acrobat là một ví dụ về phần mềm giúp là một ví dụ về phần mềm giúp chuyển tải tư liệu đến nhiều kiểu máy tính có nền chuyển tải tư liệu đến nhiều kiểu máy tính có nền khác nhau.khác nhau.

Page 72: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

7272

Làm việc từ xaLàm việc từ xa - Telecommuting - Telecommuting

Càng ngày càng có nhiều công ty bố trí việc làm để nhân Càng ngày càng có nhiều công ty bố trí việc làm để nhân viên không cần phải đến cơ quan theo cách truyền thống. viên không cần phải đến cơ quan theo cách truyền thống. Người làm dùng máy tính và mạng để gởi và nhận thông Người làm dùng máy tính và mạng để gởi và nhận thông tin từ những nhân viên khác.tin từ những nhân viên khác.

Làm việc từ xa giúp người làm công ở vùng ngoại ô không Làm việc từ xa giúp người làm công ở vùng ngoại ô không cần phải di chuyển xa hàng ngày để đến sở làm, Doanh cần phải di chuyển xa hàng ngày để đến sở làm, Doanh nghiệp không phải tốn nhiều văn phòng, thiết bị dắt tiền, nghiệp không phải tốn nhiều văn phòng, thiết bị dắt tiền, bải đậu xe…bải đậu xe…

Làm việc từ xa cũng giúp đường xá giãm tắt nghẻn, môi Làm việc từ xa cũng giúp đường xá giãm tắt nghẻn, môi trường giãm ô nhiểm…trường giãm ô nhiểm…

Một số các công việc rất thích hợp để bố trí làm việc từ xa Một số các công việc rất thích hợp để bố trí làm việc từ xa như người bán hàng, thư ký, kinh doanh bất động sản, lập như người bán hàng, thư ký, kinh doanh bất động sản, lập trình viên, tư vần pháp luật…trình viên, tư vần pháp luật…người làm việc từ xa phải rất người làm việc từ xa phải rất năng động, có khả năng làm việc độc lập và biết sắp xếp sử năng động, có khả năng làm việc độc lập và biết sắp xếp sử dụng thời gian hợp lý.dụng thời gian hợp lý.

Page 73: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

73

Hội thảo qua mạng - Videoconferencing

• Hội thảo qua mạng giúp hội thảo bằng cách kết hợp và truyền đi giọng nói, hình ảnh, và âm thanh.

• Hội thảo qua mạng giúp tiết kiệm thời gian, và tăng hiệu quả quản lý nhờ đáp ứng nhanh, người tham dự không phải vượt những khoảng cách có vị trí địa lý xa.

• Hầu hết mọi hệ thống hội thảo qua mạng kết hợp hình ảnh, điện thoại với dữ liệu , tư liệu cần cho cuộc hội thảo. Người tham dự hội thảo qua mạng có thể thấy được mặt người khác, xem cùng một tư liệu, trao đổi các bản ghi chú và bản vẽ. Một vài hệ thống còn cho phép người tham dự trao đổi các tư liệu đượcc sửa đổi theo thời gian thực.

• Muốn tham dự hội thảo qua mạng, nhóm làm việc phải đến phòng hội thảo có trang bị cameras, hệ thống âm thanh, màn hình lớn…

Page 74: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

74

Hội thảo qua mạng - Teleconferencing

Page 75: Nhập môn hệ thống thông tin - 6

75

EDI - Hệ thống trao đổi dữ liệu điện tử Electronic data Interchange

EDI là ứng dụng truyền thông dữ liệu dưới dạng chuẩn, cho phép người nhận thực hiện được các giao dịch kinh doanh chuẩn như xử lý đơn đặt hàng.

Máy tính của các khách hàng, nhà sản xuất, và nhà cung cấp có thể nối vào được với hệ thống máy tính của tổ chức