41212 กฎหมายแพ่ง 2 : หนี้ � ละเม�ดCivil Law 2: Obligation and Delicts

หน่�วยที่�� 1 ความหมายบ่�อเกิ�ด และว�ตถุ�แห�งหน่��

1. หนี้ � ซึ่��งเรี ยกอี กอียางหนี้��งว่า บุ�คคลสิ�ทธิ�หรี อีสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้ ค อีคว่ามเก �ยว่พ่"นี้ทางกฎหมายรีะหว่างบุ�คคลสิอีงฝ่$าย ค อี รีะหว่างเจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ �

2. บุอีเก�ดแหงหนี้ �ม 2 ปรีะการี ได!แก นี้�ติ�กรีรีมและนี้�ติ�เหติ�3. ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ค อีสิ��งท �เจ้!าหนี้ �เรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะได!แก การีกรีะท-าการี

การีงดเว่!นี้การีกรีะท-า และการีสิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้

1.1ความหมาย บ่�อเกิ�ด และล�กิษณะแห�งหน่��1. หนี้ �ค อี คว่ามผู&กพ่"นี้ทางกฎหมายรีะหว่างบุ�คคลสิอีงฝ่$าย บุ�คคลฝ่$าย

หนี้��งเรี ยกว่าล&กหนี้ � ผู&!ม หนี้!าท �ติ!อีงกรีะท-าการี งดเว่!นี้การีกรีะท-า หรี อีสิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ติอีบุ�คคลอี กฝ่$ายหนี้��ง ซึ่��งเรี ยกว่าเจ้!าหนี้ �

2. หนี้ �เก�ดจ้ากนี้�ติ�กรีรีม และนี้�ติ�เหติ� ล"กษณะสิ�ทธิ�ในี้หนี้ �นี้" �นี้ เป2นี้บุ�คคลสิ�ทธิ� ซึ่��งเป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ปรีะเภทหนี้��ง และเป2นี้สิ�ทธิ�ท �จ้-าก"ดอีย&ในี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ � โดยเป2นี้สิ�ทธิ�เหนี้ อีกอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �

3. หนี้ �อีาจ้แบุงเป2นี้ปรีะเภทติางๆ ได!ด"งติอีไปนี้ �ค อี หนี้ �ม เง �อีนี้ไข หนี้ �ม เง �อีนี้เว่ลา หนี้ �แบุงได! (มาติรีา 290) และหนี้ �แบุงไมได! (มาติรีา 301 และ 302)

4. หนี้ �ปรีะธิานี้ และหนี้ �อี�ปกรีณ.มาตรา 290 ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้การีอี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะได! และ ม

บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้ล&กหนี้ �ก7ด ม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ �ก7ด เม �อี กรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ทานี้ว่าล&กหนี้ �แติละคนี้จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้ เทาๆก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้ก7ชำอีบุท �จ้ะได!รี"บุแติเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทา ๆ ก"นี้

มาติรีา 301 ถุ!าบุ�คคลหลายคนี้เป2นี้หนี้ �อี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะม�ได! ทานี้ว่าบุ�คคลเหลานี้"�นี้ติ!อีงรี"บุผู�ดเชำนี้อียางล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

1

มาติรีา 302 ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้การีอี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะม�ได!และ ม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ � ถุ!าบุ�คคลเหลานี้"�นี้ม�ได!เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้ ไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �ได!แติจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!ได!ปรีะโยชำนี้. แกบุ�คคลเหลานี้"�นี้ ท"�งหมดด!ว่ยก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้จ้ะเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7แติเพ่ �อีได! ปรีะโยชำนี้.ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้เทานี้"�นี้ อีนี้��ง เจ้!าหนี้ �แติละคนี้จ้ะเรี ยก ให!ล&กหนี้ �ว่างทรี"พ่ย.ท �เป2นี้หนี้ �นี้" �นี้ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แหงเจ้!าหนี้ �หมดท�ก คนี้ด!ว่ยก"นี้ก7ได! หรี อีถุ!าทรี"พ่ย.นี้"�นี้ไมคว่รีแกการีจ้ะว่างไว่! ก7ให!สิงแก ผู&!พ่�ท"กษ.ทรี"พ่ย.ซึ่��งศึาลจ้ะได!ติ"�งแติงข��นี้

นี้อีกจ้ากนี้ � ข!อีคว่ามจ้รี�งใดท �เท!าถุ�งเจ้!าหนี้ �คนี้หนี้��งเทานี้"�นี้ หา เป2นี้ไปเพ่ �อีค�ณหรี อีโทษแกเจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ ๆ ด!ว่ยไม

1.1.1หน่��ค�ออะไรคว่ามหมายขอีงค-าว่าหนี้ �หนี้ �เป2นี้บุ�คคลสิ�ทธิ�หรี อีสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง ค อีคว่ามเก �ยว่พ่"นี้ทางกฎหมาย

รีะหว่างบุ�คคล 2 ฝ่$าย ค อีเจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ � เชำนี้หนี้ �ท �เก�ดจ้ากสิ"ญญาติางๆ ซึ่��งเป2นี้นี้�ติ�กรีรีม 2 ฝ่$าย ติ!อีงม เจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ �

1.1.2บ่�อเกิ�ดและล�กิษณะของสิ�ที่ธิ�แห�งหน่��บุอีเก�ดแหงหนี้ �ม ก �อียาง ยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุบุอีเก�ดแหงหนี้ �ม 2 อียาง ค อีก. นี้�ติ�กรีรีมและสิ"ญญา นี้�ติ�กรีรีมฝ่$ายเด ยว่ซึ่��งติ!อีงม ผู&!รี "บุการีแสิดง

เจ้ตินี้าก7เป2นี้เหติ�กอีให!เก�ดหนี้ �ได!เชำนี้ก"นี้ข. นี้�ติ�เหติ� ได!แก จ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�ง ลาภม�คว่รีได! ละเม�ด และติาม

กฎหมายอี �นี้ เชำนี้ หนี้ �คาภาษ อีากรีซึ่��งเก�ดจ้ากบุทบุ"ญญ"ติ�ปรีะมว่ลรี"ษฎากรี

ล"กษณะขอีงสิ�ทธิ�ในี้หนี้ �ท �สิ-าค"ญม อีะไรีบุ!างล"กษณะแหงสิ�ทธิ�ในี้หนี้ � เป2นี้บุ�คคลสิ�ทธิ�หรี อีสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �ใชำ!บุ"งค"บุ

ก"นี้รีะหว่างค&กรีณ บุ�คคลสิ�ทธิ�นี้"�นี้ถุ อีเป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ปรีะเภทหนี้��ง สิ�ทธิ�ในี้หนี้ �นี้" �นี้จ้-าก"ดอีย&ในี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เทานี้"�นี้ จ้ะเรี ยกรี!อีงให!ล&กหนี้ �ปฏิ�บุ"ติ�การีนี้อีกเหนี้ อีจ้ากว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไมได! สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �ม โดยเทาเท ยมก"นี้ท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �จ้ากกอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

2

1.1.3ประเภที่ต�างๆของหน่��เรีาแบุงหนี้ �อีอีกได!เป2นี้ก �ปรีะเภท ยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุหนี้ �อีาจ้แบุงอีอีกได!เป2นี้ปรีะเภทติางๆ ด"งติอีไปนี้ � ค อีหนี้ �ม เง �อีนี้ไข หนี้ �ม

เง � อีนี้เว่ลา หนี้ �แบุงได! (มาติรีา 290) และหนี้ �แบุงไมได! (มาติรีา 301 และ มาติรีา 302) หนี้ �ปรีะธิานี้และหนี้ �อี�ปกรีณ

1.2ว�ตถุ�แห�งหน่��1. ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม 3 ปรีะการีได!แก การีกรีะท-าการี การีงดเว่!นี้กรีะท-าการี

และการีงดเว่!นี้การีกรีะท-า และการีสิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้2. เม �อีเก�ดหนี้ �ข��นี้ เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได! เว่!นี้แติหนี้ �นี้" �นี้

จ้ะเป2นี้หนี้ �ขาดอีาย�คว่าม หนี้ �ขาดหล"กฐานี้หรี อีหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยท �จ้ะชำ-ารีะ3. ทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ค อี ทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � อีาจ้

เป2นี้ทรี"พ่ย.ท �ย"งม�ได!ก-าหนี้ดแนี้นี้อีนี้ หรี อีเป2นี้ทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง4. การีเล อีกว่"ติถุ�แหงหนี้ �นี้" �นี้ ถุ!าไมได!ติกลงก"นี้ไว่!เป2นี้อียางอี �นี้ ล&กหนี้ �จ้ะ

เป2นี้ฝ่$ายเล อีก หรี อีอีาจ้ติกลงให!เจ้!าหนี้ �หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกเป2นี้ผู&!เล อีกได! การีเล อีกท-าโดยการีแสิดงเจ้ตินี้าติอีอี กฝ่$ายหนี้��ง

1.2.1ชน่�ดของว�ตถุ�แห�งหน่��ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ค อีอีะไรี แติกติางจ้ากว่"ติถุ�ปรีะสิงค.แหงนี้�ติ�กรีรีมสิ"ญญา

อียางไรีว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม อีย& 3 ปรีะการี ค อี การีกรีะท-าการี การีงดเว่!นี้กรีะท-าการี

หรี อีการีสิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ ว่"ติถุ�แหงหนี้ �แติกติางก"บุว่"ติถุ�ปรีะสิงค.แหงนี้�ติ�กรีรีม เพ่รีาะว่"ติถุ�แหงหนี้ �อีย&ในี้ข"�นี้ผูล ค อีเก�ดหนี้ �ข��นี้แล!ว่ สิว่นี้ว่"ติถุ�ท �ปรีะสิงค.แหงนี้�ติ�กรีรีมอีย&ในี้ข"�นี้ม&ลฐานี้อี"นี้จ้ะกอีให!เก�ดหนี้ � ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม อีย&ในี้ม&ลหนี้ �ท�กชำนี้�ด ว่"ติถุ�ท �ปรีะสิงค.ม ได!เฉพ่าะในี้เรี �อีงนี้�ติ�กรีรีมสิ"ญญา ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม 3 ปรีะการี แติว่"ติถุ�ท �ปรีะสิงค.แหงนี้�ติ�กรีรีมม ได!ไมจ้-าก"ด

ท �ว่า “เจ้!าหนี้ �ยอีมม สิ�ทธิ�จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได!” ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

3

มาตรา 219 ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ. อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ดข��นี้ภายหล"งท �ได!กอีหนี้ � และซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุ ผู�ดชำอีบุนี้"�นี้ไซึ่รี!ทานี้ว่าล&กหนี้ �เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ถุ!าภายหล"งท �ได!กอีหนี้ �ข��นี้แล!ว่นี้"�นี้ ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุ จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ไซึ่รี! ทานี้ให!ถุ อีเสิม อีนี้ว่าเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �ท-าให!การี ชำ-ารีะหนี้ �ติกเป2นี้อี"นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยฉะนี้"�นี้

ท �ว่า “เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได!” เป2นี้หล"กท"�ว่ไป แติม ข!อียกเว่!นี้ ซึ่��งเจ้!าหนี้ �ไมอีาจ้เรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได! 3 กรีณ ค อี

ก. หนี้ �ปรีะเภทนี้ � เป2นี้หนี้ �ซึ่��งม อีย&จ้รี�งแติกฎหมายห!ามฟ้?อีงรี!อีง เพ่รีาะเหติ�ว่าเป2นี้หนี้ �ท �ขาดอีาย�คว่าม หรี อีหนี้ �ขาดหล"กฐานี้ในี้กรีณ ซึ่��งหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้

ข. หนี้ �ขาดหล"กฐานี้ในี้กรีณ ซึ่��งหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้ปรีะเภทท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ให!ติ!อีงท-าเป2นี้หล"กฐานี้เป2นี้หนี้"งสิ อี

ค. หนี้ �อี"นี้เป2นี้การีพ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะชำ-ารีะก"นี้ได! (มาติรีา 219 ว่รีรีคแรีก)

1.2.2ที่ร�พย)อ�น่เป*น่ว�ตถุ�แห�งหน่��กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ในี้เรี �อีงทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไว่!อียางไรีบุ!าง

อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุมาติรีา 195 เม �อีทรี"พ่ย.ซึ่��งเป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �นี้" �นี้ได!รีะบุ�ไว่!แติเพ่ ยง เป2นี้

ปรีะเภท และถุ!าติามสิภาพ่แหงนี้�ติ�กรีรีม หรี อีติามเจ้ตินี้าขอีง ค&กรีณ ไมอีาจ้จ้ะก-าหนี้ดได!ว่าทรี"พ่ย.นี้"�นี้จ้ะพ่�งเป2นี้ชำนี้�ดอียางไรีไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.ชำนี้�ดปานี้กลาง

ติามมาติรีา 195 บุ"ญญ"ติ�เก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.ซึ่��งเป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ � อี"นี้หมายถุ�งทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ไว่!เป2นี้ 2 ปรีะการีค อี ทรี"พ่ย.ได!รีะบุ�ไว่!แติเป2นี้เพ่ ยงปรีะเภทและทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��งค อีทรี"พ่ย.ซึ่��งได!ก-าหนี้ดเพ่ �อีจ้ะสิงมอีบุแล!ว่

ก. ติกลงขายข!าว่ให! ข. จ้-านี้ว่นี้ 100 กรีะสิอีบุ ขณะติรีว่จ้นี้"บุข!าว่สิารีอีย&ได! 50 กรีะสิอีบุ ข. ติ�ดธิ�รีะไมอีาจ้จ้ะอีย&เล อีกติอีไปได! ติกลงก"บุ ก. ว่า จ้ะ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

4

มาเล อีกว่"นี้รี� งข��นี้ ในี้ค นี้นี้"�นี้เอีงไฟ้ไหม!โรีงเก7บุข!าว่สิารีหมดโดยไมใชำคว่ามผู�ดขอีง ก. ผูลในี้กฎหมายจ้ะเป2นี้อียางไรี

แยกเป2นี้ 2 ปรีะเด7นี้ ค อีก. ย"งคงติ!อีงรี"บุผู�ดชำ-ารีะข!าว่สิารีอี ก 50 กรีะสิอีบุ เพ่รีาะเป2นี้กรีณ ติ!อีง

ติามมาติรีา 195 ว่รีรีคแรีก โดยสิงมอีบุข!าว่สิารีชำนี้�ดปานี้กลางข. ก. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!ข!าว่สิารีอี ก 50 กรีะสิอีบุ ซึ่��งได!เล อีกโดย

คว่ามย�นี้ยอีมขอีง ข. แล!ว่ ข!าว่สิารี 50 กรีะสิอีบุด"งกลาว่เป2นี้ทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง

1.2.3กิารเล�อกิว�ตถุ�แห�งหน่��กฎหมายบุ"ญญ"ติ�การีเล อีกว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไว่!อียางไรี อีธิ�บุายและยก

ติ"ว่อียางโดยหล"กแล!ว่สิ�ทธิ�ท �จ้ะเล อีกท-าการีอียางใดนี้"�นี้ ติกอีย&ก"บุฝ่$ายล&กหนี้ �

หากการีกรีะท-าเพ่ �อีการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ม หลายอียาง แติค&กรีณ อีาจ้ติกลงให!เจ้!าหนี้ � หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกเป2นี้ผู&!ม สิ�ทธิ�เล อีกก7ได! การีเล อีกนี้"�นี้ติ!อีงกรีะท-าโดยการีแสิดงเจ้ตินี้า หากเป2นี้กรีณ ท �บุ�คคลภายนี้อีกเป2นี้ผู&!เล อีก บุ�คคลภายนี้อีกนี้"�นี้ติ!อีงแสิดงเจ้ตินี้าเล อีกติอีล&กหนี้ � แล!ว่ล&กหนี้ �จ้�งแจ้!งคว่ามนี้"�นี้ให!เจ้!าหนี้ �ทรีาบุ

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 1

1. หนี้ �ค อีบุ�คคลสิ�ทธิ�หรี อีสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงอี"นี้เป2นี้คว่ามเก �ยว่พ่"นี้ทางกฎหมายรีะหว่างบุ�คคล 2 ฝ่$ายค อี เจ้-าหน่��และล.กิหน่��

2. บุอีเก�ดแหงหนี้ �ม 2 ปรีะการีค อี น่�ต�กิรรมและน่�ต�เหต�3. ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ค อี สิ��งที่��จ้ะเร�ยกิร-องให-ช0าระใน่ม.ลหน่��น่��น่4. ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม 3 อียางค อี กิารกิระที่0ากิาร งดเว-น่กิระที่0ากิาร และกิาร

สิ�งมอบ่ที่ร�พย)สิ�น่5. เม �อีเก�ดหนี้ �ข��นี้เจ้!าหนี้ �เรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได! โดยสิ��นี้เชำ�ง ม ข!อียกเว่!นี้

ค อี หน่��ขาดอาย�ความ หน่��ขาดหล�กิฐาน่ และหน่��ที่��กิลายเป*น่พ-น่ว�สิ�ย 6. ทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ � ค อี ที่ร�พย)ซึ่3�งเข-ามาเกิ��ยวกิ�บ่ว�ตถุ�แห�งหน่��

หร�ออาจ้เร�ยกิว�าที่ร�พย)ซึ่3�งเป*น่ว�ตถุ�ใน่กิารช0าระหน่��ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

5

7. ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม หลายอียาง ผู&!เล อีก ได!แก (กิ) ล.กิหน่�� (ข) เจ้-าหน่�� (ค)

บ่�คคลภายน่อกิ8. การีเล อีกว่"ติถุ�แหงหนี้ �นี้" �นี้ติ!อีงท-า โดยการีแสิดงเจ้ตินี้า9. ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ม หลายอียาง หากติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยบุางอียางผู&!ม สิ�ทธิ�เล อีก

ต-องเล�อกิสิ��งที่��ย�งเป*น่ว�สิ�ย10. เม �อีผู&!ม สิ�ทธิ�เล อีกได!เล อีกว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อียางใดแล!ว่ จ้ะกิล�บ่

ใจ้ไม�ได-

หน่�วยที่�� 2 กิารไม�ช0าระหน่��

เม �อีเก�ดหนี้ �ข��นี้ยอีมม เจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ � ล&กหนี้ �ติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �แกเจ้!าหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงหนี้ � หากล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �เสิ ยเลย หรี อีชำ-ารีะหนี้ �ขาดติกบุกพ่รีอีง กลาว่ค อี ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าผู�ดเว่ลา ผู�ดสิถุานี้ท � หรี อีผู�ดว่"ติถุ�แหงหนี้ � ยอีมท-า ให!เจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหาย เพ่ � อีชำดเชำยคว่ามเสิ ยหาย จ้-าเป2นี้ท �จ้ะให!เจ้!าหนี้ �ซึ่��งเป2นี้ผู&!ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะฟ้?อีงรี!อีงบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได! การีฟ้?อีงรี!อีงบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ติ!อีงเป2นี้ไปติามกฎเกณฑ์.แหงการีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �

2.1กิารถุ3งกิ0าหน่ดช0าระหน่��1. ถุ!าเว่ลาอี"นี้พ่�งชำ-า รีะหนี้ �นี้" �นี้ม� ได!ก-า หนี้ดลงไว่!หรี อีจ้ะอีนี้�มานี้จ้าก

พ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งก7ไมได! เจ้!าหนี้ �ยอีมจ้ะเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้ และฝ่$ายล&กหนี้ �ก7ยอีมจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้

2. ถุ!าหนี้ �ได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะไว่! แติหากกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ยให!สิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่า เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ถุ�งเว่ลานี้"�นี้หาได!ไม แติฝ่$ายล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ก-าหนี้ดนี้"�นี้ได!

2.1.1หน่��ที่��ไม�ม�กิ0าหน่ดเวลาช0าระ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

6

หนี้ �ท �ไมม ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะนี้"�นี้ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะเม �อีใด และม ผูลติอีเจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ �อียางไรีบุ!าง

ยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุปพ่พ่. ได!บุ"ญญ"ติ�หล"กท"�ว่ไปในี้เรี �อีงหนี้ ท �ม�ได!ก-าหนี้ดเว่ลาในี้มาติรีา

203 ว่รีรีคแรีก ว่าด"งนี้ � “ถุ!าเว่ลาอี"นี้จ้ะพ่�งชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ม�ได!ก-าหนี้ดลงไว่!หรี อีจ้ะอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งก7ไมได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ยอีมจ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �โดยพ่ล"นี้และฝ่$ายล&กหนี้ �ก7ยอีมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้ ซึ่��งหมายถุ�งว่า ถุ!าหนี้ �ไมได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะเอีาไว่! หรี อีจ้ะอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ใดๆ ก7ไมอีาจ้ทรีาบุได!ว่าถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะเม �อีใด ยอีมถุ อีว่าเม �อีม หนี้ �เก�ดข��นี้ ก-าหนี้ดชำ-ารีะหนี้ �ยอีมเก�ดข��นี้พ่รี!อีมก"นี้ในี้ท"นี้ท ม ผูลให!เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกให!ล&กหนี้ ชำ-ารีะหนี้ �ท"นี้ท � และล&กหนี้ �ก7ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ท"นี้ท ด�จ้ก"นี้”

ติ"ว่อียาง ก. ก&!เง�นี้ ข. โดยม�ได!ก-าหนี้ดเว่ลาว่าจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให! ข. เม �อีใด และอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งก7ไมได! ข. ยอีมเรี ยกให! ก. ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้ และ ก. ก7ยอีมชำ-ารีะหนี้ �ให! ข. ได!โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้

2.1.2หน่��ม�กิ0าหน่ดเวลาช0าระและหน่��ม�กิ0าหน่ดช0าระตามพฤต�กิารณ)ก. ย มเครี �อีงบุว่ชำนี้าคขอีง ข. เพ่ �อีเอีาไปอี�ปสิมบุทบุ�ติรีชำายโดยไมได!

ก-าหนี้ดเว่ลาสิงค นี้ ข. เรี ยกเครี �อีงอี�ปสิมบุทค นี้จ้าก ก. ได!เม �อีไรี เพ่รีาะเหติ�ใด

ปพ่พ่. มาติรีา 203 ว่รีรีคแรีกบุ"ญญ"ติ�หล"กในี้เรี �อีงเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ติามพ่ฤติ�การีณ.ด"งนี้ � ถุ!าเว่ลาอี"นี้พ่�งจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ม�ได!ก-าหนี้ดลงไว่!หรี อีจ้ะอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งก7ไมได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ยอีมจ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้ และฝ่$ายล&กหนี้ �ก7ยอีมจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้ได!โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้

ติามบุทบุ"ญญ"ติ�ด"งกลาว่ยอีมหมายคว่ามว่า ถุ!าเว่ลาชำ-า รีะหนี้ �ม�ได!ก-าหนี้ดก"นี้ไว่! แติพ่อีอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งได!ว่าจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ก"นี้ได!เทาใด ล&กหนี้ �ติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �และเจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �ติามพ่ฤติ�การีณ.ท �พ่�งอีนี้�มานี้ได!

ติามอี�ทาหรีณ. แม!ไมได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ � แติก7พ่อีอีนี้�มานี้ได!ว่า ก.

ติ!อีงค นี้เครี �อีงอี�ปสิมบุทนี้าคให! ข. เม �อีอี�ปสิมบุทบุ�ติรีชำายเสิรี7จ้แล!ว่ ด"งนี้"�นี้ ข.

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

7

จ้ะเรี ยกเครี �อีงอี�ปสิมบุทค นี้กอีนี้เสิรี7จ้งานี้อี�ปสิมบุทไมได! จ้ะเรี ยกค นี้ได!เม �อีงานี้อี�ปสิมบุทเสิรี7จ้สิ��นี้แล!ว่

2.1.3หน่��ม�กิ0าหน่ดเวลาช0าระแต�กิรณ�เป*น่ที่��สิงสิ�ยท �ว่า “ปรีะโยชำนี้.แหงเง �อีนี้เว่ลาได!แกฝ่$ายล&กหนี้ �” และ “หนี้ �ท �ถุ�งก-าหนี้ด

เว่ลาชำ-ารีะแติกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย” เรีาเข!าใจ้ว่าอียางไรี ม ผูลติอีเจ้!าหนี้ และล&กหนี้ �อียางไรี อีธิ�บุาย

มาตรา 203 ถุ!าเว่ลาอี"นี้จ้ะพ่�งชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ม�ได!ก-าหนี้ดลงไว่! หรี อี จ้ะอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งก7ไมได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ยอีม จ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้ และฝ่$ายล&กหนี้ �ก7ยอีมจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ขอีง ตินี้ได!โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้

ปพ่พ่. มาติรีา 203 ว่รีรีคสิอีงบุ"ญญ"ติ�เก �ยว่ก"บุหล"กท �ว่า เง � อีนี้“

ปรีะโยชำนี้.แหงเว่ลายอีมได!แกฝ่$ายล&กหนี้ �” ไว่!ว่า ถุ!าได!ก-าหนี้ดเว่ลาไว่! แติหากกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ทานี้ให!สิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่า เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ถุ�งก-าหนี้ดเว่ลานี้"�นี้หาได!ไม แติฝ่$ายล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ก-าหนี้ดนี้"�นี้ก7ได!

หล"กกฎหมายด"งกลาว่เป2นี้เรี �อีงหนี้ �ม ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะ แติกรีณ เก�ดเป2นี้สิงสิ"ยว่า ปรีะโยชำนี้.แหงเว่ลาเป2นี้ขอีงเจ้!าหนี้ �หรี อีล&กหนี้ � กฎหมายจ้�งให!สิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่าเป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกฝ่$ายล&กหนี้ �ฝ่$ายเด ยว่ เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ก-าหนี้ดเว่ลาไมได! แติฝ่$ายล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ถุ�งก-าหนี้ดเว่ลายอีมท-าได! ท"�งนี้ �กฎหมายปรีะสิงค.จ้ะให!ล&กหนี้ �ได!เติรี ยมการีชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ให!พ่รี!อีม ถุ!าจ้ะให!เจ้!าหนี้ �เรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �ได!กอีนี้ก-าหนี้ดเว่ลา ล&กหนี้ �อีาจ้จ้ะย"งไมพ่รี!อีมท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ � จ้ะท-าให!ล&กหนี้ �เด อีดรี!อีนี้ แติถุ!าอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ได! หรี อีม ข!อีคว่ามปรีากฏิชำ"ดแจ้!งในี้ติรีาสิารีว่าก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ม ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงเจ้!าหนี้ � ก7ยอีมเป2นี้ไปติามนี้"�นี้ ซึ่��งจ้ะม ผูลให!เจ้!าหนี้ �เรี ยกชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ก-าหนี้ดเว่ลาได! แติล&กหนี้ �ไมม สิ�ทธิ�ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!กอีนี้เว่ลาก-าหนี้ด

2.2กิารผ�ดน่�ด1. ล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ดหมายถุ�งการีท �ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าผู�ดเว่ลา2. ล&กหนี้ ไมม ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะ ถุ!าเจ้!าหนี้ �เติ อีนี้ให!ชำ-ารีะหนี้ �ไมชำ-ารีะ ล&กหนี้ �ได!

ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ดเพ่รีาะเขาเติ อีนี้แล!ว่ถุ!าได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ติามว่"นี้แหงชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

8

ปฏิ�ท�นี้ และล&กหนี้ �ม�ได!ชำ-ารีะหนี้ �ติามก-าหนี้ด ล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดโดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้

3. ในี้กรีณ หนี้ �อี"นี้เก�ดม&ลละเม�ด ล&กหนี้ �ได!ชำ � อีว่าผู�ดนี้"ดมาแติเว่ลาท �ท-าละเม�ด

4. ล&กหนี้ �ย"งไมชำ-ารีะหนี้ �เพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ ล&กหนี้ �ย"งไมผู�ดนี้"ด

5. เม �อีล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.แหงหนี้ � ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

6. ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!า เจ้!าหนี้ �บุอีกปAดไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � และเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!

7. ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหายติลอีดจ้นี้การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้หนี้ �พ่!นี้ว่�สิ"ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ด

8. ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!ดอีกเบุ �ยหนี้ �เง�นี้ในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ด9. เม �อีล&กหนี้ �ได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ เจ้!าหนี้ �ไมยอีมรี"บุชำ-ารีะ

หนี้ �โดยปรีาศึจ้ากม&ลเหติ�ท �อี!างได!โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

10. ถุ!าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �สิว่นี้ขอีงตินี้ติอีเม � อีเจ้!าหนี้ �ชำ-า รีะหนี้ �ติอีบุแทนี้ด!ว่ยหากเจ้!าหนี้ �พ่รี!อีมจ้ะชำ-ารีะหนี้ �แติไมเสินี้อีท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ติอีบุแทนี้ เจ้!าหนี้ �ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ด

11. ในี้เว่ลาท �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �หรี อีในี้เว่ลาท �ก-าหนี้ดให!เจ้!าหนี้ �ท-าการีอียางใดอียางหนี้��ง ถุ!าล&กหนี้ �ม�ได!อีย&ในี้ฐานี้ะท �จ้ะสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได!เจ้!าหนี้ �ย"งไมผู�ดนี้"ด

12. ถุ!าม�ได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ไว่! หรี อีถุ!าล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �ชำ-ารีะหนี้ �ได!กอีนี้เว่ลาก-าหนี้ด การีท �เจ้!าหนี้ �ม เหติ�ข"ดข!อีงชำ"�ว่ครีาว่ไมอีาจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ท �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�แกตินี้ได! เจ้!าหนี้ �ย"งไมผู�ดนี้"ด เว่!นี้แติล&กหนี้ �ได!บุอีกกลาว่ชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ลว่งหนี้!าโดยเว่ลาอี"นี้สิมคว่รี

13. หนี้ �เง�นี้จ้ะเรี ยกดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างเจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ดไมได!14. เม � อีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่เจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ด บุรีรีดา

คว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุอี"นี้เก�ดแกการีไมชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อี"นี้ปลดเปล �อีงไปนี้"บุแติเว่ลาท �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

9

ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �และเพ่ �อีให!หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ � ล&กหนี้ �ติ!อีงจ้"ดการีว่างทรี"พ่ย.ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงเจ้!าหนี้ �

2.2.1กิรณ�ที่��ถุ�อว�าล.กิหน่��ผ�ดน่�ดปรีะมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณ�ชำย.บุ"ญญ"ติ�ให!ล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

โดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้เลยในี้กรีณ ใดบุ!างมาติรีา 204 ถุ!าหนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะแล!ว่ และภายหล"งแตินี้"�นี้เจ้!าหนี้ � ได!

ให!ค-าเติ อีนี้ล&กหนี้ �แล!ว่ ล&กหนี้ �ย"งไมชำ-ารีะหนี้ �ไซึ่รี! ล&กหนี้ �ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ด เพ่รีาะเขาเติ อีนี้แล!ว่

ถุ!าได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ติามว่"นี้แหงปฏิ�ท�นี้ และล&กหนี้ �ม�ได! ชำ-ารีะหนี้ �ติามก-าหนี้ดไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดโดยม�พ่"กติ!อีง เติ อีนี้เลย ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ �ทานี้ให!ใชำ!บุ"งค"บุแกกรีณ ท �ติ!อีงบุอีกกลาว่ลว่งหนี้!า กอีนี้การีชำ-ารีะหนี้ � ซึ่��งได!ก-าหนี้ดเว่ลาลงไว่! อีาจ้ค-านี้ว่ณนี้"บุได!โดย ปฏิ�ท�นี้นี้"บุแติว่"นี้ท �ได!บุอีกกลาว่

มาติรีา 206 ในี้กรีณ หนี้ �อี"นี้เก�ดแติม&ลละเม�ด ล&กหนี้ �ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ด มาแติเว่ลาท �ท-าละเม�ด

ป.พ่.พ่. บุ"ญญ"ติ�ให!ล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดโดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้เลยในี้กรีณ ด"งติอีไปนี้ �

1. ติามมาติรีา 204 ว่รีรีคสิอีง ถุ!าได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ติามว่"นี้แหงปฏิ�ท�นี้ และล&กหนี้ �ม�ได!ชำ-ารีะหนี้ �ติามก-าหนี้ด ล&กหนี้ �ยอีมติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดโดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้

2. ติามมาติรีา 204 ว่รีรีคสิอีงติอีนี้ท!าย ถุ!าได!ม การีบุอีกกลาว่ก"นี้ลว่งหนี้!ากอีนี้การีชำ-ารีะหนี้ �และการีบุอีกกลาว่นี้"�นี้ได!ก-าหนี้ดเว่ลาลงได! อีาจ้ค-านี้ว่ณนี้"บุได!โดยปฏิ�ท�นี้นี้"บุแติว่"นี้ท �ได!บุอีกกลาว่เม �อีครีบุก-าหนี้ดว่"นี้บุอีกกลาว่แล!ว่ ล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ล&กหนี้ �ยอีมติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดโดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้

3. ติามมาติรีา 206 ในี้กรีณ หนี้ �อี"นี้เก�ดแติม&ลละเม�ด ล&กหนี้ �ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ดมาแติเว่ลาท �ท-าละเม�ด หมายคว่ามว่าท-าละเม�ดเม �อีใด ล&กหนี้ �ยอีมติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดติ"�งแติเว่ลาท �ท-าละเม�ดโดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้เลย

2.2.2กิรณ�ที่��ไม�ถุ�อว�าล.กิหน่��ผ�ดน่�ดชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

10

แดงก&!เง�นี้ขาว่ไป 10,000 บุาท ก-าหนี้ดชำ-ารีะเง�นี้ติ!นี้ค นี้ในี้ว่"นี้ท � 31

ธิ"นี้ว่าคม 2524 ครี"�นี้หนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะแล!ว่ แดงได!นี้-าเง�นี้ติ!นี้ไปชำ-ารีะแกขาว่ บุ"งเอี�ญในี้ว่"นี้นี้"�นี้ฝ่นี้ติกหนี้"กนี้-�าทว่มทางท �จ้ะไปบุ!านี้นี้ายขาว่ จ้นี้เป2นี้เหติ�ให!แดงไมสิามารีถุนี้-าเง�นี้ติ!นี้ไปชำ-ารีะให!ขาว่ได!ติามก-าหนี้ดเว่ลา ด"งนี้ �จ้ะถุ อีว่าแดงติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดหรี อีไม เพ่รีาะอีะไรี หล"กกฎหมายเก �ยว่ก"บุเรี �อีงนี้ �ม ว่าอียางไรี

มาตรา 205 ติรีาบุใดการีชำ-า รีะหนี้ �นี้" �นี้ย"งม� ได!กรีะท-า ลงเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ ติรีาบุนี้"�นี้ล&กหนี้ � ย"งหาได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ดไม

ป.พ่.พ่. มาติรีา 205 บุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กซึ่��งถุ อีเป2นี้ข!อียกเว่!นี้ซึ่��งย"งไมถุ อีว่าล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ด แม!ล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ติามเว่ลาก-าหนี้ด ด"งนี้ � “ติรีาบุใดการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ย"งไมได!กรีะท-าลงเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ ติรีาบุนี้"�นี้ล&กหนี้ �ย"งได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ดไม”

ติามหล"กท"�ว่ไปในี้เรี �อีงก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ เม �อีม ล&กหนี้ �เก�ดข��นี้ ค&กรีณ ติางก7ม สิ�ทธิ�และหนี้!าท �ผู&กพ่"นี้ซึ่��งก"นี้และก"นี้ ล&กหนี้ �ยอีมม หนี้!าท �ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �และติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ � เจ้!าหนี้ �ก7ม หนี้!าท �ท �จ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �เม �อีล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย หากหนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะแล!ว่ และภายหล"งเจ้!าหนี้ �ได!ให!ค-าเติ อีนี้ล&กหนี้ �แล!ว่ ล&กหนี้ �ย"งไมชำ-ารีะหนี้ � ล&กหนี้ �ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ดเพ่รีาะเขาเติ อีนี้แล!ว่ ถุ!าหนี้ �นี้" �นี้ได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะไว่!ติามว่"นี้แหงปฏิ�ท�นี้ หรี อีหนี้ �ท �ได!บุอีกกลาว่ลว่งหนี้!ากอีนี้การีชำ-ารีะหนี้ � ซึ่��งได!ก-าหนี้ดเว่ลาลงไว่! อีาจ้ค-านี้ว่ณก"นี้ได!โดยปฏิ�ท�นี้นี้"บุแติเว่ลาท �ได!บุอีกกลาว่ และล&กหนี้ �ม�ได!ชำ-ารีะหนี้ �ติามก-าหนี้ด ล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด โดยม�พ่"กติ!อีงเติ อีนี้เลย กรีณ ท �ล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด ติ!อีงเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ซึ่��งล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้การีท �ตินี้ไมชำ-ารีะหนี้ �ติามก-าหนี้ดนี้"�นี้ แติถุ!าการีท �ล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ติรีงติามก-าหนี้ดเว่ลา สิ บุเนี้ �อีงมาจ้ากพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุแล!ว่ ล&กหนี้ �ย"งหาได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ดไม

ติามอี�ทาหรีณ. การีท �ฝ่นี้ติกนี้-�าทว่มทางท �จ้ะไปบุ!านี้ขาว่ จ้นี้เป2นี้เหติ�ให!แดงไมสิามารีถุนี้-าเง�นี้ติ!นี้ไปชำ-ารีะให!ขาว่ติามก-าหนี้ดนี้"�นี้ เป2นี้เหติ�สิ�ดว่�สิ"ยเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ซึ่��งแดงไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ แม!แดงจ้ะไมได!ชำ-ารีะหนี้ �ให!ขาว่ได!ติามเว่ลาก-าหนี้ด แดงย"งไมติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

11

2.2.3ผลแห�งกิารผ�ดน่�ดของล.กิหน่��เม �อีล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีเจ้!าหนี้ �ปรีะการี

ใดบุ!างหรี อีไมมาตรา 215 เม � อีล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค. อี"นี้

แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ �ไซึ่รี! เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อี คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติการีนี้"�นี้ก7ได

มาตรา 216 ถุ!าโดยเหติ�ผู�ดนี้"ด การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้อี"นี้ไรี! ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ � เจ้!าหนี้ �จ้ะบุอีกปAดไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � และจ้ะเรี ยก เอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีไมชำ-ารีะหนี้ �ก7ได!

มาตรา 217 ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหายบุรีรีดาท � เก�ดแติคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีในี้รีะหว่างเว่ลาท �ตินี้ผู�ดนี้"ด ท"�งจ้ะติ!อีง รี"บุผู�ดชำอีบุในี้การีท �การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย เพ่รีาะอี�บุ"ติ�เหติ� อี"นี้เก�ดข��นี้ในี้รีะหว่างเว่ลาท �ผู�ดนี้"ดนี้"�นี้ด!ว่ย เว่!นี้แติคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ ถุ�งแม!ว่าตินี้จ้ะได!ชำ-ารีะหนี้ �ท"นี้เว่ลาก-าหนี้ดก7คงจ้ะติ!อีงเก�ดม อีย&นี้" �นี้เอีง

มาตรา 218 ถุ!าการีชำ-า รีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-า ได! เพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ด ชำอีบุไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ � จ้ะติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกเจ้!าหนี้ �เพ่ �อีคาเสิ ยหายอียางใด ๆ อี"นี้เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ในี้กรีณ ท �การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ ถุ!าหากว่าสิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!นี้" �นี้จ้ะเป2นี้อี"นี้ไรี!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �แล!ว่ เจ้!าหนี้ �จ้ะไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �สิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-า ได!นี้" �นี้ แล!ว่และ เรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีไมชำ-ารีะหนี้ �เสิ ยท"�งหมดท เด ยว่ก7ได!

มาตรา 219 ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ. อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ดข��นี้ภายหล"งท �ได!กอีหนี้ � และซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุ ผู�ดชำอีบุนี้"�นี้ไซึ่รี!ทานี้ว่าล&กหนี้ �เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ถุ!าภายหล"งท �ได!กอีหนี้ �ข��นี้แล!ว่นี้"�นี้ ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุ จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ไซึ่รี! ทานี้ให!ถุ อีเสิม อีนี้ว่าเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �ท-าให!การี ชำ-ารีะหนี้ �ติกเป2นี้อี"นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยฉะนี้"�นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

12

มาตรา 220 ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงติ"ว่แทนี้แหงตินี้ ก"บุท"�งขอีงบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้โดยขนี้าดเสิมอีก"บุว่าเป2นี้ คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีงฉะนี้"�นี้ แติบุทบุ"ญญ"ติ�แหง มาตรา 373 หาใชำ!บุ"งค"บุ แกกรีณ เชำนี้นี้ �ด!ว่ยไม

มาตรา 221 หนี้ �เง�นี้อี"นี้ติ!อีงเสิ ยดอีกเบุ �ยนี้"�นี้ ทานี้ว่าจ้ะค�ดดอีกเบุ �ย ในี้รีะหว่างท �เจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ดหาได!ไม

มาตรา 222 การีเรี ยกเอีาคาเสิ ยหายนี้"�นี้ ได!แกเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายเชำนี้ท �ติามปกติ�ยอีมเก�ดข��นี้แติการีไมชำ-ารีะ หนี้ �นี้" �นี้

เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได! แม!กรีะท"�งเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหาย อี"นี้เก�ดแติพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษ หากว่าค&กรีณ ท �เก �ยว่ข!อีงได!คาดเห7นี้หรี อี คว่รีจ้ะได!คาดเห7นี้พ่ฤติ�การีณ.เชำนี้นี้"�นี้ลว่งหนี้!ากอีนี้แล!ว่

มาตรา 223 ถุ!าฝ่$ายผู&!เสิ ยหายได!ม สิว่นี้ท-าคว่ามผู�ดอียางใด อียางหนี้��งกอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายด!ว่ยไซึ่รี! ทานี้ว่าหนี้ �อี"นี้จ้ะติ!อีงใชำ! คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้แกฝ่$ายผู&!เสิ ยหายมากนี้!อียเพ่ ยงใดนี้"�นี้ ติ!อีงอีาศึ"ย พ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ปรีะมาณ ข!อีสิ-าค"ญก7ค อีว่าคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ได!เก�ดข��นี้ เพ่รีาะฝ่$ายไหนี้เป2นี้ผู&!กอีย��งหยอีนี้กว่าก"นี้เพ่ ยงไรี

ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ � ทานี้ให!ใชำ!แม!ท"�งท �คว่ามผู�ดขอีงฝ่$ายผู&!ท �เสิ ยหายจ้ะ ม แติเพ่ ยงละเลยไมเติ อีนี้ล&กหนี้ �ให!รี& !สิ�กถุ�งอี"นี้ติรีาย แหงการีเสิ ยหาย อี"นี้เป2นี้อียางรี!ายแรีงผู�ดปกติ� ซึ่��งล&กหนี้ �ไมรี& !หรี อีไมอีาจ้จ้ะรี& !ได! หรี อี เพ่ ยงแติละเลยไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีง หรี อีบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ด!ว่ย อีนี้��งบุทบุ"ญญ"ติ�แหง มาตรา 220 นี้"�นี้ทานี้ให!นี้-ามาใชำ!บุ"งค"บุด!ว่ยโดยอีนี้�โลม

มาตรา 224 หนี้ �เง�นี้นี้"�นี้ ทานี้ให!ค�ดดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างเว่ลาผู�ดนี้"ด รี!อียละเจ้7ดก��งติอีปB ถุ!าเจ้!าหนี้ �อีาจ้จ้ะเรี ยกดอีกเบุ �ยได!สิ&งกว่านี้"�นี้ โดย อีาศึ"ยเหติ�อียางอี �นี้อี"นี้ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ก7ให!คงสิงดอีกเบุ �ยติอีไปติามนี้"�นี้

ทานี้ห!ามม�ให!ค�ดดอีกเบุ �ยซึ่!อีนี้ดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดการีพ่�สิ&จ้นี้.คาเสิ ยหายอียางอี �นี้นี้อีกกว่านี้"�นี้ ทานี้อีนี้�ญาติให!พ่�สิ&จ้นี้.ได! มาตรา 225 ถุ!าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีรีาคาว่"ติถุ� อี"นี้

ได!เสิ �อีมเสิ ยไปรีะหว่างผู�ดนี้"ดก7ด หรี อีว่"ติถุ�อี"นี้ไมอีาจ้สิงมอีบุได! เพ่รีาะเหติ�อียางใดอียางหนี้��งอี"นี้เก�ดข��นี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดก7ด ทานี้ว่า เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยก

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

13

ดอีกเบุ �ยในี้จ้-านี้ว่นี้ท �จ้ะติ!อีงใชำ!เป2นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ ค�ดติ"�งแติเว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีกะปรีะมาณรีาคานี้"�นี้ก7ได! ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ � ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งการีท �ล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ เพ่ �อีการีท �รีาคาว่"ติถุ�ติกติ-�าเพ่รีาะว่"ติถุ�นี้"�นี้เสิ �อีมเสิ ยลงในี้รีะหว่างเว่ลา ท �ผู�ดนี้"ดนี้"�นี้ด!ว่ย

1. เม �อีล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแกการีนี้"�นี้ได! (มาติรีา 215)

2. โดยเหติ�ท �ล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ด การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้กลายเป2นี้อี"นี้ไรี!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�บุอีกปAดไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � และเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงล&กหนี้ �ได! (มาติรีา 216)

3. ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหาย บุรีรีดาท �เก�ดแกคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีในี้รีะหว่างท �ตินี้ผู�ดนี้"ด ท"�งจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย เพ่รีาะอี�บุ"ติ�เหติ�อี"นี้เก�ดข��นี้ในี้รีะหว่างเว่ลาท �ตินี้ผู�ดนี้"ดนี้"�นี้ด!ว่ยเง�นี้ แติคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ถุ�งแม!ตินี้จ้ะได!ชำ-ารีะหนี้ �ท"นี้เว่ลาก-าหนี้ด ก7คงจ้ะติ!อีงเก�ดม อีย&นี้" �นี้เอีง (มาติรีา 217)

4. สิ-าหรี"บุหนี้ �เง�นี้ในี้รีะหว่างท �ล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ด เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกดอีกเบุ �ยจ้ากล&กหนี้ �ได!รี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปB แติเจ้!าหนี้ �อีาจ้เรี ยกได!สิ&งกว่านี้"�นี้ โดยอีาศึ"ยเหติ�อียางอี �นี้อี"นี้ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย (มาติรีา 224)

5. กรีณ ท �เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ เพ่ �อีรีาคาว่"ติถุ�อี"นี้ได!เสิ �อีมเสิ ยไปรีะหว่างผู�ดนี้"ด หรี อีว่"ติถุ�ไมอีาจ้สิงมอีบุได!ในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ด เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกดอีกเบุ �ยในี้จ้-านี้ว่นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"บุแติเว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีกะปรีะมาณรีาคานี้"�นี้ (มาติรีา 225)

ในี้กรีณ หนี้ �เง�นี้ เม �อีล&กหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีเจ้!าหนี้ �ปรีะการีใดบุ!าง

หนี้ �เง�นี้นี้"�นี้ ป.พ่.พ่. มาติรีา 224 บุ"ญญ"ติ�หล"กเกณฑ์.ท �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดด"งนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกดอีกเบุ �ยรี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปBและเจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกดอีกเบุ �ยให!สิ&งกว่านี้"�นี้ก7ได! โดยอีาศึ"ยเหติ�อี �นี้อี"นี้ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกดอีกเบุ �ยสิ&งกว่ารี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปBก7ได! แติห!าม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

14

ม�ให!ค�ดดอีกเบุ �ยเสิม อีนี้ดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดและให!สิ�ทธิ�แกเจ้!าหนี้ �ท �จ้ะเรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายอียางอี �นี้ได! ถุ!าสิามารีถุพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าม คว่ามเสิ ยหายอียางอี �นี้ นี้อีกจ้ากดอีกเบุ �ยด"งกลาว่มาแล!ว่

การีเรี ยกดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดนี้ � เป2นี้สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �ท �จ้ะเรี ยกได! โดยไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงพ่�สิ&จ้นี้.และไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงม ข!อีติกลงว่าล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงเสิ ยดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดเพ่รีาะกฎหมายถุ อีว่าหนี้ �เง�นี้นี้"�นี้ เม �อีผู�ดนี้"ดชำ-ารีะ เจ้!าหนี้ �ยอีมเสิ ยหายและก-าหนี้ดคาเสิ ยหายไว่!เป2นี้การีแนี้นี้อีนี้ติายติ"ว่ ค อีค�ดให!เป2นี้ดอีกเบุ �ยรี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปB

เข ยว่ย มรีถุยนี้ติ.ขาว่ไปใชำ!ในี้ว่"นี้แติงงานี้ขอีงด-านี้!อีงชำาย เม � อีงานี้แติงงานี้เสิรี7จ้สิ��นี้ลงเข ยว่ได!นี้-ารีถุยนี้ติ.เก7บุไว่!ในี้โรีงรีถุ ติอีมาอี ก 2 ว่"นี้ ไฟ้ฟ้?าชำCอีติไหม!บุ!านี้และโรีงรีถุขอีงเข ยว่เป2นี้เหติ�ให!รีถุยนี้ติ.ขอีงขาว่ถุ&กไฟ้ไหม!เสิ ยหายท"�งค"นี้ไปด!ว่ย เข ยว่ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุใชำ!รีาคารีถุยนี้ติ.ให!แกขาว่หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

ป.พ่.พ่. มาติรีา 217 บุ"ญญ"ติ�หล"กเกณฑ์.ไว่!ว่า “ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหายบุรีรีดาท �เก�ดแกคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีในี้รีะหว่างท �ตินี้ผู�ดนี้"ด ท"�งจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้การีท �การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย เพ่รีาะอี�บุ"ติ�เหติ�อี"นี้เก�ดข��นี้ในี้รีะหว่างเว่ลาท �ผู�ดนี้"ดนี้"�นี้ด!ว่ย เว่!นี้แติคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ ถุ�งแม!ว่าตินี้จ้ะได!ชำ-ารีะหนี้ �ท"นี้เว่ลาก-าหนี้ดก7คงจ้ะติ!อีงเก�ดม อีย&นี้" �นี้เอีง” และติามมาติรีา 203 ว่รีรีคแรีกบุ"ญญ"ติ�ว่า “ถุ!าเว่ลาว่"นี้จ้ะพ่�งชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ม�ได!ก-าหนี้ดลงไว่! หรี อีจ้ะอีนี้�มานี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท"�งปว่งก7ไมได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ยอีมจ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้ และฝ่$ายล&กหนี้ �ก7ยอีมจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้ได!โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้”

ติามอี�ทาหรีณ.แม!หนี้ �จ้ะไมก-าหนี้ดรีะยะเว่ลาเอีาไว่! ค อีไมได!ก-าหนี้ดเว่ลาติามปฏิ�ท�นี้ท �จ้ะค นี้รีถุยนี้ติ.ให!ขาว่ แติพ่อีจ้ะอีนี้�มานี้ได!ติามพ่ฤติ�การีณ.ว่า เม �อีงานี้แติงงานี้ขอีงด-าเสิรี7จ้ เข ยว่จ้ะติ!อีงค นี้รีถุยนี้ติ.ให!ขาว่ ค อีเทาก"บุว่าหนี้ �ค อีรีถุยนี้ติ.ได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะไว่!เป2นี้การีแนี้นี้อีนี้แล!ว่ ฉะนี้"�นี้เม �อีเข ยว่ได!สิงรีถุยนี้ติ.ค นี้ให!ขาว่ภายหล"งจ้ากแติงงานี้เสิรี7จ้สิ��นี้แล!ว่ เข ยว่ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"กติามมาติรีา 203 ว่รีรีคหนี้��ง และมาติรีา 204 ว่รีรีคสิอีง แม!ติอีมาจ้ะเก�ด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

15

อี�บุ"ติ�เหติ�ไฟ้ไหม!บุ!านี้ โรีงรีถุ ท �ใชำ!เก7บุรีถุและไหม!รีถุยนี้ติ.เสิ ยหายหมดก7ติาม เข ยว่ยอีมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุใชำ!รีาคารีถุยนี้ติ.ให!แกขาว่ติามมาติรีา 217

2.2.4กิรณ�ที่��ถุ�อว�าเจ้-าหน่��ผ�ดน่�ดเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดในี้กรีณ ใดบุ!างมาตรา 207 ถุ!าล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ � และเจ้!าหนี้ �ไมรี"บุ ชำ-ารีะหนี้ �

นี้" �นี้โดยปรีาศึจ้ากม&ลเหติ�อี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได!ไซึ่รี! ทานี้ว่า เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

มาตรา 208 การีชำ-ารีะหนี้ �จ้ะให!สิ-าเรี7จ้ผูลเป2นี้อียางใด ล&กหนี้ �จ้ะ ติ!อีงขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ติอีเจ้!าหนี้ �เป2นี้อียางนี้"�นี้โดยติรีง

แติถุ!าเจ้!าหนี้ �ได!แสิดงแกล&กหนี้ �ว่า จ้ะไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ด หรี อีเพ่ �อี ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �จ้-าเป2นี้ท �เจ้!าหนี้ �จ้ะติ!อีงกรีะท-าการีอียางใดอียางหนี้��งกอีนี้ ก7ด ล&กหนี้ �จ้ะบุอีกกลาว่แกเจ้!าหนี้ �ว่า ได!เติรี ยมการีท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ไว่! พ่รี!อีมเสิรี7จ้แล!ว่ ให!เจ้!าหนี้ �รี "บุชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ เทานี้ �ก7นี้"บุว่าเป2นี้การีเพ่ ยงพ่อี แล!ว่ ในี้กรีณ เชำนี้นี้ � ทานี้ว่าค-าบุอีกกลาว่ขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้ก7เสิมอีก"บุค-าขอีง ปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �

มาตรา 209 ถุ!าได!ก-าหนี้ดเว่ลาไว่!เป2นี้แนี้นี้อีนี้เพ่ �อีให!เจ้!าหนี้ �กรีะท-า การีอี"นี้ใด ทานี้ว่าท �จ้ะขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้จ้ะติ!อีงท-าก7แติเม �อี เจ้!าหนี้ �ท-าการีอี"นี้นี้"�นี้ภายในี้เว่ลาก-าหนี้ด

มาตรา 210 ถุ!าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �สิว่นี้ขอีงตินี้ติอีเม �อีเจ้!าหนี้ � ชำ-ารีะหนี้ �ติอีบุแทนี้ด!ว่ยไซึ่รี! แม!ถุ�งว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะได!เติรี ยมพ่รี!อีมท �จ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ติามท �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�นี้" �นี้แล!ว่ก7ด หากไมเสินี้อีท �จ้ะท-าการีชำ-ารีะหนี้ �ติอีบุแทนี้ติามท �จ้ะพ่�งติ!อีงท-าเจ้!าหนี้ �ก7เป2นี้อี"นี้ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ด

เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดได!ในี้ 2 กรีณ ค อี1)ติามมาติรีา 207 ซึ่��งบุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ � และ

เจ้!าหนี้ �ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้โดยปรีาศึจ้ากม&ลเหติ�อี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

16

2)มาติรีา 210 ซึ่��งบุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงชำ-าหนี้ �สิว่นี้ขอีงตินี้ติอีเม �อีเจ้!าหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ติอีบุแทนี้ด!ว่ยไซึ่รี! แม!ถุ�งว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะได!เติรี ยมพ่รี!อีมท �จ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ติามท �เขาพ่�งติ!อีงท-าเจ้!าหนี้ �ก7เป2นี้อี"นี้ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ด

ติามมาติรีา 207 บุ"ญญ"ติ�ให!เจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ด เพ่รีาะไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � การีไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � ก7ค อีการีไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ท �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ � การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงเป2นี้การีขอีชำ-ารีะหนี้ �ได!ในี้ขณะท �ขอีชำ-ารีะหนี้ �

ติามมาติรีา 210 เป2นี้เรี �อีงสิ"ญญาติางติอีบุแทนี้ ค&กรีณ ฝ่$ายหนี้��งจ้ะติ!อีงขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ติอีอี กฝ่$ายหนี้��ง ในี้เม �อีอี กฝ่$ายหนี้��งไมเสินี้อีชำ-ารีะหนี้ �ติอีบุแทนี้ ฝ่$ายนี้"�นี้ก7เป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด การีผู�ดนี้"ดม ได!ท"�งสิอีงฝ่$าย การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงอีย&ในี้ฐานี้ะพ่รี!อีมท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!อียางจ้รี�งจ้"งเจ้!าหนี้ �จ้ะติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

2.2.5ข-อยกิเว-น่ที่��ไม�ถุ�อว�าเจ้-าหน่��ผ�ดน่�ดม กรีณ ใดบุ!างท �ไมถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดมาตรา 211 ในี้เว่ลาท �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ก7ด หรี อีในี้เว่ลา

ท �ก-าหนี้ดไว่!ให!เจ้!าหนี้ �ท-าการีอียางใดอียางหนี้��ง โดยกรีณ ท �บุ"ญญ"ติ� ไว่!ในี้ มาตรา 209 นี้"�นี้ก7ด ถุ!าล&กหนี้ �ม�ได!อีย&ในี้ฐานี้ะท �จ้ะสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ย"งหาผู�ดนี้"ดไม

มาตรา 212 ถุ!าม�ได!ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ก7ด หรี อีถุ!าล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!กอีนี้เว่ลาก-าหนี้ดก7ด การีท �เจ้!าหนี้ �ม เหติ�ข"ดข!อีง ชำ"�ว่ครีาว่ไมอีาจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ท �เขาขอีปฏิ�บุ"ติ�แกตินี้ได!นี้"�นี้ หาท-าให! เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดไม เว่!นี้แติล&กหนี้ �จ้ะได!บุอีกกลาว่การีชำ-ารีะหนี้ � ไว่!ลว่งหนี้!าโดยเว่ลาอี"นี้สิมคว่รี

มาตรา 213 ถุ!าล&กหนี้ �ละเลยเสิ ยไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้ เจ้!าหนี้ �จ้ะ รี!อีงขอีติอีศึาลให!สิ" �งบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ได! เว่!นี้แติสิภาพ่แหงหนี้ �จ้ะไมเปDด ชำอีงให!ท-าเชำนี้นี้"�นี้ได!

เม �อีสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได! ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ � เป2นี้อี"นี้ให!กรีะท-าการีอี"นี้หนี้��งอี"นี้ใด เจ้!าหนี้ �จ้ะรี!อีงขอีติอีศึาลให!สิ" �งบุ"งค"บุ ให!บุ�คคลภายนี้อีกกรีะท-าการีอี"นี้นี้"�นี้โดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้ายให!ก7ได! แติถุ!าว่"ติถุ�แหง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

17

หนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!กรีะท-านี้�ติ�กรีรีมอียางใดอียางหนี้��งไซึ่รี! ศึาลจ้ะสิ"�งให!ถุ อีเอีาติามค-าพ่�พ่ากษาแทนี้การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีงล&กหนี้ �ก7ได!

สิว่นี้หนี้ �ซึ่��งม ว่"ติถุ�เป2นี้อี"นี้จ้ะให!งดเว่!นี้การีอี"นี้ใด เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีง ให!รี �อีถุอีนี้การีท �ได!กรีะท-าลงแล!ว่นี้"�นี้โดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้าย และ ให!จ้"ดการีอี"นี้ คว่รีเพ่ �อีกาลภายหนี้!าด!ว่ยก7ได!

อีนี้��ง บุทบุ"ญญ"ติ�ในี้ว่รีรีคท"�งหลายท �กลาว่มากอีนี้นี้ � หากรีะทบุกรีะท"�ง ถุ�งสิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกเอีาคาเสิ ยหายไม

ม อีย& 2 กรีณ ท �ไมถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด ค อี1)ล&กหนี้ �ไมอีย&ในี้ฐานี้ะท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!อียางจ้รี�งจ้"ง ซึ่��งมาติรีา 211

บุ"ญญ"ติ�ว่าในี้เว่ลาท �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ � หรี อีในี้เว่ลาท �ก-าหนี้ดไว่!ให!เจ้!าหนี้ �ท-าการีอียางใดอียางหนี้��งโดยกรีณ ท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 209 ถุ!าล&กหนี้ �ม�ได!อีย&ในี้ฐานี้ะท �จ้ะสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได! เจ้!าหนี้ �ย"งหาผู�ดนี้"ดไม

ในี้การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ล&กหนี้ �ติ!อีงอีย&ในี้ฐานี้ะท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!อียางจ้รี�งจ้"ง ค อีพ่รี!อีมท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ท �ผู&กพ่"นี้ตินี้อีย&และสิามารีถุท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ในี้ท"นี้ท เม �อีล&กหนี้ �พ่รี!อีมชำ-ารีะหนี้ �และขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่ ถุ!าเจ้!าหนี้ �ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด หากล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยตินี้ไมพ่รี!อีมท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ � แม!เจ้!าหนี้ �ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �ก7ไมผู�ดนี้"ด

กรีณ ติามมาติรีา 209 ก7เชำนี้เด ยว่ก"นี้ แม!จ้ะก-าหนี้ดเว่ลาแนี้นี้อีนี้ให!เจ้!าหนี้ �กรีะท-าการีใดแล!ว่เจ้!าหนี้ �ไมกรีะท-าติามก-าหนี้ด หากปรีากฏิว่าในี้เว่ลาท �ก-าหนี้ดไว่! ล&กหนี้ �ย"งไมอีย&ในี้ฐานี้ะพ่รี!อีมท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!แล!ว่ แม!จ้ะม การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �ย"งไมผู�ดนี้"ด

2) เจ้!าหนี้ �ม เหติ�ชำ"�ว่ครีาว่ท �จ้ะไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � ซึ่��งมาติรีา 212 บุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าม�ได!ก-าหนี้ดรีะยะเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �ไว่! หรี อีถุ!าล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!กอีนี้ก-าหนี้ดเว่ลาก-าหนี้ดก7ด การีท �เจ้!าหนี้ �ม เหติ�ข"ดข!อีงชำ"�ว่ครีาว่ไมอีาจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ท �เขาขอีปฏิ�บุ"ติ�แกตินี้ได!นี้"�นี้ หาท-าให!เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดไม เว่!นี้แติล&กหนี้ �จ้ะได!บุอีกกลาว่การีชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ลว่งหนี้!าโดยเว่ลาอี"นี้คว่รี

ถุ!าหนี้ �ไมม ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหรี อีม ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะ แติก-าหนี้ดเว่ลาม ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกล&กหนี้ � ซึ่��งล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!กอีนี้เว่ลาก-าหนี้ด หนี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

18

ท"�งสิอีงปรีะการีนี้ �ล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยพ่ล"นี้ หรี อีจ้ะชำ-ารีะหนี้ �เม �อีใดก7ได! เจ้!าหนี้ �ไมม โอีกาสิรี& !ติ"ว่ลว่งหนี้!าว่าล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �เม �อีใด ฉะนี้"�นี้หากล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ในี้เว่ลาท �เจ้!าหนี้ �ม เหติ�จ้-าเป2นี้ชำ"�ว่ครีาว่ ไมอีาจ้จ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได! เจ้!าหนี้ �ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ด!ว่ยเหติ�ข"ดข!อีงด"งกลาว่ เจ้!าหนี้ �ย"งไมติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด แติถุ!าล&กหนี้ �ได!บุอีกกลาว่ลว่งหนี้!าว่าจ้ะขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ในี้เว่ลาอี"นี้ก-าหนี้ดแนี้นี้อีนี้ซึ่��งเป2นี้เว่ลาท �ให!โอีกาสิเจ้!าหนี้ �ก7ถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

2.2.6ผลแห�งกิารผ�ดน่�ดของเจ้-าหน่��เม �อีล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ ล&กหนี้ �จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้าก

คว่ามรี"บุผู�ดอีะไรีบุ!าง อีธิ�บุาย ล&กหนี้ �จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �หรี อีไมเพ่รีาะเหติ�ใดเม �อีล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ และเจ้!าหนี้ �ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �

นี้" �นี้โดยปรีาศึจ้ากม&ลเหติ�อี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได! เจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดติามมาติรีา 207 ม ผูลให! ล&กหนี้ �ไมติ!อีงเสิ ยดอีกเบุ �ยในี้หนี้ �เง�นี้ติามมาติรีา 221

และล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีเจ้!าหนี้ �ในี้บุรีรีดาคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ � นี้"บุแติเว่ลาท �ล&กหนี้ �ได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ติามมาติรีา 330

บุรีรีดาคว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุค อี ล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ เนี้ �อีงจ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �ไมติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ �ติามมาติรีา 215 ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้อี"นี้ไรี!ปรีะโยชำนี้.ติอีเจ้!าหนี้ � ติามมาติรีา 216 ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ ถุ!าเก�ดการีเสิ ยหายแกทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �โดยม�ใชำคว่ามผู�ดขอีงล&กหนี้ �ติามมาติรีา 217 เม �อีเจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ด ล&กหนี้ �ไมรี"บุผู�ดชำอีบุเฉพ่าะคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �เทานี้"�นี้ สิว่นี้หนี้ �ท �ติ!อีงชำ-ารีะแกก"นี้ม อีย&อียางไรี ล&กหนี้ �ย"งรี"บุผู�ดชำอีบุชำ-ารีะให!แกเจ้!าหนี้ �อีย& หากล&กหนี้ �ปรีะสิงค.ท �จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ � ติ!อีงจ้"ดการีว่างทรี"พ่ย.ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงเจ้!าหนี้ �ติามมาติรีา 331 ซึ่��งบุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าเจ้!าหนี้ �บุอีกปAดไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ด หรี อีไมสิามารีถุจ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7ด หากบุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ว่างทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �แล!ว่ ก7ยอีมจ้ะเป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �ได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

19

มาตรา 330 เม �อีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ บุรีรีดาคว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุอี"นี้เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ �ก7เป2นี้อี"นี้ปลดเปล �อีงไป นี้"บุแติ เว่ลาท �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

มาตรา 331 ถุ!าเจ้!าหนี้ �บุอีกปAดไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ด หรี อีไม สิามารีถุจ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7ด หากบุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ว่างทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �แล!ว่ ก7ยอีมจ้ะเป2นี้อี"นี้หล�ด พ่!นี้จ้ากหนี้ �ได!คว่ามข!อีนี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งกรีณ ท �บุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ไม สิามารีถุจ้ะหย"�งรี& !ถุ�งสิ�ทธิ� หรี อีไมรี& !ติ"ว่ เจ้!าหนี้ �ได!แนี้นี้อีนี้โดยม�ใชำเป2นี้ คว่ามผู�ดขอีงตินี้

2.3กิารไม�ช0าระหน่��ให-ต-องตามความประสิงค)แห�งหน่��1. การีไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.แหงหนี้ � นี้" �นี้ค อีกรีณ ล&กหนี้ �ได!

กรีะท-าการีชำ-ารีะหนี้ �ไมถุ&ก ติ!อีงครีบุถุ!ว่นี้ติามหนี้!าท �ท �ติ!อีงกรีะท-า ค อี ชำ-ารีะหนี้ �แติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ ชำ-ารีะหนี้ �ชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีง ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าเก�นี้ก-าหนี้ดเว่ลา หรี อีชำ-ารีะหนี้ �ผู�ดสิถุานี้ท �ท �ได!ติกลงก"นี้ไว่!

2. เม �อีล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ได!

มาตรา 320 อี"นี้จ้ะบุ"งค"บุให!เจ้!าหนี้ �รี "บุชำ-ารีะหนี้ �แติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ หรี อีให!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อียางอี �นี้ผู�ดไปจ้ากท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ ทานี้ว่าหาอีาจ้จ้ะบุ"งค"บุได!ไม

มาตรา 321 ถุ!าเจ้!าหนี้ �ยอีมรี"บุการีชำ-ารีะหนี้ �อียางอี �นี้แทนี้การี ชำ-ารีะหนี้ �ท �ได!ติกลงก"นี้ไว่! ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้ก7เป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไป

ถุ!าเพ่ �อีท �จ้ะท-า ให!พ่อีแกใจ้เจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ ล&กหนี้ �รี "บุภารีะเป2นี้หนี้ �อียางใด อียางหนี้��งข��นี้ใหมติอีเจ้!าหนี้ �ไซึ่รี! เม �อีกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ทานี้ม�ให! สิ"นี้นี้�ษฐานี้ว่าล&กหนี้ �ได!กอีหนี้ �นี้" �นี้ข��นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �

ถุ! าชำ-า รีะหนี้ �ด!ว่ยอีอีก-ด!ว่ยโอีนี้-หรี อีด!ว่ยสิล"กหล"งติ"Eว่ เง�นี้ หรี อี ปรีะทว่นี้สิ�นี้ค!า ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้จ้ะรีะง"บุสิ��นี้ไปติอีเม �อีติ"Eว่เง�นี้หรี อีปรีะทว่นี้ สิ�นี้ค!านี้"�นี้ได!ใชำ!เง�นี้แล!ว่

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

20

มาตรา 322 ถุ!าเอีาทรี"พ่ย.ก7ด สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงจ้ากบุ�คคลภายนี้อีกก7ด หรี อีสิ�ทธิ�อียางอี �นี้ก7ด ให!แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ � ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุ ผู�ดเพ่ �อีชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีงและเพ่ �อีการีรีอีนี้สิ�ทธิ�ท-านี้อีงเด ยว่ก"บุผู&!ขาย

มาตรา 323 ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!สิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง ทานี้ว่าบุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.ติามสิภาพ่ท �เป2นี้อีย&ในี้ เว่ลาท �จ้ะพ่�งสิงมอีบุ

ล&กหนี้ �จ้-า ติ!อีงรี"กษาทรี"พ่ย.นี้"�นี้ไว่!ด!ว่ยคว่ามรีะม"ดรีะว่"ง เชำนี้อียาง ว่�ญญู&ชำนี้จ้ะพ่�งสิงว่นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงตินี้เอีง จ้นี้กว่าจ้ะได!สิงมอีบุทรี"พ่ย.นี้"�นี้

มาตรา 324 เม �อีม�ได!ม แสิดงเจ้ตินี้าไว่!โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งว่าจ้ะ พ่�งชำ-ารีะหนี้ � ณ สิถุานี้ท �ใดไซึ่รี! หากจ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง ทานี้ว่าติ!อีงสิงมอีบุก"นี้ ณ สิถุานี้ท �ซึ่��งทรี"พ่ย.นี้"�นี้ได!อีย&ในี้เว่ลาเม �อีกอี ให!เก�ดหนี้ �นี้" �นี้สิว่นี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยปรีะการีอี �นี้ ทานี้ว่าติ!อีงชำ-ารีะ ณ สิถุานี้ท �ซึ่��งเป2นี้ภ&ม�ล-าเนี้าปAจ้จ้�บุ"นี้ขอีงเจ้!าหนี้ �

2.3.1กิารช0าระหน่��ผ�ดว�ตถุ�แห�งหน่��การีชำ-ารีะหนี้ �ผู�ดว่"ติถุ�แหงหนี้ � จ้ะเข!าใจ้ว่าอียางไรี อีธิ�บุายการีชำ-ารีะหนี้ �ผู�ดว่"ติถุ�แหงหนี้ �ค อี การีชำ-ารีะหนี้ �แติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ หรี อีการี

ชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อียางอี �นี้ผู�ดไปจ้ากท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �ติามมาติรีา 320 แติถุ!าเจ้!าหนี้ �ยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �อียางอี �นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �ท �ได!ติกลงก"นี้ไว่!ก7ยอีมใชำ!ได!ท-าให!หนี้ �รีะง"บุสิ��นี้ไปติามมาติรีา 321 ถุ!าเอีาทรี"พ่ย. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงจ้ากบุ�คคลภายนี้อีกหรี อีสิ�ทธิ�อียางอี �นี้ให!แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีงและเพ่ �อีการีรีอีนี้สิ�ทธิ�ท-านี้อีงเด ยว่ก"บุผู&!ขาย ติามมาติรีา 322

ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ได!สิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง บุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.ติามสิภาพ่ท �เป2นี้อีย&ในี้เว่ลาท �จ้ะสิงมอีบุติามมาติรีา 323 ถุ!าหากชำ-ารีะหนี้ �ฝ่$าฝ่Gนี้มาติรีา 320 321 322 และ 323 ยอีมถุ อีว่าเป2นี้การีชำ-ารีะหนี้ �ผู�ดว่"ติถุ�แหงหนี้ �

2.3.2กิารช0าระหน่��ล�าช-าผ�ดเวลา

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

21

การีท �ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าผู�ดเว่ลานี้"�นี้ ล&กหนี้ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุชำดใชำ!คาเสิ ยหายให!แกเจ้!าหนี้ �เสิมอีไปหรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

การีท �ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าผู�ดเว่ลานี้"�นี้ เป2นี้การีไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ � การีชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าบุางกรีณ ก7ท-าให!เจ้!าหนี้ �เสิ ยหาย บุางกรีณ ก7ไมท-าให!เจ้!าหนี้ �เสิ ยหาย ท"�งนี้ �สิ�ดแล!ว่แติเว่ลาท �ก-าหนี้ดให!ชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้สิารีะสิ-าค"ญหรี อีไม ถุ!าไมท-าให!เจ้!าหนี้ �เสิ ยหาย เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ากล&กหนี้ �ไมได! ฉะนี้"�นี้การีชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!าผู�ดเว่ลานี้"�นี้ ล&กหนี้ �ไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงชำดใชำ!คาเสิ ยหายให!แกเจ้!าหนี้ �เสิมอีไป

2.3.3กิารช0าระหน่��ผ�ดสิถุาน่ที่��แดงม ภ&ม�ล-าเนี้าอีย&จ้"งหว่"ดอี�ดรีธิานี้ ท-าสิ"ญญาซึ่ �อีรีถุยนี้ติ.ขอีงขาว่ซึ่��งม

ภ&ม�ล-าเนี้าอีย&กรี�งเทพ่มหานี้ครี ปรีากฏิว่าในี้เว่ลาท �แดงก"บุขาว่ติกลงก"นี้ซึ่ �อีขายรีถุยนี้ติ.ค"นี้นี้"�นี้ รีถุยนี้ติ.ขอีงขาว่อีย&ท �จ้"งหว่"ดนี้นี้ทบุ�รี เพ่รีาะจ้!างชำางซึ่อีมเครี �อีงยนี้ติ.ท �นี้" �นี้ ขาว่จ้ะติ!อีงสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให!แกแดง ณ สิถุานี้ท �ใดจ้�งจ้ะเป2นี้สิงมอีบุโดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ให!อี!างหล"กกฎหมายปรีะกอีบุ

การีชำ-ารีะหนี้ �ผู�ดสิถุานี้ท �ก7เป2นี้การีชำ-ารีะหนี้ � ท �ไมติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ �ปรีะการีหนี้�� ง ซึ่��งมาติรีา 324 บุ"ญญ"ติ� เป2นี้หล"กกฎหมายไว่!ว่า เม �อีม�ได!แสิดงเจ้ตินี้าไว่!โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งจ้ะพ่�งชำ-ารีะหนี้ � ณ สิถุานี้ท �ใดไซึ่รี! หากติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��งทานี้ว่าติ!อีงสิงมอีบุก"นี้ ณ สิถุานี้ท �ซึ่��งทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ได!อีย&ในี้เว่ลาเม �อีกอีให!เก�ดหนี้ �นี้" �นี้ สิว่นี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยปรีะการีอี �นี้ทานี้ว่าติ!อีงชำ-ารีะ ณ สิถุานี้ท �ซึ่��งเป2นี้ภ&ม�ล-าเนี้าปAจ้จ้�บุ"นี้ขอีงเจ้!าหนี้ �

ติามอี�ทาหรีณ.จ้ากข!อีเท7จ้จ้รี�งท �ปรีากฏิการีซึ่ �อีขายรีถุยนี้ติ. ถุ อีว่าเป2นี้การีชำ-ารีะหนี้ �ท �จ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง และติามข!อีเท7จ้จ้รี�งก7ไมปรีากฏิว่า แดงก"บุขาว่ได!ติกลงให!สิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ก"นี้ท �ไหนี้โดยเฉพ่าะ ฉะนี้"�นี้จ้ะติ!อีงสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ก"นี้ ณ สิถุานี้ท �ซึ่ �อีรีถุยนี้ติ.ได!อีย&ในี้เว่ลาเม �อีได!ติกลงซึ่ �อีขายก"นี้ ด"งนี้"�นี้ นี้ายขาว่จ้ะติ!อีงสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให!แกนี้ายแดง ณ สิถุานี้ท �รีถุยนี้ติ.ได!อีย&ในี้เว่ลาท �ติกลงซึ่ �อีขายก"นี้ ค อีจ้"งหว่"ดนี้นี้ทบุ�รี

2.4กิารช0าระหน่��กิลายเป*น่พ-น่ว�สิ�ย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

22

1. การีท �ล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �อีาจ้เป2นี้เพ่รีาะล&กหนี้ �ไมสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได! เพ่รีาะการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย

2. การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย อีาจ้เป2นี้เพ่รีาะทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�ท �ใชำ!ชำ-ารีะหนี้ �ได!สิ&ญหายหรี อีถุ&กท-าลายไป อีาจ้เป2นี้เพ่รีาะกรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้ทรี"พ่ย.ได!โอีนี้ไปจ้ากล&กหนี้ � หรี อีม กฎหมายห!ามโอีนี้ทรี"พ่ย.หรี อีล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได!

3. การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยนี้"�นี้อีาจ้กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยท"�งหมดหรี อีบุางสิว่นี้

4. การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเป2นี้เพ่รีาะคว่ามผู�ดขอีงล&กหนี้ � ซึ่��งล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ

5. การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเป2นี้เพ่รีาะเหติ�อี �นี้ไมใชำคว่ามผู�ดขอีงล&กหนี้ � และล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ

2.4.1เหต�ที่��ที่0าให-กิารช0าระหน่��กิลายเป*น่พ-น่ว�สิ�ยเหติ�ท �ท-าให!การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยม อีะไรีบุ!างเหติ�ท �ท-าให!การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยม อีย&หลายเหติ�ค อี1. ทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�ท �ใชำ!ชำ-ารีะหนี้ �ได!สิ&ญหายหรี อีถุ&กท-าลายไป เชำนี้ ท-า

สิ"ญญาขายบุ!านี้ ขายรีถุยนี้ติ. บุ!านี้และรีถุยนี้ติ.ถุ&กไฟ้ไหม!2. กรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �จ้ะใชำ!ชำ-ารีะหนี้ � ได!โอีนี้หล�ดม อีไปจ้ากล&กหนี้ �

เชำนี้ ท-าสิ"ญญาจ้ะขายท �ด�นี้ แติหล"งจ้ากท-าสิ"ญญา ท �ด�นี้ถุ&กเจ้!าหนี้ �ย�ดเอีาไปขายทอีดติลาด

3. ม กฎหมายอีอีกมาห!ามโอีนี้ทรี"พ่ย.ท �จ้ะใชำ!ชำ-ารีะหนี้ � เชำนี้ ท-าสิ"ญญาจ้ะขายข!าว่อีอีกนี้อีกปรีะเทศึ ท-าสิ"ญญาแล!ว่ม กฎหมายอีอีกมาห!ามนี้-าข!าว่อีอีกนี้อีกปรีะเทศึ

4. ล&กหนี้ �เป2นี้คนี้ไมสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได! เชำนี้ ท-าสิ"ญญาจ้ะไปรี!อีงเพ่ลง แติติอีมาล&กหนี้ �กลายเป2นี้ใบุ!ไมสิามารีถุจ้ะรี!อีงเพ่ลงได!

นี้อีกจ้ากกรีณ ด"งกลาว่แล!ว่อีาจ้ม เหติ�อี �นี้ท �ท-าให!การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

23

2.4.2กิารช0าระหน่��กิลายเป*น่พ-น่ว�สิ�ยเพราะพฤต�กิารณ)ซึ่3�งล.กิหน่��ต-องร�บ่หน่��หม ท-าสิ"ญญารี!อีงเพ่ลงในี้ไนี้ติ.คล"บุแหงหนี้��ง กอีนี้ถุ�งก-าหนี้ดจ้ะไปรี!อีง

เพ่ลง หม ข"บุรีถุยนี้ติ.ชำนี้ก"บุรีาว่สิะพ่านี้โดยปรีะมาทจ้นี้เป2นี้เหติ�ให!หม บุาดเจ้7บุสิาห"สิ ปากเบุ �ยว่ ไมสิามารีถุจ้ะรี!อีงเพ่ลงได!ติามสิ"ญญา หม จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �หรี อีไม ให!ยกหล"กกฎหมายข��นี้มาปรีะกอีบุ

มาติรีา 218 บุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กกฎหมายไว่!ว่า ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได! เพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกเจ้!าหนี้ �เพ่ �อีคาเสิ ยหายอียางใด ๆ อี"นี้เก�ดแกการีไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ติามอี�ทาหรีณ. หม ข"บุรีถุยนี้ติ.ไปชำนี้รีาว่สิะพ่านี้โดยปรีะมาท เป2นี้เหติ�ให!หม ได!รี"บุบุาดเจ้7บุสิาห"สิ ปากเบุ �ยว่ไมสิามารีถุรี!อีงเพ่ลงได!ติามสิ"ญญา การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!เป2นี้เพ่รีาะคว่ามผู�ดขอีงหม ท �ข"บุรีถุยนี้ติ.ปรีะมาท หม �ไมหล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ � แติเนี้ �อีงจ้ากหม ไมม ทางจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!ได!เพ่รีาะตินี้เอีงกลายเป2นี้คนี้ไรี!คว่ามสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได! เจ้!าหนี้ �ได!แติเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �เทานี้"�นี้ ถุ!าไนี้ติ.คล"บุเสิ ยหายค�ดเป2นี้เง�นี้ได!เทาใดในี้การีท �หม ไปรี!อีงเพ่ลงไมได!ติามสิ"ญญา ไนี้ติ.คล"บุก7เรี ยกรี!อีงเอีาเง�นี้คาเสิ ยหายจ้-านี้ว่นี้ด"งกลาว่ได!จ้ากหม

2.4.3กิารช0าระหน่��กิลายเป*น่พ-น่ว�สิ�ยที่��งหมดหร�อบ่างสิ�วน่ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ เจ้!าหนี้ �จ้ะไมรี"บุชำ-ารีะ

หนี้ �ในี้สิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!นี้" �นี้ ได!หรี อีไม และแติกติางก"บุการีเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยท"�งหมดอียางไรี

ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ เจ้!าหนี้ �จ้ะไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ในี้สิว่นี้ท �เป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!นี้" �นี้ได!หรี อีไม มาติรีา 218 ว่รีรีคสิอีงบุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กกฎหมายไว่!ว่า ในี้กรีณ ท �การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ ถุ!าหากว่าสิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!นี้" �นี้ แล!ว่และเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีไมชำ-ารีะหนี้ �เสิ ยท"�งหมดท เด ยว่ก7ได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

24

ติามหล"กกฎหมายด"งกลาว่ ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �การีเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยท"�งหมดถุ อีเทาก"บุว่าไมม การีชำ-ารีะหนี้ � และเจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!ชำ-ารีะหนี้ �ไมได! เพ่รีาะทรี"พ่ย.ท �เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไมม อีย&แล!ว่หรี อีบุ�คคลท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้ผู&!ไมสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ไมได! เพ่รีาะทรี"พ่ย.ท �เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไมม อีย&แล!ว่หรี อีบุ�คคลท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้ผู&!ไมสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได! เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�จ้ะเรี ยกรี!อีงเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �ได!เทานี้"�นี้ แติถุ!าหากการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยบุางสิว่นี้ และสิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!เป2นี้อี"นี้ไรี!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ � เจ้!าหนี้ �จ้ะไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ในี้สิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยอีย&นี้" �นี้ และเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เหม อีนี้ด"งว่าไมม การีชำ-ารีะหนี้ �ได! แติถุ!าเจ้!าหนี้ �ยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะได!ท"�งท �ไรี!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ � เจ้!าหนี้ �ก7ท-าได!แติม สิ�ทธิ�เรี ยกคาเสิ ยไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ �ได! แติเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายเหม อีนี้ด"งไมชำ-ารีะหนี้ �เสิ ยเลยไมได!

เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!นี้" �นี้ สิว่นี้ท �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยจ้ะท-าได!ติ!อีงไรี!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �ถุ!าไมไรี!ปรีะโยชำนี้.เจ้!าหนี้ �ติ!อีงรี"บุชำ-ารีะหนี้ � แติก7ม สิ�ทธิ�เรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คาเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �ไมติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ �ได!

2.4.4กิารช0าระหน่��กิลายเป*น่พ-น่ว�สิ�ยเพราะพฤต�กิารณ)ซึ่3�งล.กิหน่��ไม�ต-องร�บ่ผ�ดถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ด

ข��นี้ภายหล"งท �ได!กอีหนี้ � จ้ะถุ อีได!เสิมอีไปหรี อีไมว่าล&กหนี้ �เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

มาติรีา 219 บุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กกฎหมายไว่!ว่า ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ดข��นี้ภายหล"งได!กอีหนี้ � และซึ่��งล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุนี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ติามอี�ทาหรีณ. แม!การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย ล&กหนี้ �ก7ไมหล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �เสิมอีไป ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

25

อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ดข��นี้ภายหล"งท �ได!กอีหนี้ � ล&กหนี้ �จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ � พ่ฤติ�การีณ.นี้"�นี้ติ!อีงเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ซึ่��งจ้ะโทษล&กหนี้ �ไมได!หรี อีเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �ล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ แติถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย เพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ดข��นี้ภายหล"งได!กอีหนี้ � เป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ซึ่��งจ้ะโทษล&กหนี้ �ได!หรี อีซึ่��งล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุแล!ว่ ล&กหนี้ �หาหล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �ไม

2.4.5ล.กิหน่��ตกิเป*น่คน่ไม�สิามารถุจ้ะช0าระหน่��ได-มาติรีา 219 ว่รีรีคสิอีง บุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าภายหล"งท �ได!กอีหนี้ �ข��นี้แล!ว่นี้"�นี้

ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ไซึ่รี! ทานี้ให!ถุ อีเสิม อีนี้ว่าเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �ท-าให!การีชำ-ารีะหนี้ �ติกเป2นี้อี"นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยนี้"�นี้ ฉะนี้"�นี้ จ้ะเข!าใจ้ได!ว่าอียางไรี

ท �มาติรีา 219 ว่รีรีคสิอีงบุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าภายหล"งท �ได!กอีหนี้ �ข��นี้แล!ว่นี้"�นี้ ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ไซึ่รี! ทานี้ให!ถุ อีเสิม อีนี้ว่าเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �ท-า ให!การีชำ-ารีะหนี้ �ติกเป2นี้อี"นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยฉะนี้"�นี้ หมายคว่ามว่าพ่ฤติ�การีณ.อียางหนี้��งท �กฎหมายถุ อีว่าเท ยบุเทาก"บุการีชำ-ารีะหนี้ �ติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยม ผูลให!ล&กหนี้ �หล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �ค อีพ่ฤติ�การีณ.ท �ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได! ภายหล"งท �ได!กอีหนี้ �ข��นี้แล!ว่ค อี ขณะกอีหนี้ � ล&กหนี้ �สิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได! แติภายหล"งกอีหนี้ �ม พ่ฤติ�การีณ.ท �ท-าให!ล&กหนี้ �ไมสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �ได! หนี้ �ท �ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงเป2นี้หนี้ �อี"นี้ม ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้การีกรีะท-าขอีงติ"ว่ล&กหนี้ �เอีง พ่ฤติ�การีณ.ท �ล&กหนี้ �กลายเป2นี้คนี้ไมสิามารีถุท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!นี้ � ล&กหนี้ �จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � ติ!อีงเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �จ้ะโทษล&กหนี้ �ไมได!หรี อีท �ล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ แติถุ!าเป2นี้พ่ฤติ�การีณ.ท �จ้ะโทษล&กหนี้ �ได!หรี อีท �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุแล!ว่ ล&กหนี้ �ก7หาหล�ดพ่!นี้จ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �ไม

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 2

1. กฎหมายก-าหนี้ดหล"กเกณฑ์.ท"�ว่ไปในี้เรี �อีงเว่ลาจ้ะพ่�งชำ-ารีะหนี้ �ขอีงล&กหนี้ �ไว่!ค อี (ก) ถุ!าเว่ลาอี"นี้พ่�งชำ-ารีะหนี้ �ได!ก-าหนี้ดไว่!แนี้นี้อีนี้ติามว่"นี้แหงปฏิ�ท�นี้ หนี้ � ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

26

นี้"�นี้ยอีมถุ�งก-าหนี้ดติามติามว่"นี้ท �ท �ได!ติกลงก"นี้ไว่! (ข) ถุ!าม พ่ฤติ�การีณ.พ่อีจ้ะ

อีนี้�มานี้ได!ว่าหนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดเม �อีใด ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงเป2นี้ไปติามท �พ่�ง อีนี้�มานี้ได!นี้"�นี้ (ค) ถุ!าเว่ลาอี"นี้พ่�งชำ-ารีะหนี้ �ม�ได!ก-าหนี้ดไว่!ติามว่"นี้แหงปฏิ�ท�นี้ เจ้!า หนี้ �ยอีมเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้และล&กหนี้ �ยอีมชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �ได!โดยพ่ล"นี้ด�จ้ก"นี้

2. แดงก&!เง�นี้ขาว่ไป 10,000 บุาท เม �อีว่"นี้ท � 1 มกรีาคม 2524 ก-าหนี้ดใชำ!เง�นี้ก&!ค นี้ภายในี้ 1 ปB ขาว่จ้ะเรี ยกให!แดงชำ-ารีะเง�นี้ค นี้ได!เม �อีใดและแดงจ้ะชำ-ารีะเง�นี้ค นี้ให!ขาว่ได!เม �อีใด ค0าตอบ่ แดงจ้ะชำ-ารีะเง�นี้ค นี้ให!แกขาว่ได!กอีนี้ว่"นี้ท � 1 มกรีาคม 2525 แติขาว่จ้ะเรี ยกให!แดงชำ-ารีะเง�นี้ค นี้กอีนี้ว่"นี้ท � 1 มกรีาคม 2525 ไมได!

3. นี้าง ก ขอีย มสิรี!อียคอีม�กจ้าก นี้าง ข เพ่ � อีใสิไปงานี้เล �ยงสิงผู&!ว่ารีาชำการีจ้"งหว่"ด ในี้ว่"นี้ท � 10 กรีกฎาคม เม �อีพ่!นี้ก-าหนี้ดงานี้เล �ยงสิงแล!ว่ นี้าง ข ทว่งสิรี!อียคอีม�กโดยให!นี้าง ก ค นี้สิรี!อียไขม�กแกนี้าง ข ภายในี้ว่"นี้ท � 20

กรีกฎาคม ครีบุก-าหนี้ด นี้าง ก ก7ย"งไมค นี้สิรี!อียไขม�กให!นี้าง ข ด"งนี้"�นี้นี้าง ก ผู�ดนี้"ดไมชำ-ารีะหนี้ �เม �อีใด ค0าตอบ่ เม �อีว่"นี้ท � 20 กรีกฎาคม

4. ก ข"บุรีถุยนี้ติ.ชำนี้ ข โดยปรีะมาทเป2นี้เหติ�ให! ข ได!รี"บุบุาดเจ้7บุสิาห"สิเม �อีว่"นี้ท � 5 เมษายนี้ 2524 ข จ้ะฟ้?อีงเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้าก ก ได!ติ"�งแติเม �อีใด ค0าตอบ่ ข ฟ้?อีงรี!อีงเรี ยกได!ติ"�งแติว่"นี้ท � 5 เมษายนี้ 2524

5. นี้ายสิว่"สิด�Hขอีย มชำามสิ"งคโลกจ้ากนี้ายก�ติ� เพ่ �อีไปโชำว่.ในี้งานี้แสิดงสิ�นี้ค!า ก-าหนี้ดสิงค นี้ในี้ว่"นี้ท � 11 ธิ"นี้ว่าคม 2524 ครีบุก-าหนี้ดนี้ายสิว่"สิด�Hผู�ดนี้"ดไมสิงค นี้ ติอีมาอี ก 10 ว่"นี้ นี้ายสิว่"สิด�Hท-าชำามสิ"งคโลกแติก ด"งนี้ � นี้ายสิว่"สิด�Hจ้ะติ!อีงเสิ ยดอีกเบุ �ยอี"ติรีาเทาไรี ค0าตอบ่ อี"ติรีารี!อียละ 7 ครี��งติอีปB ติ"�งแติว่"นี้ท � 11 ธิ"นี้ว่าคม 2524

6. นี้ายมาก&!เง�นี้นี้ายม ไป 50,000 บุาท ก-าหนี้ดใชำ!ค นี้ในี้ว่"นี้ท � 5 ธิ"นี้ว่าคม 2523 กรีณ ติอีไปนี้ �ท �ถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดค อี นี้ายมานี้-า เง�นี้ 50,000 บุาท ไปชำ-า รีะให!นี้ายม ในี้ว่"นี้ท � 5 ธิ"นี้ว่าคม 2523 แตินี้ายม ไม

ยอีมรี"บุอี!างว่าจ้ะเด�นี้ทางไปติางจ้"งหว่"ดในี้ขณะนี้"�นี้ นี้-าเง�นี้ไปฝ่ากธินี้าคารี ไมท"นี้และท �บุ!านี้ก7ไมม ท �เก7บุรี"กษาเง�นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

27

7. ก ท-าสิ"ญญาขายข!าว่แกนี้าย ข จ้-านี้ว่นี้ 1,000 กรีะสิอีบุ รีาคากรีะสิอีบุละ 500 บุาท ติอีมา ก ไมสิามารีถุสิงมอีบุข!าว่สิารีติามสิ"ญญาแก ข เพ่รีาะภายหล"งท-าสิ"ญญาแล!ว่ รีาคาข!าว่สิารีแพ่งข��นี้ถุ�งกรีะสิอีบุละ 2,000 บุาท ด"งนี้ � ก จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข หรี อีไม ค0าตอบ่ ก ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข เพ่รีาะรีาคา ข!าว่สิารีแพ่งข��นี้ผู�ดปกติ� ไมเป2นี้เหติ�ให!การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย

8. ก ซึ่ �อีนี้-�าติาลจ้าก ข 2 กรีะสิอีบุ ถุ�งก-าหนี้ดสิงมอีบุ ข นี้-าข!าว่สิารี 2

กรีะสิอีบุไปสิงท �บุ!านี้ขอีง ก แติ ก ไมอีย& ค. ภรีรียาขอีง ก อีย&บุ!านี้ รี"บุข!าว่สิารี 2 กรีะสิอีบุไว่! ติอีมา ก กล"บุมาบุ!านี้ ค บุอีก ก ว่า ข เป2นี้คนี้นี้-าข!าว่สิารี 2 กรีะสิอีบุมาสิงให! ก ไมว่าอีะไรี ให! ค ใชำ!ข!าว่สิารีด"งกลาว่ห�งรี"บุปรีะทานี้ได!ด"งนี้ � ก จ้ะเรี ยกให! ข สิงมอีบุนี้-�าติาล 2 กรีะสิอีบุให!แกตินี้อี กได!หรี อีไม ค0าตอบ่ จ้ะเรี ยกให! ข สิงมอีบุนี้-�าติาลอี กไมได! เพ่รีาะติามพ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ท � แนี้ชำ"ดว่า ก ยอีมรี"บุข!าว่สิารีแทนี้การีสิงมอีบุนี้-�าติาล หนี้ �การีสิงมอีบุนี้-�าติาลให! รีะง"บุแล!ว่

9. ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งเก�ดข��นี้ภายหล"งท �ได!กอีหนี้ �จ้ะถุ อีได!เสิมอีไปหรี อีไมว่าล&กหนี้ �เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ค0าตอบ่ จ้ะถุ อีเชำนี้นี้"�นี้ท�กกรีณ เสิมอีไปไมได! เพ่รีาะการีชำ-ารีะ หนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยนี้"�นี้เม �อีไมใชำคว่ามผู�ดขอีงขอีงล&กหนี้ � ล&กหนี้ �จ้�งจ้ะหล�ด พ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ � ถุ!าเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงล&กหนี้ � ล&กหนี้ �ก7ไมหล�ดพ่!นี้ แติถุ!า การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ด แม!จ้ะไมใชำคว่ามผู�ดขอีงล&ก หนี้ � ล&กหนี้ �ก7ไมหล�ดพ่!นี้จ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �

10. ก จ้!าง ข ให!ว่าดภาพ่ติ"ว่ ก เพ่รีาะ ข เป2นี้ชำางว่าดฝ่Bม อีด และม ชำ �อีเสิ ยง ท-าสิ"ญญาจ้!างเสิรี7จ้แล!ว่ ย"งไมท"นี้ว่าดภาพ่ให! ก ข ได!ข"บุรีถุยนี้ติ.ไปชำนี้ก"บุรีถุยนี้ติ.ขอีงผู&!อี �นี้โดยปรีะมาท เป2นี้เหติ�ให!รีถุยนี้ติ.ขอีง ข คว่-�า ข ได!รี"บุบุาดเจ้7บุสิาห"สิติ!อีงติ"ดแขนี้ขว่าท��ง ซึ่��งเป2นี้แขนี้ท � ข จ้ะติ!อีงใชำ!ว่าดภาพ่ ข จ้�งกลายเป2นี้คนี้ท �ไมสิามารีถุจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ค อีว่าดภาพ่ให! ก ได! ด"งนี้ � ข จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอี ก หรี อีไม ค0าตอบ่ ข ติ!อีงผู�ดชำอีบุเพ่รีาะการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย เพ่รีาะคว่ามผู�ดขอีง ข เอีง หน่�วยที่�� 3 กิารไม�ช0าระหน่��

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

28

1. ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงติ"ว่แทนี้ หรี อีบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �เสิม อีนี้ด"งว่าเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีง

2. ม หนี้ �บุางปรีะเภทท �เจ้!าหนี้ �บุ"งค"บุชำ-ารีะ โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได! สิว่นี้หนี้ �บุางปรีะเภทบุ"งค"บุชำ-ารีะโดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งไมได!

3. เป2นี้สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �ท �บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งหรี อีไมก7ได! เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!เฉพ่าะเจ้าะจ้งหรี อีเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้อียางใดอียางหนี้��งหรี อีท"�งสิอีงอียางเลยก7ได!

4. การีเรี ยกเอีาคาเสิ ยหายค อีการีเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหาย เชำนี้ท �ติามปกติ�ยอีมเก�ดข��นี้แติการีไมชำ-ารีะหนี้ �

5. กรีณ ท �เจ้!าหนี้ �ม สิว่นี้ในี้การีกรีะท-าคว่ามผู�ด ซึ่��งกอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายเจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!มากนี้!อียเพ่ ยงใดติ!อีงอีาศึ"ยพ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ปรีะมาณ ข!อีสิ-าค"ญก7ค อีว่าคว่ามเสิ ยหายได!เก�ดข��นี้เพ่รีาะฝ่$ายไหนี้เป2นี้ผู&!กอีย��งหยอีนี้กว่าก"นี้เพ่ ยงใด

6. การีท �เจ้!าหนี้ �ไมเติ อีนี้ล&กหนี้ �ถุ�งอี"นี้ติรีายแหงการีเสิ ยหายอียางรี!ายแรีงผู�ดปกติ� หรี อีละเลยไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีงหรี อีบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหายได!ถุ อีเป2นี้คว่ามผู�ดอียางหนี้��งขอีงเจ้!าหนี้ �ซึ่��งจ้ะติ!อีงเฉล �ยคว่ามรี"บุผู�ดก"บุเจ้!าหนี้ �ด!ว่ย

ความร�บ่ผ�ดชอบ่ของล.กิหน่��เพ��อคน่ที่��ให-ช0าระหน่��1. ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงติ"ว่แทนี้ขอีงตินี้และขอีงบุ�คคลท �

ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �2. ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุแม!กรีะท"�งเพ่ � อีกลฉ!อีฉลหรี อีคว่ามปรีะมาท

เล�นี้เลอีอียางรี!ายแรีงขอีงติ"ว่แทนี้ขอีงตินี้หรี อีขอีงบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � หากม ข!อีติกลงท �ท-าก"นี้ไว่!ลว่งหนี้!า

ขอบ่เขตของต�วแที่น่และผ.-ที่��ใช-ช0าระหน่��มาติรีา 220 บุ"ญญ"ติ�ว่าล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงติ"ว่แทนี้

แหงตินี้ ก"บุท"�งขอีงบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยขนี้าดเสิมอีก"นี้ว่าเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีงฉะนี้"�นี้ทานี้เข!าใจ้อียางไรีให!อีธิ�บุาย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

29

กรีณ ใดก7ติามท �ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.ท �จ้ะโทษล&กหนี้ �ได!แล!ว่ หากล&กหนี้ �ได!ใชำ!คนี้อี �นี้ท-าแทนี้ คว่ามผู�ดขอีงผู&!ท �ล&กหนี้ �ใชำ!นี้" �นี้ก7เสิมอีก"บุเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีง ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุ ท"�งนี้ �เพ่รีาะกฎหมายมาติรีา 314 บุ"ญญ"ติ�ให!บุ�คคลภายนี้อีกท-าการีชำ-ารีะหนี้ �ได! ค-าว่าติ"ว่แทนี้นี้"�นี้ม คว่ามหมายติามท �มาติรีา 797 บุ"ญญ"ติ�ไว่!ว่า อี"นี้ว่าสิ"ญญาติ"ว่แทนี้นี้"�นี้ ค อีสิ"ญญาซึ่��งบุ�คคลคนี้หนี้��งเรี ยกว่าติ"ว่แทนี้ม อี-านี้าจ้ท-าการีแทนี้บุ�คคลอี กคนี้หนี้��งเรี ยกว่า ติ"ว่การี และติกลงจ้ะท-าการีด"งนี้"�นี้ อี"นี้คว่ามเป2นี้ติ"ว่แทนี้นี้"�นี้ จ้ะเป2นี้โดยแติงติ"�ง แสิดงอีอีกชำ"ดหรี อีโดยปรี�ยายก7ยอีมท-าได! ติ"ว่แทนี้ขอีงล&กหนี้ �ติามมาติรีา 220 นี้"�นี้ จ้ะติ!อีงเป2นี้ติ"ว่แทนี้ขอีงล&กหนี้ �ในี้การีไปชำ-ารีะหนี้ � ถุ!าไมได!เป2นี้ติ"ว่แทนี้ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � ล&กหนี้ �ก7ไมติ!อีงรี"บุผู�ด สิว่นี้บุ�คคลท �ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้จ้ะเป2นี้บุ�คคลใดๆ ก7ได!ไมจ้-าก"ด แติม หนี้ �บุางปรีะเภทท �ติ" �งติ"ว่แทนี้หรี อีใชำ!ให!บุ�คคลอี �นี้ไปชำ-ารีะหนี้ �แทนี้ไมได! ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ด!ว่ยตินี้เอีง เพ่รีาะเป2นี้เรี �อีงเก �ยว่ก"บุคว่ามไว่!ว่างใจ้ หรี อีติ!อีงการีค�ณสิมบุ"ติ�พ่�เศึษเฉพ่าะติ"ว่ เชำนี้จ้!างชำางมาว่าดภาพ่ จ้!างนี้"กรี!อีงมารี!อีงแพ่ลง เป2นี้ติ!นี้

พฤต�กิารณ)ที่��ต�วแที่น่และผ.-ที่��ใช-ใน่กิารช0าระหน่��จ้ะต-องร�บ่ผ�ด และล.กิหน่��ไม�ต-องร�บ่ผ�ดชอบ่เพ��อกิลฉ้-อฉ้ลหร�อความประมาที่เล�น่เล�ออย�างร-ายแรงของต�วแที่น่ หร�อของผ.-ที่��ใช-ใน่กิารช0าระหน่��

1. นี้ายแดงท-าสิ"ญญาขายแรีด บุ�ก 500 ติ"นี้ ให!แกนี้ายด-า โดยม ข!อีสิ"ญญาว่านี้ายแดงจ้ะติ!อีงสิงมอีบุแรีด บุ�กซึ่��งอีย&จ้"งหว่"ดภ&เก7ติให!แกนี้ายด-าท �กรี�งเทพ่ฯ ในี้สิ"ญญาซึ่ �อีขายแรีด บุ�กรีะหว่างคนี้ท"�งสิอีงม ข!อีติกลงก"นี้ว่า นี้ายแดงจ้ะจ้!างนี้ายเข ยว่เป2นี้ผู&!ขนี้สิงแรีด บุ�กให!แกนี้ายด-าติามสิ"ญญา และย"งติกลงก"นี้ไว่!ด!ว่ยว่า ถุ!าม คว่ามเสิ ยหายใดๆ เก�ดข��นี้แกแรีด บุ�กท �ซึ่ �อีขายก"นี้ ไมว่าจ้ะเก�ดข��นี้เพ่รีาะการีกรีะท-าขอีงนี้ายแดงหรี อีขอีงนี้ายเข ยว่ แล!ว่นี้ายแดงจ้ะไมรี"บุผู�ดชำอีบุติอีนี้ายด-าท"�งสิ��นี้ ปรีากฏิว่านี้ายด-าไมได!รี"บุแรีด บุ�กจ้ากนี้ายแดงติามสิ"ญญา เพ่รีาะนี้ายเข ยว่ขายแรีด บุ�กท �ขนี้มาให!แกนี้ายขาว่แล!ว่เบุ ยดบุ"งเอีาเง�นี้ท �ขายได!ไปเป2นี้ปรีะโยชำนี้.ขอีงตินี้เสิ ยปรีะการีหนี้��ง หรี อีมากเพ่ ยงขายแรีด บุ�กให!แกนี้ายเหล อีงติามค-าสิ"�งขอีงนี้ายแดงอี กปรีะการีหนี้��ง ท"�งสิอีงปรีะการีนี้ �นี้ายด-าจ้ะฟ้?อีงเรี ยกคาสิ�นี้ไมทดแทนี้จ้ากนี้ายแดงอี กปรีะการีหนี้��ง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

30

ท"�งสิอีงปรีะการีนี้ �นี้ายด-าจ้ะฟ้?อีงเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ากนี้ายแดงเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแกการีกรีะท-าขอีงนี้ายเข ยว่ได!หรี อีไมเพ่รีาะเหติ�ใด

ติามหล"กท"�ว่ไปในี้มาติรีา 220 ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงติ"ว่แทนี้แหงตินี้หรี อีขอีงบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยขนี้าดเสิมอีก"นี้ว่าเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีงฉะนี้"�นี้ และถุ!าเจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ �ได!ติกลงก"นี้ไว่!ลว่งหนี้!า เป2นี้ข!อียกเว่!นี้ม�ให!ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีกลฉ!อีฉลหรี อีคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีอียางรี!ายแรีงขอีงติ"ว่แทนี้หรี อีบุ�คคลท �ล&กหนี้ �ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � ก7ท-าได!แติถุ!าเป2นี้ข!อีติกลงยกเว่!นี้ม�ให!ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีกลฉ!อีฉลหรี อีคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีอียางรี!ายแรีงขอีงตินี้นี้"�นี้ยอีมท-าไมได! ข!อีติกลงด"งกลาว่เป2นี้โมฆะติามมาติรีา 373

ติามอี�ทาหรีณ.ข!อีติกลงในี้สิ"ญญาซึ่ �อีขายรีะหว่างนี้ายแดงเจ้!าหนี้ � นี้ายด-าล&กหนี้ � เฉพ่าะข!อีท �ว่าถุ!าม คว่ามเสิ ยหายใดๆเก�ดข��นี้แกแรีด บุ�ก เพ่รีาะการีกรีะท-าขอีงนี้ายแดงล&กหนี้ �จ้�งเป2นี้โมฆะใชำ!ไมได! ติามมาติรีา 373 เพ่รีาะข!อีติกลงด"งกลาว่เป2นี้ข!อียกเว่!นี้ม�ให!นี้ายแดงล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีกลฉ!อีฉลขอีงตินี้ ในี้การีท �นี้ายแดงสิ"�งให!นี้ายเข ยว่ขายแรีด บุ�กให!นี้ายเหล อีง นี้ายแดงล&กหนี้ �ย"งติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกนี้ายด-าเจ้!าหนี้ �ในี้การีท �นี้ายด-าไมได!รี"บุแรีด บุ�ก

สิ"ญญาสิว่นี้ท �ว่า ถุ!าม คว่ามเสิ ยหายใดๆเก�ดแกแรีด บุ�ก เพ่รีาะการีกรีะท-าขอีงนี้ายเข ยว่แล!ว่ นี้ายแดงจ้ะไมรี"บุผู�ดชำอีบุติอีนี้ายด-านี้"�นี้ม ผูลใชำ!บุ"งค"บุได! เพ่รีาะล&กหนี้ �ติกลงก"บุเจ้!าหนี้ �ไว่!ลว่งหนี้!าได!ว่าล&กหนี้ �จ้ะไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงติ"ว่แทนี้หรี อีบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ติามมาติรีา 220 นี้ายด-าจ้�งฟ้?อีงเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ากนี้ายแดงเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีท �นี้ายเข ยว่ขายแรีด บุ�กโดยพ่ละการีหรี อีกลฉ!อีฉลขอีงนี้ายเข ยว่เอีงไมได!

2. นี้ายเข ยว่ขายรีถุยนี้ติ.ขอีงตินี้ให!นี้ายขาว่เม �อีชำ-ารีะเง�นี้ก"นี้เรี ยบุรี!อียแล!ว่ นี้ายเข ยว่จ้ะเอีารีถุยนี้ติ.ไปสิงมอีบุให!ท �บุ!านี้นี้ายขาว่ในี้ว่"นี้รี� งข��นี้ รี� งเชำ!านี้ายเข ยว่ใชำ!ให!นี้ายข-าข"บุรีถุขอีงตินี้เอีาไปสิงท �บุ!านี้ขอีงนี้ายขาว่ โดยนี้ายขาว่ได!ก-าชำ"บุให!นี้ายข-าว่าติ!อีงข"บุรีถุยนี้ติ.ค"นี้นี้ �ไปสิงให!แกนี้ายขาว่ให!เรี ยบุรี!อีย และนี้ายเข ยว่ย"งกลาว่ติอีไปอี กว่าถุ!าม กรีณ ใดๆเก�ดข��นี้อี"นี้เป2นี้เหติ�ให!นี้ายขาว่ไม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

31

ได!ข"บุรีถุยนี้ติ.ติามท �ติกลงก"นี้ไว่! นี้ายข-าจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดแติเพ่ ยงผู&!เด ยว่ โดยท �นี้ายเข ยว่จ้ะไมรี"บุผู�ดชำอีบุใดๆ ท"�งสิ��นี้ นี้ายข-าก7ติกลง ในี้รีะหว่างทางท �นี้ายข-าข"บุรีถุยนี้ติ.ไปเพ่ �อีสิงมอีบุให!แกนี้ายขาว่นี้"�นี้เอีง นี้ายข-าได!แอีบุนี้-ารีถุยนี้ติ.ค"นี้นี้ �ไปขายให!แกนี้ายขม แล!ว่เอีาเง�นี้ท �ได!หลบุหนี้ ไปโดยนี้ายเข ยว่ม�ได!รี& !เห7นี้ด!ว่ยเลย

ด"งนี้ � นี้ายเข ยว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีนี้ายขาว่ในี้กรีณ ท �นี้ายขาว่ไมได!รี"บุมอีบุรีถุยนี้ติ.ค"นี้นี้ �หรี อีไมเพ่รีาะเหติ�ใด

ติามอี�ทาหรีณ.เป2นี้เรี �อีงคว่ามรี"บุผู�ดขอีงล&กหนี้ � เพ่ �อีบุ�คคลท �ล&กหนี้ �ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � ซึ่��งมาติรีา 220 บุ"ญญ"ติ�ว่า ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ด“

ขอีงติ"ว่แทนี้แหงตินี้ก"บุท"�งขอีงบุ�คคลท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้โดยขนี้าดเสิมอีว่าเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีงฉะนี้"�นี้ แติบุทบุ"ญญ"ติ�แหงมาติรีา 373 หาใชำ!บุ"งค"บุแกกรีณ เชำนี้นี้ �ด!ว่ยไม”

นี้ายเข ยว่เป2นี้ล&กหนี้ �นี้ายขาว่ในี้อี"นี้ท �จ้ะติ!อีงสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ท �ซึ่ �อีขายก"นี้ให!แกนี้ายขาว่ผู&!ซึ่ �อีแตินี้ายเข ยว่ไมได!ใชำ!นี้ายข-าท-าการีชำ-ารีะหนี้ �แทนี้ ซึ่��งนี้ายเข ยว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามผู�ดขอีงนี้ายข-าท �ตินี้ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้โดยขนี้าดเสิมอีก"นี้ว่าเป2นี้คว่ามผู�ดขอีงตินี้เอีง แตินี้ายเข ยว่และนี้ายขาว่สิามารีถุท-าคว่ามติกลงไว่!ลว่งหนี้!าเป2นี้ข!อียกเว่!นี้ม�ให!นี้ายเข ยว่ติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีกลฉ!อีฉลหรี อีคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีอียางรี!ายแรีงขอีงนี้ายข-าซึ่��งเป2นี้บุ�คคลท �นี้ายเข ยว่ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ได! เป2นี้ท �นี้าสิ"งเกติว่าข!อีติกลงด"งกลาว่ จ้ะติ!อีงเป2นี้ข!อีติกลงรีะหว่างเจ้!าหนี้ �ก"ลปKปบุล&กหนี้ �ค อี นี้ายเข ยว่ก"บุนี้ายขาว่เทานี้"�นี้ ข!อีติกลงยกเว่!นี้คว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุด"งกลาว่จ้�งจ้ะใชำ!บุ"งค"บุได! แติติามอี�ทาหรีณ.ข!อีติกลงยกเว่!นี้คว่ามรี"บุผู�ดขอีงนี้ายเข ยว่ เป2นี้ข!อีติกลงรีะหว่างนี้ายเข ยว่ก"บุนี้ายข-า ค อีล&กหนี้ �ก"บุบุ�คคลท �ล&กหนี้ �ท �ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � ข!อีติกลงยกเว่!นี้คว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุขอีงนี้ายเข ยว่ด"งกลาว่นี้ �เป2นี้โมฆะใชำ!บุ"งค"บุไมได!

ด"งนี้"�นี้นี้ายข-าได!แอีบุนี้-ารีถุยนี้ติ.ไปขายให!แกนี้ายขม แล!ว่เอีาเง�นี้ท �ขายได!หลบุหนี้ ไปโดยท �นี้ายเข ยว่ม�ได!รี& !เห7นี้ด!ว่ยนี้"�นี้ ไมท-าให!นี้ายเข ยว่หล�ดพ่!นี้จ้ากคว่ามรี"บุผู�ดติอีนี้ายขาว่ได! นี้ายเข ยว่จ้�งติ!อีงรี"บุผู�ดติอีนี้ายขาว่ ในี้กรีณ ท �นี้ายขาว่ไมได!รี"บุรีถุยนี้ติ.ติามสิ"ญญา

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

32

กิารบ่�งค�บ่ช0าระหน่��โดยเฉ้พาะเจ้าะจ้ง1. ถุ!าล&กหนี้ �ละเลยเสิ ยไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �จ้ะรี!อีงขอีติอีศึาลให!

สิ" �งบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!2. เม �อีสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได! เจ้!าหนี้ �

จ้ะรี!อีงขอีติอีศึาลสิ"�ง บุ"งค"บุให!บุ�คคล ภายนี้อีกกรีะท-าการีโดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้าย ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!กรีะท-าการีอี"นี้หนี้��งอี"นี้ใด

3. ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!ท-านี้�ติ�กรีรีมอียางใดอียางหนี้��ง ศึาลจ้ะสิ"�งให!ถุ อีเอีาติามค-าพ่�พ่ากษาแทนี้การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีงล&กหนี้ �ได!

4. ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้จ้ะให!งดเว่!นี้การีอี"นี้ใด เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!รี �อีถุอีนี้ การีท �ได!กรีะท-าลงโดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้ายและให!จ้"ดการีอี"นี้คว่รีเพ่ �อีการีภายหนี้!าได!ด!ว่ย

5. เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งหรี อีเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ก7ได!

6. เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งและเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ในี้ครีาว่เด ยว่ก"นี้ก7ได!

ความหมายของกิารบ่�งค�บ่ช0าระหน่��โดยเฉ้พาะเจ้าะจ้งการีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งหมายคว่ามว่าอียางไรีมาติรีา 213 บุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กท"�ว่ไปว่าเม �อีล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �

บุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได! หมายคว่ามว่าเป2นี้หนี้ �ก"นี้อีย&อียางไรีก7บุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �อียางนี้"�นี้ได! ท"�งนี้ �ก7เพ่รีาะบุ�คคลใดกอีหนี้ �ข��นี้ ก7ปรีะสิงค.จ้ะได!สิ��งท �ตินี้ติ!อีงการี เชำนี้ อียากได!รีถุยนี้ติ.ก7ท-าสิ"ญญาซึ่ �อีรีถุยนี้ติ. ถุ!าล&กหนี้ �ไมสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให!ก7ม ว่�ธิ การีบุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �สิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให!เพ่ � อีให!เป2นี้ไปติามว่"ติถุ�ปรีะสิงค.ท �ตินี้ติ!อีงการี สิว่นี้ว่�ธิ การีท �จ้ะใชำ!เจ้!าหนี้ �ได!รี"บุติามสิ�ทธิ�ด"งกลาว่นี้"�นี้ม กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ไว่!เป2นี้พ่�เศึษค อีปรีะมว่ลกฎหมายว่�ธิ พ่�จ้ารีณาคว่ามแพ่ง

กรีณ ท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได!นี้"�นี้ สิภาพ่แหงหนี้ �จ้ะติ!อีงเปDดชำอีงว่างให!บุ"งค"บุก"นี้ได! ถุ!าสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงว่างให!บุ"งค"บุได!แล!ว่ เจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งไมได! ท"�งนี้ �เพ่รีาะหนี้ �เป2นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

33

บุ�คคลสิ�ทธิ�เป2นี้สิ�ทธิ�เหนี้ อีบุ�คคลจ้ะบุ"งค"บุเอีาแกติ"ว่ตินี้ขอีงล&กหนี้ �ไมได! เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!เฉพ่าะแติทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �เทานี้"�นี้ เชำนี้ ก. รี"บุจ้!างเข ยนี้รี&ปภาพ่ให! ข. ด!ว่ยฝ่Bม อีขอีงตินี้เอีง ก. ผู�ดสิ"ญญาไมเข ยนี้รี&ปภาพ่ให! ข.

ข. จ้ะรี!อีงขอีติอีศึาลขอีให!บุ"งค"บุ ก. เข ยนี้รี&ปภาพ่ให!แกตินี้ไมได! เพ่รีาะเป2นี้การีบุ"งค"บุเอีาแกติ"ว่ตินี้ขอีงล&กหนี้ �

นี้อีกจ้ากนี้ �สิภาพ่แหงหนี้ �ติ!อีงไมพ่!นี้ว่�สิ"ยท �ล&กหนี้ �จ้ะชำ-า รีะหนี้ �ได! ถุ!าเป2นี้การีพ่!นี้ว่�สิ"ยท �ล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!แล!ว่ เจ้!าหนี้ �ขอีให!ศึาลบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งไมได! เชำนี้แดงย มถุ!ว่ยลายครีามขอีงด-าไปแล!ว่ท-าแติก ด-าจ้ะรี!อีงติอีศึาลบุ"งค"บุให!แดงค นี้ถุ!ว่ยลายครีามขอีงตินี้ไมได! ด-าได!แติฟ้?อีงเรี ยกคาเสิ ยหายแทนี้

หนี้ �เง�นี้หรี อีหนี้ �ซึ่��งม ว่"ติถุ�ปรีะสิงค.เป2นี้การีสิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ เจ้!าหนี้ �ยอีมขอีให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได!เสิมอี เพ่รีาะเป2นี้การีบุ"งค"บุเก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้ หนี้ �ท �ม ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้การีกรีะท-า หรี อีงดเว่!นี้การีกรีะท-า ติามหล"กท"�ว่ไปแล!ว่ สิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได! เพ่รีาะเป2นี้การีบุ"งค"บุเอีาแกติ"ว่ล&กหนี้ �

กิรณ�ที่��บ่�งค�บ่ช0าระหน่��โดยเฉ้พาะเจ้าะจ้งไม�ได-ม กรีณ ใดบุ!างท �เจ้!าหนี้ �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งไมได!เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �บุ"งค"บุชำ-า รีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได! ค อีเป2นี้หนี้ �ก"นี้

อียางไรีก7บุ"งค"บุเอีาก"นี้อียางนี้"�นี้ ซึ่��งเป2นี้การีบุ"งค"บุเอีาติามว่"ติถุ�ปรีะสิงค.แหงหนี้ � แติม ข!อียกเว่!นี้ท �เจ้!าหนี้ �ไมอีาจ้ท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได!ค อี

1)สิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุก"นี้ได! ซึ่��งมาติรีา 213 ว่รีรีค 1

บุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กไว่!ว่า ถุ!าล&กหนี้ �ละเลยเสิ ยไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้“ เจ้!าหนี้ �จ้ะรี!อีงขอีติอีศึาล ให!สิ" �งบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ได!เว่!นี้แติสิภาพ่แหงหนี้ �จ้ะไมเปDดชำอีงให!ท-า เชำนี้นี้"�นี้ได!” เรี �อีงสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุก"นี้ได!นี้"�นี้เป2นี้การีพ่�จ้ารีณาติามสิภาพ่แหงหนี้ � ซึ่��งหมายคว่ามว่าเป2นี้หนี้ �ท �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงท-าเอีงเฉพ่าะติ"ว่ จ้ะให!คนี้อี �นี้ท-าแทนี้ไมได! เชำนี้ จ้!างให!รี!อีงเพ่ลง จ้!างให!ว่าดภาพ่ เป2นี้เรี �อีงว่าจ้!างเก �ยว่ก"บุคว่ามสิามารีถุเฉพ่าะติ"ว่ขอีงล&กหนี้ � ถุ!าล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ดไมไปรี!อีงเพ่ลงติามว่"นี้เว่ลาก-าหนี้ด หรี อีไมยอีมว่าดภาพ่ให! ไมม ว่�ธิ การีใดจ้ะบุ"งค"บุ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

34

ให!ท-าได! เพ่รีาะจ้ะเป2นี้การีบุ"งค"บุจ้�ติใจ้ล&กหนี้ �ให!ท-างานี้ ผูลงานี้ท �อีอีกมาจ้ะไมด ติามคว่ามปรีะสิงค.ขอีงเจ้!าหนี้ �

2)บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ท �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยแล!ว่ไมได! การีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งจ้ะท-าได!ก7ติอีเม �อีหนี้ �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยท �จ้ะท-าได! ถุ!าหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!เสิ ยแล!ว่ ก7ยอีมจ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งไมได! เพ่รีาะว่"ติถุ�ปรีะสิงค.แหงหนี้ �ไมม แล!ว่ เชำนี้ ซึ่ �อีขายม!า แติม!าท �สิงมอีบุให!เจ้!าหนี้ �ได!ติายไปแล!ว่ ก7ไมม ม!าท �จ้ะสิงมอีบุ จ้ะมาบุ"งค"บุให!สิงมอีบุม!าไมได!

กิารใช-สิ�ที่ธิ�บ่�งค�บ่ช0าระหน่��และกิารบ่�งค�บ่ช0าระหน่��โดยค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่

1. เม �อีสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได! กฎหมายได!ว่างหล"กเกณฑ์. การีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ไว่!อียางไรี

เม � อีสิภาพ่แหงนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งได! กฎหมายมาติรีา 213 ว่รีรีค 2 และ 3 ได!บุ"ญญ"ติ�ว่างหล"กเกณฑ์.การีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ว่า เม �อีสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!“ ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!กรีะท-าการีอี"นี้หนี้��งอี"นี้ใดเจ้!าหนี้ �จ้ะรี!อีงขอีติอีศึาลให!สิ" �งบุ"งค"บุให!บุ�คคลภายนี้อีกกรีะท-าการีอี"นี้นี้"�นี้โดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้ายให!ก7ได! แติถุ!าว่"ติถุ�แหงนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!กรีะท-านี้�ติ�กรีรีมอียางใดอียางหนี้��งไซึ่รี! ศึาลจ้ะสิ"�งให!ถุ อีเอีาติามค-าพ่�พ่ากษาแทนี้การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีงล&กหนี้ �ได! สิว่นี้หนี้ �ซึ่��งม ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้จ้ะให!งดเว่!นี้การีอี"นี้ใด เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!รี �อีถุอีนี้การีท �ได!กรีะท-าลงแล!ว่นี้"�นี้โดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้าย และให!จ้"ดการีอี"นี้คว่รีเพ่ �อีการีภายหนี้!าด!ว่ยก7ได!”

1) เม �อีว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้การีกรีะท-า ถุ!าล&กหนี้ �ละเลยไมชำ-ารีะหนี้ � จ้ะไปบุ"งค"บุติ"ว่ตินี้ขอีงล&กหนี้ �ให!กรีะท-าไมได! เพ่รีาะเป2นี้การีละเม�ดติอีเสิรี ภาพ่ในี้รีางกายขอีงบุ�คคล สิภาพ่แหงหนี้ �ท �จ้ะบุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �กรีะท-าไมเปDดชำอีงให!ท-าได! แติกฎหมายได!หาทางอีอีกให!ก"บุเจ้!าหนี้ � เม �อีบุ"งค"บุติ"ว่ล&กหนี้ �ไมได! ก7ให!บุ�คคลอี �นี้ท-าแทนี้โดยให!ล&กหนี้ �เป2นี้คนี้อีอีกคาใชำ!จ้าย เชำนี้ ล&กหนี้ �ปล&กโรีงเรี อีนี้รี�กล-�าอีอีกไป ถุ!าล&กหนี้ �ไมยอีมรี �อีถุอีนี้ เจ้!าหนี้ �ฟ้?อีงศึาลให!สิ" �งบุ"งค"บุให!บุ�คคลอี �นี้ท-าการีรี �อีถุอีนี้โดยให!ล&กหนี้ �เป2นี้ผู&!อีอีกคาใชำ!จ้ายในี้การีรี �อีถุอีนี้ได! ถุ!าล&กหนี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

35

ไมยอีมอีอีกคาใชำ!จ้าย ก7ขอีให!ศึาลอีอีกหมายบุ"งค"บุย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �อีอีกขายทอีดติลาดนี้-าเง�นี้มาชำ-ารีะคาใชำ!จ้ายได! บุ�คคลภายนี้อีกนี้ �จ้ะเป2นี้เจ้!าหนี้ �เอีงหรี อีบุ�คคลใดก7ได!ซึ่��งไมใชำติ"ว่ล&กหนี้ �

2) เม �อีว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!ท-านี้�ติ�กรีรีมอียางใดอียางหนี้��ง เชำนี้ ซึ่ �อีขายท �ด�นี้ ผู&!ขายไมยอีมไปโอีนี้ท �ด�นี้ท �ซึ่ �อีขายให!แกผู&!ซึ่ �อี เจ้!าหนี้ �ซึ่��งเป2นี้ผู&!ซึ่ �อีจ้ะฟ้?อีงรี!อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุให!ผู&!ขายซึ่��งเป2นี้ล&กหนี้ �ไปท-านี้�ติ�กรีรีมโอีนี้ท �ด�นี้ให!เจ้!าหนี้ �ได! ถุ!าล&กหนี้ �ไมยอีมไปโอีนี้ให!ก7ขอีให!ศึาลพ่�พ่ากษาว่า ให!ถุ อีเอีาค-าพ่�พ่ากษาแทนี้การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีงล&กหนี้ �เพ่ �อีให!พ่นี้"กงานี้เจ้!าหนี้!าท �ท �เก �ยว่ข!อีงท-านี้�ติ�กรีรีมโอีนี้ท �ด�นี้ให!แกเจ้!าหนี้ �ได!

3) เม �อีว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!งดเว่!นี้การีกรีะท-า เป2นี้เรี �อีงสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!ปรีะการีหนี้��ง แติหนี้ �ท �จ้ะชำ-ารีะนี้"�นี้เป2นี้การียกเว่!นี้การีกรีะท-าอียางใดอียางหนี้��ง เม �อีบุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ติอีตินี้เอีงไมได! กฎหมายก7ได!ให!สิ�ทธิ�แกเจ้!าหนี้ �ในี้อี"นี้ท �จ้ะฟ้?อีงศึาลขอีให!ศึาลม ค-าสิ"�งให!รี �อีถุอีนี้สิ��งปล&กสิรี!างท �ท-าข��นี้ผู�ดว่"ติถุ�แหงหนี้ � โดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้าย เจ้!าหนี้ �จ้ะขอีให!ศึาลอีนี้�ญาติให!ตินี้เอีงหรี อีบุ�คคลภายนี้อีกท-าการีรี �อีถุอีนี้ก7ได! เชำนี้ ก.

สิ"ญญาจ้ะไมสิรี!างสิ��งปล�กสิรี!างย"งบุ!านี้ขอีง ข. ติอีมา ข. ผู�ดสิ"ญญาโดยสิรี!างสิ��งปล&กสิรี!างลงไป ข. ม สิ�ทธิ�ฟ้?อีงศึาลให! ก. รี �อีสิ��งปล&กสิรี!างได! ถุ!า ก. ไมยอีมรี �อีถุอีนี้ก7ให!ศึาลสิ"�งให!เจ้!าหนี้ �หรี อีบุ�คคลอี �นี้ท-าการีรี �อีถุอีนี้ได! ไมให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้ายในี้การีรี �อีถุอีนี้

2. เม �อีเจ้!าหนี้ �ฟ้?อีงขอีให!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะฟ้?อีงเรี ยกคาเสิ ยหายหรี อีไมให!อีธิ�บุาย

เรี �อีงการีเรี ยกคาเสิ ยหายในี้กรีณ ท �เจ้!าหนี้ �ขอีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ มาติรีา 213 ว่รีรีคสิ�ดท!ายบุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กไว่!ว่า อีนี้��งบุทบุ"ญญ"ติ�ในี้ว่รีรีคท"�งหลาย“

ท �กลาว่มากอีนี้นี้ � หากรีะทบุกรีะท"�งถุ�งสิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกเอีาคาเสิ ยหายไม”หมายคว่ามว่าการีชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้ง ไมติ"ดสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �ท �จ้ะ

เรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้การีละเลยไมชำ-ารีะหนี้ � สิ�ทธิ�บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้สิ�ทธิ�เฉพ่าะติ"ว่ขอีงเจ้!าหนี้ � ค อีเจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!ก7ได!ไมใชำ!ก7ได! แม!ว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

36

หนี้ �หรี อีไมก7ติาม ถุ!าเจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายเนี้ �อีงจ้ากการีท �ล&กหนี้ �ละเลยไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �ก7ม สิ�ทธิ�เรี ยกเอีาคาเสิ ยหายจ้ากล&กหนี้ �ได!

ในี้กรีณ ท �เจ้!าหนี้ �ขอีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ � ไมว่าจ้ะขอีให!สิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ ให!กรีะท-าการีหรี อีงดเว่!นี้การีกรีะท-า หรี อีท-านี้�ติ�กรีรีมติามมาติรีา 213 ว่รีรีค 1

2 และ 3 ก7ติาม และการีไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �เสิ ยหาย เจ้!าหนี้ �ก7เรี ยกรี!อีงเอีาคาเสิ ยหายได! เชำนี้ สิ"ญญาซึ่ �อีขายรีถุยนี้ติ. ล&กหนี้ �ไมสิงมอีบุติามเว่ลาก-าหนี้ด เจ้!าหนี้ �ไมม รีถุยนี้ติ.ใชำ!ก7ติ!อีงเชำารีถุแท7กซึ่ �ไปกล"บุจ้ากท �ท-างานี้ เจ้!าหนี้ �ฟ้?อีงขอีให!บุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �สิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให!แกเจ้!าหนี้ � และในี้เว่ลาเด ยว่ก"นี้ก7จ้ะฟ้?อีงรี!อีงเอีาคาเสิ ยหายซึ่��งเสิ ยไปเพ่รีาะเชำารีถุแท7กซึ่ �ไปกล"บุมาท �ท-างานี้ ติ"�งแติว่"นี้ผู�ดนี้"ดจ้นี้กว่าล&กหนี้ �จ้ะสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให!เจ้!าหนี้ �ด!ว่ยก7ได! หรี อีถุ!าหนี้ �ม ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้การีกรีะท-าหรี อีงดเว่!นี้การีกรีะท-า เชำนี้ ปล&กสิ��งกอีสิรี!างรี�กล-�าท �ด�นี้ขอีงเจ้!าหนี้ �โดยไมสิ�จ้รี�ติ หรี อีม สิ"ญญาห!ามม�ให!ปล�กสิ��งกอีสิรี!างในี้ท �ด�นี้ขอีงเจ้!าหนี้ � แติเจ้!าหนี้ �ฝ่$าฝ่Gนี้ปล&กสิรี!างลงไป ในี้กรีณ เจ้!าหนี้ �ฟ้?อีงขอีให!บุ"งค"บุล&กหนี้ �ท-าการีรี �อีถุอีนี้สิ��งปล�กสิรี!างโดยฝ่Gนี้ใจ้ล&กหนี้ �ไมได! เจ้!าหนี้ �ก7ม สิ�ทธิ�ฟ้?อีงขอีให!ศึาลม ค-าสิ"�งให!บุ�คคลภายนี้อีกท-าการีรี �อีถุอีนี้ โดยให!ล&กหนี้ �เสิ ยคาใชำ!จ้าย และฟ้?อีงเรี ยกคาเสิ ยหาย ถุ!าเจ้!าหนี้ �พ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าติลอีดเว่ลาท �ล&กหนี้ �ละเม�ดสิ"ญญา เจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายอียางใดได!อี กด!ว่ย

กิารบ่�งค�บ่ช0าระหน่��โดยค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่1. การีเรี ยกคาเสิ ยหายได!แกเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหาย

เชำนี้ท �ติามปกติ�ยอีมเก�ดข��นี้แติการีไมชำ-ารีะหนี้ �2. เจ้!าหนี้ � เรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ เพ่ � อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติ

พ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษหากว่าค&กรีณ ท �เก �ยว่ข!อีงได!คาดเห7นี้หรี อีคว่รีจ้ะได!คาดเห7นี้พ่ฤติ�การีณ.เชำนี้นี้"�นี้ลว่งหนี้!ากอีนี้แล!ว่

3. ถุ!าเจ้!าหนี้ �ม สิว่นี้กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหาย ด!ว่ยการีค-านี้ว่ณคาเสิ ยหายติ!อีงอีาศึ"ยพ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ปรีะมาณโดยค-านี้�งว่าคว่ามเสิ ยหายได!เก�ดข��นี้เพ่รีาะฝ่$ายไหนี้เป2นี้ผู&!กอีย��งหยอีนี้เทาก"นี้เพ่ ยงไรี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

37

4. เจ้!าหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหาย เพ่รีาะการีละเลยไมเติ อีนี้ล&กหนี้ �ให!รี& !ถุ�งอี"นี้ติรีายแหงการีเสิ ยหายซึ่��งรี!ายแรีงผู�ดปกติ� หรี อีละเลยไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีงหรี อีบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหาย

5. เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �จ้นี้สิ��นี้เชำ�ง

หล�กิเกิณฑ์)ใน่กิารเร�ยกิค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่การีฟ้?อีงรี!อีงคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ม หล"กเกณฑ์.ปรีะการีใดบุ!างการีฟ้?อีงรี!อีงเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการี

ไมชำ-ารีะหนี้ �ม หล"กเกณฑ์.ด"งติอีไปนี้ �1)ติ!อีงม การีไมชำ-ารีะหนี้ � มาติรีา 222 ว่รีรีคแรีก บุ"ญญ"ติ�หล"กเกณฑ์.

สิ-าค"ญในี้การีเรี ยกรี!อีงคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ ค อี ติ!อีงม การีไมชำ-ารีะหนี้ � การีไมชำ-ารีะหนี้ �รีว่มคว่ามติลอีดถุ�งการีชำ-ารีะหนี้ �ไมถุ&กติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งแหงม&ลหนี้ �ค อี ชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!า ผู�ดเว่ลา ผู�ดสิถุานี้ท � หรี อีว่"ติถุ�แหงหนี้ �

2)ติ!อีงม พ่ฤติ�การีณ.ท �จ้ะโทษล&กหนี้ �ได! การีไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงล&กหนี้ � จ้ะเป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �เรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!นี้"�นี้จ้ะติ!อีงเก�ดจ้ากพ่ฤติ�การีณ.ท �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดพ่ฤติ�การีณ.ท �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุก7ค อี ล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ �ให!ติ!อีงติามปรีะสิงค.แหงหนี้ �ติามมาติรีา 215 ล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ด เป2นี้เหติ�ให!การีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อี"นี้ไรี!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ � ติามมาติรีา 216 การีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะอี�บุ"ติ�เหติ�หรี อีเจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีขอีงล&กหนี้ �ในี้รีะหว่างท �ล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ดติามมาติรีา 217

และการีชำ-ารีะหนี้ �กลายเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ.อียางใดอียางหนี้��ง ซึ่��งล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติามมาติรีา 218

3)ติ!อีงม คว่ามเสิ ยหาย การีไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงล&กหนี้ �จ้ะเป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �เรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได! เจ้!าหนี้ �จ้ะติ!อีงเสิ ยหายจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ เชำนี้ ก. สิ"�งซึ่ �อีนี้-�าติาลจ้าก ข. 1 ก�โลกรี"ม โดย ข. จ้ะสิงนี้-�าติาลให! ก. ท �บุ!านี้ ถุ�งก-าหนี้ด ข. ไมสิงนี้-�าติาลให! ก. แติสิงลาชำ!าไป 2 ว่"นี้ แติปรีากฏิว่าถุ�งแม! ข. จ้ะสิงให! ก. ภายในี้ก-าหนี้ดเว่ลา ก. ก7ย"งไมม โอีกาสิได!ใชำ!นี้-�าติาลขอีง ข. เพ่รีาะนี้-�าติาลเกาย"งม เหล อีใชำ!ปรีะโยชำนี้.ได!อีย& เชำนี้นี้ � ข. จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ลาชำ!า แติ ก. ก7ไมเสิ ยปรีะโยชำนี้. ก. จ้ะเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้าก ข. ไมได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

38

คว่ามเสิ ยหายจ้ะติ!อีงค-านี้ว่ณเป2นี้เง�นี้ได! คว่ามเสิ ยหายทางจ้�ติใจ้ท �ไมใชำติ"ว่เง�นี้ซึ่��งเป2นี้คว่ามเสิ ยหาย เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงเอีาจ้ากล&กหนี้ �ไมได!

คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ เจ้!าหนี้ �จ้ะติ!อีงพ่�สิ&จ้นี้.ว่าเสิ ยหายเป2นี้เง�นี้เทาใด แติถุ!าข!อีเท7จ้จ้รี�งปรีากฏิแกศึาลว่าเจ้!าหนี้ �เสิ ยหายเทาใดแล!ว่ ถุ อีว่าศึาลทรีาบุเอีง เจ้!าหนี้ �ไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงพ่�สิ&จ้นี้.

หนี้ �เง�นี้เม �อีผู�ดนี้"ดไมชำ-ารีะหนี้ � กฎหมายถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �เสิ ยหายแล!ว่ เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ค�ดดอีกเบุ �ยอี"ติรีารี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปB โดยเจ้!าหนี้ �ไมติ!อีงพ่�สิ&จ้นี้.คว่ามเสิ ยหาย ถุ!าเจ้!าหนี้ �เสิ ยหายมากกว่าดอีกเบุ �ยอี"ติรีารี!อียละเจ้7ดครี��ง เจ้!าหนี้ �ก7สิามารีถุเรี ยกจ้ากล&กหนี้ �ได! แติเจ้!าหนี้ �ติ!อีงพ่�สิ&จ้นี้.ว่าเสิ ยหายมากกว่าเป2นี้เป2นี้จ้-านี้ว่นี้เทาใด ถุ!าไมพ่�สิ&จ้นี้.ก7เรี ยกรี!อีงไมได!

คว่ามเสิ ยหายเพ่รีาะการีไมชำ-ารีะหนี้ � แม!จ้ะเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้ในี้อีนี้าคติ ถุ!าเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้แนี้นี้อีนี้ เจ้!าหนี้ �ก7เรี ยกรี!อีงเอีาจ้ากล&กหนี้ �ได!

4)ติ!อีงไมม สิ"ญญาติ"ดสิ�ทธิ� ติามมาติรีา 114 ค&กรีณ จ้ะติกลงท-าสิ"ญญาอียางใดก7ได! แม!ข!อีติกลงนี้"�นี้จ้ะผู�ดแผูกแติกติางก"บุท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ไว่! เชำนี้ เจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ �ท-าสิ"ญญาติกลงก"นี้ว่า แม!ล&กหนี้ �จ้ะละเลยไมชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �เสิ ยหาย เจ้!าหนี้ �ก7ไมติ�ดใจ้เรี ยกรี!อีงเอีาคาเสิ ยหายจ้ากล&กหนี้ � แติคว่ามข!อีนี้ �ม ข!อียกเว่!นี้ว่า ข!อีติกลงท �ผู�ดแผูกแติกติางจ้ากท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ไว่!นี้" �นี้จ้ะติ!อีงไมข"ดติอีคว่ามสิงบุเรี ยบุรี!อียหรี อีศึ ลธิรีรีมอี"นี้ด ขอีงปรีะชำาชำนี้

หล�กิเกิณฑ์)ใน่กิารกิ0าหน่ดค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่การีละเลยไมชำ-ารีะหนี้ �ขอีงล&กหนี้ �จ้นี้เป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ � ได!รี"บุคว่ามเสิ ย

หายนี้"�นี้ม หล"กเกณฑ์.ในี้การีก-าหนี้ดคาเสิ ยหายอียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายหล"กเกณฑ์.ในี้การีก-าหนี้ดคาเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � มาติรีา

222 บุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กท"�ว่ไป ด"งนี้ �1)คว่ามเสิ ยหายติ!อีงเป2นี้คว่ามเสิ ยหาย เชำนี้ ท �ติามปกติ�ยอีมเก�ดข��นี้

หมายคว่ามว่าคาเสิ ยหายธิรีรีมดาท �คนี้ท"�ว่ไปรี& !ว่าถุ!าไมม การีชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

39

คว่ามเสิ ยหายอีะไรีจ้ะเก�ดข��นี้ เชำนี้ ซึ่ �อีเครี �อีงสิ ข!าว่ ล&กหนี้ �ไมสิงมอีบุเครี �อีงสิ ข!าว่ภายในี้เว่ลาก-าหนี้ดเป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �ไมม เครี �อีงสิ ข!าว่สิ-าหรี"บุสิ ข!าว่ขาย ท-าให!ขาดรีายได!จ้ากการีสิ ข!าว่ขายว่"นี้ละ 1,000 บุาท เชำนี้นี้ �เป2นี้คว่ามเสิ ยหายธิรีรีมดาท �เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �เรี ยกเอีาจ้ากล&กหนี้ �ได!ติ"�งแติว่"นี้ผู�ดนี้"ดจ้นี้ถุ�งว่"นี้สิงมอีบุเครี �อีงสิ ข!าว่

2)คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �ไมม ใครีคาดค�ดว่าจ้ะเก�ดข��นี้ได! เนี้ �อีงจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงเอีาจ้ากล&กหนี้ �ไมได! เว่!นี้แติล&กหนี้ �รี& !มากอีนี้ลว่งหนี้!าแล!ว่ว่า ถุ!าล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �จ้ะได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายพ่�เศึษ มาติรีา 222 ว่รีรีคสิอีง ใชำ!ค-าว่า คาดเห7นี้“ ” หรี อี คว่รีจ้ะได!คาดเห7นี้“ ” หมายคว่ามว่าล&กหนี้ �ได!รี& !หรี อีคว่รีได!รี& !ว่าคว่ามเสิ ยหายจ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษนี้"�นี้จ้ะเก�ดข��นี้แกเจ้!าหนี้ � หากล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ � เชำนี้ ก. เชำาบุ!านี้ขอีง ข. เด อีนี้ละ 1,000 บุาท เม �อีหมดสิ"ญญาเชำา ข. บุอีกให! ก. อีอีกจ้ากบุ!านี้เชำาเพ่รีาะไมปรีะสิงค.จ้ะให! ก. เชำาติอี ไปเนี้ �อีงจ้ากได!ท-าสิ"ญญาให! ค. เชำาติอีจ้าก ก. เด อีนี้ละ 2,000 บุาทซึ่��งการีท-าสิ"ญญารีะหว่าง ข. และ ค. นี้ � ก. ก7รี& ! แติก7ไมยอีมอีอีกจ้ากบุ!านี้เชำาติามก-าหนี้ด ข. จ้�งได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายเด อีนี้ละ 2,000 บุาท ซึ่��งเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้จ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษ แติ ก. ก7รี& !คว่ามเสิ ยหายนี้ �ลว่งหนี้!าแล!ว่ ก. จ้�งติ!อีงชำดใชำ!คาเสิ ยหายเด อีนี้ละ 2,000 บุาท ให!แก ข.

นี้"บุติ"�งแติผู�ดนี้"ดจ้นี้กว่า ก. จ้ะอีอีกจ้ากบุ!านี้เชำาการีท �ล&กหนี้ �คาดเห7นี้หรี อีคว่รีจ้ะคาดเห7นี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้าก

พ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษเนี้ �อีงจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ล&กหนี้ �จ้ะได!คาดเห7นี้เอีง หรี อีเจ้!าหนี้ �หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกอี �นี้ใดบุอีกให!รี& !ก7ได!

คว่ามเสิ ยหายธิรีรีมดาหรี อีคว่ามเสิ ยหายพ่�เศึษนี้"�นี้ จ้ะติ!อีงเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � จ้ะเก�ดจ้ากเหติ�อี �นี้ไมได! เพ่รีาะเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �ไกลติอีเหติ� เชำนี้ ก. ไปซึ่ �อีเสิ �อีก"นี้ฝ่นี้ล&กหนี้ �ไมสิงมอีบุเสิ �อีก"นี้ฝ่นี้ให! ก.

ติามสิ"ญญา ก. ไมม เสิ �อีก"นี้ฝ่นี้ใสิอีอีกจ้ากบุ!านี้ นี้-�าฝ่นี้เปBยกท-าให!เสิ �อีผู!าเสิ ยหาย เชำนี้นี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายจ้ากล&กหนี้ �ไมได! เพ่รีาะเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �ไกลติอีเหติ�

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

40

ความเสิ�ยหายเกิ�ดจ้ากิผ.-เสิ�ยหายเองถุ!าคว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากการีได!ชำ-ารีะหนี้ �ผู&!เสิ ยหายม สิว่นี้กอีให!เก�ดข��นี้

ด!ว่ย ม หล"กเกณฑ์.ในี้การีค-านี้ว่ณคาเสิ ยหายอียางไรี ให!อีธิ�บุายม กรีณ ใดบุ!างท �ถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �เป2นี้ผู&!ม สิว่นี้กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายด!ว่ย

มาติรีา 223 ได!ว่างหล"กเกณฑ์.ในี้การีก-าหนี้ดคาเสิ ยหายในี้กรีณ ท �เจ้!าหนี้ �หรี อีผู&!เสิ ยหายม สิว่นี้กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายข��นี้เนี้ �อีงจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �ด"งนี้ �

1)ผู&!เสิ ยหายม สิว่นี้ท-าคว่ามผู�ดอีย&ด!ว่ย คว่ามเสิ ยหายท �เจ้!าหนี้ �ได!รี"บุเพ่รีาะล&กหนี้ �ละเลยไมชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ถุ!าคว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เจ้!าหนี้ �ม สิว่นี้กอีให!เก�ด เจ้!าหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้สิว่นี้นี้ �จ้ะไปเรี ยกเอีาจ้ากล&กหนี้ �ไมได! คาเสิ ยหายท �ฝ่$ายใดจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดมากนี้!อียเพ่ ยงใดนี้"�นี้ มาติรีา 223 บุ"ญญ"ติ�ว่าจ้ะติ!อีงพ่�จ้ารีณาติามพ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ปรีะมาณ ข!อีสิ-าค"ญท �สิ�ดติ!อีงพ่�จ้ารีณาว่าฝ่$ายใดเป2นี้ผู&!กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายมากนี้!อียเพ่ ยงใด ซึ่��งหมายคว่ามว่าล&กหนี้ �กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายเทาใด ล&กหนี้ �ก7รี"บุผู�ดเพ่ ยงเทานี้"�นี้ ถุ!าคว่ามผู�ดสิว่นี้ท �เหล อีเจ้!าหนี้ �เป2นี้ผู&!กอีข��นี้ เจ้!าหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ด

2)กรีณ ท �ถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �เป2นี้ผู&!ม สิว่นี้กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายด!ว่ยม ด"งนี้ �ก) เจ้!าหนี้ �ม สิว่นี้เป2นี้ผู&!กอีคว่ามเสิ ยหายข��นี้โดยติรีงติามข!อี (1)

ข) เจ้!าหนี้ �ม สิว่นี้ผู�ดโดยละเลยไมบุอีกล&กหนี้ � ไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีงหรี อีบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหาย มาติรีา 223 ว่รีรีคสิอีง บุ"ญญ"ติ�ให!เจ้!าหนี้ �หรี อีผู&!เสิ ยหายติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้จ้ากการีท �ผู&!เสิ ยหายได!ละเลยไมเติ อีนี้ล&กหนี้ �ให!รี& !สิ�กถุ�งอี"นี้ติรีายแหงการีเสิ ยหายอี"นี้รี!ายแรีงผู�ดปกติ� ซึ่��งล&กหนี้ �ไมรี& !หรี อีไมอีาจ้รี& !ได! หรี อีเพ่ ยงแติละเลยเสิ ยไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีง หรี อีบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ การีละเลยเชำนี้นี้ �ถุ อีเสิม อีนี้เทาก"บุผู&!เสิ ยหายได!ม สิว่นี้กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายเหม อีนี้ก"นี้ คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายในี้สิว่นี้นี้ � เจ้!าหนี้ �หรี อีผู&!เสิ ยหายจ้ะเรี ยกรี!อีงไมได!

ค)การีม สิว่นี้ในี้การีท-าคว่ามเสิ ยหาย การีละเลยไมติ"กเติ อีนี้ การีละเลยไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีง หรี อีไมบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหายขอีงติ"ว่แทนี้หรี อีขอีงผู&!ท �เจ้!าหนี้ �ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � ให!ถุ อีเสิม อีนี้ว่าเป2นี้การีกรีะท-าหรี อีละเลยขอีงเจ้!าหนี้ �เอีง เจ้!าหนี้ �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุด!ว่ย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

41

ที่ร�พย)สิ�น่ที่��จ้ะใช-ช0าระหน่��ท �ว่า เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะให!ชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �จ้นี้สิ��นี้

เชำ�งนี้"�นี้ทานี้เข!าใจ้อียางไรีท �ว่าเจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะให!ชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �จ้นี้สิ��นี้

เชำ�งนี้"�นี้ หมายคว่ามว่า1)ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท"�งหมดขอีงล&กหนี้ �นี้-ามาชำ-ารีะหนี้ �ได! เพ่รีาะกฎหมายถุ อี

หล"กว่าทรี"พ่ย.สิ�นี้ท"�งหมดขอีงล&กหนี้ �เป2นี้ปรีะก"นี้การีชำ-ารีะหนี้ � เม �อีล&กหนี้ �ไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �เสิ ยหายอียางไรี มากนี้!อียแคไหนี้ เจ้!าหนี้ �ฟ้?อีงรี!อีงเรี ยกเอีาจ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ได! ถุ!าม เง�นี้ก7ขอีให!ย�ดเง�นี้มาชำ-ารีะหนี้ � ถุ!าไมม เง�นี้ก7ขอีให!ย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �มาขายทอีดติลาดเอีาเง�นี้ชำ-ารีะหนี้ �ได! ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท"�งหมดขอีงล�กหนี้ �หมายคว่ามรีว่มถุ�งเง�นี้และทรี"พ่ย.สิ�นี้ๆ ซึ่��งบุ�คคลภายนี้อีกค!างชำ-ารีะแกล&กหนี้ �ด!ว่ย ซึ่��งเง�นี้และทรี"พ่ย.สิ�นี้ด"งกลาว่ แม!จ้ะอีย&ก"บุบุ�คคลภายนี้อีกก7เป2นี้เง�นี้และทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้เอีง

2)ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ท �จ้ะนี้-ามาชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ม คว่ามหมายติามมาติรีา 99 ค อีเป2นี้ท"�งว่"ติถุ�ม รี&ปรีางและไมม รี&ปรีาง ซึ่��งอีาจ้ม รีาคาและถุ อีเอีาได! ท"�งท �เป2นี้สิ"งหารี�มทรี"พ่ย.และอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. รีว่มติลอีดถุ�งสิ�ทธิ�บุางอียาง เชำนี้ล�ขสิ�ทธิ�Hซึ่��งสิามารีถุท �จ้ะจ้-าหนี้ายจ้ายโอีนี้นี้-าเง�นี้มาชำ-ารีะหนี้ �ให!เจ้!าหนี้ �ได!

3)ท �ว่าเจ้!าหนี้ �ชำอีบุท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �เอีาจ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล�กหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�งนี้"�นี้ หมายคว่ามว่าเป2นี้หนี้ �อีย&เทาใด เจ้!าหนี้ �บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!เทานี้"�นี้จ้ะไปย�ดเอีาเง�นี้หรี อีทรี"พ่ย.สิ�นี้ท"�งหมดขอีงล&กหนี้ �มาเป2นี้ขอีงเจ้!าหนี้ �ท"�งหมดไมได! ถุ!าย�ดเง�นี้ขอีงล�กหนี้ �มาชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่ ได!เง�นี้มาย"งไมครีบุจ้-านี้ว่นี้หนี้ � เจ้!าหนี้ �ก7ย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้อี �นี้ขอีงล&กหนี้ �มาขายทอีดติลาดเอีาเง�นี้มาชำ-ารีะหนี้ �ให!เจ้!าหนี้ �จ้นี้ครีบุ เม � อีได!ครีบุแล!ว่จ้ะไปย�ดมาอี กไมได! ถุ!าทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ � เป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ม รีาคามาก เม �อีขายแล!ว่ เอีาเง�นี้มาชำ-ารีะหนี้ �จ้นี้ครีบุ ย"งม เง�นี้เหล อี เง�นี้สิว่นี้ท �เหล อีติ!อีงค นี้ให!แกล&กหนี้ � ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ท �เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ย�ดมาชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ หมายคว่ามถุ�งทรี"พ่ย.ท �ล&กหนี้ �ม อีย&ในี้ปAจ้จ้�บุ"นี้ และท �จ้ะม ในี้อีนี้าคติด!ว่ย

4)ม ทรี"พ่ย.สิ�นี้บุางปรีะเภทท �เจ้!าหนี้ �ย�ดมาชำ-ารีะหนี้ �ไมได!ค อี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

42

ก)ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �หล�ดอีอีกจ้ากกอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �แล!ว่ข) ทรี"พ่ย.สิ�นี้ติ!อีงห!ามม�ให!ย�ด เพ่รีาะเก �ยว่ก"บุคว่ามสิงบุเรี ยบุรี!อีย

หรี อีศึ ลธิรีรีมอี"นี้ด ขอีงปรีะชำาชำนี้ เชำนี้ ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงรี"ฐ ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ไมอีย&ในี้คว่ามรี"บุผู�ดแหงการีบุ"งค"บุคด เชำนี้เครี �อีงนี้�งหมหล"บุนี้อีนี้ หรี อีเครี �อีงใชำ!ท �จ้-าเป2นี้ เครี �อีงม อีเครี �อีงใชำ!ท �จ้-าเป2นี้ใชำ!ในี้การีปรีะกอีบุอีาชำ พ่ ว่"ติถุ�หรี อีอี�ปกรีณ.ท � ใชำ!แทนี้อีว่"ยว่ะขอีงล&กหนี้ � ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �เป2นี้ขอีงสิว่นี้ติ"ว่โดยเฉพ่าะ เชำนี้จ้ดหมายหรี อีสิม�ดบุ"ญชำ เบุ �ยเล �ยง เง�นี้เด อีนี้ คาจ้!างขอีงข!ารีาชำการีหรี อีล&กจ้!างขอีงรี"ฐบุาลเป2นี้ติ!นี้

ค) เจ้!าหนี้ �หลายคนี้อีาจ้ได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เพ่ ยงบุางสิว่นี้ เพ่รีาะเง�นี้และทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ม ไมพ่อีชำ-ารีะหนี้ �

5)ถุ!าเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้จ้-านี้อีงหล�ด และรีาคาทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ม ปรีะมาณติ-�ากว่าจ้-านี้ว่นี้เง�นี้ท �ค!างชำ-ารีะก"นี้อีย&ก7ด หรี อีถุ!าเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้ซึ่��งจ้-านี้อีงอีอีกขายทอีดติลาดใชำ!หนี้ � จ้-านี้ว่นี้สิ�ทธิ�นี้!อียกว่าจ้-านี้ว่นี้เง�นี้ท �ค!างชำ-ารีะก"นี้อีย&ก7ได! เง�นี้ย"งขาดจ้-านี้ว่นี้อีย&เทาใด ล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุเง�นี้นี้"�นี้ นี้อีกจ้ากจ้ะม ข!อีติกลงก"นี้ว่าถุ!านี้-าทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �จ้-านี้อีงอีอีกขายทอีดติลาด ได!เง�นี้ไมพ่อีชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้อียางอี �นี้ขอีงล&กหนี้ �อีอีกขายทอีดติลาดเอีาเง�นี้มาชำ-ารีะหนี้ �ให!เจ้!าหนี้ �ได!จ้นี้ครีบุ

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 3

1. สิ รี"บุจ้!างท-าโอีงม"งกรีให! สิา 100 ใบุ ท-าเสิรี7จ้แล!ว่ สิ ได!ว่าจ้!างให! สิอีนี้ ขนี้โอีงม"งกรีไปให! สิา โดยรีถุยนี้ติ. รีะหว่างข"บุรีถุยนี้ติ.บุรีรีท�กโอีงม"งกรีไปสิงให! สิา นี้"�นี้ สิอีนี้ ได!ข"บุรีถุยนี้ติ.อีอีกนี้อีกเสิ!นี้ทางไปบุ!านี้สิา เพ่ �อีไปเย �ยม สิอี เพ่ �อีนี้ขอีงตินี้กอีนี้ท �จ้ะเอีาโอีงไปสิง สิา รีะหว่างทางไปบุ!านี้ สิอี สิอีนี้ ข"บุรีถุยนี้ติ.บุรีรีท�กโอีงม"งกรีโดยปรีะมาทชำนี้ก"บุรีถุยนี้ติ.ค"นี้อี �นี้เป2นี้เหติ�ให!รีถุยนี้ติ.ขอีง สิอีนี้ คว่-�าโอีงท �บุรีรีท�กในี้รีถุแติกเสิ ยหายหมด ด"งนี้ � สิ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอี สิา เพ่รีาะสิอีนี้ไมม โอีงม"งกรีไปสิงให! สิา หรี อีไม ค0าตอบ่ สิ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีสิาเพ่รีาะสิอีนี้เป2นี้บุ�คคลท �สิ ใชำ!ให!ไปชำ-ารีะหนี้ �ค อีสิงโอีงม"งกรีไปให!สิา

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

43

แทนี้ตินี้ เป2นี้คว่ามผู�ดขอีงสิอีนี้ท �ข"บุรีถุปรีะมาทถุ อีเสิม อีนี้ก"บุเป2นี้คว่ามผู�ด ขอีงสิ เอีง

2. ก ท-าสิ"ญญาขายข!าว่สิารีให! ข 500 กรีะสิอีบุ ก. ใชำ!ให! ค. ขนี้ข!าว่รีายนี้ �ไปสิงมอีบุให!แก ข. แติ ค. ได!นี้-าข!าว่รีายนี้ �ไปขายให! ง. แล!ว่นี้-าเง�นี้ไปใชำ!เป2นี้ปรีะโยชำนี้.สิว่นี้ตินี้เสิ ยด"งนี้ � ก. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. หรี อีไม ค0าตอบ่ ก . ติ!อีง รี"บุผู�ดชำอีบุติอี ข . เพ่รีาะ ค . เป2นี้บุ�คคลท � ก . ใชำ!ให!นี้-าข!าว่สิารีไปสิงมอีบุให!แก ข . และ ข . ย"งไมได!รี"บุมอีบุข!าว่สิารีท �สิ" �งซึ่ �อีจ้าก ก .

3. แดงว่าจ้!างขาว่ให!ว่าดภาพ่ขอีงตินี้ แติขาว่ได!ว่าจ้!างเข ยว่ให!ว่าดภาพ่ขอีงแดงอี กติอีหนี้��ง และขาว่ได!ว่าดภาพ่ขอีงแดงมาสิงมอีบุให!แดงติามก-าหนี้ดเว่ลาท �ติกลงก"นี้ไว่!แดงไมยอีมรี"บุภาพ่ว่าดด"งกลาว่เชำนี้นี้ �แดงหรี อีขาว่เป2นี้ผู&!ผู�ดสิ"ญญา ค0าตอบ่ ขาว่ผู�ดสิ"ญญาเพ่รีาะการีว่าดภาพ่นี้ �ขาว่จ้ะติ"�งติ"ว่แทนี้หรี อีใชำ!ให!บุ�คคลอี �นี้ท-าแทนี้ตินี้ไมได!ขาว่จ้ะติ!อีงท-าด!ว่ยตินี้เอีง

4. กรีณ ติอีไปนี้ �จ้ะถุ อีว่าเป2นี้การีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าจ้ง เชำนี้ แดงขายท �ด�นี้ให!ด-า แดงผู�ดสิ"ญญา ด-าฟ้?อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุให!แดงโอีนี้กรีรีมสิ�ทธิ�H ท �ด�นี้ให!ด-า

5. ก. ปล&กบุ!านี้ล-�ารี�กเข!าไปในี้ท �ด�นี้ขอีง ข. ข. บุอีกให! ก. รี �อีถุอีนี้บุ!านี้อีอีกไป ก. ไมยอีมท-า ด"งนี้ � ข. จ้ะฟ้?อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุอียางไรี ค0าตอบ่ ฟ้?อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุให!บุ�คคลภายนี้อีกท-าการีรี �อีถุอีนี้บุ!านี้อีอีกไปโดยให! ก . เป2นี้ผู&!เสิ ย คาใชำ!จ้าย

6. แดงท-าสิ"ญญาขายท �ด�นี้ให!ขาว่ แดงผู�ดสิ"ญญาไมยอีมขายท �ด�นี้ให! ขาว่จ้ะฟ้?อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุอียางไรี จ้�งจ้ะได!กรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้ท �ด�นี้ท �ซึ่ �อี ค0าตอบ่ ฟ้?อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุให!แดงโอีนี้กรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้ท �ด�นี้ให!ขาว่ หากแดงไมยอีมไปโอีนี้ กรีรีมสิ�ทธิ�Hท �ด�นี้ให!ขาว่ ก7ขอีให!ถุ อีเอีาค-าพ่�พ่ากษาแทนี้การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีง แดง

7. ก. เชำาอีาคารีจ้าก ข. เด อีนี้ละ 10,000 บุาท ครีบุก-าหนี้ดสิ"ญญาเชำา ข. ไมติ!อีงการีให! ก. เชำาอี ก และได!บุอีกให! ก. อีอีกจ้ากอีาคารีท �เชำา โดยบุอีกว่าจ้ะเอีาอีาคารีให! ค. เชำาติอี เม �อีครีบุสิ"ญญาเชำา ก. ไมยอีมอีอีกจ้ากอีาคารีท �เชำา เป2นี้เหติ�ให! ข. เอีาอีาคารีท �เชำาไปให!ให! ค. เชำาไมได! ท"�งนี้ � ค. ท-าสิ"ญญาเชำาอีาคารีจ้าก ข. เด อีนี้ละ 20,000 บุาท และได!เง�นี้ก�นี้เปลาจ้าก ค. อี ก

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

44

100,000 บุาท ด"งนี้ � ฃ. จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายจ้าก ก. เด อีนี้ละ 20,000 บุาท ในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดและเรี ยกเง�นี้ 100,000 บุาท ท �คว่รีได!จ้าก ค. เอีาจ้าก ก.

ได!หรี อีไม ค0าตอบ่ ข . เรี ยกเง�นี้เด อีนี้ละ 20,000 บุาท จ้าก ก . ได! เพ่รีาะ เป2นี้คาเสิ ยหายธิรีรีมดาท �เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ � ค อีไมสิงมอีบุอีาคารีเชำาให! แก ข . ติามก-าหนี้ด สิว่นี้เง�นี้ก�นี้เปลา 100,000 บุาทนี้"�นี้ เป2นี้คาเสิ ยหายท � เก�ดจ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษซึ่��ง ก . ไมทรีาบุลว่งหนี้!า ข . จ้ะเรี ยกเง�นี้จ้าก ก . ไม ได!

8. ก. ท-าสิ"ญญาซึ่ �อีแรีด บุ�กจ้าก ข. โดยรีะบุ�ในี้สิ"ญญาว่าเพ่ �อีนี้-าไปขายติอีให!แกโรีงถุล�งแรี ติอีมา ข. ผู�ดสิ"ญญาไมม แรีด บุ�กขายให!แก ก. ก. จ้�งไมม แรีด บุ�กไปขายให!แกโรีงถุล�งแรีติามสิ"ญญาเป2นี้เหติ�ให! ก. ขาดก-าไรีท �จ้ะได!จ้ากการีขายแรีด บุ�กเป2นี้เง�นี้ 50,000 บุาท เง�นี้จ้-านี้ว่นี้นี้ � ก. จ้ะฟ้?อีงรี!อีงเอีาจ้าก ข. ได!หรี อีไม ค0า ตอบ่ ฟ้?อีงได!เพ่รีาะแม!จ้ะเป2นี้คาเสิ ยหายท � เก�ดจ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษก7ติาม แติ ข . ก7รี& !ลว่งหนี้!าแล!ว่ว่า ก . จ้ะนี้-าแรีด บุ�กท �ซึ่ �อีไป ขายติอีให!โรีงถุล�งแรี พ่ฤติ�การีณ.เชำนี้นี้ � ก . ยอีมม โอีกาสิจ้ะได!ก-าไรี เม �อี ข . ผู�ดนี้"ดไมม แรีด บุ�กขายให!แก ก . ก . ยอีมเสิ ยหายและฟ้?อีงรี!อีงเอีาคาเสิ ยหาย จ้าก ข . ได!

9. มาท-าสิ"ญญาซึ่ �อีมะพ่รี!าว่จ้ากสิว่นี้ขอีงนี้ายม"�นี้ เพ่ �อีนี้-าไปขายในี้ติลาดเม อีงจ้-านี้ว่นี้ 1,000 ล&ก ถุ�งก-าหนี้ดสิงมอีบุ ม"�นี้เก7บุมะพ่รี!าว่ขายให!แกมาได!เพ่ ยง 500 ล&ก แล!ว่นี้-าไปสิงมอีบุให!แกมา แติมาไมยอีม เพ่รีาะสิงมอีบุให!ไมครีบุ 1,000 ล&กติามสิ"ญญา หากม"�นี้สิงมอีบุให!ครีบุ 1,000 ล&กติามสิ"ญญา มาจ้ะขายในี้ติลาดในี้เม อีงได!ก-าไรีล&กละ 1 บุาท เป2นี้เง�นี้ก-าไรีท �มาคว่รีได!ท"�งสิ��นี้ 1,000 บุาท มาจ้ะฟ้?อีงเรี ยกคาขาดก-าไรีด"งกลาว่จ้ากม"�นี้ได!หรี อีไมเพ่ ยงใด ค0าตอบ่ ฟ้?อีงเรี ยกได! 500 บุาท เพ่รีาะมาม สิว่นี้ผู�ดด!ว่ยเพ่รีาะไมยอีมรี"บุ มะพ่รี!าว่ 500 ล&กท �ม" �นี้นี้-ามาสิงมอีบุแล!ว่นี้-าไปขายเอีาก-าไรี 500 บุาท เพ่ �อี บุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้ คว่ามเสิ ยหายในี้สิว่นี้นี้ �มาจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ด จ้ะ เรี ยกเอีาก"บุม"�นี้ไมได!

10. แดงนี้-าท �ด�นี้ม โฉนี้ดไปจ้-านี้อีงไว่!ก"บุธินี้าคารี เพ่ �อีเป2นี้ปรีะก"นี้เง�นี้ก&!จ้-านี้ว่นี้ 50,000 บุาท ติอีมาแดงผู�ดนี้"ดไมชำ-ารีะหนี้ �ให!แกธินี้าคารี ธินี้าคารีย�ด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

45

ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี �นี้ขอีงแดงมาขายทอีดติลาดชำ-ารีะหนี้ �ท �เหล อีไมได! เพ่รีาะในี้สิ"ญญา จ้-านี้อีงไมได!รีะบุ�ไว่!ให!ท-าเชำนี้นี้"�นี้ได!

11. ก. ท-าสิ"ญญาซึ่ �อีไม!มะคาโมงจ้าก ข. โดยติกลงให! ข. สิงไม!ไปให! ก. เม � อีถุ�งก-าหนี้ด ข. ได!ให! ค. ล&กจ้!างข"บุรีถุยนี้ติ.บุรีรีท�กไม!ไปสิงให! ก.

รีะหว่างทาง ค. ข"บุรีถุยนี้ติ.โดยปรีะมาทไปชำนี้ก"บุรีถุขอีงคนี้อี �นี้เป2นี้เหติ�ให!ไฟ้ไหม!รีถุยนี้ติ.และไม!ท �บุรีรีท�กมาในี้รีถุเสิ ยหายท"�งหมด ด"งนี้ � ข. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ก. หรี อีไม ค0าตอบ่ ข . จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ก . เพ่รีาะคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้ จ้ากคว่ามผู�ดขอีง ค . ซึ่��งเป2นี้บุ�คคลท � ข . ใชำ!ให!นี้-าไม!ไปสิงให! ก .

12. ด-าท-าสิ"ญญาซึ่ �อีนี้-�าม"นี้เบุนี้ซึ่�นี้จ้ากขาว่จ้-านี้ว่นี้ 5,000 ล�ติรี ถุ�งก-าหนี้ดสิงมอีบุ ขาว่จ้!างเข ยว่ขนี้นี้-�าม"นี้ไปสิงด-าโดยทางรีถุยนี้ติ. แติแทนี้ท �เข ยว่จ้ะขนี้นี้-�าม"นี้ไปสิงให!ด-า เข ยว่ก"บุนี้-านี้-�าม"นี้ไปขายแล!ว่นี้-าเง�นี้ท �ได!ไปใชำ!เป2นี้ปรีะโยชำนี้.สิว่นี้ติ"ว่เสิ ยด"งนี้ � ขาว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!รีาคานี้-�าม"นี้ให!ด-าหรี อีไม ค0าตอบ่ ขาว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!รีาคานี้-�าม"นี้ให!แกด-า เพ่รีาะด-าใชำ!ให!เข ยว่นี้-านี้-�าม"นี้ไป สิงให!ด-า เม �อีเข ยว่กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกด-า ขาว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเสิม อีนี้ก"บุ ขาว่ได!กอีคว่ามเสิ ยหายข��นี้เอีง

13. โติCะขายเครี �อีงเรี อีนี้ขอีงตินี้ให!แกติ&! โดยชำ-ารีะรีาคาก"นี้เรี ยบุรี!อียแล!ว่ และติกลงก"นี้ว่าโติCะจ้ะเอีาเครี �อีงเรี อีนี้ไปสิงให!ท �บุ!านี้ขอีงติ&!ในี้เย7นี้ว่"นี้เด ยว่ก"นี้เม �อีติ&!กล"บุบุ!านี้แล!ว่ โติCะได!ว่าจ้!างติ"�งให!เอีาเครี �อีงเรี อีนี้ไปสิงให!ติ&!โดยม ข!อีติกลงว่าติ"�งจ้ะติ!อีงนี้-าเครี �อีงเรี อีนี้ไปสิงให!ติ&!ถุ�งบุ!านี้ขอีงติ&!ให!เรี ยบุรี!อีย ถุ!าหากติ&!ไมได!รี"บุเครี �อีงเรี อีนี้หรี อีเครี �อีงเรี อีนี้ชำ-ารี�ดเสิ ยหายติ"�งจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีติ&!แติเพ่ ยงผู&!เด ยว่โดยโติCะจ้ะไมรี"บุผู�ดชำอีบุด!ว่ยติกลงก"นี้เสิรี7จ้แล!ว่ ติ"�งได!เอีาเครี �อีงเรี อีนี้บุรีรีท�กรีถุยนี้ติ.ขอีงตินี้เพ่ �อีนี้-าไปสิง แติในี้รีะหว่างทาง ติ"�งกล"บุนี้-าเอีาเครี �อีงเรี อีนี้ไปขายให!เติ ยง ติ&!เลยไมได!รี"บุเครี �อีงเรี อีนี้ติามสิ"ญญาด"งนี้ �โติCะจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีติ&!ในี้การีท �ติ&!ไมได!รี"บุเครี �อีงเรี อีนี้หรี อีไม ค0าตอบ่ โติCะจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุติอีติ&!เพ่รีาะติ"�งเป2นี้บุ�คคลท �โติCะให!ไปชำ-ารีะหนี้ � ข!อีติกลงท � โติCะก"บุติ"�งให!ไว่!ติอีก"นี้ไมม ผูลบุ"งค"บุเพ่รีาะไมใชำข!อีติกลงท �โติCะม ก"บุติ&!

14. หล"กท"�ว่ไปขอีงการีบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งค อี สิภาพ่แหงหนี้ �ติ!อีงเปDดชำอีงให!บุ"งค"บุได!โดยม ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้การีสิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ และการีชำ-ารีะหนี้ �ย"งเป2นี้ว่�สิ"ยท �กรีะท-าได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

46

15. ก. ซึ่ �อีท �ด�นี้ม โฉนี้ดแปลงหนี้��งจ้าก ข. ชำ-ารีะเง�นี้ก"นี้เรี ยบุรี!อียแล!ว่ แติ ข. ไมยอีมไปจ้ดทะเบุ ยนี้โอีนี้กรีรีมสิ�ทธิ�Hท �ด�นี้ให! ก. ด"งนี้ � ก. จ้ะฟ้?อีงรี!อีงบุ"งค"บุอียางไรี ก. จ้�งจ้ะได!กรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้ท �ด�นี้ ค0าตอบ่ ฟ้?อีงขอีให!ศึาลบุ"งค"บุให! ข . ไปจ้ดทะเบุ ยนี้โอีนี้กรีรีมสิ�ทธิ�Hท �ด�นี้ให! ถุ!า ข . ไมไปก7ถุ อีเอีาค-าพ่�พ่ากษาแทนี้ การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีง ข . ให!เจ้!าพ่นี้"กงานี้ท �ด�นี้จ้ดทะเบุ ยนี้โอีนี้ในี้ท �ด�นี้ให! ข .

16. ก. ท-าสิ"ญญาซึ่ �อีขายท �ขอีง ข. เพ่ �อีปล&กบุ!านี้อีย&อีาศึ"ยโดยม ข!อีติกลงว่า ข. ให! ก. ใชำ!ถุนี้นี้สิว่นี้บุ�คคลขอีง ข. ท �ผูานี้ท �ด�นี้ขอีง ก. เพ่ �อีอีอีกสิ&ถุนี้นี้ใหญได! ติอีมา ก. ก"บุ ข. ม เรี �อีงไมถุ&กก"นี้ ข. จ้�งท-าปรีะติ&ปDดก"�นี้ถุนี้นี้ไมให! ก. ใชำ!เป2นี้ทางเด�นี้อีอีกไปสิ&ถุนี้นี้ใหญได! ด"งนี้ � ก. จ้ะด-าเนี้�นี้การีอียางไรีเพ่ �อีให!รี �อีถุอีนี้ปรีะติ&อีอีกไปจ้ากถุนี้นี้เสิ ย ค0าตอบ่ ก . จ้ะติ!อีงฟ้?อีงให!ศึาลสิ"�งให!บุ�คคล ภายนี้อีกจ้ากติ"ว่ ข . จ้"ดการีรี �อีถุอีนี้ปรีะติ&อีอีกโดยให! ข . เป2นี้ผู&!เสิ ยคาใชำ!จ้ายในี้ การีรี �อีถุอีนี้

17. กรีณ ท �หนี้ �ม ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้สิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ล&กหนี้ �ผู�ดนี้"ดไมชำ-ารีะหนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ค อี ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะฟ้?อีงศึาลขอีให!สิงบุ"งค"บุให!ล&กหนี้ �สิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้และให!ชำดใชำ!คาเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากการีไมชำ-ารีะหนี้ �

18. ม หล"กเกณฑ์.อีะไรีบุ!างท �จ้ะเรี ยกรี!อีงคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ากล&กหนี้ �ได! ค0าตอบ่ (ก) ติ!อีงม การีไมชำ-ารีะหนี้ �และเจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหาย (ข) การีไมชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้เพ่รีาะพ่ฤติ�การีณ. ซึ่��งจ้ะโทษล&กหนี้ �ได! (ค) ติ!อีงไมม ข!อีสิ"ญญาติ"ดสิ�ทธิ�เจ้!าหนี้ �ไมให!เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหาย

19. ม ว่าจ้!าง มา ให!สิรี!างบุ!านี้ให! มาสิรี!างบุ!านี้ไมเสิรี7จ้ติามก-าหนี้ดเว่ลาท �ติกลง ม ไมสิามารีถุเอีาบุ!านี้ไปให! มา เชำาติามสิ"ญญาท �ม ก"บุมาท-าก"นี้ไว่!เป2นี้เหติ�ให! ม ติ!อีงถุ&กปรี"บุเป2นี้เง�นี้ 10,000 บุาท และขาดปรีะโยชำนี้.ไมได!คาเชำาบุ!านี้จ้าก มา เด อีนี้ละ 5,000 บุาท เป2นี้เว่ลา 4 เด อีนี้เป2นี้เง�นี้ 20,000 บุาท ด"งนี้ � ม จ้ะฟ้?อีงเรี ยกคาปรี"บุท �เสิ ยไปและขาดปรีะโยชำนี้.ท �คว่รีจ้ะได!จ้าก มา ได!หรี อีไม ค0าตอบ่ ฟ้?อีงเรี ยกคาปรี"บุและคาขาดปรีะโยชำนี้.จ้าก มา ไมได!เพ่รีาะ เป2นี้คาเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากพ่ฤติ�การีณ.พ่�เศึษซึ่��งมา ไมคาดเห7นี้หรี อีคว่รีจ้ะได! คาดเห7นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

47

20. มาติรีา 214 บุ"ญญ"ติ�ว่า เจ้!าหนี้!าท �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะให!ชำ-ารีะหนี้ �ขอีงตินี้จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �จ้นี้สิ��นี้เชำ�งนี้"�นี้ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี ค0าตอบ่ เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �เพ่ ยงเทาท �พ่อีจ้ะชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้เทานี้"�นี้ จ้ะย�ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �เก�นี้กว่าท �จ้-าเป2นี้จ้ะติ!อีงชำ-ารีะแกตินี้ไมได!

หน่�วยที่�� 4 กิารร�บ่ช�วงสิ�ที่ธิ� กิารใช-สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องของล.กิหน่��และกิารเพ�กิถุอน่ กิารฉ้-อฉ้ล

1. การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ� เป2นี้ผูลพ่�เศึษแหงหนี้ �อียางหนี้��ง และจ้ะม ได!เฉพ่าะท �กฎหมายรีะบุ�ไว่!เทานี้"�นี้ ติามมาติรีา 226 กฎหมายบุ"ญญ"ติ�เรี �อีงการีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ไว่! 2 กรีณ ค อี การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ซึ่��งเรี ยกว่าชำว่งบุ�คคล และการีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ท �กฎหมายเรี ยกว่าชำว่งทรี"พ่ย.

2. การีใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ � เป2นี้ว่�ธิ การีซึ่��งกฎหมายก-าหนี้ดให!เจ้!าหนี้ �สิามารีถุคว่บุค�มกอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �เพ่ �อีการีท �เจ้!าหนี้ � จ้ะได!บุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �เอีาจ้ากกอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �เพ่ �อีม�ให!เป2นี้ท �เสิ ยหายแกตินี้ รีว่มท"�งให!เจ้!าหนี้ �ใชำ!ว่�ธิ การีท �จ้ะให!ได!มาซึ่��งทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �บุ�คคลภายนี้อีกติ!อีงชำ-ารีะแกล&กหนี้ �ด!ว่ย

3. การีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉล เป2นี้ว่�ธิ การีคว่บุค�มกอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �อี กอียางหนี้��งค อี ม�ให!ล&กหนี้ �จ้-าหนี้าย จ้าย โอีนี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ม อีย&ไป ท-าให!เจ้!าหนี้ �ไมสิามารีถุบุ"งค"บุให!ใชำ!หนี้ �ได!เพ่ ยงพ่อีจ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ล&กหนี้ �ม เหล อีอีย&

กิารร�บ่ช�วงสิ�ที่ธิ�1. บุ�คคลผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �ชำอีบุท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ท"�งหลายบุรีรีดาท �เจ้!าหนี้ �

ม อีย&โดยม&ลหนี้ � รีว่มท"�งปรีะก"นี้แหงหนี้ �นี้" �นี้ได!ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง2. กรีณ ท �ม การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�นี้"�นี้ ม ได!โดยบุทบุ"ญญ"ติ�แหงกฎหมายเทานี้"�นี้

โดยกฎหมายได!บุ"ญญ"ติ�ไว่!สิามกรีณ ค อี ติามมาติรีา 227 229 และ 230

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

48

3. เม �อีเก�ดการีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ข��นี้ สิ�ทธิ�ท"�งหลายท �เจ้!าหนี้ �เด�มม อีย&ในี้ม&ลหนี้ �ติกมาเป2นี้ขอีงผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ� แติผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ท �รี "บุชำว่งมาให!เป2นี้ท �เสิ �อีมเสิ ย

4. ชำว่งทรี"พ่ย. ได!แก เอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้หนี้��งเข!าแทนี้ท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี กอี"นี้หนี้��งในี้ฐานี้ะนี้�ติ�นี้"ยอียางเด ยว่ก"นี้ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้กอีนี้

5. กรีณ ชำว่งทรี"พ่ย.นี้"�นี้ม ได!โดยบุทบุ"ญญ"ติ�แหงกฎหมายเทานี้"�นี้ โดยกฎหมายบุ"งค"บุไว่! 2 กรีณ ค อี ติามมาติรีา 228 และ 231

มาตรา 226 บุ�คคลผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ � ชำอีบุท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ� ท"�งหลายบุรีรีดาท �เจ้!าหนี้ �ม อีย&โดยม&ลหนี้ � รีว่มท"�งปรีะก"นี้แหงหนี้ �นี้" �นี้ ได!ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง

ชำว่งทรี"พ่ย. ได!แกเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้หนี้��งเข!าแทนี้ท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี ก อี"นี้หนี้��งในี้ฐานี้ะนี้�ติ�นี้"ยอียางเด ยว่ก"นี้ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้กอีนี้

มาตรา 227 เม �อีเจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายเติ7ม ติามรีาคาทรี"พ่ย.หรี อีสิ�ทธิ�ซึ่��งเป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �นี้" �นี้แล!ว่ ทานี้ว่าล&กหนี้ �ยอีม เข!าสิ&ฐานี้ะเป2นี้ผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �อี"นี้เก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.หรี อีสิ�ทธิ� นี้"�นี้ ๆ ด!ว่ยอี-านี้าจ้กฎหมาย

มาตรา 228 ถุ!าพ่ฤติ�การีณ.ซึ่��งท-าให!การีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อี"นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย นี้"�นี้เป2นี้ผูลให!ล&กหนี้ �ได!มาซึ่��งขอีงแทนี้ก7ด หรี อีได!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคา สิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีทรี"พ่ย.อี"นี้จ้ะพ่�งได!แกตินี้นี้"�นี้ก7ด ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะ เรี ยกให!สิงมอีบุขอีงแทนี้ท �ได!รี"บุไว่! หรี อีจ้ะเข!าเรี ยกเอีาคาสิ�นี้ไหม ทดแทนี้เสิ ยเอีงก7ได!

ถุ!าเจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่รีาะการีไมชำ-ารีะหนี้ � และถุ!าใชำ!สิ�ทธิ�นี้"�นี้ด"งได!รีะบุ�ไว่!ในี้ว่รีรีคติ!นี้ไซึ่รี! คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้อี"นี้ จ้ะพ่�งใชำ!แกเจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ยอีมลดจ้-านี้ว่นี้ลงเพ่ ยงเสิมอีรีาคาแหงขอีงแทนี้ ซึ่��งล&กหนี้ �ได!รี"บุไว่! หรี อีเสิมอีจ้-านี้ว่นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ท �ล&กหนี้ � จ้ะเรี ยกรี!อีงได!นี้"�นี้

มาตรา 229 การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ยอีมม ข��นี้ด!ว่ยอี-านี้าจ้กฎหมาย และ ยอีมสิ-าเรี7จ้เป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกบุ�คคลด"งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ � ค อี

(1) บุ�คคลซึ่��งเป2นี้เจ้!าหนี้ �อีย&เอีง และมาใชำ!หนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �อี ก คนี้หนี้��งผู&!ม สิ�ทธิ�จ้ะได!รี"บุใชำ!หนี้ �กอีนี้ตินี้ เพ่รีาะเขาม บุ�รี�มสิ�ทธิ� หรี อีม สิ�ทธิ�จ้-านี้-า จ้-านี้อีง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

49

(2) บุ�คคลผู&!ได!ไปซึ่��งอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ใด และเอีาเง�นี้รีาคาคาชำ �อี ใชำ!ให!แกผู&!รี "บุจ้-านี้อีงทรี"พ่ย.นี้"�นี้เสิรี7จ้ไป

(3) บุ�คคลผู&!ม คว่ามผู&กพ่"นี้รีว่มก"บุผู&!อี �นี้ หรี อีเพ่ �อีผู&!อี �นี้ในี้อี"นี้จ้ะติ!อีง ใชำ!หนี้ � ม สิว่นี้ได!เสิ ยด!ว่ยในี้การีใชำ!หนี้ �นี้" �นี้ และเข!าใชำ!หนี้ �นี้" �นี้

มาตรา 230 ถุ!าในี้การีท �เจ้!าหนี้ �นี้-าบุ"งค"บุย�ดทรี"พ่ย.อี"นี้หนี้��งอี"นี้ใด ขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้ บุ�คคลผู&!ใดจ้ะติ!อีงเสิ �ยงภ"ยเสิ ยสิ�ทธิ�ในี้ทรี"พ่ย.อี"นี้นี้"�นี้เพ่รีาะ การีบุ"งค"บุย�ดทรี"พ่ย.ไซึ่รี! ทานี้ว่าบุ�คคลผู&!นี้" �นี้ม สิ�ทธิ�จ้ะเข!าใชำ!หนี้ �เสิ ยแทนี้ ได! อีนี้��ง ผู&!ครีอีงทรี"พ่ย.อี"นี้หนี้��งอี"นี้ใด ถุ!าจ้ะติ!อีงเสิ �ยงภ"ยเสิ ยสิ�ทธิ� ครีอีงทรี"พ่ย.นี้"�นี้ไปเพ่รีาะการีบุ"งค"บุย�ดทรี"พ่ย. ก7ยอีมม สิ�ทธิ�จ้ะท-าได! เชำนี้เด ยว่ก"บุท �ว่ามานี้"�นี้

ถุ!าบุ�คคลภายนี้อีกผู&!ใดมาใชำ!หนี้ �แทนี้ จ้นี้เป2นี้ท �พ่อีใจ้ขอีงเจ้!าหนี้ � แล!ว่บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ยอีมเข!ารี"บุชำว่งสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงเจ้!าหนี้ � แติสิ�ทธิ� เรี ยกรี!อีงอี"นี้นี้ �จ้ะบุ"งค"บุให!เป2นี้ท �เสิ �อีมเสิ ยแกเจ้!าหนี้ �หาได!ไม

มาตรา 231 ถุ!าทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �จ้-านี้อีง จ้-านี้-า หรี อีอีย&ในี้บุ"งค"บุบุ�รี�มะ สิ�ทธิ�ปรีะการีอี �นี้นี้"�นี้ เป2นี้ทรี"พ่ย.อี"นี้ได!เอีาปรีะก"นี้ภ"ยไว่!ไซึ่รี!ทานี้ว่าสิ�ทธิ� จ้-านี้อีง จ้-านี้-าหรี อีบุ�รี�มสิ�ทธิ�อียางอี �นี้นี้"�นี้ ยอีมครีอีบุไปถุ�งสิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยก รี!อีงเอีาแกผู&!รี "บุปรีะก"นี้ภ"ยด!ว่ย

ในี้กรีณ ท �เป2นี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ถุ!าผู&!รี "บุปรีะก"นี้ภ"ยได!รี& ! หรี อีคว่รี จ้ะได!รี& !ว่าม จ้-านี้อีงหรี อีบุ�รี�มะสิ�ทธิ�อียางอี �นี้ไซึ่รี! ทานี้ย"งม�ให!ผู&!รี "บุปรีะ ก"นี้ภ"ยใชำ!เง�นี้ให!แกผู&!เอีาปรีะก"นี้ภ"ย จ้นี้กว่าจ้ะได!บุอีกกลาว่เจ้ตินี้า เชำนี้นี้"�นี้ไปย"งผู&!รี "บุจ้-านี้อีง หรี อีเจ้!าหนี้ �ม บุ�รี�มะสิ�ทธิ�คนี้อี �นี้แล!ว่ และม�ได! รี"บุค-าค"ดค!านี้การีท �จ้ะใชำ!เง�นี้นี้"�นี้มาภายในี้เด อีนี้หนี้��งนี้"บุแติว่"นี้บุอีกกลาว่ แติสิ�ทธิ�อียางใด ๆ ท �ได!ไปจ้ดทะเบุ ยนี้ ณ หอีทะเบุ ยนี้ท �ด�นี้นี้"�นี้ ทานี้ให!ถุ อีว่าเป2นี้อี"นี้รี& !ถุ�งผู&!รี "บุปรีะก"นี้ภ"ย ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีด ถุ�งการีจ้-านี้อีงสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ท �กฎหมายอีนี้�ญาติให!ท-าได!นี้" �นี้ด!ว่ย

ในี้กรีณ ท �เป2นี้สิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ผู&!รี "บุปรีะก"นี้ภ"ยจ้ะใชำ!เง�นี้ให!แกผู&!เอีา ปรีะก"นี้ภ"ยโดยติรีงก7ได! เว่!นี้แติตินี้จ้ะได!รี& !หรี อีคว่รีจ้ะได!รี& !ว่าทรี"พ่ย. นี้"�นี้ติกอีย&ในี้บุ"งค"บุจ้-านี้-า หรี อีบุ�รี�มะสิ�ทธิ�อียางอี �นี้

ผู&!รี "บุปรีะก"นี้ภ"ยไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอีเจ้!าหนี้ � ถุ!าทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้ได!เอีา ปรีะก"นี้ภ"ยไว่!นี้" �นี้ได!ค นี้มา หรี อีได!จ้"ดขอีงแทนี้ให!ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ �ทานี้ให!อีนี้�โลมบุ"งค"บุแก

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

50

กรีณ บุ"งค"บุซึ่ �อี ก"บุท"�งกรีณ ท �ติ!อีงใชำ!คาเสิ ยหายอี"นี้คว่รีจ้ะได!แกเจ้!าขอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ เพ่รีาะเหติ� ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท-าลายหรี อีบุ�บุสิลายนี้"�นี้ด!ว่ย

มาตรา 232 ถุ!าติามคว่ามในี้ มาติรีา กอีนี้นี้ �เป2นี้อี"นี้ว่าจ้ะเอีาเง�นี้จ้-านี้ว่นี้หนี้��งให!แทนี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ท-าลายหรี อีบุ�บุสิลายไซึ่รี! เง�นี้จ้-านี้ว่นี้ นี้ �ทานี้ย"งม�ให!สิงมอีบุแกผู&!รี "บุจ้-านี้อีง ผู&!รี "บุจ้-านี้-า หรี อีเจ้!าหนี้ �ม บุ�รี�มสิ�ทธิ� คนี้อี �นี้กอีนี้ท �หนี้ �ซึ่��งได!เอีาทรี"พ่ย.นี้ �เป2นี้ปรีะก"นี้ไว่!นี้" �นี้จ้ะถุ�งก-าหนี้ด และ ถุ!าค&กรีณ ไมสิามารีถุจ้ะติกลงก"บุล&กหนี้ �ได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าติางฝ่$ายติาง ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!นี้-าเง�นี้จ้-านี้ว่นี้นี้"�นี้ไปว่างไว่! ณ สิ-านี้"กงานี้ว่าง ทรี"พ่ย.เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้ เว่!นี้แติล&กหนี้ �จ้ะหาปรีะก"นี้ให!ไว่! ติามสิมคว่รี

กิารร�บ่ช�วงสิ�ที่ธิ� (ร�บ่ช�วงบ่�คคล)

การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ� เก�ดข��นี้โดยผูลขอีงกฎหมายปรีะการีเด ยว่เสิมอีไปหรี อีไม และจ้ะม การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ได!ในี้กรีณ ใดบุ!าง

การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�เก�ดโดยผูลขอีงกฎหมายเสิมอีไป ไมอีาจ้เก�ดจ้ากข!อีติกลงหรี อีสิ"ญญารีะหว่างค&กรีณ ได! การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�จ้ะม ได! กรีณ ติามมาติรีา 228 และ 231

กิารร�บ่ช�วงที่ร�พย)ชำว่งทรี"พ่ย. เก�ดข��นี้โดยผูลขอีงกฎหมายปรีะการีเด ยว่เสิมอีไปหรี อีไม

และจ้ะม ได!ในี้กรีณ ใดบุ!างชำว่งทรี"พ่ย.เก�ดข��นี้โดยผูลขอีงกฎหมายเสิมอีไป ไมอีาจ้เก�ดจ้ากข!อี

ติกลงหรี อีสิ"ญญารีะหว่างค&กรีณ ได! กรีณ ติามมาติรีา 227 229 และ 230

กิารใช-สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องของล.กิหน่��1. ถุ!าล&กหนี้ �ข"ดข นี้ไมยอีมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง หรี อีเพ่�กเฉยไมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยก

รี!อีง เป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �ติ!อีงเสิ ยปรีะโยชำนี้. เจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีงแทนี้ล&กหนี้ �เพ่ �อีป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงตินี้ในี้ม&ลหนี้ �นี้" �นี้ก7ได! เว่!นี้แติในี้ข!อีท �เป2นี้การีขอีงล&กหนี้ �สิว่นี้ติ"ว่โดยแท!

2. ว่�ธิ การีใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้ ค อี เจ้!าหนี้ �ผู&!ใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้จ้ะติ!อีงขอีหมายเรี ยกล&กหนี้ �มาในี้คด นี้"�นี้ด!ว่ยชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

51

3. ผูลขอีงการีใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ �ก7ค อี หากม การีได!รี"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้มาติามค-าพ่�พ่ากษาทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ก7ติกเป2นี้ขอีงล&กหนี้ �เด�ม

หล�กิเกิณฑ์)กิารใช-สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องของล.กิหน่��อีธิ�บุายหล"กเกณฑ์.การีใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ �หล"กเกณฑ์.การีใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ � อีธิ�บุายได!โดยใชำ!หล"กติาม

มาติรีา 233 และ 234

กิารใช-สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องของล.กิหน่��มาตรา 233 ถุ!าล&กหนี้ �ข"ดข นี้ไมยอีมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง หรี อีเพ่�กเฉย

เสิ ยไมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง เป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �ติ!อีงเสิ ยปรีะโยชำนี้.ไซึ่รี! ทานี้ ว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง แทนี้ล&กหนี้ �เพ่ �อี ป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงตินี้ในี้ม&ลหนี้ �นี้" �นี้ก7ได! เว่!นี้แติในี้ข!อีท �เป2นี้การีขอีง ล&กหนี้ �สิว่นี้ติ"ว่โดยแท!

มาตรา 234 เจ้!าหนี้ �ผู&!ใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ �นี้" �นี้จ้ะติ!อีงขอี หมายเรี ยกล&กหนี้ �มาในี้คด นี้"�นี้ด!ว่ย

มาตรา 235 เจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ � เรี ยกเง�นี้เติ7ม จ้-านี้ว่นี้ท �ย"งค!างชำ-ารีะแกล&กหนี้ �โดยไมติ!อีงค-านี้�งถุ�งจ้-านี้ว่นี้ท �ค!างชำ-ารีะ แกตินี้ก7ได! ถุ!าจ้-าเลยยอีมใชำ!เง�นี้เพ่ ยงเทาจ้-านี้ว่นี้ท �ล&กหนี้ �เด�มค!าง ชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �นี้" �นี้คด ก7เป2นี้เสิรี7จ้ก"นี้ไป แติถุ!าล&กหนี้ �เด�มได!เข!าชำ �อีเป2นี้ โจ้ทก.ด!ว่ย ล&กหนี้ �เด�มจ้ะขอีให!ศึาลพ่�จ้ารีณาพ่�พ่ากษาติอีไปในี้สิว่นี้ จ้-านี้ว่นี้เง�นี้ท �ย"งเหล อีติ�ดค!างอีย&ก7ได!

แติอียางไรีก7ด ทานี้ม�ให!เจ้!าหนี้ �ได!รี"บุมากไปกว่าจ้-านี้ว่นี้ท �ค!างชำ-ารีะ แกตินี้นี้"�นี้เลย

มาตรา 236 จ้-าเลยม ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �เด�มอีย&อียางใด ๆ ทานี้ว่าจ้ะ ยกข��นี้ติอีสิ&!เจ้!าหนี้ �ได!ท"�งนี้"�นี้ เว่!นี้แติข!อีติอีสิ&!ซึ่��งเก�ดข��นี้เม �อีย �นี้ฟ้?อีงแล!ว่

ว�ธิ�กิารและผลของกิารใช-สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องของล.กิหน่��ข. เป2นี้หนี้ �ก&!ย ม ก. อีย& 500,000 บุาท ก. ฟ้?อีงเรี ยกเง�นี้ก&!ด"งกลาว่

ติอีศึาลแพ่ง ศึาลพ่�จ้ารีณาแล!ว่พ่�พ่ากษายกฟ้?อีงขอีง ก. ให! ก. แพ่!คด ก.

อี�ทธิรีณ. ศึาลอี�ทธิรีณ.พ่�พ่ากย นี้ ก. ไมม ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี �นี้นี้อีกจ้ากเง�นี้ก&!จ้-านี้ว่นี้นี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

52

และไมปรีะสิงค.จ้ะฎ กาค"ดค!านี้ค-าพ่�พ่ากษาขอีงศึาลอี�ทธิรีณ. เพ่รีาะเห7นี้ว่าแพ่!คด มาแล!ว่ถุ�ง 2 ศึาลแล!ว่ ค. จ้�งเป2นี้เจ้!าหนี้ � ก. ค!างจ้!างท-าขอีง เป2นี้เง�นี้ 400,000 บุาท จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ขอีง ก. เพ่ � อีฎ กาค"ดค!านี้ค-าพ่�พ่ากษาขอีงศึาลอี�ทธิรีณ.ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีงแทนี้ ก. ได!หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

ค. สิามารีถุฎ กาค"ดค!านี้ค-าพ่�พ่ากษาขอีงศึาลอี�ทธิรีณ.ได! เพ่รีาะเป2นี้กรีณ ท � ก. เพ่�กเฉยไมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง เป2นี้เหติ�ให! ค. เจ้!าหนี้ �เสิ ยปรีะโยชำนี้. ค.

ฎ กาฯ เพ่ �อีป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงตินี้ในี้ม&ลหนี้ �ท �ตินี้เป2นี้หนี้ �อีย& และการีฎ กาหาใชำเป2นี้การีท � ก. ล&กหนี้ �จ้"กติ!อีงกรีะท-าเป2นี้การีสิว่นี้ติ"ว่โดยแท!

กิารเพ�กิถุอน่กิารฉ้-อฉ้ล1. เจ้!าหนี้ �ชำอีบุท �จ้ะรี!อีงขอีให!ศึาลเพ่�กถุอีนี้เสิ ยได!ซึ่��งนี้�ติ�กรีรีมใดๆ อี"นี้ล&ก

หนี้ �ได!กรีะท-าลงท"�งรี& !อีย&ว่าจ้ะเป2นี้ทางให!เจ้!าหนี้ �เสิ ยเปรี ยบุ แติคว่ามข!อีนี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ! บุ"งค"บุถุ!าปรีากฏิว่าในี้ขณะท �ท-านี้�ติ�กรีรีมนี้"�นี้ บุ�คคลซึ่��งเป2นี้ผู&!ได!ลาภงอีกแติการีนี้"�นี้ม�ได!รี& !เทาถุ�งข!อีเท7จ้จ้รี�ง อี"นี้เป2นี้ทางให!เจ้!าหนี้ �ติ!อีงเสิ ยเปรี ยบุนี้"�นี้ด!ว่ย แติหากกรีณ เป2นี้การีท-าโดยเสินี้หา ทานี้ว่าเพ่ ยงแติล&กหนี้ �เป2นี้ผู&!รี& !ฝ่$ายเด ยว่นี้"�นี้ก7พ่อีแล!ว่ท �จ้ะเพ่�กถุอีนี้ได! แติกรีณ ด"งกลาว่มานี้ �ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุแกนี้�ติ�กรีรีมใดอี"นี้ม�ได!ม ว่"ติถุ�เป2นี้สิ�ทธิ�ในี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้

2. ผูลขอีงการีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉลนี้"�นี้ยอีมได!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �หมดท�กคนี้ แติการีเพ่�กถุอีนี้ไมกรีะทบุกรีะท"�งสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีกอี"นี้ใดโดยสิ�จ้รี�ติกอีนี้เรี��มคด ขอีเพ่�กถุอีนี้

หล�กิเกิณฑ์)กิารเพ�กิถุอน่กิารฉ้-อฉ้ล1) การีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉลม หล"กเกณฑ์.และว่�ธิ การีอียางไรีบุ!างการีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉลให!ใชำ!หล"กติามมาติรีา 237

เพ�กิถุอน่กิารฉ้-อฉ้ลมาตรา 237 เจ้!าหนี้ �ชำอีบุท �จ้ะรี!อีงขอีให!ศึาลเพ่�กถุอีนี้เสิ ยได! ซึ่��ง

นี้�ติ�กรีรีมใด ๆ อี"นี้ล&กหนี้ �ได!กรีะท-าลงท"�งรี& !อีย&ว่าจ้ะเป2นี้ทางให!เจ้!าหนี้ � เสิ ยเปรี ยบุ แติคว่ามข!อีนี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ถุ!าปรีากฏิว่าในี้ขณะท � ท-านี้�ติ�กรีรีมนี้"�นี้ บุ�คคลซึ่��งเป2นี้ผู&!ได!ลาภงอีกแติการีนี้"�นี้ม�ได!รี& !เทาถุ�ง ข!อีคว่ามจ้รี�ง อี"นี้เป2นี้ทาง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

53

ให!เจ้!าหนี้ �ติ!อีงเสิ ยเปรี ยบุนี้"�นี้ด!ว่ย แติหาก กรีณ เป2นี้การีท-าให!โดยเสินี้หาทานี้ว่าเพ่ ยงแติล&กหนี้ �เป2นี้ผู&!รี& !ฝ่$ายเด ยว่ เทานี้"�นี้ก7พ่อีแล!ว่ท �จ้ะขอีเพ่�กถุอีนี้ได!บุทบุ"ญญ"ติ�ด"งกลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม ให!ใชำ!บุ"งค"บุแกนี้�ติ�กรีรีม ใดอี"นี้ม�ได!ม ว่"ติถุ�เป2นี้สิ�ทธิ�ในี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้

มาตรา 238 การีเพ่�กถุอีนี้ด"งกลาว่มาในี้บุท มาติรีา กอีนี้นี้"�นี้ ไมอีาจ้ กรีะทบุกรีะท"�งถุ�งสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก อี"นี้ได!มาโดยสิ�จ้รี�ติกอีนี้เรี��ม ฟ้?อีงคด ขอีเพ่�กถุอีนี้อีนี้��ง คว่ามท �กลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ถุ!าสิ�ทธิ�นี้"�นี้ ได!มาโดยเสินี้หา

มาตรา 239 การีเพ่�กถุอีนี้นี้"�นี้ยอีมได!เป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �หมด ท�กคนี้

มาตรา 240 การีเรี ยกรี!อีงขอีเพ่�กถุอีนี้นี้"�นี้ ทานี้ห!ามม�ให!ฟ้?อีงรี!อีง เม �อีพ่!นี้ปBหนี้��ง นี้"บุแติเว่ลาท �เจ้!าหนี้ �ได!รี& !ติ!นี้เหติ�อี"นี้เป2นี้ม&ลให!เพ่�กถุอีนี้ หรี อีพ่!นี้สิ�บุปBนี้"บุแติได!ท-านี้�ติ�กรีรีมนี้"�นี้

2) ว่"นี้ท � 1 มกรีาคม 2524 ก. ท-าสิ"ญญาก&!เง�นี้ 100,000 บุาท โดยก-าหนี้ดเง �อีนี้ไขไว่!ในี้สิ"ญญาก&!ม ผูลใชำ!บุ"งค"บุเม �อี ค. บุ�ติรีชำายขอีง ก. เด�นี้ทางไปติางปรีะเทศึแล!ว่ ค. อีอีกเด�นี้ทางไปสิหรี"ฐอีเมรี�กา เม �อีว่"นี้ท � 4 สิ�งหาคม 2525

ก. ม ทรี"พ่ย.สิ�นี้เพ่ ยงอียางเด ยว่ค อีท �ด�นี้และสิ��งปล&กสิรี!างบุนี้ท �ด�นี้ ก.

ไมปรีะสิงค.จ้ะให! ข. ได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ติามท �ตินี้ก&!ย มมา จ้�งโอีนี้ขายให! ง. เม �อีว่"นี้ท � 2 สิ�งหาคม 2525 เพ่ �อีหล กเล �ยงการีชำ-ารีะหนี้ � ด"งนี้ � ข. จ้ะฟ้?อีงเพ่�กถุอีนี้นี้�ติ�กรีรีมการีซึ่ �อีขายท �ด�นี้พ่รี!อีมสิ��งปล&กสิรี!างท �ท-าข��นี้รีะหว่าง ก. ก"บุ ง.ได!หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

ข. จ้ะฟ้?อีงให!เพ่�กถุอีนี้นี้�ติ�กรีรีมการีซึ่ �อีขายท �ด�นี้พ่รี!อีมสิ��งปล&กสิรี!างท �ท-าข��นี้รีะหว่าง ก. ก"บุ ง. ไมได! เพ่รีาะสิ"ญญาก&!รีะหว่าง ก. และ ข. เป2นี้สิ"ญญาท �ม เง �อีนี้ไขบุ"งค"บุกอีนี้ ม ผูลใชำ!บุ"งค"บุหล"งการีซึ่ �อีขายรีะหว่าง ก. และ ง. และในี้ขณะท � ก. ขายท �ด�นี้และสิ��งปล&กสิรี!างให! ง. นี้"�นี้ ข. ย"งไมเป2นี้เจ้!าหนี้ � ก. โดยสิมบุ&รีณ.ติามกฎหมาย

ว�ธิ�กิารและผลของกิารเพ�กิถุอน่กิารฉ้-อฉ้ลชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

54

เม �อีเจ้!าหนี้ �ฟ้?อีงให!เพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉลและ จ้ะม ผูลติอีบุ�คคลภายนี้อีกหรี อีไมเพ่ ยงใด

1. ไมกรีะทบุสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีกอี"นี้ได!มาโดยสิ�จ้รี�ติกอีนี้เรี��มฟ้?อีงคด ให!เพ่�กถุอีนี้ เว่!นี้แติสิ�ทธิ�นี้"�นี้จ้ะได!มาโดยเสินี้หาติามมาติรีา 238

2. การีเพ่�กถุอีนี้ยอีมเป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกบุรีรีดาเจ้!าหนี้ �ท�กคนี้ติามมาติรีา 235

มาตรา 235 เจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ � เรี ยกเง�นี้เติ7ม จ้-านี้ว่นี้ท �ย"งค!างชำ-ารีะแกล&กหนี้ �โดยไมติ!อีงค-านี้�งถุ�งจ้-านี้ว่นี้ท �ค!างชำ-ารีะ แกตินี้ก7ได! ถุ!าจ้-าเลยยอีมใชำ!เง�นี้เพ่ ยงเทาจ้-านี้ว่นี้ท �ล&กหนี้ �เด�มค!าง ชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �นี้" �นี้คด ก7เป2นี้เสิรี7จ้ก"นี้ไป แติถุ!าล&กหนี้ �เด�มได!เข!าชำ �อีเป2นี้ โจ้ทก.ด!ว่ย ล&กหนี้ �เด�มจ้ะขอีให!ศึาลพ่�จ้ารีณาพ่�พ่ากษาติอีไปในี้สิว่นี้ จ้-านี้ว่นี้เง�นี้ท �ย"งเหล อีติ�ดค!างอีย&ก7ได!

แติอียางไรีก7ด ทานี้ม�ให!เจ้!าหนี้ �ได!รี"บุมากไปกว่าจ้-านี้ว่นี้ท �ค!างชำ-ารีะ แกตินี้นี้"�นี้เลย

มาตรา 238 การีเพ่�กถุอีนี้ด"งกลาว่มาในี้บุท มาติรีา กอีนี้นี้"�นี้ ไมอีาจ้ กรีะทบุกรีะท"�งถุ�งสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก อี"นี้ได!มาโดยสิ�จ้รี�ติกอีนี้เรี��ม ฟ้?อีงคด ขอีเพ่�กถุอีนี้ อีนี้��ง คว่ามท �กลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ถุ!าสิ�ทธิ�นี้"�นี้ ได!มาโดยเสินี้หา

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 4

1. การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�เก�ดข��นี้ได!โดย บุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย2. ชำว่งทรี"พ่ย.ค อี การีเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้หนี้��ง เข!าแทนี้ท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี กอี"นี้หนี้��ง

ในี้ฐานี้ะและนี้�ติ�นี้"ยอียางเด ยว่ก"นี้ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้กอีนี้3. กรีณ ท � เจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงแทนี้ล&กหนี้ � ค อี (ก) เจ้!าหนี้ � เสิ ย

ปรีะโยชำนี้. เพ่รีาะการีท �ล&กหนี้ �ไมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง (ข) ล&กหนี้ �ข"ดข นี้ หรี อีเพ่�ก เฉยไมใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงตินี้ (ค) สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ �ท �เจ้!าหนี้ �จ้ะเข!าใชำ!แทนี้ได! ติ!อีงไมใชำสิ�ทธิ�ท �เป2นี้การีสิว่นี้ติ"ว่ขอีงล&กหนี้ �โดยแท!

4. ผูลขอีงการีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉล ยอีมได!เป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �หมดท�กคนี้ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

55

5. ว่�ธิ การีท �เจ้!าหนี้ �ใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ � ค อี เจ้!าหนี้ �สิามารีถุฟ้?อีงในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง และใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงล&กหนี้ � เรี ยกเติ7มจ้-านี้ว่นี้ท �ค!างชำ-ารีะ แกล&กหนี้ � โดยไมติ!อีงค-านี้�งจ้-านี้ว่นี้ท �ค!างชำ-ารีะแกตินี้ก7ได!

6. ผูลขอีงการีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ� ค อี สิ�ทธิ�ท"�งหลายท �เจ้!าหนี้ �เด�มม อีย&ในี้ม&ลหนี้ � ติกมาเป2นี้ขอีงผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ� โดยอี-านี้าจ้ขอีงกฎหมาย

7. กรีณ ใดบุ!างซึ่��งเจ้!าหนี้ �จ้ะใชำ!ว่�ธิ การีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉลเสิ ยก7ได! ค0าตอบ่ นี้�ติ�กรีรีมซึ่��งล&กหนี้ �ท-าข��นี้เพ่ �อีปลดหนี้ �ให!แกล&กหนี้ �ขอีงตินี้

8. การีเพ่�กถุอีนี้การีฉ!อีฉลม ก-าหนี้ดอีาย�คว่ามด"งนี้ � (ก) ติ!อีงฟ้?อีงภายในี้ 1 ปBนี้"บุแติเว่ลาท �บุ�คคลภายนี้อีกได!รี& !ถุ�งสิาเหติ�ท �เจ้!าหนี้ �จ้ะรี!อีงขอีให!เพ่�กถุอีนี้

ได! แติติ!อีงไมเก�นี้ 10 ปB นี้"บุแติได!ท-านี้�ติ�กรีรีมนี้"�นี้ (ข) ติ!อีงฟ้?อีงภายในี้ 10 ปB นี้"บุแติได!ท-านี้�ติ�กรีรีมนี้"�นี้

9. การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ค อี การีซึ่��งบุ�คคลเข!าเป2นี้เจ้!าหนี้ �แทนี้เจ้!าหนี้ �เด�มโดยเข!ามาเป2นี้เจ้!าหนี้ �คนี้ใหมหนี้ �เด�มย"งคงม อีย&

10. ชำว่งทรี"พ่ย.เก�ดข��นี้โดย บุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

หน่�วยที่�� 5 สิ�ที่ธิ�ย3ดหน่�วงและบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�

1. สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งและบุ�รี�มสิ�ทธิ� เป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�ปรีะเภทท �เรี ยกว่าเป2นี้อี�ปกรีณ.สิ�ทธิ�

2. ผู&! ใดเป2นี้ผู&!ครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงผู&!อี � นี้ และม หนี้ �อี"นี้เป2นี้ค�ณปรีะโยชำนี้.แกตินี้เก �ยว่ด!ว่ยทรี"พ่ย.สิ�นี้ซึ่��งครีอีงนี้"�นี้ไซึ่รี! ผู&!นี้" �นี้จ้ะย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ไว่!จ้นี้กว่าจ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ได! แติม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุเม �อีหนี้ �ย"งไมถุ�งก-าหนี้ด และม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ถุ!าการีท �เข!าครีอีบุครีอีงนี้"�นี้เรี��มมาแติการีอี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย

3. ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ทรีงไว่!ซึ่��งสิ�ทธิ�เหนี้ อีทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ � ในี้การีท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้ค!างชำ-ารีะแกตินี้จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �อี �นี้ๆ โดยนี้"ยด"งบุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ ปพ่พ่. หรี อีกฎหมายอี �นี้

สิ�ที่ธิ�ย3ดหน่�วง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

56

1. หล"กเกณฑ์.ขอีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งติ!อีงเป2นี้การีท � เจ้!าหนี้ �ครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ � การีครีอีบุครีอีงนี้"�นี้ม�ใชำเก�ดจ้ากการีอี"นี้ม�ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย และหนี้ �อี"นี้เก�ดด!ว่ยทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �เจ้!าหนี้ �ครีอีบุครีอีงอีย&

2. สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งเป2นี้สิ�ทธิ�ท �แบุงแยกไมได! เจ้!าหนี้ �จ้�งย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้ท"�งชำ��นี้ไว่!ได! แม!จ้ะได!ม การีชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้แล!ว่ติามนี้"ยมาติรีา 244 แติในี้สิว่นี้ดอีกผูลขอีงทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่งนี้"�นี้ ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้ะเก7บุดอีกผูลแหงทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ย�ดหนี้ว่งไว่! และจ้"ดสิรีรีเอีาไว่!เพ่ �อีการีชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ก7ได! และดอีกผูลเชำนี้ว่านี้"�นี้จ้ะติ!อีงจ้"ดสิรีรีเอีาชำ-ารีะดอีกเบุ �ยแหงหนี้ �นี้" �นี้กอีนี้ ถุ!าย"งม เหล อีจ้�งให!จ้"ดสิรีรีให!ติ!นี้เง�นี้

3. กรีณ ท �สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งรีะง"บุไปม ด"งนี้ � ค อี (1.) หนี้ �เด�มรีะง"บุ (2.) ล&กหนี้ �หาปรีะก"นี้ให!แทนี้การีย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้ไว่!โดยจ้-านี้ว่นี้ท �สิมคว่รีติาม มาติรีา 249 (3.) เจ้!าหนี้ �ม�ได!ครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย. (มาติรีา 250) และ (4.)

เจ้!าหนี้ �ท-าผู�ดหนี้!าท �ขอีงตินี้ในี้การีด&แลรี"กษาทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่งไว่! (มาติรีา 246)

สิ�ที่ธิ�ย3ดหน่�วงมาตรา 241 ผู&!ใดเป2นี้ผู&!ครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงผู&!อี �นี้ และม หนี้ �อี"นี้เป2นี้ ค�ณ

ปรีะโยชำนี้.แกตินี้เก �ยว่ด!ว่ยทรี"พ่ย.สิ�นี้ซึ่��งครีอีงนี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ จ้ะย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ไว่!จ้นี้กว่าจ้ะได!ชำ-ารีะหนี้ �ก7ได! แติคว่ามท �กลาว่ มานี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ เม �อีหนี้ �นี้" �นี้ย"งไมถุ�งก-าหนี้ด

อีนี้��ง บุทบุ"ญญ"ติ�ในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ถุ!าการีท �เข!าครีอีบุครีอีงนี้"�นี้เรี��มมาติ"�งแติท-าการีอี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย

มาตรา 242 สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งอี"นี้ใด ถุ!าไมสิมก"บุล"กษณะท �เจ้!าหนี้ �รี "บุ ภารีะในี้ม&ลหนี้ �ก7ด ไมสิมก"บุค-าสิ"�งอี"นี้ล&กหนี้ �ได!ให!ไว่!กอีนี้ หรี อีให!ในี้ เว่ลาท �สิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ก7ด หรี อีเป2นี้การีข"ดก"บุคว่ามสิงบุเรี ยบุรี!อีย ขอีงปรีะชำาชำนี้ก7ด สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งเชำนี้นี้"�นี้ทานี้ให!ถุ อีว่าหาม ไมเลย

มาตรา 243 ในี้กรีณ ท �ล&กหนี้ �เป2นี้คนี้สิ�นี้ล!นี้พ่!นี้ติ"ว่ไมสิามารีถุใชำ!หนี้ � เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�จ้ะย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้ไว่!ได!แม!ท"�งท �ย"งไมถุ�งก-าหนี้ดเรี ยก รี!อีงถุ!าการีท �ล&กหนี้ �ไมสิามารีถุใชำ!หนี้ �นี้" �นี้ได!เก�ดเป2นี้ข��นี้หรี อีรี& !ถุ�งเจ้!าหนี้ � ติอีภายหล"งเว่ลาท �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

57

ได!สิงมอีบุทรี"พ่ย.สิ�นี้ไซึ่รี! ถุ�งแม!ว่าจ้ะไมสิมก"บุล"กษณะ ท �เจ้!าหนี้ �รี "บุภารีะในี้ม&ลหนี้ �ไว่!เด�มหรี อีไมสิมก"บุค-าสิ"�งอี"นี้ล&กหนี้ �ได!ให! ไว่!ก7ด เจ้!าหนี้ �ก7อีาจ้ใชำ!สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งได!

มาตรา 244 ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ขอีงตินี้แกทรี"พ่ย.สิ�นี้ ท"�งหมดท �ย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้จ้นี้กว่าจ้ะชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�งก7ได!

มาตรา 245 ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้ะเก7บุดอีกผูลแหงทรี"พ่ย.สิ�นี้ท � ย�ดหนี้ว่งไว่!และจ้"ดสิรีรีเอีาไว่!เพ่ �อีการีชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �คนี้ อี �นี้ก7ได!

ดอีกผูลเชำนี้ว่านี้ �จ้ะติ!อีงจ้"ดสิรีรีเอีาชำ-ารีะดอีกเบุ �ยแหงหนี้ �นี้" �นี้กอีนี้ ถุ!าย"งม เหล อีจ้�งให!จ้"ดสิรีรีใชำ!ติ!นี้เง�นี้

มาตรา 246 ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้-าติ!อีงจ้"ดการีด&แลรี"กษาทรี"พ่ย.สิ�นี้ ท �ย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้ติามสิมคว่รี เชำนี้จ้ะพ่�งคาดหมายได!จ้ากบุ�คคลในี้ฐานี้ะ เชำนี้นี้"�นี้

อีนี้��ง ทรี"พ่ย.สิ�นี้ซึ่��งย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้ ถุ!าม�ได!รี"บุคว่ามย�นี้ยอีมขอีงล&กหนี้ � ทานี้ว่าผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งหาอีาจ้จ้ะใชำ!สิอียหรี อีให!เชำา หรี อีเอีาไปท-า เป2นี้หล"กปรีะก"นี้ได!ไม แติคว่ามท �กลาว่นี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุไปถุ�งการีใชำ!สิอียเชำนี้ท �จ้-าเป2นี้เพ่ �อีรี"กษาทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้เอีง

ถุ!าผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งกรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้บุทบุ"ญญ"ติ�ใดท �กลาว่มานี้ � ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!รีะง"บุสิ�ทธิ�นี้"�นี้เสิ ยก7ได!

มาตรา 247 ถุ!าผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งติ!อีงเสิ ยคาใชำ!จ้ายไปติามท � จ้-าเป2นี้เก �ยว่ด!ว่ยทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้ตินี้ย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้เพ่ ยงใด จ้ะเรี ยกให! เจ้!าทรี"พ่ย.ชำดใชำ!ให!ก7ได!

มาตรา 248 ภายในี้บุ"งค"บุแหงบุทบุ"ญญ"ติ� มาตรา 193/27 การีใชำ!สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งท-าให!อีาย�คว่ามแหงหนี้ �สิะด�ดหย�ดลงไม

มาตรา 249 ล&กหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!รีะง"บุสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งด!ว่ยหาปรีะก"นี้ให!ไว่!ติามสิมคว่รีก7ได!

มาตรา 250 การีครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้สิ&ญสิ��นี้ไป สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งก7เป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไปด!ว่ยแติคว่ามท �กลาว่นี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุแกกรีณ ท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้ อี"นี้ย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้ได!ให!เชำาไปหรี อีจ้-านี้-าไว่!ด!ว่ยคว่ามย�นี้ยอีมขอีงล&กหนี้ �

หล�กิเกิณฑ์)ของสิ�ที่ธิ�ย3ดหน่�วง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

58

ก. ติ!อีงการีได!สิรี!อียคอีขอีง ข. เพ่ �อีใสิไปในี้งานี้แติงงานี้ จ้�งบุอีก ข.

ว่าบุ�ดาขอีง ข. ให!ฝ่ากสิรี!อียคอีนี้"�นี้แก ก. ไว่! และบุ�ดาขอีง ข. จ้ะเอีามาค นี้จ้าก ก. ท หล"ง ซึ่��งเป2นี้คว่ามเท7จ้ ข. หลงเชำ �อีจ้�งมอีบุสิรี!อียคอีนี้"�นี้แก ก. ว่"นี้รี� งข��นี้ ข. ม คว่ามจ้-าเป2นี้ติ!อีงใชำ!เง�นี้จ้-านี้ว่นี้หนี้��ง จ้�งขอีก&!จ้าก ก. ก. ติกลงให!ก&!เง�นี้ 20,000 บุาท ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-า รีะเง�นี้ในี้ว่"นี้ท � 5 ม นี้าคม 2525 ครี"�งถุ�งก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะเง�นี้ ก. ไมสิามารีถุชำ-ารีะเง�นี้แก ข. ได! และ ข. รี& !ว่าสิรี!อียคอีท �ฝ่ากไว่!ย"งคงอีย&ท � ก. ข. จ้�งขอีสิรี!อียคอีค นี้ด"งนี้ � ก. จ้ะม สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งสิรี!อียนี้"�นี้ได!หรี อีไม เพ่ ยงใดเพ่รีาะเหติ�ใด

ก. จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งสิรี!อียนี้"�นี้ไมได! ติ!อีงสิงมอีบุค นี้แก ข. เพ่รีาะการีเข!าครีอีบุครีอีงถุ อีเอีาสิรี!อียคอีขอีง ก. เก�ดจ้าก ก. ใชำ!กลฉ!อีฉล หลอีก ข. ให!สิงมอีบุให! เป2นี้การีครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย.โดยไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมายมาแติเรี��มแรีก ติาม มาตรา 241 ว่รีรีคท!าย

มาตรา 241 ผู&!ใดเป2นี้ผู&!ครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงผู&!อี �นี้ และม หนี้ �อี"นี้เป2นี้ ค�ณปรีะโยชำนี้.แกตินี้เก �ยว่ด!ว่ยทรี"พ่ย.สิ�นี้ซึ่��งครีอีงนี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ จ้ะย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ไว่!จ้นี้กว่าจ้ะได!ชำ-ารีะหนี้ �ก7ได! แติคว่ามท �กลาว่ มานี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ เม �อีหนี้ �นี้" �นี้ย"งไมถุ�งก-าหนี้ด

อีนี้��ง บุทบุ"ญญ"ติ�ในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ถุ!าการีท �เข!าครีอีบุครีอีงนี้"�นี้เรี��มมาติ"�งแติท-าการีอี"นี้ใดอี"นี้หนี้��งซึ่��งไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย

ผลของสิ�ที่ธิ�ย3ดหน่�วงเม �อีเจ้!าหนี้ �ใชำ!สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �แล!ว่ เจ้!าหนี้ �ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�

ย�ดหนี้ว่งม สิ�ทธิ�และหนี้!าท �อียางไรีบุ!างเก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ย�ดหนี้ว่งเม �อีเจ้!าหนี้ �ใชำ!สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �แล!ว่ เจ้!าหนี้ �ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�

ย�ดหนี้ว่งม สิ�ทธิ�และหนี้!าท �เก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่งด"งนี้ �สิ�ที่ธิ�1.) นี้-าเอีาทรี"พ่ย.ท �ย�ดถุ อีไว่!มาชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้จ้นี้สิ��นี้เชำ�ง ติามมาติรีา

2442.) เก7บุดอีกผูลแหงทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ย�ดหนี้ว่ง และจ้"ดสิรีรีเอีาไว่!เพ่ �อีการี

ชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ ติามมาติรีา 245

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

59

3.) เจ้!าหนี้ �สิามารีถุใชำ!สิ�ทธิ�บุ"งค"บุจ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ย�ดถุ อีไว่!ได! แม!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �เจ้!าหนี้ �ม ติอีล&กหนี้ �จ้ะขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ก7ติาม เว่!นี้แติจ้ะเรี ยกดอีกเบุ �ยท �ค!างชำ-ารีะเก�นี้กว่า 5 ปB ข��นี้ไป ท"�งนี้ �เป2นี้ไปติามมาติรีา 189

หน่-าที่��1.) ด&แลรี"กษาทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่ง2.) ห!ามใชำ!สิอีย ให!เชำา หรี อีนี้-าไปเป2นี้หล"กปรีะก"นี้ท"�งข!อี 1 และ 2 ติามมาติรีา 246

มาตรา 189 นี้�ติ�กรีรีมใดม เง �อีนี้ไขบุ"งค"บุกอีนี้และเง �อีนี้ไขนี้"�นี้เป2นี้ การีพ่!นี้ว่�สิ"ย นี้�ติ�กรีรีมนี้"�นี้เป2นี้โมฆะ

มาตรา 244 ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ขอีงตินี้แกทรี"พ่ย.สิ�นี้ ท"�งหมดท �ย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้จ้นี้กว่าจ้ะชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�งก7ได!

มาตรา 245 ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้ะเก7บุดอีกผูลแหงทรี"พ่ย.สิ�นี้ท � ย�ดหนี้ว่งไว่!และจ้"ดสิรีรีเอีาไว่!เพ่ �อีการีชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �คนี้ อี �นี้ก7ได!

มาตรา 246 ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้-าติ!อีงจ้"ดการีด&แลรี"กษาทรี"พ่ย.สิ�นี้ ท �ย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้ติามสิมคว่รี เชำนี้จ้ะพ่�งคาดหมายได!จ้ากบุ�คคลในี้ฐานี้ะ เชำนี้นี้"�นี้

อีนี้��ง ทรี"พ่ย.สิ�นี้ซึ่��งย�ดหนี้ว่งไว่!นี้" �นี้ ถุ!าม�ได!รี"บุคว่ามย�นี้ยอีมขอีงล&กหนี้ � ทานี้ว่าผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งหาอีาจ้จ้ะใชำ!สิอียหรี อีให!เชำา หรี อีเอีาไปท-า เป2นี้หล"กปรีะก"นี้ได!ไม แติคว่ามท �กลาว่นี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุไปถุ�งการีใชำ!สิอียเชำนี้ท �จ้-าเป2นี้เพ่ �อีรี"กษาทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้เอีง

ถุ!าผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งกรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้บุทบุ"ญญ"ติ�ใดท �กลาว่มานี้ � ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะเรี ยกรี!อีงให!รีะง"บุสิ�ทธิ�นี้"�นี้เสิ ยก7ได!

ความระง�บ่แห�งสิ�ที่ธิ�ย3ดหน่�วงก. นี้-ารีถุยนี้ติ.มาซึ่อีมท �อี& ขอีง ข. และไมม เง�นี้ชำ-ารีะคาซึ่อีม ข. จ้�งย�ด

รีถุยนี้ติ.ขอีง ก. ไว่!กอีนี้จ้นี้กว่า ก. จ้ะมาชำ-ารีะคาซึ่อีมครีบุถุ!ว่นี้ แติ ข. เห7นี้ว่าอี&ซึ่อีมรีถุขอีงตินี้ไมม ท �จ้อีดเพ่ ยงพ่อี จ้�งบุอีกแก ก. ว่าจ้ะนี้-ารีถุขอีง ก. ไปฝ่ากไว่!ก"บุ ค. ซึ่��งม ท �สิ-าหรี"บุฝ่ากรีถุ ก. ติกลงด!ว่ยติามนี้"�นี้ ติอีมา ก. ไปเอีารีถุยนี้ติ.ขอีงตินี้จ้าก ค. โดยไมได!บุอีกแก ข. ข. รี& !เข!าจ้�งไปย�ดรีถุยนี้ติ.ขอีง ก.

ค"นี้ด"งกลาว่เพ่ �อีมาไว่!ในี้คว่ามครีอีบุครีอีงขอีงตินี้ ก. ปฏิ�เสิธิโดยอี!างว่า การี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

60

ครีอีบุครีอีงรีถุด"งกลาว่ขอีง ข. สิ&ญสิ��นี้ไปแล!ว่ สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งเป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไป ข. อี!างว่าเม �อี ก. อีนี้�ญาติย�นี้ยอีมให!นี้-ารีถุไปฝ่ากไว่!ก"บุ ค. แล!ว่ ถุ อีว่าการีครีอีบุครีอีงขอีง ข. ย"งไมสิ��นี้สิ&ญ สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งย"งไมรีะง"บุ หาก ก. และ ข.

มาปรี�กษาทานี้ ทานี้จ้ะให!ค-าแนี้ะนี้-าอียางไรีเม �อี ข. นี้-ารีถุยนี้ติ.ไปฝ่าก ค. ไว่! การีครีอีบุครีอีงรีถุยนี้ติ.ขอีง ข. สิ&ญ

สิ��นี้ไปแล!ว่ แม!จ้ะเป2นี้คว่ามย�นี้ยอีมขอีง ก. ล&กหนี้ �ท �ให! ข. นี้-ารีถุยนี้ติ.ไปฝ่าก ค. ก7ติาม กรีณ หาติ!อีงด!ว่ยบุทบุ"ญญ"ติ�ขอีง ปพ่พ่. มาติรีา 250 ไม สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งจ้�งรีะง"บุไป ข. จ้ะย�ดรีถุยนี้ติ.ด"งกลาว่จ้าก ก. ไมได! ก. ม สิ�ทธิ�ปฏิ�เสิธิการีค นี้การีครีอีบุครีอีงรีถุยนี้ติ.ให! ข.

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�1. ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ยอีมทรีงไว่!ซึ่��งสิ�ทธิ�เหนี้ อีทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ในี้การีท �จ้ะ

ได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้ค!างชำ-ารีะแกตินี้จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �อี �นี้ๆ โดยนี้"บุด"งบุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ ปพ่พ่. หรี อีบุทกฎหมายอี �นี้

2. บุ�รี�มสิ�ทธิ� ไมว่าจ้ะเป2นี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ หรี อีบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ เป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�และเป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�ปรีะเภทท �เรี ยกว่าอี�ปกรีณ.สิ�ทธิ� บุ�รี�มสิ�ทธิ�นี้"�นี้แบุงแยกไมได!

3. บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญนี้"�นี้ ติามมาติรีา 253 ม ด"งนี้ �(1) คาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้(2) คาปลงศึพ่(3) คาภาษ อีากรี(4) คาจ้!างเสิม ยนี้ คนี้ใชำ! และคนี้งานี้(5) คาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�มาตรา 251 ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ยอีมทรีงไว่!ซึ่��งสิ�ทธิ�เหนี้ อีทรี"พ่ย.สิ�นี้ ขอีง

ล&กหนี้ �ในี้การีท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้ค!างชำ-ารีะแกตินี้ จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ นี้"�นี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �อี �นี้ ๆ โดยนี้"ยด"งบุทบุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ปรีะมว่ลกฎหมายนี้ � หรี อีบุทกฎหมายอี �นี้

มาตรา 252 บุทบุ"ญญ"ติ�แหง มาตรา 244 นี้"�นี้ ทานี้ให!ใชำ!บุ"งค"บุ ติลอีดถุ�งบุ�รี�มสิ�ทธิ�ด!ว่ยติามแติกรีณ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

61

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�สิาม�ญมาตรา 253 ถุ!าหนี้ �ม อีย&เป2นี้ค�ณแกบุ�คคลผู&!ใดในี้ม&ลอียางหนี้��ง อียาง

ใดด"งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ � บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ยอีมม บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อีทรี"พ่ย.สิ�นี้ ท"�งหมดขอีงล&กหนี้ � ค อี

1)คาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้2)คาปลงศึพ่3)คาภาษ อีากรี และเง�นี้ท �ล&กจ้!างม สิ�ทธิ�ได!รี"บุเพ่ �อีการีงานี้ท �ได! ท-าให!แก

ล&กหนี้ �ซึ่��งเป2นี้นี้ายจ้!าง

4)คาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้มาตรา 254 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้นี้"�นี้ ใชำ!

สิ-าหรี"บุเอีาคาใชำ!จ้ายอี"นี้ได!เสิ ยไป เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงเจ้!าหนี้ �หมด ท�กคนี้รีว่มก"นี้เก �ยว่ด!ว่ยการีรี"กษา การีชำ-ารีะบุ"ญชำ หรี อีการีเฉล �ย ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �

ถุ!าคาใชำ!จ้ายนี้"�นี้ม�ได!เสิ ยไป เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงเจ้!าหนี้ �หมดท�กคนี้ ไซึ่รี!บุ�รี�มะสิ�ทธิ�ยอีมจ้ะใชำ!ได!แติเฉพ่าะติอีเจ้!าหนี้ �ผู&!ท �ได!รี"บุปรีะโยชำนี้. จ้ากการีนี้"�นี้

มาตรา 255 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาปลงศึพ่นี้"�นี้ ใชำ!สิ-าหรี"บุเอีาคาใชำ!จ้าย ในี้การีปลงศึพ่ติามคว่รีแกฐานี้านี้�รี&ปขอีงล&กหนี้ �

มาตรา 256 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาภาษ อีากรีนี้"�นี้ ใชำ!สิ-าหรี"บุเอีาบุรีรีดา คาภาษ อีากรีในี้ท �ด�นี้ ทรี"พ่ย.สิ�นี้ หรี อีคาภาษ อีากรีอียางอี �นี้ท �ล&กหนี้ �ย"ง ค!างชำ-ารีะอีย&ในี้ปBปAจ้จ้�บุ"นี้และกอีนี้นี้"�นี้ข��นี้ไปอี กปBหนี้��ง

มาตรา 257 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้เง�นี้ท �ล&กจ้!างม สิ�ทธิ�ได!รี"บุเพ่ �อีการีงานี้ท � ได!ท-าให!แกล&กหนี้ �ซึ่��งเป2นี้นี้ายจ้!างนี้"�นี้ ให!ใชำ!สิ-าหรี"บุคาจ้!าง คาลว่งเว่ลา คาท-างานี้ในี้ว่"นี้หย�ด คาชำดเชำย คาชำดเชำยพ่�เศึษ และเง�นี้อี �นี้ใดท � ล&กจ้!างม สิ�ทธิ�ได!รี"บุเพ่ �อีการีงานี้ท �ท-าให! นี้"บุถุอียหล"งข��นี้ไปสิ �เด อีนี้ แติรีว่มก"นี้แล!ว่ติ!อีงไมเก�นี้หนี้��งแสินี้บุาทติอีล&กจ้!างคนี้หนี้��ง

มาตรา 258 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ ปรีะจ้-าว่"นี้นี้"�นี้ ใชำ!สิ-าหรี"บุเอีาคาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภค ซึ่��งย"งค!างชำ-ารีะ อีย&นี้"บุถุอียหล"งข��นี้ไปหกเด อีนี้ เชำนี้คาอีาหารี เครี �อีงด �ม โคมไฟ้ ฟ้Gนี้ ถุานี้ อี"นี้จ้-าเป2นี้เพ่ �อีการีทรีงชำ พ่ขอีงล&กหนี้ �และบุ�คคลในี้สิก�ลซึ่��งอีย& ก"บุล&กหนี้ � และซึ่��งล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงอี�ปการีะก"บุท"�งคนี้ใชำ!ขอีงล&กหนี้ �ด!ว่ย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

62

ความหมายและล�กิษณะสิ0าค�ญของบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�ให!อีธิ�บุายคว่ามหมายค-าว่าบุ�รี�มสิ�ทธิ�บุ�รี�มสิ�ทธิ�เป2นี้สิ�ทธิ�ปรีะเภทหนี้��ง ซึ่��งเจ้!าหนี้ �ผู&!ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะบุ"งค"บุ

ชำ-ารีะหนี้ �เอีาจ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ท �ติกอีย&ภายใติ!บุ"งค"บุขอีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ได!กอีนี้เจ้!าหนี้ �อี �นี้ๆ ติามมาติรีา 251 เชำนี้ ก. ติ�ดค!างชำ-ารีะคาภาษ อีากรีก"บุกรีมสิรีรีพ่กรี และเป2นี้หนี้ � ข. ซึ่��งได!ก&!ย มมา ด"งนี้ � เม �อีจ้ะบุ"งค"บุเอีาจ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีง ก. กรีมสิรีรีพ่กรีม สิ�ทธิ�ย�ดทรี"พ่ย.มาบุ"งค"บุเพ่ �อีชำ-ารีะหนี้ �แกกรีมฯ กอีนี้ ข. ซึ่��งเป2นี้เจ้!าหนี้ �อี กคนี้ เพ่รีาะกรีมฯ เป2นี้ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ� (คาภาษ อีากรี) ด&มาติรีา 253 ปรีะกอีบุ

บุ�รี�มสิ�ทธิ�ม ล"กษณะสิ-าค"ญอียางไรี(1) เป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�อีาจ้ใชำ!ย"นี้บุ�คคลอี �นี้ นี้อีกจ้ากติ"ว่เจ้!าหนี้ � ล&กหนี้ �

เฉพ่าะรีายซึ่��งเรี ยกว่าบุ�คคลสิ�ทธิ� เจ้!าหนี้ �ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�อีาจ้อี!างบุ�รี�มสิ�ทธิ�ย"นี้เจ้!าหนี้ �อี � นี้ท � ไมม บุ�รี�มสิ�ทธิ�เทาเท ยมก"นี้ได!ติามท �กฎหมายก-า หนี้ดล-า ด"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�ไว่! (มาติรีา 253 มาติรีา 277-280) และผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ย"งอีาจ้ติ�ดติามเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ติกอีย&ใติ!บุ�รี�มสิ�ทธิ�ค นี้จ้ากบุ�คคลภายนี้อีกได!อี กด!ว่ย (มาติรีา 268 ว่รีรีค 2)

(2) บุ�รี�มสิ�ทธิ�แบุงแยกไมได! เจ้!าหนี้ �ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�บุ"งค"บุแกทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �อีย&ภายใติ!บุ"งค"บุแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ได!เติ7มท"�งชำ��นี้โดยไมค-านี้�งว่าได!ม การีชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้หรี อีไม

(3) เป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�ท �เรี ยกว่า เป2นี้อี�ปกรีณ.สิ�ทธิ�ในี้เรี �อีงหนี้ � ค อีม คว่ามสิมบุ&รีณ.และคงอีย&โดยอีาศึ"ยหนี้ �เด�มเป2นี้ม&ลให!เก�ดทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�นี้"�นี้เป2นี้พ่ �นี้ฐานี้ กลาว่ค อี จ้ะม บุ�รี�มสิ�ทธิ�อีย&โดยไมม หนี้ �เด�มไมได!นี้" �นี้เอีง

ล0าด�บ่แห�งบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�มาตรา 277 เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญหลายรีายแย!งก"นี้ ทานี้ให!ถุ อีว่า

บุ�รี�มสิ�ทธิ�ท"�งหลายนี้"�นี้ม ล-าด"บุท �จ้ะให!ผูลกอีนี้หล"ง ด"งท �ได!เรี ยงล-าด"บุ ไว่!ในี้ มาตรา 253

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

63

เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญแย!งก"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ ทานี้ว่าบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ ยอีมอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ แติบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.รีว่มก"นี้ นี้"�นี้ยอีมอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ ในี้ฐานี้ท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�นี้"�นี้ติอีเจ้!าหนี้ �ผู&!ได!รี"บุ ปรีะโยชำนี้.จ้ากการีนี้"�นี้หมดท�กคนี้ด!ว่ยก"นี้

มาตรา 278 เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�แย!งก"นี้หลายรีายเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. อี"นี้หนี้��งอี"นี้เด ยว่ก"นี้ ทานี้ให!ถุ อีล-าด"บุกอีนี้หล"งด"งท �เรี ยงไว่!ติอีไปนี้ � ค อี

(1) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลเชำาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. พ่"กอีาศึ"ยในี้โรีงแรีมและ รี"บุขนี้

(2) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลรี"กษาสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. แติถุ!าม บุ�คคลหลายคนี้ เป2นี้ผู&!รี "กษา ทานี้ว่าผู&!ท �รี "กษาภายหล"งอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ผู&!ท �ได!รี"กษามากอีนี้

(3) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลซึ่ �อีขายสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. คาเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�. หรี อีป�Mย และคาแรีงงานี้กสิ�กรีรีมและอี�ติสิาหกรีรีม

ถุ!าบุ�คคลผู&!ใดม บุ�รี�มะสิ�ทธิ�อีย&ในี้ล-าด"บุเป2นี้ท �หนี้��งและรี& !อีย&ในี้ขณะ ท �ตินี้ได!ปรีะโยชำนี้.แหงหนี้ �มานี้"�นี้ว่าย"งม บุ�คคลอี �นี้ซึ่��งม บุ�รี�มสิ�ทธิ�อีย&ในี้ ล-าด"บุท �สิอีงหรี อีท �สิามไซึ่รี! ทานี้ห!ามม�ให!บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ใชำ!สิ�ทธิ�ในี้การีท �ตินี้ อีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้นี้"�นี้ติอีบุ�คคลอี �นี้เชำนี้ว่ามา และทานี้ห!ามม�ให!ใชำ!สิ�ทธิ� นี้ �ติอีผู&!ท �ได!รี"กษาทรี"พ่ย.ไว่! เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกบุ�คคลผู&!ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ล-าด"บุ ท �หนี้��งนี้"�นี้เอีงด!ว่ย

ในี้สิว่นี้ดอีกผูล ทานี้ให!บุ�คคลผู&!ได!ท-าการีงานี้กสิ�กรีรีมอีย&ในี้ล-าด"บุ ท �หนี้��ง ผู&!สิงเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�. หรี อีป�Mย อีย&ในี้ล-าด"บุท �สิอีงและผู&!ให! เชำาท �ด�นี้อีย&ในี้ล-าด"บุท �สิาม

มาตรา 279 เม � อีม บุ� รี�มสิ�ทธิ�พ่� เศึษแย!งก"นี้หลาย รีาย เห นี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้หนี้��งอี"นี้เด ยว่ก"นี้ ทานี้ให!ถุ อีล-าด"บุกอีนี้หล"งด"งท � ได!เรี ยงล-าด"บุไว่!ในี้ มาตรา 273

ถุ!าได!ซึ่ �อีขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้สิ บุติอีก"นี้ไปอี กไซึ่รี! ล-าด"บุกอีนี้ หล"งในี้รีะหว่างผู&!ขายด!ว่ยก"นี้นี้"�นี้ ทานี้ให!เป2นี้ไปติามล-าด"บุท �ได!ซึ่ �อีขาย กอีนี้และหล"ง

มาตรา 280 เม �อีบุ�คคลหลายคนี้ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ล-าด"บุเสิมอีก"นี้เหนี้ อีทรี"พ่ย.อี"นี้หนี้��งอี"นี้เด ยว่ก"นี้ ทานี้ให!ติางคนี้ติางได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เฉล �ยติามสิว่นี้มากนี้!อียแหงจ้-านี้ว่นี้ท �ตินี้เป2นี้เจ้!าหนี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

64

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�สิาม�ญบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ ม ก �ปรีะเภท อีะไรีบุ!าง อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุติามบุทบุ"ญญ"ติ�มาติรีา 253 บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญแบุงอีอีกเป2นี้ 5 ประเภที่

ด"งนี้ �ค อี1)คาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้2)คาปลงศึพ่3)คาภาษ อีากรี4)คาจ้!างเสิม ยนี้ คนี้ใชำ! และคนี้งานี้5)คาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้มาตรา 253 ถุ!าหนี้ �ม อีย&เป2นี้ค�ณแกบุ�คคลผู&!ใดในี้ม&ลอียางหนี้��ง อียาง

ใดด"งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ � บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ยอีมม บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อีทรี"พ่ย.สิ�นี้ ท"�งหมดขอีงล&กหนี้ � ค อี

(1) คาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้(2) คาปลงศึพ่(3) คาภาษ อีากรี และเง�นี้ท �ล&กจ้!างม สิ�ทธิ�ได!รี"บุเพ่ �อีการีงานี้

ท �ได! ท-าให!แก ล&กหนี้ �ซึ่��งเป2นี้นี้ายจ้!าง

(4) คาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 5

1. บุ�รี�มสิ�ทธิ�แบุงอีอีกเป2นี้ 2 ปรีะเภทค อี บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญและบุ�รี�มสิ�ทธิ�

พ่�เศึษ2. บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญได!แก (1) คาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้ (2) คา

ปลงศึพ่ (3) คาภาษ อีากรี (4) คาจ้!างเสิม ยนี้ คนี้ใชำ! และคนี้งานี้ (5) คาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้

3. บุ�รี�มสิ�ทธิ� ค อี สิ�ทธิ�ท �จ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �จ้ากทรี"พ่ย.ท �อีย&ภายใติ!บุ"งค"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�นี้"�นี้ กอีนี้เจ้!าหนี้ �รีายอี �นี้

4. บุ�รี�มสิ�ทธิ�เก�ดข��นี้ได!จ้าก บุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

65

5. บุ�รี�มสิ�ทธิ�ม ล"กษณะด"งนี้ �ค อี (ก) ทรี"พ่ย.สิ�ทธิ�ซึ่��งอีาจ้ใชำ!ย"นี้บุ�คคลอี �นี้นี้อีกจ้ากติ"ว่เจ้!าหนี้ � ล&กหนี้ �เฉพ่าะรีาย (ข) สิ�ทธิ�ซึ่��งแบุงแยกไมได! (ค) อี�ปกรีณ.สิ�ทธิ�

6. สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งค อี สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �ท �จ้ะครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �โดยท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้เป2นี้ม&ลฐานี้ให!เก�ดหนี้ �อี"นี้ท �ตินี้เป2นี้เจ้!าหนี้ � โดยม สิ�ทธิ�ครีอีบุ ครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ไว่!จ้นี้กว่าจ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เสิรี7จ้สิ��นี้

7. ก. นี้-าปากกาและนี้าฬิ�กามาให! ข. ซึ่อีม ก-าหนี้ดว่าจ้ะชำ-ารีะเง�นี้คาซึ่อีมปากกาและนี้าฬิ�กาในี้ว่"นี้เด ยว่ก"นี้ แติ ก. มารี"บุปากกาไปกอีนี้ พ่อีถุ�งว่"นี้นี้"ดชำ-ารีะเง�นี้คาซึ่อีมปากกาและนี้าฬิ�กา ก. ชำ-ารีะเพ่ ยงคาซึ่อีมนี้าฬิ�กา ด"งนี้ � ค อี ข . ไมม สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งนี้าฬิ�กาไว่! เพ่รีาะ ก . ได!จ้ายคาซึ่อีมนี้าฬิ�กาแล!ว่

8. สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งรีะง"บุลงเม �อี (ก) หนี้ �เด�มรีะง"บุไป (ข) ล&กหนี้ �หาปรีะก"นี้ให!แทนี้การีย�ดหนี้ว่งทรี"พ่ย.สิ�นี้ไว่!โดยจ้-านี้ว่นี้ท �สิมคว่รี (ค) เจ้!าหนี้ �ม�ได!ครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีเจ้!าหนี้ �ท-าผู�ดหนี้!าท �ขอีงตินี้ในี้การีด&แลรี"กษาทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่งไว่!

9. สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งม ผูลให! (ก) เจ้!าหนี้ �ย�ดทรี"พ่ย.สิ�นี้ท"�งอี"นี้ไว่!ได!แม!จ้ะได!ม การีชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้แล!ว่ (ข) ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งสิามารีถุเก7บุดอีกผูลขอีง

ทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่งไว่!ชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้กอีนี้เจ้!าหนี้ �อี �นี้ (ค) เก�ดสิ�ทธิ�พ่�เศึษท �ผู&!ทรีงสิ�ทธิ�จ้ะย�ดหนี้ว่งจ้นี้ได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �จ้ากทรี"พ่ย.ท �ย�ดหนี้ว่งกอีนี้เจ้!าหนี้ �อี �นี้

10. สิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งม ผูลให!อีาย�คว่าม ไมสิะด�ดหย�ดลงแติแม!หนี้ �จ้ะขาดอีาย�คว่ามผู&!ทรีงสิ�ทธิ�ย�ดหนี้ว่งก7ย"งบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �ได! แติห!ามค�ดดอีกเบุ �ยท � ค!างเก�นี้กว่า 5 ปB

หน่�วยที่�� 6 บ่�ร�มสิ�ที่ธิ� (ต�อ)

1. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ แบุงอีอีกได!เป2นี้ 2 ปรีะเภท ค อี บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. และบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อี อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

2. เม �อีม เจ้!าหนี้ �หลายรีายในี้ม&ลหนี้ �ติางๆก"นี้ ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อีทรี"พ่ย.ท"�ว่ไป และเหนี้ อี สิ"งหารี�มทรี"พ่ย. หรี อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้เด ยว่ก"นี้จ้�งติ!อีงจ้"ดล-าด"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�ซึ่��งจ้ะให!ผูลกอีนี้หล"งเรี ยงติามล-าด"บุชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

66

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�พ�เศษ1. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.มาติรีา 259 บุ"ญญ"ติ�ไว่! 7 ปรีะการี

ค อี(1) เชำาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(2) พ่"กอีาศึ"ยในี้โรีงแรีม(3) รี"บุขนี้คนี้โดยสิารี หรี อีขอีง(4) รี"กษาสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(5) ซึ่ �อีขายสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(6) คาเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�. หรี อีป�Mย(7) คาแรีงงานี้กสิ�กรีรีม หรี อีอี�ติสิาหกรีรีม

2. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. มาติรีา 273 บุ"ญญ"ติ�ไว่! 3

ปรีะการี ค อี(1) รี"กษาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(2) จ้!างท-าขอีงเป2นี้การีงานี้ท-าข��นี้บุนี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(3) ซึ่ �อีขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�พ�เศษเหน่�อสิ�งหาร�มที่ร�พย)บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญค อีอีะไรี ม ก �ปรีะเภท อีะไรีบุ!างบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญค อี สิ�ทธิ�ท �เจ้!าหนี้ �ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิามารีถุบุ"งค"บุเอีาขอีง

ทรี"พ่ย.ท"�งหมดขอีงล&กหนี้ �ซึ่��งติกอีย&ภายใติ!บุ"งค"บุแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ ซึ่��งได!แก

(1) คาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้(2) คาปลงศึพ่(3) คาภาษ อีากรี(4) คาจ้!างเสิม ยนี้ คนี้ใชำ! และคนี้งานี้(5) คาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�พ�เศษเหน่�ออสิ�งหาร�มที่ร�พย)บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษม ก �ปรีะเภท อีะไรีบุ!าง ยกติ"ว่อียางในี้แติละปรีะเภท

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

67

บุ�รี�มสิ�ทธิ�ม 2 ปรีะเภทค อี(1) บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ�งหาร�มที่ร�พย) (มาติรีา 259)

(2) บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีอสิ�งหาร�มที่ร�พย) (มาติรีา 273)

บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�พ�เศษ (กิ) บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�เหน่�อสิ�งหาร�มที่ร�พย)มาตรา 259 ถุ!าหนี้ �ม อีย&เป2นี้ค�ณแกบุ�คคลผู&!ใดในี้ม&ลอียางหนี้��ง อียาง

ใดด"�งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ � บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ยอีมม บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.เฉพ่าะอียางขอีงล&กหนี้ � ค อี

(1) เชำาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(2) พ่"กอีาศึ"ยในี้โรีงแรีม(3) รี"บุขนี้คนี้โดยสิารี หรี อีขอีง(4) รี"กษาสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(5) ซึ่ �อีขายสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(6) คาเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�. หรี อีป�Mย(7) คาแรีงงานี้กสิ�กรีรีม หรี อีอี�ติสิาหกรีรีมบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�พ�เศษ (ข) บ่�ร�มสิ�ที่ธิ�เหน่�ออสิ�งหาร�มที่ร�พย)มาตรา 273 ถุ!าหนี้ �ม อีย&เป2นี้ค�ณแกบุ�คคลผู&!ใดในี้ม&ลอียางหนี้��ง อียาง

ใดด"งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ � บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ยอีมม บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อี อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.เฉพ่าะอียางขอีงล&กหนี้ � ค อี

(1) รี"กษาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(2) จ้!างท-าขอีงเป2นี้การีท-างานี้ข��นี้บุนี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(3) ซึ่ �อีขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

ล0าด�บ่และผลแห�งบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�1. ล-าด"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญด!ว่ยก"นี้ติามมาติรีา 253 ซึ่��งแบุงอีอีกเป2นี้ 5

ล-าด"บุ ผู&!อีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ม สิ�ทธิ�ด กว่า ค อีจ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้ผู&!ท �อีย&ในี้ล-าด"บุถุ"ดไป

2. ถุ!าบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญแย!งก"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษแล!ว่ บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษมาในี้ล-าด"บุกอีนี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ (มาติรีา 277 ว่รีรีค 2) เว่!นี้แติคาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.รีว่มก"นี้อี"นี้เป2นี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ (มาติรีา 253)

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

68

3. กรีณ บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.เด ยว่ก"นี้แย!งก"นี้ข��นี้เอีง มาติรีา 278 จ้"ดล-าด"บุด"งนี้ � ค อี

1.) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลเชำาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. พ่"กอีาศึ"ยในี้โรีงแรีมและรี"บุขนี้

2.) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลรี"กษาสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. แติถุ!าม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้ผู&!รี "กษา ทานี้ว่าผู&!รี "กษาภายหล"งอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ผู&!ท �ได!รี"กษามากอีนี้

3.) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลซึ่ �อีขาย สิ"งหารี�มทรี"พ่ย. คาเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�.หรี อีป�Mย และคาแรีงงานี้กสิ�กรีรีมและอี�ติสิาหกรีรีม

4. ผูลแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้สิว่นี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญนี้"�นี้ บุ�คคลผู&!ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญติ!อีงรี"บุชำ-ารีะหนี้ �เอีาจ้ากสิ"งหา รี�มทรี"พ่ย.ขอีงล&กหนี้ �กอีนี้ ติอีเม �อีย"งไมพ่อีจ้�งให!เอี าชำ-า รี ะจ้ากอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ได! ผูลขอีงบุ� รี�มสิ�ทธิ�อี" นี้ม อีย& เ หนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ทานี้ห!ามม�ให!ใชำ!เม �อีบุ�คคลภายนี้อีกได!ทรี"พ่ย.นี้"�นี้จ้ากล&กหนี้ �และได!สิงมอีบุทรี"พ่ย.ให!ก"นี้ไปเสิรี7จ้แล!ว่หากกรีณ ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�แย!งก"บุสิ�ทธิ�จ้-านี้-าสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ทานี้ว่าผู&!รี "บุจ้-า นี้-า ยอีมม สิ�ทธิ�เป2นี้อียางเด ยว่ก"บุผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ล-าด"บุท �หนี้��งด"งท �เรี ยงไว่!ในี้มาติรีา 278 สิว่นี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้เจ้!าหนี้ �ติ!อีงไปบุอีกลงทะเบุ ยนี้ไว่! จ้�งจ้ะม ผูลบุ"งค"บุเป2นี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ได!

ล0าด�บ่แห�งบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�ให!อีธิ�บุายล-าด"บุแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ล-าด"บุแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�(1) บุ�รี�มสิ�ทธิ�หลายรีายแย!งก"นี้ให!ด&ล-าด"บุท �จ้ะให!ม ผูลกอีนี้หล"งก"นี้ ด"�ง

ท �เรี ยงล-าด"บุไว่!ในี้มาติรีา 253

(2) บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญแย!งก"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ ให!ถุ อีว่าบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ แติบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้ติามมาติรีา 253 (1) ยอีมอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ ในี้ฐานี้ะท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�นี้"�นี้ติอีเจ้!าหนี้ �ผู&!ได!รี"บุปรีะโยชำนี้.จ้ากการีนี้"�นี้หมดท�กคนี้ด!ว่ยก"นี้ ติามมาติรีา 277 ว่รีรีค 2

(3) บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้เด ยว่ก"นี้ กฎหมายจ้"ดอี"นี้ด"บุไว่!ในี้มาติรีา 278

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

69

(4) บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษแย!งก"นี้หลายรีายเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้หนี้��งอี"นี้เด ยว่ก"นี้ กฎหมายถุ อีว่าให!ติางคนี้ติางได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เฉล �ยติามสิว่นี้มากนี้!อียแหงจ้-านี้ว่นี้ท �ตินี้เป2นี้เจ้!าหนี้ �ติามมาติรีา 280

มาตรา 277 เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญหลายรีายแย!งก"นี้ ทานี้ให!ถุ อีว่า บุ�รี�มสิ�ทธิ�ท"�งหลายนี้"�นี้ม ล-าด"บุท �จ้ะให!ผูลกอีนี้หล"ง ด"งท �ได!เรี ยงล-าด"บุ ไว่!ในี้ มาตรา 253

เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญแย!งก"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ ทานี้ว่าบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ ยอีมอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ แติบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลคาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.รีว่มก"นี้ นี้"�นี้ยอีมอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ ในี้ฐานี้ท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�นี้"�นี้ติอีเจ้!าหนี้ �ผู&!ได!รี"บุ ปรีะโยชำนี้.จ้ากการีนี้"�นี้หมดท�กคนี้ด!ว่ยก"นี้

มาตรา 278 เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�แย!งก"นี้หลายรีายเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. อี"นี้หนี้��งอี"นี้เด ยว่ก"นี้ ทานี้ให!ถุ อีล-าด"บุกอีนี้หล"งด"งท �เรี ยงไว่!ติอีไปนี้ � ค อี

(1) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลเชำาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. พ่"กอีาศึ"ยในี้โรีงแรีมและ รี"บุขนี้

(2) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลรี"กษาสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. แติถุ!าม บุ�คคลหลายคนี้ เป2นี้ผู&!รี "กษา ทานี้ว่าผู&!ท �รี "กษาภายหล"งอีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้ผู&!ท �ได!รี"กษามากอีนี้

(3) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลซึ่ �อีขายสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. คาเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�. หรี อีป�Mย และคาแรีงงานี้กสิ�กรีรีมและอี�ติสิาหกรีรีม

ถุ!าบุ�คคลผู&!ใดม บุ�รี�มะสิ�ทธิ�อีย&ในี้ล-าด"บุเป2นี้ท �หนี้��งและรี& !อีย&ในี้ขณะ ท �ตินี้ได!ปรีะโยชำนี้.แหงหนี้ �มานี้"�นี้ว่าย"งม บุ�คคลอี �นี้ซึ่��งม บุ�รี�มสิ�ทธิ�อีย&ในี้ ล-าด"บุท �สิอีงหรี อีท �สิามไซึ่รี! ทานี้ห!ามม�ให!บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ใชำ!สิ�ทธิ�ในี้การีท �ตินี้ อีย&ในี้ล-าด"บุกอีนี้นี้"�นี้ติอีบุ�คคลอี �นี้เชำนี้ว่ามา และทานี้ห!ามม�ให!ใชำ!สิ�ทธิ� นี้ �ติอีผู&!ท �ได!รี"กษาทรี"พ่ย.ไว่! เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกบุ�คคลผู&!ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ล-าด"บุ ท �หนี้��งนี้"�นี้เอีงด!ว่ย

ในี้สิว่นี้ดอีกผูล ทานี้ให!บุ�คคลผู&!ได!ท-าการีงานี้กสิ�กรีรีมอีย&ในี้ล-าด"บุ ท �หนี้��ง ผู&!สิงเมล7ดพ่"นี้ธิ�. ไม!พ่"นี้ธิ�. หรี อีป�Mย อีย&ในี้ล-าด"บุท �สิอีงและผู&!ให! เชำาท �ด�นี้อีย&ในี้ล-าด"บุท �สิาม

มาตรา 280 เม �อีบุ�คคลหลายคนี้ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ล-าด"บุเสิมอีก"นี้เหนี้ อี ทรี"พ่ย.อี"นี้หนี้��งอี"นี้เด ยว่ก"นี้ ทานี้ให!ติางคนี้ติางได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เฉล �ยติาม สิว่นี้มากนี้!อียแหงจ้-านี้ว่นี้ท �ตินี้เป2นี้เจ้!าหนี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

70

ผลแห�งบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�เจ้!าหนี้ �ผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ เม � อีจ้ะบุ"งค"บุเอีาจ้าก

ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ม ผูลหรี อีหล"กเกณฑ์.อียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญ(1) ติ!อีงบุ"งค"บุเอีาจ้ากสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.กอีนี้ ติอีเม �อีย"งไมพ่อีจ้�งให!

เอีาชำ-ารีะหนี้ �จ้ากอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ได! และอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ก7ติ!อีงบุ"งค"บุเอีาจ้ากอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ท �ไมได!ติกอีย&ในี้ฐานี้เป2นี้หล"กปรีะก"นี้พ่�เศึษ ติามมาติรีา 283

(2) แม!จ้ะไมได!ไปลงทะเบุ ยนี้เก �ยว่ด!ว่ยอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ยอีมม สิ�ทธิ�ด กว่าเจ้!าหนี้ �ใดๆ ท �ไมม หล"กปรีะก"นี้พ่�เศึษ เว่!นี้แติบุ�คคลภายนี้อีกผู&!ได!ไปลงทะเบุ ยนี้สิ�ทธิ�ไว่! ติามมาติรีา 284

บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(1) ติามมาติรีา 273 (1) 274 เจ้!าหนี้ �ติ!อีงจ้ดทะเบุ ยนี้จ้-านี้ว่นี้หนี้ �คา

รี"กษาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.จ้� งจ้ ะม ผูลบุ"งค"บุ เป2นี้บุ� รี�มสิ�ทธิ�พ่� เศึษเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ติามมาติรีา 285

(2) สิ�ทธิ�จ้-านี้อีงมาหล"งบุ�รี�มสิ�ทธิ�ติามมาติรีา 285-286

(3) ให!นี้-า บุทบุ"ญญ"ติ� ในี้ล"กษณะจ้-า นี้อีงมาใชำ!เก �ยว่ก"บุผูลแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ด!ว่ยติามแติกรีณ (มาติรีา 289)

(4) ผู&!ขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้รีาคาทรี"พ่ย.สิ�นี้และดอีกเบุ �ยท �ค!างชำ-ารีะติาม มาติรีา 273 (3) มาติรีา 276 ผู&!ขายติ!อีงจ้ดทะเบุ ยนี้หนี้ �ท �ค!างชำ-ารีะในี้เว่ลาจ้ดทะเบุ ยนี้การีโอีนี้ขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. จ้�งจ้ะม บุ�รี�มสิ�ทธิ�นี้ �

(5) บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลจ้!างท-าขอีงเป2นี้การีงานี้ท-าข��นี้บุนี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ติามมาติรีา 273 (2) 275 ติ!อีงท-ารีายการีปรีะมาณการีรีาคาชำ"�ว่ครีาว่ไปบุอีกลงทะเบุ ยนี้ไว่!กอีนี้เรี�มลงม อีท-าการีบุ�รี�มสิ�ทธิ�จ้�งจ้ะม ผูลบุ"งค"บุ

ผลแห�งบ่�ร�มสิ�ที่ธิ�มาตรา 281 บุ�รี�มสิ�ทธิ�อี"นี้ม อีย&เหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ทานี้ห!ามม� ให!

ใชำ! เม �อีบุ�คคลภายนี้อีกได!ทรี"พ่ย.นี้"�นี้จ้ากล&กหนี้ �และได!สิงมอีบุทรี"พ่ย. ให!ก"นี้ไปเสิรี7จ้แล!ว่ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

71

มาตรา 282 เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�แย!งก"บุสิ�ทธิ�จ้-านี้-าสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ทานี้ว่าผู&!รี "บุจ้-านี้-ายอีมม สิ�ทธิ�เป2นี้อียางเด ยว่ก"นี้ก"บุผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ ล-าด"บุท �หนี้��งด"งท �เรี ยงไว่!ในี้ มาตรา 278 นี้"�นี้

มาตรา 283 บุ�คคลผู&!ม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญติ!อีงรี"บุชำ-า รีะหนี้ � เอีาจ้าก สิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ขอีงล&กหนี้ �กอีนี้ ติอีเม � อีย"งไมพ่อีจ้�งให!เอีาชำ-า รีะหนี้ �จ้าก อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ได!

ในี้สิว่นี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ก7ติ!อีงรี"บุชำ-ารีะหนี้ �เอีาจ้ากอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้ม�ได!ติกอีย&ในี้ฐานี้เป2นี้หล"กปรีะก"นี้พ่�เศึษเสิ ยกอีนี้

ถุ!าบุ�คคลใดม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญและละเลยด!ว่ยคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอี ไมสิอีดเข!าแย!งข"ดในี้การีแบุงเฉล �ยทรี"พ่ย. ติามคว่ามท �กลาว่มาในี้ ว่รีรีคท"�งสิอีงข!างบุนี้นี้ �ไซึ่รี! อี"นี้บุ�คคลนี้"�นี้จ้ะใชำ!บุ�รี�มสิ�ทธิ�ขอีงตินี้ติอี บุ�คคลภายนี้อีกผู&!ได!จ้ดทะเบุ ยนี้สิ�ทธิ�ไว่!แล!ว่เพ่ �อีจ้ะเอีาใชำ!จ้นี้ถุ�งขนี้าด เชำนี้ท �ตินี้จ้ะหากได!รี"บุเพ่รีาะได!สิอีดเข!าแย!งข"ดนี้"�นี้ ทานี้ว่าหาอีาจ้ จ้ะใชำ!ได!ไม

อีนี้��งบุทบุ"ญญ"ติ�ท �กลาว่มาในี้ว่รีรีคท"�งสิามข!างติ!นี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุหากว่าเง�นี้ท �ขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ได!นี้" �นี้ จ้ะพ่�งติ!อีงเอีามาแบุงเฉล �ยกอีนี้เง�นี้ท �ขายทรี"พ่ย.สิ�นี้อียางอี �นี้ก7ด หรี อีหากว่าเง�นี้ท �ขาย อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้ติกอีย&ในี้ฐานี้เป2นี้หล"กปรีะก"นี้พ่�เศึษนี้"�นี้จ้ะพ่�งติ!อีงเอีามาแบุงเฉล �ยกอีนี้เง�นี้ท �ขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อียางอี �นี้ก7ด�จ้ก"นี้

มาตรา 284 บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญนี้"�นี้ ถุ�งแม!จ้ะม�ได!ไปลงทะเบุ ยนี้เก �ยว่ด!ว่ยอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ก7ด ยอีมจ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!เจ้!าหนี้ �ใด ๆ ท � ไมม หล"กปรีะก"นี้พ่�เศึษนี้"�นี้ได! แติคว่ามท �กลาว่นี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ!ไปถุ�งการี ติอีสิ&!บุ�คคลภายนี้อีกผู&!ได!ไปลงทะเบุ ยนี้สิ�ทธิ�ไว่!

มาตรา 285 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลรี"กษาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ถุ!าหากว่า เม �อีท-าการีเพ่ �อีบุ-ารี�งรี"กษานี้"�นี้สิ-าเรี7จ้แล!ว่ ไปบุอีกลงทะเบุ ยนี้ไว่!โดย พ่ล"นี้ไซึ่รี! บุ�รี�มะสิ�ทธิ�ก7คงให!ผูลติอีไป

มาตรา 286 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลจ้!างท-า ขอีงเป2นี้การีงานี้ท-า ข�� นี้บุนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ หากท-า รีายการีปรีะมาณรีาคาชำ"�ว่ครีาว่ไปบุอีก ลงทะเบุ ยนี้ไว่!กอีนี้เรี��มลงม อีการีท-าไซึ่รี! บุ�รี�มสิ�ทธิ�ก7คงให!ผูลติอีไป แติถุ!ารีาคาท �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

72

ท-าจ้รี�งนี้"�นี้ล-�ารีาคาท �ได!ปรีะมาณไว่!ชำ"�ว่ครีาว่ ทานี้ว่า บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้สิว่นี้จ้-านี้ว่นี้ท �ล-�าอีย&นี้" �นี้หาม ไม

สิว่นี้การีท �จ้ะว่�นี้�จ้ฉ"ยว่าอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ม รีาคาเพ่��มข��นี้ เพ่รีาะ การีอี"นี้ได!ท-าข��นี้บุนี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.มากนี้!อียเพ่ ยงใดนี้"�นี้ ทานี้ให!ศึาล ติ"�งแติงผู&!เชำ �ยว่ชำาญข��นี้เป2นี้ผู&!กะปรีะมาณ ในี้เว่ลาท �ม แย!งข"ดในี้การี แบุงเฉล �ย

มาตรา 287 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ใดได!ไปจ้ดลงทะเบุ ยนี้แล!ว่ติามบุทบุ"ญญ"ติ� แหง มาติรีา ท"�งสิอีงข!างบุนี้นี้ � บุ�รี�มสิ�ทธิ�นี้"�นี้ทานี้ว่าอีาจ้จ้ะใชำ!ได!กอีนี้สิ�ทธิ�จ้-านี้อีง

มาตรา 288 บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลซึ่ �อีขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้หากว่า เม �อีไปลงทะเบุ ยนี้สิ"ญญาซึ่ �อีขายนี้"�นี้ บุอีกลงทะเบุ ยนี้ไว่!ด!ว่ยว่ารีาคา หรี อีดอีกเบุ �ยในี้รีาคานี้"�นี้ย"งม�ได!ชำ-ารีะไซึ่รี! บุ�รี�มสิ�ทธิ�นี้"�นี้ก7คงให!ผูลติอีไป

มาตรา 289 ว่าถุ�งผูลแหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�นี้อีกจ้ากท �ได!บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ มาตรา 281 ถุ�ง 288 นี้ �แล!ว่ ทานี้ให!นี้-าบุทบุ"ญญ"ติ�ท"�งหลายแหงล"กษณะจ้-านี้อีง มาใชำ!บุ"งค"บุด!ว่ยติามแติกรีณ

บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.(1) หากสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ล&กหนี้ �ได!สิงมอีบุให!บุ�คคลภายนี้อีก

แล!ว่ บุ�รี�มสิ�ทธิ�เหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ยอีมรีะง"บุไปเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ติามมาติรีา 281

(2) เม �อีแย!งก"บุสิ�ทธิ�จ้-านี้-าสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ผู&!รี "บุจ้-านี้-ายอีมม สิ�ทธิ�เป2นี้อียางเด ยว่ก"นี้ก"บุผู&!ทรีงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ล-าด"บุท �หนี้��ง ด"งท �เรี ยงไว่!ในี้มาติรีา 278

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 6

1. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษได!แก บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.และเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

2. บุ�รี�มสิ�ทธิ�ในี้ม&ลซึ่ �อีขายสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.หมายถุ�ง กรีณ กรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ติ!อีงซึ่ �อีขายโอีนี้ไปเป2นี้ขอีงผู&!ซึ่ �อีแล!ว่ แติผู&!ซึ่ �อีย"งติ!อีงชำ-ารีะรีาคาซึ่ �อี และดอีกเบุ �ย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

73

3. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ได!แก คาเชำาสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. คาพ่"ก อีาศึ"ยในี้โรีงแรีม

4. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ได!แก คาจ้!างท-าขอีงเป2นี้การีงานี้ท-าข��นี้บุนี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. คารี"กษาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

5. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ได!แก คารี"กษาอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. จ้!างท-าขอีงเป2นี้การีงานี้ท-าข��นี้บุนี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

6. เม �อีม บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญหลายรีายแย!งก"นี้ เรี ยงล-าด"บุได!ด"งนี้ �ค อี คาใชำ! จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.อี"นี้รีว่มก"นี้ คาปลงศึพ่ คาภาษ อีากรี คาจ้!างเสิม ยนี้ คา คนี้ใชำ!คนี้งานี้ และคาเครี �อีงอี�ปโภคบุรี�โภคอี"นี้จ้-าเป2นี้ปรีะจ้-าว่"นี้

7. ถุ!าบุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญแย!งก"บุบุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ว่า ให!บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษมาเป2นี้ล-าด"บุกอีนี้ เว่!นี้แติคาใชำ!จ้ายเพ่ �อีปรีะโยชำนี้.รีว่มก"นี้อี"นี้ เป2นี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญได!รี"บุยกเว่!นี้ให!มากอีนี้บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษ

8. เจ้!าหนี้ �บุ�รี�มสิ�ทธิ�สิาม"ญจ้ะบุ"งค"บุชำ-ารีะหนี้ �จ้ากทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �ได!โดย ติ!อีงเข!าขอีเฉล �ยทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �กอีนี้ท �จ้ะถุ&กแบุงชำ-ารีะเจ้!าหนี้ �อี �นี้

9. บุ�รี�มสิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. รีะง"บุสิ��นี้ไปเม �อี สิ"งหารี�มทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงบุ�รี�มสิ�ทธิ�ถุ&กโอีนี้และสิงมอีบุให!แกบุ�คคลภายนี้อีก

10. ผู&! รี "บุจ้-า นี้-า สิ" งหารี�มทรี"พ่ย.ก" บุผู&! ม บุ� รี�มสิ�ทธิ� พ่� เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ผู&!รี "บุจ้-านี้-าม สิ�ทธิ�ด กว่า

11. เจ้!าหนี้ �จ้-านี้อีงนี้"�นี้ม สิ�ทธิ� ด กว่าเจ้!าหนี้ �สิาม"ญ12. ผู&!ม สิ�ทธิ�พ่�เศึษเหนี้ อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ก"บุผู&!รี "บุจ้-านี้-าสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.

ผู&!รี "บุจ้-านี้-าม สิ�ทธิ�ด กว่า

หน่�วยที่�� 7 ล.กิหน่��เจ้-าหน่��หลายคน่

1. เก �ยว่ก"บุการีชำ-ารีะหนี้ � หนี้ �แบุงอีอีกเป2นี้สิอีงปรีะเภทค อี หนี้ �ท �การีชำ-ารีะหนี้ � แบุงชำ-ารีะได!และแบุงชำ-ารีะไมได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

74

2. หนี้ �ท �การีชำ-ารีะหนี้ �แบุงชำ-ารีะได! ถุ!าม ล&กหนี้ �หลายคนี้และเจ้!าหนี้ �หลายคนี้ ล&กหนี้ �แติละคนี้จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้ก7ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะได!รี"บุแติเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆก"นี้

3. ถุ!าบุ�คคลหลายคนี้เป2นี้หนี้ �อี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะม�ได!บุ�คคลเหลานี้"�นี้ติ!อีงรี"บุผู�ดเชำนี้อียางล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้

4. ถุ!าการีชำ-ารี"บุหนี้ �เป2นี้การีอี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะม�ได! และม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ � ถุ!าบุ�คคลเหลานี้"�นี้ม�ได!เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มล&กหนี้ �ได!แกจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ไว่!ได!ปรีะโยชำนี้.แกบุ�คคลเหลานี้"�นี้ท"�งหมดด!ว่ยก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้จ้ะเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7แติเพ่ �อีได!ปรีะโยชำนี้.ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้เทานี้"�นี้

5. ล&กหนี้ �รี ว่ม ค อีบุ�คคลหลายคนี้ซึ่��งม หนี้!าท �รี ว่มก"นี้ท �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำ-ารีะหนี้ �ติอีเจ้!าหนี้ �จ้นี้กว่าจ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�ง

6. ในี้รีะหว่างล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ ติางคนี้ติางติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เว่!นี้แติจ้ะได!ก-าหนี้ดไว่!เป2นี้อียางอี �นี้

7. เจ้!าหนี้ �รี ว่มค อีบุ�คคลหลายคนี้ซึ่��งม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงการีชำ-ารีะหนี้ �โดยท-านี้อีง ซึ่��งแติละคนี้อีาจ้เรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�งได!

8. ในี้รีะหว่างเจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้ ติางคนี้ยอีมท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เว่!นี้แติจ้ะได!ก-าหนี้ดไว่!เป2นี้อียางอี �นี้

9. ล&กหนี้ �รี ว่มและเจ้!าหนี้ �รี ว่มเก�ดข��นี้ได!โดยผูลขอีงนี้�ติ�กรีรีมและโดยบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

7.1 หน่��ที่��กิารช0าระหน่��แบ่�งช0าระได-และแบ่�งช0าระไม�ได-1. หนี้ �ท �การีชำ-ารีะหนี้ �แบุงชำ-ารีะได!หมายถุ�งหนี้ �ท �สิามารีถุแบุงชำ-ารีะได!เป2นี้

สิ"ดสิว่นี้ โดยในี้ท �สิ�ดเม �อีรีว่มก"นี้เข!าแล!ว่ก7จ้ะเป2นี้การีใชำ!หนี้ �ครีบุถุ!ว่นี้บุรี�บุ&รีณ.หนี้ �ท �การีชำ-ารีะหนี้ �แบุงชำ-ารีะไมได! ค อีหนี้ �ซึ่��งไมสิามารีถุแยกชำ-ารีะเป2นี้สิ"ดสิว่นี้ได! โดยพ่�จ้ารีณาจ้ากสิภาพ่แหงหนี้ �นี้" �นี้ โดยบุทบุ"ญญ"ติ�กฎหมาย หรี อีโดยเจ้ตินี้าขอีงค&กรีณ

2. ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้การีอี"นี้จ้ะแบุงชำ-ารีะได! และม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้ล&กหนี้ �หรี อีม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ � เม �อีกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ล&กหนี้ �แติละคนี้จ้ะ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

75

ติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทา ๆ ก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้ก7ชำอีบุท �จ้ะได!รี"บุเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทา ๆ ก"นี้

3. ถุ!าบุ�คคลหลายคนี้เป2นี้หนี้ �อี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะไมได! บุ�คคลเหลานี้"�นี้ติ!อีงรี"บุผู�ดเชำนี้อียางล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้

4. ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้การีอี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะม�ได! และม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ � ถุ!าบุ�คคลเหลานี้"�นี้ม�ได!เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้ ล&กหนี้ �ได!แติจ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!ได!ปรีะโยชำนี้.แกบุ�คคลเหลานี้"�นี้ท"�งหมดด!ว่ยก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้จ้ะเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7แติเพ่ �อีได!ปรีะโยชำนี้.ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้เทานี้"�นี้ ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ �ใชำ!ก"บุการีท �ล&กหนี้ �ว่างทรี"พ่ย.เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �ด!ว่ย

5. ข!อีคว่ามจ้รี�งใดท �เท!าถุ�งเจ้!าหนี้ �คนี้หนี้��งเทานี้"�นี้ หาเป2นี้ไปเพ่ �อีค�ณหรี อีโทษแกเจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ๆด!ว่ยไม

7.1.1 หน่��ที่��กิารช0าระหน่��แบ่�งช0าระได-ในี้หนี้ �ท �แบุงก"นี้ชำ-ารีะได!นี้"�นี้ ถุ!าม ล&กหนี้ �หลายคนี้หรี อีม เจ้!าหนี้ �หลายคนี้

ล&กหนี้ �หรี อีเจ้!าหนี้ �หลายคนี้เหลานี้ �ม คว่ามรี"บุผู�ดซึ่��งก"นี้และก"นี้อียางไรีบุ!างมาติรีา 290 บุ"ญญ"ติ�ว่าถุ!าหนี้ �เป2นี้อี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะได! และม บุ�คคล

หลายคนี้เป2นี้ล&กหนี้ � หรี อีม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ � เม �อีกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ล&กหนี้ �แติละคนี้จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ และเจ้!าหนี้ �แติละคนี้ก7ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ ท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ว่าเม �อีกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ยเพ่รีาะเหติ�ว่าการีท �หนี้ �ม ล&กหนี้ �หลายคนี้หรี อีเจ้!าหนี้ �หลายคนี้นี้"�นี้ ม คว่ามหมายได!สิอีงปรีะการี ค อีอีาจ้เป2นี้ล&กหนี้ �หรี อีเจ้!าหนี้ �ธิรีรีมดา หรี อีอีาจ้เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มหรี อีเจ้!าหนี้ �รี ว่มก7ได! ซึ่��งม ผูลในี้ทางกฎหมายแติกติางก"นี้มาก เพ่รีาะการีเป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มนี้"�นี้ล&กหนี้ �รี ว่มอีาจ้ถุ&กเรี ยกให!ชำ-ารีะโดยสิ��นี้เชำ�ง และการีเป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก7เชำนี้ก"นี้ค อีเจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �คนี้ใดคนี้หนี้��งชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�ง ฉะนี้"�นี้เม �อีไมม พ่ฤติ�การีณ.แนี้ชำ"ดว่าล&กหนี้ �หลายคนี้หรี อีเจ้!าหนี้ �หลายคนี้นี้"�นี้เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มหรี อีเจ้!าหนี้ �รี ว่มแล!ว่ ให!ถุ อีว่าเป2นี้ล&กหนี้ �หรี อีเจ้!าหนี้ �ธิรีรีมดา ม ผูลให!ล&กหนี้ �แติละคนี้ม สิว่นี้รี"บุผู�ดชำอีบุในี้หนี้ �เพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ สิว่นี้เจ้!าหนี้ �ก7ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ ท �กฎหมายให!รี"บุผู�ดชำอีบุและรี"บุชำ-ารีะหนี้ �เพ่ ยงเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เฉพ่าะสิ�ทธิ�

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

76

รีะหว่างล&กหนี้ �และเจ้!าหนี้ �เทานี้"�นี้ สิว่นี้ข!อีติกลงรีะหว่างล&กหนี้ �หรี อีเจ้!าหนี้ �ม ไว่!อียางไรี ก7ยอีมเป2นี้ไปติามข!อีติกลงการีแบุงสิว่นี้ก"นี้ก7ติ!อีงเป2นี้ไปติามข!อีติกลงรีะหว่างก"นี้

7.1.2 หน่��ที่��กิารช0าระหน่��แบ่�งช0าระไม�ได-การีชำ-ารีะหนี้ �ท �แบุงก"นี้ชำ-ารีะไมได!หมายคว่ามว่าอียางไรี กฎหมาย

บุ"ญญ"ติ�เก �ยว่ก"บุการีชำ-ารีะหนี้ �ท �แบุงชำ-ารีะไมได!และม บุ�คคลหลายคนี้เป2นี้เจ้!าหนี้ �แติม�ใชำเจ้!าหนี้ �รี ว่มไว่!อียางไรีบุ!าง

การีชำ-ารีะหนี้ �ท �แบุงชำ-ารีะก"นี้ไมได!หมายถุ�งหนี้ �สิ�นี้ท �ไมสิามารีถุแบุงก"นี้ได!เป2นี้สิว่นี้ หากแบุงอีอีกเป2นี้สิ"ดสิว่นี้แล!ว่จ้ะไมท-า ให!การีชำ-า รีะหนี้ �ถุ&กติ!อีงสิมบุ&รีณ.หรี อีท-าให!สิภาพ่แหงหนี้ �เปล �ยนี้แปลงไปจ้ากเด�ม

หนี้ �ท �การีชำ-ารีะหนี้ �แบุงชำ-ารีะไมได!นี้" �นี้ มาติรีา 302 บุ"ญญ"ติ�ว่าถุ!าม ล&กหนี้ �หลายคนี้หรี อีเจ้!าหนี้ �หลายคนี้แติไมได!เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มหรี อีเจ้!าหนี้ �รี ว่มล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7แติเฉพ่าะแติให!ได!ปรีะโยชำนี้. แกเจ้!าหนี้ �ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้และเจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7เฉพ่าะแติให!ได!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้เทานี้"�นี้ นี้อีกจ้ากนี้ �ถุ!าหากม คว่ามจ้-าเป2นี้ เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ว่างทรี"พ่ย.ไว่! ณ สิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย.กรีะทรีว่งย�ติ�ธิรีรีมเพ่ �อีให!ได!ปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้ หรี อีถุ!าทรี"พ่ย.ไมสิมคว่รีแกการีจ้ะว่างขอีให!ศึาลติ"�งผู&!พ่�ท"กษ.ทรี"พ่ย.เพ่ �อีรี"กษาทรี"พ่ย.นี้"�นี้ก7ได!

7.2 ล.กิหน่��ร�วม1. ล&กหนี้ �รี ว่มค อี บุ�คคลหลายคนี้ซึ่��งม หนี้!าท �รี ว่มก"นี้ท �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ด

ชำ-ารีะหนี้ �ติอีเจ้!าหนี้ �จ้นี้กว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�งและเก�ดข��นี้ได!โดยนี้�ติ�กรีรีมสิ"ญญาและโดยบุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

2. ล&กหนี้ �คนี้หนี้��งชำ-ารีะหนี้ �ยอีมเป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ด!ว่ยการีชำ-ารีะหนี้ �ให!รีว่มถุ�งการีใดๆ อี"นี้พ่�งกรีะท-าแทนี้ชำ-ารีะหนี้ � ว่างทรี"พ่ย.สิ�นี้แทนี้ชำ-ารีะหนี้ �และห"กกลบุลบุหนี้ �ด!ว่ย

3. ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��งม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงอีะไรีล&กหนี้ �คนี้อี � นี้ๆ จ้ะเอีาสิ�ทธิ�นี้"�นี้ไปใชำ!ห"กกลบุลบุหนี้ �ไมได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

77

4. การีปลดหนี้ �ให!แกล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��งนี้"�นี้ยอีมเป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ เพ่ ยงเทาสิว่นี้ขอีงล&กหนี้ �ท �ได!ปลดให! เว่!นี้แติจ้ะได!ติกลงก"นี้เป2นี้อียางอี �นี้

5. การีผู�ดนี้"ดขอีงเจ้!าหนี้ �ติอีล�กหนี้ �รี ว่มคนี้หนี้��งยอีมเป2นี้ค�ณแกล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ ด!ว่ย

6. ข!อีคว่ามจ้รี�งใด เม �อีเท!าถุ�งติ"ว่ล&กหนี้ �รี ว่มก"บุคนี้ใดๆ ยอีมเป2นี้ไปเพ่ �อีค�ณและโทษแติเฉพ่าะแกล&กหนี้ �คนี้นี้"�นี้ เว่!นี้แติจ้ะปรีากฏิว่าข"ดก"บุสิภาพ่แหงหนี้ �นี้" �นี้เอีง

7. ในี้รีะหว่างล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ ติางคนี้ติางติ!อีงรี"บุผู�ดเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เว่!นี้แติจ้ะได!ก-าหนี้ดไว่!เป2นี้อียางอี �นี้

8. ถุ!าสิว่นี้ท �ล&กหนี้ �รี ว่มก"บุคนี้ใดคนี้หนี้��งจ้ะพ่�งชำ-ารีะเป2นี้อี"นี้จ้ะเรี ยกเอีาจ้ากคนี้นี้"�นี้ไมได!ย"งขาดจ้-านี้ว่นี้อีย&เทาไรี ล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ ก7ติ!อีงรี"บุใชำ! แติถุ!าล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้ใดเจ้!าหนี้ �ได!ปลดให!หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �อี"นี้รีว่มก"นี้นี้"�นี้ สิว่นี้ท �ล&กหนี้ �คนี้นี้"�นี้จ้ะพ่�งติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ติกเป2นี้พ่"บุแกเจ้!าหนี้ �ไป

7.2.1 ล�กิษณะของล.กิหน่��ร�วมล&กหนี้ �รี ว่มม ล"กษณะสิ-าค"ญอียางไรี อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุล"กษณะสิ-าค"ญขอีงล&กหนี้ �รี ว่มติามท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 291 นี้"�นี้ม

ล"กษณะสิ-าค"ญด"งนี้ �ค อี ล&กหนี้ �รี ว่มแติละคนี้อีาจ้ถุ&กเรี ยกรี!อีงให!ชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�ง ท"�งนี้ �สิ�ดแล!ว่แติเจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �รี ว่มคนี้ใดชำ-ารีะ ถุ!าล&กหนี้ �รี ว่มชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�งแล!ว่ เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ชำ-ารีะหนี้ �อี กไมได! เพ่รีาะล&กหนี้ �ม หนี้!าท �ชำ-ารีะหนี้ �เพ่ ยงครี"�งเด ยว่เทานี้"�นี้ ถุ!าหากเจ้!าหนี้ �เรี ยกถุ!าหากเจ้!าหนี้ �เรี ยกให!ล&กหนี้ �คนี้ใดชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่แติย"งได!ไมครีบุ ล&กหนี้ �รี ว่มท�กคนี้ก7ย"งคงติ!อีงผู&กพ่"นี้ท �จ้ะถุ&กเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �อีย& จ้นี้กว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�ง เชำนี้ ก. ข. ค. เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มเง�นี้ก&! ง. ไป 3,000 บุาท เม �อีหนี้ �ครีบุก-าหนี้ดชำ-ารีะ ง. จ้ะเรี ยกเก7บุให! ก. หรี อี ข. หรี อี ค. คนี้ใดคนี้หนี้��งหรี อีท�กคนี้ชำ-ารีะหนี้ �ให!แก ง. จ้นี้สิ��นี้เชำ�งได! หากเรี ยกจ้ากคนี้ใดคนี้หนี้��งได!เพ่ ยง 1,000 บุาท สิว่นี้ท �เหล อีอี ก 2,000 บุาท ก. ข. ค. ท"�งสิามคนี้ก7ย"งคงติ!อีงรี"บุผู�ดรีว่มก"นี้ชำ-ารีะหนี้ �ให!แก ง. อีย&จ้นี้กว่า ง. จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ท"�งหมด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

78

7.2.2 ผลแห�งกิารเป*น่ล.กิหน่��ร�วมผูลปรีะโยชำนี้.ท �ได!จ้ากการีเป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มนี้"�นี้ม อีะไรีบุ!างการีเป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มนี้"�นี้ ล&กหนี้ �แติละคนี้ยอีมม ผูลปรีะโยชำนี้.ได!เสิ ยรีว่ม

ก"นี้ ผูลปรีะโยชำนี้.ท �ล&กหนี้ �รี ว่มได!รีว่มก"นี้นี้"�นี้ค อี1) คว่ามไมสิมบุ&รีณ.แหงหนี้ � ไมว่าหนี้ �นี้" �นี้จ้ะไมสิมบุ&รีณ.ด!ว่ยเหติ�ใดๆ

ก7ติาม ยอีมท-าให!หนี้ �นี้" �นี้เก�ดไมได! เม �อีไมม หนี้ �เก�ดข��นี้ ล&กหนี้ �ท�กคนี้ก7ไมติ!อีงรี"บุผู�ดในี้หนี้ �เชำนี้หนี้ �ท �เก�ดจ้ากการีเลนี้การีพ่นี้"นี้ ซึ่��งกฎหมายบุ"ญญ"ติ�ไว่!ชำ"ดแจ้!งว่าเป2นี้การีข"ดติอีคว่ามสิงบุเรี ยบุรี!อียและศึ ลธิรีรีมอี"นี้ด ขอีงปรีะชำาชำนี้ ถุ!าม หนี้ �ปรีะเภทนี้ �เก�ดข��นี้ก7เป2นี้หนี้ �ท �ไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้หนี้ �ด"งกลาว่

2) คว่ามรีะง"บุแหงหนี้ � หนี้ �นี้" �นี้ไมว่าจ้ะรีะง"บุไปด!ว่ยปรีะการีใดๆ เชำนี้ ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ให!เจ้!าหนี้ �ท"�งหมด หนี้ �ก7รีะง"บุท"�งหมดหรี อีชำ-ารีะหนี้ �ไปบุางสิว่นี้หนี้ ก7รีะง"บุไปบุางสิว่นี้ หรี อีม การีกรีะท-าอียางอี �นี้เท ยบุได!ก"บุการีชำ-ารีะหนี้ �เชำนี้การียอีมรี"บุเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้อี �นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ � การีว่างทรี"พ่ย.การีกลบุในี้หนี้ � การีปลดหนี้ �เป2นี้ติ!นี้ เม �อีหนี้ �รีะง"บุไปด!ว่ยเหติ�ติางๆ ด"งกลาว่ ล&กหนี้ �ท�กคนี้ยอีมได!ปรีะโยชำนี้.ด!ว่ยก"นี้หมดท�กคนี้

3) การีผู�ดนี้"ดขอีงเจ้!าหนี้ � ติามมาติรีา 294 นี้"�นี้ หากเจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ดติอีล&กหนี้ �คนี้หนี้��งยอีมถุ อีว่าเจ้!าหนี้ �อี �นี้ผู�ดนี้"ดด!ว่ย ค อีล&กหนี้ �ได!ปรีะโยชำนี้.ด!ว่ยก"นี้ในี้การีท �เจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ดติอีล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้ใดคนี้หนี้��ง ท"�งนี้ �ก7เพ่รีาะการีเป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มนี้"�นี้ เจ้!าหนี้ �ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะได!โดยสิ��นี้เชำ�ง และล&กหนี้ �จ้ะเล อีกชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �คนี้ใดก7ได! เม �อีล&กหนี้ �เล อีกชำ-ารีะหนี้ �ให!เจ้!าหนี้ �แล!ว่ เจ้!าหนี้ �ผู�ดนี้"ดล&กหนี้ �อี � นี้ก7ยอีมได!ปรีะโยชำนี้.ด!ว่ยเพ่รีาะล&กหนี้ �ม หนี้!าท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �โดยสิ��นี้เชำ�งให!แกเจ้!าหนี้ �แติเพ่ ยงครี"�งเด ยว่

นี้ายม"�นี้ก"บุนี้ายเหมาะได!ก&!เง�นี้นี้ายหมายไป 6,000 บุาท โดยยอีมตินี้ผู&กพ่"นี้เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มติอีมาเม �อีหนี้ �เง�นี้ก&!นี้ �ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ นี้ายม"�นี้ได!ชำ-ารีะหนี้ �ให!แกนี้ายหมายไป 3,000 บุาท แตินี้ายเหมาะไมยอีมชำ-ารีะหนี้ � เชำนี้นี้ �ในี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

79

หมายจ้ะเรี ยกให!นี้ายม"�นี้ก"บุนี้ายเหมาะชำ-ารีะหนี้ �ท �เหล อีให!แกตินี้ได!หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

เม �อีหนี้ �ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ล&กหนี้ �ไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ � แติเม �อีล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �แล!ว่ล&กหนี้ �จ้ะเรี ยกค นี้ไมได!ติามอี�ทาหรีณ. หนี้ �ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ นี้ายหมายจ้ะเรี ยกให!นี้ายม"�นี้นี้ายเหมาะชำ-ารีะหนี้ �รี ว่มท �เหล อีไมได! หากนี้ายหมายนี้-าคด ข��นี้ฟ้?อีงศึาล ท"�งนี้ายม"�นี้ก"บุนี้ายเหมาะม สิ�ทธิ�ท �จ้ะยกอีาย�คว่ามข��นี้ติอีสิ&!เพ่ �อีไมรี"บุผู�ดได! แติถุ!าหากผู&!หนี้��งผู&!ใดยกอีาย�คว่ามข��นี้ติอีสิ&!แติอี กคนี้ไมยกเชำนี้นี้ � การียกไมยกอีาย�คว่ามข��นี้ติอีสิ&!นี้ �ยอีมเป2นี้ไปเพ่ �อีค�ณและโทษแกล&กหนี้ �รี ว่มคนี้นี้"�นี้โดยเฉพ่าะ

7.2.3 ความสิ�มพ�น่ธิ)ระหว�างล.กิหน่��ร�วมนี้ายม��ง นี้ายม และนี้ายมา ก&!เง�นี้นี้ายแมนี้ไป 9,000 บุาท โดยยอีม

ผู&กพ่"นี้ตินี้เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่ม เม �อีหนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะ นี้ายม��งไมชำ-ารีะหนี้ �และได!รี"บุอี�บุ"ติ�เหติ�จ้ากรีถุชำนี้ก"นี้จ้นี้แขนี้ขาขาดท"�งหมดปรีะกอีบุอีาชำ พ่ไมได! ไมม ทรี"พ่ย.สิ�นี้อีะไรีเลยท �จ้ะนี้-าไปชำ-ารีะหนี้ �ได! นี้ายม เอีงม ทรี"พ่ย.สิ�นี้พ่อีจ้ะชำ-ารีะหนี้ �แติก7ไมยอีมชำ-ารีะหนี้ � นี้ายมาจ้�งได!ชำ-ารีะหนี้ �ให!แกนี้ายแมนี้ไปท"�งหมด 9,000 บุาท เชำนี้นี้ � นี้ายมาม สิ�ทธิ�ท �จ้ะไลเบุ �ยเอีาจ้ากนี้ายม��งและนี้ายม ได!เพ่ ยงใดหรี อีไม

มาติรีา 296 บุ"ญญ"ติ�ว่าในี้รีะหว่างล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ท"�งหลายนี้"�นี้ ติางคนี้ติางรี"บุผู�ดเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เว่!นี้แติจ้ะได!ก-าหนี้ดไว่!เป2นี้อียางอี �นี้ ถุ!าสิว่นี้ท �ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้ใดคนี้หนี้��งจ้ะพ่�งชำ-ารีะนี้"�นี้เป2นี้อี"นี้จ้ะเรี ยกเอีาจ้ากคนี้นี้"�นี้ไมได! ย"งขาดจ้-านี้ว่นี้อีย&เทาไรี ล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ ซึ่��งจ้-าติ!อีงอีอีกสิว่นี้ด!ว่ยนี้"�นี้ก7ติ!อีงรี"บุใชำ!

ฉะนี้"�นี้ติามอี�ทาหรีณ.นี้ายม��งไมม ทรี"พ่ย.สิ�นี้อีะไรีจ้ะชำ-ารีะหนี้ � นี้ายมาจ้�งไมสิามารีถุจ้ะเรี ยกให!นี้ายม��งชำ-ารีะได! แตินี้ายมาม สิ�ทธิ�ท �จ้ะไลเบุ �ยเอีาสิว่นี้ท �จ้ายเก�นี้ไปจ้ากนี้ายม ได!โดยนี้ายม ติ!อีงรี"บุผู�ดในี้สิว่นี้ขอีงตินี้ 3,000 บุาท และเนี้ �อีงจ้ากไมสิามารีถุเรี ยกให!นี้ายม��งชำ-ารีะหนี้ �ได! นี้ายม ก"บุนี้ายมาจ้ะติ!อีงเฉล �ยก"นี้รี"บุผู�ดชำอีบุในี้สิว่นี้ขอีงนี้ายม��งอี กคนี้ละ 1,500 บุาท ฉะนี้"�นี้นี้ายมาม สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาจ้ากนี้ายม ได!จ้-านี้ว่นี้ 4,500 บุาท

7.3 เจ้-าหน่��ร�วม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

80

1. เจ้!าหนี้ �รี ว่มค อี ในี้หนี้ �รีายเด ยว่ก"นี้แติม บุ�คคลหลายคนี้ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงการีชำ-ารีะหนี้ �โดยท-านี้อีงซึ่��งแติละคนี้อีาจ้จ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�ง ถุ�งแม!ว่าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�งแติผู&!เด ยว่

2. ในี้หนี้ �ท �ม เจ้!าหนี้ �รี ว่ม ล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �คนี้ใดคนี้หนี้��งก7ได!ติามแติจ้ะเล อีก แม!เจ้!าหนี้ �คนี้หนี้��งจ้ะได!ย �นี้ฟ้?อีงเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �ไว่!แล!ว่

3. เจ้!าหนี้ �รี ว่มเก�ดข��นี้โดยนี้�ติ�กรีรีมสิ"ญญาและโดยบุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

4. เจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้หนี้��งผู�ดนี้"ดยอีมเป2นี้โทษแกเจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ๆด!ว่ย5. ถุ!าสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงและหนี้ �สิ�นี้เป2นี้อี"นี้เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ไปในี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้

คนี้หนี้��ง สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ อี"นี้ม ติอีล&กหนี้ �ยอีมรีะง"บุไป6. เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��งรี"บุชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่ เจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ๆจ้ะเรี ยกให!ชำ-ารีะหนี้ �

นี้" �นี้อี กไมได! การีรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ให!รีว่มถุ�งการีรี"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้อียางอี �นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �และการีห"กลบุหนี้ �ด!ว่ย

7. การีท �เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��งโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงให!แกบุ�คคลอี �นี้ๆไป หากรีะทบุกรีะท"�งถุ�งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ ด!ว่ยไม

8. ถุ!าเจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้ใดคนี้หนี้��งปลดหนี้ �ให!แกล&กหนี้ �แล!ว่ ม ผูลให!หนี้ �นี้" �นี้รีะง"บุไปติามสิว่นี้ท �เจ้!าหนี้ �ได!ปลดให! ถุ!าปลดหนี้ �ให!สิ��นี้เชำ�ง เจ้!าหนี้ �คนี้อี � นี้ๆก7หมดสิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �อี ก

9. ถุ!าข!อีคว่ามจ้รี�งใดเท!าถุ�งเจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้ใด ยอีมเป2นี้ค�ณและโทษแกเจ้!าหนี้ �คนี้นี้"�นี้โดยเฉพ่าะ ไมกรีะทบุกรีะท"�งถุ�งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้อี �นี้ๆ

7.3.1 ล�กิษณะของเจ้-าหน่��ร�วมเจ้!าหนี้ �รี ว่มม ล"กษณะสิ-าค"ญอียางไรี และคว่ามรี"บุผู�ดในี้ฐานี้ะเจ้!าหนี้ �รี ว่ม

จ้ะเก�ดข��นี้ได!ในี้กรีณ ใดบุ!างเจ้!าหนี้ �รี ว่มม ล"กษณะสิ-าค"ญติามท �บุ"ญญ"ติ�ในี้มาติรีา 298 ด"งนี้ �

1. ในี้หนี้ �รีายเด ยว่ แติม เจ้!าหนี้ �หลายคนี้2. เจ้!าหนี้ �คนี้ใดคนี้หนี้��งม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยสิ��นี้

เชำ�ง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

81

3. ล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �คนี้ใดคนี้หนี้��งก7ได!ติามแติจ้ะเล อีก แม!ท"�งท �เจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้หนี้��งได!ฟ้?อีงเรี ยกหนี้ �จ้ากล&กหนี้ �แล!ว่ ล&กหนี้ �ด"งกลาว่ก7ย"งม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเล อีกชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้อี �นี้ได!

คว่ามรี"บุผู�ดในี้ฐานี้ะเจ้!าหนี้ �รี ว่มนี้"�นี้เก�ดข��นี้ได! 2 ปรีะการีค อีก. โดยนี้�ติ�กรีรีมสิ"ญญาข. โดยบุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

7.3.2 ผลแห�งกิารเป*น่เจ้-าหน่��ร�วมนี้ายเด7ด นี้ายดว่ง นี้ายด-า เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มให!นี้ายเดOอี ก&!เง�นี้ไป 12,000

บุาท ติอีมานี้ายเด7ดติายและได!ท-าพ่�นี้"ยกรีรีมยกทรี"พ่ย.สิ�นี้มรีดกท"�งหมดขอีงตินี้ให!แกนี้ายเดOอีด"งนี้ � นี้ายดว่ง ก"บุนี้ายด-าจ้ะเรี ยกให!นี้ายเดOอีชำ-ารีะเง�นี้ให!แกตินี้ได!หรี อีไมเพ่ ยงใด

มาติรีา 299 ว่รีรีคสิอีง บุ"ญญ"ติ�ว่า ถุ!าสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงและหนี้ �สิ�นี้นี้"�นี้เป2นี้อี"นี้เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ไปในี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��ง สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �คนี้อี �นี้ๆ อี"นี้ม ติอีล&กหนี้ �ยอีมเป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไป

ฉะนี้"�นี้ติามอี�ทาหรีณ. เม �อีนี้ายเด7ดติาย และนี้ายเดOอีได!รี"บุมรีดกขอีงนี้ายเด7ด สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงและหนี้ �สิ�นี้จ้�งติกแกนี้ายเดOอีคนี้เด ยว่ เม �อีเป2นี้เชำนี้นี้ �หนี้ �รีายนี้ �จ้�งเป2นี้อี"นี้รีะง"บุไป นี้ายดว่งก"บุนี้ายด-าจ้�งไมม สิ�ทธิ�เรี ยกให!นี้ายเดOอีชำ-ารีะหนี้ �รีายนี้ �ให!แกตินี้ได!อี กเพ่รีาะสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงนี้ายดว่งก"บุนี้ายด-าท �ม ติอีนี้ายเดOอีเป2นี้อี"นี้รีะง"บุไปด!ว่ย

7.3.3 ความสิ�มพ�น่ธิ)ระหว�างเจ้-าหน่��ร�วมท �ปรีะมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณ�ชำย. มาติรีา 300 บุ"ญญ"ติ�ว่า “ในี้

รีะหว่างเจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้นี้"�นี้เห7นี้ว่าติางคนี้ติางชำอีบุท �จ้ะได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เว่!นี้แติจ้ะได!ก-าหนี้ดไว่!เป2นี้อียางอี �นี้นี้"�นี้” หมายคว่ามว่าอียางไรี

หมายความว�า ถุ!าเจ้!าหนี้ �คนี้ใดคนี้หนี้��งได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �จ้ากล&กหนี้ � หรี อีท-าการีอียางใดๆ ให!หนี้ �รีะง"บุเชำนี้ รี"บุทรี"พ่ย.อี �นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ � ปลดหนี้ �ให!แกล&กหนี้ � หรี อีหนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ไปในี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้ใดก7ติาม เจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้อี �นี้ไมม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �อี กซึ่-�าสิอีง คงม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกเอีาสิว่นี้ขอีง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

82

ตินี้จ้ากล&กหนี้ �ท �รี "บุชำ-ารีะหนี้ �หรี อีกรีะท-าการีเสิม อีนี้การีรี"บุชำ-ารีะหนี้ �สิว่นี้ท �ว่านี้ �ถุ!าไมได!ติกลงก"นี้ไว่! เจ้!าหนี้ �ก7ม สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ ถุ!าม ข!อีติกลงก"นี้ไว่!ว่าเจ้!าหนี้ �คนี้ใดม สิว่นี้เทาใดก7ให!เป2นี้ไปติามท �ติกลง

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 7

1. หนี้ �อี"นี้จ้ะแบุงก"นี้ชำ-ารีะม�ได!นี้" �นี้เก�ดข��นี้ได!จ้าก (ก) สิภาพ่แหงทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงการีชำ-ารีะหนี้ � (ข) โดยผูลขอีงกฎหมาย (ค) โดยเจ้ตินี้าขอีงค&กรีณ

2. ก. ข. และ ค. เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ก&!เง�นี้ ง. ไป 3,000 บุาท ติอีมา ก.

ล!มละลายไมม ทรี"พ่ย.สิ�นี้อีะไรีท �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให! ง. ได! และ ข. ได!ชำ-ารีะเง�นี้ 3,000 บุาทให!แก ง. ไปแล!ว่ด"งนี้ � ข. จ้ะเรี ยกเง�นี้จ้าก ก. และ ค. ได!หรี อีไม ค-าติอีบุ ข . เรี ยกจ้าก ก . ไมได!แติเรี ยกจ้าก ค . ได! 1,500 บุาท

3. ก. ข. ค. เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ก&!เง�นี้ ง. ไป 6,000 บุาท ม ข!อีติกลงรีะหว่าง ก. ข. และ ค. ว่า ให! ก. รี"บุผู�ดชำอีบุ 1,000 บุาท ข. รี"บุผู�ดชำอีบุ 2,000 บุาท และ ค. รี"บุผู�ดชำอีบุ 3,000 บุาท ด"งนี้ � ง. จ้ะเรี ยกรี!อีง ก. ข.

หรี อี ค. ชำ-ารีะหนี้ �ให!แกตินี้ได!เพ่ ยงใด ค0าตอบ่ ง . เรี ยกรี!อีงให! ก . ข . ค . รีว่ม ก"นี้หรี อีเรี ยกให!คนี้ใดคนี้หนี้��งชำ-ารีะหนี้ �ท"�งหมดหรี อีแติบุางสิว่นี้ก7ได!

4. นี้ายถุว่�ลก"บุนี้ายณรีงค. รี"บุจ้!างสิรี!างบุ!านี้ให!นี้ายว่�ชำ"ย ติอีมานี้ายถุว่�ลได!ข"บุรีถุบุรีรีท�กไม!เพ่ �อีจ้ะนี้-าไปสิรี!างบุ!านี้ไปชำนี้ก"บุรีถุยนี้ติ.บุ�คคลอี �นี้โดยปรีะมาท ไฟ้ไหม!รีถุและไม!ท �บุรีรีท�กมาท"�งหมด เชำนี้นี้ � นี้ายถุว่�ล นี้ายณรีงค.หรี อีนี้ายว่�ชำ"ย จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุท �ไม!เสิ ยหายไปด"งกลาว่หรี อีไม ค0าตอบ่ นี้ายถุว่�ลติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ ยงผู&!เด ยว่ นี้ายณรีงค.ไมติ!อีงรีว่มรี"บุผู�ดด!ว่ยเพ่รีาะคว่ามเสิ ยหายเก�ด แกคว่ามผู�ดขอีงนี้ายถุว่�ล

5. นี้ายขาว่ นี้ายเข ยว่และนี้ายขม ท-าสิ"ญญาก&!เง�นี้นี้ายขามไป 9,000 บุาท ติอีมาปรีากฏิว่านี้ายขาว่เป2นี้ผู&!เยาว่. และนี้ายขาว่ได!บุอีกล!างสิ"ญญาก&!แล!ว่ เชำนี้นี้ � นี้ายขาว่ นี้ายเข ยว่ และนี้ายขม จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำ-ารีะหนี้ �ติามสิ"ญญาก&!หรี อีไมเพ่ ยงใด ค0าตอบ่ นี้ายขาว่ไมติ!อีงรี"บุผู�ด แตินี้ายเข ยว่ก"บุนี้ายขมรี"บุผู�ดคนี้ละ 3,000 บุาท

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

83

6. นี้ายม!า นี้ายแมว่ นี้ายหม& เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ก&!เง�นี้นี้ายเมนี้ไป 60,000

บุาท ติอีมานี้ายเมนี้ปลดหนี้ �ให!แกนี้ายม!า 20,000 บุาท เชำนี้นี้ � นี้ายเมนี้จ้ะเรี ยกให!นี้ายม!า นี้ายแมว่ นี้ายหม&ชำ-ารีะหนี้ �ให!แกตินี้ได!มากนี้!อียเพ่ ยงใด ค0าตอบ่ นี้ายเมนี้เรี ยกให!นี้ายม!าชำ-ารีะหนี้ �ไมได! แติเรี ยกให!นี้ายแมว่ นี้ายหม&ชำ-ารีะ หนี้ � 40,000 บุาทได!

7. นี้ายชำอีบุ นี้ายชำ"ย ท-าสิ"ญญารี"บุจ้!างสิรี!างเรี อียนี้ติ.ให!แกนี้ายชำ�ติ ติอีมานี้ายชำอีบุติาย นี้ายชำ"ยจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดสิรี!างเรี อีให!นี้ายชำ�ติติอีไปหรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด ค0าตอบ่ นี้ายชำ"ยจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดสิรี!างเรี อีติอีไปจ้นี้เสิรี7จ้เพ่รีาะโดยสิ"ญญาแล!ว่ นี้ายชำอีบุ นี้ายชำ"ย จ้ะติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดสิรี!างเรี อีให!เสิรี7จ้แม!ว่าอี ก คนี้จ้ะไมสิามารีถุรีว่มสิรี!างให!ได!

8. ก. ข. ค. เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้ให! ง. ก&!เง�นี้ไป 900 บุาท โดยไมม ก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะ ติอีมา ง. ได!นี้-าเง�นี้ 900 บุาท ไปชำ-ารีะให!แก ก. แติ ก. ไมยอีมรี"บุชำ-ารีะ อี!างว่าก-าล"งจ้ะเด�นี้ทางไปติางจ้"งหว่"ดไมอียากเอีาเง�นี้ไปจ้-านี้ว่นี้มากๆ ติ�ดติ"ว่ไป เชำนี้นี้ � ก. ข. ค. ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดหรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด ค0าตอบ่ ก . ข . ค . ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดท�กคนี้ เพ่รีาะ ก . ข . ค . เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่ม

9. ก. ข. ค. ก&!เง�นี้ ง. จ้. ฉ. ไป 900 บุาท ก-าหนี้ดชำ-ารีะค นี้ในี้ว่"นี้ท � 10

มกรีาคม 2526 ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะ ก. ข. ค. ไมชำ-ารีะหนี้ � ง. จ้. ฉ. จ้ะเรี ยกให! ก. ข. ค. ชำ-ารีะหนี้ �อียางไรีจ้�งจ้ะชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ค-าติอีบุ ง . จ้ . หรี อี ฉ . คนี้ ใดคนี้หนี้��งเรี ยกให! ก . ข . ค . ชำ-ารีะเง�นี้ 900 บุาท ได!เพ่รีาะเป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้

10. ก. ข. ค. ซึ่ �อีม!า 1 ติ"ว่ จ้าก ง. ถุ�งก-าหนี้ดสิงมอีบุม!าให! ด"งนี้ � ก.

ข. ค. จ้ะม สิ�ทธิ�เรี ยกให! ง. สิงมอีบุม!าให!ได!หรี อีไมเพ่รีาะเหติ�ใด ค-าติอีบุ ก. ข.

หรี อี ค. คนี้ใดคนี้หนี้��งหรี อีท�กคนี้เรี ยกให! ง. สิงมอีบุม!าให!ได!หากท�กคนี้ย�นี้ยอีม

11. นี้ายเข ยว่ นี้ายเหล อีง ก&!เง�นี้นี้ายขาว่ไป 5,000 บุาท โดยม ข!อีติกลงรีะหว่างนี้ายเข ยว่ นี้ายเหล อีงว่า นี้ายเข ยว่จ้ะรี"บุผู�ดชำอีบุ 2,000 บุาท สิว่นี้นี้ายเหล อีงจ้ะรี"บุผู�ดชำอีบุ 3,000 บุาท ติอีมาหนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะ นี้ายเข ยว่นี้ายเหล อีงไมชำ-ารีะหนี้ � นี้ายขาว่จ้ะเรี ยกให!นี้ายเข ยว่และนี้ายเหล อีงชำ-ารีะหนี้ �ให!แกตินี้ได!หรี อีไมเพ่ ยงใด ค0าตอบ่ นี้ายขาว่เรี ยกให!นี้ายเข ยว่หรี อีนี้ายเหล อีงชำ-ารีะหนี้ �คนี้ละ 2,500 บุาท

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

84

12. ก. ข. ค. เป2นี้เจ้!าขอีงรีถุยนี้ติ. ได!ขายรีถุยนี้ติ.ให!แก ง. ในี้รีาคา 50,000 บุาท ง.ชำ-ารีะเง�นี้แล!ว่แติ ก. ข. ค. ไมยอีมรี"บุมอีบุรีถุยนี้ติ. ให! ง.

เชำนี้นี้ � ง. จ้ะด-า เนี้�นี้การีอียางไรีจ้�งจ้ะได!รี"บุมอีบุรีถุยนี้ติ.มาโดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ค-าติอีบุ ง . เรี ยกให! ก . ข . หรี อี ค . คนี้ใดคนี้หนี้��งสิงมอีบุรีถุยนี้ติ.ให! แกตินี้ได!

13. ล&กหนี้ �รี ว่มม ค�ณล"กษณะสิ-าค"ญอียางไรี ค0าตอบ่ ล&กหนี้ �รี ว่มนี้"�นี้ล&กหนี้ �แติละคนี้อีาจ้ถุ&กเจ้!าหนี้ �เรี ยกชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยสิ��นี้เชำ�ง

14. ก. ข. ค. ได!ว่าจ้!างให! ง. ไปฆา จ้. ในี้รีาคาคาจ้!าง 12,000 บุาท โดยท-าเป2นี้หนี้"งสิ อีสิ"ญญาก&!ว่า ก. ข. ค. ได!รีว่มก"นี้ก&!เง�นี้ จ้. ไป 12,000

บุาท เม �อี ง. ฆา จ้. ติายแล!ว่ ก. ข. ค. ไมยอีมชำ-ารีะเง�นี้คาจ้!าง ง. จ้�งได!นี้-าสิ"ญญาเง�นี้ก&!ด"งกลาว่มาฟ้?อีงศึาลเรี ยกเง�นี้ติามสิ"ญญาเง�นี้ก&! 12,000 บุาท ด"งนี้ � ก. ข. ค. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเง�นี้ติามสิ"ญญาเง�นี้ก&!หรี อีไมเพ่ ยงใด ค0าตอบ่ ก . ข . ค . ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำ-ารีะเง�นี้ติามสิ"ญญาก&! เพ่รีาะว่"ติถุ�ปรีะสิงค.ติามสิ"ญญา เง�นี้ก&!เป2นี้การีข"ดติอีกฎหมายโดยชำ"ดแจ้!ง สิ"ญญาก&!เป2นี้โมฆะ หนี้ �ติามสิ"ญญา ไมเก�ดข��นี้ ล&กหนี้ ท�กคนี้ได!รี"บุผูลปรีะโยชำนี้.เหม อีนี้ก"นี้หมดค อีไมติ!อีงชำ-ารีะหนี้ � ติามสิ"ญญา

15. ก. ข. ค. เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มก"นี้ให! ง. ก&!เง�นี้ไป 15,000 บุาท โดยล"กษณะท �ให! ง. ชำ-ารีะหนี้ �ท"�งหมดให!แกผู&!ใดก7ได! เม �อีหนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะ ง. นี้-าเง�นี้ 15,000 บุาทไปชำ-ารีะหนี้ �ให!แก ก. คนี้เด ยว่ โดย ข. ก7รี& ! แติ ค. ไมรี& ! แติ ก. ไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยไมม ม&ลท �อี!างกฎหมายได! เชำนี้นี้ � ก. ข. ค. ผู&!ใดติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด เพ่รีาะเหติ�ใด ค0าตอบ่ ก . ข . ค . ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ดท�กคนี้เพ่รีาะ การีผู�ดนี้"ดขอีงเจ้!าหนี้ �รี ว่มคนี้อี �นี้ด!ว่ย

16. นี้ายด-า นี้ายแดง นี้ายด รีว่มก"นี้ว่าจ้!างนี้ายด �มให!สิรี!างเรี อียนี้ติ.ให! 1 ล-า ในี้รีาคา 100,000 บุาท นี้ายด �มสิรี!างเรี อีให!แล!ว่เสิรี7จ้ แตินี้ายด-านี้ายแดง นี้ายด ไมยอีมชำ-ารีะคาจ้!างให!แกนี้ายด �มติามสิ"ญญา สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงเง�นี้เชำนี้นี้ �ม อีาย�คว่าม 2 ปB ติอีมาอี ก 3 เด อีนี้ จ้ะขาดอีาย�คว่าม นี้ายด-าชำ-ารีะเง�นี้คาจ้!าง 30,000 บุาท และหล"งขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ 3 เด อีนี้ แดงชำ-ารีะเง�นี้ให!ด �มอี ก 20,000 บุาท จ้ากนี้"�นี้ก7ไมม ผู&!ใดชำ-ารีะเง�นี้ให!แกนี้ายด �มอี ก นี้ายด �มจ้�งฟ้?อีงเรี ยกเง�นี้สิว่นี้ท �เหล อี 50,000 บุาท จ้ากนี้ายด-า นี้ายแดง และนี้ายด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

85

หล"งจ้ากคด ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ 6 เด อีนี้ ท"�งสิามคนี้ได!อี!างอีาย�คว่ามข��นี้ติอีสิ&!ว่าคด ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ นี้ายด �มจ้ะเรี ยกเง�นี้ 50,000 บุาท จ้ากล&กหนี้ �ท"�งสิามคนี้ไมได! ข!อีติอีสิ&!ขอีงนี้ายด-า นี้ายแดง และนี้ายด จ้ะรี"บุฟ้Aงได!หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด ค0าตอบ่ (ก) ข!อีติอีสิ&!ขอีงนี้ายด-ารี"บุฟ้Aงไมได!เพ่รีาะนี้ายด-าชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้ท-าให!อีาย�คว่ามสิะด�ดหย�ดลง เป2นี้เหติ�ให!อีาย�คว่ามเรี��มนี้"บุใหม ฟ้?อีงสิ-าหรี"บุนี้ายด-าย"งไมขาดอีาย�คว่าม (ข) ข!อีติอีสิ&!ขอีงนี้ายแดงว่าคด ขาดอีาย�คว่ามนี้"�นี้ฟ้Aงข��นี้ เพ่รีาะการีชำ-ารีะหนี้ �บุางสิว่นี้ขอีงนี้ายแดงภายหล"งท �คด ขาดอีาย�คว่ามนี้"�นี้ ไมท-าให!อีาย�คว่ามสิะด�ดหย�ดลง (ค) ข!อีติอีสิ&!ขอีงนี้ายด ว่าขาดอีาย�คว่ามนี้"�นี้ฟ้Aงข��นี้ เพ่รีาะนี้ายด �มฟ้?อีงคด เม �อีเลยเว่ลา 2 ปBแล!ว่ โดยนี้ายด ไมได!ท-าให!อีาย�คว่ามสิะด�ดหย�ดลง

17. นี้ายเอี นี้ายบุ และนี้ายซึ่ ได!รีว่มก"นี้ก&!เง�นี้ขอีงนี้ายด ไป 9,000

บุาท โดยยอีมเป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้ ติอีมาปรีากฏิว่าในี้ขณะท-าสิ"ญญา นี้ายเอีเป2นี้ผู&!เยาว่. นี้ายบุ ถุ&กนี้ายซึ่ � ขมข&ให!ท-าสิ"ญญาเพ่ �อีชำว่ยนี้ายซึ่ แตินี้ายบุ ไมกล"ว่ค-าข&และได!ท-าสิ"ญญาเพ่ �อีชำว่ยนี้ายซึ่ ภายหล"งท-าสิ"ญญาก&!แล!ว่ นี้ายเอี นี้ายบุ ได!บุอีกล!างสิ"ญญาก&!โดยอี!างว่าเป2นี้ผู&!เยาว่.และถุ&กขมข&ติามล-าด"บุ เชำนี้นี้ �นี้ายเอี นี้ายบุ นี้ายซึ่ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอีนี้ายด หรี อีไมเพ่ ยงใด ค0าตอบ่ นี้ายเอีไมติ!อีงรี"บุผู�ด สิว่นี้นี้ายบุ และนี้ายซึ่ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดในี้สิว่นี้ขอีงตินี้รีว่ม 6,000 บุาท

18. นี้ายว่�นี้�จ้ นี้ายว่�ชำ�ติ นี้ายว่�รี"ชำเป2นี้เจ้!าหนี้ �ขอีงนี้ายว่�นี้"ยเป2นี้เง�นี้ 6,000 บุาท ติอีมาปรีากฏิว่านี้ายว่�นี้�จ้ติาย กอีนี้ติายนี้ายว่�นี้�จ้ได!ท-าพ่�นี้"ยกรีรีมยกทรี"พ่ย.มรีดกขอีงตินี้ท"�งหมดรีว่มท"�งหนี้ �เง�นี้รีายนี้ �ด!ว่ยให!แกนี้ายว่�นี้"ย เชำนี้นี้ � นี้ายว่�ชำ�ติและนี้ายว่�รี"ชำจ้ะม สิ�ทธิ�เรี ยกให!นี้ายว่�นี้"ยชำ-ารีะเง�นี้ให!แกตินี้ได!เพ่ ยงใดหรี อีไม ค0าตอบ่ นี้ายว่�ชำ�ติ นี้ายว่�รี"ชำม สิ�ทธิ�เรี ยกให!นี้ายว่�นี้"ยชำ-ารีะ เง�นี้ให!แกตินี้ได!คนี้ละ 2,000 บุาท

19. ณ สิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย.ได!ในี้กรีณ ท �ม เจ้!าหนี้ �รี ว่มหลายคนี้ล&กหนี้ �จ้ะชำ-ารีะหนี้ �ให!เจ้!าหนี้ �คนี้ใดคนี้หนี้��ง แติเจ้!าหนี้ �อี �นี้ไมย�นี้ยอีม

20. ก. ข. ค. เป2นี้เจ้!าหนี้ �รี ว่มขอีง ง. เป2นี้เง�นี้ 15,000 บุาท ติอีมา ก. ได!ปลดหนี้ �ให!แก ง. จ้-านี้ว่นี้ 5,000 บุาท ด"งนี้ � ก. ข. ค. ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะเรี ยกให! ง. ชำ-ารีะได!เพ่ ยงใดหรี อีไม ค0าตอบ่ ชำ-ารีะคนี้ละ 5,000 บุาท

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

86

หน่�วยที่�� 8 กิารโอน่สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-อง

1. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงค อี นี้�ติ�กรีรีมรีะหว่างเจ้!าหนี้ �ก"บุบุ�คคลภายนี้อีก อี"นี้ท-าให!สิ�ทธิ�เปล �ยนี้แปลงจ้ากเจ้!าหนี้ �ผู&!โอีนี้ไปย"งบุ�คคลภายนี้อีกผู&!รี "บุโอีนี้ หนี้ �เด�มย"งคงอีย&

2. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงอี"นี้จ้ะพ่�งชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งจ้ะติ!อีงท-าเป2นี้หนี้"งสิ อีม�ฉะนี้"�นี้จ้ะไมสิมบุ&รีณ. สิว่นี้การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้หนี้ �อี"นี้พ่�งชำ-ารีะติามเขาสิ"�ง ท-าโดยสิล"กหล"งไว่!ในี้ติรีาสิารีและสิงมอีบุให!แกผู&!รี "บุโอีนี้

3. ผูลโดยท"�ว่ไปขอีงการีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง ค อีผู&!รี "บุโอีนี้ไมม สิ�ทธิ�ด กว่าผู&!โอีนี้ ค อีรี"บุไปเพ่ ยงเทาท �ผู&!โอีนี้ม สิ�ทธิ�อีย& แติในี้บุางกรีณ ผู&!รี "บุโอีนี้ก7อีาจ้ม สิ�ทธิ�ด กว่าผู&!โอีนี้

8.1หล"กเกณฑ์.การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �สิามารีถุโอีนี้ก"นี้ได!ไมว่าสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้ จ้ะเก�ดจ้ากม&ล

หนี้ �อีะไรีและม ว่"ติถุ�แหงหนี้ � เป2นี้อียางไรี แติม ข!อียกเว่!นี้ 3 ปรีะการี ซึ่��งกฎหมายบุ"ญญ"ติ�ถุ�งสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �โอีนี้ก"นี้ไมได!ค อี

1. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งม สิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงว่าง2. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งค&กรีณ แสิดงเจ้ตินี้าห!ามโอีนี้3. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �ศึาลย�ดไมได!

8.1.1ล�กิษณะที่��วไปของกิารโอน่สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องการีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงม หล"กเกณฑ์.อียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายและยก

ติ"ว่อียางปรีะกอีบุการีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง เป2นี้นี้�ติ�กรีรีมรีะหว่างเจ้!าหนี้ �ก"บุบุ�คคลภายนี้อีก

อี"นี้ท-าให!สิ�ทธิ�เปล �ยนี้จ้ากเจ้!าหนี้ �ผู&!โอีนี้ไปย"งบุ�คคลภายนี้อีกผู&!รี "บุโอีนี้ หนี้ �เด�มย"งคงอีย& การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงใดๆ ยอีมม ไมว่าสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงจ้ะเก�ดจ้ากม&ลหนี้ �อีะไรี เว่!นี้แติท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ห!ามโอีนี้ไว่!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

87

8.1.2สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องที่��โอน่กิ�น่ไม�ได-ข!อียกเว่!นี้ขอีงการีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงม อียางไรี อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียาง

ปรีะกอีบุข!อียกเว่!นี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �กฎหมายห!ามโอีนี้ ค อี1. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีง2. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งค&กรีณ ม เจ้ตินี้าห!ามโอีนี้3. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �ศึาลย�ดไมได!

8.2 แบ่บ่ของกิารโอน่สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-อง1. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้หนี้ �อี"นี้พ่�งติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �คนี้หนี้��งโดย

เฉพ่าะเจ้าะจ้ง ถุ!าม�ได!ท-าเป2นี้หนี้"งสิ อี ไมสิมบุ&รีณ. การีโอีนี้นี้"�นี้จ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกได!แติเม �อีได!บุอีกกลาว่การีโอีนี้ไปย"งล&กหนี้ � หรี อีล&กหนี้ �จ้ะได!ย�นี้ยอีมด!ว่ย ในี้การีโอีนี้นี้"�นี้ ค-าบุอีกกลาว่หรี อีค-าย�นี้ยอีมเชำนี้ว่านี้ � ติ!อีงท-าเป2นี้หนี้"งสิ อี

2. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้หนี้ �อี"นี้พ่�งติ!อีงชำ-ารีะติามเขาสิ"�ง จ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �หรี อีบุ�คคล ภายนี้อีกได! เม � อีการีโอีนี้นี้"�นี้ได!สิล"กหล"งไว่!ในี้ติรีาสิารีและได!สิงมอีบุติ"ว่ติรีาสิารีนี้"�นี้ให!แกผู&!รี "บุโอีนี้ไปด!ว่ย

8.2.1กิารโอน่สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องใน่หน่��อ�น่พ3งต-องช0าระแกิ�เจ้-าหน่��คน่หน่3�งโดยเฉ้พาะเจ้าะจ้ง

ก. เป2นี้เจ้!าหนี้ �เง�นี้ก&! ข. 20,000 บุาท ติอีมา ก. โอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงให! ค. โดยท-าเป2นี้หนี้"งสิ อีและ ค. ได!สิงจ้ดหมายบุอีกกลาว่การีโอีนี้ไปย"ง ข. โดยโทรีศึ"พ่ท.ไปบุอีก ข. แติ ข. ไมอีย& จ้�งบุอีกล&กจ้!างขอีง ข. ไว่! แติ ข. ได!ชำ-ารีะหนี้ �ให!แก ก. กอีนี้ท � ข. จ้ะกล"บุบุ!านี้ ด"งนี้ � ค. จ้ะเรี ยกให! ข. ชำ-ารีะหนี้ �ติามสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งตินี้ได!รี"บุโอีนี้มาจ้าก ก. ได!อียางไรี หรี อีไม

ติามมาติรีา 306 การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �จ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �ได!เม � อีได!บุอีกกลาว่การีโอีนี้ไปย"งล&กหนี้ �เป2นี้หนี้"งสิ อี แติ ค. ม�ได!ท-าติามมาติรีา 306 และ ข. ได!ชำ-ารีะหนี้ �แก ก. ผู&!โอีนี้ไปแล!ว่ ก. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!เง�นี้จ้-านี้ว่นี้นี้"�นี้ติอี ค. อี ก

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

88

มาตรา 306 การีโอีนี้หนี้ �อี"นี้จ้ะพ่�งติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �คนี้หนี้��งโดย เฉพ่าะเจ้าะจ้งนี้"�นี้ ถุ!าไมท-าเป2นี้หนี้"งสิ อี ทานี้ว่าไมสิมบุ&รีณ. อีนี้��งการี โอีนี้หนี้ �นี้" �นี้ทานี้ว่าจ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกได! แติเม �อีได!บุอีกกลาว่การีโอีนี้ไปย"งล&กหนี้ � หรี อีล&กหนี้ �จ้ะได!ย�นี้ยอีมด!ว่ย ในี้การีโอีนี้นี้"�นี้ ค-าบุอีกกลาว่หรี อีคว่ามย�นี้ยอีมเชำนี้ว่านี้ �ทานี้ว่าติ!อีงท-า เป2นี้หนี้"งสิ อี

ถุ!าล&กหนี้ �ท-าให!พ่อีแกใจ้ผู&!โอีนี้ด!ว่ยการีใชำ!เง�นี้ หรี อีด!ว่ยปรีะการีอี �นี้ เสิ ยแติกอีนี้ได!รี"บุบุอีกกลาว่ หรี อีกอีนี้ได!ติกลงให!โอีนี้ไซึ่รี! ล&กหนี้ �นี้" �นี้ ก7เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �

8.2.2กิารโอน่สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องใน่หน่��อ�น่พ3งต-องช0าระตามเขาสิ��งก. เข ยนี้เชำ7คสิ"�งจ้ายให! ข. ข. สิล"กหล"งโอีนี้เชำ7คให!แก ง. แติย"งไมได!สิง

มอีบุให! ง. ด"งนี้ � ง. จ้ะเป2นี้ผู&!รี "บุโอีนี้โดยม สิ�ทธิ�เรี ยกให!ธินี้าคารีจ้ายเง�นี้แกตินี้ได!หรี อีไม

ติามมาติรีา 309 ผู&!รี "บุโอีนี้จ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �ได!แติเฉพ่าะเม �อีการีโอีนี้นี้"�นี้ได!สิล"กหล"งไว่!ในี้ติรีาสิารี และติ"ว่ติรีาสิารีนี้"�นี้ได!สิงมอีบุให!แกผู&!รี "บุโอีนี้ไปด!ว่ย แติ ง. ย"งไมได!รี"บุโอีนี้เชำ7ค ง. ย"งไมม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงให!ธินี้าคารีจ้ายเง�นี้ให!ตินี้

มาตรา 309 การีโอีนี้หนี้ �อี"นี้พ่�งติ!อีงชำ-ารีะติามเขาสิ"�งนี้"�นี้ ทานี้ว่า จ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ � หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกคนี้อี �นี้ได!แติเฉพ่าะ เม �อีการีโอีนี้นี้"�นี้ได!สิล"กหล"งไว่!ในี้ติรีาสิารี และติ"ว่ติรีาสิารีนี้"�นี้ได!สิงมอีบุ ให!แกผู&!รี "บุโอีนี้ไปด!ว่ย

8.3 ผลของกิารโอน่สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-อง1. ถุ!าพ่�พ่าทอี!างสิ�ทธิ�ในี้การีโอีนี้ติางรีาย โอีนี้รีายใดได!บุอีกกลาว่หรี อี

ติกลงกอีนี้โอีนี้รีายนี้"�นี้ม สิ�ทธิ�ด กว่าโอีนี้รีายอี �นี้ๆ2. เม �อีม การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงจ้ากผู&!โอีนี้ยอีมติกได!แก

ผู&!รี "บุโอีนี้ หากสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้ม ท"�งหนี้ �ปรีะธิานี้และหนี้ �อี�ปกรีณ. เม � อีหนี้ �ปรีะธิานี้โอีนี้ไปย"งผู&!รี "บุโอีนี้แล!ว่ หนี้ �อี�ปกรีณ.ค อีจ้-านี้อีง จ้-านี้-า ค-�าปรีะก"นี้ยอีมโอีนี้ไปแกผู&!รี "บุโอีนี้ด!ว่ย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

89

3. เม �อีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงแล!ว่ ผู&!รี "บุโอีนี้กลายมาเป2นี้เจ้!าหนี้ �ใหม ล&กหนี้ �ติ!อีงรี"บุชำ-ารีะหนี้ �แกผู&!รี "บุโอีนี้โดยติรีง

4. เม �อีล&กหนี้ �ให!คว่ามย�นี้ยอีมในี้การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงโดยไมอี�ดเอี �อีนี้ ล&กหนี้ �จ้ะยกข!อีติอีสิ&!ผู&!รี "บุโอีนี้ไมได! แติถุ!าล&กหนี้ �ม�ได!ย�นี้ยอีมด!ว่ยแล!ว่เป2นี้แติได!รี"บุค-าบุอีกกลาว่การีโอีนี้ ล&กหนี้ �ม ข!อีติอีสิ&!ผู&!โอีนี้อียางไรีก7ยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ผู&!รี "บุโอีนี้ได!

5. ในี้กรีณ การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้ม&ลหนี้ �อี"นี้พ่�งติ!อีงชำ-ารีะติามเขาสิ"�ง ล&กหนี้ �จ้ะยกข!อีติอีสิ&!ซึ่��งม ติอีเจ้!าหนี้ �เด�มมาเป2นี้ข!อีติอีสิ&!ผู&!รี "บุโอีนี้โดยสิ�จ้รี�ตินี้"�นี้ไมได! เว่!นี้แติท �ปรีากฏิในี้ติ"ว่ติรีาสิารีนี้"�นี้เอีง หรี อีท �ม ข��นี้เป2นี้ธิรีรีมดาสิ บุจ้ากล"กษณะแหงติรีาสิารีนี้"�นี้

8.3.1ผลระหว�างผ.-ร�บ่โอน่ต�างรายและผลระหว�างผ.-โอน่กิ�บ่ผ.-ร�บ่โอน่ผูลในี้กฎหมายรีะหว่างผู&!โอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง และผู&!รี "บุโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง

นี้"�นี้ม อียางไรีบุ!างผูลในี้กฎหมายรีะหว่างผู&!โอีนี้ก"บุผู&!รี "บุโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง ค อี สิ�ทธิ�เรี ยก

รี!อีงจ้ากผู&!โอีนี้ยอีมติกได!แกผู&!รี "บุโอีนี้ โดยท-าให!ผู&!รี "บุโอีนี้เข!ามาเป2นี้เจ้!าหนี้ �แทนี้ผู&!โอีนี้ และหนี้ �อี�ปกรีณ.ท"�งหลายซึ่��งเก �ยว่ข!อีงก"บุสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีง ค อีจ้-านี้อีง จ้-านี้-า ค-�าปรีะก"นี้ ยอีมโอีนี้ไปแกผู&!รี "บุโอีนี้ด!ว่ย

8.3.2ผลระหว�างผ.-ร�บ่โอน่กิ�บ่ล.กิหน่��ก. เป2นี้เจ้!าหนี้ �เง�นี้ก&! ข. อีย& 5,000 บุาท ข. ได!ชำ-ารีะหนี้ �ให!แก ก. ไปแล!ว่

3,000 บุาท ติอีมาภายหล"ง ก. โอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งม อีย&เหนี้ อี ข. ให! ค.

ค.จ้�งบุอีกกลาว่การีโอีนี้แก ข. เป2นี้หนี้"งสิ อีโดย ข. ม�ได!ย�นี้ยอีมด!ว่ย ค. จ้ะเรี ยกให! ข. ชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้ท"�ง 5,000 บุาท ได!หรี อีไม

ติามมาติรีา 308 ว่รีรีคสิอีง ล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�ยกข!อีติอีสิ&!ท�กอียางท �ตินี้ม อีย&ติอีผู&!โอีนี้มาติอีสิ&!ก"บุผู&!รี "บุโอีนี้ได! ด"งนี้"�นี้ เม � อี ข. ชำ-ารีะหนี้ �ให! ก. ไปแล!ว่ 3,000 บุาท ก7ชำอีบุท �จ้ะยกข!อีติอีสิ&!นี้ �มาสิ&!ก"บุ ค. ผูลค อี ข. ติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ท �ค!างอีย&เพ่ ยง 2,000 บุาทให!แก ค.

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

90

มาตรา 308 ถุ!าล&กหนี้ �ได!ให!คว่ามย�นี้ยอีมด"งกลาว่มาในี้ มาตรา 306

โดยม�ได!อี�ดเอี �อีนี้ ทานี้ว่าจ้ะยกข!อีติอีสิ&!ท �ม ติอีผู&!โอีนี้ข��นี้ติอีสิ&!ผู&!รี "บุ โอีนี้นี้"�นี้หาได!ไม แติถุ!าเพ่ �อีจ้ะรีะง"บุหนี้ �นี้" �นี้ล&กหนี้ �ได!ใชำ!เง�นี้ให!แกผู&!โอีนี้ ไปไซึ่รี!ล&กหนี้ �จ้ะเรี ยกค นี้เง�นี้นี้"�นี้ก7ได! หรี อีถุ!าเพ่ �อีการีเชำนี้กลาว่มานี้"�นี้ ล&กหนี้ �รี "บุภารีะเป2นี้หนี้ �อียางใดอียางหนี้��งข��นี้ใหมติอีผู&!โอีนี้ จ้ะถุ อีเสิม อีนี้ หนี้��งว่าหนี้ �นี้" �นี้ม�ได!กอีข��นี้เลยก7ได!

ถุ!าล&กหนี้ �เป2นี้แติได!รี"บุค-าบุอีกกลาว่การีโอีนี้ ทานี้ว่าล&กหนี้ �ม ข!อี ติอีสิ&!ผู&!โอีนี้กอีนี้เว่ลาท �ได!รี"บุค-าบุอีกกลาว่นี้"�นี้ฉ"นี้ใด ก7จ้ะยกข��นี้เป2นี้ ข!อีติอีสิ&!แกผู&!รี "บุโอีนี้ได!ฉ"นี้นี้"�นี้ ถุ!าล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงจ้ากผู&!โอีนี้ แติสิ�ทธิ�นี้"�นี้ย"งไมถุ�งก-าหนี้ดในี้เว่ลาบุอีกกลาว่ไซึ่รี! ทานี้ว่าจ้ะเอีา สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้มาห"กกลบุลบุก"นี้ก7ได! หากว่าสิ�ทธิ�นี้"�นี้จ้ะได!ถุ�งก-าหนี้ด ไมชำ!ากว่าเว่ลาถุ�งก-าหนี้ดแหงสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงอี"นี้ได!โอีนี้ไปนี้"�นี้

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 8

1. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อี ง ค อีนี้�ติ�กรีรีมรีะหว่างเจ้!าหนี้ �ก"บุบุ�คคลภายนี้อีก อี"นี้ท-าให!สิ�ทธิ�เปล �ยนี้จ้ากเจ้!าหนี้ �ผู&!โอีนี้ไปย"งบุ�คคลภายนี้อีกผู&!รี "บุโอีนี้ โดยหนี้ �เด�มย"งคงอีย&

2. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงอี"นี้จ้ะพ่�งชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งจ้ะติ!อีงท-าเป2นี้หนี้"งสิ อี

3. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้หนี้ �อี"นี้พ่�งชำ-ารีะติามเขาสิ"�ง ติ!อีงท-าโดยสิล"กหล"งในี้ติรีาสิารีและสิงมอีบุให!แกผู&!รี "บุโอีนี้

4. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงด"งติอีไปนี้ � โอีนี้ก"นี้ไมได! ค อี (ก) สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีง (ข) สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งค&กรีณ แสิดงเจ้ตินี้าห!ามโอีนี้ (ค)

สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงซึ่��งศึาลย�ดไมได!5. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงโดยไมบุอีกกลาว่ล&กหนี้ � หรี อีล&กหนี้ �ไมย�นี้ยอีม

ด!ว่ยม ผูลท-าให! ยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �ไมได!6. ก. เป2นี้เจ้!าหนี้ �เง�นี้ก&! ข. อีย& 30,000 บุาท แติว่าหนี้ �นี้" �นี้ขาดอีาย�คว่าม

แล!ว่ติอีมา ก. ได!โอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้หนี้ �นี้ �ให! ค. โดย ข. ก7ให!คว่ามย�นี้ยอีม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

91

โดยไมอี�ดเอี �อีนี้ ค. จ้ะเรี ยกให! ข. ชำ-ารีะหนี้ �เง�นี้จ้-านี้ว่นี้ 30,000 บุาท แกตินี้ ได!เพ่รีาะ ข . ย�นี้ยอีมจ้�งติ!อีงชำ-ารีะเติ7มท"�ง 30,000 บุาท

7. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �โอีนี้ก"นี้ได!ค อี สิ�ทธิ�ในี้หนี้ �เง�นี้ก&!8. ก. ก&!เง�นี้ ข. ไป 5,000 บุาท และติกลงก"นี้ว่า ข. จ้ะไมโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยก

รี!อีงไปย"งผู&!อี �นี้ ติอีมา ข. โอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้หนี้ �รีายนี้ �ให! ค. บุ�คคลภายนี้อีกผู&!สิ�จ้รี�ติซึ่��งเป2นี้การีฝ่$าฝ่Gนี้ข!อีติกลง ด"งนี้ � ก. จ้ะปฏิ�เสิธิไมยอีมชำ-ารีะหนี้ �แก ค.

ได-หร�อไม� ไมได!เพ่รีาะ ค . เป2นี้บุ�คคลภายนี้อีกซึ่��งสิ�จ้รี�ติและติ!อีงเสิ ยหายจ้าก ข!อีติกลงด"งกลาว่

9. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงเป2นี้การีเปล �ยนี้ติ"ว่เจ้!าหนี้ � แติหนี้ �เด�มไมรีะง"บุ

หน่�วยที่�� 9 ความระง�บ่แห�งหน่��

1. หนี้ �เม �อีเก�ดข��นี้และม ผูลสิมบุ&รีณ.ติามกฎหมายแล!ว่ อีาจ้รีะง"บุลงได!ในี้หลายๆ กรีณ ติางๆ ก"นี้ การีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้ว่�ธิ การีหนี้��งซึ่��งม ผูลท-าให!หนี้ �รีะง"บุ ค อี คว่ามผู&กพ่"นี้รีะหว่างเจ้!าหนี้ � ล&กหนี้ �ท �ม อีย&ในี้ม&ลหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้อี"นี้สิ��นี้สิ�ดลง แติการีชำ-ารีะหนี้ �ท �จ้ะม ผูลท-าให!หนี้ �รีะง"บุลงได!นี้"�นี้ติ!อีงเป2นี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ

2. การีปลดหนี้ �ก7เป2นี้ว่�ธิ การีรีะง"บุหนี้ �อี กว่�ธิ หนี้��ง ซึ่��งเจ้!าหนี้ �สิละสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �ตินี้ม อีย&ในี้ม&ลหนี้ �ให!แกล&กหนี้ �โดยเสินี้หา ไมค�ดคาติอีบุแทนี้ใดๆ

กิารช0าระหน่��1. บุ�คคลท �จ้ะม อี-านี้าจ้ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยชำอีบุนี้"�นี้ ปกติ�ได!แก ติ"ว่ล&กหนี้ � แติ

บุ�คคลภายนี้อีกก7อีาจ้เข!ามาชำ-ารีะหนี้ �แกเจ้!าหนี้ �แทนี้ล&กหนี้ �ได! หากสิภาพ่แหงหนี้ �เปDดชำอีงให!และไมเป2นี้การีข"ดก"บุเจ้ตินี้าอี"นี้ค&กรีณ ได!แสิดงไว่!

2. การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุติ!อีงชำ-ารีะแกบุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ � อี"นี้ได!แกติ"ว่เจ้!าหนี้ �เอีงและบุ�คคลอี �นี้ๆ ซึ่��งกฎหมายบุ"ญญ"ติ�ให!ม การีให!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �

3. การีชำ-ารีะหนี้ �ให!ถุ&กติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.ท �แท!จ้รี�งขอีงม&ลหนี้ � ซึ่��งเป2นี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุนี้"�นี้ นี้อีกจ้ากจ้ะติ!อีงพ่�จ้ารีณาในี้เรี �อีงผู&!ชำ-ารีะหนี้ �และ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

92

ผู&!รี "บุชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่ การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ติ!อีงชำอีบุด!ว่ยว่"ติถุ�แหงการีชำ-ารีะหนี้ � สิถุานี้ท �ชำ-ารีะหนี้ � และคาใชำ!จ้ายในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ด!ว่ย

4. หล"กฐานี้แหงการีชำ-ารีะหนี้ �ม ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ในี้การีท �จ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ในี้เบุ �อีงติ!นี้ว่า หนี้ �ได!รีะง"บุลงแล!ว่ด!ว่ยการีชำ-ารีะหนี้ �

5. การีจ้"ดสิรีรีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้คว่ามจ้-าเป2นี้ในี้กรีณ ท �ล&กหนี้ �ม หนี้ �อีย&หลายรีาย หรี อีหนี้ �รีายเด ยว่ซึ่��งติ!อีงชำ-ารีะหลายอียาง แล!ว่ล&กหนี้ �ไมสิามารีถุชำ-ารีะได!ครีบุหมดท�กรีายหรี อีท�กอียางในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ครี"�งหนี้��งๆ

6. เม �อีใดม การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ ยอีมม ผูลท-าให!บุรีรีดาคว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุขอีงล&กหนี้ �อี"นี้จ้ะเก�ดจ้ากการีไมชำ-า รีะหนี้ � เป2นี้อี"นี้ได!ปลดเปล �อีงไป นี้"บุแติเว่ลาท �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ผ.-ช0าระหน่��หล"กเกณฑ์.สิ-าหรี"บุบุ�คคลภายนี้อีกท �จ้ะเข!าชำ-ารีะหนี้ �แทนี้ล&กหนี้ �ได!โดย

ชำอีบุนี้"�นี้ ม สิารีะสิ-าค"ญอียางไรี อีธิ�บุายผู&!ท �ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยชำอีบุได!แกบุ�คคลติอีไปนี้ �(1) ติ"ว่ล&กหนี้ �เอีง(2) บุ�คคลภายนี้อีกซึ่��งเข!าชำ-ารีะหนี้ �แทนี้ล&กหนี้ �ได!ติาม มาตรา 14 ว่างข!อียกเว่!นี้ม�ให!บุ�คคลภายนี้อีกชำ-ารีะหนี้ �แทนี้ล&กหนี้ �

ได!ม 3 ปรีะการี ค อี1. เม �อีสิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!บุ�คคลภายนี้อีกชำ-ารีะหนี้ �แทนี้

ได! เพ่รีาะเป2นี้กรีณ ท �ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้การีกรีะท-าหรี อีงดเว่!นี้การีกรีะท-า ซึ่��งโดยสิภาพ่ขอีงหนี้ �เป2นี้เรี �อีงท �เก �ยว่ก"บุคว่ามสิามารีถุเฉพ่าะติ"ว่ขอีงล&กหนี้ � หรี อีเป2นี้การีท �ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ด!ว่ยตินี้เอีง การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้จ้�งจ้ะสิ-าเรี7จ้ผูลติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งขอีงม&ลหนี้ �

2. ถุ!าค&กรีณ แสิดงเจ้ตินี้าไว่!ว่าบุ�คคลภายนี้อีกจ้ะท-าการีชำ-ารีะหนี้ �ไมได!เชำนี้นี้ � บุ�คคลภายนี้อีกก7จ้ะเข!าท-าการีชำ-ารีะหนี้ �ไมได! การีแสิดงเจ้ตินี้าติ!อีงเป2นี้เรี �อีงติกลงก"นี้รีะหว่างเจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

93

3. บุ�คคลภายนี้อีกซึ่��งไมม สิว่นี้ได!เสิ ยในี้การีชำ-ารีะหนี้ � จ้ะเข!าชำ-ารีะหนี้ �โดยข นี้ใจ้ล&กหนี้ �ไมได! เพ่รีาะอีาจ้เป2นี้เรี �อีงเก �ยว่ก"บุเก ยรีติ�ยศึชำ �อีเสิ ยงขอีงล&กหนี้ �

มาตรา 314 อี"นี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ทานี้ว่าบุ�คคลภายนี้อีกจ้ะเป2นี้ผู&!ชำ-ารีะก7ได! เว่!นี้แติสิภาพ่แหงหนี้ �จ้ะไมเปDดชำอีงให!บุ�คคลภายนี้อีกชำ-ารีะ หรี อีจ้ะข"ดก"บุเจ้ตินี้าอี"นี้ค&กรีณ ได!แสิดงไว่!

บุ�คคลผู&!ไมม สิว่นี้ได!เสิ ยด!ว่ยในี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ จ้ะเข!าชำ-ารีะหนี้ �โดย ข นี้ใจ้ล&กหนี้ �หาได!ไม

ก. และ ข. รีว่มก"นี้ก&!เง�นี้จ้าก ค. มา 1,000 บุาท เม �อีถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะ ก. นี้-าเง�นี้ 1,000 บุาท พ่รี!อีมดอีกเบุ �ยไปชำ-ารีะให!แก ค. โดย ข. ไมย�นี้ยอีม ค. รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ไว่! หนี้ �รีายนี้ �รีะง"บุหรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

กรีณ ติามอี�ทาหรีณ. นี้ �ไมเข!าติามมาติรีา 314 ก. เป2นี้ล&กหนี้ �รี ว่มก"บุ ข.

จ้�งเข!าชำ-ารีะหนี้ �โดยข นี้ใจ้ ข. ได! เพ่รีาะม สิว่นี้ได!เสิ ยติามบุทบุ"ญญ"ติ�ในี้เรี �อีงล&กหนี้ �รี ว่ม (มาติรีา 291 และ มาติรีา 292) ก. ไมใชำบุ�คคลภายนี้อีกติามมาติรีา 314

มาตรา 291 ถุ!าบุ�คคลหลายคนี้จ้ะติ!อีงท-าการีชำ-ารีะหนี้ �โดยท-านี้อีง ซึ่��งแติละคนี้จ้-าติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�งไซึ่รี! แม!ถุ�งว่าเจ้!าหนี้ �ชำอีบุท �จ้ะได!รี"บุ ชำ-ารีะหนี้ �สิ��นี้เชำ�งได!แติเพ่ ยงครี"�งเด ยว่ (กลาว่ค อีล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้) ก7ด เจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกชำ-ารีะหนี้ �จ้ากล&กหนี้ �แติคนี้ใดคนี้หนี้��งสิ��นี้เชำ�ง หรี อีแติ โดยสิว่นี้ก7ได!ติามแติจ้ะเล อีกแติล&กหนี้ �ท"�งปว่งก7ย"งคงติ!อีงผู&กพ่"นี้อีย& ท"�ว่ท�กคนี้จ้นี้กว่าหนี้ �นี้" �นี้จ้ะได!ชำ-ารีะเสิรี7จ้สิ��นี้เชำ�ง

มาตรา 292 การีท �ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��งชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ยอีมได!เป2นี้ ปรีะโยชำนี้.แกล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ ๆ ด!ว่ย ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ �ทานี้ให!ใชำ!บุ"งค"บุแก การีใด ๆ อี"นี้พ่�งกรีะท-าแทนี้ชำ-ารีะหนี้ � ว่างทรี"พ่ย.สิ�นี้แทนี้ชำ-ารีะหนี้ � และ ห"กกลบุลบุหนี้ �ด!ว่ย

ล&กหนี้ �รี ว่มก"นี้คนี้หนี้��งม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงอียางไรี ล&กหนี้ �คนี้อี �นี้ ๆ จ้ะเอีาสิ�ทธิ�อี"นี้นี้"�นี้ไปใชำ!ห"กกลบุลบุหนี้ �หาได!ไม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

94

ผ.-ร�บ่ช0าระหน่��บุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ � ได!แก บุ�คคลปรีะเภทใดบุ!าง อีธิ�บุายบุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยชำอีบุได!แก

1) เจ้!าหนี้ �ก"บุผู&!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ � ติามมาติรีา 315

2)ผู&!ครีอีงติามปรีากฏิแหงสิ�ทธิ� ติามมาติรีา 316

3)ผู&!ไมม สิ�ทธิ�รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ � ติามมาติรีา 317

4)ผู&!ถุ อีใบุเสิรี7จ้ ติามมาติรีา 318

5)กรีณ ล&กหนี้ �ได!รี"บุค-าสิ"�งอีาย"ดจ้ากศึาล ติามมาติรีา 319

มาตรา 315 อี"นี้การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ติ!อีงท-า ให!แกติ"ว่เจ้!าหนี้ �หรี อีแก บุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �แทนี้เจ้!าหนี้ � การีชำ-ารีะหนี้ �ให!แกบุ�คคลผู&! ไมม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ ถุ!าเจ้!าหนี้ �ให!สิ"ติยาบุ"นี้ก7นี้"บุว่าสิมบุ&รีณ.

มาตรา 316 ถุ!าการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ได!ท-าให!แกผู&!ครีอีงติามปรีากฏิ แหงสิ�ทธิ�ในี้ม&ลหนี้ � ทานี้ว่าการีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้จ้ะสิมบุ&รีณ.ก7แติเม �อีบุ�คคล ผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ได!กรีะท-าการีโดยสิ�จ้รี�ติ

มาตรา 317 นี้อีกจ้ากกรีณ ท �กลาว่ไว่!ในี้ มาติรีา กอีนี้ การีชำ-ารีะหนี้ � แกบุ�คคลผู&!ไมม สิ�ทธิ�จ้ะได!รี"บุนี้"�นี้ ทานี้ว่ายอีมสิมบุ&รีณ.เพ่ ยงเทาท �ติ"ว่ เจ้!าหนี้ �ได!ลาภงอีกข��นี้แติการีนี้"�นี้

มาตรา 318 บุ�คคลผู&!ถุ อีใบุเสิรี7จ้เป2นี้สิ-าค"ญ ทานี้นี้"บุว่าเป2นี้ผู&!ม สิ�ทธิ�จ้ะได!ชำ-ารีะหนี้ � แติคว่ามท �กลาว่นี้ �ทานี้ม�ให!ใชำ! ถุ!าบุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �รี& !ว่าสิ�ทธิ�นี้"�นี้ หาม ไม หรี อีไมรี& !เทาถุ�งสิ�ทธิ�นี้"�นี้เพ่รีาะคว่ามปรีะมาทเล�นี้เลอีขอีงตินี้

มาตรา 319 ถุ!าศึาลสิ"�งให!ล&กหนี้ �คนี้ท �สิามงดเว่!นี้ท-าการีชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่ ย"งข นี้ชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �ขอีงตินี้เอีงไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ผู&!ท �รี !อีงขอี ให!ย�ดทรี"พ่ย.จ้ะเรี ยกให!ล&กหนี้ �คนี้ท �สิามนี้"�นี้ท-าการีชำ-ารีะหนี้ �อี กให!ค�!มก"บุ คว่ามเสิ ยหายอี"นี้ตินี้ได!รี"บุก7ได!

อีนี้��ง ข!อีคว่ามซึ่��งกลาว่มาในี้ว่รีรีคข!างติ!นี้นี้ �หาเป2นี้ข!อีข"ดขว่างในี้ การีท �ล&กหนี้ �คนี้ท �สิามจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาแกเจ้!าหนี้ �ขอีงตินี้เอีงนี้"�นี้ไม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

95

ด-าข"บุรีถุไปชำนี้ก"บุรีถุขอีงแดงซึ่��งเอีาปรีะก"นี้ไว่!ก"บุบุรี�ษ"ทปรีะก"นี้ภ"ย รีถุขอีงแดงเสิ ยหายติ!อีงเสิ ยคาซึ่อีม 3,000 บุาท ซึ่��งบุรี�ษ"ทปรีะก"นี้ภ"ยชำ-ารีะให!แกแดงไปติามสิ"ญญาปรีะก"นี้ แล!ว่เรี ยกรี!อีงให!ด-าชำดใชำ!เง�นี้จ้-านี้ว่นี้ด"งกลาว่ ด-าเห7นี้ว่าบุรี�ษ"ทปรีะก"นี้ภ"ยไมใชำเจ้!าขอีงรีถุท �ถุ&กรีถุขอีงตินี้ชำนี้ จ้�งชำ-ารีะให!แกแดงไป การีชำ-ารีะหนี้ �ขอีงด-าเป2นี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุหรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

กรีณ ติามอี�ทาหรีณ. บุรี�ษ"ทปรีะก"นี้ภ"ยเข!ารี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงแดงติามกฎหมาย มาติรีา 226 มาติรีา 227 จ้�งชำอีบุท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ท �แดงม อีย& ติอีด-าผู&!กรีะท-าละเม�ดได! ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง บุรี�ษ"ทปรีะก"นี้ภ"ยจ้�งเป2นี้ผู&!ม อี-านี้าจ้ รี"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ เพ่รีาะอี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ขอีงแดงหมดไปแล!ว่ การีท �ด-าชำ-ารีะหนี้ �ให!แกแดงไป จ้�งเป2นี้การีกรีะท-าโดยม�ชำอีบุ บุรี�ษ"ทปรีะก"นี้ภ"ยม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงให!ด-าชำ-ารีะเง�นี้ด"งกลาว่ซึ่-�าสิอีงได!

มาตรา 226 บุ�คคลผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ � ชำอีบุท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ� ท"�งหลายบุรีรีดาท �เจ้!าหนี้ �ม อีย&โดยม&ลหนี้ � รีว่มท"�งปรีะก"นี้แหงหนี้ �นี้" �นี้ ได!ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง

ชำว่งทรี"พ่ย. ได!แกเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้หนี้��งเข!าแทนี้ท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี ก อี"นี้หนี้��งใ นี้ ฐ า นี้ ะ นี้� ติ� นี้" ย อี ย า ง เ ด ย ว่ ก" นี้ ก" บุ ท รี" พ่ ย. สิ� นี้ อี" นี้ ก อี นี้

มาตรา 227 เม �อีเจ้!าหนี้ �ได!รี"บุคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้คว่ามเสิ ยหายเติ7ม ติามรีาคาทรี"พ่ย.หรี อีสิ�ทธิ�ซึ่��งเป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �นี้" �นี้แล!ว่ ทานี้ว่าล&กหนี้ �ยอีม เข!าสิ&ฐานี้ะเป2นี้ผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �อี"นี้เก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.หรี อีสิ�ทธิ� นี้"�นี้ ๆ ด!ว่ยอี-านี้าจ้กฎหมาย

หล�กิเกิณฑ์)ที่��วไปใน่กิารช0าระหน่��การีชำ-ารีะหนี้ �ให!ถุ&กติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.ท �แท!จ้รี�งขอีงม&ลหนี้ � นี้อีก

เหนี้ อีจ้ากเรี �อีงก-าหนี้ดเว่ลาชำ-ารีะ และติ"ว่บุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้ชำ-ารีะหนี้ �และรี"บุชำ-ารีะหนี้ �แล!ว่ ย"งคว่รีติ!อีงค-านี้�งถุ�งกรีณ ใดอี กบุ!าง อีธิ�บุายพ่อีสิ"งเขป

ติ!อีงชำอีบุด!ว่ยว่"ติถุ�แหงการีชำ-ารีะหนี้ � สิถุานี้ท �ในี้การีชำ-ารีะหนี้ � และคาใชำ!จ้ายในี้การีชำ-ารีะหนี้ � ติามมาติรีา 320 –มาติรีา 325

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

96

มาตรา 320 อี"นี้จ้ะบุ"งค"บุให!เจ้!าหนี้ �รี "บุชำ-ารีะหนี้ �แติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ หรี อีให!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อียางอี �นี้ผู�ดไปจ้ากท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ ทานี้ว่าหาอีาจ้จ้ะบุ"งค"บุได!ไม

มาตรา 321 ถุ!าเจ้!าหนี้ �ยอีมรี"บุการีชำ-ารีะหนี้ �อียางอี �นี้แทนี้การี ชำ-ารีะหนี้ �ท �ได!ติกลงก"นี้ไว่! ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้ก7เป2นี้อี"นี้รีะง"บุ สิ��นี้ไป

ถุ!าเพ่ �อีท �จ้ะท-าให!พ่อีแกใจ้เจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ ล&กหนี้ �รี "บุภารีะเป2นี้หนี้ �อียางใดอียางหนี้��งข��นี้ใหม ติอีเจ้!าหนี้ �ไซึ่รี! เม �อีกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ทานี้ม�ให!สิ"นี้นี้�ษฐานี้ว่าล&กหนี้ �ได!กอีหนี้ �นี้" �นี้ข��นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �

ถุ!าชำ-า รีะหนี้ �ด!ว่ยอีอีก-ด!ว่ยโอีนี้-หรี อีด!ว่ยสิล"กหล"งติ"Eว่เง�นี้ หรี อีปรีะทว่นี้สิ�นี้ค!า ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้จ้ะรีะง"บุสิ��นี้ไปติอีเม �อีติ"Eว่เง�นี้หรี อีปรีะทว่นี้ สิ�นี้ค!านี้"�นี้ได!ใชำ!เง�นี้แล!ว่

มาตรา 322 ถุ!าเอีาทรี"พ่ย.ก7ด สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงจ้ากบุ�คคลภายนี้อีกก7ด หรี อีสิ�ทธิ�อียางอี �นี้ก7ด ให!แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ � ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุ ผู�ดเพ่ �อีชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีงและเพ่ �อีการีรีอีนี้สิ�ทธิ�ท-านี้อีงเด ยว่ก"บุผู&!ขาย

มาตรา 323 ถุ!าว่"ติถุ�แหงหนี้ �เป2นี้อี"นี้ให!สิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง ทานี้ว่าบุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �จ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.ติามสิภาพ่ท �เป2นี้อีย&ในี้ เว่ลาท �จ้ะพ่�งสิงมอีบุ

ล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงรี"กษาทรี"พ่ย.นี้"�นี้ไว่!ด!ว่ยคว่ามรีะม"ดรีะว่"ง เชำนี้อียาง ว่�ญญู&ชำนี้จ้ะพ่�งสิงว่นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงตินี้เอีง จ้นี้กว่าจ้ะได!สิงมอีบุทรี"พ่ย.นี้"�นี้

มาตรา 324 เม �อีม�ได!ม แสิดงเจ้ตินี้าไว่!โดยเฉพ่าะเจ้าะจ้งว่าจ้ะ พ่�งชำ-ารีะหนี้ � ณ สิถุานี้ท �ใดไซึ่รี! หากจ้ะติ!อีงสิงมอีบุทรี"พ่ย.เฉพ่าะสิ��ง ทานี้ว่าติ!อีงสิงมอีบุก"นี้ ณ สิถุานี้ท �ซึ่��งทรี"พ่ย.นี้"�นี้ได!อีย&ในี้เว่ลาเม �อีกอี ให!เก�ดหนี้ �นี้" �นี้สิว่นี้การีชำ-ารีะหนี้ �โดยปรีะการีอี �นี้ ทานี้ว่าติ!อีงชำ-ารีะ ณ สิถุานี้ท �ซึ่��งเป2นี้ภ&ม�ล-าเนี้าปAจ้จ้�บุ"นี้ขอีงเจ้!าหนี้ �

มาตรา 325 เม �อีม�ได!ม แสิดงเจ้ตินี้าไว่!ในี้ข!อีคาใชำ!จ้ายในี้การีชำ-ารีะ หนี้ �ทานี้ว่าฝ่$ายล&กหนี้ �พ่�งเป2นี้ผู&!อีอีกคาใชำ!จ้าย แติถุ!าคาใชำ!จ้ายนี้"�นี้ม จ้-านี้ว่นี้เพ่��มข��นี้เพ่รีาะเจ้!าหนี้ �ย!ายภ&ม�ล-าเนี้าก7ด หรี อีเพ่รีาะการีอี �นี้ใด อี"นี้เจ้!าหนี้ �ได!กรีะท-าก7ด คาใชำ!จ้ายเพ่��มข��นี้เทาใดเจ้!าหนี้ �ติ!อีงเป2นี้ผู&!อีอีก

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

97

หล�กิฐาน่แห�งกิารช0าระหน่��หล"กฐานี้แหงการีชำ-ารีะหนี้ �ม ปรีะโยชำนี้.อียางไรีสิ-าหรี"บุผู&!ชำ-ารีะหนี้ � ให!

เหติ�ผูลติามมาติรีา 326 และ มาติรีา 327

หล"กฐานี้แหงการีชำ-ารีะหนี้ �ม ปรีะโยชำนี้.ติอีล&กหนี้ � สิ-าหรี"บุการีพ่�สิ&จ้นี้.ข!อีเท7จ้จ้รี�งว่าหนี้ �ได!ม การีชำ-ารีะแล!ว่ ซึ่��งหล"กฐานี้ด"งกลาว่ เชำนี้ ใบุเสิรี7จ้รี"บุเง�นี้ หรี อีการีเว่นี้ค นี้เอีกสิารีอี"นี้เป2นี้หล"กฐานี้แหงหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้สิ��งท �จ้ะสิามารีถุนี้-ามาพ่�สิ&จ้นี้.ได!ด กว่าพ่ยานี้บุ�คคลซึ่��งอีาจ้ม การีหลงล มหรี อีเบุ�กคว่ามเท7จ้ได!

กิารจ้�ดสิรรช0าระหน่��หล"กเกณฑ์.ในี้เรี �อีงการีจ้"ดสิรีรีชำ-ารีะหนี้ �เก�ดข��นี้โดยอีาศึ"ยเหติ�ผูลอียางไรี

และม สิารีะสิ-าค"ญอียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายเหติ�ผูลในี้เรี �อีงการีจ้"ดสิรีรีชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้ล-าด"บุกอีนี้หล"งก7เพ่ �อีขจ้"ดปAญหา

ข!อีโติ!ถุ ยงท �อีาจ้เก�ดข��นี้ได!ในี้กรีณ ล&กหนี้ �เป2นี้หนี้ �ติอีเจ้!าหนี้ �คนี้เด ยว่ก"นี้ในี้ม&ลหนี้ �หลายรีาย เชำนี้ เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&!บุ!าง หนี้ �คาเชำาบุ!าง หรี อีหนี้ �รีายเด ยว่ก"นี้แติม การีติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �หลายอียาง เชำนี้ เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&! ติ!อีงชำ-ารีะท"�งเง�นี้ติ!นี้และดอีกเบุ �ย เป2นี้ติ!นี้ แติล&กหนี้ �ไมสิามารีถุชำ-ารีะหนี้ �เหลานี้ �ได!หมดท�กรีาย (ในี้กรีณ ม ม&ลหนี้ �หลายรีาย) หรี อีหมดท�กอียาง (ในี้กรีณ ม&ลหนี้ �รีายเด ยว่แติติ!อีงชำ-ารีะหลายอียาง) ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ครี"�งหนี้��งๆ หากไมม กฎหมายบุ"ญญ"ติ�จ้"ดล-าด"บุแหงการีชำ-ารีะหนี้ �กอีนี้หล"งไว่! ก7จ้ะเป2นี้ปAญหาโติ!เถุ ยงได!สิว่นี้จ้ะเอีาชำ-ารีะหนี้ �รีายใดกอีนี้ จ้�งจ้ะผูอีนี้คลายภารีะขอีงล&กหนี้ �ไปได!

มาตรา 328 ถุ!าล&กหนี้ �ติ!อีงผู&กพ่"นี้ติอีเจ้!าหนี้ �ในี้อี"นี้จ้ะกรีะท-าการีเพ่ �อี ชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้การีอียางเด ยว่ก"นี้โดยม&ลหนี้ �หลายรีาย และถุ!าการีท � ล&กหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้ไมเพ่ ยงพ่อีจ้ะเปล �อีงหนี้ �สิ�นี้ได!หมดท�กรีายไซึ่รี! เม �อี ท-าการีชำ-ารีะหนี้ � ล&กหนี้ �รีะบุ�ว่าชำ-ารีะหนี้ �สิ�นี้รีายใด ก7ให!หนี้ �สิ�นี้รีายนี้"�นี้ เป2นี้อี"นี้ได!เปล �อีงไป

ถุ!าล&กหนี้ �ไมรีะบุ� ทานี้ว่าหนี้ �สิ�นี้รีายไหนี้ถุ�งก-าหนี้ด ก7ให!รีายนี้"�นี้เป2นี้ อี"นี้ได!เปล �อีงไปกอีนี้ ในี้รีะหว่างหนี้ �สิ�นี้หลายรีายท �ถุ�งก-าหนี้ดนี้"�นี้ รีายใดเจ้!าหนี้ �ม ปรีะก"นี้นี้!อียท �สิ�ดก7ให!รีายนี้"�นี้เป2นี้อี"นี้ได!เปล �อีงไปกอีนี้ ในี้รีะหว่างหนี้ �สิ�นี้หลายรีายท �ม ปรีะก"นี้เทา ๆ ก"นี้ ให!รีายท �ติกหนี้"ก ท �สิ�ดแกล&กหนี้ �เป2นี้อี"นี้ได!เปล �อีงไป

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

98

กอีนี้ในี้รีะหว่างหนี้ �สิ�นี้หลายรีายท � ติกหนี้"กแกล&กหนี้ �เทาๆก"นี้ ให!หนี้ �สิ�นี้รีายเกาท �สิ�ดเป2นี้อี"นี้ได!เปล �อีงไป กอีนี้ และถุ!าม หนี้ �สิ�นี้หลายรีายเกาเทา ๆ ก"นี้ ก7ให!หนี้ �สิ� นี้ ท� ก รี า ย เ ป2 นี้ อี" นี้ ไ ด! เ ป ล � อี ง ไ ป ติ า ม สิ ว่ นี้ ม า ก แ ล ะ นี้! อี ย

มาตรา 329 ถุ!านี้อีกจ้ากการีชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้เป2นี้ปรีะธิานี้ ล&กหนี้ �ย"ง จ้ะติ!อีงชำ-ารีะดอีกเบุ �ยและเสิ ยคาฤชำาธิรีรีมเนี้ ยมอี กด!ว่ยไซึ่รี! หากการี ชำ-ารีะหนี้ �ในี้ครี"�งหนี้��งๆ ไมได!รีาคาเพ่ ยงพ่อีจ้ะเปล � อีงหนี้ �สิ�นี้ได!ท"�งหมด ทานี้ให!เอีาจ้"ดใชำ!เป2นี้คาฤชำาธิรีรีมเนี้ ยมเสิ ยกอีนี้แล!ว่จ้�งใชำ!ดอีกเบุ �ยและ ในี้ท �สิ�ดจ้�งให!ใชำ!ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้เป2นี้ปรีะธิานี้

ถุ!าล&กหนี้ �รีะบุ�ให!จ้"ดใชำ!เป2นี้ปรีะการีอี � นี้ ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะบุอีกปAดไม ยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ได!

ผลของกิารขอปฏิ�บ่�ต�กิารช0าระหน่��โดยชอบ่การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ ค อีอียางไรี ม ผูลติามกฎหมาย

อียางไรี อีธิ�บุายถุ!าได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ บุรีรีดาคว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุอี"นี้

เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ �ก7เป2นี้อี"นี้ได!ปลดเปล �อีงไปนี้"บุแติเว่ลาท �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ เพ่ �อีคว่ามเป2นี้ธิรีรีมแกล&กหนี้ � เนี้ �อีงจ้ากม กรีณ ท �ล&กหนี้ �ได!พ่ยายามอียางท �สิ�ดแล!ว่ท �จ้ะปฏิ�บุ"ติ�หนี้!าท �ขอีงตินี้ในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ � แติเจ้!าหนี้ �ก7บุายเบุ �ยงไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ � แม!ว่าจ้ะเป2นี้การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ เชำนี้ เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&!เขาก7เอีาท"�งติ!นี้และดอีกติามจ้-านี้ว่นี้ท �จ้ะติ!อีงใชำ!จ้นี้ครีบุถุ!ว่นี้มาชำ-ารีะโดยถุ&กติ!อีง เจ้!าหนี้ �ก7ย"งหาทางบุายเบุ �ยงจ้ะเอีาปรีะโยชำนี้.อียางอี �นี้โดยม�ชำอีบุ เหติ�ข"ดข!อีงท �ย"งไมม การีชำ-ารีะหนี้ �เก�ดแกฝ่$ายเจ้!าหนี้ �เอีง

มาตรา 330 เม �อีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ บุรีรีดาคว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุอี"นี้เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ �ก7เป2นี้อี"นี้ปลดเปล � อีงไป นี้"บุแติเว่ลาท �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

99

ด-าเป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&!แดงอีย& 500 บุาท เม �อีถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะด-าขอีชำ-ารีะให!แดงเพ่ ยง 350 บุาท กอีนี้ แดงไมยอีมรี"บุชำ-ารีะ ด"งนี้ � ด-าจ้ะถุ อีว่าแดงผู�ดนี้"ด เพ่รีาะตินี้ได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ ได!หรี อีไม

ติามมาติรีา 320 จ้ะบุ"งค"บุให!เจ้!าหนี้ �รี "บุชำ-ารีะแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้จ้ะกรีะท-าไมได! เว่!นี้แติล&กหนี้ �จ้ะขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ติอีเจ้!าหนี้ �เสิ ยกอีนี้ติามมาติรีา 208

แดงไมผู�ดนี้"ด ย"งไมถุ อีได!ว่าด-าได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ เว่!นี้เสิ ยแติว่าด-าจ้ะได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ติอีแดงเป2นี้อียางนี้"�นี้โดยติรีง

มาตรา 207 ถุ!าล&กหนี้ �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ � และเจ้!าหนี้ �ไมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้โดยปรีาศึจ้ากม&ลเหติ�อี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �ติกเป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"ด

มาตรา 208 การีชำ-ารีะหนี้ �จ้ะให!สิ-าเรี7จ้ผูลเป2นี้อียางใด ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �ติอีเจ้!าหนี้ � เป2นี้อียางนี้"�นี้โดยติรีง

มาตรา 320 อี"นี้จ้ะบุ"งค"บุให!เจ้!าหนี้ �รี "บุชำ-ารีะหนี้ �แติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ หรี อีให!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เป2นี้อียางอี �นี้ผู�ดไปจ้ากท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ ทานี้ว่าหาอีาจ้จ้ะบุ"งค"บุได!ไม

มาตรา 330 เม �อีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ บุรีรีดาคว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุอี"นี้เก�ดแติการีไมชำ-ารีะหนี้ �ก7เป2นี้อี"นี้ปลดเปล �อีงไป นี้"บุแติ เว่ลาท �ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �นี้" �นี้

กิารวางที่ร�พย)การีว่างทรี"พ่ย. ค อีอีะไรี ม เหติ�ผูลอียางไรี ม หล"กเกณฑ์.ท �คว่รีค-านี้�งถุ�ง

อียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายโดยสิ"งเขปการีว่างทรี"พ่ย.เป2นี้ทางอีอีกขอีงล&กหนี้ �ท �จ้ะท-า ให!หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �ได!

หล"กเกณฑ์.ท �ผู&!ชำ-ารีะหนี้ �จ้ะว่างทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ � ม ได! 3 ปรีะการีค อี

1) เจ้!าหนี้ �บุอีกปAดไมยอีมชำ-ารีะหนี้ � ท"�งๆ ท �ผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ได!ขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุแล!ว่ ถุ!าเป2นี้การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยไมชำอีบุ เจ้!าหนี้ �ยอีมม สิ�ทธิ�บุอีกปAดได!ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

100

2) เจ้!าหนี้ �ไมสิามารีถุรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได! เชำนี้ เจ้!าหนี้ �ถุ&กศึาลสิ"�งให!เป2นี้บุ�คคลไรี!คว่ามสิามารีถุ หรี อีม เหติ�ข"ดข!อีงอียางอี �นี้

3)ผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ไมสิามารีถุจ้ะหย"�งรี& !ถุ�งสิ�ทธิ�หรี อีไมรี& !ติ"ว่เจ้!าหนี้ �โดยแนี้นี้อีนี้ โดยม�ใชำคว่ามผู�ดขอีงตินี้ เชำนี้ เจ้!าหนี้ �ติายและม บุ�คคลอี �นี้หลายคนี้มาอี!างเป2นี้ผู&!ม สิ�ทธิ�ได!รี"บุชำ-ารีะหนี้ �เพ่รีาะเป2นี้ทายาทโดยธิรีรีม

มาตรา 331 ถุ!าเจ้!าหนี้ �บุอีกปAดไมยอีมรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ก7ด หรี อีไม สิามารีถุจ้ะรี"บุชำ-ารีะหนี้ �ได!ก7ด หากบุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ว่างทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ ว่"ติถุ�แหงหนี้ �ไว่!เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.แกเจ้!าหนี้ �แล!ว่ ก7ยอีมจ้ะเป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �ได!คว่ามข!อีนี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งกรีณ ท �บุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ไมสิามารีถุจ้ะหย"�งรี& !ถุ�งสิ�ทธิ� หรี อีไมรี& !ติ"ว่เจ้!าหนี้ �ได!แนี้นี้อีนี้โดยม�ใชำเป2นี้ คว่ามผู�ดขอีงตินี้

มาตรา 332 ถุ!าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ติอีเม �อีเจ้!าหนี้ �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะหนี้ � ติอีบุแทนี้ด!ว่ยไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �จ้ะก-าหนี้ดว่าติอีเม �อีเจ้!าหนี้ �ชำ-ารีะหนี้ � ติอีบุแทนี้จ้�งให!ม สิ�ทธิ�รี"บุเอีาทรี"พ่ย.ท �ว่างไว่!นี้" �นี้ก7ได!

มาตรา 333 การีว่างทรี"พ่ย.นี้"�นี้ติ!อีงว่าง ณ สิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย. ปรีะจ้-าติ-าบุลท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �

ถุ!าไมม บุทบุ"ญญ"ติ�แหงกฎหมาย หรี อีกฎข!อีบุ"งค"บุเฉพ่าะการีในี้ เรี �อีงสิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย. เม � อีบุ�คคลผู&!ชำ-า รีะหนี้ �รี !อีงขอี ศึาลจ้ะติ!อีง ก-าหนี้ดสิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย. และติ"�งแติงผู&!พ่�ท"กษ.ท �ว่างนี้"�นี้ข��นี้

ผู&!ว่างติ!อีงบุอีกกลาว่ให!เจ้!าหนี้ �ทรีาบุการีท �ได!ว่างทรี"พ่ย.นี้"�นี้โดยพ่ล"นี้

มาตรา 334 ล&กหนี้ �ม สิ�ทธิ�จ้ะถุอีนี้ทรี"พ่ย.ท �ว่างนี้"�นี้ได! ถุ!าล&กหนี้ �ถุอีนี้ ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ทานี้ให!ถุ อีเสิม อีนี้ว่าม�ได!ว่างทรี"พ่ย.ไว่!เลย สิ�ทธิ�ถุอีนี้ทรี"พ่ย.นี้ �เป2นี้อี"นี้ขาดในี้กรีณ ติอีไปนี้ �

(1) ถุ!าล&กหนี้ �แสิดงติอีสิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย.ว่าตินี้ยอีมละสิ�ทธิ�ท � จ้ะถุอีนี้

(2) ถุ!าเจ้!าหนี้ �แสิดงติอีสิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย.ว่าจ้ะรี"บุเอีาทรี"พ่ย.นี้"�นี้(3) ถุ!าการีว่างทรี"พ่ย.นี้"�นี้ได!เป2นี้ไปโดยค-าสิ"�งหรี อีอีนี้�ม"ติ�ขอีงศึาล

และได!บุอีกกลาว่คว่ามนี้"�นี้แกสิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย.

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

101

มาตรา 335 สิ�ทธิ�ถุอีนี้ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ติามกฎหมาย ศึาลจ้ะสิ"�งย�ดหา ได!ไม

เม �อีได!ฟ้?อีงคด ล!มละลายเก �ยว่ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงล&กหนี้ �แล!ว่ ทานี้ ห!ามม� ใ ห! ใ ชำ! สิ� ท ธิ� ถุ อี นี้ ท รี" พ่ ย. ใ นี้ รี ะ ห ว่ า ง พ่� จ้ า รี ณ า ค ด ล! ม ล ะ ล า ย

มาตรา 336 ถุ!าทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ว่"ติถุ�แหงการีชำ-ารีะหนี้ �ไมคว่รีแกการี จ้ะว่างไว่!ก7ด หรี อีเป2นี้ท �พ่�งว่�ติกว่าทรี"พ่ย.นี้"�นี้เกล อีกจ้ะเสิ �อีมเสิ ยหรี อี ท-าลาย หรี อีบุ�บุสิลายได!ก7ด เม �อีได!รี"บุอีนี้�ญาติจ้ากศึาล บุ�คคลผู&! ชำ-ารีะหนี้ �จ้ะเอีาทรี"พ่ย.นี้"�นี้อีอีกขายทอีดติลาด แล!ว่เอีาเง�นี้ท �ได!แติ การีขายว่างแทนี้ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ก7ได! คว่ามข!อีนี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งกรีณ ท �คารี"กษาทรี"พ่ย.จ้ะแพ่งเก�นี้คว่รีนี้"�นี้ด!ว่ย

มาตรา 337 ทานี้ไมอีนี้�ญาติให!เอีาทรี"พ่ย.อีอีกขายทอีดติลาด จ้นี้กว่าจ้ะได!บุอีกให!เจ้!าหนี้ �รี& !ติ"ว่กอีนี้ การีบุอีกนี้ �จ้ะงดเสิ ยก7ได! ถุ!า ทรี"พ่ย.นี้"�นี้อีาจ้เสิ �อีมทรีามลงหรี อีภ"ยม อีย&ในี้การีท �จ้ะหนี้ว่งการีขาย ทอีดติลาดไว่!

ในี้การีท �จ้ะขายทอีดติลาดนี้"�นี้ ทานี้ให!ล&กหนี้ �บุอีกกลาว่แกเจ้!าหนี้ � โดยไมชำ"กชำ!า ถุ!าละเลยเสิ ยไมบุอีกกลาว่ ล&กหนี้ �จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คา สิ�นี้ไหมทดแทนี้

การีบุอีกให!รี& !ติ"ว่และบุอีกกลาว่นี้ � ถุ!าไมเป2นี้อี"นี้จ้ะท-าได! จ้ะงดเสิ ยก7ได!เว่ลาและสิถุานี้ท �ท �จ้ะขายทอีดติลาดก"บุท"�งค-าพ่รีรีณนี้าล"กษณะแหง

ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ทานี้ให!ปรีะกาศึโฆษณาให!ปรีะชำาชำนี้ทรีาบุมาตรา 338 คาฤชำาธิรีรีมเนี้ ยมในี้การีว่างทรี"พ่ย.หรี อีขายทอีดติลาด

นี้"�นี้ ให!ฝ่$ ายเจ้! าหนี้ � เป2นี้ผู&! อีอีก เว่!นี้แติล&กหนี้ � จ้ ะ ได!ถุอีนี้ทรี"พ่ย.ท � ว่ าง

มาตรา 339 สิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �เหนี้ อีทรี"พ่ย.ท �ว่างไว่!นี้" �นี้เป2นี้อี"นี้รีะง"บุ สิ��นี้ไ ป เ ม � อี พ่! นี้ เ ว่ ล า สิ� บุ ปB นี้" บุ แ ติ ไ ด! รี"บุ ค-า บุ อี ก ก ล า ว่ ก า รี ว่ า ง ท รี"พ่ ย.

อีนี้��ง เม �อีสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ �รีะง"บุสิ��นี้ไปแล!ว่ ถุ�งแม!ล&กหนี้ �จ้ะได!ละสิ�ทธิ� ถุอีนี้ทรี"พ่ย. ก7ย"งชำอีบุท �จ้ะถุอีนี้ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ได!

ปลดหน่��1. การีปลดหนี้ �เป2นี้ว่�ธิ การีรีะง"บุหนี้ �อี กว่�ธิ หนี้��ง กรีะท-าได!โดยเจ้!าหนี้ �แสิดง

เจ้ตินี้าท �แจ้!งชำ"ดแติเพ่ ยงฝ่$ายเด ยว่ติอีล&กหนี้ �โดยไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงได!รี"บุคว่ามย�นี้ยอีมจ้ากล&กหนี้ �ว่าปลดหนี้ �ให!โดยเสินี้หา ไมค�ดคาติอีบุแทนี้ใดๆท"�งสิ��นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

102

2. โดยปกติ�การีปลดหนี้ �กรีะท-าโดยว่าจ้าก7เพ่ ยงพ่อีแล!ว่ และจ้ะปลดหนี้ �ให!ท"�งหมดหรี อีแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ก7ได!

3. การีปลดหนี้ �ม ผูลให!หนี้ �รีะง"บุลงเทาสิว่นี้ท �เจ้!าหนี้ �ได!ปลดให!

หล�กิเกิณฑ์)ใน่กิารปลดหน่��ผลของกิารปลดหน่��การีปลดหนี้ �ม หล"กเกณฑ์.ท �เป2นี้สิารีะสิ-าค"ญอียางไรีบุ!าง และม ผูลติาม

กฎหมายอียางไรี อีธิ�บุายนี้ายโติเป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&!นี้ายเล7กอีย& 1,000 บุาท ติอีมานี้ายโติกลายเป2นี้

บุ�คคลท �ม หนี้ �สิ�นี้ล!นี้พ่!นี้ติ"ว่ นี้ายเล7กเก�ดคว่ามเบุ �อีหนี้ายในี้การีติ�ดติามทว่งให!นี้ายโติชำ-ารีะหนี้ �รีายนี้ �แกตินี้ จ้�งม จ้ดหมายแจ้!งไปย"งนี้ายโติว่ายกหนี้ � 1,000

บุาท นี้ �ให!นี้ายโติท"�งหมดพ่รี!อีมดอีกเบุ �ย ติอีมานี้ายเล7กติาย และนี้ายโติได!ทรีาบุขาว่การีติายขอีงนี้ายเล7กกอีนี้ท �นี้ายโติจ้ะเปDดจ้ดหมายขอีงนี้ายเล7กอีอีกอีานี้ ถุ!าทายาทขอีงนี้ายเล7กมาเรี ยกรี!อีงให!นี้ายโติชำ-ารีะหนี้ � 1,000 บุาท นี้ � นี้ายโติจ้ะอี!างว่าตินี้หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �เพ่รีาะนี้ายเล7กปลดหนี้ �ให!แล!ว่ได!หรี อีไม

การีปลดหนี้ �ว่างหล"กเกณฑ์.เก �ยว่ก"บุการีปลดหนี้ �ได!ด"งติอีไปนี้ �1. การีปลดหนี้ �เป2นี้นี้�ติ�กรีรีมท �เจ้!าหนี้ � แสิดงเจ้ตินี้าสิละสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้

หนี้ �ท �ม ติ!อีล&กหนี้ �ให!โดยเสินี้หา ค อีไมค�ดคาติอีบุแทนี้ใดๆ ท"�งสิ��นี้2. การีปลดหนี้ �ท-าให!สิ-าเรี7จ้ผูลได!ก7โดยการีท �เจ้!าหนี้ �แสิดงเจ้ตินี้าติอีล&ก

หนี้ �แติเพ่ ยงฝ่$ายเด ยว่ว่าจ้ะปลดหนี้ �ให!ก7เป2นี้การีเพ่ ยงพ่อีแล!ว่ไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงรี"บุคว่ามย�นี้ยอีมจ้ากล&กหนี้ � หล"กสิ-าค"ญค อีการีแสิดงเจ้ตินี้านี้"�นี้ติ!อีงเป2นี้การีชำ"ดแจ้!งโดยปรีาศึจ้ากข!อีเคล อีบุแคลงสิงสิ"ย การีแสิดงเจ้ตินี้านี้ �ติ!อีงกรีะท-าติอีล&กหนี้ �ด!ว่ย ถุ!าเพ่ ยงแติบุอีกกลาว่คนี้อี �นี้โดยย"งไมได!บุอีกกลาว่แสิดงเจ้ตินี้าติอีล&กหนี้ � จ้ะถุ อีว่าเป2นี้การีปลดหนี้ �ย"งไมได!

3. การีปลดหนี้ �นี้" �นี้เจ้!าหนี้ �จ้ะปลดหนี้ �ให!ท"�งหมด หรี อีแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้ก7ได!แล!ว่แติคว่ามสิม"ครีใจ้ขอีงเจ้!าหนี้ � หนี้ �ท �จ้ะปลดให!เพ่ ยงบุางสิว่นี้ได!นี้"�นี้ จ้ะติ!อีงเป2นี้หนี้ �ท �ม ล"กษณะแบุงชำ-ารีะได! ซึ่��งสิว่นี้ใหญม"กจ้ะเป2นี้หนี้ �เง�นี้

4. การีปลดหนี้ �นี้" �นี้โดยปกติ�กรีะท-าโดยทางว่าจ้าก7เป2นี้การีเพ่ ยงพ่อีแล!ว่ แติถุ!าเป2นี้หนี้ �ท �ม หนี้"งสิ อีเป2นี้หล"กฐานี้ มาติรีา 340 ว่รีรีค 2 กลาว่ว่า การี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

103

ปลดหนี้ �ติ!อีงท-าเป2นี้หนี้"งสิ อีด!ว่ย หรี อีเว่นี้ค นี้เอีกสิารีอี"นี้เป2นี้หล"กฐานี้แหงหนี้ �ให!แกล&กหนี้ �ไป ม�ฉะนี้"�นี้การีปลดหนี้ �จ้ะติกเป2นี้โมฆะ ม ผูลท-าให!หนี้ �ย"งไมรีะง"บุ

มาติรีา 340 ถุ!าเจ้!าหนี้ �แสิดงเจ้ตินี้าติอีล&กหนี้ �ว่าจ้ะปลดหนี้ �ให! ทานี้ ว่าหนี้ �นี้" �นี้ก7เป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไป

ถุ!าหนี้ �ม หนี้"งสิ อีเป2นี้หล"กฐานี้ การีปลดหนี้ �ก7ติ!อีงท-าเป2นี้หนี้"งสิ อีด!ว่ย หรี อีติ!อีงเว่นี้ค นี้เอีกสิารีอี"นี้เป2นี้หล"กฐานี้แหงหนี้ �ให!แกล&กหนี้ � หรี อีข ดฆา เอีกสิารีนี้"�นี้เสิ ย

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 9

1. ขาว่เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&!เข ยว่อีย& 200 บุาท หนี้ �รีายนี้ �อีาจ้รีะง"บุหรี อีสิ��นี้สิ�ดลงได!ในี้กรีณ หนี้ �ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะแล!ว่เข ยว่ไมเรี ยกรี!อีงให!ขาว่ชำ-ารีะจ้นี้เว่ลาลว่งพ่!นี้ 10 ปB

2. ในี้กรีณ ติอีไปนี้ � บุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้ชำ-ารีะหนี้ �ได!โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย แม!ท"�งเจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ �จ้ะไมย�นี้ยอีมด!ว่ยค อี ผู&!ค-าปรีะก"นี้ล&กหนี้ �

3. ผู&!จ้"ดการีมรีดกขอีงเจ้!าหนี้ � เป2นี้บุ�คคลผู&!ม อี-านี้าจ้รี"บุชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ4. ในี้กรีณ ท �ม�ได!ม การีติกลงก"นี้ไว่!ในี้เรี �อีงคาใชำ!จ้ายในี้การีชำ-ารีะหนี้ �ติาม

ปกติ� ล&กหนี้ �เป2นี้ผู&!ติ!อีงอีอีกคาใชำ!จ้ายนี้"�นี้5. กรีณ ท �เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&! ถุ!าเจ้!าหนี้ �อีอีกใบุเสิรี7จ้ให!เพ่ �อีการีชำ-ารีะเง�นี้ติ!นี้แล!ว่

ให!สิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่าเจ้!าหนี้ �ได!รี"บุดอีกเบุ �ยแล!ว่6. ด-าเป2นี้หนี้ �แดงในี้ม&ลหนี้ � 2 รีายค อี เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&! 800 บุาท โดยไมม

ก-าหนี้ดชำ-ารีะ และเป2นี้หนี้ �คาเชำาบุ!านี้อี ก 800 บุาท ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะในี้ว่"นี้ท � 31

ม นี้าคม 2526 ในี้ว่"นี้ท � 5 เมษายนี้ 2526 ด-านี้-าเง�นี้ 800 บุาท มาชำ-ารีะให!แกแดงโดยไมได!บุอีกว่าจ้ะชำ-ารีะรีายใดกอีนี้ เชำนี้นี้ �จ้ะติ!อีงจ้"ดสิรีรีเง�นี้จ้-านี้ว่นี้ 800 บุาทนี้ � ชำ-ารีะให!แกแดงอียางไรีจ้�งจ้ะเป2นี้การีชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ติ!อีงชำ-ารีะเง�นี้ 800 บุาทให!แกแดงสิ-าหรี"บุหนี้ �คาเชำาบุ!านี้กอีนี้

7. กรีณ ติอีไปนี้ � เป2นี้การีขอีปฏิ�บุ"ติ�การีชำ-ารีะหนี้ �โดยชำอีบุ ซึ่��งจ้ะม ผูลท-าให!ล&กหนี้ �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะเหติ�ท �ไมม การีชำ-ารีะหนี้ �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

104

ค อี นี้"ดไปท-าสิ"ญญาซึ่ �อีขายท �ด�นี้ท �กรีมท �ด�นี้ เม �อีถุ�งว่"นี้ท �ก-าหนี้ดผู&!ขายไปติาม นี้"ดหมาย แติผู&!ซึ่ �อีไมมา

8. ในี้กรีณ ท �ล&กหนี้ �จ้ะว่างทรี"พ่ย.ไว่! ณ สิ-านี้"กงานี้ว่างทรี"พ่ย.เพ่ �อีปรีะโยชำนี้.ขอีงเจ้!าหนี้ �ซึ่��งจ้ะม ผูลให!ตินี้หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �ได!ค อี เจ้!าหนี้ �เก�ดติายลงในี้เว่ลาท �ล&กหนี้ �มาชำ-ารีะหนี้ �ติามก-าหนี้ด และม บุ�คคลหลายคนี้อี!างว่าม สิ�ทธิ�รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ด กว่าคนี้อี �นี้

9. การีปลดหนี้ �ได!แกกรีณ ด"งติอีไปนี้ � (ก) นี้ายม"�งม ซึ่��งเป2นี้เจ้!าหนี้ �พ่&ดก"บุนี้างสิาว่โสิภายกหนี้ �สิ�นี้ท �นี้างสิาว่โสิภาม อีย&ติอีตินี้ให!เพ่รีาะเก�ดคว่ามรี"กใครีในี้ติ"ว่นี้างสิาว่โสิภาในี้ภายหล"ง แตินี้างสิาว่โสิภาไมย�นี้ยอีมรี"บุ ย นี้ย"นี้จ้ะชำ-ารีะหนี้ � ให!ด"งเด�ม (ข) นี้ายม"�งม พ่&ดก"บุนี้างสิาว่โสิภาว่ายกหนี้ �ให!เพ่รีาะเก�ดคว่ามเบุ �อีหนี้ายรี-าคาญในี้การีติ�ดติามทว่งให!นี้างสิาว่โสิภาชำ-ารีะหนี้ �แกตินี้

10. การีปลดหนี้ �ม ผูลท-าให!หนี้ �รีะง"บุลงเทาสิว่นี้ท �เจ้!าหนี้ �ปลดให! สิว่นี้ท �ไมได!ปลดหนี้ �ให!ล&กหนี้ �ย"งคงติ!อีงผู&กพ่"นี้อีย& ด"งนี้"�นี้จ้�งม การีปลดหนี้ �ให!บุางสิว่นี้ได!

หน่�วยที่�� 10 ความระง�บ่แห�งหน่�� (ต�อ)

1. เม �อีบุ�คคลสิอีงคนี้ติางเป2นี้เจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ �ซึ่��งก"นี้และก"นี้ ในี้ม&ลหนี้ �สิอีงรีายอี"นี้ม ว่"ติถุ�เป2นี้การีอียางเด ยว่ก"นี้ และหนี้ �ท"�งสิอีงรีายนี้"�นี้ถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะแล!ว่ หนี้ �นี้" �นี้อีาจ้รีะง"บุลงได!ด!ว่ยการีห"กกลบุลบุหนี้ �เทาจ้-านี้ว่นี้ท �ติรีงก"นี้

2. การีแปลงหนี้ �ใหมก7เป2นี้การีรีะง"บุหนี้ �อี กว่�ธิ หนี้��ง โดยค&กรีณ ติกลงก"นี้เปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญในี้หนี้ � อี"นี้ม ผูลท-าให!หนี้ �เด�มรีะง"บุไปแล!ว่เก�ดหนี้ �ใหมข��นี้มาแทนี้

3. เม �อีม เหติ�ท �ท-าให!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงและคว่ามรี"บุผู�ดในี้หนี้ �รีายใดติกไปอีย&ก"บุบุ�คคลคนี้เด ยว่ก"นี้ ยอีมเป2นี้ผูลให!หนี้ �นี้" �นี้รีะง"บุสิ��นี้ไปเพ่รีาะหนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้

ห�กิกิลบ่ลบ่หน่��

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

105

1. การีห"กกลบุลบุหนี้ �กรีะท-าได!เม �อีบุ�คคลสิอีงคนี้ติางเป2นี้เจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ �ซึ่��งก"นี้และก"นี้ ในี้ม&ลหนี้ �สิอีงรีายซึ่��งถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะ โดยฝ่$ายท �ติ!อีงการีให!ม การีห"กกลบุลบุหนี้ �แสิดงเจ้ตินี้าเพ่ ยงฝ่$ายเด ยว่ไปย"งค&กรีณ โดยไมจ้-าติ!อีงได!รี"บุคว่ามย�นี้ยอีมจ้ากอี กฝ่$ายนี้"�นี้

2. การีห"กกลบุลบุหนี้ �อีาจ้กรีะท-าไมได!แม!จ้ะเข!าหล"กเกณฑ์.ท"�ว่ไปขอีงการีห"กกลบุลบุหนี้ � เนี้ �อีงจ้ากม กรีณ ท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ห!ามไว่!หลายกรีณ ด!ว่ยก"นี้

3. การีห"กกลบุลบุหนี้ �ม ผูลท-าให!หนี้ �รีะง"บุไปเทาสิว่นี้ท �ติรีงก"นี้ในี้ม&ลหนี้ �

หล�กิเกิณฑ์)และว�ธิ�กิารใน่กิารห�กิกิลบ่ลบ่หน่��การีห"กกลบุลบุหนี้ �ม ล"กษณะท"�ว่ไปและว่�ธิ การีท �จ้ะติ!อีงพ่�จ้ารีณา

อียางไรีบุ!าง อีธิ�บุาย และเหติ�ใดจ้�งม การีห"กกลบุลบุหนี้ �ก"นี้ได!แม!จ้ะเป2นี้การีข นี้ใจ้ค&กรีณ อี กฝ่$ายหนี้��ง

สิรี�ปหล"กเกณฑ์.ท �จ้ะติ!อีงพ่�จ้ารีณาค อี (มาติรีา 341 342 343)

1) เป2นี้กรีณ ท �บุ�คคล 2 คนี้ ม คว่ามผู&กพ่"นี้เป2นี้เจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ �ซึ่��งก"นี้และก"นี้ในี้หนี้ �สิอีงรีายและหนี้ �ด"งกลาว่นี้"�นี้ฟ้?อีงรี!อีงบุ"งค"บุก"นี้ได!ติามกฎหมาย

2) หนี้ �ท"�งสิอีงรีายนี้"�นี้ม ว่"ติถุ�เป2นี้อียางเด ยว่ก"นี้3) หนี้ �ท"�งสิอีงรีายนี้"�นี้ติางถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะในี้เว่ลาท �ม การีขอีห"กกลบุลบุ

หนี้ �4) สิภาพ่แหงหนี้ �เปDดชำอีงให!กรีะท-าได!ว่�ธิ ห"กกลบุลบุหนี้ �ค อี(1) ผู&!ขอีห"กกลบุลบุหนี้ �แสิดงเจ้ตินี้าฝ่$ายเด ยว่ติอีค&กรีณ อี กฝ่$ายหนี้��ง

โดยไมจ้-าติ!อีงได!รี"บุคว่ามย�นี้ยอีมจ้ากค&กรีณ อี กฝ่$ายหนี้��งนี้"�นี้ เพ่รีาะเป2นี้ว่�ธิ การีท �จ้ะท-าให!หนี้ �รีะง"บุสิ��นี้ไป ค&กรีณ หมดคว่ามผู&กพ่"นี้ กฎหมายจ้�งบุ"ญญ"ติ�ให!กรีะท-าได!โดยไมจ้-าเป2นี้ติ!อีงให!ค&กรีณ อี กฝ่$ายหนี้��งย�นี้ยอีม ท"�งนี้ �การีแสิดงเจ้ตินี้าขอีห"กกลบุลบุหนี้ �ก7ติ!อีงเป2นี้ไปติามหล"กเรี �อีงการีแสิดงเจ้ตินี้าในี้ล"กษณะนี้�ติ�กรีรีมด!ว่ย

(2) การีแสิดงเจ้ตินี้าห"กกลบุลบุหนี้ �จ้ะม เง �อีนี้ไขหรี อีเง �อีนี้เว่ลาไมได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

106

(3) การีห"กกลบุลบุหนี้ �กรีะท-าได! แม!สิถุานี้ท �ซึ่��งจ้ะติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ท"�งสิอีงรีายจ้ะติางก"นี้ แติฝ่$ายท �ขอีห"กกลบุลบุหนี้ �ติ!อีงใชำ!คาเสิ ยหายให!แกอี กฝ่$ายหนี้��งหากเก�ดคว่ามเสิ ยหายอียางใดๆ ข��นี้

มาตรา 341 ถุ!าบุ�คคลสิอีงคนี้ติางม คว่ามผู&กพ่"นี้ซึ่��งก"นี้และก"นี้โดย ม&ลหนี้ �อี"นี้ม ว่"ติถุ�เป2นี้อียางเด ยว่ก"นี้ และหนี้ �ท"�งสิอีงรีายนี้"�นี้ถุ�งก-าหนี้ด จ้ะชำ-ารีะไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �ฝ่$ายใดฝ่$ายหนี้��ง ยอีมจ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ � ขอีงตินี้ด!ว่ยห"กกลบุลบุก"นี้ได!เพ่ ยงเทาจ้-านี้ว่นี้ท �ติรีงก"นี้ในี้ม&ลหนี้ �ท"�งสิอีง ฝ่$ายนี้"�นี้ เว่!นี้แติสิภาพ่แหงหนี้ �ฝ่$ายหนี้��งจ้ะไมเปDดชำอีงให!ห"กกลบุลบุก"นี้ได!

บุทบุ"ญญ"ติ�ด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ หากเป2นี้ การีข"ดก"บุเจ้ตินี้าอี"นี้ค&กรีณ ได!แสิดงไว่! แติเจ้ตินี้าเชำนี้นี้ �ทานี้ห!ามม�ให! ยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!บุ�คคลภายนี้อีกผู&!กรีะท-าการีโดยสิ�จ้รี�ติ

มาตรา 342 ห"กกลบุลบุหนี้ �นี้" �นี้ ท-าได!ด!ว่ยค&กรีณ ฝ่$ายหนี้��งแสิดง เจ้ตินี้าแกอี กฝ่$ายหนี้��ง การีแสิดงเจ้ตินี้าเชำนี้นี้ �ทานี้ว่าจ้ะม เง �อีนี้ไขหรี อี เง �อีนี้เว่ลาเรี��มติ!นี้หรี อีเว่ลาสิ��นี้สิ�ดอี กด!ว่ยหาได!ไม

การีแสิดงเจ้ตินี้าด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ว่าม ผูลย!อีนี้หล"ง ข��นี้ไปจ้นี้ถุ�งเว่ลาซึ่��งหนี้ �ท"�งสิอีงฝ่$ายนี้"�นี้จ้ะอีาจ้ห"กกลบุลบุก"นี้ได!เป2นี้ ครี"�งแรีก

มาตรา 343 การีห"กกลบุลบุหนี้ �นี้" �นี้ ถุ�งแม!ว่าสิถุานี้ท �ซึ่��งจ้ะติ!อีง ชำ-ารีะหนี้ �ท"�งสิอีงจ้ะติางก"นี้ ก7ห"กก"นี้ได! แติฝ่$ายผู&!ขอีห"กหนี้ �จ้ะติ!อีงใชำ! คาเสิ ยหายให!แกอี กฝ่$ายหนี้��ง เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางหนี้��งอียางใด อี"นี้เก�ดแติการีนี้"�นี้

กิรณ�ที่��ห�กิกิลบ่ลบ่หน่��กิ�น่ไม�ได-ข!อีห!ามม�ให!ม การีห"กกลบุลบุหนี้ �ม ก �กรีณ อียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายพ่อีเป2นี้

สิ"งเขปจ้ากมาติรีา 341 และมาติรีา 344-347 สิรี�ปได!ค อี จ้ะห"กลบุกลบุหนี้ �

ก"นี้ไมได!ถุ!า1) สิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!กรีะท-าได!2) ค&กรีณ แสิดงเจ้ตินี้าไมให!ม การีห"กกลบุลบุหนี้ �3) สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้เป2นี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �ย"งม ข!อีติอีสิ&!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

107

4) หนี้ �นี้" �นี้เก�ดจ้ากการีอี"นี้ม�ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย5) หากเป2นี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงท �ศึาลสิ"�งย�ดไมได!ก7ขอีห"กกลบุลบุหนี้ �ไมได!6) เป2นี้กรีณ ซึ่��งศึาลสิ"�งห!ามล&กหนี้ �ใชำ!เง�นี้แกล&กหนี้ �แล!ว่

มาตรา 341 ถุ!าบุ�คคลสิอีงคนี้ติางม คว่ามผู&กพ่"นี้ซึ่��งก"นี้และก"นี้โดย ม&ลหนี้ �อี"นี้ม ว่"ติถุ�เป2นี้อียางเด ยว่ก"นี้ และหนี้ �ท"�งสิอีงรีายนี้"�นี้ถุ�งก-าหนี้ด จ้ะชำ-ารีะไซึ่รี! ทานี้ว่าล&กหนี้ �ฝ่$ายใดฝ่$ายหนี้��ง ยอีมจ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ � ขอีงตินี้ด!ว่ยห"กกลบุลบุก"นี้ได!เพ่ ยงเทาจ้-านี้ว่นี้ท �ติรีงก"นี้ในี้ม&ลหนี้ �ท"�งสิอีง ฝ่$ายนี้"�นี้ เว่!นี้แติสิภาพ่แหงหนี้ �ฝ่$ายหนี้��งจ้ะไมเปDดชำอีงให!ห"กกลบุลบุก"นี้ได!

บุทบุ"ญญ"ติ�ด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้ � ทานี้ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุ หากเป2นี้ การีข"ดก"บุเจ้ตินี้าอี"นี้ค&กรีณ ได!แสิดงไว่! แติเจ้ตินี้าเชำนี้นี้ �ทานี้ห!ามม�ให! ยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!บุ�คคลภายนี้อีกผู&!กรีะท-าการีโดยสิ�จ้รี�ติ

มาตรา 344 สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงใดย"งม ข!อีติอีสิ&!อีย& สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงนี้"�นี้ ทานี้ว่าหาอีาจ้จ้ะเอีามาห"กกลบุลบุหนี้ �ได!ไม อีนี้��ง อีาย�คว่ามยอีมไม ติ"ดรีอีนี้การีห"กกลบุลบุหนี้ � แม!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ แติว่าในี้เว่ลาท �อีาจ้จ้ะห"กกลบุลบุก"บุสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงฝ่$ายอี �นี้ได!นี้"�นี้ สิ�ทธิ�ย"งไมขาด

มาตรา 345 หนี้ �รีายใดเก�ดแติการีอี"นี้ม�ชำอีบุด!ว่ยกฎหมายเป2นี้ม&ล ทานี้ห!ามม�ให!ล&กหนี้ �ถุ อีเอีาปรีะโยชำนี้.แหงหนี้ �รีายนี้"�นี้ เพ่ �อีห"กกลบุ ลบุหนี้ �ก"บุเจ้!าหนี้ �

มาตรา 346 สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงรีายใด ติามกฎหมาย ศึาลจ้ะสิ"�งย�ด ม�ได! สิ� ท ธิ� เ รี ย ก รี! อี ง รี า ย นี้"� นี้ ห า อี า จ้ จ้ ะ เ อี า ไ ป ห" ก ก ล บุ ล บุ ห นี้ � ไ ด! ไ ม

มาตรา 347 ล&กหนี้ �คนี้ท �สิามหากได!รี"บุค-าสิ"�งศึาลห!ามม�ให!ใชำ!เง�นี้ แล!ว่ จ้ะยกเอีาหนี้ �ซึ่��งตินี้ได!มาภายหล"งแตินี้"�นี้ข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!เจ้!าหนี้ � ผู&!ท �ขอีให!ย�ดทรี"พ่ย.นี้"�นี้ ทานี้ว่าหาอีาจ้จ้ะยกได!ไม

ผลของกิารห�กิกิลบ่ลบ่หน่��การีห"กกลบุลบุหนี้ �ท-าให!เก�ดผูลทางกฎหมายอียางไรีบุ!าง อีธิ�บุายการีห"กกลบุลบุหนี้ �ม 4 ปรีะการี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

108

1)ผูลโดยติรีงติามมาติรีา 341 ค อี เม �อีม การีห"กกลบุลบุหนี้ �แล!ว่ หนี้ �ขอีงท"�งสิอีงฝ่$ายก7ได!รีะง"บุสิ��นี้ไปเทาสิว่นี้จ้-านี้ว่นี้ท �ติรีงก"นี้ เชำนี้ ถุ!าติางเป2นี้เจ้!าหนี้ �ล&กหนี้ �ด!ว่ยเง�นี้ 100 บุาทเทาก"นี้ เม �อีม การีห"กกลบุลบุหนี้ � ก7ม ผูลท-าให!หนี้ �รีะง"บุไปโดยสิ��นี้เชำ�งท"�งค& แติถุ!าท"�งสิอีงรีายม จ้-านี้ว่นี้ไมเทาก"นี้เม �อีม การีห"กกลบุลบุหนี้ � ผูลก7จ้ะเป2นี้ไปติามมาติรีา 341 ท �ว่าล&กหนี้ �ฝ่$ายใดฝ่$ายหนี้��งหล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �ขอีงตินี้ด!ว่ยห"กกลบุลบุก"นี้ได!เพ่ ยงท �จ้-านี้ว่นี้ท �ติรีงก"นี้

2)ผูลขอีงการีห"กกลบุลบุหนี้ �ย!อีนี้ไปถุ�งเว่ลาซึ่��งหนี้ �ท"�งสิอีงฝ่$ายนี้"�นี้ อีาจ้จ้ะห"กกลบุลบุก"นี้ได!เป2นี้ครี"�งแรีก ม�ใชำม ผูลในี้ว่"นี้แสิดงเจ้ตินี้า ติามหล"กเกณฑ์.ในี้มาติรีา 342

3)การีห"กกลบุลบุหนี้ �ในี้กรีณ ท �สิถุานี้ท �ซึ่��งจ้ะติ!อีงชำ-ารีะหนี้ �ท"�งสิอีงนี้"�นี้ติางก"นี้ หากเป2นี้ผูลท-าให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกอี กฝ่$ายหนี้��ง ฝ่$ายท �ขอีห"กกลบุลบุหนี้ �จ้ะติ!อีงใชำ!คาเสิ ยหายให!แกฝ่$ายหนี้��งนี้"�นี้ ติามมาติรีา 343

4) ในี้กรีณ ท �บุ�คคลซึ่��งติางเป2นี้เจ้!าหนี้ �และล&กหนี้ �ซึ่��งก"นี้และก"นี้อีย&ม หนี้ �ท �จ้ะห"กกลบุลบุหนี้ �ก"นี้นี้"�นี้อีย&หลายรีาย ปAญหาว่าจ้ะเอีาหนี้ �รีายใดมาห"กกลบุลบุก"นี้กอีนี้ นี้"�นี้ม บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 348

ก. เป2นี้ล&กหนี้ �เง�นี้ก&!ขอีง ข. อีย& 500 บุาท ก-าหนี้ดชำ-ารีะในี้ว่"นี้ท � 2

ม�ถุ�นี้ายนี้ 2520 ติอีมาว่"นี้ท � 10 กรีกฎาคม ปBเด ยว่ก"นี้ ข. เป2นี้หนี้ �คาซึ่ �อีสิ�นี้ค!าจ้าก ก. 300 บุาท และย"งไมได!ชำ-า รีะเรี �อียมา จ้นี้กรีะท"�งว่"นี้ท � 10

ม�ถุ�นี้ายนี้ 2521 ข. เรี ยกให! ก. ชำ-ารีะหนี้ �เง�นี้ก&! 500 บุาท แกตินี้ ก. จ้ะม ทางขอีห"กกลบุลบุหนี้ �ก"บุ ข. ในี้หนี้ �คาซึ่ �อีสิ�นี้ค!าซึ่��ง ข. ม ติอีตินี้อีย&ได!เพ่ ยงใดหรี อีไม

ติามอี�ทาหรีณ. ก. ขอีห"กกลบุลบุหนี้ �ก"บุ ข. ได!ในี้จ้-านี้ว่นี้หนี้ �ท �ติรีงก"นี้ ค อี 300 บุาท และผูลขอีงการีห"กกลบุลบุหนี้ �ย!อีนี้หล"งไปถุ�งว่"นี้ท � 10

กรีกฎาคม 2520

แปลงหน่��ใหม�

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

109

1. การีแปลงหนี้ �ใหมม สิารีะสิ-าค"ญซึ่��งเป2นี้ล"กษณะเฉพ่าะขอีงติ"ว่ม"นี้เอีง ซึ่��งแติกติางจ้ากหล"กเกณฑ์.ในี้เรี �อีงคว่ามรีะง"บุหนี้ �อี � นี้ๆ และหล"กเกณฑ์.ในี้ล"กษณะอี �นี้ท �คล!ายคล�งก"นี้

2. การีแปลงหนี้ �ใหมกรีะท-าได!โดยค&กรีณ ติกลงท-าสิ"ญญาเปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญในี้หนี้ �นี้" �นี้

3. ผูลขอีงการีแปลงหนี้ �ใหมท-าให!หนี้ �เด�มรีว่มท"�งปรีะก"นี้ขอีงหนี้ �เด�มรีะง"บุสิ��นี้ไปโดยม หนี้ �ใหมเก�ดข��นี้มาแทนี้ผู&กพ่"นี้ค&กรีณ ติอีไป

บ่ที่น่0าการีแปลงหนี้ �ใหมม ล"กษณะแติกติางจ้ากเรี �อีงติอีไปนี้ �อียางไรีก. การีชำ-ารีะหนี้ �อียางอี �นี้ติามมาติรีา 321

ข. การีโอีนี้สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงค. การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�หล"กเกณฑ์.ติามมาติรีา 321 306 และมาติรีา 226 และ 229

มาตรา 321 ถุ!าเจ้!าหนี้ �ยอีมรี"บุการีชำ-ารีะหนี้ �อียางอี �นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �ท � ไ ด! ติ ก ล ง ก" นี้ ไ ว่! ท า นี้ ว่ า ห นี้ � นี้" � นี้ ก7 เ ป2 นี้ อี" นี้ รี ะ ง" บุ สิ�� นี้ ไ ป

ถุ!าเพ่ �อีท �จ้ะท-าให!พ่อีแกใจ้เจ้!าหนี้ �นี้" �นี้ ล&กหนี้ �รี "บุภารีะเป2นี้หนี้ �อียางใด อียางหนี้��งข��นี้ใหมติอีเจ้!าหนี้ �ไซึ่รี! เม �อีกรีณ เป2นี้ท �สิงสิ"ย ทานี้ม�ให! สิ"นี้นี้�ษฐานี้ว่าล&กหนี้ �ได!กอีหนี้ �นี้" �นี้ข��นี้แทนี้การีชำ-ารีะหนี้ �

ถุ!าชำ-า รีะหนี้ �ด!ว่ยอีอีก-ด!ว่ยโอีนี้-หรี อีด!ว่ยสิล"กหล"งติ"Eว่เง�นี้ หรี อี ปรีะทว่นี้สิ�นี้ค!า ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้จ้ะรีะง"บุสิ��นี้ไปติอีเม �อีติ"Eว่เง�นี้หรี อีปรีะทว่นี้ สิ�นี้ค!านี้"�นี้ได!ใชำ!เง�นี้แล!ว่

มาตรา 306 การีโอีนี้หนี้ �อี"นี้จ้ะพ่�งติ!อีงชำ-ารีะแกเจ้!าหนี้ �คนี้หนี้��งโดย เฉพ่าะเจ้าะจ้งนี้"�นี้ ถุ!าไมท-าเป2นี้หนี้"งสิ อี ทานี้ว่าไมสิมบุ&รีณ. อีนี้��งการี โอีนี้หนี้ �นี้" �นี้ทานี้ว่าจ้ะยกข��นี้เป2นี้ข!อีติอีสิ&!ล&กหนี้ �หรี อีบุ�คคลภายนี้อีกได! แติเม �อีได!บุอีกกลาว่การีโอีนี้ไปย"งล&กหนี้ � หรี อีล&กหนี้ �จ้ะได!ย�นี้ยอีมด!ว่ย ในี้การีโอีนี้นี้"�นี้ ค-าบุอีกกลาว่หรี อีคว่ามย�นี้ยอีมเชำนี้ว่านี้ �ทานี้ว่าติ!อีงท-า เป2นี้หนี้"งสิ อี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

110

ถุ!าล&กหนี้ �ท-าให!พ่อีแกใจ้ผู&!โอีนี้ด!ว่ยการีใชำ!เง�นี้ หรี อีด!ว่ยปรีะการีอี �นี้ เสิ ยแติกอีนี้ได!รี"บุบุอีกกลาว่ หรี อีกอีนี้ได!ติกลงให!โอีนี้ไซึ่รี! ล&กหนี้ �นี้" �นี้ ก7เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �

มาตรา 226 บุ�คคลผู&!รี "บุชำว่งสิ�ทธิ�ขอีงเจ้!าหนี้ � ชำอีบุท �จ้ะใชำ!สิ�ทธิ� ท"�งหลายบุรีรีดาท �เจ้!าหนี้ �ม อีย&โดยม&ลหนี้ � รีว่มท"�งปรีะก"นี้แหงหนี้ �นี้" �นี้ ได!ในี้นี้ามขอีงตินี้เอีง

ชำว่งทรี"พ่ย. ได!แกเอีาทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้หนี้��งเข!าแทนี้ท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี ก อี"นี้หนี้��งในี้ฐานี้ะนี้�ติ�นี้"ยอียางเด ยว่ก"นี้ก"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้กอีนี้

มาตรา 229 การีรี"บุชำว่งสิ�ทธิ�ยอีมม ข��นี้ด!ว่ยอี-านี้าจ้กฎหมายและยอีมสิ-าเรี7จ้เป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกบุ�คคลด"งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ � ค อี

(1) บุ�คคลซึ่��งเป2นี้เจ้!าหนี้ �อีย&เอีง และมาใชำ!หนี้ �ให!แกเจ้!าหนี้ �อี ก คนี้หนี้��งผู&!ม สิ�ทธิ�จ้ะได!รี"บุใชำ!หนี้ �กอีนี้ตินี้ เพ่รีาะเขาม บุ�รี�มสิ�ทธิ� หรี อีม สิ�ทธิ�จ้-านี้-า จ้-านี้อีง

(2) บุ�คคลผู&!ได!ไปซึ่��งอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ใด และเอีาเง�นี้รีาคาคาชำ �อี ใชำ!ให!แกผู&!รี "บุจ้-านี้อีงทรี"พ่ย.นี้"�นี้เสิรี7จ้ไป

(3) บุ�คคลผู&!ม คว่ามผู&กพ่"นี้รีว่มก"บุผู&!อี �นี้ หรี อีเพ่ �อีผู&!อี �นี้ในี้อี"นี้จ้ะติ!อีง ใชำ!หนี้ � ม สิว่นี้ได!เสิ ยด!ว่ยในี้การีใชำ!หนี้ �นี้" �นี้ และเข!าใชำ!หนี้ �นี้" �นี้

หล�กิเกิณฑ์)ของกิารแปลงหน่��ใหม�หล"กเกณฑ์.เก �ยว่ก"บุการีแปลงหนี้ �ใหม ม สิารีะสิ-าค"ญอียางไรีบุ!าง

อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุหล"กเกณฑ์.สิ-าค"ญติามมาติรีา 349-351

มาตรา 349 เม �อีค&กรีณ ท �เก �ยว่ข!อีงได!ท-าสิ"ญญาเปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญแหงหนี้ �ไซึ่รี! ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไปด!ว่ยแปลงหนี้ �ใหม

ถุ!าท-าหนี้ �ม เง � อีนี้ไขให!กลายเป2นี้หนี้ �ปรีาศึจ้ากเง � อีนี้ไขก7ด เพ่��มเติ�มเง �อีนี้ไขเข!าในี้หนี้ �อี"นี้ปรีาศึจ้ากเง �อีนี้ไขก7ด เปล �ยนี้เง �อีนี้ไขก7ด ทานี้ถุ อีว่าเป2นี้อี"นี้เปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญแหงหนี้ �นี้" �นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

111

ถุ!าแปลงหนี้ �ใหมด!ว่ยเปล �ยนี้ติ"ว่เจ้!าหนี้ � ทานี้ให!บุ"งค"บุด!ว่ยบุทบุ"ญญ"ติ� ท"� ง ห ล า ย แ ห ง ป รี ะ ม ว่ ล ก ฎ ห ม า ย นี้ � ว่ า ด! ว่ ย โ อี นี้ สิ� ท ธิ� เ รี ย ก รี! อี ง

มาตรา 350 แปลงหนี้ � ใหมด!ว่ยเปล �ยนี้ติ"ว่ล&กหนี้ �นี้" �นี้ จ้ะท-า เป2นี้ สิ"ญญารีะหว่างเจ้!าหนี้ �ก"บุล&กหนี้ �คนี้ใหมก7ได! แติจ้ะท-าโดยข นี้ใจ้ล&กหนี้ � เด�มหาได!ไม

มาตรา 351 ถุ!าหนี้ �อี"นี้จ้ะพ่�งเก�ดข��นี้เพ่รีาะแปลงหนี้ �ใหมนี้"�นี้ม�ได!เก�ด ม ข��นี้ก7ด ได!ยกเล�กเสิ ยเพ่รีาะม&ลแหงหนี้ �ไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย หรี อี เพ่รีาะเหติ�อียางใดอียางหนี้��งอี"นี้ม�รี& !ถุ�งค&กรีณ ก7ด ทานี้ว่าหนี้ �เด�มนี้"�นี้ ก7ย"งหารีะง"บุสิ��นี้ไปไม

ก. เป2นี้หนี้ � ข. อีย& 3,000 บุาท แล!ว่ไมม เง�นี้ชำ-ารีะ จ้�งติกลงก"บุ ข.

ด!ว่ยว่าจ้าขายม!าให! ข. 1 ติ"ว่ โดยเอีาหนี้ �เง�นี้ก&! 3,000 บุาท เป2นี้รีาคาม!า กรีณ นี้ � เป2นี้การีแปลงหนี้ �ใหมท �ม ผูลสิมบุ&รีณ.ติามกฎหมายหรี อีไม

ติามอี�ทาหรีณ. หนี้ �ใหมค อีการีซึ่ �อีขายถุ!าไมเก�ด เพ่รีาะไมได!ท-า เป2นี้หนี้"งสิ อีและจ้ดทะเบุ ยนี้ติอีพ่นี้"กงานี้เจ้!าหนี้!าท �ติามมาติรีา 456 หนี้ �เง�นี้ก&!ไมรีะง"บุ ข. ย"งม สิ�ทธิ�ฟ้?อีงรี!อีงให!ชำ-ารีะหนี้ �เง�นี้ก&!อีย&

มาตรา 456 การีซึ่ �อีขายอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย. ถุ!าม�ได!ท-าเป2นี้หนี้"งสิ อี และจ้ดทะเบุ ยนี้ติอีพ่นี้"กงานี้เจ้!าหนี้!าท �ไซึ่รี! ทานี้ว่าเป2นี้โมฆะว่�ธิ นี้ �ให! ใชำ!ถุ�งซึ่ �อีขายเรี อีก-าปA� นี้หรี อีเรี อีม รีะว่างติ"�งแติหกติ"นี้ข��นี้ไป เรี อีกลไฟ้ หรี อีเรี อียนี้ติ.ม รีะว่างติ"�งแติห!าติ"นี้ข��นี้ไป ท"�งซึ่ �อีขายแพ่และสิ"ติว่.พ่าหนี้ะ ด!ว่ย

ผลของกิารแปลงหน่��ใหม�การีแปลงหนี้ �ใหมท-าให!เก�ดผูลในี้ทางกฎหมายในี้หนี้ �นี้" �นี้ แติกติางจ้าก

คว่ามรีะง"บุหนี้ �ในี้ปรีะการีอี �นี้ท �ได!ศึ�กษามาแล!ว่ เชำนี้การีชำ-ารีะหนี้ � การีปลดหนี้ � การีห"กกลบุลบุหนี้ �อียางไรี อีธิ�บุายให!เหติ�ผูลปรีะกอีบุ

หล"กในี้มาติรีา 349 ซึ่��งม ผูลเก �ยว่เนี้ �อีงไปถุ�งมาติรีา 352

การีแปลงหนี้ �ใหมท-า ให!เก�ดผูลโดยติรีงติามท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 349 ว่รีรีค 1 ซึ่��งบุ"ญญ"ติ�ไว่!ชำ"ดแจ้!งว่า หนี้ �เกาเป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไปโดยม หนี้ �ใหมเข!าผู&กพ่"นี้แทนี้ท �

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

112

มาตรา 349 เม �อีค&กรีณ ท �เก �ยว่ข!อีงได!ท-าสิ"ญญาเปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญแหงหนี้ �ไซึ่รี! ทานี้ว่าหนี้ �นี้" �นี้เป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไปด!ว่ยแปลงหนี้ �ใหม

ถุ!าท-าหนี้ �ม เง � อีนี้ไขให!กลายเป2นี้หนี้ �ปรีาศึจ้ากเง � อีนี้ไขก7ด เพ่��มเติ�มเง �อีนี้ไขเข!าในี้หนี้ �อี"นี้ปรีาศึจ้ากเง �อีนี้ไขก7ด เปล �ยนี้เง �อีนี้ไขก7ด ทานี้ถุ อีว่าเป2นี้อี"นี้เปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญแหงหนี้ �นี้" �นี้

ถุ!าแปลงหนี้ �ใหมด!ว่ยเปล �ยนี้ติ"ว่เจ้!าหนี้ � ทานี้ให!บุ"งค"บุด!ว่ยบุทบุ"ญญ"ติ�ท"� ง ห ล า ย แ ห ง ป รี ะ ม ว่ ล ก ฎ ห ม า ย นี้ � ว่ า ด! ว่ ย โ อี นี้ สิ� ท ธิ� เ รี ย ก รี! อี ง

มาตรา 350 แปลงหนี้ �ใหมด!ว่ยเปล �ยนี้ติ"ว่ล&กหนี้ �นี้" �นี้ จ้ะท-าเป2นี้สิ"ญญารีะหว่างเจ้!าหนี้ �ก"บุล&กหนี้ �คนี้ใหมก7ได! แติจ้ะท-าโดยข นี้ใจ้ล&กหนี้ � เด�มหาได!ไม

มาตรา 351 ถุ!าหนี้ �อี"นี้จ้ะพ่�งเก�ดข��นี้เพ่รีาะแปลงหนี้ �ใหมนี้"�นี้ม�ได!เก�ด ม ข��นี้ก7ด ได!ยกเล�กเสิ ยเพ่รีาะม&ลแหงหนี้ �ไมชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย หรี อี เพ่รีาะเหติ�อียางใดอียางหนี้��งอี"นี้ม�รี& !ถุ�งค&กรีณ ก7ด ทานี้ว่าหนี้ �เด�มนี้"�นี้ ก7ย"งหารีะง"บุสิ��นี้ไปไม

มาตรา 352 ค&กรีณ ในี้การีแปลงหนี้ �ใหมอีาจ้โอีนี้สิ�ทธิ�จ้-านี้-าหรี อี จ้-านี้อีงท �ได!ให!ไว่!เป2นี้ปรีะก"นี้หนี้ �เด�มนี้"�นี้ไปเป2นี้ปรีะก"นี้หนี้ �รีายใหมได! เพ่ ยงเทาท �เป2นี้ปรีะก"นี้ว่"ติถุ�แหงหนี้ �เด�ม แติหล"กปรีะก"นี้เชำนี้ว่านี้ � ถุ!าบุ�คคลภายนี้อีกเป2นี้ผู&!ให!ไว่!ไซึ่รี! ทานี้ว่าจ้-าติ!อีงได!รี"บุคว่ามย�นี้ยอีม ขอีงบุ�คคลภายนี้อีกนี้"�นี้ด!ว่ยจ้�งโอีนี้ได!

หน่��เกิล��อน่กิล�น่กิ�น่1. หนี้ �โดยท"�ว่ๆ ไปอีาจ้เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ได!ถุ!าสิ�ทธิ�และคว่ามรี"บุผู�ดในี้หนี้ �รีาย

ใดรีายหนี้��ง มาติกอีย&ในี้บุ�คคลคนี้เด ยว่ก"นี้2. การีท �หนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ไปในี้บุ�คคลคนี้เด ยว่ก"นี้ ม ผูลท-าให!หนี้ �นี้" �นี้รีะง"บุ

สิ��นี้ไปติลอีดถุ�งหนี้ �อี�ปกรีณ.ด!ว่ย3. ม กรีณ ท �บุ�คคลจ้ะอี!างว่าหนี้ �รีะง"บุสิ��นี้ไปเพ่รีาะเหติ�ท �ม การีเกล �อีนี้กล นี้ก"นี้

ไมได! หากหนี้ �นี้" �นี้ติกไปอีย&บุ"งค"บุแหงสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก หรี อีเม �อีม การีสิล"กหล"งติ"Eว่เง�นี้กล"บุค นี้ติามข!อีบุ"ญญ"ติ�ในี้เรี �อีงติ"Eว่เง�นี้

หล�กิเกิณฑ์)ใน่เร��องหน่��เกิล��อน่กิล�น่กิ�น่

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

113

ผลของกิารที่��หน่��เกิล��อน่กิล�น่กิ�น่การีท �หนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ได!ม หล"กเกณฑ์.อียางไรี และท-าให!เก�ดผูลอี

ยางไรี อีธิ�บุาย หล"กเกณฑ์.ติาม มาติรีา 353

มาตรา 353 ถุ!าสิ�ทธิ�และคว่ามรี"บุผู�ดในี้หนี้ �รีายใดติกอีย&แกบุ�คคล คนี้เด ยว่ก"นี้ ทานี้ว่าหนี้ �รีายนี้"�นี้เป2นี้อี"นี้รีะง"บุสิ��นี้ไป เว่!นี้แติ เม �อีหนี้ �นี้" �นี้ติกไปอีย&ในี้บุ"งค"บุแหงสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก หรี อีเม �อีสิล"กหล"งติ"Eว่ เง�นี้กล"บุค นี้ติามคว่ามในี้ มาตรา 917 ว่รีรีค 3

มาตรา 917 อี"นี้ติ"Eว่แลกเง�นี้ท�กฉบุ"บุ ถุ�งแม!ว่าจ้ะม�ใชำสิ" �งจ้ายให!แก บุ�คคลเพ่ �อีเขาสิ"�งก7ติาม ทานี้ว่ายอีมโอีนี้ให!ก"นี้ได!ด!ว่ยสิล"กหล"งและสิงมอีบุ

เม �อีผู&!สิ" �งจ้ายเข ยนี้ลงในี้ด!านี้หนี้!าแหงติ"Eว่แลกเง�นี้ว่า "เปล �ยนี้ม อีไมได!" ด"�งนี้ �ก7ด หรี อีเข ยนี้ค-าอี �นี้อี"นี้ได!คว่ามเป2นี้ท-านี้อีงเชำนี้เด ยว่ก"นี้นี้"�นี้ก7ด ทานี้ว่าติ"Eว่เง�นี้นี้"�นี้ยอีมจ้ะโอีนี้ให!ก"นี้ได!แติโดยรี&ปการีและด!ว่ยผูลอียางการี โอีนี้สิาม"ญ

อีนี้��ง ติ"Eว่เง�นี้จ้ะสิล"กหล"งให!แกผู&!จ้ายก7ได! ไมว่าผู&!จ้ายจ้ะได!รี"บุรีอีงติ"Eว่ นี้"�นี้หรี อีไม หรี อีจ้ะสิล"กหล"งให!แกผู&!สิ" �งจ้าย หรี อีให!แกค&สิ"ญญาฝ่$ายใด แหงติ"Eว่เง�นี้นี้"�นี้ก7ได! สิว่นี้บุ�คคลท"�งหลายเหลานี้ �ก7ยอีมจ้ะสิล"กหล"งติ"Eว่เง�นี้ นี้"�นี้ติอีไปอี กได!

ก. เป2นี้หนี้ � ข. โดยม ค. เป2นี้ผู&!ค-�าปรีะก"นี้ ติอีมา ข. ติายโดย ค. ได!รี"บุมรีดกขอีง ข. แติเพ่ ยงผู&!เด ยว่ ถุ!า ค. จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ในี้ฐานี้ะเป2นี้ทายาทขอีง ข.

ฟ้?อีง ก. ให!ชำ-ารีะหนี้ �รีายนี้ � จ้ะกรีะท-าได!หรี อีไมกรีณ ติามอี�ทาหรีณ. ค. ฟ้?อีง ก. ให!ชำ-ารีะหนี้ �ได! กรีณ นี้ �เป2นี้เรี �อีงหนี้ �

เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้เฉพ่าะหนี้ �อี�ปกรีณ.ซึ่��งกรีะทบุถุ�งหนี้ �ปรีะธิานี้ หนี้ �ปรีะธิานี้ย"งไมรีะง"บุ

กิรณ�ที่��หน่��เกิล��อน่กิล�น่กิ�น่ไม�ได-ม กรีณ ใดบุ!างท �หนี้ �ไมรีะง"บุเพ่รีาะเหติ�ท �จ้ะอี!างท �หนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ไมได!

อีธิ�บุายและยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุอี!างติามมาติรีา 353 ติอีนี้ท!าย ซึ่��งม อีย& 2 กรีณ ค อี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

114

1) เม �อีหนี้ �นี้" �นี้ติกอีย&ในี้บุ"งค"บุแหงสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก2) เม �อีสิล"กหล"งติ"Eว่เง�นี้กล"บุค นี้ติามคว่ามในี้ มาติรีา 917 ว่รีรีค 3

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 10

1. การีห"กกลบุลบุหนี้ �จ้ะกรีะท-าม�ได! ถุ!า (ก) ค&กรีณ ติกลงก"นี้ไว่!ไมให!ม การีห"กกลบุลบุหนี้ � ( ข ) หนี้ �ท �จ้ะขอีให!ม การีห"กกลบุลบุก"บุหนี้ �อี กรีายหนี้��งนี้"�นี้เป2นี้ หนี้ �ละเม�ด (ค) สิภาพ่แหงหนี้ �ไมเปDดชำอีงให!ห"กกลบุลบุหนี้ �ได!

2. การีห"กกลบุลบุหนี้ �ม ผูลติ"�งแติ เว่ลาท �หนี้ �ท"�งสิอีงฝ่$ายจ้ะห"กกลบุลบุก"นี้ได!เป2นี้ครี"�งแรีก

3. การีแปลงหนี้ �ใหม เป2นี้สิ"ญญารีะหว่างค&กรีณ ท �เก �ยว่ข!อีงเปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญแหงหนี้ � เพ่ �อีเล�กหรี อีรีะง"บุหนี้ �เด�มแล!ว่กอีหนี้ �ใหมข��นี้มาแทนี้

4. การีเปล �ยนี้สิ��งซึ่��งเป2นี้สิารีะสิ-าค"ญแหงหนี้ �ในี้การีแปลงหนี้ �ใหมเชำนี้ เปล �ยนี้หนี้ �เง�นี้ก&!เป2นี้ขายฝ่ากท �ด�นี้

5. การีเปล �ยนี้แปลงหนี้ �ใหมโดยเปล �ยนี้ติ"ว่ล&กหนี้ � กรีะท-าได!โดย เจ้!าหนี้ �ท-าสิ"ญญาก"บุล&กหนี้ �คนี้ใหมได!เลยโดยล&กหนี้ �คนี้เด�มไมติ!อีงเข!าไปเก �ยว่ข!อีงในี้การีท-าสิ"ญญาด!ว่ย แติจ้ะท-าโดยข นี้ใจ้ล&กหนี้ �เด�มไมได!

6. การีท �หนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ได!แกกรีณ ด"งติอีไปนี้ � ด-าเป2นี้หนี้ �แดง แดงติาย ด-าได!รี"บุมรีดกจ้ากแดงแติเพ่ ยงผู&!เด ยว่ ด-าจ้�งกล"บุมาเป2นี้เจ้!าหนี้ �ตินี้เอีงในี้ ฐานี้ะทายาทผู&!ม สิ�ทธิ�รี"บุชำ-ารีะหนี้ �ขอีงแดง

7. การีท �หนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ม ผูลท-าให! หนี้ �นี้" �นี้รีะง"บุสิ��นี้ไปโดนี้สิ��นี้เชำ�งท"�งหนี้ �ปรีะธิานี้และหนี้ �อี�ปกรีณ.

8. ในี้กรีณ ติอีไปนี้ �บุ�คคลจ้ะยกข!อีอี!างว่าหนี้ �เกล �อีนี้กล นี้ก"นี้ไมได! เม �อีหนี้ �นี้" �นี้ติกอีย&ในี้บุ"งค"บุแหงสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก

หน่�วยที่�� 11 ความร�บ่ผ�ดเพ��อละเม�ดใน่กิารกิระที่0าของตน่เอง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

115

1. คว่ามรี"บุผู�ดเพ่ �อีละเม�ดขอีงบุ�คคลในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้ ติ!อีงม การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี โดยผู�ดกฎหมายและม คว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ และคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้เป2นี้ผูลมาจ้ากการีกรีะท-าขอีงผู&!กรีะท-าคว่ามเสิ ยหาย

2. ผู&!เยาว่.และบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติอีาจ้กรีะท-าละเม�ดและม คว่ามรี"บุผู�ดได! ซึ่��งแล!ว่แติข!อีเท7จ้จ้รี�งเป2นี้กรีณ ไป

3. การีกลาว่หรี อีไขขาว่แพ่รีหลายซึ่��งข!อีคว่ามอี"นี้ฝ่$าฝ่Gนี้คว่ามจ้รี�งและการีรีว่มก"นี้กรีะท-าละเม�ดก7เป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดขอีงบุ�คคลในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้เอีง

11.1 ล�กิษณะที่��วไปของความร�บ่ผ�ดของบ่�คคลใน่กิารกิระที่0าของตน่เอง

1. การีกรีะท-า หมายถุ�งคว่ามเคล � อีนี้ไหว่ขอีงบุ�คคลโดยรี& !สิ�กในี้คว่ามเคล � อีนี้ไหว่ขอีงตินี้ และหมายถุ�งการีงดเว่!นี้หรี อีละเว่!นี้ไมกรีะท-าการีติามหนี้!าท �ท �ติ!อีงกรีะท-า

2. จ้งใจ้ หมายถุ�งการีกรีะท-าโดยรี& !สิ-านี้�กถุ�งผูลเสิ ยหายท �จ้ะเก�ดจ้ากการีกรีะท-าขอีงตินี้

3. ปรีะมาทเล�นี้เลอี หมายถุ�งไมจ้งใจ้ แติไมใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามคว่รีท �จ้ะใชำ!รีว่มถุ�งในี้ล"กษณะท �บุ�คคลผู&!ม คว่ามรีะม"ดรีะว่"งจ้ะไมกรีะท-าด!ว่ย

4. การีกรีะท-าโดยผู�ดกฎหมายม คว่ามหมายกว่!าง ม�ใชำหมายแติเพ่ ยงฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!โดยชำ"ดแจ้!ง แติหมายรีว่มถุ�งการีกรีะท-าโดยไมม สิ�ทธิ�หรี อีขอีแก!ติ"ว่ติามกฎหมาย

5. คว่ามเสิ ยหายแกผู&!อี �นี้ หมายถุ�งคว่ามเสิ ยหายท �เก�ดแกสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลอี �นี้

6. คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เป2นี้ผูลมาจ้ากการีกรีะท-า คว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ ติามกฎหมายไทยเห7นี้ว่าคว่รีใชำ!ทฤษฎ คว่ามเทาก"นี้แหงเหติ� หรี อีทฤษฎ เง � อีนี้ไขบุ"งค"บุ แติศึาลอีาจ้ให!จ้-าเลยรี"บุผู�ดท"�งหมดหรี อีแติเพ่ ยงบุางสิว่นี้หรี อียกเว่!นี้คว่ามผู�ดเสิ ยเลยก7ได!

11.1.1ความหมายของกิารกิระที่0า

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

116

คว่ามเคล �อีนี้ไหว่ขอีงบุ�คคลในี้เว่ลาหล"บุ ถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-าหรี อีไมคว่ามเคล �อีนี้ไหว่ขอีงบุ�คคลในี้เว่ลาหล"บุ ไมถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-า เพ่รีาะ

แม!ว่าจ้ะม คว่ามเคล �อีนี้ไหว่ในี้อี�รี�ยาบุถุ แติก7ถุ อีไมได!ว่าบุ�คคลท �หล"บุรี& !สิ-านี้�กในี้คว่ามเคล �อีนี้ไหว่ในี้อี�รี�ยาบุถุขอีงตินี้

ท �เรี ยกว่า การีกรีะท-า“ ” นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรีการีกรีะท-าหมายถุ�งคว่ามเคล �อีนี้ไหว่ในี้อี�รี�ยาบุถุโดยรี& !สิ-านี้�กในี้คว่าม

เคล �อีนี้ไหว่นี้"�นี้

คว่ามเคล � อีนี้ไหว่ขอีงผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติ จ้ะถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-าได!เสิมอีไปหรี อีไม

คว่ามเคล � อีนี้ไหว่ขอีงผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติ จ้ะถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-าไมได!เสิมอีไป ถุ!าผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติรี& !สิ-านี้�กในี้คว่ามเคล �อีนี้ไหว่ในี้อี�รี�ยาบุถุขอีงตินี้ ก7เป2นี้การีกรีะท-า ถุ!าไมรี& !สิ-านี้�กก7ไมเป2นี้ ซึ่��งเป2นี้ปAญหาข!อีเท7จ้จ้รี�งแติละเรี �อีงๆ ไป

การีงดเว่!นี้ไมกรีะท-า จ้ะเป2นี้การีกรีะท-าเสิมอีไปหรี อีไมการีงดเว่!นี้ไมกรีะท-า ไมเป2นี้การีกรีะท-า เสิมอีไป ท �จ้ะถุ อีว่าเป2นี้การี

กรีะท-าติ!อีงเป2นี้การีงดเว่!นี้ไมกรีะท-าการีท �ม หนี้!าท �ติ!อีงกรีะท-า หนี้!าท �นี้ �อีาจ้เก�ดจ้ากกฎหมายก7ได! หรี อีเก�ดจ้ากสิ"ญญาหรี อีคว่ามสิ"มพ่"นี้ธิ.ทางข!อีเท7จ้จ้รี�งท �ม อีย&รีะหว่างผู&!งดเว่!นี้ก"บุผู&!เสิ ยหายก7ได! หรี อีเป2นี้ผูลมาจ้ากฐานี้ะทางข!อีเท7จ้จ้รี�งซึ่��งผู&!งดเว่!นี้ได!กอีข��นี้ก7ได!

ให!ยกติ"ว่อียางการีงดเว่!นี้ไมกรีะท-าติามสิ"ญญาอี"นี้ม ผูลเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ นี้อีกจ้ากติ"ว่อียางติามเอีกสิารีการีสิอีนี้นี้ � มา 2 ติ"ว่อียาง

ยกติ"ว่อียางการีงดเว่!นี้ไมกรีะท-าติามหนี้!าท �อี"นี้เก�ดจ้ากคว่ามสิ"มพ่"นี้ธิ.ทางข!อีเท7จ้จ้รี�ง

11.1.2กิารกิระที่0าโดยจ้งใจ้หร�อประมาที่เล�น่เล�อ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

117

คว่ามเข!าใจ้ผู�ดในี้ข!อีเท7จ้จ้รี�ง จ้ะถุ อีว่าเป2นี้จ้งใจ้ได!หรี อีไม ก. เห7นี้รีมขอีง ข. ว่างไว่!บุนี้โติCะท-างานี้ขอีงตินี้ ค�ดว่าเป2นี้รีมขอีงตินี้ท �หายไปแล!ว่และได!ค นี้มาแล!ว่ เพ่รีาะม ล"กษณะเหม อีนี้ก"นี้ท�กอียาง จ้�งหย�บุเอีาไปเป2นี้ขอีงตินี้ ด"งนี้ � ก. ได!กรีะท-าติอี ข. โดยจ้งใจ้หรี อีไม

จ้งใจ้หมายถุ�งคว่ามรี& !สิ-านี้�กว่าจ้ะเก�ดผูลเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้จ้ากการีกรีะท-าขอีงตินี้ ฉะนี้"�นี้คว่ามเข!าใจ้ผู�ดในี้ข!อีเท7จ้จ้รี�งจ้ะถุ อีว่าเป2นี้จ้งใจ้หาได!ไม

ท � ก. ค�ดว่ารีมขอีง ข. เป2นี้ขอีงตินี้ จ้�งม คว่ามเข!าใจ้ผู�ดในี้ข!อีเท7จ้จ้รี�ง ก. ม�ได!กรีะท-าติอี ข. โดยจ้งใจ้ หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี

แมว่ขอีง จ้. เข!ามาล"กอีาหารีก�นี้ในี้ครี"ว่ จ้. เห7นี้เข!า จ้�งเอีาไม!ไลติ บุ"งเอี�ญไม!พ่ลาดไปถุ&กศึ รีษะขอีง สิ. เพ่ �อีนี้บุ!านี้ขอีง จ้. ท �มาหาและโผูลเข!ามาทางปรีะติ&ครี"ว่พ่อีด โดยท � จ้. ไมท"นี้เห7นี้ ด"งนี้ � จ้. กรีะท-าติอี สิ. โดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีหรี อีไม

ก. ม�ได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีขอี ข. แติเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดแติเหติ�สิ�ดว่�สิ"ย

11.1.3กิารกิระที่0าโดยผ�ดกิฎหมายท �ว่า โดยผู�ดกฎหมาย“ ” ติามมาติรีา 420 นี้"�นี้ เข!าใจ้ว่าอียางไรีค-าว่า โดยผู�ดกฎหมาย“ ” ติามมาติรีา 420 ม คว่ามหมายแติเพ่ ยงว่า

ม�ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย“ ” ด"งเชำนี้ท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 421 เทานี้"�นี้ ถุ!าได!กรีะท-าโดยไมม สิ�ทธิ�หรี อีข!อีแก!ติ"ว่ติามกฎหมายให!ท-าแล!ว่ ก7ถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-าโดยผู�ดกฎหมาย

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 421 การีใชำ!สิ�ทธิ�ซึ่��งม แติจ้ะให!เก�ดเสิ ยหายแกบุ�คคลอี � นี้นี้"�นี้ ทานี้ว่าเป2นี้การีอี"นี้ม�ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

118

ท �ว่า การีใชำ!สิ�ทธิ�ซึ่��งม แติจ้ะให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้“ ” นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี

หมายถุ�งกรีณ ท �ผู&!ท-าคว่ามเสิ ยหายม สิ�ทธิ�ติามกฎหมายเสิ ยกอีนี้ ม�ใชำกรีะท-าโดยไมม สิ�ทธิ�หรี อีท-าเก�นี้ไปกว่าสิ�ทธิ�ท �ม อีย&ติามกฎหมายแล!ว่ ซึ่��งติ!อีงพ่�จ้ารีณาก"นี้ติามมาติรีา 420 อี"นี้เป2นี้หล"กท"�ว่ไป ข!อีสิ-าค"ญอีย&ท �ว่าสิ�ทธิ�นี้"�นี้ม อีย&แล!ว่ แติการีใชำ!หรี อีว่�ธิ ใชำ!นี้" �นี้ด-าเนี้�นี้ไมถุ&กติ!อีง ติามว่�ธิ การีท �เหมาะสิมหรี อีผู�ดกาลเทศึะ จ้�งเก�ดคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ และติ!อีงเป2นี้การีกรีะท-าท �ม�งติอีผูลค อีคว่ามเสิ ยหายแกผู&!อี �นี้แติถุายเด ยว่ ไมใชำโดยปรีะสิงค.ติอีผูลอี"นี้เป2นี้ธิรีรีมดาแหงการีใชำ!สิ�ทธิ�

ท �ว่า ล-าพ่"งแติเพ่ ยงบุทบุ"ญญ"ติ�มาติรีา“ 421 จ้ะเป2นี้หล"กเกณฑ์.อี"นี้กอีให!เก�ดคว่ามรี"บุผู�ดทางละเม�ดไมได!” ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี

มาติรีา 421 เป2นี้บุทขยายขอีงค-าว่า โดยผู�ดกฎหมาย“ ” ในี้มาติรีา 420 ฉะนี้"�นี้ หล"กเกณฑ์.ปรีะการีอี � นี้ท �จ้ะกอีให!เก�ดคว่ามรี"บุผู�ดติามมาติรีา 420 นี้"�นี้ย"งคงติ!อีงพ่�จ้ารีณาให!ครีบุถุ!ว่นี้ กลาว่ค อี ติ!อีงม การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีให!คนี้อี �นี้เสิ ยหายอีย&ด!ว่ย

การีท �เจ้!าหนี้!าท �ติ-ารีว่จ้เข!าจ้"บุก�มผู&!ติ!อีงหาว่ากรีะท-าคว่ามผู�ดติามหนี้!าท �จ้ะเป2นี้การีใชำ!สิ�ทธิ�ท �ม แติจ้ะให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกผู&!ติ!อีงหาเสิมอีไปหรี อีไม

เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกผู&!ติ!อีงหา ไม�เสิมอไป ถุ!าเป2นี้การีจ้"บุติามหนี้!าท � เว่!นี้แติเป2นี้การีใชำ!สิ�ทธิ�ท �ม�งติอีผูลค อีคว่ามเสิ ยหายแกผู&!ถุ&กจ้"บุแติถุายเด ยว่ หรี อีเป2นี้การีจ้"บุท �ไมถุ&กติ!อีงติามว่�ธิ การีท �เหมาะสิมหรี อีผู�ดกาลเทศึะ เชำนี้ จ้"บุผู&!ติ!อีงหาว่ากรีะท-าผู�ดโดยแกล!งไปจ้"บุขณะท �เข!าพ่�ธิ สิมรีสิเป2นี้ติ!นี้

ก. เป2นี้หนี้ �เง�นี้ก&! ข. อีย&จ้-านี้ว่นี้ 10,000 บุาท ขณะท � ก. ก-าล"งพ่&ดค�ยก"บุนี้างสิาว่ ค. ซึ่��งเป2นี้ค&รี "กก"นี้อีย&ติามล-าพ่"ง ข. เห7นี้นี้�กหม"�นี้ไสิ!ติ!อีงการีจ้ะแกล!ง ก. ให!ขายหนี้!า จ้�งพ่&ดทว่งหนี้ �ติอีหนี้!านี้างสิาว่ ค. ด"งนี้ � ทานี้เห7นี้ว่า ข.

ใชำ!สิ�ทธิ�ม แติจ้ะให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแก ก. หรี อีไม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

119

ข. เป2นี้เจ้!าหนี้ �เง�นี้ก&!ขอีง ก. จ้�งม สิ�ทธิ�ทว่งถุามจ้าก ก. ได! แติการีท �ไปทว่งถุามติอีหนี้!านี้างสิาว่ ค. ยอีมเป2นี้การีใชำ!สิ�ทธิ�ท �ม แติจ้ะให!คว่ามเสิ ยหายแก ก. ล&กหนี้ �ขอีงตินี้

หล"กท �ว่า คว่ามย�นี้ยอีมไมท-าให!เป2นี้ละเม�ด“ ” ม บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ล"กษณะละเม�ดหรี อีไม เข!าใจ้หล"กนี้ �ก"นี้อียางไรี

ไมม บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ล"กษณะละเม�ด เพ่ ยงแติบุ"ญญ"ติ�เป2นี้หล"กเกณฑ์.ท �จ้ะถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-าละเม�ดหรี อีคว่ามรี"บุผู�ดเพ่ �อีละเม�ดเทานี้"�นี้ ท �ว่า คว่าม“

ย�นี้ยอีมไมท-าให!เป2นี้ละเม�ด” นี้"�นี้เป2นี้หล"กกฎหมายท"�ว่ไป ม คว่ามหมายท �บุ�คคลซึ่��งยอีมติอีการีกรีะท-าอียางหนี้��ง หรี อีบุ�คคลท �เข!าเสิ �ยงภ"ยยอีมรี"บุคว่ามเสิ ยหาย จ้ะฟ้?อีงคด เก �ยว่ก"บุการีกรีะท-าหรี อีคว่ามเสิ ยนี้"�นี้ม�ได! และคว่ามย�นี้ยอีมท-าให!ผู&!กรีะท-าคว่ามเสิ ยหายไมติ!อีงรี"บุผู�ดสิ-าหรี"บุคว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้ และถุ อีว่าไมม การีละเม�ดเก�ดข��นี้เลยท เด ยว่

ก. ยอีมให! ข. ชำกติอียท �บุรี�เว่ณใบุหนี้!า เพ่ �อีแสิดงคว่ามแข7งแรีงขอีง ก. ปรีากฏิว่าฟ้Aนี้ขอีง ก. ห"กหล�ดอีอีกมา 1 ซึ่ � ก. จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายจ้าก ข.

อี!างว่าไมรี& !ว่าการีให! ข. ชำก ฟ้Aนี้จ้ะหล�ดอีอีกมา จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายได!หรี อีไมก. ยอีมให! ข. ชำกติอียแล!ว่ เป2นี้คว่ามย�นี้ยอีมขอีง ก. ก. จ้ะอี!างว่าไมรี& !

ว่าการีให! ข. ชำกติอีย จ้ะท-าให!ฟ้Aนี้ห"กหล�ดอีอีกมาไมได! การีท � ข. ชำก ก. ไมเป2นี้ละเม�ด

ค. ยอีมให! ง. ใชำ!ไม!เรี ยว่เฆ �ยนี้ 3 ท แติ ง. หาไม!ไมได! จ้�งเติะ ค. 3 ท ค. ได!รี"บุบุาดเจ้7บุด"งนี้ � ค. จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายจ้าก ง. ได!หรี อีไม

ค. ยอีมให! ง. เอีาไม!เรี ยว่เฆ �ยนี้ จ้�งเป2นี้คว่ามย�นี้ยอีมขอีง ค. แติ ง.

ก"บุเติะ ค. ซึ่��ง ค. ไมได!ย�นี้ยอีม จ้�งเป2นี้การีกรีะท-าละเม�ดติอี ค. ค. ยอีมเรี ยกคาเสิ ยหายจ้าก ง. ได!

การีกรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายใดจ้นี้เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ จ้ะสิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่า ผู&!กรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้เป2นี้ผู&!กรีะท-าผู�ดเสิมอีไปหรี อีไม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

120

จ้ะสิ"นี้นี้�ษฐานี้ว่าผู&!กรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้กรีะท-าผู�ด ไม�เสิมอไป ท �ถุ อีว่ากรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายใดจ้นี้เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ จ้ะสิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่าผู&!กรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้เป2นี้ผู&!ผู�ดนี้"�นี้ จ้ะติ!อีงเป2นี้การีฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายอี"นี้ม ท �ปรีะสิงค.เพ่ �อีปกป?อีงบุ�คคลอี �นี้ๆ เทานี้"�นี้

ติามบุทบุ"ญญ"ติ�มาติรีา 422 นี้"�นี้ รีว่มถุ�งหล"กเกณฑ์.ท �ว่าคว่ามเสิ ยหายเป2นี้ผูลเนี้ �อีงจ้ากการีกรีะท-าฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายนี้"�นี้ด!ว่ยหรี อีไม

ไมรีว่มถุ�ง หล"กเกณฑ์.ท �ว่าคว่ามเสิ ยหายเป2นี้ผูลเนี้ �อีงจ้ากการีกรีะท-าฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายด!ว่ย หล"กเกณฑ์.ปรีะการีอี � นี้ค อีได!ม คว่ามเสิ ยหายเป2นี้ผูลเนี้ �อีงจ้ากการีกรีะท-าการีฝ่$าฝ่Gนี้กฎหมายนี้"�นี้ ย"งติ!อีงพ่�สิ&จ้นี้.ให!ได!คว่ามติอีไป

11.1.4กิารกิระที่0าที่��กิ�อให-เกิ�ดความเสิ�ยหายแกิ�บ่�คคลอ��น่ท �เรี ยกว่า สิ�ทธิ�นี้"�นี้“ ” เข!าใจ้ว่าอียางไรี ยกติ"ว่อียาง

ในี้บุทบุ"ญญ"ติ�มาติรีา 420 ม คว่ามจ้-าเป2นี้ติ!อีงบุ"ญญ"ติ�ค-าว่า ชำ ว่�ติ“ รีางกาย อีนี้าม"ย เสิรี ภาพ่ ทรี"พ่ย.สิ�นี้” ไว่!อียางไรี หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

ไมม คว่ามจ้-าเป2นี้ติ!อีงบุ"ญญ"ติ� เพ่รีาะสิ��งเหลานี้ �ยอีมอีย&ในี้คว่ามหมายขอีงค-าว่า สิ�ทธิ�“ ” อียางหนี้��งอียางใด ด"งท �ได!บุ"ญญ"ติ�ในี้มาติรีา 420

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 421 การีใชำ!สิ�ทธิ�ซึ่��งม แติจ้ะให!เก�ดเสิ ยหายแกบุ�คคลอี � นี้นี้"�นี้ ทานี้ว่าเป2นี้การีอี"นี้ม�ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย

ท �ว่า ท-าติอีบุ�คคล“ ” ในี้มาติรีา 420 นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรีท �ว่า ท-าติอีบุ�คคล“ ” นี้"�นี้ หมายคว่ามว่าท-าติอีสิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลนี้"�นี้เอีง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

121

ก. จ้อีงติ"Eว่ไปด&ภาพ่ยนี้ติรี. ณ โรีงภาพ่ยนี้ติรี.แหงหนี้��ง แติย"งไมท"นี้เข!าไปนี้"�ง ณ ท �จ้อีงไว่! ข. ก7เข!าไปนี้"�งท � ก. จ้อีงไว่!เสิ ยกอีนี้ โดย ก. ไมอีนี้�ญาติ โดยท � ข. ก7รี& !ว่าเป2นี้ท �นี้" �งท � ก. จ้อีงไว่!แล!ว่ด"งนี้ � ข. กรีะท-าละเม�ดติอี ก. หรี อีไม

การีท � ก. จ้อีงติ"Eว่เข!าด&ภาพ่ยนี้ติรี. เป2นี้การีได!สิ�ทธิ�ในี้ท �นี้" �งท �จ้อีงไว่! การีท � ข. เข!าไปนี้"�ง โดย ก. ไมอีนี้�ญาติ และรี& !ว่าเป2นี้ท �ขอีง ก. จ้อีงไว่! เป2นี้การีท � ข.

กรีะท-าละเม�ดติอี ก.

ท �เรี ยกว่า คว่ามเสิ ยหายในี้อีนี้าคติ“ ” นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี ยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุ

11.1.5ความเสิ�ยหายน่��น่เป*น่ผลมาจ้ากิกิารกิระที่0าของผ.-ที่0าความเสิ�ยหาย

ท �เรี ยกว่าทฤษฎ คว่ามเทาก"นี้แหงเหติ�หรี อีทฤษฎ เง �อีนี้ไขก"บุทฤษฎ ม&ลเหติ�เหมาะสิมนี้"�นี้ ทานี้เข!ใจ้ว่าอียางไรี ยกติ"ว่อียางปรีะกอีบุ

เด7กชำาย ก. เลนี้เติะล&กฟ้&ติบุอีลในี้สินี้ามหญ!าหนี้!าบุ!านี้ บุ"งเอี�ญล&กฟ้&ติบุอีลไปถุ&กกรีะจ้กหนี้!าติางบุ!านี้ขอีง ข. แล!ว่กรีะดอีนี้ไปถุ&กหนี้!าติางบุ!านี้ขอีง ค. ซึ่��งอีย&ใกล!เค ยงก"นี้เสิ ยหายโดยปรีะมาทเล�นี้เลอี โดยท �เด7กชำาย ก. ก7ไมคาดเห7นี้ว่าจ้ะเป2นี้ด"งนี้ � เด7กชำาย ก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. และ ค. หรี อีไม

เด7กชำาย ก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. และ ค. เพ่รีาะคว่ามเสิ ยหายเป2นี้ผูลโดยติรีงจ้ากการีท �เด7กชำาย ก. เติะล&กฟ้�ติบุอีล แม!ตินี้จ้ะไมคาดเห7นี้ว่าจ้ะเป2นี้เชำนี้นี้"�นี้

สิ. ขโมยรีถุยนี้ติ.เกOงขอีง บุ. ท �จ้อีดอีย&หนี้!าท �ท-า การีขอีง บุ. ไป ปรีากฏิว่าท �ท!ายรีถุซึ่��งท �เก7บุขอีงม เครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.สิ ขอีง บุ. เก7บุไว่!ด!ว่ย ซึ่��งขณะท �เอีารีถุไป สิ. ไมค�ดว่าจ้ะม เครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้. และรีะหว่างท �เอีารีถุไปนี้"�นี้ สิ. ไมเคยเปDดท!ายรีถุด& บุ. จ้�งไมม เครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ด& ติ!อีงไปเชำาขอีงผู&!อี �นี้ใชำ! ด"งนี้ � สิ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. ท �ไปเชำาเครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ด&หรี อีไม

สิ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. แม!จ้ะไมรี& !ว่าเครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ขอีง บุ. อีย&ท!ายรีถุ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

122

11.2 หม��น่ประมาที่ที่างแพ�ง กิารพ�พากิษาคด� และกิารร�วมกิ�น่ที่0าละเม�ด1. หม��นี้ปรีะมาททางแพ่งค อีการีกลาว่หรี อีไขขาว่แพ่รีหลาย ซึ่��งข!อีคว่าม

อี"นี้ฝ่$าฝ่Gนี้ติอีคว่ามเป2นี้จ้รี�งอี"นี้กอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้2. การีว่�นี้�จ้ฉ"ยคว่ามรี"บุผู�ดเพ่ � อีละเม�ดในี้ทางแพ่ง ติ!อีงเป2นี้ไปติาม

กฎหมายสิว่นี้แพ่งไมจ้-า เป2นี้ติ!อีงพ่�เครีาะห.ถุ�งการีท �ผู&!กรีะท-าผู�ดติ!อีงค-าพ่�พ่ากษาลงโทษทางอีาญาหรี อีไม

3. การีรีว่มก"นี้ท-าละเม�ดเป2นี้เรี �อีงท �บุ�คคลหลายคนี้รีว่มก"นี้กรีะท-าผู�ด จ้ะติ!อีงม การีกรีะท-ารีว่มก"นี้โดยม เจ้ตินี้าหรี อีคว่ามม�งหมายรีว่มก"นี้หรี อีการีย�ยงสิงเสิรี�มหรี อีชำว่ยเหล อีในี้การีท-าละเม�ด

11.2.1หม��น่ประมาที่ที่างแพ�งก. กลาว่หาว่า ข. ซึ่��งเป2นี้เจ้!าพ่นี้"กงานี้ก�นี้สิ�นี้บุนี้ ค. ก7นี้-าคว่ามท � ก.

กลาว่หานี้"�นี้เท �ยว่พ่&ดแกบุ�คคลท"�ว่ไปว่า ข. ก�นี้สิ�นี้บุนี้ โดยบุอีกว่ารี& !จ้าก ก. อี กท หนี้��ง เท7จ้จ้รี�งอียางไรีอีย&ท � ก. ท"�งๆท � ค. ก7รี& !ว่าติามท �กลาว่หานี้"�นี้ ไมเป2นี้คว่ามจ้รี�งแติปรีะการีใด ด"งนี้ � ค. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. หรี อีไม

การีไขขาว่ ค อีการีพ่&ดขาว่จ้ากคนี้อี �นี้ ซึ่��งข!อีคว่ามอี"นี้ฝ่$าฝ่Gนี้ติอีคว่ามเป2นี้จ้รี�งก7เป2นี้ละเม�ดได! ข!อีคว่ามท � ค. ไขขาว่ว่า ข. ก�นี้สิ�นี้บุนี้ ท"�งๆ ท �รี& !ว่าติามท �กลาว่หานี้"�นี้ไม เป2นี้คว่ามจ้รี�ง ยอีมเป2นี้สิ��งเสิ ยหายแกชำ � อีเสิ ยงหรี อีเก ยรีติ�ค�ณขอีง ค. จ้�งติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. ด!ว่ย

11.2.2กิารพ�พากิษาคด�ในี้คด อีาญาเรี �อีงหนี้��ง ก. ฟ้?อีง ข. ว่า ข. บุ�กรี�กเข!ามาในี้ท �ด�นี้ขอีง ก.

ศึาลพ่�พ่ากษายกฟ้?อีงอี!างว่า ข. ไมม เจ้ตินี้าบุ�กรี�ก คด ถุ�งท �สิ�ด ด"งนี้ � ก. จ้ะฟ้?อีง ข. เป2นี้คด แพ่งว่า ข. บุ�กรี�กเข!าไปในี้ท �ด�นี้ขอีง ก. อี"นี้เป2นี้การีกรีะท-าละเม�ดโดยปรีะมาทเล�นี้เลอีและเรี ยกคาเสิ ยหาย จ้ะได!หรี อีไม

ติามมาติรีา 424 ด"งนี้"�นี้ ก. จ้�งฟ้?อีง ข. เพ่ �อีเรี ยกคาเสิ ยหายในี้ม&ลละเม�ดได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

123

มาตรา 422 ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดแติการีฝ่$าฝ่Gนี้บุทบุ"งค"บุแหงกฎหมายใดอี"นี้ม ท �ปรีะสิงค.เพ่ �อีจ้ะปกป?อีงบุ�คคลอี �นี้ ๆ ผู&!ใดท-าการี ฝ่$าฝ่Gนี้เชำนี้นี้"�นี้ ทานี้ให!สิ"นี้นี้�ษฐานี้ไว่!กอีนี้ว่าผู&!นี้" �นี้เป2นี้ผู&!ผู�ด

11.2.3กิารร�วมกิ�น่ที่0าละเม�ดท �ว่ารีว่มก"นี้กรีะท-าละเม�ด หมายคว่ามว่าอียางไรีการีรีว่มก"นี้ท-าละเม�ดจ้ะติ!อีงม เจ้ตินี้าหรี อีคว่ามม�งหมายรีว่มก"นี้ และม

การีกรีะท-ารีว่มก"นี้เพ่ �อีคว่ามม�งหมายรีว่มก"นี้นี้"�นี้

ก. เข!าไปล"กทรี"พ่ย.ในี้บุ!านี้ขอีง ข. ได!มาหลายสิ��ง ค. ทรีาบุด"งนี้"�นี้ ก7เข!าไปล"กบุ!าง ขณะก-าล"งเก7บุทรี"พ่ย.อีย&ในี้บุ!านี้ขอีง ข. ง. เพ่ �อีนี้ก"นี้ผูานี้มาพ่อีด ก7ชำว่ยก"นี้รี"บุทรี"พ่ย.จ้าก ค. อีอีกจ้ากปรีะติ&บุ!านี้ได!ทรี"พ่ย.อีอีกมาหลายสิ��งด!ว่ยก"นี้ ด"งนี้ � ก. ค. และ ง. ติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดติอี ข. หรี อีไม

ก. ค. ติางคนี้ติางกรีะท-าละเม�ดติอี ข. ม�ได!กรีะท-าละเม�ดรีว่มก"นี้ จ้�งไมติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดติอี ข. สิว่นี้ ค. ง. รีว่มก"นี้กรีะท-าละเม�ดติอี ข. จ้�งติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดติอี ข.

ก. ข"บุรีถุจ้"กรียานี้ยนี้ติ.ชำนี้ ข. โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ข. นี้อีนี้เจ้7บุอีย&กลางถุนี้นี้ ขณะนี้"�นี้พ่อีด ค. ข"บุรีถุยนี้ติ.ผูานี้มาและเฉ �ยว่ถุ&ก ข. ซึ่��งนี้อีนี้เจ้7บุอีย&โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ค. สิลบุไป ด"งนี้ � ก. ค. ติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดติอี ข.

หรี อีไมก. ค. ติางกรีะท-าละเม�ดติอี ข. ไมได!รีว่มก"นี้กรีะท-าละเม�ด จ้�งไมติ!อีง

รีว่มก"นี้รี"บุผู�ดติอี ข.

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 11

1. ก. ใชำ!ไม!ติ ข. โดยไมติ!อีงการีให! ข. ถุ�งติาย แติ ข. บุาดเจ้7บุและถุ�งแกคว่ามติายในี้เว่ลาติอีมา ด"งนี้ � ก. กรีะท-าติอี ข. โดยจ้งใจ้หรี อีไม เป2นี้การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้ เพ่รีาะรี& !สิ-านี้�กในี้ผูลเสิ ยหาย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

124

2. แดงก"บุด-าเป2นี้เพ่ �อีนี้ก"นี้ แดงยอีมให!ด-าชำกติอียท �หนี้!า ด-าก7ชำกติอีย แดงได!รี"บุบุาดเจ้7บุเล7กนี้!อีย ด"งนี้ �แดงจ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายจ้ากด-าได!หรี อีไม เรี ยกไมได! เพ่รีาะแดงย�นี้ยอีมให!ท-า ไมเป2นี้กรีะท-าละเม�ด

3. ก. บุ�กรี�กเข!าไปในี้ติ�กแถุว่ท � ข. เชำาจ้าก ค. แติไมม สิ��งขอีงอี �นี้ใดขอีง ข.

เสิ ยหาย ด"งนี้ � ข. จ้ะได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายหรี อีไม ถุ อีว่า ข . ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหาย แล!ว่ แม!ไมใชำเจ้!าขอีงติ�กแถุว่

4. ก. ข�ดหล�มในี้ถุนี้นี้สิาธิารีณะซึ่��งเป2นี้ทางเข!าบุ!านี้ขอีง ข. ข. จ้�งเอีารีถุเข!าบุ!านี้ไมได! ด"งนี้ � ข. ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายหรี อีไม ข . ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายแล!ว่ เพ่รีาะ ข . เอีารีถุเข!าบุ!านี้ไมได!

5. สิ. ข"บุรีถุชำนี้ นี้. สิ. หนี้ ไป สิว่นี้ นี้. บุาดเจ้7บุและสิลบุอีย&รี �มถุนี้นี้ คนี้รี!ายฉว่ยโอีกาสิขโมยนี้าฬิ�กาข!อีม อีขอีง นี้. ไป ด"งนี้ � สิ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี นี้. ในี้การีท �นี้าฬิ�กาถุ&กคนี้รี!ายรี"กไปหรี อีไม ติ!อีงรี"บุผู�ด เพ่รีาะเป2นี้ผูลมาจ้ากการีกรีะท-า ขอีง สิ .

6. จ้. ย มรีถุขอีง สิ. ไปใชำ! แล!ว่ถุ&ก บุ. ล"กไป ด"งนี้ � จ้. ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายหรี อีไม ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหายแล!ว่ เพ่รีาะ จ้ . ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะขอีใชำ!รีถุ

7. คว่ามเสิ ยหายติอีไปนี้ �ท �ค-านี้ว่ณเป2นี้ติ"ว่เง�นี้ไมได!เชำนี้ คาท �เสิ ยแขนี้ขาท�พ่พ่ลภาพ่พ่�การีติลอีดชำ ว่�ติ

8. ด. ก"บุ สิ. เจ้!าพ่นี้"กงานี้ท �ด�นี้สินี้ทนี้าก"นี้ติอีหนี้!า อี. ด. ถุาม สิ. ว่า นี้ายรี"บุสิ�นี้บุนี้จ้ากผู&!ขายเทาไรีแล!ว่“ ” ซึ่��ง สิ. ไมเคยรี"บุสิ�นี้บุนี้จ้ากผู&!ขายและ

ด. ก7รี& ! ด"งนี้ �ถุ อีว่า ด. กลาว่หม��นี้ปรีะมาท สิ. หรี อีไม เป2นี้หม��นี้ปรีะมาท แม!เป2นี้ ค-าถุามขอีง ด .

9. ในี้คด อีาญาเรี �อีงหนี้��ง ศึาลพ่�พ่ากษายกฟ้?อีงโดยฟ้Aงข!อีเท7จ้จ้รี�งว่าจ้-าเลยม�ได!ม เจ้ตินี้าเอีารีถุยนี้ติ.ขอีงโจ้ทย.ไป โจ้ทย.จ้ะฟ้?อีงทางแพ่งเรี ยกค นี้รีถุจ้ากจ้-าเลยได!หรี อีไม ฟ้?อีงได! เพ่รีาะเป2นี้การีฟ้?อีงทางแพ่งให!ค นี้รีถุ

10. จ้. ก"บุ อี. เก�ดทะเลาะว่�ว่าทก"นี้ จ้. ใชำ!ม ดแทง อี. บุาดเจ้7บุล!มลง ติ. เห7นี้เข!าก7ใชำ!ปGนี้ย�ง อี. อี. ถุ�งแกคว่ามติาย ด"งนี้ � จ้. ก"บุ ติ. รีว่มก"นี้กรีะท-าละเม�ดติอี อี. หรี อีไม ไมเป2นี้การีรีว่มก"นี้ท-าละเม�ด เพ่รีาะม�ได!ม เจ้ตินี้าและ การีกรีะท-ารีว่มก"นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

125

หน่�วยที่�� 12 ความร�บ่ผ�ดใน่กิารกิระที่0าของบ่�คคลอ��น่

1. คว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้เอีง บุ�คคลผู&!รี "บุผู�ดจ้ะติ!อีงกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีโดยผู�ดกฎหมาย ม คว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ และคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้เป2นี้ผูลมาจ้ากการีกรีะท-าขอีงผู&!ท-าคว่ามเสิ ยหาย สิว่นี้คว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้เป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดขอีงบุ�คคลหนี้��งในี้การีกรีะท-าละเม�ดขอีงบุ�คคลอี กคนี้หนี้��ง โดยท �บุ�คคลกอีนี้ท �ติ!อีงรี"บุผู�ดนี้"�นี้ม�ได!กรีะท-าละเม�ดเอีง ซึ่��งคว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้เก�ดข��นี้โดยบุทบุ"ญญ"ติ�ขอีงกฎหมาย

2. บุ�คคลผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้ค อี นี้ายจ้!าง ติ"ว่การี บุ�ดามารีดา ผู&!อีนี้�บุาล และครี&บุาอีาจ้ารีย. แติไมรีว่มถุ�งคว่ามรี"บุผู�ดขอีงผู&!ว่าจ้!างท-าขอีง

3. บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ด เม �อีใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ไปแล!ว่ ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงชำดใชำ!เอีาจ้ากผู&!กอีการีละเม�ดติามท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ไว่!

ความร�บ่ผ�ดใน่ผลแห�งกิารละเม�ดของล.กิจ้-างใน่ที่างกิารที่��จ้-าง1. ท �ว่า นี้ายจ้!าง“ ” ล&กจ้!าง“ ” หมายถุ�งคว่ามสิ"มพ่"นี้ธิ.ติามสิ"ญญาจ้!าง

แรีงงานี้2. คว่ามรี"บุผู�ดในี้ผูลแหงการีละเม�ดขอีงล&กจ้!างในี้ทางการีท �จ้!าง เป2นี้

คว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้3. คว่ามหมายขอีง ในี้ทางการีท �จ้!าง“ ” ไมใชำเรี �อีงมอีบุอี-านี้าจ้ให!กรีะท-า แติ

เป2นี้เรี �อีงท �เก �ยว่ข!อีงก"บุงานี้ท �จ้!าง4. เม �อีเป2นี้เหติ�ละเม�ดท �เก�ดข��นี้ในี้ทางการีท �จ้!างแล!ว่ ว่�ธิ ปฏิ�บุ"ติ�ขอีงล&กจ้!าง

หรี อีกรีณ ท �นี้ายจ้!างม ค-าสิ"�งห!ามไมเป2นี้ข!อีติอีสิ&!ขอีงนี้ายจ้!าง5. โดยเหติ�ท �ติ"ว่แทนี้ม�ใชำล&กจ้!าง จ้�งไมอีย&ในี้บุ"งค"บุแหงสิ�ทธิ�ขอีงติ"ว่การีท �

จ้ะคว่บุค�มติ"ว่แทนี้ โดยปกติ�ติ"ว่แทนี้ยอีมม คว่ามรี"บุผู�ดแติผู&!เด ยว่ ติ"ว่การีไมติ!อีงรี"บุผู�ดในี้ผูลแหงการีละเม�ดท �ติ"ว่แทนี้กอีข��นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

126

ล�กิษณะของน่ายจ้-างล.กิจ้-างและใน่ที่างกิารที่��จ้-างท �เรี ยกว่าเป2นี้นี้ายจ้!างล&กจ้!างก"นี้นี้"�นี้เก�ดจ้ากสิ"ญญาอีะไรีเก�ดจ้ากสิ"ญญาจ้!างแรีงงานี้ติามท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ปรีะมว่ลกฎหมายแพ่ง

และพ่าณ�ชำย.มาติรีา 575 ม�ใชำสิ"ญญาจ้!างท-าขอีง

ท �เรี ยกว่า ในี้ทางการีจ้!าง“ ” นี้"�นี้ จ้ะเข!าใจ้ว่าอียางไรีเข!าใจ้ว่าเป2นี้กรีณ ท �ล&กจ้!างได!ปฏิ�บุ"ติ�งานี้ติามท �จ้!างมาหรี อีเก �ยว่ข!อีงก"บุ

งานี้ท �จ้!าง ไมใชำเรี �อีงท �นี้ายจ้!างสิ"�งให!ล&กจ้!างกรีะท-าการี

สิ"�งให! ข. ล&กจ้!างติ ศึ รีษะ จ้. ล&กค!าขอีง ก. ข. ก7ท-าติามค-าสิ"�งนี้ � การีกรีะท-าขอีง ข. เก�ดข��นี้ในี้ทางการีท �จ้!างหรี อีไม

ติามติ"ว่อียางไมถุ อีว่าเป2นี้การีกรีะท-าขอีง ข. เก�ดข��นี้ในี้ทางการีท �จ้!าง แติเป2นี้กรีณ ท �นี้ายจ้!างกรีะท-าละเม�ดโดยนี้ายจ้!างเป2นี้ผู&!ย�ยงสิงเสิรี�มให!ล&กจ้!างกรีะท-า จ้�งเป2นี้การีกรีะท-าละเม�ดรีว่มก"นี้ติามท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 432

มาตรา 432 ถุ!าบุ�คคลหลายคนี้กอีให!เก�ดเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้โดย รีว่มก"นี้ท-าละเม�ด ทานี้ว่าบุ�คคลเหลานี้"�นี้จ้ะติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ � อีคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ คว่ามข!อีนี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งกรีณ ท �ไมสิามารีถุสิ บุรี& !ติ"ว่ได!แนี้ว่าในี้จ้-าพ่ว่กท �ท-าละเม�ดรีว่มก"นี้นี้"�นี้ คนี้ไหนี้ เป2นี้ผู&!กอีให!เก�ดเสิ ยหายนี้"�นี้ด!ว่ย

อีนี้��ง บุ�คคลผู&!ย�ยงสิงเสิรี�มหรี อีชำว่ยเหล อีในี้การีท-าละเม�ด ทานี้ก7 ให!ถุ อีว่าเป2นี้ผู&!กรีะท-าละเม�ดรีว่มก"นี้ด!ว่ย

ในี้รีะหว่างบุ�คคลท"�งหลายซึ่��งติ!อีงรี"บุผู�ดรีว่มก"นี้ใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"�นี้ ทานี้ว่าติางติ!อีงรี"บุผู�ดเป2นี้สิว่นี้เทาๆ ก"นี้ เว่!นี้แติโดยพ่ฤติ�การีณ. ศึาลจ้ะว่�นี้�จ้ฉ"ยเป2นี้ปรีะการีอี �นี้

กิารละเม�ดโดยประมาที่เล�น่เล�อข. ล&กจ้!าง ก. ม หนี้!าท �ข"บุรีถุไปสิงบุ�ติรีขอีง ก. ไปโรีงเรี ยนี้ ขณะข"บุรีถุ

อีย&ได!จ้�ดบุ�หรี �สิ&บุโดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ข. จ้�งข"บุรีถุชำนี้ ค. ท �เด�นี้อีย&รี �มถุนี้นี้ด"งนี้ � ก. ติ!อีงรีว่มก"บุ ข. รี"บุผู�ดติอี ค. หรี อีไม

เป2นี้เหติ�ท �เก�ดข��นี้ในี้ทางการีท �จ้!าง ก. ติ!อีงรีว่มก"บุ ข. รี"บุผู�ดติอี ค.

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

127

ข. เป2นี้ล&กจ้!างขอีง ก. เจ้!าขอีงรี!านี้ขายหนี้"งสิ อีกฎหมายแหงหนี้��ง ม หนี้!าท �ขายและรี"บุเง�นี้คาหนี้"งสิ อีจ้ากล&กค!า ค. มาซึ่ �อีหนี้"งสิ อีกฎหมายเลมหนี้��ง ข. ก7ทอีนี้เง�นี้เป2นี้ธินี้บุ"ติรีปลอีมให! ค. ด"งนี้ � ก. ติ!อีงรีว่มก"บุ ข. รี"บุผู�ดติอี ค. ได!หรี อีไม

เป2นี้เหติ�ท �เก�ดข��นี้ในี้ทางการีท �จ้!าง ก. ข. ติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดติอี ค.

กิารละเม�ดโดยจ้งใจ้ยกติ"ว่อียางเหติ�ละเม�ดท �เก�ดข��นี้โดยจ้งใจ้ นี้อีกจ้ากติ"ว่อียางในี้เอีกสิารี

ล�กิษณะต�วกิารต�วแที่น่และความร�บ่ผ�ดของต�วกิารก. เป2นี้ติ"ว่แทนี้ขายรีถุยนี้ติ.ขอีงบุรี�ษ"ท ข. ก. ในี้ฐานี้ะติ"ว่แทนี้ติกลง

ขายรีถุยนี้ติ.ค"นี้หนี้��งให!แก สิ. โดยติกลงก"นี้ว่าเครี �อีงอีะไหลท�กชำ��นี้ติ!อีงเป2นี้ขอีงแท! กรีรีมสิ�ทธิ�Hในี้รีถุได!โอีนี้มาเป2นี้ขอีง สิ. แล!ว่ กอีนี้ท �จ้ะนี้-ารีถุไปสิงมอีบุแก สิ. ก. ได!ถุอีดเครี �อีงอีะไหลแท!ขอีงรีถุอีอีกเป2นี้ปรีะโยชำนี้.แกตินี้ แล!ว่เอีาเครี �อีงอีะไหลเท ยมใสิแทนี้ แล!ว่นี้-ารีถุมาสิงมอีบุแก สิ. โดยท � สิ. ล&กค!าไมทรีาบุถุ�งคว่ามจ้รี�งด"งกลาว่ ด"งนี้ � บุรี�ษ"ท ข. ติ!อีงรีว่มรี"บุผู�ดติอี สิ. หรี อีไม

การีท � ก. ถุอีดเอีาเครี �อีงอีะไหลแท!อีอีก แล!ว่เอีาขอีงเท ยมใสิไว่!แทนี้นี้"�นี้เป2นี้เหติ�ละเม�ดท �เก�ดข��นี้ในี้ขอีบุเขติขอีงการีปฏิ�บุ"ติ�ติามหนี้!าท �หรี อีโดยฐานี้ได!ท-าการีแทนี้บุรี�ษ"ท ข. ข. จ้�งติ!อีงรีว่มรี"บุผู�ดติอี สิ. ด!ว่ย

ความร�บ่ผ�ดของผ.-ว�าจ้-างที่0าของ1. คว่ามรี"บุผู�ดชำอีบุขอีงผู&!ว่าจ้!างท-าขอีงม�ใชำเรี �อีงคว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-า

ขอีงบุ�คคลอี �นี้ คว่ามรี"บุผู�ดขอีงผู&!ว่าจ้!างท-าขอีงเป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดขอีงผู&!ว่าจ้!าง ในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้ติามกฎเกณฑ์.ท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 420

2. ผู&!ว่าจ้!างท-าขอีงไมติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้ผู&!รี "บุจ้!างได!กอีให!เก�ดข��นี้แกบุ�คคลภายนี้อีกในี้รีะหว่างท-าการีงานี้ท �ว่าจ้!าง เว่!นี้แติผู&!ว่าจ้!างจ้ะเป2นี้ผู&!ผู�ดในี้สิว่นี้การีงานี้ท �สิ" �งให!ท-า หรี อีในี้ค-าสิ"�งท �ตินี้ให!ไว่! หรี อีในี้การีเล อีกหาผู&!รี "บุจ้!าง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

128

ความร�บ่ผ�ดของผ.-ว�าจ้-างที่0าของไม�เป*น่ความร�บ่ผ�ดใน่กิารกิระที่0าของบ่�คคลอ��น่

ท � ว่าบุทบุ"ญญ"ติ�ว่าด!ว่ยคว่ามรี"บุผู�ดขอีงผู&! ว่าจ้!างท-า ขอีง ไม ใชำบุทบุ"ญญ"ติ�ว่าด!ว่ยคว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี

มาตรา 428 ผู&!ว่าจ้!างท-าขอีงไมติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้ผู&! รี"บุจ้!างได!กอีให!เก�ดข��นี้แกบุ�คคลภายนี้อีกในี้รีะหว่างท-าการีงานี้ท �ว่าจ้!าง เว่!นี้แติผู&!ว่าจ้!างจ้ะเป2นี้ผู&!ผู�ดในี้สิว่นี้การีงานี้ท �สิ" �งให!ท-า หรี อีในี้ค-าสิ"�งท �ตินี้ ให!ไว่!หรี อีในี้การีเล อีกหาผู&!รี "บุจ้!าง

ความร�บ่ผ�ดของผ.-ว�าจ้-างที่0าของท �ว่าผู&!ว่าจ้!างเป2นี้ผู&!ผู�ดติามมาติรีา 428 นี้"�นี้ จ้ะเข!าใจ้ว่าอียางไรีท �ว่าผู&!ว่าจ้!างเป2นี้ผู&!ติ�ดติามมาติรีา 428 นี้"�นี้ หมายคว่ามว่าผู&!ว่าจ้!าง

กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีติามหล"กเกณฑ์.ท �บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 420

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

ก. จ้!าง ข. ท-า โติCะเก!าอี �ชำ�ดรี"บุแขก ข. ก7ล"กเอีาไม!ขอีง ค. มาเป2นี้สิ"มภารีะจ้"ดท-าโดยท � ข. ก7รี& !ว่าเป2นี้ไม!ขอีง ค. แติ ก. ไมรี& !เห7นี้ด!ว่ย ก. และ ข.

ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. หรี อีไมก. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. เพ่รีาะม�ได!รี& !เห7นี้ในี้การีท � ข. เอีาไม!ขอีง ค. มา

ท-าชำ�ดรี"บุแขก ก. จ้�งม�ได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี

ความร�บ่ผ�ดของบ่�ดาหร�อผ.-อน่�บ่าลใน่กิารกิระที่0าละเม�ด ของผ.-เยาว)หร�อบ่�คคลว�กิลจ้ร�ตและความร�บ่ผ�ดชอบ่ของคร.บ่าอาจ้ารย) น่ายจ้-าง หร�อบ่�คคลอ��น่ใน่กิารกิระที่0าละเม�ดของผ.-ไร-ความสิามารถุ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

129

1. หล"กเกณฑ์.คว่ามรี"บุผู�ดทางละเม�ดขอีงผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติยอีมเป2นี้ไปติามมาติรีา 420 แติม�ได!หมายคว่ามว่าถุ!าผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติกอีคว่ามเสิ ยหายข��นี้แล!ว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดฐานี้ละเม�ดท�กกรีณ ไป

2. บุ�คคลใดแม!ไรี!คว่ามสิามารีถุเพ่รีาะเหติ�เป2นี้ผู&!เยาว่.หรี อีว่�กลจ้รี�ติก7ย"งติ!อีงรี"บุผู�ดในี้ผูลท �ตินี้ท-าละเม�ด บุ�ดามารีดาหรี อีผู&!อีนี้�บุาล หรี อีครี&บุาอีาจ้ารีย. นี้ายจ้!างหรี อีบุ�คคลอี �นี้ท �รี "บุด&แล ยอีมติ!อีงรี"บุผู�ดรีว่มก"บุเขาด!ว่ย

3. บุ�ดามารีดาหรี อีผู&!อีนี้�บุาลท �ม หนี้!าท �ด&แล อีาจ้ติ!อีงรี"บุผู�ดละเม�ดเป2นี้สิว่นี้ติ"ว่โดยการีกรีะท-าผู�ดติามมาติรีา 420

ความร�บ่ผ�ดของผ.-เยาว)หร�อบ่�คคลว�กิลจ้ร�ตที่างละเม�ดผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �ตินี้กอีข��นี้

เสิมอีไปหรี อีไมไมเสิมอีไป กรีณ ท �ผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติท-าคว่ามเสิ ยหาย ถุ!าม�ได!

กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ก7ยอีมไมเป2นี้ละเม�ด ถุ!าเป2นี้เด7กไรี!เด ยงสิา ไมรี& !สิ-านี้�กในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติท �ไมรี& !สิภาพ่ขอีงการีกรีะท-าขอีงตินี้ ยอีมจ้ะถุ อีว่าท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีไมได! แติถุ!ารี& !ได!ว่าท-าอีะไรีลงไป เพ่ ยงแติไมรี& !สิ�กผู�ดชำอีบุหรี อีย"บุย"�งไมได! อีาจ้เป2นี้การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีได! เพ่รีาะผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติยอีมม ฐานี้ะทางจ้�ติใจ้อีย&หลายรีะด"บุติางก"นี้ไป

ความร�บ่ผ�ดของบ่�ดามารดาหร�อผ.-อน่�บ่าลก. มาเย �ยม ข. เพ่ �อีนี้ก"นี้ โดยอี�!ม นี้. บุ�ติรี ซึ่��งเป2นี้ทารีกอีาย� 6 เด อีนี้

มาด!ว่ย ก. นี้�กสินี้�กค�ดจ้ะแกล!ง ข. เลนี้ โดยรี& !ว่าบุ�ติรีขอีงตินี้จ้ว่นี้จ้ะได!เว่ลาปAสิสิาว่ะอีอีกมาแล!ว่ จ้�งสิงเด7กให! ข. อี�!ม เด7กปAสิสิาว่ะรีด ข. จ้นี้เปBยกโชำก ด"งนี้ � ก. และ นี้. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. หรี อีไม

ก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. เพ่รีาะได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้โดยใชำ!เด7กชำาย นี้. บุ�ติรีขอีงตินี้เป2นี้เครี �อีงม อี สิว่นี้เด7กชำาย นี้. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. เพ่รีาะเป2นี้เด7กทารีกอีาย�เพ่ ยง 6 เด อีนี้ ไมม การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี

ความระม�ดระว�งตามสิมควรแกิ�หน่-าที่��ด.แลชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

130

นี้!อียอีาย� 5 ขว่บุ ขณะท �อีย&ก"บุนี้�ดซึ่��งเป2นี้มารีดา เก�ดทะเลาะก"บุป&ซึ่��งเป2นี้เพ่ �อีนี้เด7กด!ว่ยก"นี้ ได!ใชำ!ไม!ไลติ ป&บุาดเจ้7บุด"งนี้ � นี้�ดและนี้!อียติ!อีงรี"บุผู�ดติอีป&หรี อีไม

เด7กชำายนี้!อียติ!อีงรี"บุผู�ดติอีเด7กชำายป& เพ่รีาะการีใชำ!ไม!ไลติ เป2นี้การีกรีะท-าละเม�ดติามมาติรีา 420 429 นี้�ดซึ่��งเป2นี้มารีดาจ้�งติ!อีงรีว่มรี"บุผู�ดด!ว่ยติามมาติรีา 429 เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าตินี้ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รีแกหนี้!าท �ด&แลซึ่��งท-าอีย&นี้" �นี้

มาตรา 429 บุ�คคลใดแม!ไรี!คว่ามสิามารีถุเพ่รีาะเหติ�เป2นี้ผู&!เยาว่. หรี อีว่�กลจ้รี�ติก7ย"งติ!อีงรี"บุผู�ดในี้ผูลท �ตินี้ท-าละเม�ด บุ�ดามารีดาหรี อีผู&! อีนี้�บุาลขอีงบุ�คคลเชำนี้ว่านี้ �ยอีมติ!อีงรี"บุผู�ดรีว่มก"บุเขาด!ว่ย เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าตินี้ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รีแกหนี้!าท �ด&แล ซึ่��งท-าอีย&นี้" �นี้

ก. ไมถุ&กก"บุ ข. เพ่ �อีนี้บุ!านี้ และรี& !ว่า ค. บุ�ติรีชำายขอีงตินี้ซึ่��งม อีาย� 10

ขว่บุชำอีบุเลนี้ปGนี้อีาจ้เอีาปGนี้ไปย�งกรีะจ้กบุ!านี้ขอีง ข. เลนี้ ได!อียางท � ค. เคยพ่&ดให!ฟ้Aง ก. จ้�งสิงปGนี้ให! ค. เลนี้ ค. ใชำ!ปGนี้ย�งกรีะจ้กบุ!านี้ขอีง ข. แติกเสิ ยหาย ติอีมา ก. ได!ชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! ค. ไปแล!ว่ จ้�งไลเบุ �ยเรี ยกค นี้จ้ากเด7กชำาย ค. ท"�งหมด ด"งนี้ �จ้ะท-าได!หรี อีไม

การีท � ก. สิงปGนี้ให! ค. เลนี้ ค. จ้�งเอีาปGนี้ไปย�งกรีะจ้กบุ!านี้ขอีง ข. แติก เป2นี้การีท � ก. กรีะท-าละเม�ดติอี ข. โดยจ้งใจ้ ม�ใชำคว่ามรี"บุผู�ดขอีงบุ�ดาในี้การีกรีะท-าละเม�ดขอีงบุ�ติรี เม �อี ก. ชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! ค. ไปแล!ว่ จ้�งไลเบุ �ยเรี ยกค นี้จ้ากเด7กชำาย ค. ไมได!ท"�งหมด

ก. เป2นี้บุ�ติรีขอีง ข. ก. อีอีกจ้ากบุ!านี้ไปโรีงเรี ยนี้โดยรีถุยนี้ติ.โดยสิารีปรีะจ้-าทาง รีะหว่างเด�นี้ทางอีย&บุนี้รีถุ เก�ดชำกติอีย ค. ผู&!โดยสิารีด!ว่ยก"นี้โดยละเม�ด ด"งนี้ � ข. ติ!อีงรีว่มก"บุ ก. รี"บุผู�ดติอี ค. หรี อีไม

ข. ไมติ!อีงรีว่มรี"บุผู�ดก"บุเด7กชำาย ก. เพ่รีาะขณะเก�ดเหติ�ละเม�ดนี้"�นี้อีย&ในี้รีะหว่างเว่ลาท �เด7กชำาย ก. เด�นี้ทางอีย& เด7กชำาย ก. ม�ได!อีย&ในี้คว่ามด&แลขอีง ข. เป2นี้เรี �อีงท �เด7กชำาย ก. ผู&!เด ยว่จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. ติามมาติรีา 420

และ 429 ติอีนี้แรีก

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

131

ความร�บ่ผ�ดของคร.บ่าอาจ้ารย) น่ายจ้-าง หร�อบ่�คคลอ��น่ใน่กิารที่0าละเม�ดของผ.-ไร-ความสิามารถุ

คว่ามรี"บุผู�ดติามมาติรีา 429 และ 430 ม หล"กเกณฑ์.เหม อีนี้ก"นี้และแติกติางก"นี้อียางไรีบุ!าง

ม หล"กเกณฑ์.เหม อีนี้ก"นี้ ในี้ข!อีท �ว่าติางก7เป2นี้บุทบุ"ญญ"ติ�เก �ยว่ก"บุคว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้อี"นี้เนี้ �อีงมาจ้ากคว่ามบุกพ่รีอีงในี้การีด&แลบุ�คคลผู&!ไรี!คว่ามสิามารีถุ ติางก"นี้ในี้ข!อีท �ว่าติามมาติรีา 429 กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ให!บุ�ดามารีดาหรี อีผู&!อีนี้�บุาลผู&!ท-าหนี้!าท �ด&แลรี"บุผู�ดกอีนี้ เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าตินี้ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รีแกหนี้!าท �ด&แลซึ่��งท-าอีย&นี้" �นี้ สิว่นี้มาติรีา 430 ครี&บุาอีาจ้ารีย.นี้ายจ้!าง หรี อีบุ�คคลอี �นี้ซึ่��งรี"บุด&แลนี้"�นี้ จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดก7ติอีเม �อีพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าบุ�คคลด"งกลาว่มานี้ �ม�ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รี

ท �ว่า บุ�คคลผู&!ไรี!คว่ามสิามารีถุ“ ” ติามมาติรีา 430 นี้"�นี้ หมายคว่ามถุ�งบุ�คคลเชำนี้ไรี

หมายถุ�งผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติ เพ่รีาะบุทบุ"ญญ"ติ�มาติรีา 430

เป2นี้บุทบุ"ญญ"ติ�ติอีจ้ากมาติรีา 429 ในี้เรี �อีงบุ�คคลผู&!ไรี!คว่ามสิามารีถุกรีะท-าละเม�ดด!ว่ยก"นี้

มาตรา 430 ครี&บุาอีาจ้ารีย. นี้ายจ้!าง หรี อีบุ�คคลอี �นี้ซึ่��งรี"บุด&แล บุ�คคลผู&!ไรี!คว่ามสิามารีถุอีย&เป2นี้นี้�ติย.ก7ด ชำ"�ว่ครีาว่ก7ด จ้-าติ!อีงรี"บุผู�ด รีว่มก"บุผู&!ไรี!คว่ามสิามารีถุในี้การีละเม�ด ซึ่��งเขาได!กรีะท-าลงในี้รีะหว่าง ท �อีย&ในี้คว่ามด&แลขอีงตินี้ ถุ!าหากพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าบุ�คคลนี้"�นี้ ๆ ม�ได!ใชำ! คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รี

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 12

1. ผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดติ!อีงม�ได!กรีะท-าละเม�ด แติบุ�คคลอี � นี้ติ!อีงกรีะท-าละเม�ด ถุ�อว�าเป*น่ความร�บ่ผ�ดใน่กิารกิระที่0าของบ่�คคลอ��น่

2. นี้ายแสิงสิงปGนี้ให!ล&กจ้!างย�งคนี้รี!ายท �เข!ามาขโมยสิ�นี้ค!าในี้โกด"งขอีงนี้ายแสิง ด"งนี้ � เป2นี้คว่ามผู�ดขอีงนี้ายแสิงนี้ายจ้!างในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้หรี อี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

132

ไม ไม�เป*น่ความร�บ่ผ�ดใน่กิารกิระที่0าของบ่�คคลอ��น่ แต�เป*น่ความร�บ่ผ�ดใน่ กิารกิระที่0าของตน่เอง

3. สิ. เป2นี้ล&กจ้!างขอีง จ้. ม หนี้!าท �ซึ่อีมรีถุท �ล&กค!ามาจ้!าง จ้. ซึ่อีม โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ขณะท-าการีซึ่อีมติามหนี้!าท � สิ. ท-าให!รีถุล&กค!าเสิ ยหาย ด"งนี้ � จ้. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอีล&กค!าด!ว่ยหรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเป*น่เหต�ละเม�ดที่��เกิ�ด ข3�น่ใน่ที่างกิารที่��จ้-าง

4. ม. ล&กจ้!าง ว่. ม หนี้!าท �เติ�มนี้-�าม"นี้ใสิรีถุให!ล&กค!าท �ปA� ม ว่. อีอีกรีะเบุ ยบุเป2นี้ค-าสิ"�งไว่!ว่าห!ามม�ให!ล&กจ้!างสิ&บุบุ�หรี �ขณะท-างานี้ โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ม. สิ&บุบุ�หรี �ท-าให!เก�ดไฟ้ล�กไหม!รีถุล&กค!าเสิ ยหายด"งนี้ � ว่. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอีล&กค!าด!ว่ยหรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเหต�ละเม�ดเกิ�ดข3�น่ใน่ที่างกิารที่��จ้-าง

5. คว่ามรี"บุผู�ดขอีงผู&!ว่าจ้!างท-าขอีงเป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้หรี อีไม ไม�ใช�ความร�บ่ผ�ดใน่กิารกิระที่0าของบ่�คคลอ��น่

6. สิ. จ้!าง นี้. ท-าถุนี้นี้เข!าบุ!านี้ขอีง สิ. ปรีากฏิว่า นี้. ท-าถุนี้นี้รี�กล-�าเข!าไปในี้ท �ด�นี้ขอีง ถุ. โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ซึ่��ง สิ. ไมทรีาบุว่าเป2นี้ท �ด�นี้ขอีง ก. ด"งนี้ � สิ.

ติ!อีงรี"บุผู�ดติอีการีกรีะท-าขอีง นี้. หรี อีไม ไม�ต-องร�บ่ผ�ด เพราะไม�อาจ้ม�กิารกิ ระที่0าโดยจ้งใจ้หร�อประมาที่เล�น่เล�อได-

7. เด7กไรี!เด ยงสิาติ!อีงรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �ตินี้กอีข��นี้หรี อีไม ไม�ต-องร�บ่ผ�ด เพราะไม�อาจ้ม�กิารกิระที่0าโดยจ้งใจ้หร�อประมาที่เล�น่เล�อได-

8. ม. สิงรีะเบุ�ดขว่ดให! อี. บุ�ติรีชำายผู&!เยาว่.ซึ่��งอีย&ในี้คว่ามด&แลขอีงตินี้โดยรี& !ว่า อี. อีาจ้นี้-าไปกอีคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้ได! อี. นี้-ารีะเบุ�ดขว่ดไปขว่!างปาใสิบุ!านี้ สิ. เสิ ยหาย ด"งนี้ � ม. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี สิ. หรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะ เป*น่ความร�บ่ผ�ดใน่กิารกิระที่0าของตน่เอง

9. เก �ยว่ก"บุคว่ามรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-า ขอีงตินี้เอีง ผู&!เยาว่.หรี อีบุ�คคลว่�กลจ้รี�ติกรีะท-าละเม�ด จ้ะติ!อีงม การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีหรี อีไม ต-องม�กิารกิระที่0าโดยจ้งใจ้หร�อประมาที่เล�น่เล�อ

10. นี้. เป2นี้บุ�ติรีผู&!เยาว่.ขอีง สิ. และ ม. สิ. และ ม. แยกก"นี้อีย& โดย สิ. รี"บุรีาชำการีอีย&ท �เชำ ยงใหม ม. อีย&ท �กรี�งเทพ่ฯ รีะหว่างท �อีย&ในี้คว่ามด&แลขอีง ม. นี้. ท-ารี!าย ค. โดยละเม�ด ด"งนี้ � สิ. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดด!ว่ยหรี อีไม ไม�ต-องร�บ่ผ�ดเพราะขณะเกิ�ดเหต�ละเม�ด สิ . ไม�ม�หน่-าที่��ด.แล น่ .

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

133

หน่�วยที่�� 13 ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดจ้ากิที่ร�พย)

1. คว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้จ้ากทรี"พ่ย.เป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดท �ไมติ!อีงม การีกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี

2. ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. เจ้!าขอีงหรี อีบุ�คคลผู&!รี "บุเล �ยงรี"บุรี"กษาไว่!แทนี้เจ้!าขอีงสิ"ติว่.ติ!อีงชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้แกผู&!เสิ ยหาย

3. ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้เพ่รีาะเหติ�โรีงเรี อีนี้หรี อีสิ��งปล&กสิรี!างอียางอี �นี้กอีสิรี!างไว่!ชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีงหรี อีบุ-ารี�งรี"กษาไมเพ่ ยงพ่อี ผู&!ครีอีงโรีงเรี อีนี้ หรี อีสิ��งปล&กสิรี!างนี้"�นี้ๆ จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

4. บุ�คคลผู&!อีย&ในี้โรีงเรี อีนี้ติ!อีงรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดเพ่รีาะขอีงติกหลนี้จ้ากโรีงเรี อีนี้หรี อีเพ่รีาะท��งขว่!างขอีงไปติกในี้ท �อี"นี้ม�คว่รี

5. ผู&!ครีอีบุครีอีงหรี อีคว่บุค�มยานี้พ่าหนี้ะอี"นี้เด�นี้ด!ว่ยก-าล"งเครี �อีงจ้"กรีกลจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติยานี้พ่าหนี้ะนี้"�นี้ ผู&!ครีอีบุครีอีงทรี"พ่ย.อี"นี้ติรีายก7จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดจ้ากทรี"พ่ย.นี้"�นี้ด!ว่ย

13.1 ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดข3�น่เพราะสิ�ตว)1. บุ�คคลอีาจ้ใชำ!สิ"ติว่.เป2นี้เครี �อีงม อีกอีการีละเม�ดได!ติามมาติรีา 420 ซึ่��ง

ติ!อีงกรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ไมใชำเรี �อีงคว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. เป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดขอีงบุ�คคลในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้เอีง

2. คว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่.เป2นี้เรี �อีงท �บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ด ม คว่ามบุกพ่รีอีงในี้การีด&แล ม�ได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี กฎหมายจ้�งได!จ้-าก"ดติ"ว่บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดเอีาไว่! ค อีเจ้!าขอีงสิ"ติว่.และบุ�คคลผู&!รี "บุเล �ยงรี"บุรี"กษาไว่!แทนี้เจ้!าขอีง แติม ข!อียกเว่!นี้ว่า ถุ!าได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งอี"นี้สิมคว่รีแกการีเล �ยงการีรี"กษาติามชำนี้�ดและว่�สิ"ยขอีงสิ"ติว่.หรี อีติามพ่ฤติ�การีณ.อียางอี �นี้หรี อีพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าคว่ามเสิ ยหายยอีมจ้ะเก�ดข��นี้ท"�งท �ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งถุ�งเพ่ ยงนี้"�นี้ ก7พ่!นี้คว่ามรี"บุผู�ด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

134

3. บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาแกบุ�คคลท �เรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.โดยละเม�ด หรี อีเอีาแกเจ้!าขอีงสิ"ติว่.อี �นี้อี"นี้มาเรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.ก7ได!

4. ค-าว่า โดยละเม�ด“ ” ติามมาติรีา 433 ว่รีรีค 2 ม�ได!หมายคว่ามว่าเป2นี้การีกรีะท-าโดยละเม�ดด"งท �ได!บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้มาติรีา 420 ซึ่��งเป2นี้แมบุทอี"นี้เป2นี้บุทบุ"ญญ"ติ�ว่าด!ว่ยคว่ามรี"บุผู�ดขอีงบุ�คคลในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้เอีง แติเป2นี้เรี �อีงท �บุ�คคลท �เรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.กรีะท-าไปโดยไมม สิ�ทธิ�

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้ โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 433 ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. ทานี้ว่าเจ้!าขอีง สิ"ติว่.หรี อีบุ�คคลผู&!รี "บุเล �ยงรี"บุรี"กษาไว่!แทนี้เจ้!าขอีง จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหม ทดแทนี้ให!แกฝ่$ายท �ติ!อีงเสิ ยหายเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางใด ๆ อี"นี้เก�ด แติสิ"ติว่.นี้" �นี้ เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าตินี้ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"ง อี"นี้สิมคว่รี แกการีเล �ยงการีรี"กษาติามชำนี้�ดและว่�สิ"ยขอีงสิ"ติว่.หรี อีติามพ่ฤติ�การีณ. อียางอี �นี้หรี อีพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ยอีมจ้ะติ!อีงเก�ดม ข��นี้ท"�งท � ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งถุ�งเพ่ ยงนี้"�นี้

อีนี้��ง บุ�คคลผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคติ!นี้นี้"�นี้ จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาแกบุ�คคลผู&!ท �เรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้โดยละเม�ด หรี อีเอีาแก เจ้!าขอีงสิ"ติว่.อี �นี้อี"นี้มาเรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้ ๆ ก7ได!

13.1.1กิารกิระที่0าละเม�ดโดยใช-สิ�ตว)เป*น่เคร��องม�อก. โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี จ้&งกรีะบุ อีขอีงตินี้ผูานี้เข!าไปในี้นี้าข!าว่ขอีง ข.

ท-าให!ติ!นี้ข!าว่ในี้นี้าท �ก-าล"งแติกรีว่งเสิ ยหาย ด"งนี้ � ก. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข.

ติามมาติรีา 420 หรี อี 433

ก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. ติามมาติรีา 420 เพ่รีาะได!กรีะท-าโดยปรีะมาทเล�นี้เลอีจ้&งกรีะบุ อีขอีงตินี้ผูานี้เข!าไปในี้นี้าข!าว่ขอีง ข. ไมใชำคว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่.ติามมาติรีา 433

13.1.2ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดข3�น่เพราะสิ�ตว)ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

135

คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. ติ!อีงม การีกรีะท-าขอีงสิ"ติว่.หรี อีไมติ!อีงม การีกรีะท-าขอีงสิ"ติว่.

13.1.3บ่�คคลที่��ต-องร�บ่ผ�ดและข-อยกิเว-น่ความร�บ่ผ�ดก. ย มสิ�นี้"ขติ"ว่ผู&!ขอีง ข. มาผูสิมพ่"นี้ธิ.ก"บุสิ�นี้"ขขอีง ก. ท �บุ!านี้ ติอีมา ก.

ม ธิ�รีะไปติางจ้"งหว่"ดจ้�งเอีาสิ�นี้"ขท �ย มมานี้"�นี้ไปฝ่าก ค. ไว่!รีะหว่างนี้"�นี้สิ�นี้"ขแอีบุหนี้ ค. ไปขโมยขอีงขอีงแมค!าท �ติลาดสิด ด"งนี้ � ทานี้เห7นี้ว่า ก. ข. และ ค. ผู&!ใดติ!อีงรี"บุผู�ดติอีแมค!า

แม!สิ�นี้"ขจ้ะเป2นี้ขอีง ข. แติก7อีย&ในี้การีเล �ยงรี"กษาขอีง ค. ผู&!รี "บุฝ่าก ค.

จ้�งติ!อีงรี"บุผู�ดติอีแมค!า ข. เจ้!าขอีงสิ�นี้"ขและ ก. ผู&!ย มไมติ!อีงรี"บุผู�ด

ก. ข. ม บุ!านี้พ่"กอีย&ติ�ดก"นี้ ข. เล �ยงนี้กแก!ว่ไว่!ติ"ว่หนี้��งซึ่��งเป2นี้นี้กชำางพ่&ดชำางจ้-า ก. ดาคนี้ใชำ!ขอีง ก. ด!ว่ยถุ!อียค-าหยาบุคายบุอียๆ นี้กแก!ว่ขอีง ข.

ก7จ้-ามาดา ค. บุ!าง ด"งนี้ � ก. หรี อี ข. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. และรี"บุผู�ดติามมาติรีา 420 หรี อี 433

ข. เจ้!าขอีงนี้กแก!ว่ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. ติามมาติรีา 433 ก. ไมติ!อีงรี"บุผู�ด ไมว่าติามมาติรีา 420 หรี อี 433 เพ่รีาะม�ได!สิอีนี้นี้กให!ดา ค. ก. ม�ได!เป2นี้เจ้!าขอีงนี้กหรี อีรี"บุเล �ยงรี"บุรี"กษานี้กไว่!แทนี้เจ้!าขอีง

สิ�นี้"ขขอีง ก. เห7นี้แมว่ขอีง ข. ก7เหากรีรีโชำก แมว่กล"ว่จ้�งหนี้ �ข��นี้ไปบุนี้ติ!นี้มะมว่งขอีง ค. มะมว่งติกหลนี้ลงมา ด"งนี้ � ก. หรี อี ข. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค.

และ ก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. หรี อีไมข. เจ้!าขอีงแมว่ ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. แติการีท �สิ�นี้"ขขอีง ก. เหากรีรีโชำก

แมว่ขอีง ข. เป2นี้การีท �สิ"ติว่.อี �นี้มาเรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.ท �กอีคว่ามเสิ ยหายแม! ก. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. เม �อี ข. ชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! ค. ไปแล!ว่ ข. จ้�งใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาจ้าก ก. เจ้!าขอีงสิ�นี้"ขได!

เด7กชำาย ก. นี้�กสินี้�ก จ้�งเอีาปรีะท"ดผู&กท �หางสิ�นี้"ขขอีง ข. แล!ว่จ้�ดปรีะท"ดๆ รีะเบุ�ดด"งสินี้"�นี้ สิ�นี้"ขติกใจ้ว่��งหนี้ �เข!าไปในี้สิว่นี้ขอีง ค. ติ!นี้ผูลไม!เสิ ยหาย ด"งนี้ � ถุ!า

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

136

(1) เด7กชำาย ก. รี& !ด ว่าการีท �ตินี้ท-า ด"งนี้"�นี้สิ�นี้"ขจ้ะว่��งเข!าไปท-าคว่ามเสิ ยหายแกติ!นี้ไม!ในี้สิว่นี้ขอีง ค.

(2) เด7กชำาย ก. ไมรี& !สิ-านี้�กว่าสิ�นี้"ขจ้ะว่��งเข!าไปท-าคว่ามเสิ ยหายแกติ!นี้ไม!ในี้สิว่นี้ขอีง ค. และไมปรีะมาทเล�นี้เลอี

ด"งนี้ �เด7กชำาย ก. หรี อี ข. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. และเด7กชำาย ก. ติ!อีงรี"บุติอี ข. หรี อีไม

แยกติอีบุได!ด"งนี้ �1. เด7กชำาย ก. กรีะท-าละเม�ดติอี ค. ติามมาติรีา 420 โดยใชำ!

สิ�นี้"ขขอีง ข. เป2นี้เครี �อีงม อีจ้�งติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. โดยติรีง ข. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค.

2. เด7กชำาย ก. ม�ได!จ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอีกรีะท-าติอี ค. ข.

เจ้!าขอีงสิ�นี้"ขจ้�งติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. ติามมาติรีา 433 แติเด7กชำาย ก. เป2นี้ผู&!เรี!าหรี อีย"�ว่สิ�นี้"ขโดยละเม�ดติามมาติรีา 433 ว่รีรีค 2 เม �อี ข. ชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! ค. ไปแล!ว่ ยอีมใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาจ้ากเด7กชำาย ก. ได!

13.1.4กิารใช-สิ�ที่ธิ�ไล�เบ่��ยติามมาติรีา 433 ว่รีรีคสิอีง ท �ว่าใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยนี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่า

อียางไรีติามมาติรีา 433 ว่รีรีคสิอีง หมายคว่ามว่าผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดติามมาติรีา

433 ว่รีรีคแรีก ติ!อีงชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายไปกอีนี้ แล!ว่จ้�งจ้ะมาไลเบุ �ยเอีาจ้ากผู&!ท �เล!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.โดยละเม�ดหรี อีเอีาจ้ากเจ้!าขอีงสิ"ติว่.อี �นี้อี"นี้มาเรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้ๆ

13.2 ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดจ้ากิโรงเร�อน่หร�อสิ��งปล.กิสิร-างอย�างอ��น่ และของตกิหล�น่หร�อที่��งขว-างจ้ากิโรงเร�อน่

1. บุ�คคลอีาจ้ใชำ!โรีงเรี อีนี้หรี อีสิ��งปล&กสิรี!างอียางอี �นี้เป2นี้เครี �อีงม อีกอีการีละเม�ดได!ติามมาติรีา 420 ซึ่��งม�ใชำเรี �อีงคว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากโรีงเรี อีนี้ หรี อีสิ��งปล&กสิรี!างไว่!ชำ-ารี�ดหรี อีบุ-ารี�งรี"กษาไมเพ่ ยงพ่อี แติเป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดบุ�คคลในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้เอีง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

137

2. คว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากโรีงเรี อีนี้ หรี อีสิ��งปล�กสิรี!างอียางอี �นี้กอีสิรี!างไว่!ชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีง หรี อีบุ-ารี�งรี"กษาไมเพ่ ยงพ่อีเป2นี้เรี �อีงท �บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดม คว่ามบุกพ่รีอีงในี้การีด&แล ม�ได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี กฎหมายจ้�งได!จ้-าก"ดติ"ว่บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดเอีาไว่!ค อีผู&!ครีอีง แติม ข!อียกเว่!นี้คว่ามรี"บุผู�ดว่าถุ!าผู&!ครีอีงได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รีเพ่ �อีปAดป?อีงม�ให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายแล!ว่ ผู&!เป2นี้เจ้!าขอีงจ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

3. ผู&!ครีอีงหรี อีเจ้!าขอีงจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาแกผู&!อี �นี้ท �ติ!อีงรี"บุผู�ดในี้การีกอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายก7ได!

4. บุ�คคลผู&!อีย&ในี้โรีงเรี อีนี้ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหายอี"นี้เก�ดเพ่รีาะขอีงติกหลนี้จ้ากโรีงเรี อีนี้นี้"�นี้ หรี อีเพ่รีาะท��งขว่!างขอีงไปติกในี้อี"นี้ท �ม�คว่รี

13.2.1ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดจ้ากิโรงเร�อน่หร�อสิ��งปล.กิสิร�างอย�างอ��น่กิ�อสิร-างไว-ช0าร�ดบ่กิพร�องหร�อบ่0าร�งร�กิษาไม�เพ�ยงพอ

ก. พ่"กอีาศึ"ยอีย&ก"บุ ข. ท �บุ!านี้ขอีง ข. ซึ่��งเป2นี้บุ!านี้เกาแกทรี�ดโทรีมท � ข. ครีอีบุครีอีง ก. เห7นี้ฝ่าบุ!านี้แผูนี้หนี้��งก-าล"งจ้ะหล�ดติกลงมาอีย&แล!ว่และเห7นี้ ค. เด�นี้ผูานี้มา ค�ดจ้ะแกล!ง ค. เลนี้ จ้�งใชำ!ไม!เคาะฝ่าบุ!านี้ติกลงไปถุ&ก ค.

บุาดเจ้7บุ ด"งนี้ � ก. หรี อี ข. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค.

แม!จ้ะเป2นี้ผู&!อีย&อีาศึ"ยอีย&ก"บุ ข. ก. ก7ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. เพ่รีาะได!กรีะท-าละเม�ดติอี ค. โดยจ้งใจ้โดยใชำ!ฝ่าบุ!านี้เป2นี้เครี �อีงม อีติามมาติรีา 420 สิว่นี้ ข.

แม!จ้ะเป2นี้เจ้!าขอีงและผู&!ครีอีบุครีอีงบุ!านี้ก7ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. ติามมาติรีา 434

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้ โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 434 ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้เพ่รีาะเหติ�ท �โรีงเรี อีนี้ หรี อี สิ��งปล&กสิรี!างอียางอี �นี้กอีสิรี!างไว่!ชำ-ารี�ดบุกพ่รีอีงก7ด หรี อีบุ-ารี�งรี"กษาไม เพ่ ยงพ่อีก7ด ทานี้ว่าผู&!ครีอีงโรีงเรี อีนี้หรี อีสิ��งปล&กสิรี!างนี้"�นี้ ๆ จ้-าติ!อีงใชำ! คาสิ�นี้ไหม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

138

ทดแทนี้แติถุ!าผู&!ครีอีงได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งติามสิมคว่รี เพ่ �อีปAดป?อีงม�ให!เก�ดเสิ ยหายฉะนี้"�นี้แล!ว่ ทานี้ว่าผู&!เป2นี้เจ้!าขอีงจ้-าติ!อีง ใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

บุทบุ"ญญ"ติ�ท �กลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้"�นี้ ให!ใชำ!บุ"งค"บุได!ติลอีดถุ�งคว่ามบุกพ่รีอีงในี้การีปล&กหรี อีค-�าจ้�นี้ติ!นี้ไม!หรี อีกอีไผูด!ว่ย

ในี้กรีณ ท �กลาว่มาในี้สิอีงว่รีรีคข!างติ!นี้นี้"�นี้ ถุ!าย"งม ผู&!อี �นี้อี กท �ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้การีกอีให!เก�ดเสิ ยหายนี้"�นี้ด!ว่ยไซึ่รี! ทานี้ว่าผู&!ครีอีงหรี อีเจ้!าขอีงจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาแกผู&!นี้" �นี้ก7ได!

จ้. เชำาบุ!านี้ขอีง สิ. อีย&อีาศึ"ย ปรีากฏิว่ากรีะจ้กสิอีงแสิงขอีงบุ!านี้แผูนี้หนี้��งแติกรี!าว่ก-าล"งจ้ะหล�ดลงมาอีย&แล!ว่ จ้. จ้�งเอีากรีะดาษปDดไว่! แล!ว่บุอีกให! สิ. จ้"ดการีซึ่อีมแซึ่มติามสิ"ญญา แติ สิ. ไมจ้"ดการีซึ่อีม อี!างว่าย"งไมม เง�นี้ ไมม เว่ลาไปติามชำางมาซึ่อีม ขอีให!รีอีไปกอีนี้ ติอีมากรีะจ้กหล�ดติกลงมาถุ&ก ว่.

ท �มาเย �ยม จ้. บุาดเจ้7บุ ด"งนี้ � จ้. หรี อี สิ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ว่.

กรีะจ้กสิอีงแสิงเป2นี้สิว่นี้ปรีะกอีบุขอีงโรีงเรี อีนี้ การีท �กรีะจ้กแติกและ จ้. ได!เอีากรีะดาษปDดไว่! เป2นี้กรีณ ท �ปAดป?อีงม�ให!เก�ดคว่ามเสิ ยหาย จ้. จ้�งไมติ!อีงรี"บุผู�ด แติ สิ. เจ้!าขอีงบุ!านี้ติ!อีงรี"บุผู�ดติาม มาติรีา 434 ว่รีรีคแรีกติอีนี้ท!าย การีท �อี!างว่าไมม เง�นี้ ไมม เว่ลาติามชำางมาซึ่อีม ไมเป2นี้ข!อีแก!ติ"ว่

ค. มาเย �ยม ติ. ท �บุ!านี้ซึ่��ง ติ. เชำาจ้าก ถุ. และ ติ. ครีอีบุครีอีงอีย& เม �อี ค. ข��นี้มาชำ"�นี้บุนี้ซึ่��งม พ่ �นี้ชำ-ารี�ดอีย& โดยท � ค. ไมได!สิ"งเกติหรี อีรี& !มากอีนี้ ค.

เหย ยบุกรีะดานี้แผูนี้หนี้��งจ้นี้หลนี้ไปถุ&ก ม. บุาดเจ้7บุ ด"งนี้ � ค. หรี อี ติ. หรี อี ถุ.

ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม.

ค. ไมได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม.

ติาม มาติรีา 420 ติ. ผู&!เชำาซึ่��งครีอีงบุ!านี้อีย&ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม. ถุ. เจ้!าขอีงบุ!านี้ไมติ!อีงรี"บุผู�ด แติแม! ค. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม. ก7ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ติ. เม �อี ติ. ชำดใชำ!สิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! ม. ไปแล!ว่ ก7ยอีมใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาจ้าก ค. ได!

13.2.2ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายเพราะของตกิหล�น่หร�อที่��งขว-างจ้ากิโรงเร�อน่ไปใน่ที่��อ�น่ม�ควร

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

139

บุ!านี้ขอีง สิ. อีย&รี �มซึ่อียแหงหนี้��ง ซึ่��งแติละครีอีบุครี"ว่อีย&ในี้บุ!านี้หล"งนี้"�นี้ ว่"นี้หนี้��ง อี. มาเย �ยม สิ. ท �บุ!านี้ ขณะท �พ่&ดก"นี้อีย&โดยไมจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี อี. ท��งก!นี้บุ�หรี �ลงไปในี้ซึ่อียซึ่��งขณะนี้"�นี้ บุ. เด�นี้ผูานี้มาพ่อีด บุ�หรี �ถุ&กเสิ �อีขอีง บุ. ม รีอียไหม! ด"งนี้ � สิ. หรี อี อี. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ.

อี. ไมได!กรีะท-าติอี บุ. โดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. ติามมาติรีา 420 แติการีท � อี. ท��งก!นี้บุ�หรี �ไปในี้ซึ่อียท �อีาจ้ม คนี้เด�นี้มานี้"�นี้ เป2นี้การีท��งไปในี้อี"นี้ท �อี"นี้ม�คว่รี สิ. เป2นี้ผู&!อีย&ในี้บุ!านี้หล"งนี้"�นี้ แม!จ้ะไมเป2นี้ผู&!กรีะท-า ก7ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. ติาม มาติรีา 436

มาตรา 435 บุ�คคลใดจ้ะปรีะสิบุคว่ามเสิ ยหายอี"นี้พ่�งเก�ดจ้าก โรีงเรี อีนี้หรี อีสิ��งปล&กสิรี!างอียางอี � นี้ขอีงผู&!อี � นี้ บุ�คคลผู&!นี้" �นี้ชำอีบุท �จ้ะเรี ยก ให!จ้"ดการีติามท �จ้-าเป2นี้เพ่ �อีบุ-าบุ"ดปAดป?อีงภย"นี้ติรีายนี้"�นี้เสิ ยได!

มาตรา 436 บุ�คคลผู&!อีย&ในี้โรีงเรี อีนี้ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้คว่ามเสิ ยหาย อี"นี้เก�ดเพ่รีาะขอีงติกหลนี้จ้ากโรีงเรี อีนี้นี้"�นี้ หรี อีเพ่รีาะท��งขว่!างขอีงไป ติกในี้ท �อี"นี้ม�คว่รี

13.3 ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดจ้ากิยาน่พาหน่ะหร�อที่ร�พย)อ�น่ตราย

1. บุ�คคลอีาจ้ใชำ!ยานี้พ่าหนี้ะอียางใดๆ อี"นี้เด�นี้ด!ว่ยก-าล"งเครี �อีงจ้"กรีกลหรี อีทรี"พ่ย.อี"นี้ติรีายเป2นี้เครี �อีงม อีกอีนี้การีละเม�ดได!ติามมาติรีา 420 ด"งนี้ � ม�ใชำคว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากยานี้พ่าหนี้ะหรี อีทรี"พ่ย.อี"นี้ติรีาย แติเป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดขอีงบุ�คคลในี้การีกรีะท-าขอีงตินี้เอีง

2. คว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดจ้ากยานี้พ่าหนี้ะอี"นี้เด�นี้ด!ว่ยก-าล"งเครี �อีงจ้"กรีกลหรี อีทรี"พ่ย.อี"นี้ติรีายเป2นี้เรี �อีงท �บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดม คว่ามบุกพ่รีอีงในี้การีด&แลม�ได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี

3. กฎหมายก-าหนี้ดติ"ว่บุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดไว่! สิ-าหรี"บุยานี้พ่าหนี้ะได!แกผู&!ครีอีบุครีอีงหรี อีคว่บุค�มสิ-าหรี"บุทรี"พ่ย.อี"นี้ติรีายได!แกผู&!ครีอีบุครีอีง

4. กฎหมายได!บุ"ญญ"ติ�ข!อียกเว่!นี้คว่ามรี"บุผู�ดเอีาไว่! ค อีพ่�สิ&จ้นี้.ว่าคว่ามเสิ ยหายเก�ดแติเหติ�สิ�ดว่�สิ"ยหรี อีคว่ามผู�ดขอีงผู&!ติ!อีงเสิ ยหายนี้"�นี้เอีง

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

140

13.3.1กิารกิระที่0าละเม�ดโดยใช-ยาน่พาหน่ะหร�อที่ร�พย)อ�น่ตรายเป*น่เคร��องม�อ

ขณะท � ว่. ก-าล"งจ้�ดไม!ข ดไฟ้เพ่ �อีสิ&บุบุ�หรี � ค. แกล!งเอีานี้-�าม"นี้เบุ7นี้ซึ่�นี้ซึ่��งใสิอีย&ในี้ถุาดล!างเครี �อีงอีะไหลรีถุเข!าไปใกล!ๆ เก�ดล�กลว่กรีางกาย ว่. บุาดเจ้7บุหลายแหง ค. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ว่. ติามบุทมาติรีาใด

ค. กรีะท-าละเม�ดติอี ว่. โดยใชำ!นี้-�าม"นี้เบุนี้ซึ่ นี้เป2นี้เครี �อีงม อี แม! ว่.

ก-าล"งจ้�ดไม!ข ดเพ่ �อีสิ&บุบุ�หรี � ค. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ว่. ติาม มาติรีา 420

ติ. จ้อีดรีถุเกOงอีย&รี �มเนี้�นี้แหงหนี้��ง โดยใสิห!ามล!อีม อีเอีาไว่! แล!ว่นี้"�งเลนี้อีย&ใกล!ๆ รีถุ ว่. ติ!อีงการีจ้ะแกล!ง ข. ซึ่��งอีย&ข!างหนี้!ารีถุขอีง ติ. ท �จ้อีดไว่! จ้�งปลอียห!ามล!อีม อี รีถุจ้�งไหลไปถุ&ก ข. บุาดเจ้7บุด"งนี้ � ติ. หรี อี ว่. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข.

แม! ติ. จ้ะเป2นี้ผู&!ครีอีบุครีอีงรีถุซึ่��งม�ได!ว่��งอีย& แติจ้อีดไว่!รี�มเนี้�นี้โดย ติ.

ใสิห!ามล!อีม อีไว่! การีท � ว่. ปลอียห!ามล!อีม อี รีถุไหลไปถุ&ก ข. บุาดเจ้7บุจ้�งเป2นี้การีกรีะท-าละเม�ดติอี ข. ติาม มาติรีา 420 ไมใชำ มาติรีา 437 ว่รีรีคแรีก

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้ โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 437 บุ�คคลใดครีอีบุครีอีงหรี อีคว่บุค�มด&แลยานี้พ่าหนี้ะอียางใด ๆ อี"นี้เด�นี้ด!ว่ยก-าล"งเครี �อีงจ้"กรีกล บุ�คคลนี้"�นี้จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุเพ่ �อีการีเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติยานี้พ่าหนี้ะนี้"�นี้ เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าการีเสิ ยหายนี้"�นี้เก�ดแติเหติ�สิ�ดว่�สิ"ยหรี อีเก�ดเพ่รีาะคว่ามผู�ดขอีงผู&!ติ!อีงเสิ ยหาย นี้"�นี้เอีง

คว่ามข!อีนี้ �ให!ใชำ!บุ"งค"บุได! ติลอีดถุ�งผู&!ม ไว่!ในี้ครีอีบุครีอีงขอีงตินี้ซึ่��งทรี"พ่ย.อี"นี้เป2นี้ขอีงเก�ดอี"นี้ติรีายได!โดยสิภาพ่หรี อีโดยคว่ามม�งหมายท �จ้ะใชำ! หรี อีโดยอีาการีกลไกขอีงทรี"พ่ย.นี้"�นี้ด!ว่ย

13.3.2ความร�บ่ผ�ดใน่ความเสิ�ยหายที่��เกิ�ดจ้ากิยาน่พาหน่ะอ�น่เด�น่ด-วยกิ0าล�งเคร��องจ้�กิรกิล หร�อที่ร�พย)อ�น่ตราย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

141

ก. นี้-าเอีาเสิาเข7มคอีนี้กรี ติขนี้าดใหญ บุรีรีท�กรีถุซึ่��งย มมาจ้ากบุรี�ษ"ท ข. ไปสิงล&กค!า โดย ก. เป2นี้ผู&!ข"บุไปด!ว่ยคว่ามรีะม"ดรีะว่"งเพ่รีาะรี& !ด ว่าบุรีรีท�กขอีงหนี้"ก อีาจ้เก�ดคว่ามเสิ ยหายแกบุ�คคลใดก7ได! แติบุ"งเอี�ญโซึ่เหล7กท �ผู&กม"ดเก�ดขาด เสิาหล�ดลงมาถุ&กหล"งคารีถุเก7งขอีง ค. ท �จ้อีดอีย&ข!างทางพ่อีด รีถุเสิ ยหาย ก. และ บุรี�ษ"ท ข. เจ้!าขอีงรีถุติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. หรี อีไม

ก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ค. ติาม มาติรีา 437 ว่รีรีคแรีก ไมใชำ มาติรีา 420

สิว่นี้บุรี�ษ"ท ข. แม!จ้ะเป2นี้เจ้!าขอีงรีถุ แติไมได!ครีอีบุครีอีง จ้�งไมติ!อีงรี"บุผู�ด

ขณะท � ก. ข"บุรีถุไปติามถุนี้นี้ขรี�ขรีะอียางชำ!าๆ โดยม ข. นี้"�งไปข!างๆ รีถุสิ"�นี้สิะเท อีนี้กรีะจ้กสิ-าหรี"บุด&ด!านี้หล"งรีถุหล�ดติกลงมาถุ&กศึ รีษะ ข. บุาดเจ้7บุ ก.

ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. หรี อีไมก. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ข. ติาม มาติรีา 437 ว่รีรีคแรีก ไมใชำ มาติรีา 420

นี้. เชำารีถุขอีง อี. มาใชำ!เป2นี้สิว่นี้ติ"ว่ หล"งจ้ากท � นี้. ข"บุรีถุมาเป2นี้เว่ลานี้านี้ รี& !สิ�กเม �อียล!าจ้�งเปล �ยนี้ให! สิ. ล&กจ้!างข"บุติอีไป สิว่นี้ นี้. เข!าไปนี้อีนี้หล"บุอีย&ด!านี้หล"งภายในี้รีถุ บุ"งเอี�ญฝ่นี้ติกหนี้"ก สิ. ข"บุรีถุชำ!าๆ อียางรีะม"ดรีะว่"ง แม!กรีะนี้"�นี้ รีถุก7ย"งล�ยนี้-�าฝ่นี้ในี้ท!อีงถุนี้นี้กรีะเซึ่7นี้ไปถุ&ก บุ. ท �ย นี้รีอีรีถุโดยสิารีปรีะจ้-าทางอีย&ข!างถุนี้นี้ นี้. หรี อี อี. หรี อี สิ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. หรี อีไม

อี. เป2นี้เจ้!าขอีงรีถุ ไมใชำผู&!ครีอีบุครีอีง ไมติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. นี้. เป2นี้ผู&!ครีอีบุครีอีง แม!นี้อีนี้หล"บุอีย&ในี้รีถุขณะเก�ดเหติ� ก7ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. สิ. เป2นี้ผู&!คว่บุค�มรีถุ แม!จ้ะข"บุอียางรีะม"ดรีะว่"งก7ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี บุ. เชำนี้เด ยว่ก"นี้ ท"�งนี้ �ติามมาติรีา 437 ว่รีรีคแรีก

จ้. ข"บุรีถุติามรีถุยนี้ติ.ขอีง สิ. ไปอียางชำ!าๆ โดยม รี. นี้"�งไปก"บุ จ้. ด!ว่ย บุ"งเอี�ญม เด7กว่��งติ"ดหนี้!ารีถุ สิ. ในี้รีะยะกรีะชำ"�นี้ชำ�ด สิ. จ้�งหย�ดรีถุโดยกะท"นี้ห"นี้ จ้. จ้�งรี บุห!ามล!อีให!รีถุหย�ดท"นี้ท ท-าให! รี. หนี้!ากรีะแทกก"บุหนี้!ารีถุบุาดเจ้7บุ จ้.

ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี รี. หรี อีไมแม! จ้. จ้ะข"บุรีถุติามหล"ง สิ. ไปอียางชำ!าๆ และห!ามล!อีให!รีถุหย�ด เพ่รีาะ

รีถุขอีง สิ. ได!หย�ดโดยกะท"นี้ห"นี้ ก7เนี้ �อีงจ้ากรีถุ จ้. ได!ว่��งอีย& จ้. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี รี. ติามมาติรีา 437 ว่รีรีคแรีกชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

142

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 13

1. จ้. ค�!นี้เคยก"บุสิ�นี้"ขขอีง ล. ได!สิอีนี้ให!สิ�นี้"ขขโมยปลาสิดขอีงแมค!าในี้ติลาด สิ�นี้"ขท-าติามท � จ้. สิอีนี้ ด"งนี้ � จ้. หรี อี ล. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอีแมค!าปลา จ้ . ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเป*น่ผ.-ใช-สิ�น่�ขเป*น่เคร��องม�อกิระที่0าละเม�ด

2. ว่. ย มล�งจ้าก ด. เพ่ �อีให!ข��นี้มะพ่รี!าว่ รีะหว่างท �อีย&ในี้การีเล �ยงด&รี"กษาขอีง ว่. ซึ่��งพ่"กผูอีนี้นี้อีนี้หล"บุอีย& ล�งเข!าไปขโมยมะพ่รี!าว่จ้ากสิว่นี้ขอีง ม.

ด"งนี้ � ว่. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม. หรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเป*น่ผ.-ร�บ่เล��ยงร�กิษาไว- แที่น่ ด . เจ้-าของล�ง

3. เด7กชำายนี้�ดซึ่��งเป2นี้เด7กซึ่�กซึ่นี้เอีาก!อีนี้ห�นี้ขว่!างหยอีกสิ�นี้"ขขอีงนี้ายด เลนี้ด!ว่ยคว่ามสินี้�กสินี้านี้สิ�นี้"ขว่��งหนี้ เข!าไปในี้สิว่นี้ไม!ดอีกขอีงนี้ายมาเสิ ยหาย โดยท �เด7กชำายนี้�ดไมรี& !สิ-านี้�กว่าสิ�นี้"ขจ้ะว่��งเข!าไปในี้สิว่นี้ไม!ดอีกนี้"�นี้และไมปรีะมาทเล�นี้เลอี ด"งนี้ � นี้ายด ติ!อีงรี"บุผู�ดติอีนี้ายมาหรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะ เป*น่เจ้-าของสิ�น่�ข แล-วไล�เบ่��ยเอาจ้ากิเด<กิชายน่�ด

4. ค-าว่า โดยละเม�ด“ ” ติามปรีะมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณ�ชำย. มาติรีา 433 ว่รีรีค 2 หมายคว่ามว่า โดยไม�ม�สิ�ที่ธิ�

มาตรา 433 ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. ทานี้ว่าเจ้!าขอีงสิ"ติว่.หรี อีบุ�คคลผู&!รี "บุเล �ยงรี"บุรี"กษาไว่!แทนี้เจ้!าขอีง จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกฝ่$ายท �ติ!อีงเสิ ยหายเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางใด ๆ อี"นี้เก�ดแติสิ"ติว่.นี้" �นี้ เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าตินี้ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งอี"นี้สิมคว่รีแกการีเล �ยงการีรี"กษาติามชำนี้�ด และว่�สิ"ยขอีงสิ"ติว่.หรี อีติามพ่ฤติ�การีณ.อียางอี �นี้ หรี อีพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ยอีมจ้ะติ!อีงเก�ดม ข��นี้ท"�งท � ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งถุ�งเพ่ ยงนี้"�นี้

อีนี้��ง บุ�คคลผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคติ!นี้นี้"�นี้ จ้ะใชำ!สิ�ทธิ�ไลเบุ �ยเอีาแกบุ�คคลผู&!ท �เรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้ โดยละเม�ด หรี อีเอีาแกเจ้!าขอีงสิ"ติว่.อี �นี้อี"นี้มาเรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้ ๆ ก7ได!

5. กรีะเบุ �อีงหล"งคาบุ!านี้ สิ. แผูนี้หนี้��งเผูยอีอีก จ้ะหล�ดติกลงมาอีย&แล!ว่ จ้.

มาเย �ยม สิ. ท �บุ!านี้ เห7นี้ ม. ทอีดกล!ว่ยแขกอีย&ข!างลางรี�มซึ่อียข!างบุ!านี้ จ้�งใชำ!ไม!เข �ยกรีะเบุ �อีงให!หล�ดติกลงมาถุ&ก ม. บุาดเจ้7บุ ด"งนี้ � จ้. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม.

หรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะได-กิระที่0าละเม�ดโดยจ้งใจ้ต�อ ม .

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

143

6. ป?ายโฆษณาติ"�งอีย&บุนี้ดาดฟ้?าติ�กอียางไมแนี้นี้หนี้า ถุ&กพ่าย�ท �ม ได!ติามธิรีรีมดาพ่"ดพ่"งลงถุ&กบุ�คคลข!างรีางเสิ ยหาย ด"งนี้ � ผู&!ครีอีบุครีอีงป?ายติ!อีงรี"บุผู�ดหรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเป*น่ผ.-ครอบ่ครองป=ายอ�น่เป*น่สิ��งปล.กิ สิร-างอย�างอ��น่

7. ล. มาเย �ยม อี. ท �บุ!านี้พ่"กซึ่��ง อี. เป2นี้เจ้!าขอีงและอีย&อีาศึ"ย เม �อี ล.ก�นี้กล!ว่ยหอีมแล!ว่ จ้�งขว่!างเปล อีกอีอีกไปทางหนี้!าติาง บุ"งเอี�ญเปล อีกกล!ว่ยไปถุ&ก ป. ขณะนี้"�งเลนี้อีย&ท �สินี้ามข!างบุ!านี้ โดยท � ล. ไมท"นี้เห7นี้มากอีนี้ อี. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ป. หรี อีไม ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเป*น่ผ.-อย.�ใน่โรงเร�อน่

8. ศึ. เชำารีถุยนี้ติ.นี้"�งมาจ้ากบุ�คคลอี �นี้ แล!ว่ให! ม. ล&กจ้!างข"บุไป ธิ�รีะโดย ศึ.

นี้"�งไปด!ว่ย ขณะท �ม. ข"บุรีถุล�ยนี้-�าไปอียางชำ!าๆ ด!ว่ยคว่ามรีะม"ดรีะว่"ง นี้-�ากรีะเซึ่นี้ไปถุ&ก ท. ท �ย นี้รีอีรีถุปรีะจ้-าทางอีย&รี �มถุนี้นี้เปBยกโชำก โดยท � ม. คนี้ข"บุ และ ศึ. เอีงก7มอีงไมเห7นี้ ด"งนี้ � ศึ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ท. หรี อีไม ติ!อีงรี"บุผู�ด เพราะเป*น่ผ.-ครอบ่ครองยาน่พาหน่ะที่��เด�น่ด-วยกิ0าล�งเคร��องจ้�กิรกิล

9. ท. เก�ดทะเลาะว่�ว่าทก"บุ ม. จ้�งคว่!ารีะเบุ�ดขว่ดท �อีย&ในี้ครีอีบุครีอีงขอีง ชำ. ขว่!างไปท � ม. บุาดเจ้7บุ ด"งนี้ � ท. หรี อี ชำ. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ม. ที่ . กิระที่0า ละเม�ดโดยใช-ระเบ่�ดขวดที่��อย.�ใน่ครอบ่ครองของ ช . เป*น่เคร��องม�อ ต-อง ร�บ่ผ�ดต�อ ม .

10. นี้ายสิายซึ่��งเป2นี้เจ้!าขอีงบุ!านี้และครีอีบุครีอีงแกCสิบุรีรีจ้�อีย&ในี้ถุ"งและใชำ!ห�งติ!มในี้ครี"ว่ ขณะท �นี้างสิายนี้อีนี้หล"บุ ถุ"งแกCสิรีะเบุ�ด ไฟ้ไหม!รี�กลามไปย"งบุ!านี้ขอีงนี้างสิ�ดท �อีย&ใกล!เค ยงก"นี้เสิ ยหาย ด"งนี้ � น่างสิายต-องร�บ่ผ�ดต�อน่างสิ�ดหร�อไม� ต-องร�บ่ผ�ด เพราะเป*น่ผ.-ครอบ่ครองแกิ>สิอ�น่เป*น่ ที่ร�พย)อ�น่ตรายโดยสิภาพ

หน่�วยที่�� 14 ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อละเม�ดและน่�รโที่ษกิรรม

1. คว่ามม�งหมายในี้การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ อี"นี้เป2นี้หล"กการีพ่ �นี้ฐานี้ก7ค อีให!ผู&!เสิ ยหาย กล"บุค นี้สิ&ฐานี้ะเด�มเม �อีย"งไมม การีกรีะท-าละเม�ด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

144

ศึาลเป2นี้ผู&!ว่�นี้�จ้ฉ"ยว่าคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ะพ่�งใชำ!โดยสิถุานี้ใดเพ่ ยงใดติามสิมคว่รีแกพ่ฤติ�การีณ.และคว่ามรี!ายแรีงแหงละเม�ด

2. กรีณ ทรี"พ่ย.ท-าลายลงหรี อีการีค นี้ติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย หรี อีเสิ �อีมเสิ ยลงโดยอี�บุ"ติ�เหติ�บุ�คคลผู&!ติ!อีงค นี้ทรี"พ่ย.ก7ติ!อีงรี"บุผู�ด และผู&!ติ!อีงเสิ ยหายม สิ�ทธิ�เรี ยกดอีกเบุ �ยในี้รีาคาทรี"พ่ย.ด!ว่ย

3. เม �อีบุ�คคลผู&!ท-าละเม�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้แกผู&!ครีอีงทรี"พ่ย. ก7หล�ดพ่!นี้จ้ากหนี้ �

4. ในี้กรีณ ท-าให!ติาย ติ!อีงชำดใชำ!คาปลงศึพ่ คาใชำ!จ้ายอี"นี้จ้-าเป2นี้อียางอี �นี้ คารี"กษาพ่ยาบุาล คาท �ติ!อีงขาดปรีะโยชำนี้. คาขาดไรี!อี�ปการีะติามกฎหมาย

5. ในี้กรีณ ท-าให!เสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าม"ย ติ!อีงชำดใชำ!คาใชำ!จ้ายอี"นี้ได!เสิ ยไป และคาเสิ ยหายเพ่ �อีการีท �เสิ ยคว่ามสิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้

6. ในี้กรีณ ท-าให!ติายหรี อีเสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าม"ยหรี อีเสิรี ภาพ่ บุ�คคลผู&!ติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกบุ�คคลภายนี้อีกเพ่ �อีการีท �เขาขาดแรีงงานี้

7. ในี้กรีณ ท-าให!เสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าคติหรี อีเสิรี ภาพ่ ผู&!เสิ ยหายยอีมเรี ยกรี!อีงเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางอี �นี้อี"นี้ม�ใชำติ"ว่เง�นี้ได!อี ก ศึาลม อี-านี้าจ้สิ"�งให!บุ�คคลท �ท-าให!เขาติ!อีงเสิ ยหายแกชำ �อีเสิ ยงจ้"ดการีติามคว่รีเพ่ �อีท-าให!ชำ �อีเสิ ยงกล"บุค นี้ด

8. การีฟ้?อีงรี!อีงเรี ยกคาเสิ ยหายติ!อีงฟ้?อีงเสิ ยภายในี้ก-าหนี้ดอีาย�คว่าม ติามแติกรีณ ท �กฎหมายก-าหนี้ด

9. นี้�รีโทษกรีรีมค อีข!อีแก!ติ"ว่ซึ่��งท-าให!ผู&!กรีะท-าไมติ!อีงรี"บุผู�ดฐานี้ละเม�ด

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่1. การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ไมใชำเพ่ ยงการีค นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้

การีใชำ!รีาคาหรี อีคาเสิ ยหายเทานี้"�นี้ แติเป2นี้เรี �อีงให!ผู&!เสิ ยหายกล"บุค นี้สิ&ฐานี้ะเด�ม หรี อีใกล!เค ยงก"บุฐานี้ะเด�มมากท �สิ�ดท �จ้ะท-าได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

145

2. การีใชำ!ค าสิ�นี้ไหมทดแทนี้รีว่มถุ�งการีท �ติ!อีงขาดผูลปรีะโยชำนี้.และก-าไรีท �คว่รีจ้ะได!ด!ว่ย

3. การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้อี"นี้เป2นี้คาเสิ ยหายรีว่มท"�งคาเสิ ยหายในี้คว่ามเสิ ยหายท �ค-านี้ว่ณ เป2นี้ติ"ว่เง�นี้ได!หรี อีไมอีาจ้ค-านี้ว่ณเป2นี้ติ"ว่เง�นี้ได!ด!ว่ย

4. การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติ!อีงเสิ ยดอีกเบุ �ยในี้หนี้ �เง�นี้ในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดด!ว่ย

5. ศึาลเป2นี้ผู&!ว่�นี้�จ้ฉ"ยว่าจ้ะพ่�งชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ก"นี้สิถุานี้ใด เพ่ ยงใด ติามคว่รีแกพ่ฤติ�การีณ. และคว่ามรี!ายแรีงแหงละเม�ด

ล�กิษณะค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรีการีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้หมายคว่ามว่า ให!ผู&!เสิ ยหายกล"บุค นี้สิ&ฐานี้ะ

เด�มเม �อีย"งไมม การีกรีะท-าละเม�ด ให!ผู&!เสิ ยหายได!กล"บุค นี้ใกล!เค ยงก"บุฐานี้ะเด�มมากท �สิ�ดท �จ้ะท-าได! ถุ!าไมม ทางอี �นี้ก7ติ!อีงใชำ!ก"นี้เป2นี้เง�นี้อี"นี้เป2นี้ว่�ธิ ชำดใชำ!ก"นี้โดยท"�ว่ไป ในี้เม �อีไมสิามารีถุหาว่�ธิ อี �นี้ใดให!ด กว่านี้ �ได!

ก. ปล&กสิรี!างโรีงเรี อีนี้รี�กล-�าเข!าไปในี้ท �ด�นี้ขอีง ข. โดยละเม�ด ด"งนี้ � ข.

จ้ะให! ก. รี �อีโรีงเรี อีนี้อีอีกไปได!หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใดข. ให! ก. รี �อีโรีงเรี อีนี้อีอีกไปได! เพ่รีาะเป2นี้การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

อียางหนี้��ง โดยให!ผู&!เสิ ยหายกล"บุค นี้สิ&ฐานี้ะเด�มเม �อีย"งไมม การีกรีะท-าละเม�ด

กิารว�น่�จ้ฉ้�ยใน่กิารชดใช-ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เม �อีว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2525 ค. ข"บุรีถุยนี้ติ.ชำนี้รีถุขอีง ง. โดยปรีะมาท

เล�นี้เลอี รีถุขอีง ง. เสิ ยหายติ!อีงเสิ ยคาซึ่อีม 15,000 บุาท ติ!อีงใชำ!เว่ลาซึ่อีมปรีะมาณ 20 ว่"นี้ รีะหว่างนี้"�นี้ ง. จ้ะติ!อีงเสิ ยคาเชำารีถุผู&!อี �นี้ข"บุใชำ!งานี้อี กว่"นี้ละ 200 บุาท รีว่มเป2นี้เง�นี้ 4,000 บุาท แติ ง. ย"งไมท"นี้ซึ่อีมรีถุ ย"งไมท"นี้ได!เชำารีถุ พ่อีว่"นี้ท � 5 ติ�ลาคม 2525 ก7มาฟ้?อีงเรี ยกคาเสิ ยหายด"งกลาว่จ้าก ค.

รีว่ม 19,000 บุาท พ่รี!อีมด!ว่ยดอีกเบุ �ยในี้อี"ติรีารี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปB นี้"บุแติ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

146

ว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2525 จ้นี้กว่า ค. จ้ะใชำ!เง�นี้เสิรี7จ้ ทานี้เห7นี้ว่า ง. ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงเง�นี้จ้-านี้ว่นี้ติางๆ ด"งกลาว่หรี อีไม

ง. ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายในี้คาซึ่อีมรีถุ คาเชำารีถุได! แม!เป2นี้คาซึ่อีม คาเชำาก7ย"งม�ได!จ้ายไป ซึ่��งเป2นี้คว่ามเสิ ยหายในี้อีนี้าคติ ก7เรี ยกรี!อีงเอีาได! พ่รี!อีมด!ว่ยดอีกเบุ �ยรี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปBนี้"บุแติว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2525 อี"นี้เป2นี้ว่"นี้ละเม�ดติามมาติรีา 206 224

มาตรา 206 ในี้กรีณ หนี้ �อี"นี้เก�ดแติม&ลละเม�ด ล&กหนี้ �ได!ชำ �อีว่าผู�ดนี้"ด มาแติเว่ลาท �ท-าละเม�ด

มาตรา 224 หนี้ �เง�นี้นี้"�นี้ ทานี้ให!ค�ดดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างเว่ลาผู�ดนี้"ด รี!อียละเจ้7ดก��งติอีปB ถุ!าเจ้!าหนี้ �อีาจ้จ้ะเรี ยกดอีกเบุ �ยได!สิ&งกว่านี้"�นี้ โดย อีาศึ"ยเหติ�อียางอี �นี้อี"นี้ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ก7ให!คงสิงดอีกเบุ �ยติอีไปติามนี้"�นี้

ทานี้ห!ามม�ให!ค�ดดอีกเบุ �ยซึ่!อีนี้ดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดการีพ่�สิ&จ้นี้.คาเสิ ยหายอียางอี �นี้นี้อีกกว่านี้"�นี้ ทานี้อีนี้�ญาติให!พ่�สิ&จ้นี้.ได!

กิรณ�ที่ร�พย)ที่0าลายลงหร�อกิารค�น่ตกิเป*น่พ-น่ว�สิ�ยหร�อเสิ��อมเสิ�ยลงโดยอ�บ่�ต�เหต�และดอกิเบ่��ยใน่ราคาที่ร�พย)

1. บุ�คคลผู&!จ้-าติ!อีงค นี้ทรี"พ่ย.ติ!อีงรี"บุผู�ดติลอีดถุ�งการีท �ทรี"พ่ย.ท-าลายลงโดยอี�บุ"ติ�เหติ� หรี อีการีค นี้ทรี"พ่ย.ติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะเหติ�อียางอี � นี้โดยอี�บุ"ติ�เหติ� หรี อีทรี"พ่ย.นี้"�นี้เสิ �อีมเสิ ยลงโดยอี�บุ"ติ�เหติ�

2. ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายม สิ�ทธิ�เรี ยกดอีกเบุ �ยในี้รีาคาทรี"พ่ย.ค�ดติ"�งแติเว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �ง แหงการีปรีะมาณรีาคา

3. เว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีปรีะมาณรีาคา จ้ะเป2นี้เว่ลาใดในี้เว่ลาใดก7ได!รีะหว่างผู�ดนี้"ด

กิรณ�ที่ร�พย)ที่0าลายลงหร�อกิารค�น่ตกิเป*น่พ-น่ว�สิ�ยหร�อเสิ��อมเสิ�ยลงโดยอ�บ่�ต�เหต�

ติามมาติรีา 439 ท �ว่าด!ว่ยทรี"พ่ย.ท-าลายลงหรี อีเสิ �อีมเสิ ยลง ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี

ทรี"พ่ย.ท-าลายลงหมายคว่ามว่า ทรี"พ่ย.เสิ ยหายท"�งหมด สิว่นี้ทรี"พ่ย.เสิ �อีมเสิ ยลงนี้"�นี้ หมายคว่ามว่าย"งเป2นี้ว่�สิ"ยท �จ้ะค นี้ได!อีย& แติได!รี"บุคว่ามเสิ ยหาย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

147

มาตรา 439 บุ�คคลผู&!จ้-าติ!อีงค นี้ทรี"พ่ย.อี"นี้ผู&!อี � นี้ติ!อีงเสิ ยไปเพ่รีาะละเม�ดแหงตินี้นี้"�นี้ ย"งติ!อีงรี"บุผู�ด ชำอีบุติลอีดถุ�งการีท �ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ท-าลายลง โดยอี�บุ"ติ�เหติ�หรี อีการีค นี้ทรี"พ่ย.ติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะเหติ�อียางอี � นี้โดยอี�บุ"ติ�เหติ� หรี อีทรี"พ่ย.นี้"�นี้เสิ �อีมเสิ ยลงโดยอี�บุ"ติ�เหติ�นี้"�นี้ด!ว่ย เว่!นี้แติเม �อี การีท �ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท-าลาย หรี อีติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะค นี้หรี อีเสิ �อีมเสิ ยนี้"�นี้ ถุ�งแม!ว่าจ้ะม�ได!ม การีท-าละเม�ด ก7คงจ้ะติ!อีงติกไปเป2นี้อียางนี้"�นี้อีย&เอีง

กิารเร�ยกิดอกิเบ่��ยใน่ราคาที่ร�พย)กิรณ�ที่ร�พย)บ่�บ่สิลายท �ว่ามาติรีา 225 440 ใชำ!เฉพ่าะกรีณ ท �เป2นี้ดอีกเบุ �ยในี้รีาคาทรี"พ่ย.

นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรีเข!าใจ้ว่าไมเก �ยว่ก"บุรีาคาทรี"พ่ย.ท �จ้ะติ!อีงใชำ!เป2นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้แก

ก"นี้ ซึ่��งแม!ติอีนี้หล"งรีาคาทรี"พ่ย.จ้ะลดลงหรี อีเพ่��มข��นี้ก7ติ!อีงใชำ!รีาคาเด�มอีย&นี้" �นี้เอีง แติสิ-าหรี"บุดอีกเบุ �ยท �จ้ะค�ดก"นี้นี้"�นี้ มาติรีา 225 440 เป2นี้ข!อียกเว่!นี้มาติรีา 224 ท �ว่าค�ดดอีกเบุ �ยในี้รีะหว่างเว่ลาผู�ดนี้"ด เป2นี้ให!ค�ดดอีกเบุ �ยติ"�งแติเว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีปรีะมาณรีาคาก"นี้

ค-าว่า เสิ �อีมเสิ ยไป“ ” และ เสิ �อีมเสิ ยลง“ ” ติามมาติรีา 225 นี้"�นี้ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี

ค-าว่า เสิ �อีมเสิ ยไป“ ” ในี้มาติรีา 225 ติอีนี้แรีกหมายถุ�งสิ&ญเสิ ยหรี อีหล�ดม อีไป ติางก"บุค-าว่า เสิ �อีมเสิ ยลง“ ” ในี้มาติรีา 225 ติอีนี้หล"งซึ่��งหมายถุ�งว่"ติถุ�หรี อีทรี"พ่ย.เสิ �อีมลงเลว่ลง จ้�งท-าให!รีาคาติกติ-�า

ท �ว่า เว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีปรีะมาณรีาคา“ ” ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรี

เข!าใจ้ว่าจ้ะค�ดเอีารีาคาทรี"พ่ย.ท �ข��นี้ลงอีย&ในี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดในี้เว่ลาไหนี้ก7ได! เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีปรีะมาณรีาคา

ท �กลาว่ว่า เว่ลาอี"นี้เป2นี้ฐานี้ท �ติ" �งแหงการีกะปรีะมาณรีาคาก7ค อี“ เว่ลาท �ท-าละเม�ดนี้"�นี้เอีง” ทานี้เห7นี้ด!ว่ยหรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

148

มาตรา 225 ถุ!าล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีรีาคาว่"ติถุ� อี"นี้ได!เสิ �อีมเสิ ยไปรีะหว่างผู�ดนี้"ดก7ด หรี อีว่"ติถุ�อี"นี้ไมอีาจ้สิงมอีบุได! เพ่รีาะเหติ�อียางใดอียางหนี้��งอี"นี้เก�ดข��นี้รีะหว่างผู�ดนี้"ดก7ด ทานี้ว่าเจ้!าหนี้ �จ้ะเรี ยกดอีกเบุ �ยในี้จ้-านี้ว่นี้ท �จ้ะติ!อีงใชำ!เป2นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ ค�ดติ"�งแติ เวลาอ�น่เป*น่ฐาน่ที่��ต��งแห�งกิารกิะประมาณราคาน่��น่ ก7ได! ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งการีท �ล&กหนี้ �จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ เพ่ �อีการีท �รีาคาว่"ติถุ�ติกติ-�าเพ่รีาะว่"ติถุ�นี้"�นี้เสิ �อีมเสิ ยลงในี้รีะหว่างเว่ลาท �ผู�ดนี้"ดนี้"�นี้ด!ว่ย

เม � อีว่"นี้ท � 1 มกรีาคม 2524 ก. ล"กเครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ไปจ้าก ข.

เครี �อีงหนี้��ง ขณะนี้"�นี้ม รีาคา 15,000 บุาท ติอีมาเม �อีว่"นี้ท � 1 ม นี้าคม 2524

รีะหว่างท � ก. ครีอีบุครีอีงอีย&นี้" �นี้ รีาคาเครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ได!ข��นี้ไปถุ�ง 24,000 บุาท เครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ได!เก�ดเพ่ล�งไหม!โดยอี�บุ"ติ�เหติ�เม � อี 1

พ่ฤษภาคม 2524 เม �อีว่"นี้ท � 1 ม�ถุ�นี้ายนี้ 2524 ข. จ้�งมาเรี ยกรี!อีงให! ก.

ชำดใชำ!รีาคาโดยค�ดจ้ากรีาคา 20,000 บุาท ในี้ว่"นี้ท � 1 ก�มภาพ่"นี้ธิ. 2524 เป2นี้เกณฑ์.และเรี ยกดอีกเบุ �ยรี!อียละเจ้7ดครี��งติอีปBในี้จ้-านี้ว่นี้เง�นี้ด"งกลาว่ติ"�งแติว่"นี้ท � 1 ก�มภาพ่"นี้ธิ. 2524 ด"งนี้ � ทานี้เห7นี้ว่า ข. จ้ะเรี ยกเอีาได!หรี อีไม

ข. ยอีมเรี ยกรี!อีงให! ก. ใชำ!รีาคาเครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ได!เพ่ ยง 15,000

บุาท ไมใชำ 20,000 บุาท เพ่รีาะขณะล"กไปเครี �อีงรี"บุโทรีท"ศึนี้.ม รีาคาเพ่ ยง 15,000 บุาท แติ ข. อีาจ้เรี ยกดอีกเบุ �ยในี้รีาคา 20,000 บุาท ได!ติ"�งแติว่"นี้ท � 1 ก�มภาพ่"นี้ธิ. 2524 เป2นี้ติ!นี้ไป

กิารใช-ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่แกิ�ผ.-ครองที่ร�พย)และความผ�ดของผ.-ต-องเสิ�ยหาย

1. เม �อีบุ�คคลผู&!ท-าละเม�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้แกผู&!ครีอีงทรี"พ่ย.ในี้การีท-าละเม�ด บุ�คคลนี้"�นี้เป2นี้อี"นี้หล�ดพ่!นี้ไป เพ่รีาะการีท �ได!ใชำ!ให!นี้" �นี้

2. ถุ!าผู&!เสิ ยหายได!ม สิว่นี้ท-าคว่ามผู�ดด!ว่ย หนี้ �อี"นี้จ้ะติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติ!อีงอีาศึ"ยพ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ปรีะมาณ ข!อีสิ-าค"ญก7ค อีคว่ามเสิ ยหายได!เก�ดข��นี้เพ่รีาะฝ่$ายไหนี้เป2นี้ผู&!กอีย��งหยอีนี้กว่าก"นี้เพ่ ยงใด

กิารใช-ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่แกิ�ผ.-ครองที่ร�พย)

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

149

ก. รี"บุฝ่ากรีถุยนี้ติ.ไว่!จ้าก ข. ค. ข"บุรีถุยนี้ติ.ชำนี้รีถุขอีง ข. ท � ก. ข"บุโดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ค. ชำดใชำ!คาเสิ ยหายให!แก ก. เรี ยบุรี!อียไปแล!ว่ ด"งนี้ � ค.

จ้ะหล�ดพ่!นี้จ้ากคว่ามรี"บุผู�ดในี้การีชำดใชำ!คาเสิ ยหายให!แก ข. หรี อีไมก. ผู&!ครีอีงรีถุยนี้ติ.ขอีง ข. ในี้ขณะท �ข"บุ เม � อี ค. ชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหม

ทดแทนี้ให!แก ก. ไปแล!ว่ ค. จ้�งหล�ดพ่!นี้ไมติ!อีงชำ-ารีะให!แก ข. อี ก

ความผ�ดของผ.-ต-องเสิ�ยหายบุทบุ"ญญ"ติ�ติามมาติรีา 442 223 ม คว่ามสิ"มพ่"นี้ธิ.ก"บุบุทบุ"ญญ"ติ�

มาติรีา 438 ปรีะการีใดบุ!างติามมาติรีา 438 ศึาลม อี-า นี้าจ้ก-า หนี้ดคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติาม

พ่ฤติ�การีณ.และคว่ามรี!ายแรีงแหงละเม�ด กรีณ ผู&!เสิ ยหายม สิว่นี้ท-าผู�ดกอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายข��นี้ด!ว่ย ศึาลยอีมก-าหนี้ดให!ลดลงได!ติามสิว่นี้ ซึ่��งมาติรีา 442 ได!บุ"ญญ"ติ�ให!นี้-ามาติรีา 223 มาใชำ!บุ"งค"บุโดยอีนี้�โลม ยอีมเป2นี้ไปติามหล"กการีติามมาติรีา 438 นี้"�นี้เอีง

มาตรา 223 ถุ!าฝ่$ายผู&!เสิ ยหายได!ม สิว่นี้ท-าคว่ามผู�ดอียางใด อียางหนี้��งกอีให!เก�ดคว่ามเสิ ยหายด!ว่ยไซึ่รี! ทานี้ว่าหนี้ �อี"นี้จ้ะติ!อีงใชำ! คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้แกฝ่$ายผู&!เสิ ยหายมากนี้!อียเพ่ ยงใดนี้"�นี้ ติ!อีงอีาศึ"ย พ่ฤติ�การีณ.เป2นี้ปรีะมาณ ข!อีสิ-าค"ญก7ค อีว่าคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ได!เก�ดข��นี้ เพ่รีาะฝ่$ายไหนี้เป2นี้ผู&!กอีย��งหยอีนี้กว่าก"นี้เพ่ ยงไรี

ว่�ธิ เด ยว่ก"นี้นี้ � ทานี้ให!ใชำ!แม!ท"�งท �คว่ามผู�ดขอีงฝ่$ายผู&!ท �เสิ ยหายจ้ะม แติเพ่ ยงละเลยไมเติ อีนี้ล&กหนี้ �ให!รี& !สิ�กถุ�งอี"นี้ติรีาย แหงการีเสิ ยหาย อี"นี้เป2นี้อียางรี!ายแรีงผู�ดปกติ� ซึ่��งล&กหนี้ �ไมรี& !หรี อีไมอีาจ้จ้ะรี& !ได! หรี อีเพ่ ยงแติละเลยไมบุ-าบุ"ดปAดป?อีง หรี อีบุรีรีเทาคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ด!ว่ย อีนี้��งบุทบุ"ญญ"ติ�แหง มาตรา 220 นี้"�นี้ ทานี้ให!นี้-ามาใชำ!บุ"งค"บุด!ว่ยโดยอีนี้�โลม

มาตรา 438 คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ะพ่�งใชำ!โดยสิถุานี้ใดเพ่ ยงใดนี้"�นี้ ให!ศึาลว่�นี้�จ้ฉ"ยติามคว่รีแกพ่ฤติ�การีณ.และคว่ามรี!ายแรีงแหงละเม�ด

อีนี้��ง คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"�นี้ได!แกการีค นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้อี"นี้ผู&!เสิ ยหายติ!อีงเสิ ยไปเพ่รีาะละเม�ด หรี อีใชำ!รีาคาทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้รีว่มท"�งคาเสิ ยหาย อี"นี้จ้ะพ่�งบุ"งค"บุให!ใชำ!เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางใด ๆ อี"นี้ได!กอีข��นี้นี้"�นี้ด!ว่ย

มาตรา 442 ถุ!าคว่ามเสิ ยหายได!เก�ดข��นี้เพ่รีาะคว่ามผู�ดอียางหนี้��ง อียางใดขอีงผู&!ติ!อีงเสิ ยหายปรีะกอีบุด!ว่ยไซึ่รี! ทานี้ให!นี้-าบุทบุ"ญญ"ติ� แหง มาตรา 223 มาใชำ!บุ"งค"บุ โดยอีนี้�โลม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

150

ติามมาติรีา 442 223 ศึาลจ้ะไมให!จ้-าเลยชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เสิ ยเลยจ้ะได!หรี อีไม

ติ"ว่อียางเชำนี้ ก. ติ!อีงการีท �จ้ะหยอีกล!อีก"บุ ข. หญ�งสิาว่ท �ไมเคยรี& !จ้"กก"นี้มากอีนี้ จ้�งจ้"บุแก!มขอีง ข. เลนี้ ข. เก�ดโทสิะจ้�งติบุหนี้!า ก. ด"งนี้ � ก. มาฟ้?อีง ข. เป2นี้จ้-าเลยติอีศึาลเรี ยกคาเสิ ยหาย ถุ!าทานี้เป2นี้ศึาลจ้ะพ่�จ้ารีณาพ่�พ่ากษาให! ข. ชำดใชำ!คาเสิ ยหายให!แก ก. หรี อีไม เพ่รีาะเหติ�ใด

ติามมาติรีา 442 และ 223 ศึาลจ้ะไมให!จ้-า เลยชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เสิ ยเลยก7ยอีมได! ติามติ"ว่อียาง ข!าพ่เจ้!าเป2นี้ศึาลจ้ะไมพ่�พ่ากษาให! ข.

ติ!อีงชำดใชำ!คาเสิ ยกายแก ก. เพ่รีาะ ก. ม สิว่นี้ผู�ดอีย&ด!ว่ย โดยเหติ�ท �ไปจ้"บุแก!มขอีง ข. ท-าให! ข. บุ"นี้ดาลโทสิะ จ้�งติบุหนี้!า ก.

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่ใน่กิรณ�ที่0าให-ตายเพราะกิารขาดไร-อ�ปกิาระตามกิฎหมาย

1. ในี้กรีณ ท-าให!เขาติาย คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!แกคาปลงศึพ่ รีว่มท"�งคาใชำ!จ้ายอี"นี้จ้-าเป2นี้อียางอี �นี้ๆ

2. ถุ!าม� ได!ติายท"นี้ท ค าสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!แกค ารี"กษาพ่ยาบุาล รีว่มท"�งคาเสิ ยหายท �ติ!อีงขาดปรีะโยชำนี้.ท-ามาหาได! เพ่รีาะไมสิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้ด!ว่ย

3. บุ�คคลภายนี้อีกท �ติ!อีงขาดไรี!ผู&!อี�ปการีะติามกฎหมายชำอีบุท �จ้ะได!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ด!ว่ย

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่กิรณ�ที่0าให-ตายก. ติายเพ่รีาะถุ&ก ก. ย�งโดยละเม�ด ข. ซึ่��งเป2นี้ทายาทขอีง ก. ได!พ่�มพ่.

หนี้"งสิ อีแจ้กในี้งานี้ศึพ่ขอีง ก. หมดเง�นี้ไป 10,000 บุาท ด"งนี้ � ข. จ้ะเรี ยกให! ค. ชำดใชำ!ให!แกตินี้ได!หรี อีไม

ถุ!าหากเป2นี้คาใชำ!จ้ายติามสิมคว่รีแกฐานี้ะขอีง ก. ถุ อีว่าเป2นี้คาใชำ!จ้ายอี"นี้จ้-าเป2นี้อียางอี �นี้ติามมาติรีา 443 ว่รีรีคแรีก

มาตรา 443 ในี้กรีณ ท-าให!เขาถุ�งติายนี้"�นี้ คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!แก คาปลงศึพ่ รีว่มท"�งคาใชำ!จ้ายอี"นี้จ้-าเป2นี้อียางอี �นี้ ๆ อี กด!ว่ย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

151

ถุ!าม�ได!ติายในี้ท"นี้ท คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!แกคารี"กษาพ่ยาบุาล รีว่มท"�งคาเสิ ยหายท �ติ!อีงขาดปรีะโยชำนี้.ท-ามาหาได!เพ่รีาะไมสิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้นี้"�นี้ด!ว่ย

ถุ!าว่าเหติ�ท �ติายลงนี้"�นี้ท-าให!บุ�คคลหนี้��งคนี้ใดติ!อีงขาดไรี!อี�ปการีะติามกฏิหมายไปด!ว่ยไซึ่รี! ทานี้ว่าบุ�คคลคนี้นี้"�นี้ชำอีบุท �จ้ะได!รี"บุคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อกิารขาดไร-อ�ปกิาระตามกิฎหมายท �ว่า การีขาดไรี!อี�ปการีะติามกฎหมาย“ ” นี้"�นี้ ทานี้เข!าใจ้ว่าอียางไรีเข!าใจ้ว่าม ติ"ว่บุทกฎหมายให!จ้-าติ!อีงอี�ปการีะเล �ยงด&ก"นี้ เชำนี้บุ�ติรีจ้-าติ!อีง

อี�ปการีะเล �ยงด&บุ�ดา มารีดา (มาติรีา 1563) เป2นี้ติ!นี้

ก. ข. เป2นี้เพ่ �อีนี้ก"นี้ ก. เคยขอีเง�นี้ ข. ใชำ!บุอียๆ ติอีมา ข. ถุ&ก ค. ฆาติายโดยละเม�ด ท-าให! ก. ไมอีาจ้ได!รี"บุเง�นี้จ้าก ข. อี ก ด"งนี้ � ก. จ้ะเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้าก ค. เนี้ �อีงจ้ากตินี้ไมอีาจ้ขอีเง�นี้จ้าก ข. ได!อี ก จ้ะได!หรี อีไม

ก. ก"บุ ข. เป2นี้เพ่ ยงเพ่ �อีนี้ก"นี้ การีท � ก. เคยขอีเง�นี้ ข. ใชำ!บุอียๆ ไมใชำการีอี�ปการีะเล �ยงด&ติามกฎหมาย ก. จ้ะเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้าก ค. ไมได!

นี้. เป2นี้บุ�ติรีผู&!เยาว่.ขอีง จ้. โดย นี้. ได!รี"บุมรีดกเป2นี้บุ!านี้เชำาจ้ากยาขอีง นี้. เป2นี้จ้-านี้ว่นี้หลายหล"ง นี้. ใชำ!คาเชำาท �ได!รี"บุใชำ!จ้ายในี้การีก�นี้อีย&และการีศึ�กษาเลาเรี ยนี้ จ้นี้ไมติ!อีงขอีเง�นี้จ้าก จ้. ใชำ!จ้ายแติปรีะการีใด จ้. ถุ&ก สิ. ย�งติายโดยละเม�ด ด"งนี้ � จ้ะเรี ยกรี!อีงคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ในี้การีท �ตินี้ติ!อีงขาดไรี!อี�ปการีะจ้าก จ้. บุ�ดาจ้าก สิ. ได!หรี อีไม

นี้. เรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้าก สิ. ในี้การีท �ตินี้ติ!อีงขาดไรี!อี�ปการีะจ้าก จ้. บุ�ดาได! แม! นี้. ไมจ้-าติ!อีงได!รี"บุเง�นี้จ้าก จ้. เป2นี้คาใชำ!จ้ายก7ติาม

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อความเสิ�ยหายแกิ�ร�างกิายหร�ออน่าม�ยหร�อกิารที่��ขาดแรงงาน่

1. ในี้กรีณ ท-าให!เสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าม"ย ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายชำอีบุท �จ้ะได!รี"บุชำดใชำ!คาใชำ!จ้ายอี"นี้ตินี้ติ!อีงเสิ ยไปและคาเสิ ยหายเพ่ � อีการีท �เสิ ยคว่าม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

152

สิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้สิ��นี้เชำ�ง หรี อีแติบุางสิว่นี้ท"�งในี้เว่ลาปAจ้จ้�บุ"นี้และในี้อีนี้าคติ

2. ในี้กรีณ ท �ท-าให!เขาติาย หรี อีเสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าม"ย หรี อีเสิ ยหายแกเสิรี ภาพ่ ถุ!าผู&!ติ!อีงเสิ ยหายม คว่ามผู&กพ่"นี้ติามกฎหมาย ติ!อีงท-างานี้ให!เป2นี้ค�ณแกบุ�คคลภายในี้ครี"ว่เรี อีนี้หรี อีอี�ติสิาหกรีรีมขอีงบุ�คคลภายนี้อีก บุ�คคลผู&!ติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"�นี้จ้ะติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกบุ�คคลภายนี้อีกเพ่ �อีการีท �เขาขาดแรีงงานี้อี"นี้นี้"�นี้ไปด!ว่ย

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อความเสิ�ยหายแกิ�ร�างกิายหร�ออน่าม�ยก. ถุ&ก ข ท-ารี!ายรีางกายได!รี"บุอี"นี้ติรีายสิาห"สิโดยละเม�ด ก. นี้อีนี้ป$ว่ย

อีย&ท �บุ!านี้ จ้�งจ้!าง ค. เป2นี้คนี้ครี"ว่ปรีงอีาหารีให!ก�นี้ชำ"�ว่ครีาว่ เพ่รีาะ ก. ไมอีาจ้ท-าได!เอีงติามปกติ� ด"งนี้ � ก. จ้ะเรี ยกคาใชำ!จ้ายในี้การีท �ติ!อีงจ้!าง ค. เป2นี้คนี้ครี"ว่ท-าอีาหารีให!ก�นี้ได!หรี อีไม

เรี ยกได!ติามมาติรีา 444 ว่รีรีคแรีก ผู&!เสิ ยหายชำอีบุท �จ้ะได!ชำดใชำ!คาใชำ!จ้ายอี"นี้ตินี้ติ!อีงเสิ ยไป และคาเสิ ยหายเพ่ �อีการีท �เสิ ยคว่ามสิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้สิ��นี้เชำ�ง

มาตรา 444 ในี้กรีณ ท-าให!เสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าม"ยนี้"�นี้ ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายชำอีบุท �จ้ะได!ชำดใชำ!คาใชำ!จ้ายอี"นี้ตินี้ติ!อีงเสิ ยไปและคาเสิ ยหายเพ่ �อีการีท �เสิ ยคว่ามสิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้สิ��นี้เชำ�งหรี อีแติบุางสิว่นี้ท"�งในี้เว่ลาปAจ้จ้�บุ"นี้นี้"� นี้ แ ล ะ ใ นี้ เ ว่ ล า อี นี้ า ค ติ ด! ว่ ย

ถุ!าในี้เว่ลาท �พ่�พ่ากษาคด เป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยจ้ะหย"�งรี& !ได!แนี้ว่าคว่าม เสิ ยหายนี้"�นี้ได!ม แท!จ้รี�งเพ่ ยงใด ศึาลจ้ะกลาว่ในี้ค-าพ่�พ่ากษาว่าย"งสิงว่นี้ไว่!ซึ่��งสิ�ทธิ�ท �จ้ะแก!ไขค-าพ่�พ่ากษานี้"�นี้อี กภายในี้รีะยะเว่ลาไมเก�นี้สิอีงปBก7ได!

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อกิารที่��ขาดแรงงาน่สิ. จ้"บุ นี้. ซึ่��งเป2นี้ล&กจ้!างขอีงบุรี�ษ"ท จ้. ในี้โรีงงานี้อี�ติสิาหกรีรีมทอีผู!า

ขอีงบุรี�ษ"ท จ้. ไปก"กข"งไว่!โดยท � สิ. ก7ไมทรีาบุว่า นี้. เป2นี้ล&กจ้!างขอีงบุรี�ษ"ท จ้.

ท-าให! นี้. ไปท-างานี้ในี้โรีงงานี้ทอีผู!าให!บุรี�ษ"ท จ้. ไมได! ด"งนี้ � บุรี�ษ"ท จ้. จ้ะเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้าก สิ. ได!หรี อีไม

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

153

การีท � สิ. จ้"บุ นี้. ล&กจ้!างขอีง จ้. ไปก"กข"งเป2นี้กรีณ ท �ท-า ให! นี้. เสิ ยเสิรี ภาพ่ โดยเหติ�ท � สิ. ม คว่ามผู&กพ่"นี้ติามสิ"ญญาจ้!างแรีงงานี้ จ้ะติ!อีงท-าการีงานี้ให!แก จ้. จ้. จ้�งเรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ได!จ้าก สิ. ในี้การีท � จ้. ติ!อีงขาดแรีงงานี้ขอีง นี้. ไปติามมาติรีา 445

มาตรา 445 ในี้กรีณ ท-าให!เขาถุ�งติาย หรี อีให!เสิ ยหายแกรีางกาย หรี อีอีนี้าม"ยก7ด ในี้กรีณ ท-าให!เขาเสิ ยเสิรี ภาพ่ก7ด ถุ!าผู&!ติ!อีงเสิ ยหายม คว่ามผู&กพ่"นี้ติามกฎหมาย จ้ะติ!อีงท-าการีงานี้ให!เป2นี้ค�ณแกบุ�คคล ภายนี้อีกในี้ครี"ว่เรี อีนี้ หรี อีอี�ติสิาหกรีรีมขอีงบุ�คคลภายนี้อีกนี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ว่าบุ�คคลผู&!จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"�นี้จ้ะติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกบุ�คคลภายนี้อีก เพ่ �อีท �เขาติ!อีงขาดแรีงงานี้อี"นี้นี้"�นี้ไปด!ว่ย

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อความเสิ�ยหายอ�น่ม�ใช�ต�วเง�น่และกิารจ้�ดกิารเพ��อให-ช��อเสิ�ยงกิล�บ่ค�น่ด�

1. ในี้กรีณ ท �ท-าให!เขาเสิ ยหายแกรีางกายหรี อีอีนี้าม"ย หรี อีเสิรี ภาพ่ ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายยอีมเรี ยกรี!อีงเอีาคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางอี �นี้อี"นี้ม�ใชำติ"ว่เง�นี้ได!อี กด!ว่ย

2. ศึาลม อี-านี้าจ้สิ"�งให!บุ�คคลท �ท-าให!เขาติ!อีงเสิ ยหายแกชำ �อีเสิ ยงจ้"ดการีติามคว่รีเพ่ �อีท-าให!ชำ �อีเสิ ยงกล"บุค นี้ด

ค�าสิ�น่ไหมที่ดแที่น่เพ��อความเสิ�ยหายอ�น่ม�ใช�ต�วเง�น่กรีณ ด"งติอีไปนี้ �เป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เป2นี้ติ"ว่เง�นี้หรี อีไมเป2นี้ติ"ว่เง�นี้คาขาดปรีะโยชำนี้.ท-ามาหาได! เพ่รีาะไมสิามารีถุปรีะกอีบุการีงานี้ได!เป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เป2นี้ติ"ว่เง�นี้

คว่ามเจ้7บุปว่ดทนี้ท�กข.ทรีมานี้รีะหว่างรี"กษาพ่ยาบุาลเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �ไมเป2นี้ติ"ว่เง�นี้

คารี"กษาพ่ยาบุาลบุาดแผูลท �ติ!อีงถุ&กติ"ดแขนี้ขาเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �เป2นี้ติ"ว่เง�นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

154

การีท �เสิ ยแขนี้ขาท�พ่พ่ลภาพ่พ่�การีไปติลอีดชำ ว่�ติเป2นี้คว่ามเสิ ยหายท �ไมเป2นี้ติ"ว่เง�นี้

กิารจ้�ดกิารเพ��อให-ช��อเสิ�ยงค�น่ด�ก. กลาว่หม��นี้ปรีะมาท ข. ว่า ข. โกงเง�นี้บุรี�ษ"ทท � ข. ท-างานี้อีย& ด"งนี้ �

เม �อี ข. ฟ้?อีง ก. ติอีศึาล ก. จ้ะขอีให!ศึาลปรีะกาศึโฆษณาทางหนี้"งสิ อีพ่�มพ่.ว่า ท � ก. กลาว่นี้"�นี้ไมเป2นี้คว่ามจ้รี�ง จ้ะท-าได!หรี อีไม

ท-าได!ติามมาติรีา 447

มาตรา 447 บุ�คคลใดท-าให!เขาติ!อีงเสิ ยหายแกชำ �อีเสิ ยง เม �อีผู&!ติ!อีงเสิ ยหายรี!อีงขอี ศึาลจ้ะสิ"�งให!บุ�คคลนี้"�นี้จ้"ดการีติามคว่รีเพ่ �อีท-าให! ชำ �อีเสิ ยงขอีงผู&!นี้" �นี้กล"บุค นี้ด แทนี้ให!ใชำ!คาเสิ ยหายหรี อีท"�งให!ใชำ!คา เสิ ยหายด!ว่ยก7ได!

อาย�ความเร�ยกิร-องค�าเสิ�ยหาย1. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงขอีงเจ้!าขอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ในี้การีติ�ดติามและเอีาค นี้ซึ่��ง

ทรี"พ่ย.สิ�นี้ขอีงตินี้ ไมม ก-าหนี้ดอีาย�คว่าม แติติ!อีงม ติ"ว่ทรี"พ่ย.สิ�นี้ให!ติ�ดติามเอีาค นี้

2. อีาย�คว่ามติามมาติรีา 448 ใชำ!เฉพ่าะสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงในี้คาเสิ ยหายไมรีว่มถุ�งการีเรี ยกรี!อีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ค นี้ หรี อีเรี ยกรี!อีงให!รีะง"บุหรี อีเพ่�กถุอีนี้การีกรีะท-าละเม�ดท �ย"งม อีย& ไมติกอีย&ในี้บุ"งค"บุแหงอีาย�คว่ามติามมาติรีา 448

3. ติามมาติรีา 448 ไมจ้-าก"ดเฉพ่าะในี้กรีณ ท �ผู&!เสิ ยหายโดยติรีงเรี ยกรี!อีงเอีาคาเสิ ยหายจ้ากผู&!กรีะท-าละเม�ดหรี อีผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดในี้ม&ลละเม�ดเทานี้"�นี้ บุ�คคลอี �นี้ท �กฎหมายบุ"ญญ"ติ�ให!ม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงเอีาได! ยอีมม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงเอีาคาเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติม&ลละเม�ดติามมาติรีานี้ �ด!ว่ยเชำนี้ก"นี้

4. ผู&!จ้ะพ่�งใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้หมายถุ�งบุ�คคลท �ติ!อีงรี"บุผู�ดในี้การีกรีะท-าขอีงบุ�คคลอี �นี้ หรี อีในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้จ้ากทรี"พ่ย.ด!ว่ย

5. ติามมาติรีา 448 ใชำ!ติลอีดถุ�งสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายในี้คว่ามเสิ ยหายในี้อีนี้าคติด!ว่ย

6. สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายในี้ม&ลละเม�ดอี"นี้เป2นี้คว่ามผู�ดอีาญาให!เป2นี้ไปติามปรีะมว่ลกฎหมายว่�ธิ พ่�จ้ารีณาคว่ามอีาญา มาติรีา 51

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

155

สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องที่ร�พย)สิ�น่ค�น่เม �อีว่"นี้ท � 1 ติ�ลาติม 2524 ก. เชำารีถุยนี้ติ.ขอีง ข. ไปใชำ! ก-าหนี้ดสิง

ค นี้ว่"นี้ท � 1 พ่ฤศึจ้�กายนี้ 2524 ถุ�งก-าหนี้ด ก. ไมสิงค นี้ ย"งคงย�ดถุ อีและใชำ!รีถุอีย&ติลอีดมา ข. จ้�งติ!อีงไปเชำารีถุยนี้ติ.ขอีงผู&!อี �นี้เชำาม ก-าหนี้ดเว่ลา 3 เด อีนี้ ๆ ละ 3,000 บุาท ติอีมา 1 ก�มภาพ่"นี้ธิ. 2526 ข. มาฟ้?อีงเรี ยกรีถุค นี้จ้าก ก. และเรี ยกคาเสิ ยหายในี้คาเชำา 3 เด อีนี้ท � ก. ได!จ้ายไปรีว่มเป2นี้เง�นี้ 9,000

บุาท ก. ติอีสิ&!คด ว่าฟ้?อีงขอีง ข. ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ จ้ะเรี ยกรี!อีงเอีาไมได! ข!อีติอีสิ&!ขอีง ก. ฟ้Aงข��นี้หรี อีไม

สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงให!ค นี้รีถุยนี้ติ.ไมม อีาย�คว่าม เจ้!าขอีงทรี"พ่ย.สิ�นี้ยอีมฟ้?อีงเรี ยกค นี้ได!เสิมอี จ้�งไมเห7นี้ด!ว่ยก"บุข!อีติอีสิ&!ขอีง ก .

เม �อีถุ�งก-าหนี้ดสิงค นี้ ก. ไมสิงค นี้รีถุ กล"บุย�ดถุ อีและใชำ!รีถุอีย&ติลอีดมา จ้�งเป2นี้ละเม�ดติอี ข. ติ"�งแติเว่ลานี้"�นี้

สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายในี้คาเชำาท � ข. ได!จ้ายไปนี้"�นี้ ข. ม�ได!ฟ้?อีงเรี ยกเอีาภายในี้หนี้��งปB นี้"บุแติว่"นี้ท � ก. ไมสิงค นี้รีถุนี้"�นี้ สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องด�งกิล�าวจ้3งขาดอาย�ความ เห<น่ด-วยกิ�บ่ข-อต�อสิ.-ของ กิ .

สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องราคาที่ร�พย)สิ�น่หร�อเง�น่ที่��เอาไปโดยละเม�ดสิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายในี้รีาคาทรี"พ่ย.สิ�นี้ค นี้โดยม&ลละเม�ดนี้"�นี้ม

ก-าหนี้ดอีาย�คว่ามเทาใดขาดอีาย�คว่ามเม �อีพ่!นี้ปBหนี้��งนี้"บุแติว่"นี้ท �ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายรี& !ถุ�งการีละเม�ด

และรี& !ติ"ว่ผู&!จ้ะพ่�งติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ หรี อีเม �อีพ่!นี้สิ�บุปBนี้"บุแติว่"นี้ท-าละเม�ดมาตรา 448 สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายอี"นี้เก�ดแติม&ลละเม�ดนี้"�นี้ ทานี้

ว่าขาดอีาย�คว่ามเม �อีพ่!นี้ปBหนี้��งนี้"บุแติว่"นี้ท �ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายรี& !ถุ�งการีละเม�ด และรี& !ติ"ว่ผู&!จ้ะพ่�งติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ หรี อีเม �อีพ่!นี้สิ�บุปBนี้"บุแติว่"นี้ท-าละเม�ด

แติถุ!าเรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายในี้ม&ลอี"นี้เป2นี้คว่ามผู�ด ม โทษติามกฎหมาย ล"กษณะอีาญา และม ก-าหนี้ดอีาย�คว่ามทางอีาญายาว่กว่าท �กลาว่มา นี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ให!เอีาอีาย�คว่ามท �ยาว่กว่านี้"�นี้มาบุ"งค"บุ

สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องใน่ค�าเสิ�ยหาย

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

156

เม �อีว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2524 ข. ถุ&ก ก.ข"บุรีถุชำนี้รีถุขอีง ข. ได!รี"บุคว่ามเสิ ยหาย ย"งไมท"นี้ท � ข. จ้ะเอีารีถุไปซึ่อีม ได!รีอีอีย&จ้นี้ว่"นี้ท � 1 ม นี้าคม 2526

ท"�งๆ ท �รี& !ด แล!ว่ว่า ก. เป2นี้ผู&!ข"บุรีถุชำนี้ติ"�งแติว่"นี้นี้"�นี้ ข. มาฟ้?อีงรี!อีงคาซึ่อีมรีถุจ้าก ก. ค�ดเป2นี้เง�นี้ 6,000 บุาท ก. ให!การีติอีสิ&!ว่าคด โจ้ทก.ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ ทานี้เห7นี้ด!ว่ยก"บุข!อีติอีสิ&!ขอีง ก. หรี อีไม

แม! ข. จ้ะย"งไมนี้-ารีถุไปซึ่อีม ข. ก7ติ!อีงฟ้?อีงเรี ยกค!าเสิ ยหายในี้คว่ามเสิ ยหายค อีคาซึ่อีมท �จ้ะจ้ายภายในี้ว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2525 แติ ข. มาฟ้?อีงว่"นี้ท � 1 ม นี้าคม 2526 ท"�งๆ ท �รี& !แล!ว่ว่า ก. เป2นี้ผู�!ข"บุรีถุชำนี้ติ"�งแติว่"นี้นี้"�นี้ คด�ของ ข . จ้3งขาดอาย�ความแล-ว เห<น่ด-วยกิ�บ่ข-อต�อสิ.-ของ กิ .

ว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2524 สิ�นี้"ขขอีง ค. ก"ด จ้. บุาดเจ้7บุ ติ!อีงเสิ ยคารี"กษาไป 1,000 บุาท แติ จ้. ก7ไมรี& !ว่าเป2นี้สิ�นี้"ขขอีงใครี ติอีมามาว่"นี้ท � 1

พ่ฤศึจ้�กายนี้ 2524 จ้�งสิ บุรี& !ได!คว่ามว่าเป2นี้สิ�นี้"ขขอีง ค. ได!เจ้รีจ้าขอีคาเสิ ยหายจ้าก ค. 1,000 บุาท แติ ค. ก7ปฏิ�เสิธิว่าตินี้ม�ได!เป2นี้เจ้!าขอีงสิ�นี้"ข จ้นี้ว่"นี้ท � 1 ธิ"นี้ว่าคม 2525 จ้. จ้�งมาฟ้?อีง ค. เรี ยกคาเสิ ยหายในี้คารี"กษาท �ตินี้ได!เสิ ยไปแล!ว่ ค. ได!ติอีสิ&!ว่าคด ขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ จ้. โติ!แย!งว่าม�ใชำม&ลละเม�ดอี"นี้จ้ะม อีาย�ครีบุ 1 ปB แติเป2นี้เรี �อีงคว่ามผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. ทานี้เห7นี้ด!ว่ยก"บุข!อีติอีสิ&!ขอีง ค. หรี อีข!อีโติ!แย!งขอีง จ้. หรี อีไม

แม!จ้ะเป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดในี้คว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. อีาย�คว่ามท �จ้ะเรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายก7ยอีมติ!อีงอีย&ในี้บุ"งค"บุแหงมาติรีา 448 เชำนี้เด ยว่ก"นี้ จ้. สิ บุรี& !ว่าเป2นี้สิ�นี้"ขขอีง ค. เม �อีว่"นี้ท � 1 พ่ฤศึจ้�กายนี้ 2524 ก7ติ!อีงฟ้?อีงคด ภายในี้ว่"นี้ท � 1 พ่ฤศึจ้�กายนี้ 2525 แติ จ้. มาฟ้?อีงเรี ยกคาเสิ ยหายเม �อีว่"นี้ท � 1 ธิ"นี้ว่าคม 2525 คด ขอีง จ้. จ้�งขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ จ้3งเห<น่ด-วยกิ�บ่ข-อต�อสิ.-ของ ค . ไม�เห<น่ด-วยกิ�บ่ข-อโต-แย-งของ จ้ .

สิ�ที่ธิ�เร�ยกิร-องใน่ค�าเสิ�ยหายใน่ม.ลละเม�ดอ�น่เป*น่ความผ�ดที่างอาญา

ก. ข"บุรีถุยนี้ติ.ชำนี้รีถุขอีง ข. โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ด"งนี้ � การีท � ข. จ้ะเรี ยกรี!อีงคาเสิ ยหายม ก-าหนี้ดอีาย�คว่ามเม �อีไรี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

157

การีท-าให!เสิ ยทรี"พ่ย.โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ไมใชำคว่ามรี"บุผู�ดทางอีาญา แติเป2นี้คว่ามรี"บุผู�ดทางแพ่ง จ้�งม อีาย�คว่ามติามมาติรีา 448 ว่รีรีคแรีก

น่�รโที่ษกิรรม1. นี้�รีโทษกรีรีมค อีข!อีแก!ติ"ว่ซึ่��งบุ�คคลผู&!กรีะท-าไมติ!อีงรี"บุผู�ดฐานี้ละเม�ด2. บุ�คคลใดท �กรีะท-าการีป?อีงก"นี้โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมายหรี อีท-าติามค-าสิ"�ง

อี"นี้ชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ไมติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้3. บุ�คคลใดท-าบุ�บุสิลายหรี อีท-าลายทรี"พ่ย.สิ��งหนี้��งสิ��งใด เพ่ �อีบุ-าบุ"ดป?อีงก"นี้

ภย"นี้ติรีายซึ่��งม มาเป2นี้สิาธิารีณะโดยฉ�กเฉ�นี้ ฯลฯ ไมติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้4. บุ�คคลใดใชำ!ก-าล"งเพ่ �อีป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงตินี้ ถุ!าติามพ่ฤติ�การีณ.จ้ะขอีให!

ศึาลหรี อีเจ้!าหนี้!าท �ชำว่ยเหล อีให!ท"นี้ทว่งท ไมได! ฯลฯ ไมติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

5. ผู&!ครีอีงอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ชำอีบุท �จ้ะจ้"บุสิ"ติว่.ขอีงผู&!อี �นี้อี"นี้เข!ามาท-าคว่ามเสิ ยหายในี้อีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.นี้"�นี้ และย�ดไว่!เป2นี้ปรีะก"นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

กิารป=องกิ�น่และกิารกิระที่0าตามค0าสิ��งอ�น่ชอบ่ด-วยกิฎหมายก. ข. เก�ดโติ!เถุ ยงก"นี้ในี้รี!านี้อีาหารีขอีง ค. ก. ชำ"กปGนี้ข��นี้จ้ะย�ง ข. จ้ว่นี้

จ้ะล"�นี้ไกอีย&แล!ว่ ข. คว่!าไม!ท �อีย&ข!างๆ ติ"ว่ แล!ว่ติ ถุ&กปGนี้ขอีง ก. ปGนี้กรีะเด7นี้หล�ดจ้ากม อี ก. ไปถุ&กถุ!ว่ยชำามขอีง ค. ซึ่��งอีย&ด!านี้หล"งแติกเสิ ยหาย ด"งนี้ � ค.

จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายในี้การีท �ถุ!ว่ยชำามแติกเสิ ยหายจ้ากใครีได!บุ!างเป2นี้กรีณ ท � ข. ท-าการีป?อีงก"นี้โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ค. ยอีมเรี ยกคา

เสิ ยหายในี้การีท �ถุ!ว่ยชำามแติกจ้าก ก. ผู&!เป2นี้ติ!นี้เหติ�ให!ติ!อีงป?อีงก"นี้โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมายได! จ้ะเรี ยกเอีาจ้าก ข. ผู&!ท-าการีป?อีงก"นี้ไมได!

กิารที่0าบ่�บ่สิลายหร�อที่0าลายที่ร�พย)ก. ข. ก"บุพ่ว่กรีว่ม 7 คนี้ด!ว่ยก"นี้ เชำาเรี อีใบุขนี้าดเล7กไปเท �ยว่เกาะ

กลางทะเล ขณะทะเลก-าล"งสิงบุ พ่อีติกเย7นี้ ขณะเรี อีกล"บุเข!าฝ่A� ง หางจ้ากฝ่A� งปรีะมาณ 500 เมติรี เก�ดลมพ่าย�จ้"ด เรี อีโคลงไปมา ก. ก"บุพ่ว่กเกรีงว่าเรี อีจ้ะรีม จ้�งรีว่มก"นี้จ้"บุ ข. โยนี้ลงทะเล แติ ข. ซึ่��งเป2นี้นี้"กว่ายนี้-�ามากอีนี้ ก7

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

158

สิามารีถุว่ายนี้-�าเข!าฝ่A� งจ้นี้ได! ด"งนี้ � ก. ก"บุพ่ว่กติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดชำดใชำ!คาเสิ ยหายแก ข. หรี อีไม

เป2นี้กรีณ ท � ก. ก"บุพ่ว่กรีว่มก"นี้ท-าละเม�ดติอี ข. ติามมาติรีา 420

432 ไมติ!อีงด!ว่ยมาติรีา 450 ซึ่��งจ้-าก"ดเฉพ่าะการีกรีะท-าติอีทรี"พ่ย.เทานี้"�นี้ท �ไมติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ แติติามปAญหาเป2นี้กรีณ ท-าคว่ามเสิ ยหายติอีติ"ว่บุ�คคล แม! ข. สิามารีถุว่ายนี้-�าเข!าฝ่A� งได! แติก7เก�ดคว่ามเสิ ยหายข��นี้แก ข. แล!ว่ ก. ก"บุพ่ว่กติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดชำดใชำ!คาเสิ ยหายแก ข.

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้ โดยผู�ด กฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คา สิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 432 ถุ!าบุ�คคลหลายคนี้กอีให!เก�ดเสิ ยหายแกบุ�คคลอี �นี้โดย รีว่มก"นี้ท-าละเม�ด ทานี้ว่าบุ�คคลเหลานี้"�นี้จ้ะติ!อีงรีว่มก"นี้รี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ ไหม ทดแทนี้เพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ คว่ามข!อีนี้ �ทานี้ให!ใชำ!ติลอีดถุ�งกรีณ ท �ไมสิามารีถุสิ บุรี& !ติ"ว่ได!แนี้ว่าในี้จ้-าพ่ว่กท �ท-าละเม�ดรีว่มก"นี้นี้"�นี้ คนี้ไหนี้ เป2นี้ผู&!กอีให!เก�ดเสิ ยหายนี้"�นี้ด!ว่ย

อีนี้��ง บุ�คคลผู&!ย�ยงสิงเสิรี�มหรี อีชำว่ยเหล อีในี้การีท-าละเม�ด ทานี้ก7 ให!ถุ อีว่าเป2นี้ผู&!กรีะท-าละเม�ดรีว่มก"นี้ด!ว่ย

ในี้รีะหว่างบุ�คคลท"�งหลายซึ่��งติ!อีงรี"บุผู�ดรีว่มก"นี้ใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ นี้"�นี้ ทานี้ว่าติางติ!อีงรี"บุผู�ดเป2นี้สิว่นี้เทา ๆ ก"นี้ เว่!นี้แติโดยพ่ฤติ�การีณ. ศึาลจ้ะว่�นี้�จ้ฉ"ยเป2นี้ปรีะการีอี �นี้

มาตรา 450 ถุ!าบุ�คคลท-าบุ�บุสิลายหรี อีท-าลายทรี"พ่ย.สิ��งหนี้��งสิ��งใด เพ่ �อีจ้ะบุ-าบุ"ดปAดป?อีงภย"นี้ติรีายซึ่��งม มาเป2นี้สิาธิารีณะโดยฉ�กเฉ�นี้ ทานี้ว่าไมจ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ หากคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ไมเก�นี้ สิมคว่รีแกเหติ�ภย"นี้ติรีาย ถุ!าบุ�คคลท-าบุ�บุสิลาย หรี อีท-าลายทรี"พ่ย.สิ��งหนี้��งสิ��งใด เพ่ �อีจ้ะบุ-าบุ"ดปAดป?อีงภย"นี้ติรีายอี"นี้ม แกเอีกชำนี้โดยฉ�กเฉ�นี้ ผู&!นี้" �นี้จ้ะติ!อีงใชำ!ค นี้ทรี"พ่ย.นี้"�นี้

ถุ!าบุ�คคลท-าบุ�บุสิลายหรี อีท-าลายทรี"พ่ย.สิ��งหนี้��งสิ��งใด เพ่ �อีจ้ะป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงตินี้หรี อีขอีงบุ�คคลภายนี้อีกจ้ากภย"นี้ติรีายอี"นี้ม มาโดย ฉ�กเฉ�นี้เพ่รีาะติ"ว่ทรี"พ่ย.นี้"�นี้เอีงเป2นี้เหติ� บุ�คคลเชำนี้ว่านี้ �หาติ!อีงรี"บุผู�ด ใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ไม หากว่าคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ไมเก�นี้สิมคว่รีแกเหติ� แติถุ!าภย"นี้ติรีายนี้"�นี้เก�ดข��นี้เพ่รีาะคว่ามผู�ดขอีงบุ�คคลนี้"�นี้เอีงแล!ว่ทานี้ว่าจ้-าติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

159

จ้. เห7นี้สิ�นี้"ขขอีง สิ. ซึ่��งเป2นี้สิ�นี้"ขบุ!า ว่��งไปติามถุนี้นี้สิาธิารีณะซึ่��งม คนี้ผูานี้ไปมาอีย&มาก เกรีงว่าสิ�นี้"ขจ้ะก"ดคนี้เหลานี้"�นี้เข!า จ้�งใชำ!ปGนี้ย�งสิ�นี้"ขติาย ด"งนี้ � จ้. ติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!คาเสิ ยหายแก สิ. เจ้!าขอีงสิ�นี้"ขหรี อีไม

เป2นี้กรีณ ท � จ้. ท-าการีเพ่ �อีป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงบุ�คคลภายนี้อีก เพ่รีาะสิ�นี้"ขบุ!าท �ว่��งไปติามถุนี้นี้นี้"�นี้ อีาจ้จ้ะก"ดท-ารี!ายบุ�คคลใดก7ได! เป2นี้ภย"นี้ติรีายอี"นี้ม มาโดยฉ�กเฉ�นี้เพ่รีาะติ"ว่ทรี"พ่ย.นี้"�นี้เอีงเป2นี้เหติ�ติ!อีงด!ว่ยมาติรีา 450 ข. ไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติอี สิ. เจ้!าขอีงสิ�นี้"ข

กิารใช-กิ0าล�งป=องกิ�น่สิ�ที่ธิ�ก. เชำาห!อีงขอีง ข. อีย&อีาศึ"ย ถุ�งก-าหนี้ด ก. ไมยอีมอีอีกจ้ากห!อีงเชำา

ข. จ้�งใชำ!ก-าล"งฉ�ดกรีะชำากลาก ก. อีอีกมาจ้ากห!อีงเชำา ก. ได!รี"บุบุาดเจ้7บุ ด"งนี้ � ข. ติ!อีงรี"บุผู�ดติอี ก. หรี อีไม

ข. กรีะท-าละเม�ดติอี ก. ติามมาติรีา 420 ติ!อีงชำดใชำ!คาเสิ ยหายแก ก.

กรีณ นี้ �ไมเป2นี้นี้�รีโทษกรีรีมติามมาติรีา 451

มาตรา 420 ผู&!ใดจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าติอีบุ�คคลอี �นี้ โดยผู�ดกฎหมายให!เขาเสิ ยหายถุ�งแกชำ ว่�ติก7ด แกรีางกายก7ด อีนี้าม"ยก7ด เสิรี ภาพ่ก7ด ทรี"พ่ย.สิ�นี้หรี อีสิ�ทธิ�อียางหนี้��งอียางใดก7ด ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้ท-าละเม�ด จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้เพ่ �อีการีนี้"�นี้

มาตรา 451 บุ�คคลใชำ!ก-า ล"งเพ่ � อีป?อีงก"นี้สิ�ทธิ�ขอีงตินี้ถุ!าติามพ่ฤติ�การีณ.จ้ะขอีให!ศึาลหรี อีเจ้!าหนี้ �ท �ชำว่ยเหล อีให!ท"นี้ทว่งท ไมได! และถุ!าม�ได!ท-าในี้ท"นี้ใด ม ภ"ยอีย&ด!ว่ยการีท �ตินี้จ้ะได!สิมด"�งสิ�ทธิ�นี้"�นี้ จ้ะติ!อีงปรีะว่�งไปมากหรี อีถุ�งแกสิาบุสิ&ญได!ไซึ่รี! ทานี้ว่าบุ�คคลนี้"�นี้ หาติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ไม

การีใชำ!ก-าล"งด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคกอีนี้นี้"�นี้ ทานี้ว่าติ!อีงจ้-าก"ดครี"ดเครีงแ ติ เ ฉ พ่ า ะ ท � จ้-า เ ป2 นี้ เ พ่ � อี จ้ ะ บุ-า บุ" ด ปA ด ป? อี ง ภ ย" นี้ ติ รี า ย เ ท า นี้"� นี้

ถุ!าบุ�คคลผู&!ใดกรีะท-าการีด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคติ!นี้ เพ่รีาะหลงสิ"นี้นี้�ษฐานี้พ่ลาดไปว่าม เหติ�อี"นี้จ้-าเป2นี้ท �จ้ะท-าได!โดยชำอีบุด!ว่ย กฎหมายไซึ่รี! ทานี้ว่าผู&!นี้" �นี้จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! แกบุ�คคลอี �นี้ แม!ท"�งการีท �หลงพ่ลาดไปนี้"�นี้จ้ะม�ใชำเป2นี้เพ่รีาะคว่าม ปรีะมาทเล�นี้เลอีขอีงตินี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

160

สิ�ที่ธิ�ของผ.-ครองอสิ�งหาร�มที่ร�พย)ที่��จ้ะจ้�บ่สิ�ตว)ของผ.-อ��น่ล�งขอีง ชำ. เข!ามาขโมยมะพ่รี!าว่ในี้สิว่นี้ขอีง ว่. โดยได!เอีามะพ่รี!าว่ไป

หลายผูลแล!ว่ กล"บุมาเอีาอี ก ว่. เห7นี้เข!าจ้�งเอีาแหเหว่ �ยงจ้"บุล�งไว่!ได! ล�งจ้ะก"ด ว่. ว่. จ้�งใชำ!ไม!ติ ล�งสิลบุไป แล!ว่นี้-าล�งไปสิงมอีบุค นี้แก ชำ. ด"งนี้ � ชำ. ก"บุ ว่.

ติ!อีงรี"บุผู�ดชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติอีก"นี้และก"นี้หรี อีไมการีท � ว่. ใชำ!ไม!ติ ล�งจ้นี้สิลบุ ก7เพ่รีาะล�งจ้ะก"ด ว่. ว่. จ้�งท-าการีป?อีงก"นี้

ติ"ว่เอีงได!โดยชำอีบุ การีท � ว่. นี้-าล�งสิงมอีบุค นี้แก ชำ. แสิดงว่า ว่. ไมใชำ!สิ�ทธิ�ย�ดล�งไว่!เป2นี้ปรีะก"นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ติามมาติรีา 452 แติการีท �ล�งเข!ามาท-าคว่ามเสิ ยหายในี้สิว่นี้ขอีง ว่. เป2นี้กรีณ ติ!อีงด!ว่ยมาติรีา 433 อี"นี้เป2นี้บุทบุ"ญญ"ติ�ว่าด!ว่ยคว่ามเสิ ยหายท �เก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. ชำ. ติ!อีงชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แก ว่. เจ้!าขอีง แติ ว่. ไมติ!อีงชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แก ชำ.

ติามมาติรีา 449

มาตรา 433 ถุ!าคว่ามเสิ ยหายเก�ดข��นี้เพ่รีาะสิ"ติว่. ทานี้ว่าเจ้!าขอีง สิ"ติว่.หรี อีบุ�คคลผู&!รี "บุเล �ยงรี"บุรี"กษาไว่!แทนี้เจ้!าขอีง จ้-าติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหม ทดแทนี้ให!แกฝ่$ายท �ติ!อีงเสิ ยหายเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหายอียางใด ๆ อี"นี้เก�ด แติสิ"ติว่.นี้" �นี้ เว่!นี้แติจ้ะพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าตินี้ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"ง อี"นี้สิมคว่รี แกการีเล �ยงการีรี"กษาติามชำนี้�ดและว่�สิ"ยขอีงสิ"ติว่.หรี อีติามพ่ฤติ�การีณ. อียางอี �นี้หรี อีพ่�สิ&จ้นี้.ได!ว่าคว่ามเสิ ยหายนี้"�นี้ยอีมจ้ะติ!อีงเก�ดม ข��นี้ท"�งท � ได!ใชำ!คว่ามรีะม"ดรีะว่"งถุ�งเพ่ ยงนี้"�นี้

อีนี้��ง บุ�คคลผู&!ติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุด"�งกลาว่มาในี้ว่รีรีคติ!นี้นี้"�นี้ จ้ะใชำ!สิ�ทธิ� ไลเบุ �ยเอีาแกบุ�คคลผู&!ท �เรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้โดยละเม�ด หรี อีเอีาแก เจ้!าขอีงสิ"ติว่.อี �นี้อี"นี้มาเรี!าหรี อีย"�ว่สิ"ติว่.นี้" �นี้ ๆ ก7ได!

มาตรา 449 บุ�คคลใดเม �อีกรีะท-าการีป?อีงก"นี้โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย ก7ด กรีะท-าติามค-าสิ"�งอี"นี้ชำอีบุด!ว่ยกฎหมายก7ด หากกอีให!เก�ดเสิ ยหายแกผู&!อี �นี้ไซึ่รี!ทานี้ว่าบุ�คคลนี้"�นี้หาติ!อีงรี"บุผู�ดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ไม

ผู&!ติ!อีงเสิ ยหายอีาจ้เรี ยกคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้จ้ากผู&!เป2นี้ติ!นี้เหติ�ให!ติ!อีงป?อีงก"นี้โดยชำอีบุด!ว่ยกฎหมาย หรี อีจ้ากบุ�คคลผู&!ให!ค-าสิ"�งโดย ละเม�ดนี้"�นี้ก7ได!

มาตรา 452 ผู&!ครีอีงอีสิ"งหารี�มทรี"พ่ย.ชำอีบุท �จ้ะจ้"บุสิ"ติว่.ขอีงผู&!อี �นี้อี"นี้เข!ามาท-าคว่ามเสิ ยหายในี้อีสิ"งหารี�ม ทรี"พ่ย.นี้"�นี้ และย�ดไว่!เป2นี้ปรีะก"นี้ คา

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

161

สิ�นี้ไหมทดแทนี้อี"นี้จ้ะพ่�งติ!อีงใชำ!แกตินี้ได! และถุ!าเป2นี้การีจ้-า เป2นี้ โดยพ่ฤติ�การีณ. แม!จ้ะฆาสิ"ติว่.นี้" �นี้เสิ ยก7ชำอีบุท �จ้ะท-าได!

แติว่าผู&!นี้" �นี้ติ!อีงบุอีกกลาว่แกเจ้!าขอีงสิ"ติว่.โดยไมชำ"กชำ!า ถุ!าและหาติ"ว่เจ้!าขอีงสิ"ติว่.ไมพ่บุ ผู&!ท �จ้"บุสิ"ติว่.ไว่!ติ!อีงจ้"ดการีติามสิมคว่รีเพ่ �อีสิ บุหาติ"ว่เจ้!าขอีง

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 14

1. สิ. บุ�กรี�กเข!าไปท-าการีค!าในี้ติ�กแถุว่ขอีง อี. ได!ชำดใชำ!คาเสิ ยหายฐานี้ละเม�ดให! อี. แล!ว่ อี. ไมยอีมให! สิ. อีย&ติอีไป ด"งนี้ � สิ. ติ!อีงอีอีกจ้ากติ�กแถุว่หรี อีไม ติ!อีงอีอีก เพ่รีาะการีอีอีกจ้ากติ�กแถุว่เป2นี้การีชำดใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ อียางหนี้��งด!ว่ย

2. จ้-าเลยข"บุรีถุยนี้ติ.นี้"�งชำนี้รีถุบุรีรีท�กขอีงโจ้ทก.ท �จ้อีดอีย&เสิ ยหายโดยละเม�ด โจ้ทก.จ้�งเอีารีถุบุรีรีท�กอีอีกให!เชำาไมได! ด"งนี้ � โจ้ทก.จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายในี้การีท �โจ้ทก.ขาดรีายได!ท �เป2นี้คาเชำาจ้ากจ้-าเลย ได-หร�อไม� เรี ยกได! เพ่รีาะเป2นี้ คาเสิ ยหายในี้คว่ามเสิ ยหายจ้ากการีกรีะท-าละเม�ดขอีงจ้-าเลย

3. โจ้ทก.ดาจ้-าเลยด!ว่ยถุ!อียค-าหยาบุคายเพ่รีาะพ่าดพ่�งไปถุ�งบุ�ดามารีดาขอีงจ้-าเลย จ้-าเลยจ้�งชำกติอียโจ้ทก.บุาด เจ้7บุด"งนี้ �ศึาลจ้ะลดคาเสิ ยหายลง ได-หร�อไม� ลดได! เพ่รีาะคว่ามเสิ ยหายเก�ดเพ่รีาะคว่ามผู�ดขอีงโจ้ทก.ท �ดาว่าจ้-าเลย

4. ผู&!เยาว่.ซึ่��งเป2นี้บุ�ติรีนี้อีกกฎหมายขอีงบุ�ดา จ้ะม สิ�ทธิ�เรี ยกคาเสิ ยหายเพ่รีาะขาดไรี!อี�ปการีะติามกฎหมายจ้ากผู&!ท-าละเม�ดให!บุ�ดาติายหรี อีไม ไมม สิ�ทธิ� เพ่รีาะม�ใชำการีขาดไรี!อี�ปการีะติามกฎหมาย

5. สิ. เป2นี้ข!ารีาชำการีขอีงมหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ ถุ&ก ป. ข"บุรีถุชำนี้โดยละเม�ดได!รี"บุบุาดเจ้7บุติ!อีงเสิ ยคาใชำ!จ้ายในี้การีรี"กษาพ่ยาบุาล สิ. ได!เบุ�กคารี"กษาพ่ยาบุาลจ้ากทางรีาชำการีไปแล!ว่ติามสิ�ทธิ� ด"งนี้ � สิ. จ้ะม สิ�ทธิ�เรี ยกคารี"กษาพ่ยาบุาลจ้าก ป. ได-หร�อไม� ม สิ�ทธิ�เรี ยกจ้าก ป . ได! ติามหล"กท"�ว่ไป

6. โจ้ทก.ถุ&กจ้-าเลยข"บุเรี อียนี้ติ.ชำนี้โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ท-าให!ติ!อีงติ"ดขาไปข!างหนี้��งติ!อีงท�พ่พ่ลภาพ่พ่�การีติลอีดชำ ว่�ติ ได!รี"บุคารี"กษาพ่ยาบุาลไปจ้ากจ้-าเลยแล!ว่ ด"งนี้ � โจ้ทก.ก7จ้ะเรี ยกคาเสิ ยหายในี้การีท �ติ!อีงเสิ ยขาไป ได-หร�อไม�

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

162

เรี ยกได! เพ่รีาะเป2นี้คาเสิ ยหายในี้คว่ามเสิ ยหายอียางอี �นี้อี"นี้ม�ใชำติ"ว่เง�นี้ คนี้ละ สิว่นี้ก"บุคารี"กษาพ่ยาบุาล

7. จ้-าเลยล"กรีถุยนี้ติ.ขอีงโจ้ทก.ไป โจ้ทก.จ้�งฟ้?อีงเรี ยกรีถุค นี้ ด"งนี้ �คด ขอีงโจ้ทก. ไมม ก-าหนี้ดอีาย�คว่าม

8. เม �อีว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2526 รีถุขอีง ชำ. ถุ&ก สิ. ข"บุรีถุชำนี้โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี และ ชำ. ก7รี& !ว่าถุ&กชำนี้และรี& !ติ"ว่ สิ. ในี้ว่"นี้นี้"�นี้ พ่อีว่"นี้ท � 5 ติ�ลาคม 2526

ชำ. ก7เอีารีถุไปจ้!างซึ่อีม พ่อีซึ่อีมเสิรี7จ้ ว่"นี้ท � 10 ติ�ลาคม 2526 ก. ก7จ้ายคาซึ่อีมไปในี้ว่"นี้ท � 10 ติ�ลาคม นี้"�นี้ ด"งนี้ � ชำ. ติ!อีงฟ้?อีงเรี ยกคาเสิ ยหายในี้คาซึ่อีมภายในี้ ว่"นี้ท � 1 ติ�ลาคม 2527

9. รี!อียติ-ารีว่จ้เอีกก�จ้ไมถุ&กก"บุนี้ายนี้�ติ� จ้�งสิ"�งให!สิ�บุติ-ารีว่จ้ติรี โกยผู&!อีย&ใติ!บุ"งค"บุบุ"ญชำาไปจ้"บุก�มนี้ายนี้�ติ�ในี้ข!อีหาว่านี้ายนี้�ติ�ม ขอีงผู�ดกฎหมายไว่!ในี้ครีอีบุครีอีง ซึ่��งไมเป2นี้คว่ามจ้รี�ง สิ�บุติ-ารีว่จ้ติรี โกยก7ไมทรีาบุว่ารี!อียติ-ารีว่จ้เอีกก�จ้สิ"�งโดยม�ชำอีบุ จ้�งไปจ้"บุก�มติามค-าสิ"�ง ด"งนี้ � สิ�บุติ-ารีว่จ้ติรี โกยติ!อีงรี"บุผู�ดติอีนี้ายนี้�ติ�หรี อีไม ไมติ!อีงรี"บุผู�ด เพ่รีาะม�ได!กรีะท-าโดยจ้งใจ้หรี อีปรีะมาทเล�นี้เลอี

10. แมว่ขอีงนี้ายจ้&เข!ามาขโมยก�นี้ล&กไกขอีงนี้ายด ในี้บุรี�เว่ณบุ!านี้หลายครี"�งแล!ว่ ครี"�งสิ�ดท!ายนี้ายด เห7นี้เข!า จ้�งจ้"บุแมว่ไว่!ได! นี้างจ้&ขอีแมว่ค นี้ นี้ายด ไมยอีมค นี้ให! ด"งนี้ �นี้ายด กรีะท-าละเม�ดติอีนี้างจ้&หรี อีไม ไมเป2นี้การีกรีะท-าละเม�ด เพ่รีาะนี้ายด ม สิ�ทธิ�ย�ดแมว่ไว่!เป2นี้ปรีะก"นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

หน่�วยที่�� 15 จ้�กิกิารงาน่น่อกิสิ��งและลาภม�ควรได-

1. จ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งและลาภม�คว่รีได! เป2นี้บุอีเก�ดแหงหนี้ �ซึ่��งไมได!อีาศึ"ยเจ้ตินี้าขอีงบุ�คคล ค อีเป2นี้หนี้ �ท �เก�ดจ้ากนี้�ติ�เหติ�

2. จ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งค อี การีท �บุ�คคลเข!าท-าก�จ้การีแทนี้ผู&!อี �นี้โดยเขาม�ได!ว่าขานี้ว่านี้ใชำ!ให!ท-า หรี อีเข!าท-าโดยไมม สิ�ทธิ�

3. ลาภม�คว่รีได!ค อี การีท �บุ�คคลได!มาซึ่��งทรี"พ่ย.สิ��งใดจ้ากการีท �บุ�คคลอี กคนี้หนี้��งกรีะท-าเพ่ �อีชำ-ารีะหนี้ � หรี อีได!มาด!ว่ยปรีะการีอี �นี้โดยปรีาศึจ้ากม&ลอี"นี้อี!างกฎหมายได! และเป2นี้ทางให!บุ�คคลอี กบุ�คคลหนี้��งเสิ ยเปรี ยบุ

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

163

15.1 จ้�ดกิารงาน่น่อกิสิ��ง1. สิารีะสิ-าค"ญขอีงการีจ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�ง ม 3 ปรีะการี ด"งนี้ �ค อี

ก. ติ!อีงเป2นี้การีเข!าท-าก�จ้การีอียางใดอียางหนี้��งข. ก�จ้การีท �เข!าท-านี้"�นี้จ้ะติ!อีงเป2นี้การีท-าแทนี้ผู&!อี �นี้ค. ก�จ้การีท �ท-าแทนี้ผู&!อี �นี้นี้"�นี้ ติ!อีงกรีะท-าไปโดยเขาม�ได!ว่าขานี้ใชำ! หรี อี

กรีะท-าโดยม�ได!ม สิ�ทธิ�2. ผู&!จ้"ดการีจ้ะติ!อีงจ้"ดการีงานี้ไปในี้ทางท �จ้ะให!สิมปรีะโยชำนี้.ขอีงติ"ว่การี

ติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งขอีงติ"ว่การี หรี อีติามท �จ้ะพ่�งสิ"นี้นี้�ษฐานี้ได!ว่าเป2นี้คว่ามปรีะสิงค.ขอีงติ"ว่การี หากการีจ้"ดการีท-าถุ&กติ!อีงติามหนี้!าท � ผู&!จ้"ดการีม สิ�ทธิ�เรี ยกให!การีชำดใชำ!เง�นี้ท �ตินี้อีอีกไปค นี้ได! แติถุ!าจ้"ดการีไมถุ&กติ!อีงติามหนี้!าท � ผู&!จ้"ดการีติ!อีงใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให!แกติ"ว่การีเพ่ �อีคว่ามเสิ ยหาย

3. กรีณ ท �บุ�คคลคนี้หนี้��งเข!าท-าการีงานี้ขอีงผู&!อี � นี้โดยสิ-าค"ญว่าเป2นี้งานี้ขอีงตินี้เอีง ไมใชำจ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�ง

15.1.1หล�กิเกิณฑ์)เร��องจ้�ดกิารงาน่น่อกิสิ��งอีธิ�บุายหล"กเกณฑ์.เรี �อีงจ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งติามมาติรีา 395 ซึ่��งปรีะกอีบุด!ว่ยสิารีะสิ-าค"ญ 3 ปรีะการีค อี1)ติ!อีงเป2นี้การีเข!าท-าก�จ้กรีรีมอียางใดอียางหนี้��ง2)ก�จ้การีท �เข!าท-านี้"�นี้ติ!อีงเป2นี้การีเข!าท-าแทนี้ผู&!อี �นี้3)กรีะท-าโดยเขาม�ได!ว่าขานี้ว่านี้ใชำ! หรี อีโดยม ได!ม สิ�ทธิ�จ้ะท-าแทนี้เขาได!มาตรา 395 บุ�คคลใดเข!าท-าก�จ้การีแทนี้ผู&!อี �นี้โดยเขาม�ได!ว่าขานี้ว่านี้

ใชำ! ให!ท-าก7ด หรี อีโดยม�ได!ม สิ�ทธิ�ท �จ้ะท-าการีงานี้นี้"�นี้แทนี้ผู&!อี �นี้ด!ว่ยปรีะการีใดก7ด ทานี้ว่าบุ�คคลนี้"�นี้จ้ะติ!อีงจ้"ดการีงานี้ไปในี้ทางท �จ้ะให!สิมปรีะโยชำนี้.ขอีงติ"ว่การี ติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งขอีงติ"ว่การี หรี อีติามท �จ้ะพ่�งสิ"นี้นี้�ษฐานี้ได!ว่าเป2นี้ คว่ามปรีะสิงค.ขอีงติ"ว่การี

15.1.2ผลของกิารจ้�ดกิารงาน่น่อกิสิ��งก. ม บุ!านี้อีย&ในี้กรี�งเทพ่ แติ ก. ติ!อีงเด�นี้ทางไปรีาชำการีติางจ้"งหว่"ด

หลายเด อีนี้ ขณะท � ก. ไมอีย&บุ!านี้ เก�ดลมพ่าย�พ่"ดหนี้!าติางและหล"งคาบุ!านี้เสิ ยชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

164

หาย ข. เพ่ �อีนี้บุ!านี้ จ้�งจ้"ดการีซึ่อีมหล"งคาให!เพ่รีาะเป2นี้ฤด&ฝ่นี้ ด"งนี้ � ผูลในี้กฎหมายรีะหว่าง ก. ก"บุ ข. ค อีอียางไรี

ผูลในี้กฎหมายรีะหว่าง ก. และ ข. นี้"�นี้เป2นี้เรี �อีงจ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�ง มาติรีา 395 และมาติรีา 401 ค อี ข. เข!าจ้"ดการีซึ่อีมแซึ่มหล"งคาและหนี้!าติางโดย ก. ม�ได!ว่าขานี้ว่านี้ใชำ! และ ข. ได!เข!าจ้"ดการีโดยสิมปรีะโยชำนี้.ขอีงติ"ว่การี ข. ยอีมม สิ�ทธิ�เรี ยกให! ก. ชำดใชำ!เง�นี้ซึ่��งตินี้ได!อีอีกไปเป2นี้คาซึ่อีมแซึ่มบุ!านี้ได!

มาตรา 401 ถุ!าการีท �เข!าจ้"ดการีงานี้นี้"�นี้เป2นี้การีสิมปรีะโยชำนี้. ขอีงติ"ว่การีและติ!อีงติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งขอีงติ"ว่การี หรี อี คว่ามปรีะสิงค.ติามท �จ้ะพ่�งสิ"นี้นี้�ษฐานี้ได!นี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ว่าผู&!จ้"ดการีจ้ะเรี ยกให!ชำดใชำ!เง�นี้อี"นี้ตินี้ได!อีอีกไปค นี้แกตินี้เชำนี้อียางติ"ว่แทนี้ก7ได! และ บุทบุ"ญญ"ติ� มาตรา 816 ว่รีรีค 2 นี้"�นี้ ทานี้ก7ให!นี้-ามาใชำ!บุ"งค"บุด!ว่ยโดย อีนี้�โลม

อีนี้��ง ในี้กรีณ ท �กลาว่มาในี้ มาตรา 397 นี้"�นี้ แม!ถุ�งว่าท �เข!าจ้"ดการีงานี้นี้"�นี้จ้ะเป2นี้การีข"ดก"บุคว่ามปรีะสิงค.ขอีงติ"ว่การีก7ด ผู&!จ้"ดการีก7ย"งคงม สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงเชำนี้นี้"�นี้อีย&

15.1.3กิรณ�ไม�ใช�จ้�ดกิารงาน่น่อกิสิ��งอีธิ�บุายกรีณ ท �ไมใชำจ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งติามมาติรีา 405 หากบุ�คคลเข!าท-างานี้ขอีงผู&!อี �นี้โดยสิ-าค"ญว่าเป2นี้การี

งานี้ขอีงตินี้เอีงไมถุ อีว่าเป2นี้เรี �อีงจ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งมาตรา 405 บุทบุ"ญญ"ติ�ท"�งหลายท �กลาว่มาในี้สิ�บุ มาติรีากอีนี้นี้"�นี้

ทานี้ ม�ให!ใชำ!บุ"งค"บุแกกรีณ ท �บุ�คคลหนี้��งเข!าท-าการีงานี้ขอีงผู&!อี �นี้โดยสิ-าค"ญว่าเป2นี้การีงานี้ขอีงตินี้เอีง

ถุ!าบุ�คคลใดถุ อีเอีาก�จ้การีขอีงผู&!อี �นี้ว่าเป2นี้ขอีงตินี้เอีง ท"�งท �รี& !แล!ว่ว่า ตินี้ไมม สิ�ทธิ�จ้ะท-าเชำนี้นี้"�นี้ไซึ่รี! ทานี้ว่าติ"ว่การีจ้ะใชำ!สิ�ทธิ�เรี ยกรี!อีงบุ"งค"บุ โดยม&ลด"�งบุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ มาตรา 395 , 396 , 399 และ 400 นี้"�นี้ก7ได! แติเม �อีได!ใชำ!สิ�ทธิ�ด" �งว่ามานี้ �แล!ว่ ติ"ว่การีจ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดติอีผู&!จ้"ดการีด"�ง บุ"ญญ"ติ�ไว่!ในี้ มาตรา 402 ว่รีรีค 1

15.2 ลาภม�ควรได-1. สิารีะสิ-าค"ญ 3 ปรีะการี ขอีงลาภม�คว่รีได!ค อี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

165

ก. บุ�คคลได!ทรี"พ่ย.สิ��งใดขอีงบุ�คคลอี กคนี้หนี้��งมาด!ว่ยปรีะการีใดๆข. การีได!ทรี"พ่ย.นี้"�นี้มาไมม ม&ลอี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได!ค. การีได!ทรี"พ่ย.มานี้"�นี้ท-าให!บุ�คคลอี �นี้เสิ ยเปรี ยบุ

2. ข!อียกเว่!นี้ขอีงสิ�ทธิ�เรี ยกทรี"พ่ย.ค นี้ ม 7 ปรีะการีค อี1)การีกรีะท-าติามอี-าเภอีใจ้เพ่ �อีชำ-ารีะหนี้ �โดยผู&!กรีะท-ารี& !อีย&ว่าตินี้ไมม

คว่ามผู&กพ่"นี้ท �จ้ะติ!อีงชำ-ารีะ2)การีชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้ม เง �อีนี้เว่ลาบุ"งค"บุเม �อีกอีนี้ถุ�งก-าหนี้ดเว่ลานี้"�นี้3)การีชำ-ารีะหนี้ �ซึ่��งขาดอีาย�คว่ามแล!ว่4)การีชำ-ารีะหนี้ �ติามหนี้!าท �ศึ ลธิรีรีมหรี อีติามคว่รีแกอี"ธิยาศึ"ยในี้สิมาคม5)การีชำ-ารีะหนี้ �โดยบุ�คคลผู&!สิ-าค"ญผู�ดเป2นี้เหติ�ให!เจ้!าหนี้ �ผู&!สิ�จ้รี�ติติ!อีงเสิ ย

หาย6)การีชำ-ารีะหนี้ �โดยม�งติอีผูลโดยผู&!ชำ-ารีะรี& !ว่าการีท �จ้ะเก�ดผูลเป2นี้การีพ่!นี้

ว่�สิ"ยหรี อีผู&!ชำ-ารีะได!เข!าป?อีงปAดข"ดขว่างม�ให!เก�ดผูลโดยไมสิ�จ้รี�ติ7)การีชำ-ารีะหนี้ �ท �ฝ่$าฝ่Gนี้ข!อีห!ามติามกฎหมายหรี อีศึ ลธิรีรีมอี"นี้ด

3. ในี้กรีณ ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �รี "บุไว่!เป2นี้ลาภม�คว่รีได!เป2นี้เง�นี้ จ้ะติ!อีงค นี้เติ7มจ้-านี้ว่นี้กรีณ ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �รี "บุไว่!เป2นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้อียางอี �นี้นี้อีกจ้ากเง�นี้ ทรี"พ่ย.สิ�นี้ม สิภาพ่เป2นี้อีย&อียางไรีก7ให!ค นี้ไปเพ่ ยงติามสิภาพ่ท � เป2นี้อีย& หากการีค นี้ทรี"พ่ย.สิ�นี้ติามสิภาพ่ท �ได!รี"บุมรีดกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ย ให!ค นี้เพ่ ยงสิว่นี้ท �ย"งม อีย&ในี้ขณะเรี ยกค นี้

4. ม�ให!ฟ้?อีงคด เรี �อีงลาภม�คว่รีได! พ่!นี้ก-าหนี้ด 1 ปB นี้"บุแติเว่ลาท �ฝ่$ายผู&!เสิ ยหายรี& !ว่าตินี้ม สิ�ทธิ�เรี ยกค นี้ หรี อีเม �อีพ่!นี้ 10 ปB นี้"บุแติเว่ลาท �สิ�ทธิ�นี้"�นี้ได!ม ข��นี้

15.2.1หล�กิเกิณฑ์)เร��องลาภม�ควรได-อีธิ�บุายหล"กเกณฑ์.เรี �อีงลาภม�คว่รีได!ลาภม�คว่รีได! ติามมาติรีา 406 ซึ่��งปรีะกอีบุด!ว่ยสิารีะสิ-า ค"ญ 3

ปรีะการีค อี1)บุ�คคลหนี้��งได!ทรี"พ่ย.สิ��งใดขอีงบุ�คคลอี กคนี้หนี้��งมาด!ว่ยปรีะการี

ใดๆ2)การีได!ทรี"พ่ย.นี้"�นี้มาไมม ม&ลอี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

166

3)การีได!ทรี"พ่ย.นี้"�นี้มาท-าให!บุ�คคลอี �นี้เสิ ยเปรี ยบุมาตรา 406 บุ�คคลใดได!มาซึ่��งทรี"พ่ย.สิ��งใด เพ่รีาะการีท �บุ�คคลอี ก คนี้

หนี้��งกรีะท-าเพ่ �อีชำ-ารีะหนี้ �ก7ด หรี อีได!มาด!ว่ยปรีะการีอี �นี้ก7ด โดย ปรีาศึจ้ากม&ลอี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได! และเป2นี้ทางให!บุ�คคลอี กคนี้หนี้��ง นี้"�นี้เสิ ยเปรี ยบุไซึ่รี! ทานี้ว่าบุ�คคลนี้"�นี้จ้-าติ!อีงค นี้ทรี"พ่ย.ให!แกเขา อีนี้��งการีรี"บุสิภาพ่หนี้ �สิ�นี้ว่าม อีย&หรี อีหาไมนี้"�นี้ ทานี้ก7ให!ถุ อีว่าเป2นี้การี กรีะท-าเพ่ �อีชำ-ารีะหนี้ �ด!ว่ย

บุทบุ"ญญ"ติ�อี"นี้นี้ �ทานี้ให!ใชำ!บุ"งค"บุติลอีดถุ�งกรีณ ท �ได!ทรี"พ่ย.มา เพ่รีาะเหติ�อียางใดอียางหนี้��งซึ่��งม�ได!ม ได!เป2นี้ข��นี้ หรี อีเป2นี้เหติ�ท �ได! สิ��นี้สิ�ดไปเสิ ยกอีนี้แล!ว่นี้"�นี้ด!ว่ย

15.2.2ข-อยกิเว-น่ของสิ�ที่ธิ�เร�ยกิค�น่ที่ร�พย)ก. ข"บุรีถุยนี้ติ.โดยปรีะมาทเล�นี้เลอี ชำนี้รีถุยนี้ติ.ขอีง ข. ในี้ว่"นี้ท � 27

มกรีาคม 2525 ติอีมาในี้ว่"นี้ท � 30 มกรีาคม 2526 ก. ไมติ!อีงการีให!เป2นี้คว่ามก"นี้ในี้ศึาล จ้�งได!ชำ-ารีะคาสิ�นี้ไหมทดแทนี้ให! ข. ไป ภายหล"ง ก. จ้�งมาเรี ยกเง�นี้ท �ชำ-ารีะเป2นี้คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้นี้"�นี้ค นี้จ้าก ข. โดยอี!างว่า ก. ได!ชำ-ารีะเง�นี้ซึ่��งขาดอีาย�คว่ามแล!ว่ ด"งนี้ � ก. ม สิ�ทธิ�เรี ยกค นี้หรี อีไม

ก. เรี ยกเง�นี้ท �ชำ-ารีะค นี้ไมได! เพ่รีาะมาติรีา 408(2) ปรีะกอีบุด!ว่ยมาติรีา 188 ว่รีรีคสิอีง ติ"ดสิ�ทธิ�บุ�คคลท �ชำ-ารีะหนี้ �ซึ่��งขาดอีาย�คว่าม และถุ!าชำ-ารีะไปมากนี้!อียเทาใด ก7เรี ยกค นี้ไมได!

มาตรา 408 บุ�คคลด"�งจ้ะกลาว่ติอีไปนี้ �ไมม สิ�ทธิ�จ้ะได!รี"บุค นี้ทรี"พ่ย. ค อี(1) บุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �อี"นี้ม เง �อีนี้เว่ลาบุ"งค"บุเม �อีกอีนี้ถุ�งก-าหนี้ด เว่ลา

นี้"�นี้(2) บุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ซึ่��งขาดอีาย�คว่ามแล!ว่(3) บุ�คคลผู&!ชำ-ารีะหนี้ �ติามหนี้!าท �ศึ ลธิรีรีมหรี อีติามคว่รีแกอี"ธิยาศึ"ย ในี้

สิมาคม

15.2.3กิารค�น่ลาภม�ควรได-ข. ได!ชำ!างขอีง ก. มาไว่!เป2นี้ลาภม�คว่รีได!โดยสิ�จ้รี�ติ ปรีากฏิว่า ก. ได!

ติ�ดติามทว่งชำ!างค นี้แติชำ!างนี้"�นี้ได!ถุ&กคนี้รี!ายล"กไปเสิ ยแล!ว่ ข. จ้ะติ!อีงรี"บุผู�ดหรี อีไมอียางไรี

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

167

ติามมาติรีา 414 ข. ได!รี"บุชำ!างไว่!โดยสิ�จ้รี�ติ โดยหล"ก ข. ติ!อีงค นี้ลาภม�คว่รีได!เพ่ ยงสิว่นี้ท �ย"งม อีย&ในี้ขณะเม �อีเรี ยก แติกรีณ เป2นี้การีพ่!นี้ว่�สิ"ยท �จ้ะค นี้ได! เพ่รีาะชำ!างถุ&กคนี้รี!ายขโมยไป ข. ได!รี"บุชำ!างไว่!โดยสิ�จ้รี�ติ จ้�งไมติ!อีงรี"บุผู�ดชำอีบุในี้การีค นี้ชำ!างซึ่��งติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยนี้"�นี้

มาตรา 414 ถุ!าการีค นี้ทรี"พ่ย.ติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยเพ่รีาะสิภาพ่แหง ทรี"พ่ย.สิ�นี้ท �ได!รี"บุไว่!นี้" �นี้เอีงก7ด หรี อีเพ่รีาะเหติ�อียางอี �นี้ก7ด และบุ�คคล ได!รี"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้ไว่!โดยสิ�จ้รี�ติ ทานี้ว่าบุ�คคลเชำนี้นี้"�นี้จ้-าติ!อีงค นี้ลาภม�คว่รี ได!เพ่ ยงสิว่นี้ท �ย"งม อีย&ในี้ขณะเม �อีเรี ยกค นี้ ถุ!าบุ�คคลได!รี"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้ไว่!โดยท�จ้รี�ติ ทานี้ว่าติ!อีงใชำ!รีาคา ทรี"พ่ย.สิ�นี้นี้"�นี้เติ7มจ้-านี้ว่นี้

15.2.4อาย�ความกฎหมายบุ"ญญ"ติ�เก �ยว่ก"บุอีาย�คว่ามลาภม�คว่รีได!ไว่!อียางไรีติามมาติรีา 419 ก-าหนี้ดอีาย�คว่ามฟ้?อีงคด ไว่!เป2นี้ 2 รีะยะค อี ติ!อีง

ฟ้?อีงคด ภายในี้ 1 ปB นี้"บุแติเว่ลาท �ผู&!เสิ ยหายรี& !ว่าตินี้ม สิ�ทธิ�เรี ยกค นี้ หรี อีภายในี้ 10 ปB นี้"บุแติเว่ลาท �สิ�ทธิ�นี้"�นี้ได!ม ข��นี้

มาตรา 419 ในี้เรี �อีงลาภม�คว่รีได!นี้"�นี้ ทานี้ห!ามม�ให!ฟ้?อีงคด เม �อีพ่!นี้ก-าหนี้ดปBหนี้��งนี้"บุแติเว่ลาท �ฝ่$ายผู&!เสิ ยหายรี& !ว่าตินี้ม สิ�ทธิ�เรี ยกค นี้ หรี อีเม �อีพ่!นี้สิ�บุปBนี้"บุแติเว่ลาท �สิ�ทธิ�นี้"�นี้ได!ม ข��นี้

แบ่บ่ประเม�น่ผลตน่เองหน่�วยที่�� 15

1. จ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งและลาภม�คว่รีได!เป2นี้ นี้�ติ�เหติ�2. การีท �บุ�คคลใดเข!าท-าก�จ้การีแทนี้ผู&!อี �นี้โดยเขาม�ได!ว่าขานี้ว่านี้ใชำ!ให!กรีะท-า

เรี ยกว่า จ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�ง3. หนี้!าท �ขอีงผู&!จ้"ดการีงานี้ขอีงผู&!จ้"ดการีค อี (ก) จ้ะติ!อีงจ้"ดการีงานี้ไปในี้

ทางท �สิมปรีะโยชำนี้.ขอีงติ"ว่การี (ข) ติามคว่ามปรีะสิงค.อี"นี้แท!จ้รี�งขอีงติ"ว่การี (ค) ติามท �จ้ะพ่�งสิ"นี้นี้�ษฐานี้ได!ว่าเป2นี้คว่ามปรีะสิงค.ขอีงติ"ว่การี

4. ผูลขอีงการีจ้"ดการีไมถุ&กติ!อีงติามหนี้!าท �ขอีงผู&!จ้"ดการีค อี ผู&!จ้"ดการีติ!อีง ใชำ!คาสิ�นี้ไหมทดแทนี้

5. ในี้กรีณ ท �ผู&!จ้"ดการี จ้"ดการีงานี้นี้อีกสิ"�งโดยไมสิมปรีะโยชำนี้.ขอีงติ"ว่การี แติถุ!าติ"ว่การีเห7นี้ชำอีบุด!ว่ยก"บุก�จ้การีนี้"�นี้ ติ"ว่การีสิามารีถุให!สิ"ติยาบุ"นี้ได!

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

168

6. การีท �บุ�คคลใดได!มาซึ่��งทรี"พ่ย.สิ��งใดขอีงบุ�คคลอี �นี้ โดยไมม ม&ลอี"นี้จ้ะอี!างกฎหมายได!และการีได!ทรี"พ่ย.นี้"�นี้มาท-าให!บุ�คคลอี �นี้เสิ ยเปรี ยบุเป2นี้ ลาภม�คว่รีได! (บ่างค0าตอบ่บ่อกิว�าเป*น่จ้�ดกิารงาน่น่อกิสิ��ง)

7. การีชำ-ารีะหนี้ �ซึ่��งเก�ดจ้ากโมฆกรีรีม สิามารีถุเรี ยกค นี้ทรี"พ่ย.ฐานี้ลาภม�คว่รีได!

8. ถุ!าการีค นี้ทรี"พ่ย.ติกเป2นี้พ่!นี้ว่�สิ"ยและบุ�คคลได!รี"บุทรี"พ่ย.สิ�นี้ไว่!โดยสิ�จ้รี�ติ บุ�คคลนี้"�นี้ ติ!อีงค นี้เพ่ ยงสิว่นี้ท �ย"งม อีย&ในี้ขณะเม �อีเรี ยกค นี้

9. ก. ท-าสิ"ญญาให! ข. เชำาบุ!านี้ม ก-าหนี้ด 3 ปB โดยก-าหนี้ดให!ชำ-ารีะคาเชำาในี้ว่"นี้ท � 1 ขอีงแติละเด อีนี้ ติอีมาเม �อีว่"นี้ท � 25 ข. นี้-าเง�นี้คาเชำาบุ!านี้ขอีงเด อีนี้ติอีไปมาชำ-ารีะแก ก. ติอีมาในี้ว่"นี้ท � 27 ขอีงเด อีนี้เด ยว่ก"นี้นี้"�นี้ ข. ติ!อีงการีเง�นี้จ้�งมาขอีค นี้คาเชำาบุ!านี้ท �ชำ-ารีะแก ก. ค นี้โดยอี!างว่าย"งไมถุ�งก-าหนี้ดชำ-ารีะคาเชำาบุ!านี้เชำนี้นี้ � ได-หร�อไม� ไมได! เพ่รีาะถุ อีว่าล&กหนี้ �สิละปรีะโยชำนี้.แหงเง �อีนี้เว่ลา และกฎหมายห!ามเรี ยกค นี้

10. อีาย�ลาภม�คว่รีได!ค อี ภายในี้หนี้��งปBนี้"บุแติเว่ลาท �ฝ่$ายผู&!เสิ ยหายรี& !ว่าตินี้ม สิ�ทธิ�เรี ยกค นี้ แติไมเก�นี้สิ�บุปBนี้"บุแติเว่ลาท �สิ�ทธิ�นี้"�นี้ได!ม ข��นี้

ชำมรีมนี้"กศึ�กษามหาว่�ทยาล"ยสิ�โขท"ยธิรีรีมาธิ�รีาชำ จ้"งหว่"ดรีาชำบุ�รี

169