187

Click here to load reader

สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

  • Upload
    -

  • View
    98

  • Download
    69

Embed Size (px)

DESCRIPTION

สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

Citation preview

Page 1: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เรื่��อง : สรื่ปย่�อกฎหมาย่แพ่�ง 3ชุดวิ�ชุา กฎหมาย่แพ่�ง 3 : ครื่อบครื่�วิ - มรื่ดกสาขาวิ�ชุา นิ�ติ�ศาสติรื่�

หนิ�วิย่ที่!� 1 การื่หม�"นิ

- กฎหมายที่�ใช้�บั�งคั�บัในเรื่�องคัรื่อบัคัรื่�วม�มาตั้��งแตั้�โบัรื่าณกาล และได้�ม�คัวามเปล�ยนแปลงไปตั้ามสถานการื่ณ%และว�ฒนธรื่รื่ม กฎหมายคัรื่อบัคัรื่�วตั้�องเปล�ยนแปลงตั้ามไปด้�วย ได้�ม�การื่แก�ไขเพิ่*มเตั้*มกฎหมายคัรื่อบัคัรื่�วอย�างส+าคั�ญ 2 คัรื่��ง และแก�ไขเพิ่*มเตั้*มเล-กน�อยอ�ก 1 คัรื่��ง อ�นม�ผลที่+าให�สถานภาพิ่ของการื่เป0นสาม�ภรื่*ยา ม�คัวามแตั้กตั้�าง โด้ยข1�นก�บักฎหมายที่�ใช้�บั�งคั�บัในขณะที่�ม�การื่สมรื่สเก*ด้ข1�น- สถานภาพิ่ที่�แตั้กตั้�างก�นน��แตั้กตั้�างก�นแตั้�เฉพิ่าะเรื่�องคัวามสมบั3รื่ณ%ของการื่สมรื่ส และคัวามส�มพิ่�นธ%ในคัรื่อบัคัรื่�วเที่�าน��น แตั้�ส+าหรื่�บัเรื่�องการื่ตั้�ด้คัวามส�มพิ่�นธ%ในคัรื่อบัคัรื่�วแล�ว ไม�ม�ข�อแตั้กตั้�างก�นแตั้�อย�างใด้- ปรื่ะมวลกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย% บัรื่รื่พิ่ 5 คัรื่อบัคัรื่�วมรื่ด้ก ใช้�บั�งคั�บัที่4กอาณาเขตั้พิ่��นที่�ในรื่าช้อาณาจั�กรื่ไที่ย ยกเว�นในจั�งหว�ด้ยะลา นรื่าธ*วาส ป6ตั้ตั้าน� และสตั้3ล ซึ่1งปรื่ะช้ากรื่ส�วนใหญ�น�บัถ�อศาสนาอ*สลามใช้�กฎหมายอ*สลามบั�งคั�บัแที่น- ส�ญญาหม��นม�ล�กษณะเหม�อนก�บัศาสนาอ�นที่�วไป คั�อ จัะตั้�องม�ว�ตั้ถ4ปรื่ะสงคั%ที่�ไม�ข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยและศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้น นอกจัากน��บั*ด้ามารื่ด้า หรื่�อผ3�ปกคัรื่องของช้ายและหญ*งอาจัเข�ามาเป0นคั3�ส�ญญาได้�อ�กด้�วย- ในการื่ที่�ช้ายและหญ*งจัะที่+าส�ญญาหม��นก�นน��น กฎหมายได้�ก+าหนด้เง�อนไขบัางปรื่ะการื่เพิ่�อคั4�มคัรื่องส*ที่ธ*และปรื่ะโยช้น%ของบั4คัคัลที่��งสอง และเพิ่�อให�สอด้คัล�องก�บัขนบัธรื่รื่มเน�ยมปรื่ะเพิ่ณ�ไที่ยของเรื่า- การื่ที่+าส�ญญาหม��น ช้ายจัะตั้�องใช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นเป0นของหม��นไว�แก�หญ*ง และเม�อจัะที่+าการื่สมรื่สก�นช้ายอาจัให�ที่รื่�พิ่ย%ส*นเป0นส*นสอด้แก�บั*ด้ามารื่ด้าหรื่�อผ3�ปกคัรื่องหญ*งเพิ่�อตั้อบัแที่นที่�ได้�เล��ยงด้3หญ*งจันเตั้*บัโตั้มาก-ได้� นอกจัากน��ช้ายหญ*งอาจัม�ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นที่�ได้�มาเน�องจัากการื่สมรื่สก�นอ�กด้�วย- ส�ญญาหม��นแตั้กตั้�างจัากส�ญญาอ�นในแง�ที่�ว�าไม�สามารื่ถฟ้;องรื่�องตั้�อศาลให�

Page 2: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ช้ายหญ*งที่+าการื่สมรื่สก�นตั้ามส�ญญาหม��นได้� เพิ่รื่าะการื่สมรื่สจัะตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมโด้ยสม�คัรื่ใจัจัากช้ายและหญ*ง- เม�อที่+าส�ญญาหม��นก�นแล�ว ช้ายหรื่�อหญ*งฝ่=ายหน1งฝ่=ายใด้ไม�ย*นยอมที่+าการื่สมรื่สก�บัอ�กฝ่=ายหน1ง ฝ่=ายที่�ไม�ย*นยอมที่+าการื่สมรื่สน��นเป0นฝ่=ายผ*ด้ส�ญญาหม��น จัะตั้�องรื่�บัผ*ด้ใช้�คั�าที่ด้แที่นให�ก�บัอ�กฝ่=ายหน1งส+าหรื่�บัคัวามเส�ยหายที่�ฝ่=ายหน1งได้�รื่�บั และอาจัตั้�องม�การื่คั�นส*นสอด้และของหม��นด้�วย- ในการื่ใช้�คั�าที่ด้แที่นน�� กฎหมายก+าหนด้คั�าที่ด้แที่นไว�โด้ยเฉพิ่าะ 3 กรื่ณ� กรื่ณ�อ�นนอกเหน�อจัากน��จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นไม�ได้� และในการื่คั*ด้คั+านวนคั�าที่ด้แที่นอาจัจัะน+าเหตั้4ที่�หญ*งได้�ของหม��นไปเป0นกรื่รื่มส*ที่ธ*>แล�วมาคั+าน1งปรื่ะกอบัด้�วยก-ได้�- ส�ญญาหม��นอาจัม�การื่ตั้กลงเล*กส�ญญาก�นได้�เหม�อนก�บัส�ญญาอ�น ๆ โด้ยที่�วไป นอกจัากน��การื่ที่�คั3�หม��นปรื่ะพิ่ฤตั้*ตั้นไม�เหมาะสมไม�สมคัวรื่ที่�จัะที่+าการื่สมรื่สด้�วย คั3�หม��นอ�กฝ่=ายหน1งม�ส*ที่ธ*บัอกเล*กส�ญญาหม��นเส�ยได้� และถ�าการื่บัอกเล*กส�ญญาหม��นเป0นเพิ่รื่าะการื่กรื่ะที่+าช้�วอย�างรื่�ายแรื่งก-ย�งม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นเสม�อนหน1งว�าเป0นผ3�ผ*ด้ส�ญญาหม��นด้�วยก-ได้�- การื่ที่�คั3�หม��นถ1งแก�คัวามตั้าย ที่+าให�ส�ญญาหม��นรื่ะง�บัส*�นไปและไม�ถ�อว�าคั3�หม��นที่�ตั้ายผ*ด้ส�ญญาหม��น ส�วนของหม��นน��น ไม�ว�าช้ายหรื่�อหญ*งตั้าย หญ*งไม�ตั้�องคั�นของหม��นให�แก�ฝ่=ายช้าย- ช้ายคั3�หม��นม�ส*ที่ธ*ในเน��อตั้�วรื่�างกายของหญ*งคั3�หม��น หากช้ายอ�นมารื่�วมปรื่ะเวณ�หรื่�อข�มข�นกรื่ะที่+าช้+าเรื่า หรื่�อพิ่ยายามจัะข�มข�นกรื่ะที่+าช้+าเรื่าหญ*งคั3�หม��น โด้ยรื่3 �ว�าหญ*งได้�หม��นก�บัช้ายน��นแล�ว ก-เที่�าก�บัว�าช้ายอ�นมาล�วงละเม*ด้ส*ที่ธ*ของช้ายคั3�หม��น ช้ายคั3�หม��นจั1งม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากช้ายอ�นได้� แตั้�ส+าหรื่�บัหญ*งคั3�หม��นน��น หญ*งคั3�หม��นไม�ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นที่+านองเด้�ยวก�นน��จัากหญ*งอ�นได้�แตั้�อย�างใด้ - จั+านวนคั�าที่ด้แที่นคัวามเส�ยหายอ�นเน�องมาจัากการื่ผ*ด้ส�ญญาหม��นก-ด้� การื่เล*กส�ญญาหม��นก-ด้� ศาลม�ด้4ลยพิ่*น*จัที่�จัะก+าหนด้ให�ตั้ามคัวรื่แก�พิ่ฤตั้*การื่ณ% ส*ที่ธ*ในการื่เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นในบัางกรื่ณ�เป0นส*ที่ธ*เฉพิ่าะตั้�ว ไม�อาจัโอนก�นได้� และจัะตั้�องฟ้;องคัด้�ภายใน 6 เด้�อน ม*ฉะน��นคัด้�ขาด้อาย4คัวาม

รื่ายละเอ�ยด้อ�น ๆ

- คัวามเป0นมาของกฎหมายคัรื่อบัคัรื่�วกฎหมายเก�ยวก�บัคัรื่อบัคัรื่�วม�มาตั้��งแตั้�สม�ยกรื่4งศรื่�อย4ธยา ในรื่�ช้สม�ยพิ่รื่ะเจั�า

Page 3: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อ3�ที่อง ม�ช้�อว�า พิ่รื่ะรื่าช้กฤษฎ�กาว�าด้�วยการื่ผ*ด้เม�ย - พิ่.ศ. 1904 ตั้�อมาสม�ยรื่�ตั้นโกส*นที่รื่% พิ่รื่ะบัาที่สมเด้-จัพิ่รื่ะพิ่4ที่ธยอด้ฟ้;าจั4ฬาโลกมหารื่าช้ ได้�ปรื่�บัปรื่4งแก�ไขเป0น กฎหมายล�กษณะผ�วเม�ย จันในที่�ส4ด้รื่�ช้สม�ยพิ่รื่ะบัาที่สมเด้-จั“ “

พิ่รื่ะเจั�าอย3�ห�วอาน�นที่มห*ด้ล ให�ช้+ารื่ะสะสางกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย% บัรื่รื่พิ่ 5

ออกมาใช้�แที่นกฎหมายล�กษณะผ�วเม�ย

หมายเหตั้4 สาม�และภรื่*ยาที่�ม�อย3�ในป6จัจั4บั�น แบั�งเป0น 4 ปรื่ะเภที่ คั�อ1.สาม�ภรื่*ยาตั้ามกฎหมายล�กษณะผ�วเม�ยคั�อ สาม�ภรื่*ยาที่�สมรื่สก�อนว�นที่� 1 ตั้4ลาคัม 2478 โด้ยไม�ตั้�องจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่ส คัวามส�มพิ่�นธ%ในคัรื่อบัคัรื่�วอ�นเก*ด้จัากการื่สมรื่ส รื่วมที่��งส*ที่ธ*และหน�าที่�อ�นเก*ด้แตั้�การื่น��น ๆ ย�งคังใช้�ได้�ในป6จัจั4บั�น แตั้�รื่ะบับัการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้�องใช้�กฎหมายป6จัจั4บั�น ( ส*นส�วนตั้�วและส*นสมรื่ส )2.สาม�ภรื่*ยาตั้ามบัรื่รื่พิ่ 5 เก�าคั�อ สาม�ภรื่*ยาที่�สมรื่สตั้��งแตั้�ว�นที่� 1 ตั้4ลาคัม 2478 จันถ1งว�นที่� 16 ตั้4ลาคัม 2519 สถานะในคัรื่อบัคัรื่�วในเรื่�องการื่สมรื่ส ส�ญญาก�อนสมรื่ส การื่เป0นบั*ด้ามารื่ด้าก�บับั4ตั้รื่ การื่เป0นผ3�ปกคัรื่อง การื่เป0นผ3�อน4บัาล หรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% และการื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�งคังเด้*ม แตั้�ในเรื่�องคัวามส�มพิ่�นธ%ในคัรื่อบัคัรื่�วตั้�องมาใช้�บัรื่รื่พิ่ 5 ใหม� ( ตั้ามบัรื่รื่พิ่ 5 เก�า ที่รื่�พิ่ย% ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาม� 3 ช้น*ด้ คั�อ ส*นส�วนตั้�ว ส*นเด้*ม และส*นสมรื่ส โด้ยส*นเด้*มรื่วมก�บัส*นสมรื่ส เรื่�ยกว�า ส*นบัรื่*คัณห% ) 3.สาม�ภรื่*ยาตั้ามบัรื่รื่พิ่ 5 ใหม�คั�อ สาม�ภรื่*ยาที่�สมรื่สก�นตั้��งแตั้�ว�นที่� 16 ตั้4ลาคัม 2519 จันถ1งว�นที่� 26

ก�นยายน 2533 สถานะในคัรื่อบัคัรื่�วเป0นไปตั้ามกฎหมายป6จัจั4บั�น ส+าหรื่�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาม� 2 ปรื่ะเภที่ คั�อ ส*นสมรื่ส และส*นส�วนตั้�ว4.สาม�ภรื่*ยาตั้ามบัรื่รื่พิ่ 5 ป6จัจั4บั�นคั�อ สาม�ภรื่*ยาที่�สมรื่สก�นตั้��งแตั้�ว�นที่� 27 ก�นยายน 2533 จันถ1งป6จัจั4บั�น - การื่ใช้�บั�งคั�บักฎหมายคัรื่อบัคัรื่�ว เม�อม�คัด้�พิ่*พิ่าที่ก�นเรื่�องคัรื่อบัคัรื่�วหรื่�อมรื่ด้กในศาลช้��นตั้�นในจั�งหว�ด้ป6ตั้ตั้าน� นรื่าธ*วาส ยะลา และสตั้3ล รื่ะหว�างคันน�บัถ�อศาสนาอ*สลามด้�วยก�น หรื่�อม�คัด้�

Page 4: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ไม�ม�ข�อพิ่*พิ่าที่ซึ่1งผ3�น�บัถ�อศาสนาอ*สลามเป0นผ3�รื่ �องในเรื่�องคัรื่อบัคัรื่�วหรื่�อมรื่ด้ก ตั้�องใช้�กฎหมายอ*สลามบั�งคั�บั แตั้�ที่��งน��จัะตั้�องปรื่ะกอบัด้�วยเง�อนไข 2

ปรื่ะการื่ ด้�งน��1.คั3�คัวามที่��งหมด้หรื่�อเจั�ามรื่ด้กจัะตั้�องเป0นคันน�บัถ�อศาสนาอ*สลาม และ2.คัด้�ตั้�องเก*ด้ข1�นในจั�งหว�ด้ยะลา นรื่าธ*วาส ป6ตั้ตั้าน� หรื่�อสตั้3ล

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1435 การื่หม��นที่+าได้�เม�อช้ายและหญ*งอาย4 17 ปBบัรื่*บั3รื่ณ%การื่หม��นที่�ฝ่=าฝ่Cน เป0นโมฆะ- มาตั้รื่า 1436 ผ3�เยาว%จัะที่+าการื่หม��นได้� ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4คัคัลตั้�อไปน��1.บั*ด้าและมารื่ด้า กรื่ณ�ม�ที่��งบั*ด้าและมารื่ด้า2.บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า กรื่ณ�ที่�บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าตั้าย หรื่�อถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อไม�อย3�ในฐานะที่�อาจัให�คัวามย*นยอมได้� หรื่�อโด้ยพิ่ฤตั้*การื่ณ%ผ3�เยาว%ไม�อาจัขอคัวามย*นยอมได้�3.ผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม กรื่ณ�ผ3�เยาว%เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม4.ผ3�ปกคัรื่อง กรื่ณ�ไม�ม�บั4คัคัลที่�อาจัให�คัวามย*นยอมตั้าม 1 - 3 หรื่�อม�แตั้�บั4คัคัลด้�งกล�าวถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่องการื่หม��นที่�ปรื่าศจัากคัวามย*นยอมเป0นโมฆ�ยะ- มาตั้รื่า 1437 การื่หม��นจัะสมบั3รื่ณ%เม�อฝ่=ายช้ายได้�ส�งมอบัหรื่�อโอนที่รื่�พิ่ย%ส*นของหม��นให�แก�หญ*ง เพิ่�อเป0นหล�กฐานว�าจัะสมรื่สก�บัหญ*งน��นเม�อหม��นแล�ว ของหม��นตั้กเป0นส*ที่ธ*แก�หญ*งส*นสอด้เป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ฝ่=ายช้ายให�แก�บั*ด้ามารื่ด้า ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม หรื่�อผ3�ปกคัรื่องฝ่=ายหญ*ง เพิ่�อตั้อบัแที่นที่�หญ*งยอมสมรื่ส ถ�าไม�ม�การื่สมรื่สโด้ยพิ่ฤตั้*การื่ณ%ที่�ฝ่=ายหญ*งตั้�องรื่�บัผ*ด้ช้อบั ฝ่=ายช้ายเรื่�ยกส*นสอด้คั�นได้�อธ*บัาย - การื่หม��น หมายถ1ง การื่ที่�ช้ายหญ*งที่+าส�ญญาว�าจัะที่+าการื่สมรื่สก�น และอย3�ก*นด้�วยก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยา- พิ่ฤตั้*การื่ณ%ที่�ฝ่=ายหญ*งตั้�องรื่�บัผ*ด้ช้อบั เช้�น หญ*งคั3�หม��นที่*�งช้ายไปอย3�ตั้�างปรื่ะเที่ศ แล�วไม�ยอมตั้*ด้ตั้�อกล�บัมาเลย- ในเรื่�องการื่หม��น แม�กฎหมายไม�ได้�บั�ญญ�ตั้*ไว�โด้ยเฉพิ่าะในเรื่�องคัวามเป0นโมฆะหรื่�อโมฆ�ยะของส�ญญาหม��น แตั้�ก-ให�น+า

Page 5: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย%ว�าด้�วยน*ตั้*กรื่รื่มส�ญญามาใช้�บั�งคั�บั ด้�งน�� ส�ญญาที่+าการื่หม��นเพิ่รื่าะถ3กข�มข3� เป0นโมฆ�ยะ ( มาตั้รื่า 121 ) , ส�ญญาหม��นที่�ม�ว�ตั้ถ4ปรื่ะสงคั%อ�นข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยหรื่�อศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้นเป0นโมฆะ ( มาตั้รื่า113 )- มาตั้รื่า 1438 การื่หม��นไม�เป0นเหตั้4ที่�จัะรื่�องขอให�ศาลบั�งคั�บัให�สมรื่สได้� ถ�าม�ข�อตั้กลงจัะให�เบั��ยปรื่�บัเม�อผ*ด้ส�ญญาหม��น ข�อตั้กลงน��น เป0นโมฆะ- มาตั้รื่า 1439 เม�อม�การื่หม��น ถ�าฝ่=ายใด้ผ*ด้ส�ญญา อ�กฝ่=ายหน1งม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกให�ช้ด้ใช้�คั�าส*นไหมที่ด้แที่น และถ�าฝ่=ายหญ*งผ*ด้ส�ญญาหม��นให�คั�นของหม��นแก�ฝ่=ายช้ายด้�วยอธ*บัาย การื่ผ*ด้ส�ญญาหม��น หมายถ1ง การื่ที่�คั3�หม��นฝ่=ายหน1งปฏิ*เสธไม�ยอมสมรื่สก�บัอ�กฝ่=ายหน1ง หรื่�อที่+าให�การื่สมรื่สเป0นการื่พิ่�นว*ส�ยโด้ยที่+าการื่สมรื่สก�บับั4คัคัลอ�นแล�ว

- มาตั้รื่า 1440 คั�าที่ด้แที่นที่�สามารื่ถเรื่�ยกได้�1.ที่ด้แที่นคัวามเส�ยหายตั้�อกายหรื่�อช้�อเส�ยง2.ที่ด้แที่นคัวามเส�ยหายเน�องจัากคั3�หม��นหรื่�อบั*ด้ามารื่ด้าใช้�จั�ายเพิ่�อเตั้รื่�ยมการื่สมรื่ส โด้ยส4จัรื่*ตั้และตั้ามสมคัวรื่3.ที่ด้แที่นคัวามเส�ยหายเน�องจัากคั3�หม��นได้�จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อการื่อ�นเก�ยวแก�อาช้�พิ่ของตั้น จัากการื่คัาด้หมายว�าจัะได้�ม�การื่สมรื่สถ�าหญ*งม�ส*ที่ธ*ได้�คั�าที่ด้แที่น ศาลอาจัช้��ขาด้ให�ของหม��นเป0นคั�าที่ด้แที่น หรื่�อศาลอาจัให�คั�าที่ด้แที่นโด้ยไม�คั+าน1งถ1งของหม��นก-ได้�อธ*บัาย - 1.เช้�น ช้ายไม�ยอมสมรื่สก�บัหญ*งคั3�หม��น โด้ยหญ*งคั3�หม��นได้�รื่�วมปรื่ะเวณ�ก�บัช้ายคั3�หม��นแล�ว เป0นคัวามเส�ยหายตั้�อกายและช้�อเส�ยง- 3.เช้�น หญ*งเล*กที่+าการื่คั�า หรื่�อขายที่�ด้*นโด้ยขาด้ที่4น เพิ่�อเตั้รื่�ยมจัะสมรื่สก�บัช้ายที่�อย3�ตั้�างจั�งหว�ด้ เป0นคัวามเส�ยหายที่�ม�ส*ที่ธ*ได้�คั�าที่ด้แที่น - มาตั้รื่า 1441 ถ�าคั3�หม��นตั้ายก�อนสมรื่ส อ�กฝ่=ายเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นไม�ได้� และ

Page 6: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ไม�ว�าฝ่=ายใด้ตั้าย ของหม��นฝ่=ายหญ*งไม�ตั้�องคั�นแก�ฝ่=ายช้าย- มาตั้รื่า 1442 กรื่ณ�ม�เหตั้4ส+าคั�ญเก*ด้แก�หญ*ง ที่+าให�ช้ายไม�คัวรื่สมรื่สก�บัหญ*ง ช้ายม�ส*ที่ธ*บัอกเล*กส�ญญาหม��น และให�หญ*งคั�นของหม��นอธ*บัาย เช้�น หญ*งถ3กน+�ารื่�อนลวกจันเส�ยโฉม หรื่�อได้�รื่�บัอ�นตั้รื่ายสาห�สจันตั้�องตั้�ด้แขนที่*�ง 2 ข�าง- มาตั้รื่า 1443 กรื่ณ�ม�เหตั้4ส+าคั�ญเก*ด้แก�ช้าย ที่+าให�หญ*งไม�คัวรื่สมรื่สก�บัช้าย หญ*งม�ส*ที่ธ*บัอกเล*กส�ญญาหม��น และไม�ตั้�องคั�นของหม��นอธ*บัาย แม�เหตั้4ส+าคั�ญอ�นเก*ด้แก�ช้ายเป0นคัวามผ*ด้หญ*ง หญ*งก-ม�ส*ที่ธ*บัอกเล*กส�ญญาหม��นได้� โด้ยไม�ถ�อว�าหญ*งผ*ด้ส�ญญาหม��น เช้�น หญ*งข�บัรื่ถโด้ยปรื่ะมาที่ไปก�บัช้าย จันรื่ถยนตั้%พิ่ล*กคัว+า ที่+าให�ช้ายคั3�หม��นตั้าบัอด้ที่��งสองข�าง หญ*งคั3�หม��นก-บัอกเล*กส�ญญาได้� - มาตั้รื่า 1444 ถ�าเหตั้4บัอกเล*กส�ญญาหม��น เป0นเพิ่รื่าะการื่กรื่ะที่+าช้�วอย�างรื่�ายแรื่งซึ่1งได้�กรื่ะที่+าภายหล�งการื่หม��น คั3�หม��นผ3�กรื่ะที่+าช้�วตั้�องรื่�บัผ*ด้ใช้�คั�าที่ด้แที่นเสม�อนเป0นผ3�ผ*ด้ส�ญญาหม��นอธ*บัาย การื่กรื่ะที่+าช้�วอย�างรื่�ายแรื่ง เช้�น ไปปล�นที่รื่�พิ่ย%หรื่�อฆ�าคันตั้าย ตั้*ด้เฮโรื่อ�น เป0นช้3�ก�บัภรื่*ยาผ3�อ�น อย�างไรื่ก-ด้�ตั้�องม�คัวามเส�ยหายเก*ด้ข1�นตั้ามที่�รื่ะบั4ในมาตั้รื่า 1440 ด้�วย- มาตั้รื่า 1445 ช้ายคั3�หม��นสามารื่ถเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากช้ายอ�นที่�รื่ �วมปรื่ะเวณ�ก�บัหญ*งคั3�หม��น โด้ยรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ว�าหญ*งได้�หม��นแล�ว เม�อช้ายคั3�หม��นได้�บัอกเล*กส�ญญาหม��นตั้ามมาตั้รื่า 1442 แล�ว- มาตั้รื่า 1446 ช้ายคั3�หม��นสามารื่ถเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากช้ายอ�น ซึ่1งได้�ข�มข�นหรื่�อพิ่ยายามข�มข�นหญ*งคั3�หม��น โด้ยรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ว�าหญ*งได้�หม��นแล�ว โด้ยไม�ตั้�องเล*กส�ญญาหม��น- มาตั้รื่า 1447 คั�าที่ด้แที่นที่�จัะพิ่1งช้ด้ใช้� ให�ศาลว*น*จัฉ�ยตั้ามคัวรื่แก�พิ่ฤตั้*การื่ณ%ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าที่ด้แที่น นอกจัากมาตั้รื่า 1440 ( 2 ) ( คัวามเส�ยหายเน�องจัากเตั้รื่�ยมการื่สมรื่ส ) ไม�สามารื่ถโอนก�นได้� และไม�ตั้กที่อด้ไปถ1งที่ายาที่ เว�นแตั้�รื่�บัสภาพิ่ก�นเป0นหน�งส�อหรื่�อผ3�เส�ยหายได้�เรื่*มฟ้;องคัด้�ตั้ามส*ที่ธ*น��นแล�วอธ*บัาย เช้�น หญ*งม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องให�ช้ายใช้�คั�าที่ด้แที่นคัวามเส�ยหายตั้�อกายและช้�อเส�ยงของตั้น หญ*งจัะโอนส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องน��ให�ผ3�อ�นไปฟ้;องช้ายไม�ได้� หรื่�อก�อนฟ้;องคัด้�หญ*งถ1งแก�คัวามตั้าย ที่ายาที่ของหญ*งจัะรื่�บั

Page 7: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

มรื่ด้กส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องน��มาฟ้;องช้ายไม�ได้� แตั้�ถ�าช้ายตั้กลงใช้�คั�าที่ด้แที่นโด้ยที่+าหน�งส�อรื่�บัสภาพิ่หน�� เช้�นน��หญ*งสามารื่ถโอนส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องน��ให�ก�บัผ3�อ�นได้� - มาตั้รื่า 1447 / 1 ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าที่ด้แที่นตั้ามมาตั้รื่า 1439 ( ผ*ด้ส�ญญาหม��น ) ม�อาย4คัวาม 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นผ*ด้ส�ญญาหม��นส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าที่ด้แที่นตั้ามมาตั้รื่า 1444 ( คั3�หม��นกรื่ะที่+าช้�ว ) ม�อาย4คัวาม 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 � ถ1งการื่กรื่ะที่+าช้�วอย�างรื่�ายแรื่ง แตั้�ตั้�องไม�เก*น 5 ปB น�บัแตั้�ว�นกรื่ะที่+าด้�งกล�าวส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าที่ด้แที่นตั้ามมาตั้รื่า 1445 ( ช้ายอ�นรื่�วมปรื่ะเวณ� ) , 1446 ( ช้ายอ�นข�มข�น ) ม�อาย4คัวาม 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่�ช้ายคั3�หม��นรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งการื่กรื่ะที่+าของช้ายอ�นและรื่3 �ตั้�วผ3�ตั้�องใช้�คั�าที่ด้แที่นน��น แตั้�ตั้�องไม�เก*น 5 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�ช้ายอ�นได้�กรื่ะที่+าด้�งกล�าว - มาตั้รื่า 1447 / 2 ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�นของหม��นตั้ามมาตั้รื่า 1439 ( ผ*ด้ส�ญญาหม��น ) ม�อาย4คัวาม 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นผ*ด้ส�ญญาหม��นส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�นของหม��นตั้ามมาตั้รื่า 1442 ( เก*ด้เหตั้4ช้ายไม�สมคัวรื่สมรื่สก�บัหญ*ง ) ม�อาย4คัวาม 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่�บัอกเล*กส�ญญาหม��น

หน�วยที่� 2 การื่สมรื่สและคัวามส�มพิ่�นธ%รื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยา

- การื่ที่�ช้ายหญ*งจัะที่+าการื่สมรื่สก�นน��น กฏิหมายได้�ก+าหนด้เง�อนไขเก�ยวก�บัอาย4ข��นตั้+าไว�ว�าจัะตั้�องม�อาย4อย�างตั้+า 17 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% และตั้�องไม�เป0นบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ นอกจัากน��หากย�งเป0นผ3�เยาว%อย3�ก-จัะตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั*ด้ามารื่ด้าหรื่�ผ3�ปกคัรื่องด้�วย ที่��งน��เพิ่�อเป0นการื่คั4�มคัรื่องช้ายหญ*งผ3�ที่+าหญ*งผ3�ที่+าการื่สมรื่สน��นเอง และก�อให�เก*ด้คัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยในส�งคัมส�วนรื่วม- ช้ายและหญ*งผ3�ที่+าการื่สมรื่สจัะตั้�องตั้กลงย*นยอมพิ่รื่�อมใจัก�นที่��งสองฝ่=ายจั1งจัะที่+าให�การื่สมรื่สม�ผลสมบั3รื่ณ%ข1�นมาได้� หากการื่สมรื่สได้�กรื่ะที่+าไปโด้ยส+าคั�ญผ*ด้ในตั้�วคั3�สมรื่ส โด้ยถ3กหลอกลวง หรื่�อถ3กข�มข3� การื่สมรื่สเช้�นว�าน��นอาจัจัะถ3กเพิ่*กถอนในภายหล�งได้�- เน�องจัากการื่สมรื่สก�อให�เก*ด้สถาบั�นคัรื่อบัคัรื่�ว ซึ่1งเป0นหน�วยย�อยของส�งคัมรื่วม การื่สมรื่สจั1งตั้�องคั+าน1งถ1งศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้นด้�วย กฎหมาย

Page 8: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

จั1งห�ามม*ให�ญาตั้*พิ่�น�องที่�ใกล�ช้*ด้ก�นมาสมรื่สก�น และจัะที่+าการื่สมรื่สซึ่�อนก-ไม�ได้� เพิ่รื่าะจัะที่+าให�เก*ด้คัวามแตั้กรื่�าวในคัรื่อบัคัรื่�วเด้*ม- ในรื่ะยะเวลาที่�ไม�แน�ใจัว�าหญ*งหม�ายม�ที่ารื่กอย3�ในคัรื่รื่ภ%หรื่�อไม� กฎหมายห�ามม*ให�หญ*งหม�ายที่+าการื่สมรื่สใหม� เพิ่�อเป0นการื่ตั้�ด้ป6ญหาเก�ยวก�บัที่ารื่กที่�จัะเก*ด้มาว�าจัะเป0นบั4ตั้รื่ของสาม�เด้*มหรื่�อสาม�คันใหม�ก�นแน�- การื่สมรื่สที่�สมบั3รื่ณ%จัะตั้�องม�การื่จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้�อนายที่ะเบั�ยน คันไที่ยที่�ไปอย3�ตั้�างปรื่ะเที่ศ อาจัจัะจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้ามกฎหมายไที่ยก-ได้� โด้ยไปจัด้ที่ะเบั�ยนตั้�อพิ่น�กงานที่3ตั้หรื่�อกงส4ลไที่ย- ในกรื่ณ�ที่�ม�เหตั้4ฉ4กเฉ*นที่�ช้ายหรื่�อหญ*งตั้กอย3�ในอ�นตั้รื่ายใกล�คัวามตั้าย หรื่�ออย3�ในภาวะการื่รื่บัหรื่�อสงคัรื่าม ที่+าให�ไม�สามารื่ถจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้�อนายที่ะเบั�ยนได้�น��น กฎหมายย*นยอมให�ที่+าการื่แสด้งเจัตั้นาขอที่+าการื่สมรื่สตั้�อบั4คัคัลที่�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�วได้� แตั้�ที่��งน��จัะตั้�องมาจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สภายใน 90

ว�นด้�วย การื่สมรื่สน��นจั1งจัะม�ผล- เม�อช้ายและหญ*งจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สเป0นสาม�ภรื่*ยาก�นแล�ว กฎหมายก+าหนด้หน�าที่�ให�ตั้�องอย3�ก*นด้�วยก�นและช้�วยเหล�ออ4ปการื่ะเล��ยงด้3ก�นตั้ามคัวามสามารื่ถและฐานะของบั4คัคัล- หากการื่อย3�ก*นด้�วยก�นจัะเป0นอ�นตั้รื่ายแก�รื่�างกายหรื่�อจั*ตั้ใจั หรื่�อที่+าลายคัวามผาส4กอย�างมากแล�ว สาม�หรื่�อภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*ที่�จัะรื่�องขอตั้�อศาลเพิ่�อขออน4ญาตั้ให�ตั้นอย3�ตั้�างหากจัากอ�กฝ่=ายหน1งเป0นการื่ช้�วคัรื่าวก-ได้� โด้ยไม�จั+าเป0นตั้�องหย�าขาด้จัากก�น- ในรื่ะหว�างที่�อย3�ก*นด้�วยก�น หากสาม�หรื่�อภรื่*ยาเก*ด้ว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อจั*ตั้ฟ้6 นเฟ้Cอน อ�กฝ่=ายหน1งจัะตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 รื่�กษาพิ่ยาบัาล และคั4�มคัรื่องด้3แลให�ม�คัวามปลอด้ภ�ยที่างกาย จั*ตั้ใจั และที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามสมคัวรื่ และหากจั+าเป0นตั้�องถ3กส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ อ�กฝ่=ายหน1งจัะตั้�องเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ%- หญ*งที่�สมรื่สแล�วตั้�องเปล�ยนคั+าน+าหน�านามเป0น นาง ตั้�องใช้�นามสก4ล“ “

ของสาม� และอาจัได้�ส�ญช้าตั้*ไที่ยตั้ามสาม�ด้�วย

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1448 การื่สมรื่สที่+าได้�เม�อช้ายและหญ*งอาย4 17 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% แตั้�กรื่ณ�ม�เหตั้4อ�นคัวรื่ศาลอาจัอน4ญาตั้ให�สมรื่สก�อนน��นได้�- มาตั้รื่า 1449 ถ�าช้ายหรื่�อหญ*งเป0นบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ จัะ

Page 9: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่+าการื่สมรื่สไม�ได้�- มาตั้รื่า 1450 ช้ายหญ*งที่�เป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้โด้ยตั้รื่ง ( ข1�นไปหรื่�อลงมา ) พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าหรื่�อรื่�วมแตั้�บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า จัะสมรื่สก�นไม�ได้� คัวามเป0นญาตั้*น��ให�ถ�อตั้ามสายโลห*ตั้- มาตั้รื่า 1451 ผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม จัะสมรื่สก�นไม�ได้�- มาตั้รื่า 1452 ช้ายหรื่�อหญ*งจัะที่+าการื่สมรื่สในขณะที่�ตั้นม�คั3�สมรื่สอย3�ไม�ได้� ( เป0นสมรื่สซึ่�อน )- มาตั้รื่า 1453 หญ*งที่�สาม�ตั้ายหรื่�อการื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง จัะสมรื่สใหม�ได้�ตั้�อเม�อการื่ส*�นส4ด้การื่สมรื่สผ�านไปไม�น�อยกว�า 310 ว�น ยกเว�น1.คัลอด้บั4ตั้รื่แล�วในรื่ะหว�างน��น2.สมรื่สก�บัคั3�สมรื่สเด้*ม3.ม�ใบัรื่�บัรื่องแพิ่ที่ย%รื่�บัรื่องว�าม*ได้�ม�คัรื่รื่ภ%4.ม�คั+าส�งศาลให�สมรื่สได้�- มาตั้รื่า 1454 ผ3�เยาว%จัะที่+าการื่สมรื่ส ให�น+ามาตั้รื่า 1436 ( ผ3�ให�คัวามย*นยอม ) มาใช้�บั�งคั�บั- มาตั้รื่า 1455 การื่ให�คัวามย*นยอมให�ที่+าการื่สมรื่ส กรื่ะที่+าโด้ย1.ลงลายม�อช้�อในที่ะเบั�ยน ขณะจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่ส2.ที่+าเป0นหน�งส�อแสด้งคัวามย*นยอม รื่ะบั4ช้�อคั3�สมรื่สที่��ง 2 ฝ่=าย และลงลายม�อช้�อผ3�ให�คัวามย*นยอม3.ถ�าม�เหตั้4จั+าเป0น ให�คัวามย*นยอมด้�วยวาจัาตั้�อหน�าพิ่ยานอย�างน�อย 2 คัน ก-ได้�คัวามย*นยอมน��น เม�อให�แล�วถอนไม�ได้�- มาตั้รื่า 1456 ถ�าไม�ม�ผ3�ที่�ม�อ+านาจัให�คัวามย*นยอม หรื่�อไม�ให�คัวามย*นยอม หรื่�อไม�อย3�ในสภาพิ่ที่�อาจัให�คัวามย*นยอม หรื่�อโด้ยพิ่ฤตั้*การื่ณ%ผ3�เยาว%ไม�อาจัขอคัวามย*นยอมได้� ผ3�เยาว%สามารื่ถรื่�องขอตั้�อศาลเพิ่�ออน4ญาตั้ให�ที่+าการื่สมรื่สได้�- มาตั้รื่า 1457 การื่สมรื่สตั้ามกฎหมายน�� ม�ได้�เฉพิ่าะเม�อได้�จัด้ที่ะเบั�ยนแล�วเที่�าน��น- มาตั้รื่า 1458 การื่สมรื่สที่+าได้�เม�อช้ายหญ*งย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น และตั้�องแสด้งการื่ย*นยอมตั้�อหน�านายที่ะเบั�ยน และให�นายที่ะเบั�ยนบั�นที่1กคัวามย*นยอมน��นไว�- มาตั้รื่า 1459 การื่สมรื่สในตั้�างปรื่ะเที่ศ รื่ะหว�างคันไที่ยด้�วยก�นหรื่�อฝ่=าย

Page 10: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หน1งม�ส�ญช้าตั้*ไที่ย จัะที่+าตั้ามแบับักฎหมายไที่ยหรื่�อกฎหมายปรื่ะเที่ศน��นก-ได้�ถ�าตั้�องการื่จัด้ที่ะเบั�ยนตั้ามแบับักฎหมายไที่ย ให�พิ่น�กงานที่3ตั้หรื่�อกงส4ลไที่ยเป0นผ3�รื่ �บัจัด้ที่ะเบั�ยน- มาตั้รื่า 1460 เม�อม�พิ่ฤตั้*การื่ณ%พิ่*เศษไม�อาจัจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้�อนายที่ะเบั�ยนได้� เพิ่รื่าะตั้กอย3�ในอ�นตั้รื่ายใกล�คัวามตั้ายหรื่�ออย3�ในภาวะการื่รื่บั ถ�าช้ายและหญ*งแสด้งเจัตั้นาจัะสมรื่สก�นตั้�อหน�าบั4คัคัลซึ่1งบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ให�บั4คัคัลน��นจัด้แจั�งการื่แสด้งเจัตั้นาที่+าการื่สมรื่สไว�เป0นหล�กฐาน และถ�าตั้�อมาช้ายหญ*งได้�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้�อนายที่ะเบั�ยนภายใน 90 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�อาจัที่+าการื่จัะที่ะเบั�ยนได้� ให�นายที่ะเบั�ยนจัด้แจั�งว�น เด้�อน ปB สถานที่�แสด้งเจัตั้นาขอที่+าการื่สมรื่ส และพิ่ฤตั้*การื่ณ%พิ่*เศษ ไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส ให�ถ�อว�าว�นที่�แสด้งเจัตั้นาตั้�อบั4คัคัลด้�งกล�าวเป0นว�นจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้�อนายที่ะเบั�ยน ไม�ใช้�บั�งคั�บั ถ�าการื่สมรื่สในว�นแสด้งเจัตั้นาขอที่+าการื่สมรื่ส การื่สมรื่สน��นจัะตั้กเป0นโมฆะอธ*บัาย เช้�น ช้ายหญ*งเด้*นที่างมาในเรื่�อเด้*นที่ะเล เรื่�ออ�บัปางว�ายน+�าข1�นไปอย3�บันเกาะรื่�างพิ่รื่�อมผ3�โด้ยสารื่คันอ�น ๆ ช้ายหญ*งคั3�น� �นตั้กอย3�ในอ�นตั้รื่ายใกล�ตั้าย จั1งแสด้งเจัตั้นาสมรื่สตั้�อหน�าบั4คัคัลที่�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว และบั4คัคัลน��นจัด้แจั�งเจัตั้นาขอที่+าการื่สมรื่สไว�เป0นหล�กฐาน ตั้�อมาม�เรื่�อมารื่�บัข1�นฝ่6 ง ภายใน 90 ว�นได้�มาจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้�อนายที่ะเบั�ยน ถ�อว�าการื่สมรื่สน��ม�ผลย�อนหล�งไปตั้��งแตั้�ว�นที่�แสด้งเจัตั้นาขอที่+าการื่สมรื่สบันเกาะรื่�างน��น ( หากม�การื่ข4ด้เพิ่ช้รื่ได้�บันเกาะรื่�าง ก-ตั้�องถ�อว�าเป0นส*นสมรื่สตั้ามกฎหมาย ) - มาตั้รื่า 1461 สาม�ภรื่*ยาตั้�องอย3�ก*นด้�วยก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยาสาม�ภรื่*ยาตั้�องช้�วยเหล�ออ4ปการื่ะเล��ยงด้3ก�นตั้ามคัวามสามารื่ถและฐานะของตั้น- มาตั้รื่า 1462 ถ�าการื่อย3�รื่�วมก�นจัะเป0นอ�นตั้รื่ายแก�รื่�างกายหรื่�อจั*ตั้ใจั หรื่�อที่+าลายคัวามผาส4กอย�างมาก ฝ่=ายที่�จัะรื่�บัอ�นตั้รื่ายหรื่�อเส�ยหายสามารื่ถรื่�องตั้�อศาล ขอให�ศาลส�งให�ตั้นอย3�ตั้�างหากในรื่ะหว�างที่�เหตั้4น��น ๆ ย�งม�อย3� ก-ได้� โด้ยศาลจัะก+าหนด้คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงให�ฝ่=ายหน1งเส�ยแก�อ�กฝ่=ายหน1งตั้ามสมคัวรื่แก�พิ่ฤตั้*การื่ณ%ก-ได้�อธ*บัาย - เป0นอ�นตั้รื่ายแก�กายอย�างมาก เช้�น สาม�เป0นโรื่คัตั้*ด้ตั้�ออย�างรื่�าย

Page 11: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

แรื่ง หากอย3�รื่�วมก�นภรื่*ยาจัะได้�รื่�บัเช้��อโรื่คั- เป0นอ�นตั้รื่ายแก�จั*ตั้ใจัอย�างมาก เช้�น สาม�ช้อบัพิ่าพิ่ารื่%ที่เนอรื่%มานอนในบั�านเป0นปรื่ะจั+า ซึ่1งเป0นการื่ที่+ารื่�ายจั*ตั้ใจัภรื่*ยาอย�างมาก- การื่อย3�รื่�วมก�นจัะเป0นการื่ที่+าลายคัวามผาส4กอย�างมาก เช้�น สาม�เป0นคันตั้�ณหาจั�ด้ผ*ด้ปกตั้*คันสาม�ญธรื่รื่มด้า การื่อย3�รื่�วมก�นจั1งเป0นการื่ที่+าลายคัวามผาส4กอย�างมาก - มาตั้รื่า 1563 กรื่ณ�ศาลส�งให�สาม�หรื่�อภรื่*ยาเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ ภรื่*ยาหรื่�อสาม�ตั้�องเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ถ�าผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยหรื่�ออ�ยการื่รื่�องขอ และถ�าม�เหตั้4ส+าคั�ญ ศาลจัะตั้��งผ3�อ�นเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ%ก-ได้�อธ*บัาย เช้�น คั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายหน1งว*กลจัรื่*ตั้และม�เรื่�องโกรื่ธเคั�องก�นอย3� จันที่ะเลาะก�นเป0นปรื่ะจั+า ศาลจัะตั้��งผ3�อ�นเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ%ก-ได้� - มาตั้รื่า 1464 กรื่ณ�ที่�คั3�สมรื่สเป0นคันว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ถ�าคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายไม�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3หรื่�อกรื่ะที่+าการื่-ไม�กรื่ะที่+าการื่ เป0นเหตั้4ให�อย3�ในภาวะวะน�าจัะเก*ด้อ�นตั้รื่ายแก�รื่�างกายหรื่�อจั*ตั้ใจั หรื่�ออย3�ในภาวะอ�นน�าจัะเก*ด้คัวามเส�ยหายที่างที่รื่�พิ่ย%ส*นถ1งขนาด้ บั4คัคัลในมาตั้รื่า 28 ( บั*ด้ามารื่ด้า ป3=ย�า ตั้ายาย ล3ก หลาน เหลน ล�อ ) หรื่�อผ3�อน4บัาล สามารื่ถฟ้;องคั3�สมรื่สเรื่�ยกคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ให�แก�ฝ่=ายที่�ว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อขอให�ศาลม�คั+าส�งเพิ่�อคั4�มคัรื่องฝ่=ายว*กลจัรื่*ตั้น��นได้�กรื่ณ�ฟ้;องเรื่�ยกคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 ถ�าศาลย�งไม�ส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ก-ให�ขอตั้�อศาลให�ส�ง โด้ยขอให�ตั้� �งตั้นเองหรื่�อผ3�อ�นตั้ามที่�ศาลเห-นสมคัวรื่เป0นผ3�อน4บัาล หรื่�อจัะขอให�ศาลแตั้�งตั้��งผ3�อน4บัาลคันใหม�ก-ได้�การื่ขอให�ศาลม�คั+าส�งเพิ่�อคั4�มคัรื่องฝ่=ายว*กลจัรื่*ตั้โด้ยไม�เรื่�ยกคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 จัะไม�ขอให�ศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อไม�ขอเปล�ยนผ3�อน4บัาลก-ได้� แตั้�ถ�าศาลเห-นว�าจั+าเป0น ให�ศาลส�งให�จั�ด้การื่ตั้ามวรื่รื่คัสอง แล�วจั1งส�งคั4�มคัรื่องตั้ามที่�เห-นสมคัวรื่- มาตั้รื่า 1464 / 1 รื่ะหว�างพิ่*จัารื่ณาคัด้�ตั้ามมาตั้รื่า 1464 ( ที่อด้ที่*�งไม�

Page 12: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เล��ยงด้3 ) ศาลอาจัก+าหนด้ว*ธ�การื่ช้�วคัรื่าวเก�ยวก�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3หรื่�อการื่คั4�มคัรื่องตั้ามที่�เห-นสมคัวรื่ และกรื่ณ�ฉ4กเฉ*นให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*เรื่�องคั+าขอในเหตั้4ฉ4กเฉ*นตั้าม ปวพิ่. มาใช้�บั�งคั�บั อธ*บัาย เช้�น มารื่ด้าว*กลจัรื่*ตั้ สาม�พิ่าไปหาหมอไสยศาสตั้รื่%เพิ่�อรื่�กษา ใช้�ว*ธ�การื่รื่�กษาโด้ยว*ธ�ใช้�หวายอาบัน+�ามนตั้%เฆ�ยนตั้�ภรื่*ยามา 3 ว�น 3 คั�น และก+าล�งจัะเฆ�ยนตั้�ตั้�อไปอ�ก ด้�งน��มารื่ด้าของภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*รื่�องขอในเหตั้4ฉ4กเฉ*นได้�- การื่ใช้�คั+าน+าหน�านาม นามสก4ล และส�ญช้าตั้* ( ตั้ามพิ่รื่ะรื่าช้บั�ญญ�ตั้*ช้�อบั4คัคัล )1.คั+าน+าหน�านาม- ส+าหรื่�บัสตั้รื่�ที่�ย�งไม�ม�สาม� ให�ใช้�คั+าว�า นางสาว เป0นคั+าน+าหน�านามเด้*ม “ “

และนามสก4ลตั้น- ส+าหรื่�บัหญ*งที่�สมรื่สก�บัช้ายแล�ว ให�ใช้�คั+าว�า นาง เป0นคั+าน+าหน�านามเด้*ม “ “

และเอานามสก4ลสาม�เข�าปรื่ะกอบัหญ*งที่�สมรื่สแล�ว จัะตั้�องใช้�คั+าน+าหน�านามว�า นาง ตั้ลอด้ไป แม�ว�าการื่“ “

สมรื่สจัะเป0นโมฆะหรื่�อโมฆ�ยะ ก-ตั้าม2.นามสก4ล- หญ*งม�สาม� ตั้�องใช้�ช้�อสก4ลของสาม�- หญ*งหม�ายโด้ยคัวามตั้ายของสาม� จัะใช้�ช้�อสก4ลของสาม� หรื่�อใช้�ช้�อสก4ลเด้*มของตั้นก-ได้�- หญ*งหม�ายโด้ยการื่หย�า จัะใช้�ช้�อสก4ลของสาม�ไม�ได้�3.ส�ญช้าตั้*- การื่สมรื่สไม�ที่+าให�ส�ญช้าตั้*ของสาม�ภรื่*ยาเปล�ยนแปลงไปจัากเด้*ม หากปรื่ะสงคั%จัะได้�ส�ญช้าตั้*ไที่ย ตั้�องย�นคั+าขอ ( ตั้ามพิ่รื่ะรื่าช้บั�ญญ�ตั้*ส�ญช้าตั้*ไที่ย )

หน�วยที่� 3 ที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยา

- ก�อนที่�ช้ายและหญ*งจัะจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�น กฎหมายย*นยอมให�ม�การื่ที่+าส�ญญาก�อนสมรื่สในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*น เพิ่�อยกเว�นหล�กการื่ที่�กฎหมายก+าหนด้ไว�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นของสาม�ภรื่*ยาได้� แตั้�ส�ญญาเช้�นว�าน��จัะตั้�องไม�ข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยหรื่�อศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้น- ในรื่ะหว�างที่�เป0นสาม�ภรื่*ยาก�น สาม�และภรื่*ยาอาจัที่+าส�ญญาเก�ยวก�บั

Page 13: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้�อก�นได้�เหม�อนด้�งเป0นบั4คัคัลสองคันแยกตั้�างหากจัากก�น แตั้�ส�ญญาเช้�นว�าน��อาจัถ3กอ�กฝ่=ายหน1งบัอกล�างเส�ยได้�ภายในก+าหนด้ 1 ปB น�บัจัากขาด้การื่เป0นสาม�ภรื่*ยาก�น- ที่รื่�พิ่ย%ส*นของสาม�ภรื่*ยาม� 2 ปรื่ะเภที่ คั�อ ส*นส�วนตั้�วและส*นสมรื่ส ส*นส�วนตั้�วเป0นกรื่รื่มส*ที่ธ*>ของสาม�หรื่�อภรื่*ยาผ3�เป0นเจั�าของฝ่=ายเด้�ยว ส�วนส*นสมรื่สเป0นกรื่รื่มส*ที่ธ*>รื่ �วมก�นรื่ะหว�างสาม�และภรื่*ยา- สาม�หรื่�อภรื่*ยาผ3�เป0นเจั�าของส*นส�วนตั้�วม�ส*ที่ธ*จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นโด้ยล+าพิ่�งตั้นเอง และถ�าเป0นส*นสมรื่สแล�ว สาม�หรื่�อภรื่*ยาฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งม�อ+านาจัจั�ด้การื่ได้�โด้ยล+าพิ่�ง เว�นแตั้�การื่จั�ด้การื่ที่�ส+าคั�ญเที่�าน��นที่�สาม�และภรื่*ยาตั้�องจั�ด้การื่รื่�วมก�น หากสาม�หรื่�อภรื่*ยาจั�ด้การื่ส*นสมรื่สที่�ส+าคั�ญไปโด้ยล+าพิ่�งฝ่=ายเด้�ยว อ�กฝ่=ายหน1งอาจัขอให�ศาลเพิ่*กถอนน*ตั้*กรื่รื่มในการื่จั�ด้การื่ส*นสมรื่สที่�ส+าคั�ญน��นเส�ยได้�- สาม�ภรื่*ยาที่�ไม�ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�น อาจัม�กรื่รื่มส*ที่ธ*>รื่ �วมก�นในที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ที่� �งสองฝ่=ายตั้�างช้�วยก�นที่+ามาหาได้�มาก-ได้�- ก�อนที่�ช้ายและหญ*งจัะที่+าการื่สมรื่สก�น บั4คัคัลที่��งสองอาจัจัะไปก�อหน��ไว�ก�บับั4คัคัลอ�น หรื่�อม�หน��ตั้�อก�น เม�อมาที่+าการื่สมรื่สก�นแล�วจั1งตั้�องม�กฎหมายบั�งคั�บัเก�ยวก�บัหน��ด้�งกล�าว- โด้ยหล�กแล�ว หน��ของสาม�หรื่�อภรื่*ยาไม�ว�าจัะม�มาก�อนหรื่�อก�อข1�นในขณะที่�สมรื่สก�นแล�ว ถ�อว�าเป0นหน��ส�วนตั้�วของสาม�หรื่�อภรื่*ยาโด้ยล+าพิ่�งที่��งส*�น เฉพิ่าะหน��ที่�ก�อให�เก*ด้ข1�นรื่ะหว�างสมรื่สบัางปรื่ะเภที่เที่�าน��น ที่�ถ�อว�าเป0นหน��รื่�วมรื่ะหว�างสาม�หรื่�อภรื่*ยาที่�คั3�สมรื่สจัะตั้�องรื่�บัผ*ด้รื่�วมก�นช้+ารื่ะหน��ด้�งกล�าวจันเตั้-มจั+านวน- การื่ช้+ารื่ะหน��ส�วนตั้�วของสาม�หรื่�อภรื่*ยา ตั้�องน+าส*นส�วนตั้�วมาช้+ารื่ะก�อน หากไม�พิ่อจั1งจัะน+าส*นสมรื่สที่�ส�วนของสาม�หรื่�อภรื่*ยาน��นมาช้+ารื่ะได้� ส�วนการื่ช้+ารื่ะหน��รื่ �วมรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาน��น จัะเอาส*นสมรื่สหรื่�อส*นส�วนตั้�วของฝ่=ายใด้มาช้+ารื่ะก�อนก-ได้�- ในรื่ะหว�างที่�เป0นสาม�ภรื่*ยาก�นอย3� อาจัม�การื่แยกส*นสมรื่สให�เป0นส*นส�วนตั้�วของสาม�หรื่�อภรื่*ยา เพิ่�อปรื่ะโยช้น%ในการื่น+าส*นส�วนตั้�วที่�แยกออกมาน��ไปช้+ารื่ะหน��ได้�

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

Page 14: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1465 ถ�าสาม�ภรื่*ยาไม�ได้�ที่+าส�ญญาเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นเป0นพิ่*เศษก�อนสมรื่ส คัวามส�มพิ่�นธ%รื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*น ให�บั�งคั�บัตั้ามหมวด้น��ข�อคัวามใด้ในส�ญญาข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยหรื่�อศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้น หรื่�อรื่ะบั4ให�ใช้�กฎหมายปรื่ะเที่ศอ�นบั�งคั�บัเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*น ข�อคัวามน��นเป0นโมฆะอธ*บัาย เช้�น ที่+าส�ญญาก�อนสมรื่สไว�ว�า หากช้ายหญ*งหย�าขาด้ก�น ให�ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่��งหมด้ตั้กเป0นของหญ*งฝ่=ายเด้�ยว เป0นส�ญญาที่�ข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยหรื่�อศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้น ส�ญญาน��เป0นโมฆะ- มาตั้รื่า 1466 ส�ญญาก�อนสมรื่สเป0นโมฆะ ถ�าไม�จัด้แจั�งไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่สพิ่รื่�อมก�บัการื่จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่ส หรื่�อไม�ที่+าเป0นหน�งส�อลงลายม�อช้�อคั3�สมรื่สและพิ่ยานอย�างน�อย 2 คัน แนบัไว�ที่�ายที่ะเบั�ยนสมรื่สและได้�จัด้ไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส พิ่รื่�อมก�บัจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สว�าได้�ม�ส�ญญาน��นแนบัไว�- มาตั้รื่า 1467 เม�อสมรื่สแล�ว จัะเปล�ยนแปลงเพิ่*กถอนส�ญญาก�อนสมรื่สไม�ได้� นอกจัากศาลอน4ญาตั้เม�อคั+าส�งศาลถ1งที่�ส4ด้ให�เปล�ยนแปลงเพิ่*กถอนส�ญญาก�อนสมรื่ส ให�ศาลแจั�งไปย�งนายที่ะเบั�ยนเพิ่�อจัด้แจั�งไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส- มาตั้รื่า 1468 ข�อคัวามในส�ญญาก�อนสมรื่สไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*บั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ ไม�ว�าจัะได้�เปล�ยนแปลงเพิ่*กถอนโด้ยคั+าส�งศาลหรื่�อไม� อธ*บัาย เช้�น สาม�ภรื่*ยาที่+าส�ญญาก�อนสมรื่สไว�ว�า ให�สาม�ม�ส*ที่ธ*จั�ด้การื่ส*นสมรื่สแตั้�เพิ่�ยงผ3�เด้�ยว ตั้�อมาม�การื่เพิ่*กถอน โด้ยให�ภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*จั�ด้การื่ส*นสมรื่สแตั้�เพิ่�ยงผ3�เด้�ยว แตั้�บั4คัคัลภายนอกไม�ที่รื่าบัถ1งการื่เปล�ยนแปลงใหม�น�� จั1งได้�ที่+าส�ญญาก�บัสาม�โด้ยส4จัรื่*ตั้ ภรื่*ยาจัะยกส�ญญาก�อนสมรื่สที่�เปล�ยนแปลงใหม�น��มาอ�างตั้�อบั4คัคัลภายนอกไม�ได้� - มาตั้รื่า 1469 ส�ญญาเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�สาม�ภรื่*ยาที่+าตั้�อก�นในรื่ะหว�างเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งสามารื่ถบัอกล�างในรื่ะหว�างเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น หรื่�อภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นขาด้จัากการื่เป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ก-ได้� แตั้�ไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*บั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้

Page 15: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อธ*บัาย เช้�น สาม�ยกแหวนเพิ่ช้รื่อ�นเป0นส*นส�วนตั้�วให�ภรื่*ยา ภรื่*ยาน+าแหวนเพิ่ช้รื่วงน��นไปยกให�หลาน หลานรื่�บัไว�โด้ยส4จัรื่*ตั้ สาม�สามารื่ถบัอกล�างส�ญญาได้� ( ในรื่ะหว�างเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น หรื่�อภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นขาด้จัากการื่เป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) แตั้�การื่บัอกล�างไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*ของหลานในแหวนเพิ่ช้รื่วงน�� หลานย�อมได้�กรื่รื่มส*ที่ธ*ในแหวนเพิ่ช้รื่น��น - มาตั้รื่า 1470 ที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยานอกจัากที่�แยกไว�เป0นส*นส�วนตั้�ว ย�อมเป0นส*นสมรื่ส- มาตั้รื่า 1471 ส*นส�วนตั้�ว ได้�แก� ที่รื่�พิ่ย%ส*น1.ที่�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งม�อย3�ก�อนสมรื่ส2.เคัรื่�องใช้�สอยส�วนตั้�ว เคัรื่�องแตั้�งกาย หรื่�อเคัรื่�องปรื่ะด้�บั ตั้ามฐานะ หรื่�อเคัรื่�องม�อในการื่ปรื่ะกอบัอาช้าช้�พิ่ของฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1ง3.ที่�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งได้�มารื่ะหว�างสมรื่ส โด้ยการื่รื่�บัมรื่ด้กหรื่�อโด้ยการื่ให�โด้ยเสน�หา4.ของหม��น - มาตั้รื่า 1472 ส*นส�วนตั้�ว ถ�าแลกเปล�ยนเป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�น ซึ่��อที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�น หรื่�อขายได้�เป0นเง*นมา ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นหรื่�อเง*นที่�ได้�มาน��น เป0นส*นส�วนตั้�วส*นส�วนตั้�วที่�ถ3กที่+าลาย แตั้�ได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นหรื่�อเง*นมาที่ด้แที่น ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นหรื่�อเง*นที่�ได้�มาน��น เป0นส*นส�วนตั้�ว- มาตั้รื่า 1473 ส*นส�วนตั้�วของฝ่=ายใด้ ให�ฝ่=ายน��นเป0นผ3�จั�ด้การื่- มาตั้รื่า 1474 ส*นสมรื่ส ได้�แก� ที่รื่�พิ่ย%ส*น1.ที่�คั3�สมรื่สได้�มารื่ะหว�างสมรื่ส2.ที่�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งได้�มารื่ะหว�างสมรื่ส โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อโด้ยการื่ให�เป0นหน�งส�อ แตั้�ตั้�องรื่ะบั4ว�าเป0นส*นสมรื่ส3.ที่�เป0นด้อกผลของส*นส�วนตั้�วกรื่ณ�เป0นที่�สงส�ย ให�ส�นน*ษฐานว�าเป0นส*นสมรื่สอธ*บัาย - ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�คั3�สมรื่สได้�มารื่ะหว�างสมรื่สเช้�น สาม�เอาเง*นส�วนตั้�ว 50,000 บัาที่ ไปลงที่4นคั�าขายก�บัเพิ่�อน ได้�เง*นมาที่��งหมด้ 60,000 บัาที่ ด้�งน�� เง*น 10,000 บัาที่ เป0นส*นสมรื่ส - ที่�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งได้�มารื่ะหว�างสมรื่ส โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อโด้ยการื่ให�เป0น

Page 16: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หน�งส�อ แตั้�ตั้�องรื่ะบั4ว�าเป0นส*นสมรื่สเช้�น มารื่ด้ายกแหวนเพิ่ช้รื่ให�ล3กสาวที่�สมรื่สแล�ว การื่จัะให�แหวนเพิ่ช้นน��นเป0นส*นสมรื่ส การื่ให�น��ตั้�องม�หน�งส�อรื่ะบั4ว�าเป0นส*นสมรื่ส - ที่�เป0นด้อกผลของส*นส�วนตั้�วเช้�น ก�อนสมรื่สช้ายม�เง*นในธนาคัารื่ 100,000 บัาที่ เม�อสมรื่สแล�วได้�ด้อกเบั��ยน�บัจัากว�นที่+าการื่สมรื่สจั+านวน 1,000

บัาที่ ด้�งน�� เง*น 1,000 บัาที่เป0นส*นสมรื่ส - มาตั้รื่า 1475 ส*นสมรื่สจั+าพิ่วกที่�รื่ะบั4ในมาตั้รื่า 456 ( อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย% เรื่�อก+าป6 น เรื่�อกลไฟ้ แพิ่ และส�ตั้ว%พิ่าหนะ ) หรื่�อที่�ม�เอกสารื่เป0นส+าคั�ญ สาม�หรื่�อภรื่*ยาจัะรื่�องขอให�ลงช้�อเป0นเจั�าของรื่�วมก�นในเอกสารื่ก-ได้� - มาตั้รื่า 1476 สาม�และภรื่*ยาตั้�องจั�ด้การื่ส*นสมรื่สรื่�วมก�นหรื่�อได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากอ�กฝ่=ายหน1ง ในกรื่ณ�1.ขาย แลกเปล�ยน ขายฝ่าก ให�เช้�าซึ่��อ จั+านอง ปลด้จั+านอง หรื่�อโอนส*ที่ธ*จั+านองอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%หรื่�อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�จั+านองได้�2.ก�อหรื่�อกรื่ะที่+าให�ส*�นส4ด้ซึ่1งภารื่จั+ายอม ส*ที่ธ*อาศ�ย ส*ที่ธ*เหน�อพิ่��นด้*น ส*ที่ธ*เก-บัก*น หรื่�อภารื่ตั้*ด้พิ่�นในอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%3.ให�เช้�าอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%เก*น 3 ปB4.ให�ก3�ย�มเง*น5.ให�โด้ยเสน�หา เว�นให�พิ่อสมคัวรื่แก�ฐานาน4รื่3ป เพิ่�อการื่ก4ศล เพิ่�อการื่ส�งคัม หรื่�อตั้ามหน�าที่�ธรื่รื่มจัรื่รื่ยา6.ปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวาม7.มอบัข�อพิ่*พิ่าที่ให�อน4ญาโตั้ตั้4ลาการื่ว*น*จัฉ�ย8.น+าที่รื่�พิ่ย%ส*นไปเป0นปรื่ะก�นหรื่�อหล�กปรื่ะก�นตั้�อเจั�าพิ่น�กงานหรื่�อศาลนอกจัากการื่จั�ด้การื่ในวรื่รื่คั 1 สาม�หรื่�อภรื่*ยาจั�ด้การื่เองได้�โด้ยไม�ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากอ�กฝ่=ายหน1ง- มาตั้รื่า 1476 / 1 สาม�และภรื่*ยาจัะจั�ด้การื่ส*นสมรื่สให�แตั้กตั้�างไปจัากมาตั้รื่า 1476 ได้�ตั้�อเม�อได้�ที่+าส�ญญาก�อนสมรื่สตั้ามมาตั้รื่า 1465 , 1466

( การื่ที่+าส�ญญาในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นก�อนสมรื่ส โด้ยที่+าตั้ามแบับัและว*ธ� ที่�ก+าหนด้ )กรื่ณ�ส�ญญาก�อนสมรื่สรื่ะบั4การื่จั�ด้การื่ส*นสมรื่สเพิ่�ยงบัางส�วนของมาตั้รื่า

Page 17: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1476 การื่จั�ด้การื่ส*นสมรื่สนอกจัากที่�รื่ะบั4ในส�ญญาก�อนสมรื่ส ให�เป0นไปตั้ามมาตั้รื่า 1476

- มาตั้รื่า 1477 สาม�ภรื่*ยาฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งม�ส*ที่ธ*ฟ้;อง ตั้�อส3� หรื่�อด้+าเน*นคัด้� เพิ่�อปรื่ะโยช้น%ส*นสมรื่ส และหน��ที่�เก*ด้จัากการื่ฟ้;อง ตั้�อส3� หรื่�อด้+าเน*นคัด้� ด้�งกล�าว ถ�อว�าเป0นหน��ที่�สาม�ภรื่*ยาเป0นล3กหน��รื่�วมก�น- มาตั้รื่า 1478 เม�อฝ่=ายใด้ไม�ให�คัวามย*นยอมหรื่�อไม�ยอมลงช้�อโด้ยปรื่าศจัากเหตั้4ผล หรื่�อไม�อย3�ในสภาพิ่ที่�อาจัให�คัวามย*นยอมได้� ในเรื่�องจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น อ�กฝ่=ายสามารื่ถรื่�องขอตั้�อศาลให�ส�งอน4ญาตั้แที่นได้�อธ*บัาย เช้�น ภรื่*ยาป=วยหน�กนอนไม�ได้�สตั้*อย3�ที่�โรื่งพิ่ยาบัาล ถ�าสาม�ย�นคั+ารื่�องขอตั้�อศาล และศาลส�งอน4ญาตั้ สาม�ก-สามารื่ถที่+าการื่ขายอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ได้� - มาตั้รื่า 1479 การื่ใด้ที่�สาม�หรื่�อภรื่*ยาตั้�องย*นยอมรื่�วมก�น ถ�าการื่น��นกฎหมายให�ที่+าเป0นหน�งส�อหรื่�อจัด้ที่ะเบั�ยนตั้�อพิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� คัวามย*นยอมตั้�องที่+าเป0นหน�งส�อ- มาตั้รื่า 1480 การื่จั�ด้การื่ส*นสมรื่สที่�ตั้�องจั�ด้การื่รื่�วมก�นหรื่�อตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอม ถ�าอ�กฝ่=ายที่+าน*ตั้*กรื่รื่มไปฝ่=ายเด้�ยวหรื่�อปรื่าศจัากคัวามย*นยอมจัากอ�กฝ่=าย คั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายสามารื่ถฟ้;องให�ศาลเพิ่*กถอนน*ตั้*กรื่รื่มน��นได้� เว�นแตั้�ได้�ให�ส�ตั้ยาบั�นแก�น*ตั้*กรื่รื่มน��นแล�ว หรื่�อขณะที่+าน*ตั้*กรื่รื่มน��นบั4คัคัลภายนอกได้�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้และเส�ยคั�าตั้อบัแที่นการื่ฟ้;องให�ศาลเพิ่*กถอนน*ตั้*กรื่รื่ม ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นรื่3 �เหตั้4อ�นเป0นม3ลให�เพิ่*กถอน หรื่�อเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นที่+าน*ตั้*กรื่รื่มอธ*บัาย - การื่ที่�คั3�สมรื่สฝ่=ายหน1งที่+าน*ตั้*กรื่รื่มไปฝ่=ายเด้�ยว โด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมของคั3�สมรื่สอ�กฝ่=าย น*ตั้*กรื่รื่มน��น ถ�อว�า ไม�สมบั3รื่ณ% สามารื่ถเพิ่*กถอนได้� และส*ที่ธ*ในการื่เพิ่*กถอนน�� ไม�ใช้�ส*ที่ธ*เฉพิ่าะตั้�ว เช้�น หากสาม�หรื่�อภรื่*ยาถ1งแก�คัวามตั้าย ที่ายาที่จั1งอาจัฟ้;องขอให�เพิ่*กถอนน*ตั้*กรื่รื่มได้�- กฎหมายห�ามเพิ่*กถอนน*ตั้*กรื่รื่ม หากการื่เพิ่*กถอนน��นไปกรื่ะที่บักรื่ะเที่�อนถ1งส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ และเส�ยคั�าตั้อบัแที่น - มาตั้รื่า 1481 สาม�หรื่�อภรื่*ยาไม�ม�อ+านาจัที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกส*นสมรื่สที่�เก*น

Page 18: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กว�าส�วนของตั้นได้�- มาตั้รื่า 1482 กรื่ณ�ม�อ+านาจัจั�ด้การื่ส*นสมรื่สฝ่=ายเด้�ยว อ�กฝ่=ายก-ย�งม�อ+านาจัจั�ด้การื่บั�านเรื่�อนและจั�ด้หาส*งจั+าเป0นส+าหรื่�บัคัรื่อบัคัรื่�วตั้ามอ�ตั้ภาพิ่ คั�าใช้�จั�ายน��ผ3กพิ่�นส*นสมรื่สและส*นส�วนตั้�วของที่��งสองฝ่=ายถ�าสาม�หรื่�อภรื่*ยาจั�ด้การื่บั�านเรื่�อนและจั�ด้หาส*งจั+าเป0นส+าหรื่�บัคัรื่อบัคัรื่�วเป0นที่�เส�ยหายถ1งขนาด้ อ�กฝ่=ายสามารื่ถรื่�องขอให�ศาลส�งห�ามหรื่�อจั+าก�ด้อ+านาจัน��ได้�อธ*บัาย เช้�น คัรื่อบัคัรื่�วม�ฐานะยากจันมาก สาม�ไปซึ่��อเคัรื่�องปรื่�บัอากาศมาตั้*ด้ในบั�านที่��งหล�ง ภรื่*ยาสามารื่ถรื่�องขอให�ศาลห�ามหรื่�อจั+าก�ด้อ+านาจัในการื่จั�ด้การื่บั�านเรื่�อนหรื่�อจั�ด้หาส*งจั+าเป0นส+าหรื่�บัคัรื่อบัคัรื่�วได้� - มาตั้รื่า 1483 กรื่ณ�สาม�หรื่�อภรื่*ยาม�อ+านาจัจั�ด้การื่ส*นสมรื่สฝ่=ายเด้�ยว ถ�าอ�กฝ่=ายจัะกรื่ะที่+าการื่ในการื่จั�ด้การื่ส*นสมรื่สอ�นพิ่1งเห-นได้�ว�าจัะเก*ด้คัวามเส�ยหายถ1งขนาด้ อ�กฝ่=ายสามารื่ถรื่�องขอให�ศาลส�งห�ามการื่กรื่ะที่+าน��นได้�อธ*บัาย เข�น สาม�ก+าล�งจัะเอาโฉนด้ที่�ด้*นที่�เป0นส*นสมรื่สไปจั+านองก�บัธนาคัารื่ เพิ่�อน+าเง*นไปเล�นการื่พิ่น�น ภรื่*ยาสามารื่ถรื่�องขอตั้�อศาลให�ห�ามการื่จั+านองน��นได้� - มาตั้รื่า 1484 ถ�าสาม�หรื่�อภรื่*ยาฝ่=ายที่�ม�อ+านาจัจั�ด้การื่ส*นสมรื่ส1.จั�ด้การื่ส*นสมรื่สเป0นที่�เส�ยหายถ1งขนาด้2.ไม�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3อ�กฝ่=ายหน1ง3.ม�หน��ส*นล�นพิ่�นตั้�ว หรื่�อที่+าหน��เก*นก1งหน1งของส*นสมรื่ส4.ข�ด้ขวางการื่จั�ด้การื่ส*นสมรื่สของอ�กฝ่=ายหน1ง โด้ยไม�ม�เหตั้4อ�นคัวรื่5.ม�พิ่ฤตั้*การื่ณ%ว�าจัะที่+าคัวามหายนะแก�ส*นสมรื่สอ�กฝ่=ายหน1งสามารื่ถรื่�องขอให�ศาลส�งให�ตั้นเป0นผ3�จั�ด้การื่ส*นสมรื่สผ3�เด้�ยว หรื่�อส�งให�แยกส*นสมรื่สได้�ถ�าม�คั+าขอ ศาลอาจัก+าหนด้ว*ธ�คั4�มคัรื่องช้�วคัรื่าวเพิ่�อจั�ด้การื่ส*นสมรื่สตั้ามเห-นคัวรื่ - มาตั้รื่า 1484 / 1 กรื่ณ�ศาลส�งห�ามจั�ด้การื่ส*นสมรื่สตั้ามมาตั้รื่า 1482 ,

1483 , 1484 ถ�าตั้�อมาพิ่ฤตั้*การื่ณ%น��นเปล�ยนแปลงไป สาม�หรื่�อภรื่*ยาสามารื่ถรื่�องขอตั้�อศาลให�เปล�ยนแปลงคั+าส�งห�ามน��นได้� โด้ยศาลจัะม�คั+าส�งตั้ามที่�เห-นสมคัวรื่ก-ได้�- มาตั้รื่า 1485 สาม�หรื่�อภรื่*ยาสามารื่ถรื่�องขอตั้�อศาล ให�ตั้นเป0นผ3�จั�ด้การื่ส*นสมรื่สอย�างใด้อย�างหน1ง หรื่�อเข�ารื่�วมจั�ด้การื่ในการื่น��นได้� ถ�าการื่ที่�

Page 19: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

จัะที่+าเช้�นน��นจัะเป0นปรื่ะโยช้น%ย*งกว�า- มาตั้รื่า 1486 เม�อศาลม�คั+าพิ่*พิ่ากษาหรื่�อคั+าส�งถ1งที่�ส4ด้ ตั้ามคัวามในมาตั้รื่า 1482 วรื่รื่คั 2 , 1483 , 1484 , 1484 / 1 , 1485 อ�นเป0นคั4ณแก�ผ3�รื่ �องขอ หรื่�อตั้ามมาตั้รื่า 1491 , 1492 / 1 , 1498 / 17 หรื่�อเม�อสาม�หรื่�อภรื่*ยาพิ่�นจัากการื่เป0นบั4คัคัลล�มละลาย ให�ศาลแจั�งนายที่ะเบั�ยนเพิ่�อจัด้ไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส - มาตั้รื่า 1487 รื่ะหว�างเป0นสาม�หรื่�อภรื่*ยาก�น ฝ่=ายใด้จัะย1ด้หรื่�ออาย�ด้ที่รื่�พิ่ย%ส*นของอ�กฝ่=ายหน1งไม�ได้� เว�นในคัด้�ฟ้;องรื่�องเพิ่�อการื่ปฏิ*บั�ตั้*หน�าที่�หรื่�อรื่�กษาส*ที่ธ*รื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาตั้ามกฎหมายน�� หรื่�อที่�กฎหมายน��ให�สาม�หรื่�อภรื่*ยาฟ้;องรื่�องก�นได้� หรื่�อเป0นการื่ย1ด้หรื่�ออาย�ด้ส+าหรื่�บัคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3และคั�าฤช้าธรื่รื่มเน�ยมที่�ย�งไม�ช้+ารื่ะตั้ามคั+าพิ่*พิ่ากษาของศาล- มาตั้รื่า 1488 ถ�าสาม�หรื่�อภรื่*ยาตั้�องรื่�บัผ*ด้ส�วนตั้�วเพิ่�อช้+ารื่ะหน�� ให�ช้+ารื่ะหน��ด้�วยส*นส�วนตั้�วก�อน ถ�าไม�พิ่อ ให�ช้+ารื่ะด้�วยส*นสมรื่สของฝ่=ายน��น- มาตั้รื่า 1489 ถ�าสาม�ภรื่*ยาเป0นล3กหน��รื่�วมก�น ให�ช้+ารื่ะหน��จัากส*นสมรื่สและส*นส�วนตั้�วของที่��งสองฝ่=าย- มาตั้รื่า 1490 หน��ที่�สาม�ภรื่*ยาเป0นล3กหน��รื่�วมก�น รื่วมถ1งหน��ที่�สาม�หรื่�อภรื่*ยาก�อในรื่ะหว�างสมรื่สด้�งน��1.หน��การื่จั�ด้การื่บั�านเรื่�อน และจั�ด้หาส*งจั+าเป0นส+าหรื่�บัคัรื่อบัคัรื่�ว การื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3 การื่รื่�กษาพิ่ยาบัาล และการื่ศ1กษาบั4ตั้รื่ตั้ามอ�ตั้ภาพิ่2.หน��ที่�เก�ยวข�องก�บัส*นสมรื่ส3.หน��จัากการื่งานที่�สาม�ภรื่*ยาที่+าด้�วยก�น4.หน��ที่�สาม�หรื่�อภรื่*ยาก�อข1�นเพิ่�อปรื่ะโยช้น%ตั้นฝ่=ายเด้�ยว แตั้�อ�กฝ่=ายให�ส�ตั้ยาบั�น- มาตั้รื่า 1491 ถ�าสาม�หรื่�อภรื่*ยาล�มละลาย ส*นสมรื่สย�อมแยกจัากก�นโด้ยอ+านาจักฎหมาย น�บัแตั้�ว�นที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาให�ล�มละลาย- มาตั้รื่า 1492 เม�อแยกส*นสมรื่สตั้ามมาตั้รื่า 1484 วรื่รื่คั 2 , 1491 ,

1598 / 17 วรื่รื่คั 2 แล�ว ให�ส�วนที่�แยกออกเป0นส*นส�วนตั้�ว และบัรื่รื่ด้าที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ฝ่=ายใด้ได้�มาในภายหล�งให�เป0นส*นส�วนตั้�วของฝ่=ายน��น และส*นสมรื่สที่�ได้�มาโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อโด้ยการื่ให�เป0นหน�งส�อ ( มาตั้รื่า 1474 ( 2 ) ) ในภายหล�ง ให�เป0นส*นส�วนตั้�วฝ่=ายละคัรื่1ง

Page 20: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1492 / 1 กรื่ณ�แยกส*นสมรื่สโด้ยคั+าส�งศาล การื่ยกเล*กการื่แยกส*นสมรื่สให�กรื่ะที่+าโด้ยเม�อสาม�หรื่�อภรื่*ยารื่�องขอตั้�อศาล และศาลส�งยกเล*ก ถ�าสาม�หรื่�อภรื่*ยาคั�ด้คั�าน ศาลจัะส�งยกเล*กตั้�อเม�อเหตั้4แห�งการื่แยกส*นสมรื่สส*�นส4ด้ลงแล�วเม�อม�การื่ยกเล*กการื่แยกส*นสมรื่ส หรื่�อการื่แยกส*นสมรื่สส*�นส4ด้เพิ่รื่าะได้�พิ่�นจัากการื่ล�มละลาย ให�ที่รื่�พิ่ย%ส*นส�วนตั้�วที่�ม�อย3�ในว�นที่�ศาลส�งหรื่�อในว�นที่�พิ่�นจัากล�มละลาย ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) เป0นส*นส�วนตั้�วตั้�อไปด้�งเด้*ม- มาตั้รื่า 1493 กรื่ณ�ไม�ม�ส*นสมรื่สแล�ว สาม�และภรื่*ยาตั้�องช้�วยออกคั�าใช้�สอยส+าหรื่�บัการื่บั�านเรื่�อน ตั้ามส�วนมากน�อยแห�งส*นส�วนตั้�ว

หนิ�วิย่ที่!� 4 การื่เลิ�กจากการื่เป%นิสาม!ภรื่�ย่า

- การื่สมรื่สจัะตั้กเป0นโมฆะด้�วยเหตั้4 4 ปรื่ะการื่ คั�อ คัวามว*กลจัรื่*ตั้ คัวามเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ หรื่�อเป0นพิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าหรื่�อรื่�วมแตั้�บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า การื่สมรื่สซึ่�อน และการื่ขาด้คัวามย*นยอมของช้ายหญ*ง- การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะด้�วยเหตั้4สมรื่สซึ่�อนน��น ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยอาจักล�าวอ�างข1�นได้�เอง หรื่�ออาจัจัะรื่�องขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะก-ได้� ส+าหรื่�บัการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะด้�วยเหตั้4อ�นน��น คั+าพิ่*พิ่ากษาของศาลเที่�าน��นที่�แสด้งว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะได้� โด้ยคั3�สมรื่ส บั*ด้ามารื่ด้า หรื่�อผ3�ส�บัส�นด้านของคั3�สมรื่ส อาจัรื่�องขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะได้� ถ�าไม�ม�บั4คัคัลด้�งกล�าว ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะรื่�องขอให�อ�ยการื่เป0นผ3�รื่ �องขอตั้�อศาลก-ได้� และเม�อม�การื่กล�าวอ�างหรื่�อศาลที่�พิ่*พิ่ากษาให�เป0นโมฆะแล�วแตั้�กรื่ณ� ถ�อว�าการื่สมรื่สน��นเส�ยเปล�ามาตั้��งแตั้�ว�นที่�จัด้ที่ะเบั�ยน- การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะไม�ก�อให�เก*ด้คัวามส�มพิ่�นธ%ที่างที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยา แตั้�อย�างไรื่ก-ตั้ามการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะไม�กรื่ะที่บักรื่ะเที่�อนถ1งการื่เป0นบั4ตั้รื่ที่�ช้อบัด้�วยกฎหมายและไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้- การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะเน�องด้�วยเหตั้4เก�ยวก�บัคัวามอ�อนอาย4 คัวามส+าคั�ญผ*ด้ การื่ฉ�อฉล การื่ข�มข3� และการื่ที่�ผ3�เยาว%สมรื่สโด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอม- การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะจัะบัอกล�างไม�ได้� ตั้�องรื่�องขอให�ศาลเพิ่*กถอนการื่สมรื่สน��น- การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะน��นส*�นส4ด้ลงน�บัแตั้�ว�นที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�เพิ่*ก

Page 21: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ถอนการื่สมรื่สน��น ด้�วยเหตั้4น��ก�อนการื่สมรื่สถ3กเพิ่*กถอน การื่สมรื่สน��นช้อบัด้�วยกฎหมาย สาม�ภรื่รื่ยาม�คัวามส�มพิ่�นธ%ตั้�อก�นที่��งในที่างส�วนตั้�ว และที่รื่�พิ่ย%ส*น บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้มาก-เป0นบั4ตั้รื่ที่�ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้า และบั4คัคัลภายนอกที่�ได้�กรื่ะที่+าการื่ใด้ ๆ ก�บัคั3�สมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้ย�อมได้�รื่�บัคัวามคั4�มคัรื่อง- คัวามตั้ายที่�จัะเป0นเหตั้4ให�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง หมายถ1ง คัวามตั้ายตั้ามธรื่รื่มช้าตั้* และคัวามตั้ายตั้ามกฎหมาย คั�อ การื่สาบัส3ญไม�ที่+าให�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง - การื่หย�าที่+าได้� 2 ว*ธ� คั�อ หย�าโด้ยคัวามย*นยอมของคั3�สมรื่สที่��งสองฝ่=าย และการื่หย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษาของศาล- การื่หย�าโด้ยคัวามย*นยอมน��น จัะหย�าด้�วยเหตั้4ใด้ ๆ ได้�ที่��งส*�น เพิ่�ยงแตั้�ตั้�องที่+าเป0นหน�งส�อ ม�พิ่ยานอย�างน�อย 2 คันลงช้�อ และตั้�องจัด้ที่ะเบั�ยนหย�าด้�วย- การื่หย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษาของศาลน��น จัะฟ้;องหย�าได้�ตั้�องม�เหตั้4ฟ้;องหย�าอย�างใด้อย�างหน1งตั้ามที่�กฎหมายก+าหนด้ไว� ม*ฉะน��น จัะฟ้;องหย�าไม�ได้�- ส*ที่ธ*ฟ้;องหย�าย�อมรื่ะง�บัไปเม�อม�การื่ให�อภ�ยแก�ก�นแล�ว ถ�าส*ที่ธ*ฟ้;องหย�าย�งไม�รื่ะง�บัตั้�องฟ้;องภายในก+าหนด้อาย4คัวาม 1 ปB น�บัแตั้�ว�นได้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งเหตั้4ฟ้;องหย�า และเม�อศาลพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�หย�าแล�ว การื่หย�าก-ม�ผลตั้��งแตั้�เวลาน��น แตั้�หากย�งไม�ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนหย�าจัะใช้�ย�นบั4คัคัลภายนอกผ3�ส4จัรื่*ตั้ไม�ได้�- ในกรื่ณ�สาม�ภรื่*ยาหย�าก�นโด้ยคัวามย*นยอม ก-แล�วแตั้�จัะตั้กลงก�นว�าจัะให�ฝ่=ายใด้เป0นผ3�ปกคัรื่องบั4ตั้รื่ และออกเง*นคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั4ตั้รื่ แตั้�ถ�าหย�าก�นโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษาของศาล ให�ศาลเป0นผ3�ช้��ขาด้ด้�วยว�าฝ่=ายใด้จัะเป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องบั4ตั้รื่คันใด้ และศาลอาจัส�งถอนอ+านาจัปกคัรื่องของคั3�สมรื่สและส�งให�บั4คัคัลภายนอกเป0นผ3�ปกคัรื่องก-ได้� นอกจัากน��ศาลจัะเป0นผ3�ก+าหนด้คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ด้�วย- การื่ฟ้;องหย�าโด้ยอาศ�ยเหตั้4สาม�อ4ปการื่ะหรื่�อยกย�องหญ*งอ�นฉ�นภรื่*ยา ภรื่*ยาม�ช้3� การื่ที่+ารื่�ายรื่�างกาย หรื่�อหม*นปรื่ะมาที่อย�างรื่�ายแรื่ง การื่จังใจัละที่*�งรื่�างอ�กฝ่=ายหน1ง การื่ไม�ให�คัวามช้�วยเหล�ออ4ปการื่ะเล��ยงด้3ตั้ามสมคัวรื่ หรื่�อที่+าการื่เป0นปฏิ*ป6กษ%ตั้�อการื่เป0นสาม�ภรื่*ยาอย�างรื่�ายแรื่ง เหล�าน�� กฎหมายยอมให�เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นก�นได้�- ในกรื่ณ�ที่�สาม�ภรื่*ยาหย�าก�นโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษา ถ�าเหตั้4หย�าน��นเก*ด้ข1�นเพิ่รื่าะคัวามผ*ด้ของคั3�สมรื่สฝ่=ายหน1งตั้ามล+าพิ่�ง อ�กฝ่=ายม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าเล��ยงช้�พิ่ได้�ถ�าการื่หย�าที่+าให�อ�กฝ่=ายน��นตั้�องยากจันลง นอกจัากน��นในกรื่ณ�ฟ้;องหย�าเพิ่รื่าะเหตั้4คั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อเป0นโรื่คัตั้*ด้ตั้�อรื่�ายแรื่ง ฝ่=ายที่�ฟ้;องก-ตั้�องจั�าย

Page 22: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คั�าเล��ยงช้�พิ่ให�อ�กฝ่=าย แตั้�ถ�าหย�าก�นเองจัะตั้กลงให�ฝ่=ายใด้จั�ายคั�าเล��ยงช้�พิ่หรื่�อไม�ก-ได้�- เม�อสาม�ภรื่*ยาหย�าก�น ( ไม�ว�าหย�าด้�วยคัวามย*นยอมหรื่�อศาลพิ่*พิ่ากษาให�หย�า ) ส*นส�วนตั้�วของฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งน��นก-เอาคั�นไปไม�ตั้�องแบั�งป6น แตั้�ส*นสมรื่สตั้�องแบั�งก�นคันละคัรื่1ง และถ�าในรื่ะหว�างสมรื่สม�หน��รื่ �วมเก*ด้ข1�น คั3�สมรื่สตั้�องรื่�บัผ*ด้ในหน��รื่�วมน��นคันละคัรื่1งเช้�นก�น

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1494 การื่สมรื่สจัะเป0นโมฆะ ก-แตั้�เฉพิ่าะที่�บั�ญญ�ตั้*ในหมวด้น��- มาตั้รื่า 1495 การื่สมรื่สที่�ฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1449 ( คั3�สมรื่สว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ) , 1450 ( คั3�สมรื่สเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ ) , 1452 ( สมรื่สซึ่�อน ) , 1458 ( ย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) เป0นโมฆะอธ*บัาย การื่กล�าวอ�างการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะ แบั�งได้� 2 กรื่ณ�1.การื่กล�าวอ�างที่�เป0นโมฆะได้�ที่�นที่� ม�เพิ่�ยงกรื่ณ�เด้�ยว คั�อ- มาตั้รื่า 1452 ( สมรื่สซึ่�อน )2.การื่กล�าวอ�าง โด้ยตั้�องให�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นโมฆะ- การื่สมรื่สที่�ฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1449 ( คั3�สมรื่สว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ) - การื่สมรื่สที่�ฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1450 ( คั3�สมรื่สเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ ) - การื่สมรื่สที่�ฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1458 ( ย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) - มาตั้รื่า 1496 คั+าพิ่*พิ่ากษาของศาลเที่�าน��น ที่�แสด้งว�าการื่สมรื่สที่�ฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1449 ( คั3�สมรื่สว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ) , 1450 ( คั3�สมรื่สเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ ) , 1458 ( ย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) เป0นโมฆะคั3�สมรื่ส บั*ด้ามารื่ด้าหรื่�อผ3�ส�บัส�นด้านคั3�สมรื่ส สามารื่ถรื่�องขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะได้� ถ�าไม�ม�บั4คัคัลด้�งกล�าว ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยรื่�องขอให�อ�ยการื่รื่�องขอตั้�อศาลได้�- มาตั้รื่า 1497 การื่สมรื่สที่�โมฆะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1452 ( สมรื่สซึ่�อน ) ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะกล�าวอ�าง หรื่�อจัะรื่�องขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะก-ได้�- มาตั้รื่า 1497 / 1 กรื่ณ�ศาลพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะ ให�ศาลแจั�งนายที่ะเบั�ยนเพิ่�อบั�นที่1กคัวามโมฆะในที่ะเบั�ยนสมรื่ส- มาตั้รื่า 1498 การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะ ไม�ก�อให�เก*ด้คัวามส�มพิ่�นธ%รื่ะหว�างสาม�

Page 23: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ภรื่*ยา กรื่ณ�เป0นโมฆะ ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ฝ่=ายใด้ม�หรื่�อได้�มา ( ไม�ว�าก�อนสมรื่สหรื่�อหล�งสมรื่ส ) รื่วมที่��งด้อกผล เป0นของฝ่=ายน��น ส�วนที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ที่+ามาหาได้�รื่�วมก�น แบั�งคันละคัรื่1ง เว�นศาลเห-นคัวรื่ส�งปรื่ะการื่อ�น โด้ยด้3จัากภารื่ะในคัรื่อบัคัรื่�ว ภารื่ะในการื่เล��ยงช้�พิ่ และฐานะที่��งสอง ตั้ลอด้จันพิ่ฤตั้*การื่ณ%อ�น- มาตั้รื่า 1499 การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1449 ( คั3�สมรื่สว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ) , 1450 ( คั3�สมรื่สเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ ) , 1458 ( ย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) ไม�ที่+าให�ผ3�สมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้เส�อมส*ที่ธ*ที่�ได้�มาเพิ่รื่าะการื่สมรื่ส ก�อนคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�เป0นโมฆะการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1452 ( สมรื่สซึ่�อน ) ไม�ที่+าให�ผ3�สมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้เส�อมส*ที่ธ*ที่�ได้�มาเพิ่รื่าะการื่สมรื่สก�อนที่�รื่3 �ถ1งเหตั้4ที่�เป0นโมฆะ แตั้�การื่สมรื่สด้�งกล�าว ไม�ที่+าให�คั3�สมรื่สเก*ด้ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กในฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มของคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายหน1งการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1449 ( คั3�สมรื่สว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ) , 1450 ( คั3�สมรื่สเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ ) , 1458 ( ย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) , 1452 ( สมรื่สซึ่�อน ) ถ�าฝ่=ายใด้ส4จัรื่*ตั้ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นได้� และถ�าการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะที่+าให�ฝ่=ายที่�ได้�สมรื่สยากจันลง เพิ่รื่าะไม�ม�รื่ายได้�พิ่อจัากที่รื่�พิ่ย%ส*น หรื่�อจัากการื่งานที่�เคัยที่+าอย3� ก�อนคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้หรื่�อก�อนรื่3 �ว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะ ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ฝ่=ายน��นม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าเล��ยงช้�พิ่ได้�ด้�วย ( น+ามาตั้รื่า 1526 วรื่รื่คั 1 ( ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าเล��ยงช้�พิ่ ) , 1528 ( การื่ส*�นส4ด้ส*ที่ธ*คั�าเล��ยงช้�พิ่ ) มาใช้�บั�งคั�บั ) ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นหรื่�อคั�าเล��ยงช้�พิ่ ม�อาย4คัวาม 2 ปB น�บัแตั้�ว�นคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ส+าหรื่�บักรื่ณ�สมรื่สเป0นโมฆะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1449 ( คั3�สมรื่สว*กลจัรื่*ตั้หรื่�อไรื่�คัวามสามารื่ถ ) , 1450 ( คั3�สมรื่สเป0นญาตั้*ส�บัสายโลห*ตั้ ) , 1458 ( ย*นยอมเป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ) หรื่�อน�บัแตั้�ว�นรื่3 �เหตั้4ที่�โมฆะส+าหรื่�บักรื่ณ�สมรื่สเป0นโมฆะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1452 ( สมรื่สซึ่�อน )

Page 24: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1499 / 1 กรื่ณ�การื่สมรื่สเป0นโมฆะ ข�อตั้กลงที่�ว�าคั3�สมรื่สฝ่=ายใด้ตั้�องใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อฝ่=ายใด้ตั้�องจั�ายคั�าอ4ปการื่ะบั4ตั้รื่เที่�าใด้ ให�ที่+าเป0นหน�งส�อ ถ�าตั้กลงก�นไม�ได้� ให�ศาลช้��ขาด้ - มาตั้รื่า 1500 การื่สมรื่สที่�โมฆะไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ ซึ่1งได้�มาก�อนบั�นที่1กคัวามเป0นโมฆะไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส - มาตั้รื่า 1501 การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลงด้�วยคัวามตั้าย การื่หย�า หรื่�อศาลพิ่*พิ่ากษาให�เพิ่*กถอน- มาตั้รื่า 1502 การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะส*�นส4ด้ลง เม�อศาลพิ่*พิ่ากษาให�เพิ่*กถอน- มาตั้รื่า 1503 เหตั้4ที่�จัะขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาเพิ่*กถอนการื่สมรื่สเพิ่รื่าะเหตั้4การื่สมรื่สเป0นโมฆ�ยะ ม�เฉพิ่าะกรื่ณ�คั3�สมรื่สฝ่=าฝ่Cน 1448 ( คั3�สมรื่สอาย4 ไม�ถ1ง 17 ปB ) , 1505 ( ส+าคั�ญผ*ด้ตั้�วคั3�สมรื่ส ) , 1506 ( ถ3กกลฉ�อฉลถ1งขนาด้ ) , 1507 ( ถ3กข�มข3� ) , 1509 ( สมรื่สโด้ยไม�ม�ผ3�ย*นยอม )- มาตั้รื่า 1504 การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะเพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1448 ( คั3�สมรื่สอาย4 17 ปB ) ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยขอให�เพิ่*กถอนการื่สมรื่สได้� แตั้�บั*ด้ามารื่ด้าหรื่�อผ3�ปกคัรื่องที่�ย*นยอมจัะขอให�เพิ่*กถอนไม�ได้�ถ�าศาลไม�ส�งเพิ่*กถอนจันคั3�สมรื่สม�อาย4คัรื่บั 17 ปB หรื่�อเม�อหญ*งม�คัรื่รื่ภ%ก�อนอาย4คัรื่บั ให�ถ�อว�าการื่สมรื่สสมบั3รื่ณ%มาตั้��งแตั้�เวลาสมรื่ส- มาตั้รื่า 1505 การื่สมรื่สที่�คั3�สมรื่สส+าคั�ญผ*ด้ตั้�วคั3�สมรื่ส การื่สมรื่สเป0นโมฆ�ยะเพิ่*กถอนได้�ภายใน 90 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่+าการื่สมรื่ส- มาตั้รื่า 1506 ถ�าคั3�สมรื่สสมรื่สโด้ยถ3กกลฉ�อฉลถ1งขนาด้ ซึ่1งถ�าไม�ม�กลฉ�อฉลน��นจัะไม�ที่+าการื่สมรื่ส การื่สมรื่สเป0นโมฆ�ยะไม�ใช้�บั�งคั�บักรื่ณ�กลฉ�อฉลน��นเก*ด้โด้ยบั4คัคัลที่�สาม และคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายไม�รื่3 �เห-นด้�วยเพิ่*กถอนได้�ภายใน 90 ว�น น�บัแตั้�ว�นรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 � หรื่�อเม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นสมรื่สอธ*บัาย เช้�น ช้ายตั้��งใจัหาสาวบัรื่*ส4ที่ธ*>มาแตั้�งงานด้�วย ซึ่1งถ�าไม�บัรื่*ส4ที่ธ*>จัะไม�แตั้�งงานด้�วยเด้-ด้ขาด้ ม�คันภายนอกมาหลอกลวงว�า หญ*งสาวบัรื่*ส4ที่ธ*>ที่� �งที่�จัรื่*งเคัยเส�ยตั้�วมาแล�ว แตั้�หญ*งไม�ได้�รื่3 �ถ1งการื่หลอกลวงน��น

Page 25: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ช้ายเช้�อจั1งแตั้�งงานด้�วย ด้�งน�� การื่สมรื่สไม�เป0นโมฆ�ยะ ( ตั้ามวรื่รื่คั 2 )

- มาตั้รื่า 1507 ถ�าคั3�สมรื่สสมรื่สโด้ยถ3กข�มข3�ถ1งขนาด้ ซึ่1งถ�าไม�ม�การื่ข�มข3�น� �นจัะไม�ที่+าการื่สมรื่ส การื่สมรื่สเป0นโมฆ�ยะเพิ่*กถอนได้�ภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นพิ่�นจัากการื่ข�มข3�อธ*บัาย - คัวามกล�วเพิ่รื่าะน�บัถ�อย+าเกรื่ง ไม�ใช้�การื่ข�มข3� เช้�น บั*ด้ามารื่ด้าบั�งคั�บัให�บั4ตั้รื่ที่+าการื่สมรื่ส บั4ตั้รื่กล�วจั1งตั้�องที่+าการื่สมรื่ส- การื่ข�มข3�ที่�เป0นการื่ใช้�ส*ที่ธ*ตั้ามที่+านองคัลองธรื่รื่ม ไม�ถ�อว�าข�มข3� เช้�น ข�ารื่าช้การื่ได้�เส�ยก�บัหญ*งจันฝ่=ายหญ*งตั้��งคัรื่รื่ภ% บั*ด้ามารื่ด้าหญ*งข3�ว�า ถ�าไม�สมรื่สก�บัหญ*ง จัะรื่�องเรื่�ยนให�ออกจัากรื่าช้การื่ ฝ่=ายช้ายกล�วจั1งตั้�องสมรื่สก�บัหญ*ง ด้�งน�� ไม�ที่+าให�การื่สมรื่สเป0นโมฆ�ยะ - มาตั้รื่า 1508 การื่สมรื่สที่�ส+าคั�ญผ*ด้ ถ3กกลฉ�อฉล หรื่�อถ3กข�มข3� เฉพิ่าะคั3�สมรื่สที่�ส+าคั�ญผ*ด้ ถ3กกลฉ�อฉล หรื่�อถ3กข�มข3� เที่�าน��น ที่�ขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สได้�กรื่ณ�ผ3�ม�ส*ที่ธ*ขอเพิ่*กถอนเป0นบั4คัคัลไรื่�คัวามสามารื่ถ ให�บั4คัคัลซึ่1งอาจัรื่�องขอให�ส�งบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ สามารื่ถขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สได้�ด้�วย แตั้�ถ�าเป0นบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ที่�ศาลย�งไม�ส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ตั้�องขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สพิ่รื่�อมก�บัขอให�ส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถไปด้�วย กรื่ณ�ศาลยกคั+าขอที่�ให�ส� งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ให�ศาลส�งยกคั+าขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สของบั4คัคัลด้�งกล�าว ( บั4คัคัลผ3�รื่�องขอเพิ่*กถอนแที่น ) น��นด้�วย เม�อศาลยกคั+าขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สของบั4คัคัลด้�งกล�าว ( บั4คัคัลผ3�รื่�องขอเพิ่*กถอนแที่น ) คั3�สมรื่สสามารื่ถใช้�ส*ที่ธ*ได้�เอง ถ�ารื่ะยะเวลาที่�ก+าหนด้ให�ใช้�ส*ที่ธ*เหล�อไม�ถ1ง 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่�ศาลส�งยกคั+าขอของบั4คัคัลด้�งกล�าว หรื่�อไม�ม�เหล�อเลย ก-ให�ขยายเวลาให�คัรื่บั 6 เด้�อน หรื่�ออ�ก 6 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่�ศาลยกคั+าขอของบั4คัคัลด้�งกล�าว ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- มาตั้รื่า 1509 การื่สมรื่สโด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4คัคัลในมาตั้รื่า 1454 ( ผ3�ให�คัวามย*นยอมแก�ผ3�เยาว%ในการื่สมรื่ส ) การื่สมรื่สน��นเป0นโมฆ�ยะ

Page 26: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1510 การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะเพิ่รื่าะไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4คัคัลมาตั้รื่า 1454 เฉพิ่าะบั4คัคัลในมาตั้รื่า 1454 เที่�าน��น ที่�ขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สได้�ส*ที่ธ*ขอเพิ่*กถอนตั้ามมาตั้รื่าน��รื่ะง�บั เม�อคั3�สมรื่สอาย4คัรื่บั 20 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% หรื่�อเม�อหญ*งม�คัรื่รื่ภ%การื่ฟ้;องขอเพิ่*กถอนการื่สมรื่สมาตั้รื่าน�� ม�อาย4คัวาม 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่รื่าบัการื่สมรื่ส- มาตั้รื่า 1511 การื่สมรื่สที่�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาให�เพิ่*กถอนน��น ให�ถ�อว�าส*�นส4ด้ในว�นที่�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ แตั้�จัะอ�างเป0นเหตั้4เส�อมเส�ยส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ไม�ได้� เว�นได้�จัด้ที่ะเบั�ยนการื่เพิ่*กถอนการื่สมรื่สน��นแล�วอธ*บัาย - การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะ ม�คัวามสมบั3รื่ณ%ตั้ามกฎหมายอย3� ตั้รื่าบัใด้ที่�ย�งไม�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�เพิ่*กถอนการื่สมรื่สน��น- การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะ เก*ด้ผลหลายปรื่ะการื่ คั�อ1.คั3�สมรื่สม�คัวามส�มพิ่�นธ%ที่างส�วนตั้�วก�อนการื่สมรื่สถ3กเพิ่*กถอน ช้ายหญ*งม�ส*ที่ธ*และหน�าที่�รื่ะหว�างก�นในอ�นที่�จัะอย3�ก*นฉ�นสาม�ภรื่*ยา จัะตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ก�นตั้ามฐานะ2.คั3�สมรื่สม�คัวามส�มพิ่�นธ%ที่างที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้�อก�นรื่ะหว�างการื่สมรื่สย�งไม�ถ3กเพิ่*กถอน ย�อมเก*ด้ส*นสมรื่สและส*นส�วนตั้�ว3.คั3�สมรื่สม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กรื่ะหว�างก�นก�อนศาลเพิ่*กถอนการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะ ถ�าฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งถ1งแก�กรื่รื่ม คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของฝ่=ายที่�ถ1งแก�กรื่รื่มน��น4.คั3�สมรื่สมที่�สมรื่สก�อนอาย4คัรื่บั 17 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% โด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมการื่สมรื่สน��นย�อมที่+าให�คั3�สมรื่สบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะเพิ่รื่าะการื่สมรื่สน��น การื่เพิ่*กถอนของศาล ไม�ม�ผลย�อนหล�งไปลบัล�างการื่บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะซึ่1งเก*ด้ข1�นเพิ่รื่าะการื่สมรื่ส เช้�น รื่ะหว�างสมรื่สคั3�สมรื่สที่�เป0นผ3�เยาว%ได้�กรื่ะที่+าน*ตั้*กรื่รื่มที่�ผ3�เยาว%ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอม และตั้�อมาศาลเพิ่*กถอนการื่สมรื่ส การื่เพิ่*กถอนไม�ม�ผลตั้�อน*ตั้*กรื่รื่มที่�ได้�ที่+าไป 5.คั3�สมรื่สอาจัตั้�องรื่�บัผ*ด้ช้ด้ใช้�คั�าที่ด้แที่นและคั�าเล��ยงช้�พิ่

Page 27: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะบัางกรื่ณ�อาจัที่+าให�คั3�สมรื่สฝ่=ายหน1งได้�รื่�บัคัวามเส�ยหาย โด้ยคั3�สมรื่สที่�ถ3กฟ้;องเพิ่*กถอนการื่สมรื่สน��น ได้�รื่3 �เห-นในเหตั้4แห�งโมฆ�ยะกรื่รื่มน��นด้�วยตั้ามมาตั้รื่า 1513

6.การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆ�ยะ ไม�กรื่ะที่บักรื่ะเที่�อนส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ส4จัรื่*ตั้เช้�น ก�อนการื่สมรื่สถ3กเพิ่*กถอน ภรื่*ยาเอาบั�านและที่�ด้*นส*นสมรื่สไปปรื่ะก�นหน��ของบั4คัคัลอ�น โด้ยสาม�ลงช้�อเป0นพิ่ยาน และผ3�รื่ �บัจั+านองไม�ที่รื่าบัเหตั้4ที่�ที่+าให�การื่สมรื่สเป0นโมฆ�ยะ ด้�งน�� การื่จั+านองสมบั3รื่ณ%ตั้ามกฎหมาย - มาตั้รื่า 1512 น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยผลการื่หย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษา มาใช้�บั�งคั�บัแก�ผลของการื่เพิ่*กถอนการื่สมรื่ส โด้ยอน4โลม- มาตั้รื่า 1513 ถ�าคั3�สมรื่สที่�ถ3กฟ้;องเพิ่*กถอนการื่สมรื่ส ได้�รื่3เห-นเป0นใจัในเหตั้4แห�งโมฆ�ยกรื่รื่ม คั3�สมรื่สน��นตั้�องช้ด้ใช้�คั�าที่ด้แที่นแก�คั3�สมรื่สอ�กฝ่=าย เพิ่�อคัวามเส�ยหายแก�กาย ช้�อเส�ยง หรื่�อที่รื่�พิ่ย%ส*น ให�น+ามาตั้รื่า 1525 ( การื่เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่น ) มาใช้�บั�งคั�บัถ�าการื่เพิ่*กถอนที่+าให�ฝ่=ายหน1งยากจันลง และไม�ม�รื่ายได้�พิ่อจัากที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อจัากการื่งานที่�เคัยที่+าอย3�รื่ะหว�างสมรื่ส คั3�สมรื่สที่�ถ3กฟ้;องตั้�องรื่�บัผ*ด้คั�าเล��ยงช้�พิ่ด้�งมาตั้รื่า 1526 ด้�วย- มาตั้รื่า 1514 การื่หย�า ที่+าได้�โด้ยคัวามย*นยอมของที่��ง 2 ฝ่=าย หรื่�อโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษาของศาลการื่หย�าโด้ยย*นยอม ตั้�องที่+าเป0นหน�งส�อและม�พิ่ยานลงลายม�อช้�ออย�าน�อย 2

คัน- มาตั้รื่า 1515 เม�อจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้ามกฎหมายน�� การื่หย�าโด้ยย*นยอมจัะสมบั3รื่ณ%เม�อได้�จัด้ที่ะเบั�ยนการื่หย�าแล�ว- มาตั้รื่า 1516 เหตั้4ฟ้;องหย�า ม�ด้�งน��1.สาม�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3หรื่�อยกย�องหญ*งอ�นฉ�นภรื่*ยา หรื่�อภรื่*ยาม�ช้3� อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�2.สาม�หรื่�อภรื่*ยาปรื่ะพิ่ฤตั้*ช้�ว ( ไม�ว�าจัะเป0นคัวามผ*ด้อาญาหรื่�อไม�ก-ตั้าม ) ซึ่1งเป0นเหตั้4ให�ฝ่=ายหน1งก.อ�บัอายขายหน�าอย�างแรื่งข.ได้�รื่�บัคัวามด้3ถ3กเกล�ยด้ช้�ง เหตั้4เพิ่รื่าะย�งปรื่ะพิ่ฤตั้*ช้�วน��นตั้�อไปคั.ได้�รื่�บัคัวามเส�ยหายหรื่�อเด้�อด้รื่�อนเก*นคัวรื่ โด้ยเอาสภาพิ่ฐานะและคัวามเป0นอย3�รื่ �วมก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยามาปรื่ะกอบั อ�กฝ่=าย

Page 28: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ฟ้;องหย�าได้�3.สาม�หรื่�อภรื่*ยาที่+ารื่�ายรื่�างกาย หรื่�อที่รื่มานรื่�างกายหรื่�อจั*ตั้ใจั หรื่�อหม*นปรื่ะมาที่หรื่�อเหย�ยด้หยามอ�กฝ่=ายหน1ง หรื่�อบั4พิ่การื่�อ�กฝ่=ายหน1งน��น ถ�าเป0นการื่รื่�ายแรื่ง อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�4.สาม�หรื่�อภรื่*ยาจังใจัละที่*�งรื่�างอ�กฝ่=ายหน1ง ไปเก*น 1 ปB อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�4/1.สาม�หรื่�อภรื่*ยาตั้�องคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�จั+าคั4ก และถ3กจั+าคั4กเก*น 1 ปB โด้ยอ�กฝ่=ายไม�ได้�ม�ส�วนหรื่�อรื่3 �เห-นในการื่กรื่ะที่+าคัวามผ*ด้น��นด้�วย และการื่เป0นสาม�ภรื่*ยาตั้�อไป เป0นเหตั้4ให�อ�กฝ่=ายเส�ยหายหรื่�อเด้�อด้รื่�อนเก*นคัวรื่ อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�4/2.สาม�และภรื่*ยาแยกก�นอย3� เพิ่รื่าะไม�อาจัอย3�รื่�วมก�นโด้ยปกตั้*ส4ขได้� เป0นเวลาตั้ลอด้มาเก*น 3 ปB หรื่�อแยกก�นอย3�ตั้ามคั+าส�งศาลเก*น 3 ปB อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�5.สาม�หรื่�อภรื่*ยาถ3กศาลส�งเป0นคันสาบัส3ญ หรื่�อไปจัากภ3ม*ล+าเนาหรื่�อถ*นที่�อย3� เก*น 3 ปB โด้ยไม�ม�ใคัรื่ที่รื่าบัว�าเป0นตั้ายรื่�ายด้�อย�างไรื่ อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�6.สาม�หรื่�อภรื่*ยาไม�ได้�รื่�บัคัวามอ4ปการื่ะเล��ยงด้3จัากอ�กฝ่=ายตั้ามสมคัวรื่ หรื่�อที่+าการื่เป0นปฏิ*ป6กษ%ตั้�อการื่เป0นสาม�หรื่�อภรื่*ยาก�นอย�างรื่�ายแรื่ง ถ�าอ�กฝ่=ายได้�รื่�บัคัวามเด้�อด้รื่�อนเก*นคัวรื่ โด้ยเอาสภาพิ่ฐานะและคัวามเป0นอย3�รื่ �วมก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยามาปรื่ะกอบั7.สาม�หรื่�อภรื่*ยาว*กลจัรื่*ตั้ตั้ลอด้มา เก*น 3 ปB และยากที่�จัะหาย และว*กลจัรื่*ตั้ถ1งขนาด้ที่�จัะที่นอย3�รื่�วมสาม�ภรื่*ยาตั้�อไปได้� อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�8.สาม�หรื่�อภรื่*ยาที่+าผ*ด้ที่�ณฑ์%บันที่�ที่+าไว�เป0นหน�งส�อ ในเรื่�องคัวามปรื่ะพิ่ฤตั้* อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�9.สาม�หรื่�อภรื่*ยาเป0นโรื่คัตั้*ด้ตั้�อรื่�ายแรื่ง อ�นอาจัเป0นภ�ยอ�กฝ่=าย และโรื่คัเรื่��อรื่�งไม�ม�ที่างรื่�กษาหายได้� อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้� 10.สาม�หรื่�อภรื่*ยาม�สภาพิ่กายที่+าให�ไม�อาจัรื่�วมปรื่ะเวณ�ได้�ตั้ลอด้กาล อ�กฝ่=ายฟ้;องหย�าได้�อธ*บัาย - ( 1 ) สาม�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3หรื่�อยกย�องหญ*งอ�นฉ�นสาม�ภรื่*ยา ตั้�องถ1งขนาด้ เช้�น ให�เง*นเป0นปรื่ะจั+า เช้�าบั�านให�อย3� ส�วนการื่ที่�ภรื่*ยาม�ช้3� ตั้�องเป0นการื่ที่�ภรื่*ยาสม�คัรื่ใจัรื่�วมปรื่ะเวณ�ก�บัช้ายอ�น ด้�งน��นการื่ที่�ภรื่*ยาถ3กช้ายอ�นข�มข�น ไม�

Page 29: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สามารื่ถฟ้;องหย�าได้�( 2 ) ปรื่ะพิ่ฤตั้*ช้�ว เช้�น เล�นการื่พิ่น�น ตั้*ด้ยาเสพิ่ตั้*ด้ เป0นน�กเลงห�วไม� ไปเป0นช้3� แตั้�ตั้�องก�อให�เก*ด้ผลข�อใด้ข�อหน1งด้�วย คั�อ อ�บัอายขายหน�า ถ3กด้3ถ3กเกล�ยด้ช้�ง หรื่�อได้�รื่�บัคัวามเส�ยหายหรื่�อเด้�อด้รื่�อนเก*นคัวรื่( 6 ) การื่ที่+าการื่เป0นปฏิ*ป6กษ%ตั้�อการื่เป0นสาม�ภรื่*ยาอย�างรื่�ายแรื่ง เช้�น สาม�ไม�ถ�อว�าภรื่*ยาเป0นภรื่*ยา แตั้�ม�ฐานะเป0นนางบั+าเรื่อ ที่4บัตั้�ภรื่*ยา ด้�าโคัรื่ตั้พิ่�อโคัรื่ตั้แม�ภรื่*ยา และไปม�ส�มพิ่�นธ%ช้3�สาวก�บัหญ*งอ�น- มาตั้รื่า 1517 เหตั้4ฟ้;องหย�าตั้ามมาตั้รื่า 1516 ( 1 ) , ( 2 ) ถ�าสาม�หรื่�อภรื่*ยา ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ย*นยอมหรื่�อรื่3 �เห-นเป0นใจัในการื่กรื่ะที่+า ฟ้;องหย�าไม�ได้�เหตั้4ฟ้;องหย�าตั้ามมาตั้รื่า 1516 ( 10 ) ถ�าเก*ด้เพิ่รื่าะการื่กรื่ะที่+าของอ�กฝ่=ายหน1ง ฟ้;องหย�าไม�ได้�เหตั้4ฟ้;องหย�าตั้ามมาตั้รื่า 1516 ( 8 ) ถ�าศาลเห-นว�าเหตั้4ที่�ณฑ์%บันน��นเป0นเรื่�องเล-กน�อย หรื่�อเป0นเรื่�องไม�ส+าคั�ญเก�ยวแก�การื่อย3�รื่ �วมก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยาโด้ยปกตั้*ส4ข ศาลไม�พิ่*พิ่ากษาให�หย�าก-ได้�อธ*บัาย - วรื่รื่คั 2 เช้�น ภรื่*ยาตั้�ด้อว�ยวะเพิ่ศของสาม�ที่*�ง ภรื่*ยาจัะฟ้;องหย�าไม�ได้�- วรื่รื่คั 3 เช้�น สาม�ที่+าที่�ณฑ์%บันก�บัภรื่*ยาว�าจัะไม�ไว�หนวด้ ไม�ถ�อเป0นเหตั้4การื่หย�า - มาตั้รื่า 1518 ส*ที่ธ*ฟ้;องหย�าหมด้ไป ถ�าอ�กฝ่=ายกรื่ะที่+าการื่อ�นแสด้งว�าให�อภ�ย ในเหตั้4ที่�ฟ้;องหย�าน��น- มาตั้รื่า 1519 กรื่ณ�คั3�สมรื่สฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งว*กลจัรื่*ตั้ และม�เหตั้4หย�า ( ไม�ว�าเก*ด้ก�อนหรื่�อหล�งการื่ว*กลจัรื่*ตั้ ) บั4คัคัลมาตั้รื่า 28 ( ผ3�บั4พิ่การื่�หรื่�อผ3�ส�บัด้�นด้าน ) ม�อ+านาจัฟ้;องหย�าและแบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นได้� แตั้�ถ�าย�งไม�ม�คั+าส�งศาลว�าเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ก-ให�รื่�องขอตั้�อศาลในคัด้�เด้�ยวก�นน��น ให�ส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ โด้ยรื่�องขอให�ม�คั+าส�งตั้ามมาตั้รื่า 1526 ( เรื่�ยกรื่�องคั�าเล��ยงช้�พิ่ ) หรื่�อ 1530 ( คั+าส�งช้�วคัรื่าว ) ด้�วยก-ได้�กรื่ณ�ศาลย�งไม�ได้�ส�งเป0นบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หากศาลเห-นว�าไม�คัวรื่ส�งให�เป0นบั4คัคัลไรื่�คัวามสามารื่ถ ก-ให�ส�งยกฟ้;องคัด้�น��น

Page 30: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หากศาลเห-นว�าคัวรื่ส�งให�เป0นบั4คัคัลไรื่�คัวามสามารื่ถแตั้�ไม�สมคัวรื่หย�า ให�ศาลส�งให�เป0นบั4คัคัลไรื่�คัวามสามารื่ถ โด้ยไม�ส�งเรื่�องผ3�อน4บัาลหรื่�อตั้��งผ3�อ�นเป0นผ3�อน4บัาลตั้ามมาตั้รื่า 1463 ก-ได้� คังพิ่*พิ่ากษายกแตั้�เรื่�องฟ้;องหย�า กรื่ณ�น��ศาลจัะส�งก+าหนด้คั�าเล��ยงช้�พิ่ก-ได้� หากศาลเห-นว�าคัวรื่ส�งให�เป0นบั4คัคัลไรื่�คัวามสามารื่ถและม�เหตั้4สมคัวรื่หย�า ให�ศาลส�งให�เป0นบั4คัคัลไรื่�คัวามสามารื่ถ ตั้��งผ3�อน4บัาล และหย�าถ�าศาลเห-นว�าเหตั้4ฟ้;องหย�า ไม�เหมาะแก�สภาพิ่คั3�สมรื่สที่�ไรื่�คัวามสามารื่ถที่�จัะหย�า หรื่�อตั้ามพิ่ฤตั้*การื่ณ%ไม�สมคัวรื่หย�า ศาลจัะพิ่*พิ่ากษาไม�หย�าก-ได้�- มาตั้รื่า 1520 กรื่ณ�หย�าโด้ยย*นยอม ให�สาม�ภรื่*ยาที่+าคัวามตั้กลงเป0นหน�งส�อว�า ฝ่=ายใด้เป0นผ3�ใช้�อ+านาจับั4ตั้รื่คันใด้ ถ�าไม�ตั้กลงก�นหรื่�อตั้กลงก�นไม�ได้� ให�ศาลช้��ขาด้กรื่ณ�หย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษา ให�ศาลที่�พิ่*จัารื่ณาคัด้�ฟ้;องหย�าช้��ขาด้ด้�วยว�าฝ่=ายใด้เป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องบั4ตั้รื่คันใด้ ถ�าศาลเห-นว�าม�เหตั้4ที่�จัะถอนอ+านาจัปกคัรื่องของคั3�สมรื่สน��นได้�ตั้ามมาตั้รื่า 1582 ศาลจัะถอนอ+านาจัปกคัรื่อง และส�งบั4คัคัลภายนอกเป0นผ3�ปกคัรื่องก-ได้� โด้ยให�ศาลคั+าน1งถ1งคัวามผาส4กและปรื่ะโยช้น%ของบั4ตั้รื่น��น- มาตั้รื่า 1521 ถ�าผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อผ3�ปกคัรื่องตั้ามมาตั้รื่า 1520

ปรื่ะพิ่ฤตั้*ตั้นไม�สมคัวรื่ หรื่�อภายหล�งพิ่ฤตั้*การื่ณ%เปล�ยนแปลงไป ศาลม�อ+านาจัเปล�ยนตั้�วผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่อง โด้ยคั+าน1งถ1งคัวามผาส4กและปรื่ะโยช้น%ของบั4ตั้รื่น��น- มาตั้รื่า 1522 ถ�าสาม�ภรื่*ยาหย�าโด้ยย*นยอม ให�ตั้กลงในส�ญญาหย�าว�า ที่��งสองหรื่�อฝ่=ายใด้จัะออกคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั4ตั้รื่เที่�าใด้ถ�าหย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษา หรื่�อกรื่ณ�ส�ญญาหย�าไม�ได้�ก+าหนด้คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ไว� ให�ศาลเป0นผ3�ก+าหนด้- มาตั้รื่า 1523 เม�อศาลให�หย�าเพิ่รื่าะเหตั้4ด้�งมาตั้รื่า 1516 ( 1 ) ภรื่*ยาหรื่�อสาม�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัคั�าที่ด้แที่นจัากสาม�หรื่�อภรื่*ยา และจัากหญ*งอ�นหรื่�อช้3� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )สาม�สามารื่ถเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากผ3�ล�วงเก*นภรื่*ยาในที่างช้3�สาวได้� และภรื่*ยาก-สามารื่ถเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากหญ*งอ�นที่�แสด้ง

Page 31: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ตั้นโด้ยเปIด้เผย ว�าตั้นม�ส�มพิ่�นธ%ก�บัสาม�ในที่างช้3�สาวได้�สาม�หรื่�อภรื่*ยาที่�ย*นยอมหรื่�อรื่3 �เห-นให�อ�กฝ่=ายหน1งกรื่ะที่+าตั้ามมาตั้รื่า 1516

( 1 ) หรื่�อให�ผ3�อ�นกรื่ะที่+าตั้ามวรื่รื่คั 2 เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นไม�ได้� อธ*บัาย - เหตั้4ด้�งมาตั้รื่า 1516 ( 1 ) สามารื่ถเรื่�ยกได้�จัากที่��ง 2 ฝ่=าย คั�อ จัากคั3�สมรื่ส และจัากหญ*งอ�นหรื่�อช้3�- เหตั้4ในวรื่รื่คั 2 กรื่ณ�ช้ายอ�นมาข�มข�นภรื่*ยา สาม�สามารื่ถเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากช้ายอ�นได้� - มาตั้รื่า 1524 ถ�าเหตั้4การื่หย�าตั้ามมาตั้รื่า 1516 ( 3 ) , ( 4 ) , ( 6 )

เก*ด้ข1�นเพิ่รื่าะฝ่=ายผ3�ตั้�องรื่�บัผ*ด้ช้อบัก�อให�เก*ด้ข1�น โด้ยปรื่ะสงคั%ให�อ�กฝ่=ายที่นไม�ได้� จั1งตั้�องฟ้;องหย�า อ�กฝ่=ายม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัคั�าที่ด้แที่นจัากฝ่=ายที่�ตั้�องรื่�บัผ*ด้อธ*บัาย เช้�น สาม�ด้�าภรื่*ยาว�าส+าส�อนเป0นช้3�ก�บัช้ายอ�น เป0นการื่หม*นปรื่ะมาที่อย�างรื่�ายแรื่ง ภรื่*ยาฟ้;องหย�าได้� แตั้�หากจัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่น ภรื่*ยาตั้�องพิ่*ส3จัน%ให�ได้�ว�า สาม�เจัตั้นาแกล�งไม�ให�ภรื่*ยาที่นอย3�ได้� - มาตั้รื่า 1525 คั�าที่ด้แที่นตั้ามมาตั้รื่า 1523 , 1524 ให�ศาลว*น*จัฉ�ยตั้ามคัวรื่แก�พิ่ฤตั้*การื่ณ% ให�ศาลถ1งจั+านวนที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�คั3�สมรื่สน��นได้�รื่�บัไปจัากการื่แบั�งส*นสมรื่สเพิ่รื่าะการื่หย�าน��น อธ*บัาย คั�าที่ด้แที่นตั้ามมาตั้รื่า 1523 , 1524 คั3�สมรื่สไม�ตั้�องม�คัวามเส�ยหายเก*ด้ข1�นแก�กาย ที่รื่�พิ่ย%ส*น หรื่�อช้�อเส�ยง ก-สามารื่ถเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นได้� โด้ยศาลจัะใช้�ด้4ลยพิ่*น*จั โด้ยด้3จัากที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�คั3�สมรื่สได้�รื่�บัไปจัากการื่แบั�งส*นสมรื่สเพิ่รื่าะการื่หย�าน��น- มาตั้รื่า 1526 คัด้�หย�า ถ�าเหตั้4การื่หย�าเป0นคัวามผ*ด้อ�กฝ่=าย และการื่หย�าที่+าให�อ�กฝ่=ายยากจันลง เพิ่รื่าะไม�ม�รื่ายได้�พิ่อจัากที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อจัากการื่งานที่�เคัยที่+ารื่ะหว�างสมรื่ส อ�กฝ่=ายขอให�ฝ่=ายที่�ตั้�องรื่�บัผ*ด้จั�ายคั�าเล��ยงช้�พิ่ให�ได้�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าเล��ยงช้�พิ่ส*�นส4ด้ ถ�าไม�ได้�ฟ้;องหรื่�อฟ้;องแย�งในคัด้�หย�าน��นอธ*บัาย การื่เรื่�ยกคั�าเล��ยงช้�พิ่ ตั้�องฟ้;องเป0นคัด้�เด้�ยวก�บัฟ้;องหย�า หากฟ้;องหย�าไปแล�ว เม�อศาลพิ่*พิ่ากษาให�หย�า จัะมาห�องเรื่�ยกคั�าเล��ยงช้�พิ่เป0นคัด้�ใหม�ไม�ได้�- มาตั้รื่า 1527 การื่หย�าเพิ่รื่าะเหตั้4ว*กลจัรื่*ตั้ตั้ามมาตั้รื่า 1516 ( 7 ) หรื่�อเพิ่รื่าะโรื่คัตั้*ด้ตั้�อรื่�ายแรื่งตั้ามมาตั้รื่า 1516 ( 9 ) คั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายตั้�องออก

Page 32: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คั�าเล��ยงช้�พิ่ให�ฝ่=ายว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อฝ่=ายที่�เป0นโรื่คัตั้*ด้ตั้�อรื่�ายแรื่งน��น- มาตั้รื่า 1528 ถ�าฝ่=ายที่�รื่ �บัคั�าเล��ยงช้�พิ่สมรื่สใหม� ส*ที่ธ*รื่�บัคั�าเล��ยงช้�พิ่หมด้ไป- มาตั้รื่า 1529 ส*ที่ธ*ฟ้;องรื่�องโด้ยอาศ�ยเหตั้4มาตั้รื่า 1516 ( 1 ) , ( 2 ) , (

3 ) , ( 6 ) หรื่�อมาตั้รื่า 1523 รื่ะง�บัไป เม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นผ3�กล�าวอ�างรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �คัวามจัรื่*งที่�อาจัยกข1�นกล�าวอ�าง แตั้�อาจัน+าส�บัอาศ�ยเหตั้4อ�นในการื่ฟ้;องหย�าได้�อธ*บัาย - มาตั้รื่า 1516 ( 1 ) สาม�อ4ปการื่ะหญ*งอ�นฉ�นภรื่*ยา หรื่�อภรื่*ยาม�ช้3�- มาตั้รื่า 1516 ( 2 ) สาม�หรื่�อภรื่*ยาปรื่ะพิ่ฤตั้*ช้�ว- มาตั้รื่า 1516 ( 3 ) สาม�หรื่�อภรื่*ยาที่รื่มานรื่�างกายหรื่�อจั*ตั้ใจัอ�กฝ่=าย- มาตั้รื่า 1516 ( 6 ) สาม�หรื่�อภรื่*ยาไม�อ4ปการื่ะหรื่�อเป0นปฏิ*ป6กษ%ตั้�ออ�กฝ่=าย- มาตั้รื่า 1523 สาม�หรื่�อภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่น จัากสาม�หรื่�อภรื่*ยา หรื่�อจัากหญ*งอ�นหรื่�อช้3� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) - มาตั้รื่า 1530 ขณะพิ่*จัารื่ณาคัด้�ฟ้;องหย�า ถ�าฝ่=ายใด้รื่�องขอ ศาลอาจัส�งช้�วคัรื่าวให�จั�ด้การื่ตั้ามสมคัวรื่ เช้�น เรื่�องส*นสมรื่ส ที่�พิ่�กอาศ�ย การื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3- มาตั้รื่า 1531 การื่สมรื่สที่�จัด้ที่ะเบั�ยนตั้ามกฎหมายน��น การื่หย�าโด้ยย*นยอม ม�ผลน�บัแตั้�ว�นจัด้ที่ะเบั�ยนหย�าเป0นตั้�นไปการื่หย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษา ม�ผลน�บัแตั้�ว�นที่�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ แตั้�อ�างเป0นเหตั้4เส�อมส*ที่ธ*ของผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ไม�ได้� เว�นได้�จัด้ที่ะเบั�ยนหย�าแล�ว- มาตั้รื่า 1532 เม�อหย�าแล�ว ให�แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นของสาม�ภรื่*ยาแตั้� ในรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาก.ถ�าหย�าโด้ยย*นยอม ให�แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามที่�ม�อย3�ในเวลาจัด้ที่ะเบั�ยนหย�าข.ถ�าหย�าโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษา คั+าพิ่*พิ่ากษาส�วนที่�บั�งคั�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยา ม�ผลย�อนหล�งไปถ1งว�นฟ้;องหย�า- มาตั้รื่า 1533 เม�อหย�าแล�ว ให�แบั�งส*นสมรื่สให�ช้ายและหญ*งได้�ส�วนเที่�าก�น- มาตั้รื่า 1534 ส*นสมรื่สที่�ฝ่=ายหน1งจั+าหน�ายไปเพิ่�อปรื่ะโยช้น%ตั้น จั+าหน�ายไปเพิ่�อให�อ�กฝ่=ายเส�ยหาย จั+าหน�ายไปโด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากอ�กฝ่=าย ( กรื่ณ�กฎหมายก+าหนด้ให�อ�กฝ่=ายย*นยอมด้�วย ) จังใจัที่+าลายให�ส3ญหายไป ให�ถ�อว�าที่รื่�พิ่ย%ส*นย�งคังม�อย3�เพิ่�อจั�ด้แบั�งส*นสมรื่ส และถ�าอ�กฝ่=ายได้�รื่�บัส�วนแบั�งส*นสมรื่สไม�คัรื่บัตั้ามที่�คัวรื่ได้� ให�อ�กฝ่=ายน��นช้ด้ใช้�จัากส*นสมรื่สส�วนของตั้นหรื่�อส*นส�วนตั้�ว

Page 33: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อธ*บัาย เช้�น ก�อนหย�า ม�ส*นสมรื่สเป0นเง*นฝ่ากธนาคัารื่ 1 ล�านบัาที่ สาม�แอบัถอนไปซึ่��อบั�านให�เม�ยน�อย 3 แสนบัาที่ ( เป0นการื่จั+าหน�ายส*นสมรื่สเพิ่�อปรื่ะโยช้น%ตั้นฝ่=ายเด้�ยว ) ด้�งน��นส*นสมรื่สคังเหล�อ 7 แสนบัาที่ เม�อหย�าก�น ตั้�องถ�อว�าส*นสมรื่สม�เที่�าเด้*ม 1 ล�านบัาที่ เม�อแบั�งก�นจัะได้�ฝ่=ายละ 5 แสนบัาที่ แตั้�เน�องจัากส*นสมรื่สม�จัรื่*ง ๆ เพิ่�ยง 7

แสนบัาที่ ฝ่=ายภรื่*ยาจัะได้� 5 แสนบัาที่ รื่วมก�บัอ�ก 3 แสนบัาที่ ( โด้ยเอาส*นสมรื่สส�วนของสาม�ไปใช้�ให�ภรื่*ยา ) ส�วนสาม�จัะได้�เพิ่�ยง 2 แสนบัาที่ - มาตั้รื่า 1535 เม�อการื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง ให�แบั�งคัวามรื่�บัผ*ด้ในหน�� ตั้ามส�วนเที่�าก�น

หนิ�วิย่ที่!� 5 การื่เป%นิบ�ดามารื่ดาก�บบติรื่

- เด้-กที่�เก*ด้จัากบั*ด้ามารื่ด้าที่�ม*ได้�สมรื่สก�น ย�อมเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของภรื่*ยาเที่�าน��น และจัะเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้าได้� โด้ยบั*ด้ามารื่ด้าจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�น บั*ด้าจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ หรื่�อศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเด้-กเป0นบั4ตั้รื่- เด้-กที่�เก*ด้รื่ะหว�างสมรื่ส ย�อมเข�าข�อส�นน*ษฐานว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม� และรื่วมที่��งกรื่ณ�ที่�บั4ตั้รื่เก*ด้จัากหญ*งก�อนจัะม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ของศาลแสด้งว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะด้�วย เว�นแตั้�กรื่ณ�มารื่ด้าสมรื่สซึ่�อน หากเด้-กเก*ด้จัากหญ*งในรื่ะหว�างการื่สมรื่สฝ่=าฝ่Cนน�� ให�ส�นน*ษฐานว�าเด้-กน��นยเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�ซึ่1งจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สคัรื่��งหล�ง นอกจัากน��บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้รื่ะหว�างการื่สมรื่สซึ่1งศาลพิ่*พิ่ากษาให�เพิ่*กถอนภายหล�ง ย�อมถ�อว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายและหญ*งน��น- เด้-กที่�เก*ด้ภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง ย�อมเข�าข�อส�นน*ษฐานว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เคัยเป0นสาม� และรื่วมถ1งกรื่ณ�ที่�บั4ตั้รื่เก*ด้จัากหญ*งภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ของศาลแสด้งว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะ แตั้�กรื่ณ�หญ*งสมรื่สใหม�โด้ยฝ่=าฝ่Cนข�อห�ามและคัลอด้บั4ตั้รื่ภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง หรื่�อหญ*งสมรื่สซึ่�อน กฎหมายให�ส�นน*ษฐานว�าเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�คันใหม�หรื่�อของสาม�ซึ่1งได้�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สคัรื่��งหล�ง

Page 34: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- เด้-กที่�เก*ด้จัากบั*ด้ามารื่ด้าที่�ม*ได้�สมรื่สก�นน��น บั*ด้าจัะจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ก-ได้� ถ�าได้�รื่�บัคัวามย*นยอมของเด้-กและมารื่ด้าเด้-ก ถ�าเด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กคั�ด้คั�านว�าผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนม*ใช้�บั*ด้า หรื่�อไม�ให�คัวามย*นยอม หรื่�อไม�อาจัให�คัวามย*นยอมได้� จัะด้+าเน*นการื่จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ตั้ามว*ธ�การื่จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บับั4ตั้รื่ที่�ม�บั�ญญ�ตั้*ไว�ในพิ่รื่ะรื่าช้บั�ญญ�ตั้*จัด้ที่ะเบั�ยนคัรื่อบัคัรื่�วพิ่4ที่ธศ�กรื่าช้ 2478 ตั้�อไปไม�ได้� ผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนจัะตั้�องเสนอคัด้�ส3�ศาล เพิ่�อขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าผ3�น� �นเป0นบั*ด้าของเด้-กน��นเส�ยก�อน อน1ง เม�อได้�จัด้ที่ะเบั�ยน เด้-กเป0นบั4ตั้รื่แล�วจัะถอนเส�ยม*ได้�- การื่ฟ้;องคัด้�ขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมาย เป0นส*ที่ธ*ของฝ่=ายเด้-ก หากบั*ด้ามารื่ด้าม*ได้�สมรื่สก�นหรื่�อม*ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนว�าเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ฝ่=ายเด้-กก-อาจัฟ้;องบั*ด้าขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ได้� เม�อเข�ากรื่ณ�ที่�กฎหมายก+าหนด้ไว�- การื่เป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายน��น ถ�าบั*ด้าจัะจัด้ที่ะเบั�ยนเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ม�ผลน�บัแตั้�ว�นจัด้ที่ะเบั�ยน และในกรื่ณ�ที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นบั4ตั้รื่ ม�ผลน�บัแตั้�ว�นม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ แตั้�จัะอ�างให�เป0นเหตั้4เส�อมส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ไม�ได้� เว�นแตั้�ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ตั้ามคั+าพิ่*พิ่ากษา- เด้-กที่�เก*ด้ในรื่ะหว�างสมรื่สหรื่�อภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง กฎหมายให�ส�นน*ษฐานไว�ก�อนว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�หรื่�อเคัยเป0นสาม�ของมารื่ด้าเด้-กน��น ซึ่1งผ3กพิ่�นช้าย จั1งไม�อาจัเป0นธรื่รื่มแก�ช้าย เพิ่รื่าะเด้-กน��นอาจัไม�ใช้�บั4ตั้รื่ที่�แที่�จัรื่*งของช้ายก-ได้� กฎหมายจั1งให�ส*ที่ธ*แก�ช้ายที่�จัะไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ได้�- การื่ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่จัะกรื่ะที่+าได้�โด้ยช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ฟ้;องเด้-กก�บัมารื่ด้าเด้-กรื่�วมก�น และพิ่*ส3จัน%ว�าตั้นไม�ได้�อย3�รื่ �วมก�บัมารื่ด้าเด้-กในรื่ะยะเวลาตั้��งคัรื่รื่ภ%หรื่�อตั้นไม�สามารื่ถเป0นบั*ด้าของเด้-กได้�เพิ่รื่าะเหตั้4อ�น ถ�าขณะย�นฟ้;องมารื่ด้าเด้-กตั้ายแล�ว จัะฟ้;องเด้-กแตั้�ผ3�เด้�ยวก-ได้� แตั้�ถ�าเด้-กตั้ายไปแล�ว ไม�ว�ามารื่ด้าเด้-กจัะย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อไม� จัะย�นคั+ารื่�องขอเป0นคัด้�ไม�ม�ข�อพิ่*พิ่าที่ให�ศาลแสด้งว�าเด้-กน��นไม�ใช้�บั4ตั้รื่ของตั้นก-ได้�- ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�จัะฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ไม�ได้� ถ�าปรื่ากฏิว�าตั้นเป0นผ3�แจั�งการื่เก*ด้ของเด้-กในที่ะเบั�ยนคันเก*ด้เองว�าเป0นบั4ตั้รื่ของตั้น หรื่�อจั�ด้ หรื่�อยอมให�ม�การื่แจั�งการื่เก*ด้ด้�งกล�าว เพิ่รื่าะในกรื่ณ�เช้�นน�� แสด้งให�เห-นว�าช้ายได้�ยอมรื่�บัว�าเด้-กน��นเป0นบั4ตั้รื่ของตั้นแล�ว กฎหมายจั1งบั�ญญ�ตั้*ห�ามม*ให�ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ฟ้;องปฏิ*เสธไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ในภายหล�ง- เม�อสาม�หรื่�อผ3�เคัยเป0นสาม�ฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ไว�แล�ว แตั้�ได้�ตั้ายก�อน

Page 35: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่�คัด้�น��นถ1งที่�ส4ด้ ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-กหรื่�อผ3�ที่�จัะเส�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-กน��น จัะขอเข�าเป0นคั3�คัวามแที่นที่�หรื่�ออาจัจัะถ3กเรื่�ยกให�เข�ามาเป0นคั3�คัวามแที่นที่�สาม�หรื่�อผ3�ที่�เคัยเป0นสาม�ก-ได้� ที่�กฎหมายบั�ญญ�ตั้*เช้�นน��เพิ่�อไม�ให�ม�ป6ญหาเรื่�องการื่ฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ว�าเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วที่�จัะรื่�บัมรื่ด้กคัวามไม�ได้�- ในกรื่ณ�ที่�สาม�หรื่�อผ3�เคัยเป0นสาม�ตั้ายก�อนพิ่�นรื่ะยะเวลาที่�สาม�หรื่�อผ3�เคัยเป0นสาม�จัะพิ่1งฟ้;องได้� หรื่�อในกรื่ณ�ที่�เด้-กที่�เก*ด้ภายหล�งการื่ตั้ายของสาม�หรื่�อผ3�เคัยเป0นสาม�อย�างใด้อย�างหน1ง ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-กหรื่�อผ3�จัะเส�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-ก อาจัฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ได้� ซึ่1งเป0นการื่ให�ส*ที่ธ*บั4คัคัลภายนอกผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยในมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-กฟ้;องคัด้�ได้� เม�อสาม�หรื่�อผ3�เคัยเป0นสาม�ไม�ม�โอกาสฟ้;องคัด้�เพิ่รื่าะได้�ตั้ายไปก�อนฟ้;องเส�ยแล�ว และการื่ฟ้;องกรื่ณ�เช้�นน��ก-ม�ข�อจั+าก�ด้เพิ่�ยง 2 ปรื่ะการื่ด้�งกล�าวน��เที่�าน��น- เด้-กที่�เก*ด้ในรื่ะหว�างสมรื่สหรื่�อภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง กฎหมายให�ส�นน*ษฐานไว�ก�อนว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้าน��น เด้-กด้�งกล�าวอาจัปฏิ*เสธคัวามเป0นบั4ตั้รื่ได้� เพิ่รื่าะเด้-กคัวรื่ม�ส*ที่ธ*หน�าที่�และคัวามส�มพิ่�นธ%ก�บับั*ด้าที่�แที่�จัรื่*งของตั้นฉ�นบั*ด้ามารื่ด้าก�บับั4ตั้รื่โด้ยที่�วไป ที่+าให�เด้-กไม�ม�ปมด้�อยและด้+ารื่งตั้นอย3�ในส�งคัมด้�วยคัวามผาส4ก ไม�เป0นป6ญหาของส�งคัมตั้�อไป- การื่ที่�กฎหมายให�ส*ที่ธ*แก�เด้-กปฏิ*เสธคัวามเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้าน��น อาจัเป0นเหตั้4ให�คัวามส�มพิ่�นธ%รื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาและบั*ด้ามารื่ด้าก�บับั4ตั้รื่กรื่ะที่บักรื่ะเที่�อนเก*ด้คัวามแตั้กรื่�าวในช้�ว*ตั้คัรื่อบัคัรื่�วไปด้�วย กฎหมายจั1งก+าหนด้เหตั้4ที่�จัะอ�างปฏิ*เสธคัวามเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายไว�โด้ยเคัรื่�งคัรื่�ด้ กล�าวคั�อ ตั้�องปรื่ากฏิว�าเด้-กน��นม*ได้�เป0นบั4ตั้รื่ส�บัสายโลห*ตั้ของช้ายผ3�เป0นสาม�ของมารื่ด้าน��น- การื่ปฏิ*เสธคัวามเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายจัะกรื่ะที่+าได้�โด้ยการื่เสนอคัด้�ส3�ศาลเที่�าน��น ม*ฉะน��นไม�ม�ผลตั้ามกฎหมายและการื่ด้+าเน*นคัด้�ที่างศาล เด้-กจัะกรื่ะที่+าเองม*ได้�ไม�ว�าโด้ยตั้นเองหรื่�อผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่ม ตั้�องรื่�องขอให�พิ่น�กงานอ�ยการื่ยกคัด้�ข1�นว�ากล�าวด้+าเน*นการื่ในที่างศาลให� ที่��งน�� เพิ่�อให�สอด้คัล�องก�บัหล�กการื่ด้+าเน*นคัด้�อ4ที่ล4มที่�ว�า ผ3�ใด้จัะฟ้;องบั4พิ่การื่�ของตั้นเป0นคัด้�แพิ่�งห�ออาญาม*ได้� แตั้�เม�อผ3�น� �นหรื่�อญาตั้*สน*ที่ของผ3�น� �นรื่�องขอตั้�อพิ่น�กงานอ�ยการื่ พิ่น�กงานอ�ยการื่จัะยกคัด้�ข1�นว�ากล�าวด้+าเน*นการื่ให�ก-ได้�- การื่ฟ้;องคัด้�ปฏิ*เสธคัวามเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมาย ตั้�องฟ้;องภายในอาย4

Page 36: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คัวามที่�กฎหมายก+าหนด้ไว�

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1536 เด้-กที่�เก*ด้จัากหญ*งขณะเป0นภรื่*ยาช้าย หรื่�อภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง ให�ส�นน*ษฐานว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�หรื่�อเคัยเป0นสาม� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )ใช้�บั�งคั�บัแก�บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้จัากหญ*งก�อนม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าการื่สมรื่สโมฆะ หรื่�อภายใน 310 ว�น น�บัแตั้� ว�นน��นอธ*บัาย เช้�น สมช้ายสมรื่สก�บัสมหญ*งได้�เพิ่�ยง 1 เด้�อน แล�วเก*ด้บั4ตั้รื่ข1�นมา ให�ส�นน*ษฐานไว�ก�อนว�า เป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของสมช้าย แตั้�สมช้ายก-สามารื่ถโตั้�แย�งหรื่�อพิ่*ส3จัน%ห�กล�างว�าเด้-กน��นม*ใช้�บั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของตั้น โด้ยใช้�มาตั้รื่า 1539

- มาตั้รื่า 1537 กรื่ณ�หญ*งสมรื่สใหม�ฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1453 ( สมรื่สก�อน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นการื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง ) และคัลอด้บั4ตั้รื่ภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นการื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง ให�ส�นน*ษฐานว�า เด้-กที่�เก*ด้เป0นบั4ตั้รื่ของช้ายสาม�ใหม� ห�ามน+ามาตั้รื่า 1536 มาใช้�บั�งคั�บั เว�นคั+าพิ่*พิ่ากษาแสด้งว�า เด้-กที่�เก*ด้มาม*ใช้�บั4ตั้รื่โด้ยช้อบัของช้ายสาม�ใหม�อธ*บัาย เช้�น สมหญ*งหย�าจัากสมช้าย อ�ก 1 เด้�อนสมหญ*งไปสมรื่สก�บัสมหว�ง หล�งจัากสมรื่ส 2 เด้�อน สมหญ*งคัลอด้บั4ตั้รื่ ด้�งน�� ให�ส�นน*ษฐานว�า บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้มาเป0นบั4ตั้รื่ของสมหว�ง- มาตั้รื่า 1538 กรื่ณ�ช้ายหรื่�อหญ*งสมรื่สฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1452 ( สมรื่สซึ่�อน ) เด้-กที่�เก*ด้มา ให�ส�นน*ษฐานว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายสาม�ที่�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สคัรื่��งหล�งกรื่ณ�หญ*งสมรื่สฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1452 ( สมรื่สซึ่�อน ) ถ�าม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�า เด้-กม*ใช้�บั4ตั้รื่โด้ยช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�ที่�จัด้ที่ะเบั�ยนคัรื่��งหล�ง ให�น+ามาตั้รื่า 1536 มาใช้�น+าวรื่รื่คั 1 มาใช้�บั�งคั�บัแก�เด้-กที่�เก*ด้มาภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สเป0นโมฆะ เพิ่รื่าะฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1452

( สมรื่สซึ่�อน ) ด้�วยอธ*บัาย เช้�น สมหญ*งเป0นฝ่=ายจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สซึ่�อนก�บัสมช้าย ตั้�อมาอ�ก 2

เด้�อนคัลอด้บั4ตั้รื่ออกมา ให�ส�นน*ษฐานว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของสมช้าย แตั้�ถ�าตั้�อมา ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเด้-กม*ใช้�บั4ตั้รื่ช้อบัด้�วย

Page 37: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมายของสมช้าย ก-ให�น+ามาตั้รื่า 1536 มาใช้�บั�งคั�บั- มาตั้รื่า 1539 กรื่ณ�ส�นน*ษฐานว�า เด้-กเป0นบั4ตั้รื่โด้ยช้อบัของช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม� ตั้ามมาตั้รื่า 1536 , 1537 , 1538 ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม� จัะไม�รื่�บัเด้-กเป0นเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ของตั้นก-ได้� โด้ยฟ้;องเด้-กและมารื่ด้าเด้-กเป0นจั+าเลย และพิ่*ส3จัน%ได้�ว�าตั้นไม�ได้�อย3�รื่ �วมก�บัมารื่ด้าเด้-กรื่ะหว�างตั้��งคัรื่รื่ภ% ( รื่ะหว�าง 180 ว�น ถ1ง 310 ว�น ก�อนเด้-กเก*ด้ ) หรื่�อตั้นไม�สามารื่ถเป0นบั*ด้าเด้-กได้�เพิ่รื่าะเหตั้4อ�นถ�าขณะย�นฟ้;องมารื่ด้าเด้-กไม�ม�ช้�ว*ตั้อย3� จัะฟ้;องเด้-กคันเด้�ยวก-ได้� ถ�าเด้-กไม�ม�ช้�ว*ตั้อย3� ( ไม�ว�ามารื่ด้าเด้-กจัะม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อไม� ) จัะย�นคั+ารื่�องขอให�ศาลแสด้งว�าเด้-กไม�เป0นบั4ตั้รื่ก-ได้� กรื่ณ�มารื่ด้าเด้-กหรื่�อที่ายาที่ของเด้-กย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ให�ศาลส�งส+าเนาคั+ารื่�องน��ไปด้�วย ถ�าเห-นสมคัวรื่ จัะส�งส+าเนาคั+ารื่�องให�อ�ยการื่พิ่*จัารื่ณาเพิ่�อด้+าเน*นคัด้�แที่นเด้-กก-ได้�อธ*บัาย เช้�น ก. สมรื่สก�บั ข. เม�อว�นที่� 1 มกรื่าคัม 2534 ตั้�อมาว�นที่� 1

ก4มภาพิ่�นธ% 2534 ก.ได้�เด้*นที่างไปศ1กษาตั้�อย�งตั้�างปรื่ะเที่ศเป0นเวลา 2 ปB ข.คัลอด้บั4ตั้รื่เม�อว�นที่� 1 เมษายน 2535 ด้�งน��จัะเห-นได้�ว�า ข.คัลอด้บั4ตั้รื่น�บัย�อนไปถ1งว�นที่� ก. เด้*นที่างไปตั้�างปรื่ะเที่ศแล�วพิ่�น 310 ว�น แตั้�บัที่บั�ญญ�ตั้*มาตั้รื่า 1536 ย�อมถ�อว�า บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้มาน��นเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของ ก. เม�อปรื่ากฏิข�อเที่-จัจัรื่*งด้�งน�� ก.สามารื่ถฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ได้� ( น�นคั�อ ก.ไม�ได้�อย3�รื่ �วมก�บั ข. ในรื่ะหว�าง 180 ว�น ถ1ง 310 ว�น ก�อนเด้-กเก*ด้ ) - มาตั้รื่า 1540 “ ยกเล*ก “- มาตั้รื่า 1541 ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม� จัะฟ้;องไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ตั้ามมาตั้รื่า 1539 ไม�ได้� ถ�าตั้นเป0นผ3�แจั�งการื่เก*ด้ของเด้-กในที่ะเบั�ยนคันเก*ด้ ว�าเป0นบั4ตั้รื่ของตั้น หรื่�อจั�ด้หรื่�อยอมให�ม�การื่แจั�งด้�งกล�าว- มาตั้รื่า 1542 การื่ฟ้;องไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ตั้�องฟ้;องภายใน 1 ปB น�บัแตั้�รื่3 �ถ1งการื่เก*ด้ของเด้-ก แตั้�ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นเด้-กเก*ด้กรื่ณ�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาว�าเด้-กไม�ใช้�บั4ตั้รื่โด้ยช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�ใหม�ตั้ามมาตั้รื่า 1537 หรื่�อช้ายผ3�เป0นสาม�ในการื่สมรื่สคัรื่��งหล�งตั้ามมาตั้รื่า 1538 ถ�าช้ายผ3�เป0นสาม�หรื่�อเคัยเป0นสาม�ที่�ถ3ก

Page 38: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ส�นน*ษฐานว�า เด้-กเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของตั้นตั้ามมาตั้รื่า 1536 ตั้�องการื่ฟ้;องไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ตั้�องฟ้;องภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นรื่3 �ว�าคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ อธ*บัาย ตั้ามมาตั้รื่า 1542 แยกพิ่*จัารื่ณาได้�ด้�งน��1.กรื่ณ�ช้ายผ3�เป0นสาม�หรื่�อเคัยเป0นสาม�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�และอาย4คัวาม แยกพิ่*จัารื่ณาได้�ด้�งน�� - ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ฟ้;องคัด้�เองตั้�องฟ้;องภายใน 1 ปB น�บัแตั้�รื่3 �ถ1งการื่เก*ด้ของเด้-ก แตั้�ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นเด้-กเก*ด้ เช้�น ก. สมรื่สก�บั ข.

ได้� 1 ปB ม�สาเหตั้4ที่าเลาะก�บั ข. จั1งหน�ไปอย3�ที่�อ�น และไม�ได้�หย�าขาด้จัากก�น ข.

ไปได้�เส�ยก�บั คั. และม�บั4ตั้รื่ด้�วยก�นคั�อ ง. จันกรื่ะที่�ง ง. อาย4ได้� 11 ปB ก. จั1งรื่3 �การื่เก*ด้ของเด้-ก และรื่3 �ย�งไม�เก*น 1

ปB ด้�งน��น ก. ฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ไม�ได้� เพิ่รื่าะพิ่�น 10 ปBแล�ว น�บัแตั้�ว�นที่� ง. เก*ด้ แม�ย�งไม�เก*น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่� ก. รื่3 �การื่เก*ด้ของ ง. ก-ตั้าม คัด้�ขาด้อาย4คัวามเส�ยแล�ว- ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ฟ้;องคัด้�ในกรื่ณ�ที่�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาของศาลแสด้งว�าเด้-กม*ใช้�บั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายผ3�เป0นสาม�ใหม�ตั้ามมาตั้รื่า 1537 , 1538 หากม�คั+าพิ่*พิ่ากษาว�าเด้-กม*ใช้�บั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยสาม�ใหม�ตั้ามมาตั้รื่า 1537 หรื่�อม�คั+าพิ่*พิ่ากษาว�าเด้-กม*ใช้�บั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�ในการื่สมรื่สคัรื่��งหล�ง ผลก-คั�อ ตั้�องไปใช้�มาตั้รื่า 1536 น�นคั�อ ให�ส�นน*ษฐานว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายผ3�เป0นสาม�หรื่�อเคัยเป0นสาม� ฉะน��น หากปรื่ะสงคั%ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ตั้�องฟ้;องคัด้�ภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นรื่3 �ว�าคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ ซึ่1งอาจัพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�เด้-กเก*ด้ก-ได้� - ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ฟ้;องคัด้�ไว�แล�ว แตั้�ตั้นเองตั้ายก�อนคัด้�ถ1งที่�ส4ด้ ก.ผ3�ม�ส*ที่ธ*ด้+าเน*นคัด้�แที่นได้�แก� ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-ก หรื่�อผ3�จัะเส�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-กน��น เช้�น ก. สมรื่สก�บั ข. ม�บั4ตั้รื่คั�อ คั. ง. และ ก. ม�พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�นคั�อ ส. บั*ด้ามารื่ด้าของ ก. ตั้ายไปนานแล�ว ตั้�อมา ก. ฟ้;องไม�

Page 39: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

รื่�บั คั. ง. เป0นบั4ตั้รื่และฟ้;อง ข. รื่�วมด้�วย รื่ะหว�างพิ่*จัารื่ณาของศาลช้��นตั้�น ก.

ได้�ตั้ายลง ด้�งน�� จัะเห-นได้�ว�า ส. ( ที่ายาที่อ�นด้�บั 3 ) ของ ก. จัะเส�ยส*ที่ธ*ในมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของ คั. ง. ( ที่ายาที่อ�นด้�บั 1 ) จั1งเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยที่�จัะรื่�องขอเข�ามาในคัด้�ได้� ข.ว*ธ�การื่ด้+าเน*นคัด้�แที่นโด้ยขอเข�ามาเป0นคั3�คัวามแที่นที่� หรื่�ออาจัถ3กเรื่�ยกให�เข�ามาแที่นที่�สาม�หรื่�อผ3�ที่�เคัยเป0นสาม�ซึ่1งตั้ายไปแล�วก-ได้�2.กรื่ณ�ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ตั้ายไปก�อนฟ้;องคัด้�และอาย4คัวาม- เม�อช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ตั้ายไปก�อนฟ้;องคัด้�และอาย4คัวามการื่ฟ้;องคัด้�สามารื่ถที่+าได้� ถ�าช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม� ตั้ายก�อนพิ่�นรื่ะยะ“

เวลา น�นคั�อ การื่ที่�ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย “ ( คั�อ ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-ก หรื่�อผ3�จัะเส�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-กน��น ) จัะฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ได้�หรื่�อไม�น��น ตั้�องพิ่*จัารื่ณาว�าส*ที่ธ*ของ ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ว�าตั้ายอย3�ในรื่ะยะเวลาที่�พิ่1งจัะฟ้;องได้�หรื่�อไม� ( คั�อ ตั้ายภายใน 1 ปB น�บัแตั้�รื่3 �การื่เก*ด้ของเด้-ก หรื่�อภายใน 10 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�เด้-กเก*ด้ ) แตั้�ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยตั้�องฟ้;องภายใน 6

เด้�อน น�บัแตั้�รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของช้ายผ3�เป0นสาม�หรื่�อเคัยเป0นสาม� - เม�อเด้-กเก*ด้ภายหล�งการื่ตั้ายของช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม� เช้�น สาม�ตั้ายได้� 6 เด้�อนแล�ว เด้-กจั1งเก*ด้ ซึ่1งเข�าข�อสรื่4ปว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยของช้ายสาม�ที่�ตั้าย ด้�งน�� ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย ( คั�อ ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-ก หรื่�อผ3�จัะเส�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-กน��น ) สามารื่ถฟ้;องคัด้�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ได้� แตั้�ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยตั้�องฟ้;องภายใน 6 เด้�อน น�บัแตั้�รื่3 �ถ1งการื่เก*ด้ของเด้-ก - มาตั้รื่า 1543 กรื่ณ�ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ได้�ฟ้;องไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่แล�ว และตั้ายก�อนที่�คัด้�ถ1งที่�ส4ด้ ผ3�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-ก หรื่�อผ3�เส�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-ก สามารื่ถขอเข�าเป0นคั3�คัวามแที่นที่� หรื่�ออาจัถ3กเรื่�ยกเข�ามาเป0นคั3�คัวามแที่นที่�ได้�- มาตั้รื่า 1544 การื่ฟ้;องไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่�วมก�บัเด้-ก หรื่�อผ3�เส�ยส*ที่ธ*เพิ่รื่าะการื่เก*ด้ของเด้-ก ฟ้;องได้� กรื่ณ�ตั้�อไปน��

Page 40: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1.ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�ตั้าย ก�อนพิ่�นรื่ะยะเวลาที่�ช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�จัะสามารื่ถฟ้;องได้�2.เด้-กเก*ด้ภายหล�งการื่ตั้ายของช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม�การื่ฟ้;องกรื่ณ� ( 1 ) ตั้�องฟ้;องภายใน 6 เด้�อน น�บัแตั้�รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของช้ายผ3�เป0นหรื่�อเคัยเป0นสาม� และการื่ฟ้;องกรื่ณ� ( 2 )

ตั้�องฟ้;องภายใน 6 เด้�อน น�บัแตั้�รื่3 �การื่เก*ด้ของเด้-ก แตั้�ไม�ว�ากรื่ณ�ใด้ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นเก*ด้ของเด้-กน+ามาตั้รื่า 1539 ( เหตั้4ที่�ไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ) มาใช้�บั�งคั�บัแก�การื่ฟ้;องไม�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ - มาตั้รื่า 1545 เม�อปรื่ากฏิข�อเที่-จัจัรื่*งตั้�อเด้-กว�า ตั้นไม�ใช้�บั4ตั้รื่ส�บัสายโลห*ตั้ของช้ายผ3�เป0นสาม�ของมารื่ด้าตั้น เด้-กสามารื่ถรื่�องขอตั้�ออ�ยการื่ ให�ฟ้;องคัด้�ปฏิ*เสธคัวามเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของช้ายน��นก-ได้�ถ�าเด้-กรื่3 �ข�อเที่-จัจัรื่*งก�อนบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ห�ามอ�ยการื่ฟ้;องคัด้�เม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�เด้-กบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ แตั้�ถ�าเด้-กรื่3 �หล�งบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ห�ามอ�ยการื่ฟ้;องคัด้�เม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�เด้-กรื่3 �เหตั้4น��นไม�ว�ากรื่ณ�ใด้ ๆ ก�ามฟ้;องคัด้�เม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�เด้-กบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ- มาตั้รื่า 1546 เด้-กที่�เก*ด้จัากหญ*งที่�ไม�ได้�สมรื่สก�บัช้าย ให�ถ�อว�าเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ที่�ช้อบัด้�วยกฎหมายของหญ*ง- มาตั้รื่า 1547 เด้-กที่�เก*ด้จัากบั*ด้ามารื่ด้าที่�ไม�ได้�สมรื่สก�น จัะเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมาย ก-ตั้�อเม�อบั*ด้ามารื่ด้าสมรื่สก�นภายหล�ง หรื่�อบั*ด้าได้�จัด้ที่ะเบั�ยนว�าเป0นบั4ตั้รื่ หรื่�อศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นบั4ตั้รื่- มาตั้รื่า 1548 บั*ด้าจัะจัด้ที่ะเบั�ยนเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายได้� ก-ตั้�อเม�อเด้-กและมารื่ด้าเด้-กย*นยอมกรื่ณ�เด้-กและมารื่ด้าเด้-กไม�มาย*นยอมตั้�อหน�านายที่ะเบั�ยน ให�นายที่ะเบั�ยนแจั�งการื่ขอจัด้ที่ะเบั�ยนไปย�งเด้-กและมารื่ด้าเด้-ก ถ�าเด้-กและมารื่ด้าเด้-กไม�คั�ด้คั�านหรื่�อไม�มาย*นยอมภายใน 60 ว�น น�บัแตั้�ว�นแจั�ง ให�ส�นน*ษฐานไม�ย*นยอม ถ�าเด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กอย3�นอกปรื่ะเที่ศไที่ย ให�ขยายเวลาเป0น 180 ว�นกรื่ณ�เด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กคั�ด้คั�าน หรื่�อไม�ย*นยอม หรื่�อไม�อาจัให�คัวามย*นยอมได้� การื่จัด้ที่ะเบั�ยนตั้�องม�คั+าพิ่*พิ่ากษาของศาลเม�อศาลพิ่*พิ่ากษาให�จัด้ที่ะเบั�ยนเป0นบั4ตั้รื่ได้� และบั*ด้าน+าคั+าพิ่*พิ่ากษาไปขอจัด้

Page 41: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่ะเบั�ยน ให�นายที่ะเบั�ยนจัด้ที่ะเบั�ยนให� - มาตั้รื่า 1549 เม�อนายที่ะเบั�ยนแจั�งการื่ขอจัด้ที่ะเบั�ยนไปย�งเด้-กและมารื่ด้าเด้-กตั้ามมาตั้รื่า 1548 ไม�ว�าจัะคั�ด้คั�านหรื่�อไม� ภายใน 90 ว�น น�บัแตั้�ว�นแจั�งถ1งเด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-ก เด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กสามารื่ถแจั�งให�นายที่ะเบั�ยนบั�นที่1กไว�ว�า ผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนไม�สมคัวรื่เป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องบัางส�วนหรื่�อที่��งหมด้เม�อม�คั+าแจั�งของเด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-ก แม�ตั้�อมาจัะได้�ม�การื่จัด้ที่ะเบั�ยนตั้ามมาตั้รื่า 1548 บั*ด้าของเด้-กก-ย�งใช้�อ+านาจัปกคัรื่องที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ( ตั้ามที่�เด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กได้�แจั�งไว� ) ไม�ได้� จันกว�าศาลพิ่*พิ่ากษาให�ใช้�อ+านาจั หรื่�อเม�อก+าหนด้เวลา90 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�เด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กแจั�งว�าผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนไม�สมคัวรื่ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ได้�พิ่�นไปโด้ยเด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กไม�ได้�รื่�องขอตั้�อศาลให�พิ่*พิ่ากษาว�าผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนไม�สมคัวรื่ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องน��น คัด้�ที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนเป0นผ3�ไม�สมคัวรื่ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องบั4ตั้รื่ ศาลจัะพิ่*พิ่ากษาในคัด้�เด้�ยวก�นน��น ให�ผ3�ใด้เป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ก-ได้� - มาตั้รื่า 1550 “ ยกเล*ก “- มาตั้รื่า 1551 กรื่ณ�คั�ด้คั�านผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนว�าไม�ใช้�บั*ด้าเด้-ก เม�อผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนน+าคัด้�ไปส3�ศาล เด้-กหรื่�อมารื่ด้าเด้-กจัะขอให�ศาลพิ่*พิ่ากษาในคัด้�เด้�ยวก�นน��นก-ได้�ว�า แม�ผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนเป0นบั*ด้าเด้-ก ก-เป0นผ3�ไม�สมคัวรื่เป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง- มาตั้รื่า 1552 กรื่ณ�เด้-กไม�ม�มารื่ด้า หรื่�อม�มารื่ด้าแตั้�มารื่ด้าถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง และศาลได้�ตั้� �งผ3�อ�นเป0นผ3�ปกคัรื่องไว�ก�อนม�การื่จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ บั*ด้าซึ่1งจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่จัะขอให�ศาลส�งถอนคัวามเป0นผ3�ปกคัรื่องของผ3�ปกคัรื่อง และให�ตั้นเป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องก-ได้�- มาตั้รื่า 1553 “ ยกเล*ก “- มาตั้รื่า 1554 ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะขอให�ศาลถอนการื่จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ เพิ่รื่าะเหตั้4ว�าผ3�ขอจัด้ที่ะเบั�ยนไม�ใช้�บั*ด้า ก-ได้� แตั้�ตั้�องภายใน 3

เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่�รื่3 �การื่จัด้ที่ะเบั�ยน แตั้�ห�าเก*น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นจัด้ที่ะเบั�ยน- มาตั้รื่า 1555 การื่ฟ้;องคัด้�ขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ม�ได้�ในกรื่ณ�ตั้�อไปน��1.ม�การื่ข�มข�น ฉ4ด้คัรื่�า หรื่�อหน�วงเหน�ยวก�กข�งหญ*งมารื่ด้า โด้ยม*ช้อบัด้�วย

Page 42: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมาย ซึ่1งเวลาน��นหญ*งอาจัตั้��งคัรื่รื่ภ%ได้�2.ม�การื่ล�กพิ่าตั้�วหญ*งมารื่ด้าไปในที่างช้3�สาว หรื่�อล�อลวงรื่�วมปรื่ะเวณ� ซึ่1งเวลาน��นหญ*งอาจัตั้��งคัรื่รื่ภ%ได้�3.ม�เอกสารื่ของบั*ด้าว�า เด้-กเป0นบั4ตั้รื่ตั้น4.ปรื่ากฏิในที่ะเบั�ยนคันเก*ด้ว�า เด้-กเป0นบั4ตั้รื่ โด้ยม�หล�กฐานว�าบั*ด้าเป0นผ3�แจั�งการื่เก*ด้ หรื่�อรื่3 �เห-นย*นยอมในการื่แจั�งน��น5.เม�อบั*ด้ามารื่ด้าอย3�ก*นก�นโด้ยเปIด้เผย ซึ่1งเวลาน��นหญ*งอาจัตั้��งคัรื่รื่ภ%ได้�6.ได้�รื่�วมปรื่ะเวณ�ก�บัหญ*งมารื่ด้า ซึ่1งเวลาน��นหญ*งอาจัตั้��งคัรื่รื่ภ%ได้� และม�เหตั้4เช้�อได้�ว�า เด้-กไม�ได้�เป0นบั4ตั้รื่ของช้ายอ�น7.เม�อม�พิ่ฤตั้*การื่ณ%ที่�รื่3 �ก�นที่�วไปว�า เป0นบั4ตั้รื่พิ่ฤตั้*การื่ณ%ที่�รื่3 �ก�นที่�วไปว�าเป0นบั4ตั้รื่น��น พิ่*จัารื่ณาจัากข�อเที่-จัจัรื่*งที่�แสด้งคัวามเก�ยวข�องฉ�นบั*ด้าก�บับั4ตั้รื่ เช้�น บั*ด้าให�การื่ศ1กษา ให�การื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3 ยอมให�ใช้�นามสก4ลตั้น หรื่�อเหตั้4อ�นเหตั้4 ( 1 ) ถ1ง ( 7 ) ถ�าปรื่ากฏิว�า ช้ายไม�อาจัเป0นบั*ด้าของเด้-กได้� ให�ยกฟ้;อง- มาตั้รื่า 1556 การื่ฟ้;องคัด้�ขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ในรื่ะหว�างเด้-กเป0นผ3�เยาว% ถ�าเด้-กอาย4ไม�คัรื่บั 15 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% ให�ผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่มของเด้-กฟ้;องแที่น ถ�าไม�ม� หรื่�อม�แตั้�ไม�อาจัที่+าหน�าที่�ได้� ให�ญาตั้*เด้-กหรื่�ออ�ยการื่สามารื่ถรื่�องขอตั้�อศาล ให�ตั้� �งผ3�แที่นเฉพิ่าะคัด้�ที่+าการื่ฟ้;องคัด้�แที่นเด้-กได้�ถ�าเด้-กอาย4 15 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% เด้-กตั้�องฟ้;องเอง โด้ยไม�ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่มถ�าเด้-กบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว ตั้�องฟ้;องคัด้�ภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะกรื่ณ�เด้-กตั้ายในรื่ะหว�างที่�ย�งม�ส*ที่ธ*ฟ้;องคัด้�ขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่อย3� ผ3�ส�บัส�นด้านของเด้-กสามารื่ถฟ้;องแที่นได้� แตั้�ถ�าผ3�ส�บัส�นด้านของเด้-กรื่3 �เหตั้4ที่�อาจัขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ก�อนว�นเด้-กตั้าย ผ3�ส�บัส�นด้านตั้�องฟ้;องภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นเด้-กตั้าย ถ�ารื่3 �ภายหล�งที่�เด้-กตั้าย ตั้�องฟ้;องภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นรื่3 �เหตั้4ด้�งกล�าว ไม�ว�ากรื่ณ�ใด้ ห�าฟ้;องเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ว�นเด้-กน��นตั้ายถ�าผ3�ส�บัส�นด้านของเด้-กเป0นผ3�เยาว% ให�น+าวรื่รื่คั 1 , 2 มาใช้�บั�งคั�บั - มาตั้รื่า 1557 การื่เป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายตั้ามมาตั้รื่า 1547 ม�ผล1.น�บัแตั้�ว�นสมรื่ส กรื่ณ�บั*ด้ามารื่ด้าสมรื่สก�นภายหล�ง2.น�บัแตั้�ว�นจัด้ที่ะเบั�ยน กรื่ณ�บั*ด้าจัด้ที่ะเบั�ยนเด้-กเป0นบั4ตั้รื่

Page 43: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

3.น�บัแตั้�ว�นม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ กรื่ณ�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นบั4ตั้รื่ แตั้�จัะอ�างเป0นเหตั้4เส�อมเส�ยส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่ส4จัรื่*ตั้ไม�ได้� เว�นจัะได้�จัด้ที่ะเบั�ยนเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ตั้ามคั+าพิ่*พิ่ากษาอธ*บัาย มาตั้รื่า 1547 เด้-กเก*ด้จัากบั*ด้ามารื่ด้าที่�ไม�ได้�สมรื่สก�น จัะเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายก-ตั้�อเม�อบั*ด้ามารื่ด้าได้�สมรื่สก�นภายหล�ง หรื่�อบั*ด้าได้�จัด้ที่ะเบั�ยนว�าเป0นบั4ตั้รื่ หรื่�อศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นบั4ตั้รื่- มาตั้รื่า 1558 การื่ฟ้;องคัด้�ขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ของผ3�ตั้าย ที่�ฟ้;องภายในอาย4คัวามมรื่ด้ก ถ�าศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมาย เด้-กน��นม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กในฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มถ�าได้�แบั�งมรื่ด้กไปแล�ว ให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ลาภม*คัวรื่ได้�มาใช้�บั�งคั�บั- มาตั้รื่า 1559 เม�อได้�จัด้ที่ะเบั�ยนเด้-กเป0นบั4ตั้รื่แล�ว จัะถอนไม�ได้�- มาตั้รื่า 1560 บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้รื่ะหว�างสมรื่ส ซึ่1งศาลพิ่*พิ่ากษาให�เพิ่*กถอนการื่สมรื่สภายหล�งน��น ถ�อว�าเป0นบั4ตั้รื่โด้ยช้อบัด้�วยกฎหมาย หน�วยที่� 6 ส*ที่ธ*หน�าที่�รื่ะหว�างบั*ด้ามารื่ด้าก�บับั4ตั้รื่และคัวามปกคัรื่อง

- ส*ที่ธ*ของบั*ด้ามารื่ด้าที่�ม�ตั้�อบั4ตั้รื่ คั�อ ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3จัากบั4ตั้รื่ ส*ที่ธ*ก+าหนด้ที่�อย3�ของบั4ตั้รื่ ส*ที่ธ*ที่+าโที่ษบั4ตั้รื่ตั้ามสมคัวรื่ เพิ่�อว�ากล�าวส�งสอน ส*ที่ธ*ให�บั4ตั้รื่ที่+าการื่งานตั้ามสมคัวรื่แก�คัวามสามารื่ถและฐานาน4รื่3ป ส*ที่ธ*เรื่�ยกบั4ตั้รื่คั�นจัากบั4คัคัลอ�นซึ่1งก�กบั4ตั้รื่โด้ยม*ช้อบัด้�วยกฎหมาย และส*ที่ธ*ตั้*ด้ตั้�อก�บับั4ตั้รื่ตั้ามสมคัวรื่แก�พิ่ฤตั้*การื่ณ% ส�วนหน�าที่�บั*ด้ามารื่ด้าที่�ม�ตั้�อบั4ตั้รื่ ได้�แก� หน�าที่�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และให�การื่ศ1กษาการื่ศ1กษาบั4ตั้รื่ในรื่ะหว�างที่�เป0นผ3�เยาว% หน�าที่�เก-บัรื่�กษาเง*นได้�ของบั4ตั้รื่ หน�าที่�จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของบั4ตั้รื่ด้�วยคัวามรื่ะม�ด้รื่ะว�ง และหน�าที่�ที่�จัะไม�ที่+าหน��โด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4ตั้รื่- ส*ที่ธ*ของบั4ตั้รื่ที่�ม�ตั้�อบั*ด้ามารื่ด้า ได้�แก� ส*ที่ธ*ใช้�ช้�อสก4ล ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษา ตั้ลอด้จันส*ที่ธ*ที่�จัะให�การื่รื่�บัรื่องการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น เป0นตั้�น ส�วนหน�าที่�ของบั4ตั้รื่ที่�ม�ตั้�อบั*ด้ามารื่ด้า ได้�แก� หน�าที่�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั*ด้ามารื่ด้า- กฎหมายห�ามบั4ตั้รื่ม*ให�ฟ้;องบั*ด้ามารื่ด้า ถ�อเป0นคัด้�อ4ที่ล4ม- ผ3�ปกคัรื่องจัะม�ข1�นได้� 2 กรื่ณ� คั�อ1.กรื่ณ�ผ3�เยาว%ไม�ม�บั*ด้ามารื่ด้า เน�องจัากบั*ด้ามารื่ด้าถ1งแก�คัวามตั้ายศาลอาจัตั้��งผ3�ปกคัรื่อง เม�อญาตั้*ของผ3�เยาว% หรื่�อพิ่น�กงานอ�ยการื่ หรื่�อผ3�ที่�

Page 44: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บั*ด้ามารื่ด้ารื่ะบั4ช้�อในพิ่*น�ยกรื่รื่มให�เป0นผ3�ปกคัรื่องรื่�องขอให�ศาลตั้��ง2.กรื่ณ�บั*ด้ามารื่ด้าถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง- ผ3�ปกคัรื่องม�ส*ที่ธ*ก+าหนด้ที่�อย3�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ส*ที่ธ*ที่+าโที่ษผ3�อย3�ในปกคัรื่องเพิ่�อว�ากล�าวส�งสอนตั้ามสมคัวรื่ ส*ที่ธ*เรื่�ยกผ3�อย3�ในปกคัรื่องจัากบั4คัคัลอ�น ฯลฯ ส�วนหน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่องตั้�อผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ได้�แก� หน�าที่�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และให�การื่ศ1กษาผ3�อย3�ในปกคัรื่อง หน�าที่�ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*น หน�าที่�น+าเง*นได้�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่องไปแสวงหาผลปรื่ะโยช้น%ตั้ามกฎหมาย และหน�าที่�ตั้�องปรื่1กษาผ3�อย3�ในปกคัรื่องในก*จัการื่ส+าคั�ญ เป0นตั้�น- ผ3�อย3�ในปกคัรื่องม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษาจัากผ3�ปกคัรื่อง ส*ที่ธ*ที่�จัะได้�รื่�บัการื่ปรื่1กษาในก*จัการื่ที่�ส+าคั�ญ และส*ที่ธ*เหน�อที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ปกคัรื่อง ส�วนหน�าที่�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่องตั้�อผ3�ปกคัรื่อง ได้�แก� หน�าที่�อย3�ในที่�ที่�ผ3�ปกคัรื่องก+าหนด้ให� หน�าที่�ที่+าการื่งานให�ผ3�ปกคัรื่องตั้ามสมคัวรื่ เป0นตั้�น- การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�เยาว%เป0นเรื่�องของการื่ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องอย�างหน1งของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องและผ3�ปกคัรื่อง ซึ่1งผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่องจัะจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�เยาว%ตั้ามอ+าเภอใจัไม�ได้� ตั้�องจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�วยคัวามรื่ะม�ด้รื่ะว�งอย�างเช้�นว*ญญู3ช้น และนอกจัากน��นในการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�งกล�าว ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่องจัะกรื่ะที่+าน*ตั้*กรื่รื่มอ�นเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�เยาว%บัางปรื่ะการื่ ตั้�องได้�รื่�บัอน4ญาตั้จัากศาลก�อนจั1งจัะกรื่ะที่+าน*ตั้*กรื่รื่มด้�งกล�าวได้�- การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องก�บัการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ปกคัรื่อง ม�ว*ธ�การื่และข��นตั้อนที่�แตั้กตั้�างก�น กล�าวคั�อ กฎหมายคัวบัคั4มการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ปกคัรื่องเคัรื่�งคัรื่�ด้กว�าผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง เน�องจัากผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องเป0นบั*ด้ามารื่ด้าของบั4ตั้รื่ผ3�เยาว% ส�วนผ3�ปกคัรื่องเป0นบั4คัคัลอ�นม*ใช้�บั*ด้ามารื่ด้าของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง- กรื่ณ�ม�ป6ญหาเก�ยวก�บัการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น กฎหมายก-ให�ส*ที่ธ*แก�ผ3�เยาว%หรื่�อผ3�อย3�ในปกคัรื่องที่�จัะฟ้;องรื่�องคัด้�ด้�งกล�าวได้�- กรื่ณ�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่องถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อคัวามเป0นผ3�ปกคัรื่อง ศาลจัะตั้��งบั4คัคัลอ�นจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นแที่นผ3�เยาว%ก-ได้�- คัวามปกคัรื่องเป0นอ+านาจัหน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่องตั้ามกฎหมาย ด้�งน��นผ3�ปกคัรื่องไม�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บับั+าเหน-จั นอกจัากกฎหมายจัะก+าหนด้ให�ได้�รื่�บับั+าเหน-จั

Page 45: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ในบัางกรื่ณ� - คัวามปกคัรื่องและคัวามเป0นผ3�ปกคัรื่องเป0นอ+านาจัตั้ามกฎหมาย กฎหมายได้�จั+าก�ด้ขอบัเขตั้การื่ใช้�อ+านาจัด้�งกล�าวไว� อ+านาจัน��อาจัส*�นส4ด้ลงได้� กรื่ณ�ที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่องถ1งแก�คัวามตั้าย หรื่�อถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อคัวามปกคัรื่อง เป0นตั้�น- เม�ออ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อคัวามปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่องม�หน�าที่�ส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อบั�ญช้� ให�แก�ผ3�ที่�ม�อ+านาจัในการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นด้+าเน*นการื่ตั้�อไป

รื่ายละเอ�ยด้อ�น ๆ

- ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หมายถ1ง บั*ด้ามารื่ด้าของผ3�เยาว%- ผ3�ปกคัรื่อง หมายถ1ง บั4คัคัล ( ที่�ไม�ใช้�บั*ด้ามารื่ด้า ) ที่�ม�อ+านาจัหน�าที่�เก�ยวก�บัผ3�เยาว% ในกรื่ณ�ที่�ผ3�เยาว%ไม�ม�บั*ด้ามารื่ด้า ( เน�องจัากบั*ด้ามารื่ด้าตั้าย ) หรื่�อบั*ด้ามารื่ด้าไม�สามารื่ถจัะใช้�อ+านาจัปกคัรื่องบั4ตั้รื่ผ3�เยาว%ได้� ผ3�ปกคัรื่องม�อ+านาจัและหน�าที่�เช้�นเด้�ยวก�นก�บัผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง โด้ยผ3�ปกคัรื่องตั้�องเป0นผ3�ที่�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว และไม�เป0นบั4คัคัลตั้�องห�ามตั้ามมาตั้รื่า 1587

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1561 บั4ตั้รื่ม�ส*ที่ธ*ใช้�ช้�อสก4ลของบั*ด้ากรื่ณ�ไม�ปรื่ากฏิบั*ด้า บั4ตั้รื่ม�ส*ที่ธ*ใช้�ช้�อสก4ลของมารื่ด้า- มาตั้รื่า 1562 ผ3�ใด้จัะฟ้;องบั4พิ่การื่�ตั้นเป0นคัด้�แพิ่�งหรื่�ออาญาไม�ได้� แตั้�ถ�าผ3�น� �นหรื่�อญาตั้*สน*ที่ของผ3�น� �นรื่�องขอ อ�ยการื่ยกคัด้�ข1�นว�าก-ได้�- มาตั้รื่า 1563 บั4ตั้รื่ตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั*ด้ามารื่ด้า- มาตั้รื่า 1564 บั*ด้ามารื่ด้าตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 และให�การื่ศ1กษาแก�บั4ตั้รื่ รื่ะหว�างเป0นผ3�เยาว%บั*ด้ามารื่ด้าตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั4ตั้รื่ซึ่1งบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว เฉพิ่าะเป0นผ3�ที่4พิ่พิ่ลภาพิ่และหาเล��ยงตั้นเองไม�ได้�เที่�าน��น- มาตั้รื่า 1565 การื่รื่�องขอคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั4ตั้รื่ หรื่�อขอให�บั4ตั้รื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3โด้ยปรื่ะการื่อ�น นอกจัากอ�ยการื่จัะยกคัด้�ข1�นว�าตั้ามมาตั้รื่า 1562

แล�ว บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าจัะน+าคัด้�ข1�นว�าก-ได้�- มาตั้รื่า 1566 บั4ตั้รื่ที่�ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ตั้�องอย3�ใตั้�อ+านาจัปกคัรื่องของ

Page 46: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าอ+านาจัปกคัรื่องอย3�ก�บับั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า กรื่ณ�ตั้�อไปน��1.มารื่ด้าหรื่�อบั*ด้า ตั้าย2.ไม�แน�นอนว�ามารื่ด้าหรื่�อบั*ด้า ม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อตั้าย3.มารื่ด้าหรื่�อบั*ด้า ถ3กศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ4.มารื่ด้าหรื่�อบั*ด้าตั้�องเข�ารื่�กษาตั้�วในโรื่งพิ่ยาบัาล เพิ่รื่าะจั*ตั้ฟ้6 นเฟ้Cอน5.ศาลส�งให�อ+านาจัการื่ปกคัรื่องอย3�ก�บับั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า6.บั*ด้าและมารื่ด้าตั้กลงก�น ตั้ามที่�กฎหมายให�ตั้กลงก�นได้�- มาตั้รื่า 1567 ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องม�ส*ที่ธ*1.ก+าหนด้ที่�อย3�ของบั4ตั้รื่2.ที่+าโที่ษบั4ตั้รื่ตั้ามสมคัวรื่ เพิ่�อว�ากล�าวส�งสอน3.ให�บั4ตั้รื่ที่+าการื่งานตั้ามสมคัวรื่แก�คัวามสามารื่ถ และฐานาน4รื่3ป4.เรื่�ยกบั4ตั้รื่คั�นจัากบั4คัคัลอ�น ที่�ก�กข�งบั4ตั้รื่โด้ยม*ช้อบั- มาตั้รื่า 1568 บั4คัคัลใด้ม�บั4ตั้รื่ตั้*ด้มา ถ�าได้�สมรื่สก�บับั4คัคัลอ�น อ+านาจัปกคัรื่องที่�ม�ตั้�อบั4ตั้รื่อย3�ก�บั ผ3�ที่�บั4ตั้รื่ตั้*ด้มาด้�วย- มาตั้รื่า 1569 ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องเป0นผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่มของบั4ตั้รื่ด้�วย ในกรื่ณ�บั4ตั้รื่ถ3กส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องย�อมเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- มาตั้รื่า 1569 / 1 กรื่ณ�ผ3�เยาว%ถ3กศาลส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ และศาลส�งตั้��งบั4คัคัลอ�น ( ไม�ใช้�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่อง ) เป0นผ3�อน4บัาล ให�คั+าส�งน��นเป0นการื่ถอนผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่อง ( ที่�เป0นอย3�ขณะน��น ) ด้�วย กรื่ณ�บั4คัคัลบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะและไม�ม�คั3�สมรื่ส ได้�ถ3กศาลส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ ให�บั*ด้ามารื่ด้า หรื่�อบั*ด้า หรื่�อมารื่ด้า เป0นเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- มาตั้รื่า 1570 คั+าบัอกกล�าวที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องตั้ามมาตั้รื่า 1566 ,

1568 แจั�งไปหรื่�อรื่�บัแจั�งมา ให�ถ�อว�าเป0นคั+าบัอกกล�าวที่�บั4ตั้รื่ได้�แจั�งไปหรื่�อได้�รื่�บัแจั�งมา- มาตั้รื่า 1571 อ+านาจัการื่ปกคัรื่องน��น ให�รื่วมถ1งการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของบั4ตั้รื่ด้�วย และจั�ด้การื่ด้�วยคัวามรื่ะม�ด้รื่ะว�งเช้�นว*ญญู3ช้นพิ่1งกรื่ะที่+า- มาตั้รื่า 1572 ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะที่+าหน��ที่�บั4ตั้รื่จัะตั้�องที่+าเอง โด้ยไม�ได้�

Page 47: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4ตั้รื่ไม�ได้�อธ*บัาย - คั+าว�า หน��ที่�ผ3�เยาว%ตั้�องที่+าเอง หน��ที่�ผ3�เยาว%ตั้�องที่+าเองน��น เป0นหน��“ “

ที่�จัะก�อข1�นได้�ก-เน�องมาจัากคั4ณสมบั�ตั้*หรื่�อคัวามสามารื่ถของผ3�เยาว%ที่�จัะไปก�อหน��น� �น ๆ ข1�น โด้ยหน��ที่�ผ3�เยาว%ตั้�องที่+าเองน��นเป0นหน��ปรื่ะเภที่ใด้ ตั้�องพิ่*จัารื่ณาเป0นเรื่�อง ๆ ไปเช้�น การื่รื่�องเพิ่ลง การื่แสด้งภาพิ่ยนตั้% - คั+าว�า การื่ที่�ผ3�เยาว%จัะตั้�องที่+าเองเฉพิ่าะตั้�ว เป0นเรื่�องที่�โด้ยสภาพิ่แล�วผ3�“ “

เยาว%จัะตั้�องกรื่ะที่+าเอง จัะให�ผ3�อ�นกรื่ะที่+าแที่นไม�ได้� เช้�น การื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม การื่สมรื่ส อธ*บัาย เม�อเป0นกรื่ณ�ที่�กฎหมายห�ามไว� ถ�าผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องไปก�อหน��ด้�งกล�าวข1�น บั4ตั้รื่ผ3�เยาว%ไม�ตั้�องผ3กพิ่�นในหน��น� �นตั้�อบั4คัคัลภายนอก ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องที่�ไปก�อหน��น� �นข1�น ตั้�องรื่�บัผ*ด้ในหน��น� �นเป0นการื่ส�วนตั้�ว- มาตั้รื่า 1573 ถ�าบั4ตั้รื่ม�เง*นได้� ให�ใช้�เป0นคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษาก�อน ส�วนที่�เหล�อผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องเก-บัรื่�กษาเพิ่�อส�งมอบัแก�บั4ตั้รื่ ถ�าผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องไม�ม�เง*นพิ่อแก�การื่คัรื่องช้�พิ่ ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะใช้�เง*นน��นตั้ามสมคัวรื่ก-ได้� เว�นเป0นเง*นได้�ที่�เก*ด้จัากที่รื่�พิ่ย%ส*น โด้ยการื่ให�โด้ยเสน�หา หรื่�อพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ว�าไม�ให�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องได้�ปรื่ะโยช้น%จัากที่รื่�พิ่ย%ส*นน��น ๆ - มาตั้รื่า 1574 น*ตั้*กรื่รื่มเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�เยาว%ตั้�อไปน�� ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะกรื่ะที่+าไม�ได้� เว�นศาลอน4ญาตั้1.ขาย แลกเปล�ยน ขายฝ่าก ให�เช้�าซึ่��อ จั+านอง ปลด้จั+านอง หรื่�อโอนส*ที่ธ*จั+านองอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%หรื่�อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�จั+านองได้�2.กรื่ะที่+าให�ส*�นส4ด้ลง ( ที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ) ในที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*ของผ3�เยาว%อ�นเก�ยวก�บัอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%3.ก�อตั้��ง ภารื่จั+ายอม ส*ที่ธ*อาศ�ย ส*ที่ธ*เหน�อพิ่��นด้*น ส*ที่ธ*เก-บัก*น ภารื่ะตั้*ด้พิ่�นในอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย% หรื่�อที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*ในอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%4.จั+าหน�าย ( ที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ) ไปซึ่1งส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�อง ที่�จัะให�ได้�มาซึ่1งที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*ในอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%หรื่�อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ม�อาจัจั+านองได้� หรื่�อส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องที่�จัะให�ที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*เช้�นว�าน��นปลอด้จัากที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*ที่�ม�อย3�เหน�อที่รื่�พิ่ย%ส*นน��น 5.ให�เช้�าอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%เก*น 3 ปB6.ก�อข�อผ3กพิ่�นที่�ม4�งหมายให�เก*ด้ผลตั้าม ( 1 ) , ( 2 ) , ( 3 )

Page 48: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

7.ให�ก3�ย�มเง*น8.ให�โด้ยเสน�หา เว�นเอาเง*นผ3�เยาว%ให�แที่นผ3�เยาว%เพิ่�อการื่ก4ศล และตั้ามฐานาน4รื่3ป9.รื่�บัการื่ให�โด้ยเสน�หา ที่�ม�เง�อนไขหรื่�อคั�าภารื่ตั้*ด้พิ่�น หรื่�อไม�รื่�บัการื่ให�โด้ยเสน�หา ( ที่�ไม�ม�เง�อนไขหรื่�อคั�าภารื่ตั้*ด้พิ่�น )10.ปรื่ะก�น ที่�อาจัที่+าให�ผ3�เยาว%ตั้�องถ3กบั�งคั�บัช้+ารื่ะหน�� หรื่�อที่+าน*ตั้*กรื่รื่มที่�ม�ผลที่+าให�ผ3�เยาว%ตั้�องเป0นผ3�ช้+ารื่ะหน��ของบั4คัคัลอ�นหรื่�อแที่นบั4คัคัลอ�นน��น11.น+าที่รื่�พิ่ย%ส*นไปหาผลปรื่ะโยช้น% นอกจัากที่�บั�ญญ�ตั้*ในมาตั้รื่า 1598 / 4 ( 1 ) , ( 2 ) , ( 3 )12.ปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวาม13.มอบัข�อพิ่*พิ่าที่ให�อน4ญาโตั้ตั้4ลาการื่ว*น*จัฉ�ย - มาตั้รื่า 1575 ถ�าในก*จัการื่ ปรื่ะโยช้น%ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อคั3�สมรื่สหรื่�อบั4ตั้รื่ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ข�ด้ก�บัปรื่ะโยช้น%ของผ3�เยาว% ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องตั้�องได้�รื่�บั อน4ญาตั้จัากศาลก�อน จั1งที่+าก*จัการื่น��นได้� ม*ฉะน��นเป0นโมฆะ- มาตั้รื่า 1576 ปรื่ะโยช้น%ในมาตั้รื่า 1575 คั�อ1.ปรื่ะโยช้น%ในก*จัการื่ที่�กรื่ะที่+าก�บัห�างห4�นส�วนสาม�ญ ที่�บั4คัคัลด้�งกล�าวเป0นห4�นส�วน 2.ปรื่ะโยช้น%ในก*จัการื่ที่�กรื่ะที่+าก�บัห�างห4�นส�วนจั+าก�ด้ ที่�บั4คัคัลด้�งกล�าวเป0นห4�นส�วนไม�จั+าก�ด้คัวามรื่�บัผ*ด้อธ*บัาย บั4คัคัลด้�งกล�าว หมายถ1ง ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อคั3�สมรื่สของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อบั4ตั้รื่ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง - มาตั้รื่า 1577 บั4คัคัลใด้จัะโอนที่รื่�พิ่ย%ส*นให�ผ3�เยาว%โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อโด้ยเสน�หา โด้ยม�เง�อนไขให�บั4คัคัลอ�น ( นอกจัากผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ) เป0นผ3�จั�ด้การื่จันกว�าผ3�เยาว%จัะบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะก-ได้� ผ3�จั�ด้การื่น��นตั้�องเป0นผ3�ซึ่1งผ3�โอนรื่ะบั4ช้�อไว� หรื่�อถ�าไม�รื่ะบั4ช้�อไว�ก-ให�ศาลส�ง แตั้�การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้�องอย3�ภายใตั้�มาตั้รื่า 56 , 57 , 60 ( ที่��ง 3 มาตั้รื่าน�� เป0นเรื่�องเก�ยวก�บัหน�าที่�และการื่กรื่ะที่+าการื่ของผ3�จั�ด้การื่ )- มาตั้รื่า 1578 กรื่ณ�อ+านาจัปกคัรื่องส*�นไปเพิ่รื่าะผ3�เยาว%บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องตั้�องรื่�บัมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*น และบั�ญช้�ให�ผ3�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะเพิ่�อรื่�บัรื่อง

Page 49: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กรื่ณ�อ+านาจัปกคัรื่องส*�นส4ด้ไปเพิ่รื่าะเหตั้4อ�น ( ไม�ใช้�เพิ่รื่าะผ3�เยาว%บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ) ให�มอบัที่รื่�พิ่ย%ส*นและบั�ญช้�แก�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่อง ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) เพิ่�อรื่�บัรื่อง - มาตั้รื่า 1579 กรื่ณ�คั3�สมรื่สฝ่=ายหน1งตั้ายและม�บั4ตั้รื่ด้�วยก�น และคั3�สมรื่สจัะสมรื่สใหม� ถ�าคั3�สมรื่สน��นได้�คัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�เป0นส�ด้ส�วนของบั4ตั้รื่ไว�อย�างถ3กตั้�อง จัะส�งมอบัให�บั4ตั้รื่หรื่�อเก-บัรื่�กษาไว�เพิ่�อส�งมอบัเม�อถ1งเวลาอ�นคัวรื่ก-ได้� แตั้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นในมาตั้รื่า 456 ( อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%และส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�ตั้�องจัด้ที่ะเบั�ยน ) หรื่�อที่�ม�เอกสารื่เป0นส+าคั�ญ ให�ลงช้�อบั4ตั้รื่เป0นเจั�าของรื่วม โด้ยตั้�องที่+าการื่ด้�งกล�าวก�อนสมรื่สใหม� กรื่ณ�ม�เหตั้4อ�นคัวรื่ ศาลจัะส�งให�ที่+าการื่สมรื่สก�อนก-ได้� โด้ยให�รื่ะบั4ด้�วยว�าให�คั3�สมรื่สแยกที่รื่�พิ่ย%ส*นและที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นกรื่ณ�การื่สมรื่สกรื่ะที่+าไปโด้ยไม�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามวรื่รื่คั 1 ( จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นแล�วจั1งสมรื่ส ) หรื่�อคั3�สมรื่สไม�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามคั+าส�งศาลในวรื่รื่คั 2 ( สมรื่สก�อนโด้ยแยกที่รื่�พิ่ย%ส*นไว� ) ศาลม�อ+านาจัส�งถอนอ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อมอบัให�บั4คัคัลใด้ที่+าบั�ญช้�และลงช้�อบั4ตั้รื่เป0นเจั�าของรื่วมก-ได้�ให�ถ�อว�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของคั3�สมรื่ส ที่�ตั้ายไปและที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� เป0นบั4ตั้รื่ที่�เก*ด้จัากคั3�สมรื่ส- มาตั้รื่า 1580 ผ3�เยาว%ที่�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่อง จัะให�การื่รื่�บัรื่องการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นได้�ตั้�อเม�อ ได้�รื่�บัมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*น และบั�ญช้�ตั้ามาตั้รื่า 1578 แล�ว - มาตั้รื่า 1581 คัด้�เก�ยวก�บัการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างผ3�เยาว%และผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�เวลาที่�อ+านาจัปกคัรื่องส*�นไปถ�าอ+านาจัปกคัรื่องส*�นไปขณะบั4ตั้รื่เป0นผ3�เยาว% ให�เรื่*มน�บัอาย4คัวามตั้��งแตั้�เวลาที่�ผ3�เยาว%บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ หรื่�อเม�อม�ผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่มข1�นมาใหม�- มาตั้รื่า 1582 ถ�าผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ หรื่�อใช้�อ+านาจัปกคัรื่องเก�ยวก�บัตั้�วผ3�เยาว%โด้ยม*ช้อบั หรื่�อปรื่ะพิ่ฤตั้*ช้�วรื่�าย ศาลจัะส�งให�ถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ( ที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ) ก-ได้� ถ�าผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องล�มละลาย หรื่�อจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นในที่างที่�ผ*ด้ที่�อาจัเป0น

Page 50: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ภ�ย ศาลจัะส�งถอนอ+านาจัจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นก-ได้� - มาตั้รื่า 1583 ผ3�ถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ถ�าเหตั้4ด้�งมาตั้รื่าก�อนส*�นไป ศาลจัะส�งให�ม�อ+านาจัปกคัรื่องด้�งเด้*มก-ได้�- มาตั้รื่า 1584 การื่ที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ไม�เป0นเหตั้4ให�พิ่�นจัากหน�าที่�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3ผ3�เยาว%ตั้ามกฎหมาย - มาตั้รื่า 1584 / 1 บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าม�ส*ที่ธ*ตั้*ด้ตั้�อก�บับั4ตั้รื่ของตั้นได้� ไม�ว�าจัะเป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องหรื่�อผ3�ปกคัรื่องก-ตั้าม- มาตั้รื่า 1585 บั4คัคัลที่�ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะและไม�ม�บั*ด้ามารื่ด้า หรื่�อม�แตั้�ถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่องไป จัะจั�ด้ให�ม�ผ3�ปกคัรื่องในรื่ะหว�างเป0นผ3�เยาว%ก-ได้� กรื่ณ�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่องบัางส�วนตั้ามมาตั้รื่า 1582

วรื่รื่คั 1 ศาลจัะตั้��งผ3�ปกคัรื่องในส�วนที่�ถ3กถอนอ+านาจัน��นก-ได้� หรื่�อกรื่ณ�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่องตั้ามมาตั้รื่า 1582 วรื่รื่คั 2 ศาลจัะตั้��งผ3�ปกคัรื่องเพิ่�อจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นก-ได้� - มาตั้รื่า 1586 ผ3�ปกคัรื่องตั้ามมาตั้รื่า 1585 ให�ตั้� �งโด้ยคั+าส�งศาล เม�อม�การื่รื่�องขอของญาตั้*ผ3�เยาว% อ�ยการื่ หรื่�อผ3�ที่�บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าที่�ตั้ายที่�หล�งได้�รื่ะบั4ช้�อในพิ่*น�ยกรื่รื่มให�เป0นผ3�ปกคัรื่องภายใตั้�มาตั้รื่า 1590 การื่ตั้��งผ3�ปกคัรื่อง ถ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ ก-ให�ตั้� �งตั้ามข�อก+าหนด้ เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ม�ผลบั�งคั�บั หรื่�อบั4คัคัลที่�รื่ะบั4น��นเป0นผ3�ตั้�องห�ามม*ให�เป0นผ3�ปกคัรื่องตั้ามมาตั้รื่า 1587

- มาตั้รื่า 1587 บั4คัคัลที่�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ อาจัถ3กตั้��งเป0นผ3�ปกคัรื่องได้� เว�นแตั้�1.ผ3�ที่�ศาลส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ หรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ2.ผ3�ซึ่1งเป0นบั4คัคัลล�มละลาย3.ผ3�ที่�ไม�เหมาะที่�จัะปกคัรื่องผ3�เยาว%หรื่�อที่รื่�พิ่ย%ส*นผ3�เยาว%4.ผ3�ที่�ม�หรื่�อเคัยม�คัด้�ในศาลก�บัผ3�เยาว% บั4พิ่การื่� หรื่�อพิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้า หรื่�อรื่�วมแตั้�บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า ของผ3�เยาว%5.ผ3�ซึ่1งบั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าที่�ตั้าย ได้�ที่+าหน�งส�อรื่ะบั4ช้�อว�าห�ามไม�ให�เป0นผ3�ปกคัรื่อง- มาตั้รื่า 1588 ถ�าบั4คัคัลที่�ศาลตั้��งให�เป0นผ3�ปกคัรื่อง เป0นผ3�ตั้�องห�ามไม�ให�เป0นผ3�ปกคัรื่อง ( ตั้ามมาตั้รื่า 1587 ) ให�ศาลส�งเพิ่*กถอนคั+าส�งน��น และม�คั+าส�งเก�ยวก�บัผ3�ปกคัรื่องตั้�อไป ตั้ามเห-นสมคัวรื่การื่เพิ่*กถอนคั+าส�งในวรื่รื่คั 1 ไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ เว�นในมาตั้รื่า 1587 ( 1 ) , ( 2 )

Page 51: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ซึ่1งการื่กรื่ะที่+าไม�ผ3กพิ่�นผ3�เยาว% ไม�ว�าบั4คัคัลภายนอกจัะได้�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้หรื่�อไม�อธ*บัาย เช้�น การื่ที่�ศาลตั้��งผ3�ปกคัรื่อง และมาเพิ่*กถอนคั+าส�งในภายหล�ง โด้ยรื่ะหว�างน��นผ3�ปกคัรื่องได้�น+าบั�านซึ่1งเป0นกรื่รื่มส*ที่ธ*>ของผ3�อย3�ในปกคัรื่องไปให�บั4คัคัลภายนอกเช้�า 3 ปB เม�อศาลเพิ่*กถอนคั+าส�งตั้��งผ3�ปกคัรื่อง การื่เพิ่*กถอนไม�กรื่ะที่บักรื่ะเที่�อนส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ คั�อ ผ3�เช้�าย�งม�ส*ที่ธ*ตั้ามส�ญญาเช้�าน��น แม�ศาลส�งถอนผ3�ปกคัรื่องก�อนคัรื่บัก+าหนด้ส�ญญาเช้�าก-ตั้าม- มาตั้รื่า 1589 “ ยกเล*ก “- มาตั้รื่า 1590 ผ3�ปกคัรื่องคัรื่าวหน1ง ม�ได้� 1 คัน แตั้�กรื่ณ�พิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ให�ตั้� �งผ3�ปกคัรื่องหลายคันหรื่�อม�เหตั้4อ�นคัวรื่ ให�ศาลตั้��งได้�ตั้ามจั+านวนที่�เห-นว�าจั+าเป0น ถ�าตั้��งหลายคัน ศาลจัะก+าหนด้ให�กรื่ะที่+ารื่�วมก�น หรื่�อก+าหนด้อ+านาจัเฉพิ่าะส+าหรื่�บัคันหน1ง ๆ ก-ได้�- มาตั้รื่า 1591 คัวามเป0นผ3�ปกคัรื่อง เรื่*มตั้��งแตั้�ว�นที่รื่าบัคั+าส�งศาล- มาตั้รื่า 1592 ให�ผ3�ปกคัรื่องรื่�บัที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�อย3�ในปกคัรื่องให�เสรื่-จัภายใน 3 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่รื่าบัคั+าส�งตั้��งของศาล บั�ญช้�น��นตั้�องม�พิ่ยานรื่�บัรื่องคัวามถ3กตั้�องอย�างน�อย 2 คัน ( พิ่ยานตั้�องบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะและเป0นญาตั้*ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ) - มาตั้รื่า 1593 ให�ผ3�ปกคัรื่องย�นบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ตั้นรื่�บัรื่องว�าถ3กตั้�อง ตั้�อศาลภายใน 10 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นแล�ว โด้ยศาลอาจัให�ช้��แจังเพิ่*มเตั้*มได้�ภายใน 15 ว�น น�บัแตั้�ว�นย�นบั�ญช้�หรื่�อว�นช้��แจังเพิ่*มเตั้*ม ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ถ�าศาลไม�ม�คั+าส�งเป0นอ�นอ�ก ให�ถ�อว�าศาลยอมรื่�บับั�ญช้�น��นแล�ว - มาตั้รื่า 1594 ถ�าผ3�ปกคัรื่องไม�ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อการื่ย�นบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นให�คัรื่บัถ�วน ตั้ามมาตั้รื่า 1592 , 1593 หรื่�อไม�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามคั+าส�งศาลที่�ส� ง ตั้ามมาตั้รื่า 1593 หรื่�อศาลไม�พิ่อใจับั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*น ศาลจัะส�งถอนผ3�ปกคัรื่องน��นก-ได้� - มาตั้รื่า 1595 ก�อนศาลยอมรื่�บับั�ญช้� ห�ามผ3�ปกคัรื่องที่+าก*จัการื่ใด้ เว�นเป0นการื่เรื่�งรื่�อนและจั+าเป0น แตั้�จัะยกข�อห�ามด้�งกล�าวข1�นเป0นข�อตั้�อส3�บั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้และเส�ยคั�าตั้อบัแที่นไม�ได้�

Page 52: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1596 ถ�าม�หน��เป0นคั4ณแก�ผ3�ปกคัรื่องแตั้�เป0นโที่ษตั้�อผ3�อย3�ในปกคัรื่อง หรื่�อเป0นคั4ณผ3�อย3�ในปกคัรื่องแตั้�เป0นโที่ษตั้�อผ3�ปกคัรื่อง ให�ผ3�ปกคัรื่องแจั�งเหตั้4เหล�าน��นตั้�อศาลก�อนลงม�อที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นถ�าผ3�ปกคัรื่องรื่3 �ว�าม�หน��เป0นคั4ณแก�ตั้นแตั้�เป0นโที่ษตั้�อผ3�อย3�ในปกคัรื่อง แตั้�ไม�แจั�งตั้�อศาล ให�หน��ของผ3�ปกคัรื่องส3ญไป ถ�าผ3�ปกคัรื่องรื่3 �ว�าม�หน��เป0นคั4ณผ3�อย3�ในปกคัรื่องแตั้�เป0นโที่ษตั้�อผ3�ปกคัรื่อง แตั้�ไม�แจั�งตั้�อศาล ศาลจัะส�งถอนผ3�ปกคัรื่องก-ได้�อธ*บัาย เช้�น ก�อนที่�ผ3�ปกคัรื่องจัะมาเป0นผ3�ปกคัรื่อง ผ3�ปกคัรื่องเป0นหน��บั*ด้ามารื่ด้าของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง เม�อบั*ด้ามารื่ด้าของผ3�อย3�ในปกคัรื่องถ1งแก�กรื่รื่ม ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องด้�งกล�าวย�อมตั้กมาเป0นของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ด้�งน��น เม�อล3กหน��กล�บัมาเป0นผ3�ปกคัรื่องของเจั�าหน�� การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ปกคัรื่อง ( ซึ่1งตั้�องม�หน�าที่�เรื่�ยกหน��ของผ3�อย3�ในปกคัรื่องมารื่วบัรื่วมในการื่ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*น ) ผ3�ปกคัรื่องอาจัปIด้บั�งหน��น� �นได้� - มาตั้รื่า 1597 เม�อศาลเห-นสมคัวรื่ ศาลอาจัส�งให�ผ3�ปกคัรื่อง1.หาปรื่ะก�นในการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ตั้ลอด้จันการื่มอบัคั�นที่รื่�พิ่ย%ส*นน��น2.แถลงถ1งคัวามเป0นอย3�แห�งที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง- มาตั้รื่า 1598 ในรื่ะหว�างปกคัรื่อง ถ�าผ3�อย3�ในปกคัรื่องได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นม�คั�ามาที่างมรื่ด้กหรื่�อการื่ให�โด้ยเสน�หา ให�น+ามาตั้รื่า 1592 ถ1ง 1597 มาใช้�บั�งคั�บั - มาตั้รื่า 1598 / 1 ให�ผ3�ปกคัรื่องที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นส�งศาล ปBละ 1 คัรื่��ง น�บัแตั้�ว�นเป0นผ3�ปกคัรื่อง แตั้�ถ�าศาลได้�รื่�บับั�ญช้�ในปBแรื่กแล�ว จัะส�งให�ส�งบั�ญช้�คัรื่��งตั้�อไปในรื่ะยะเวลาเก*น 1 ปB ก-ได้�- มาตั้รื่า 1598 / 2 ผ3�ปกคัรื่องม�ส*ที่ธ*และหน�าที่�เช้�นเด้�ยวก�บัผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ตั้ามมาตั้รื่า 1564 วรื่รื่คั 1 ( เล��ยงด้3และให�การื่ศ1กษาบั4ตั้รื่ ) และ 1567 ( ส*ที่ธ*ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง )- มาตั้รื่า 1598 / 3 ผ3�ปกคัรื่อง เป0นผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่มของผ3�อย3�ในปกคัรื่องให�น+ามาตั้รื่า 1570 , 1571 , 1572 , 1574 , 1575 , 1577 มาใช้�

Page 53: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บั�งคั�บัแก�ผ3�ปกคัรื่องและผ3�อย3�ในปกคัรื่อง อธ*บัาย - มาตั้รื่า 1570 คั+าบัอกกล�าวที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องแจั�งไปหรื่�อรื่�บัมา ถ�อว�าเป0นคั+าบัอกกล�าวที่�บั4ตั้รื่ได้�แจั�งไปหรื่�อรื่�บัมา- มาตั้รื่า 1571 อ+านาจัการื่ปกคัรื่องน��น รื่วมถ1งอ+านาจัในการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�วย- มาตั้รื่า 1572 ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะที่+าหน��ที่�บั4ตั้รื่จัะตั้�องที่+าเอง โด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4ตั้รื่ไม�ได้�- มาตั้รื่า 1574 น*ตั้*กรื่รื่มเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นผ3�เยาว% ที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะกรื่ะที่+าไม�ได้�- มาตั้รื่า 1575 ก*จัการื่ของผ3�เยาว%ถ�าข�ด้ก�บัปรื่ะโยช้น%ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องตั้�องขออน4ญาตั้ศาลก�อน- มาตั้รื่า 1577 บั4คัคัลสามารื่ถโอนที่รื่�พิ่ย%ส*นให�ผ3�เยาว% โด้ยให�บั4คัคัลอ�น ( นอกจัากผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ) เป0นผ3�จั�ด้การื่ก-ได้�- มาตั้รื่า 1598 / 4 เง*นได้�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่องน��น ผ3�ปกคัรื่องสามารื่ถใช้�ได้�ตั้ามสมคัวรื่ เพิ่�ออ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษาของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ถ�าม�เง*นเหล�อ สามารื่ถใช้�เพิ่�อแสวงหาผลปรื่ะโยช้น%ได้� เฉพิ่าะในเรื่�องตั้�อไปน��1.ซึ่��อพิ่�นธบั�ตั้รื่รื่�ฐบัาลไที่ย หรื่�อพิ่�นธบั�ตั้รื่ที่�รื่ �ฐบัาลไที่ยคั+�าปรื่ะก�น2.รื่�บัขายฝ่ากหรื่�อจั+านองอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ในล+าด้�บัแรื่ก แตั้�จั+านวนเง*นที่�รื่ �บัขายฝ่ากหรื่�อจั+านองน��น ตั้�องไม�เก*นก1งรื่าคัาตั้ลาด้ของอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%น��น3.ฝ่ากปรื่ะจั+าในธนาคัารื่ ที่�ได้�ตั้� �งข1�นโด้ยกฎหมายหรื่�อที่�ได้�รื่�บัอน4ญาตั้ให�ปรื่ะกอบัก*จัการื่ในรื่าช้อาณาจั�กรื่4.ลงที่4นอย�างอ�นที่�ศาลอน4ญาตั้อธ*บัาย ข�อ 2 น��น ตั้�องเป0นการื่รื่�บัขายฝ่ากหรื่�อจั+านองอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ในล+าด้�บัแรื่กเที่�าน��น หากรื่�บัขายฝ่ากหรื่�อจั+านองอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ในล+าด้�บัอ�น ๆ ( เน�องจัากการื่ขายฝ่ากหรื่�อจั+านองอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%สามารื่ถที่+าได้�หลายคัรื่��งในอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ส*งเด้�ยว ) ผ3�ปกคัรื่องจัะกรื่ะที่+าไม�ได้� - มาตั้รื่า 1598 / 5 ถ�าผ3�อย3�ในปกคัรื่องรื่3 �จั�กรื่�บัผ*ด้ช้อบัและอาย4ไม�ตั้+ากว�า 15

ปBบัรื่*บั3รื่ณ% เม�อผ3�ปกคัรื่องจัะที่+าก*จัการื่ที่�ส+าคั�ญ ให�ปรื่1กษาหารื่�อผ3�อย3�ในปกคัรื่องเที่�าที่�จัะที่+าได้�การื่ที่�ผ3�อย3�ในปกคัรื่องได้�ย*นยอมด้�วย ไม�ที่+าให�ผ3�ปกคัรื่องพิ่�นคัวามรื่�บัผ*ด้

Page 54: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1598 / 6 คัวามปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง เม�อผ3�อย3�ในปกคัรื่องตั้ายหรื่�อบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ- มาตั้รื่า 1598 / 7 คัวามเป0นผ3�ปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง เม�อผ3�ปกคัรื่อง1.ตั้าย2.ลาออก โด้ยศาลอน4ญาตั้3.เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ หรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ4.เป0นบั4คัคัลล�มละลาย5.ถ3กถอน โด้ยคั+าส�งศาล- มาตั้รื่า 1598 / 8 ให�ศาลส�งถอนผ3�ปกคัรื่อง ในกรื่ณ�1.ละเลยไม�กรื่ะที่+าการื่ตั้ามหน�าที่�2.ปรื่ะมาที่เล*นเล�ออย�างรื่�ายแรื่งในหน�าที่�3.ใช้�อ+านาจัหน�าที่�โด้ยม*ช้อบั4.ปรื่ะพิ่ฤตั้*ม*ช้อบั ซึ่1งไม�สมคัวรื่แก�หน�าที่�5.หย�อนคัวามสามารื่ถในหน�าที่� จันน�าจัะเป0นอ�นตั้รื่ายแก�ปรื่ะโยช้น%ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง6.ม�กรื่ณ�ด้�งในมาตั้รื่า 1587 ( 3 ) , ( 4 ) , ( 5 )

- มาตั้รื่า 1598 / 9 การื่รื่�องขอให�ถอนผ3�ปกคัรื่องตั้ามมาตั้รื่า 1598 / 8 ผ3�อย3�ในปกคัรื่องที่�ม�อาย4ไม�ตั้+ากว�า 15 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% ญาตั้* หรื่�ออ�ยการื่ จัะเป0นผ3�รื่ �องขอก-ได้�- มาตั้รื่า 1598 / 10 รื่ะหว�างพิ่*จัารื่ณาคั+ารื่�องขอ ศาลจัะตั้��งผ3�จั�ด้การื่ช้�วคัรื่าวให�จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นแที่นก-ได้�- มาตั้รื่า 1598 / 11 เม�อคัวามปกคัรื่องหรื่�อคัวามเป0นผ3�ปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง ให�ผ3�ปกคัรื่องหรื่�อที่ายาที่ รื่�บัส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*นแก�ผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ที่ายาที่ หรื่�อผ3�ปกคัรื่องคันใหม� และที่+าบั�ญช้�ส�งมอบัภายใน 6 เด้�อน น+ามาตั้รื่า 1580 , 1581 มาใช้�บั�งคั�บั- มาตั้รื่า 1598 / 12 น�บัแตั้�ว�นส�งมอบับั�ญช้� ให�เรื่*มคั*ด้ด้อกเบั��ยในจั+านวนที่�ผ3�ปกคัรื่องหรื่�อผ3�อย3�ในปกคัรื่องจัะตั้�องคั�นให�ก�นถ�าผ3�ปกคัรื่องใช้�เง*นของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ให�เส�ยด้อกเบั��ยรื่�อยละ 15 ตั้�อปB น�บัแตั้�ว�นที่�ใช้�เง*นไป- มาตั้รื่า 1598 / 13 ผ3�อย3�ในปกคัรื่องม�บั4รื่*มส*ที่ธ*เหน�อที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ปกคัรื่อง เพิ่�อช้+ารื่ะหน��ที่�คั�างตั้นอย3�บั4รื่*มส*ที่ธ*น�� ให�อย3�ในล+าด้�บัที่� 6 ถ�ด้จัากบั4รื่*มส*ที่ธ*สาม�ญ ( ตั้ามมาตั้รื่า 253 )

Page 55: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1598 / 14 ผ3�ปกคัรื่องไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บับั+าเหน-จั เว�นกรื่ณ�1.กรื่ณ�ม�ข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ว�าให�ผ3�ปกคัรื่องรื่�บับั+าเหน-จั โด้ยรื่�บัเที่�าที่�ก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม2.กรื่ณ�พิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�ก+าหนด้ไว� และไม�ม�ข�อห�ามรื่�บับั+าเหน-จั ผ3�ปกคัรื่องจัะรื่�องขอตั้�อศาล ให�ก+าหนด้บั+าเหน-จัในภายหล�งก-ได้� 3.กรื่ณ�ไม�ม�คั+าส�งตั้��งผ3�ปกคัรื่องในพิ่*น�ยกรื่รื่ม และไม�ม�ข�อห�ามรื่�บับั+าเหน-จั ศาลจัะก+าหนด้บั+าเหน-จัในคั+าส�งตั้��งผ3�ปกคัรื่องก-ได้� ถ�าศาลไม�ได้�ก+าหนด้บั+าเหน-จั ผ3�ปกคัรื่องจัะรื่�องขอตั้�อศาล ให�ก+าหนด้บั+าเหน-จัในภายหล�งก-ได้� ในการื่พิ่*จัารื่ณาก+าหนด้บั+าเหน-จั ให�ศาลพิ่*เคัรื่าะห%ถ1งพิ่ฤตั้*การื่ณ% รื่ายได้� และฐานะคัวามเป0นอย3� ของผ3�ปกคัรื่องและผ3�อย3�ในปกคัรื่องถ�าผ3�ปกคัรื่องหรื่�อผ3�อย3�ในปกคัรื่องแสด้งได้�ว�า พิ่ฤตั้*การื่ณ% รื่ายได้� และฐานะคัวามเป0นอย3� ของผ3�ปกคัรื่องและผ3�อย3�ในปกคัรื่องได้�เปล�ยนไป ( หล�งจัากเข�ารื่�บัหน�าที่�ผ3�ปกคัรื่อง ) ศาลจัะส�งเปล�ยนแปลงบั+าเหน-จัก-ได้�- มาตั้รื่า 1598 / 15 กรื่ณ�ศาลส�งให�สาม�หรื่�อภรื่*ยาเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ และสาม�หรื่�อภรื่*ยาเป0นผ3�อน4บัาล ให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องมาใช้� ยกเว�นมาตั้รื่า 1567 ( 2 ) , ( 3 )

- มาตั้รื่า 1598 / 16 คั3�สมรื่สที่�เป0นผ3�อน4บัาลของคั3�สมรื่ส ม�อ+านาจัจั�ด้การื่ส*นส�วนตั้�วของฝ่=ายน��น และม�อ+านาจัส*นสมรื่สโด้ยฝ่=ายเด้�ยว แตั้�ถ�าจัะจั�ด้การื่ตั้ามมาตั้รื่า 1476 วรื่รื่คั 1 ตั้�องให�ศาลอน4ญาตั้- มาตั้รื่า 1598 / 17 กรื่ณ�ศาลส�งให�สาม�หรื่�อภรื่*ยาเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ และศาลไม�ให�คั3�สมรื่สเป0นผ3�อน4บัาล และตั้��งบั*ด้า มารื่ด้า หรื่�อบั4คัคัลอ�นเป0นผ3�อน4บัาล ให�ผ3�อน4บัาลจั�ด้การื่ส*นสมรื่สรื่�วมก�บัคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายหน1งคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายหน1งน��น ม�ส*ที่ธ*รื่�องขอตั้�อศาลให�ส�งแยกส*นสมรื่สได้�- มาตั้รื่า 1598 / 18 กรื่ณ�บั*ด้ามารื่ด้าเป0นผ3�อน4บัาลบั4ตั้รื่ และบั4ตั้รื่ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องมาใช้�บั�งคั�บั แตั้�ถ�าบั4ตั้รื่บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว ให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่องมาใช้� เว�นมาตั้รื่า 1567 ( 2 ) , ( 3 )

กรื่ณ�บั4คัคัลอ�น ( ม*ใช้�บั*ด้ามารื่ด้า หรื่�อคั3�สมรื่ส ) เป0นผ3�อน4บัาล ให�น+า

Page 56: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่องมาใช้� แตั้�ถ�าผ3�อย3�ในคัวามอน4บัาลบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว จัะใช้�ส*ที่ธ*ตั้ามมาตั้รื่า 1567

( 2 ) , ( 3 ) ไม�ได้� อธ*บัาย มาตั้รื่า 1567 ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องม�ส*ที่ธ*1.ก+าหนด้ที่�อย3�ของบั4ตั้รื่2.ที่+าโที่ษบั4ตั้รื่ตั้ามสมคัวรื่ เพิ่�อว�ากล�าวส�งสอน3.ให�บั4ตั้รื่ที่+าการื่งานตั้ามสมคัวรื่แก�คัวามสามารื่ถ และฐานาน4รื่3ป4.เรื่�ยกบั4ตั้รื่คั�นจัากบั4คัคัลอ�น ที่�ก�กข�งบั4ตั้รื่โด้ยม*ช้อบั- มาตั้รื่า 1598 / 38 คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3รื่ะหว�างสาม�ก�บัภรื่*ยา หรื่�อรื่ะหว�างบั*ด้ามารื่ด้าก�บับั4ตั้รื่ สามารื่ถเรื่�ยกได้� ถ�าฝ่=ายที่�คัวรื่ได้�รื่�บัอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ไม�ได้�รื่�บัการื่เล��ยงด้3หรื่�อเล��ยงด้3ไม�เพิ่�ยงพิ่อแก�อ�ตั้ภาพิ่ คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3น�� ศาลคั+าน1งถ1งคัวามสามารื่ถของผ3�ม�หน�าที่�ให� ฐานะผ3�รื่ �บั และพิ่ฤตั้*การื่ณ%แห�งกรื่ณ�- มาตั้รื่า 1598 / 39 เม�อม�ผ3�ได้�เส�ยแสด้งว�าพิ่ฤตั้*การื่ณ%เปล�ยนแปลงไป ศาลจัะส�งแก�ไขคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ก-ได้�กรื่ณ�ศาลไม�พิ่*พิ่ากษาให�คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 โด้ยเหตั้4ที่�อ�กฝ่=ายไม�อย3�ในฐานะที่�จัะให�คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3ได้� หากพิ่ฤตั้*การื่ณ%ของอ�กฝ่=ายหน1งเปล�ยนแปลงไป และพิ่ฤตั้*การื่ณ%ของผ3�เรื่�ยกรื่�องอย3�ในสภาพิ่ที่�คัวรื่ได้�รื่�บัคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 ผ3�เรื่�ยกรื่�องสามารื่ถขอให�ศาลเปล�ยนแปลงคั+าส�งในคัด้�น��นใหม�ได้�- มาตั้รื่า 1598 / 40 คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 ให�ช้+ารื่ะเป0นเง*นโด้ยช้+ารื่ะเป0นคัรื่��งคัรื่าวตั้ามก+าหนด้ เว�นคั3�กรื่ณ�ตั้กลงเป0นอ�น ถ�าไม�ม�ตั้กลงก�นและม�เหตั้4พิ่*เศษ เม�อฝ่=ายหน1งรื่�องขอ และศาลเห-นสมคัวรื่ ศาลจัะก+าหนด้ให�คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3เป0นอย�างอ�นหรื่�อโด้ยว*ธ�อ�น โด้ยจัะให�ช้+ารื่ะเป0นเง*นด้�วยหรื่�อไม�ก-ได้� กรื่ณ�ขอคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั4ตั้รื่ เม�อม�เหตั้4พิ่*เศษและศาลเห-นสมคัวรื่เพิ่�อปรื่ะโยช้น%แก�บั4ตั้รื่ จัะก+าหนด้ให�บั4ตั้รื่ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3โด้ยปรื่ะการื่ใด้ ๆ นอกจัากที่�คั3�กรื่ณ�ตั้กลงก�นหรื่�อนอกจัากที่�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งรื่�องขอก-ได้� - มาตั้รื่า 1598 / 41 ส*ที่ธ*ที่�จัะได้�คั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 จัะสละหรื่�อโอนไม�ได้� และไม�อย3�ในข�ายของการื่บั�งคั�บัคัด้� -

Page 57: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สรื่ปโครื่งสรื่(างของหนิ�วิย่ที่!� 6

- ส*ที่ธ*หน�าที่�ของบั*ด้ามารื่ด้า1.ส*ที่ธ*ของบั*ด้ามารื่ด้า- ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3 ( มาตั้รื่า 1563 )

- ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3 ( มาตั้รื่า 1598 / 39 วรื่รื่คั 2 )

- ส*ที่ธ*ก+าหนด้ที่�อย3�บั4ตั้รื่ ที่+าโที่ษบั4ตั้รื่ ให�บั4ตั้รื่ที่+าการื่งานตั้ามสมคัวรื่ และเรื่�ยกบั4ตั้รื่คั�นจัากบั4คัคัลอ�น - ส*ที่ธ*ใช้�เง*นของบั4ตั้รื่ก.กรื่ณ�ผ3�เยาว%สามารื่ถปรื่ะกอบัอาช้�พิ่ได้�ตั้� �งแตั้�อาย4ย�งน�อย ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องใช้�เง*นของบั4ตั้รื่ในการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษาบั4ตั้รื่ได้�( มาตั้รื่า 1564 )

ข.กรื่ณ�ผ3�ใช้�ปกคัรื่องไม�ม�เง*นได้�เพิ่�ยงพิ่อแก�การื่คัรื่องช้�พิ่ตั้ามสมคัวรื่แก�ฐานะ ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะใช้�เง*นน��นคัามสมคัวรื่ก-ได้� ( มาตั้รื่า 1573 )

- ส*ที่ธ*จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�เยาว% ( มาตั้รื่า 1571 )

- ส*ที่ธ*ในฐานะเป0นผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่ม ( 1569 )

ก.กรื่ณ�บั4ตั้รื่ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องมาใช้�บั�งคั�บั ( มาตั้รื่า 1598 / 18 )

ข.กรื่ณ�ผ3�อ�นเป0นผ3�อน4บัาลคันไรื่�คัวามสามารื่ถที่�เป0นผ3�เยาว%- บั4คัคัลอ�นที่�ไม�ใช้�บั*ด้ามารื่ด้าเป0นผ3�อน4บัาลให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ผ3�ปกคัรื่องมาใช้�บั�งคั�บั ( มาตั้รื่า 1598

/ 18 วรื่รื่คั 2 ) แตั้�ถ�าผ3�อย3�ในคัวามอน4บัาลบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว จัะใช้�ส*ที่ธ*ตั้ามมาตั้รื่า 1567 ( 2 ) , ( 3 ) ไม�ได้�- บั4คัคัลอ�นที่�ไม�ใช้�ใช้�คั3�สมรื่สเป0นผ3�อน4บัาลให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยส*ที่ธ*และหน�าที่�ผ3�ปกคัรื่องมาใช้�บั�งคั�บั ( มาตั้รื่า 1598

/ 18 วรื่รื่คั 2 ) แม�ผ3�เยาว%จัะบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�วก-ได้�คั.กรื่ณ�บั4ตั้รื่บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะอย3�ในมาตั้รื่า 1569 / 1 วรื่รื่คั 2 , มาตั้รื่า 1598 / 18 , มาตั้รื่า 1568 ,

มาตั้รื่า 1570

- ส*ที่ธ*ในการื่ตั้*ด้ตั้�อก�บับั4ตั้รื่ผ3�เยาว%ตั้ามสมคัวรื่แก�พิ่ฤตั้*การื่ณ% ( มาตั้รื่า 1564 / 1 ) 2.หน�าที่�ของบั*ด้ามารื่ด้า

Page 58: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- หน�าที่�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3 และให�การื่ศ1กษาบั4ตั้รื่ ( มาตั้รื่า 1564 )

- หน�าที่�เก-บัรื่�กษาเง*นได้�ของบั4ตั้รื่ ( มาตั้รื่า 1573 )

- หน�าที่�จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของบั4ตั้รื่ด้�วยคัวามรื่ะม�ด้รื่ะว�ง ( 1571 )

- หน�าที่�ที่�จัะไม�ที่+าหน��โด้ยไม�ได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4ตั้รื่ ( มาตั้รื่า 1572 )

- ส*ที่ธ*หน�าที่�ของบั4ตั้รื่1.ส*ที่ธ*ใช้�ช้�อสก4ล- ส*ที่ธ*ใช้�ช้�อสก4ลบั*ด้า ( มาตั้รื่า 1561 วรื่รื่คั 1 )

- ส*ที่ธ*ใช้�ช้�อสก4ลมารื่ด้า ( มาตั้รื่า 1561 วรื่รื่คั 2 )

2.ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษา ( มาตั้รื่า 1564 )

3.ส*ที่ธ*ที่�จัะให�การื่รื่�บัรื่องการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น ( มาตั้รื่า 1580 )

- หน�าที่�ของบั4ตั้รื่ 1.หน�าที่�ตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั*ด้ามารื่ด้า ( มาตั้รื่า 1563 )

2.ห�ามบั4ตั้รื่ฟ้;องบั*ด้ามารื่ด้า ( มาตั้รื่า 1562 )

- ผ3�ปกคัรื่อง1.คั4ณสมบั�ตั้*ของผ3�ปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1587 )

2.ว*ธ�ตั้� �งผ3�ปกคัรื่อง - กรื่ณ�ผ3�เยาว%ไม�ม�บั*ด้ามารื่ด้า ( มาตั้รื่า 1586 )

- กรื่ณ�บั*ด้ามารื่ด้าถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1584 )

3.จั+านวนผ3�ปกคัรื่อง ม�ได้� 1 คัน เว�นม�ผ3�รื่ �องขอ หรื่�อม�ข�อพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ ( มาตั้รื่า 1590 )

- ส*ที่ธ*หน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่อง1.ส*ที่ธ*ของผ3�ปกคัรื่อง- ส*ที่ธ*เข�นเด้�ยวก�บัผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1598 / 2 )

- ส*ที่ธ*ใช้�เง*นได้�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1598 / 4 )

2.หน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่อง- หน�าที่�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และให�การื่ศ1กษา ( มาตั้รื่า 1564 )

- หน�าที่�ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*น ( มาตั้รื่า 1592 ถ1ง 1598 / 3 )

- หน�าที่�น+าเง*นได้�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่องไปแสวงหาผลปรื่ะโยช้น% ( 1598 / 4 )

- หน�าที่�ตั้�องปรื่1กษาผ3�อย3�ในปกคัรื่องในก*จัการื่ส+าคั�ญ ( มาตั้รื่า 1598 / 5 )

- ส*ที่ธ*หน�าที่�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง 1.ส*ที่ธ*ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง

Page 59: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษา ( มาตั้รื่า 1598 / 3 ปรื่ะกอบัมาตั้รื่า 1564 )

- ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัการื่ปรื่1กษาในก*จัการื่ส+าคั�ญ ( มาตั้รื่า 1598 / 5 )

- ส*ที่ธ*เหน�อที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1598 / 13 )

2.หน�าที่�ของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง- หน�าที่�ตั้�องช้+ารื่ะบั+าเหน-จัในกรื่ณ�ที่�ผ3�ปกคัรื่องได้�รื่�บัแตั้�งตั้��งโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม และม�การื่ก+าหนด้บั+าเหน-จัผ3�ปกคัรื่องไว�ด้�วย (มาตั้รื่า 1598 / 14 )

- การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นโด้ยผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง1.จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น- ตั้�องจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของบั4ตั้รื่ผ3�เยาว%ด้�วยคัวามรื่ะม�ด้รื่ะว�งเช้�นว*ญญู3ช้นพิ่1งกรื่ะที่+า ( มาตั้รื่า 1571 )

- ถ�าก*จัการื่ของผ3�เยาว%ข�ด้ก�บัปรื่ะโยช้น%ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง ตั้�องได้�รื่�บัอน4ญาตั้จัากศาล ( มาตั้รื่า 1575 ) โด้นรื่วมถ1งปรื่ะโยช้น%ในก*จัการื่ตั้ามมาตั้รื่า 1576 ด้�วย2.ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั4ตั้รื่ ในกรื่ณ�ที่�จัะที่+าหน��ที่�บั4ตั้รื่จัะตั้�องที่+าเอง ( มาตั้รื่า 1572 )

3.ใช้�เง*นได้�ของบั4ตั้รื่ในการื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษา ( มาตั้รื่า 1573 )

4.น*ตั้*กรื่รื่มบัางอย�างที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะกรื่ะที่+าม*ได้� เว�นแตั้�ศาลจัะอน4ญาตั้ ( มาตั้รื่า 1574 )

5.การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของบั4ตั้รื่ กรื่ณ�คั3�สมรื่สฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งตั้าย ( มาตั้รื่า 1579 )6.อาย4คัวามฟ้;องคัด้�เก�ยวก�บัการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น ( มาตั้รื่า 1581 )

- การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นโด้ยผ3�ปกคัรื่อง1.การื่ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1591 , 1592 ,

1593 และมาตั้รื่า 1598 / 1 )

2.ห�ามผ3�ปกคัรื่องที่+าก*จัการื่ใด้ก�อนศาลยอมรื่�บับั�ญช้� ( มาตั้รื่า 1595 )

3.ผ3�ปกคัรื่องจัะตั้�องแจั�งคัวามตั้�อศาล กรื่ณ�ม�หน��เป0นคั4ณแก�ผ3�ปกคัรื่อง แตั้�เป0นโที่ษแก�ผ3�อย3�ในปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1596 )

4.ผ3�ปกคัรื่องตั้�องปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามคั+าส�งศาล ( มาตั้รื่า 1597 )

5.หน�าที่�ของผ3�ปกคัรื่องตั้�องปฏิ*บั�ตั้* เม�อผ3�อย3�ในปกคัรื่องได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นม�คั�าโด้ยที่างมรื่ด้กหรื่�อการื่ให�โด้ยเสน�หา ( มาตั้รื่า 1598 )

6.อาย4คัวามฟ้;องในการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*น ( มาตั้รื่า 1598 / 11 ปรื่ะกอบัก�บั

Page 60: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

มาตั้รื่า 1581 )

- การื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นโด้ยผ3�อ�น ( มาตั้รื่า 1577 )

- บั+าเหน-จัของผ3�ปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1598 / 14 )

- เหตั้4ที่�ที่+าให�อ+านาจัปกคัรื่องและคัวามปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง1.เหตั้4ที่�ที่+าให�อ+านาจัปกคัรื่องและคัวามปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง- ผ3�เยาว%บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ( มาตั้รื่า 1598 / 6 )

- ผ3�เยาว%ถ1งแก�คัวามตั้าย ( มาตั้รื่า 1598 / 6 )

2.คัวามเป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องและคัวามปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง- คัวามเป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องส*�นส4ด้ลงก.ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องถ1งแก�คัวามตั้ายข.ศาลม�คั+าส�งตั้��งบั4คัคัลอ�นเป0นผ3�อน4บัาลหรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ( มาตั้รื่า 1569 / 1 )

คั.ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ( มาตั้รื่า 1582 , 1567 )

- คัวามเป0นผ3�ปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง ( มาตั้รื่า 1598 / 7 , 1598 / 8 )

3.การื่เพิ่*กถอนคั+าส�งตั้��งผ3�ปกคัรื่อง และผลของการื่เพิ่*กถอนคั+าส�ง ( มาตั้รื่า 1588 ) - หน�าที่�ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องและผ3�ปกคัรื่อง เม�ออ+านาจัปกคัรื่องและคัวามปกคัรื่องส*�นส4ด้ลง1.หน�าที่�ส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*น ( มาตั้รื่า 1598 / 11 )

2.หน�าที่�ส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*นและบั�ญช้�ให�รื่�บัรื่อง ( มาตั้รื่า 1578 )

3.หน�าที่�ช้+ารื่ะด้อกเบั��ย ( มาตั้รื่า 1598 / 12 )

หน�วยที่� 7 บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม

- การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มจัะกรื่ะที่+าได้�ตั้�อเม�อผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�อาย4ไม�ตั้+ากว�า 25 ปB และตั้�องม�อาย4แก�กว�าผ3�จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มอย�างน�อย 15 ปB- ในกรื่ณ�ที่�ผ3�จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มเป0นผ3�เยาว% การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มจัะกรื่ะที่+าได้�ตั้�อเม�อได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากผ3�ม�อ+านาจัให�คัวามย*นยอมตั้ามที่�กฎหมายก+าหนด้ ซึ่1งหากผ3�จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มน��นม�อาย4ไม�ตั้+ากว�า 15 ปB ผ3�น� �นก-ตั้�องให�คัวามย*นยอมเองด้�วย- ในกรื่ณ�ที่�ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มหรื่�อบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�คั3�สมรื่ส การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มจัะกรื่ะที่+าได้�ตั้�อเม�อได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากคั3�สมรื่สน��น- การื่รื่�บัผ3�เยาว%เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มตั้�องปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามหล�กเกณฑ์%และเง�อนไข ตั้าม พิ่รื่บั. การื่รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มด้�วย นอกเหน�อจัากหล�กเกณฑ์%ตั้าม

Page 61: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ปพิ่พิ่.

- การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มตั้�องกรื่ะที่+าตั้ามแบับั คั�อ จัด้ที่ะเบั�ยน จั1งจัะม�ผลสมบั3รื่ณ%ตั้ามกฎหมาย- การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มที่+าให�บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�ฐานะในที่างกฎหมายแพิ่�งเก�ยวก�บัคัวามส�มพิ่�นธ%ในคัรื่อบัคัรื่�ว และส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กอย�างบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม- บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มตั้�างม�ส*ที่ธ*และหน�าที่�ตั้�อก�นอย�างบั*ด้ามารื่ด้าก�บับั4ตั้รื่ เช้�น เรื่�องการื่ใช้�นามสก4ล การื่อ4ปการื่ะเล��ยงด้3 การื่ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องบั4ตั้รื่ผ3�เยาว% ฯลฯ เที่�าที่�ไม�ข�ด้ก�บับัที่บั�ญญ�ตั้*ในส�วนที่�เก�ยวก�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มโด้ยเฉพิ่าะ- บั*ด้ามารื่ด้าโด้ยก+าเน*ด้และบั4ตั้รื่ซึ่1งได้�ตั้กไปเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของผ3�อ�นแล�ว ย�งคังม�ฐานะและส*ที่ธ*หน�าที่�ตั้�อก�นเหม�อนเด้*ม เพิ่�ยงแตั้�บั*ด้ามารื่ด้าเด้*มหมด้อ+านาจัปกคัรื่องหากบั4ตั้รื่น��นย�งเป0นผ3�เยาว%อย3�- การื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มกรื่ะที่+าได้�ตั้�อเม�อม�คัวามตั้กลงย*นยอมก�นที่��งฝ่=ายรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและฝ่=ายบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ซึ่1งหากบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�งเป0นผ3�ไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะก-ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากผ3�ม�อ+านาจัให�คัวามย*นยอมในการื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มหรื่�อโด้ยคั+าส�งศาล ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�อมส*�นส4ด้ลง เม�อผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มสมรื่สก�น- การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มอาจัส*�นส4ด้ลงได้� เม�อม�การื่ฟ้;องรื่�องคัด้�เล*กการื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มโด้ยฝ่=ายหน1งฝ่=ายใด้ตั้ามกรื่ณ�ที่�กฎหมายก+าหนด้ไว�- การื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�ผลที่+าให�บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มส*�นส4ด้คัวามส�มพิ่�นธ%ตั้�อก�น บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มได้�กล�บัคั�นส3�ฐานะเด้*มอย�างสมบั3รื่ณ%ในคัรื่อบัคัรื่�วเด้*มของตั้น โด้ยม�ข�อยกเว�นเพิ่�อคั4�มคัรื่องบั4คัคัลภายนอกผ3�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1598 / 19 บั4คัคัลที่�อาย4ไม�ตั้+ากว�า 25 ปB จัะรื่�บับั4คัคัลอ�นเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มก-ได้� แตั้�ตั้�องอาย4มากกว�าผ3�ที่�จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มอย�างน�อย 15 ปB- มาตั้รื่า 1598 / 20 การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ถ�าผ3�จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�อาย4ไม�ตั้+ากว�า 15 ปB ผ3�น� �นตั้�องย*นยอมด้�วย- มาตั้รื่า 1598 / 21 การื่รื่�บัผ3�เยาว%เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ตั้�องได้�รื่�บัคัวาม

Page 62: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ย*นยอมจัากบั*ด้าและมารื่ด้าของผ3�เยาว%ถ�าไม�ม�ผ3�ม�อ+านาจัให�คัวามย*นยอมตั้ามวรื่รื่คั 1 หรื่�อม�แตั้�ไม�สามารื่ถแสด้งเจัตั้นาให�คัวามย*นยอมได้� หรื่�อไม�ย*นยอมและการื่ไม�ย*นยอมน��นปรื่าศจัากเหตั้4ผลอ�นคัวรื่ และเป0นปฏิ*ป6กษ%ตั้�อส4ขภาพิ่ คัวามเจัรื่*ญ หรื่�อสว�สด้*ภาพิ่ของผ3�เยาว% บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า หรื่�อผ3�ปรื่ะสงคั%ขอรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม หรื่�ออ�ยการื่ จัะรื่�องขอตั้�อศาล ให�อน4ญาตั้แที่นการื่ย*นยอมตั้ามวรื่รื่คั 1 ก-ได้� - มาตั้รื่า 1598 / 22 ในการื่รื่�บัผ3�เยาว%เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ถ�าผ3�เยาว%เป0นผ3�ถ3กที่อด้ที่*�งและอย3�ในคัวามด้3แลของสถานสงเคัรื่าะห% ให�สถานสงเคัรื่าะห%เป0นผ3�ให�คัวามย*นยอมแที่น ถ�าสถานสงเคัรื่าะห%ไม�ย*นยอม ให�น+ามาตั้รื่า 1598 / 21

วรื่รื่คั 2 ( คั�อการื่รื่�องขอให�ศาลอน4ญาตั้ ) มาใช้�บั�งคั�บั - มาตั้รื่า 1598 / 23 ถ�าผ3�เยาว%ไม�ได้�ถ3กที่อด้ที่*�งแตั้�อย3�ในการื่อ4ปการื่ะของสถานสงเคัรื่าะห% บั*ด้าและมารื่ด้า บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้า ( กรื่ณ�คันใด้คันหน1งตั้ายหรื่�อถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ) จัะที่+าหน�งส�อมอบัอ+านาจัให�สถานสงเคัรื่าะห%เป0นผ3�ให�คัวามย*นยอมแที่นตั้นก-ได้� กรื่ณ�เช้�นน��ให�น+ามาตั้รื่า 1598 / 22 มาใช้�บั�งคั�บัหน�งส�อมอบัอ+านาจัจัะถอนไม�ได้� ตั้รื่าบัใด้ที่�ผ3�เยาว%ย�งอย3�ในคัวามอ4ปการื่ะของสถานสงเคัรื่าะห%น��น- มาตั้รื่า 1598 / 24 ผ3�ม�อ+านาจัให�คัวามย*นยอมแที่นสถานสงเคัรื่าะห% ตั้ามมาตั้รื่า 1598 / 22 , / 23 จัะรื่�บัผ3�เยาว%ซึ่1งอย3�ในคัวามอ4ปการื่ะของสถานสงเคัรื่าะห% เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มได้�ก-ตั้�อเม�อ ศาลอน4ญาตั้ตั้ามคั+าขอของผ3�น� �นแที่นการื่ให�คัวามย*นยอมของสถานสงเคัรื่าะห% - มาตั้รื่า 1598 / 25 ผ3�จัะรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มหรื่�อผ3�จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ถ�าม�คั3�สมรื่สอย3� ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากคั3�สมรื่ส กรื่ณ�คั3�สมรื่สไม�อาจัให�คัวามย*นยอมได้� หรื่�อไปจัากภ3ม*ล+าเนาหรื่�อที่�อย3�และหาตั้�วไม�พิ่บั เป0นเวลาไม�น�อยกว�า 1 ปB ตั้�องขอตั้�อศาลให�ส�งอน4ญาตั้แที่น- มาตั้รื่า 1598 / 26 ผ3�เยาว%จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มผ3�ใด้ จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของผ3�อ�นไม�ได้� เว�นเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของคั3�สมรื่สของผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มถ�าคั3�สมรื่สฝ่=ายหน1งจัะจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัผ3�เยาว%ซึ่1งเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของคั3�สมรื่สตั้น ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากคั3�สมรื่สซึ่1งรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มอย3�แล�ว และห�ามน+ามาตั้รื่า 1598 / 21 มาใช้�บั�งคั�บั

Page 63: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อธ*บัาย ก. สมรื่สก�บั ข. ตั้�อมา ก. รื่�บั คั. เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม คั. จัะไปเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ง. อ�กไม�ได้� แตั้�สามารื่ถเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของ ข. ได้� โด้ยตั้�องให� ก. ย*นยอมด้�วย และในกรื่ณ�น��ไม�ตั้�องให�บั*ด้ามารื่ด้าโด้ยก+าเน*ด้ของ คั. ย*นยอมก-ได้� - มาตั้รื่า 1598 / 27 การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มจัะสมบั3รื่ณ% ตั้�อเม�อได้�จัด้ที่ะเบั�ยนตั้ามกฎหมาย แตั้�ถ�าผ3�จัะมาเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มเป0นผ3�เยาว% ตั้�องปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามกฎหมายว�าด้�วยรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มก�อนอธ*บัาย การื่จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ให�ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มเป0นผ3�รื่ �องขอตั้�อนายที่ะเบั�ยน ( นายที่ะเบั�ยน หมายถ1ง ห�วหน�าเขตั้ส+าหรื่�บัในกรื่4งเที่พิ่มหานคัรื่ และนายอ+าเภอหรื่�อปล�ด้อ+าเภอส+าหรื่�บัตั้�างจั�งหว�ด้ ) - มาตั้รื่า 1598 / 28 บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�ฐานะเช้�นเด้�ยวก�บับั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มน��น แตั้�ไม�ส3ญส*ที่ธ*และหน�าที่�ในคัรื่อบัคัรื่�วที่�ได้�ก+าเน*ด้มา กรื่ณ�น��ให�บั*ด้ามารื่ด้าโด้ยก+าเน*ด้ หมด้อ+านาจัปกคัรื่องน�บัแตั้�เวลาที่�เด้-กเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มแล�วน+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ล�กษณะ 2 หมวด้ 2 มาใช้�บั�งคั�บัโด้ยอน4โลม อธ*บัาย บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�คัวามส�มพิ่�นธ%ก�บัผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ในที่+านองเด้�ยวก�บัคัวามส�มพิ่�นธ%รื่ะหว�างบั*ด้ามารื่ด้าและบั4ตั้รื่โด้ยก+าเน*ด้ โด้ยม�ฐานะเช้�นเด้�ยวก�บับั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ในขณะเด้�ยวก�น ผ3�เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�งคังม�ฐานะเด้*มพิ่รื่�อมที่��งส*ที่ธ*หน�าที่�ในคัรื่อบัคัรื่�วที่�ให�ก+าเน*ด้มาไม�เปล�ยนแปลง เพิ่�ยงแตั้�บั*ด้ามารื่ด้าโด้ยก+าเน*ด้หมด้อ+านาจัปกคัรื่องเที่�าน��น - มาตั้รื่า 1598 / 29 การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ไม�ก�อให�เก*ด้ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กในฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม- มาตั้รื่า 1598 / 30 ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มที่�ไม�ม�คั3�สมรื่สหรื่�อผ3�ส�บัส�นด้าน ตั้ายก�อนผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกเอาที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ตั้นให�แก�บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม คั�นจัากกองมรื่ด้กของบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม เพิ่�ยงเที่�าที่�ที่รื่�พิ่ย%ส*นย�งคังเหล�ออย3� หล�งจัากช้+ารื่ะหน��ของกองมรื่ด้กเสรื่-จัส*�นแล�วห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มได้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �การื่ตั้ายของบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม หรื่�อเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�บั4ตั้รื่

Page 64: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บั4ญธรื่รื่มตั้ายอธ*บัาย กรื่ณ�ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มสามารื่ถเรื่�ยกรื่�องเอาที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ตั้นให�ไว�แก�บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มคั�นได้� คั�อ1.บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มตั้ายก�อนผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม และ 2.บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มไม�ม�คั3�สมรื่สหรื่�อผ3�ส�บัส�นด้าน และ3.เรื่�ยกคั�นได้�เพิ่�ยงเที่�าที่�ที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นย�งเหล�ออย3�อธ*บัาย เช้�น ก. รื่�บั ข. เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม และได้�ให�แหวนเพิ่ช้รื่และรื่ถแก� ข.

ตั้�อมา ข. จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บั คั. เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มโด้ย ข. ไม�ได้�สมรื่ส ด้�งน�� หาก ข. ตั้ายก�อน ก. คั. ย�อมเป0นผ3�ส�บัส�นด้านของ ข. โด้ยรื่�บัมรื่ด้กแหวนเพิ่ช้รื่และรื่ถซึ่1ง ก. ได้�ให�ไว�แก� ข. โด้ย ก. ไม�ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�งกล�าวคั�น หรื่�อหากในขณะ ข. ม�ช้�ว*ตั้อย3�ได้�ยกแหวนเพิ่ช้รื่และรื่ถให� ฉ. ไปก�อน หาก ข. ตั้าย ก. ก-ไม�ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�งกล�าวคั�นได้�เช้�นก�น - มาตั้รื่า 1598 / 31 การื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ จัะเล*กโด้ยตั้กลงก�นรื่ะหว�างผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มก�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม เม�อใด้ก-ได้�ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั*ด้าและมารื่ด้า และน+ามาตั้รื่า 1598 / 20 , / 21 มาใช้�กรื่ณ�ที่�ได้�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มตั้ามมาตั้รื่า 1598 / 21 วรื่รื่คั 2 , / 22 , /

23 , / 24 , / 26 วรื่รื่คั 2 ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ การื่เล*กให�กรื่ะที่+าได้�ตั้�อเม�อม�คั+าส�งศาล โด้ยผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยหรื่�ออ�ยการื่รื่�องขอการื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม สมบั3รื่ณ%เม�อจัด้ที่ะเบั�ยนตั้ามกฎหมาย- มาตั้รื่า 1598 / 32 การื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มเป0นอ�นยกเล*ก เม�อม�การื่สมรื่สฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1451 ( ผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มและบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มสมรื่สก�น ) อธ*บัาย เป0นการื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มโด้ยบัที่บั�ญญ�ตั้*ของกฎหมาย ซึ่1งม�ผลที่�นที่�- มาตั้รื่า 1598 / 33 ฟ้;องคัด้�เล*กการื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มได้� เม�อ1.ฝ่=ายหน1งที่+าช้�วรื่�าย ( ไม�ว�าจัะเป0นคัวามผ*ด้อาญาหรื่�อไม� ) ที่+าให�อ�กฝ่=ายอ�บัอายขายหน�าอย�างแรื่ง ถ3กเกล�ยด้ช้�ง เส�ยหาย หรื่�อเด้�อด้รื่�อนเก*นคัวรื่ อ�กฝ่=ายฟ้;องเล*กได้� 2.ฝ่=ายหน1งหม*นปรื่ะมาที่หรื่�อเหย�ยด้หยามตั้�ออ�กฝ่=ายหน1งหรื่�อบั4พิ่การื่�ของอ�กฝ่=ายหน1ง อ�นเป0นการื่รื่�ายแรื่ง อ�กฝ่=ายฟ้;องเล*กได้�

Page 65: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

และถ�าบั4ตั้รื่ บั4ญธรื่รื่มกรื่ะที่+าตั้�อคั3�สมรื่สของผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มฟ้;องเล*กได้�3.ฝ่=ายหน1งปรื่ะที่4ษรื่�ายตั้�ออ�กฝ่=ายหน1งหรื่�อบั4พิ่การื่�หรื่�อคั3�สมรื่สของอ�กฝ่=ายหน1ง ให�เก*ด้อ�นตั้รื่ายแก�รื่�างกายและจั*ตั้ใจัอย�างรื่�ายแรื่งและม�โที่ษที่างอาญา อ�กฝ่=ายฟ้;องเล*กได้�4.ฝ่=ายหน1งไม�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3อ�กฝ่=ายหน1ง อ�กฝ่=ายฟ้;องเล*กได้�5.ฝ่=ายหน1งจังใจัละที่*�งอ�กฝ่=ายหน1งไปเก*น 1 ปB อ�กฝ่=ายฟ้;องเล*กได้�6.ฝ่=ายหน1งตั้�องคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ ให�จั+าคั4กเก*น 3 ปB เว�นกรื่ะที่+าโด้ยปรื่ะมาที่ อ�กฝ่=ายฟ้;องเล*กได้� 7.ผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ตั้รื่ธรื่รื่มที่+าผ*ด้หน�าที่�บั*ด้ามารื่ด้า และเป0นการื่ละเม*ด้หรื่�อไม�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามมาตั้รื่า 1564 , 1571 , 1573 , 1574 , 1575

จันที่+าให�เก*ด้หรื่�ออาจัเก*ด้คัวามเส�ยหายตั้�อบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มฟ้;องเล*กได้�8.ผ3�รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มผ3�ใด้ถ3กถอนอ+านาจัปกคัรื่อง ( ที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ) ด้�วยเหตั้4ว�าไม�สมคัวรื่เป0นผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มฟ้;องเล*กได้�9. “ ยกเล*ก “อธ*บัาย - มาตั้รื่า 1564 ตั้�องอ4ปการื่ะเล��ยงด้3และให�การื่ศ1กษา- มาตั้รื่า 1571 ตั้�องจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของบั4ตั้รื่ด้�วยคัวามรื่ะม�ด้รื่ะว�งเช้�นว*ญญู3ช้น- มาตั้รื่า 1573 ถ�าบั4ตั้รื่ม�เง*นได้� ให�ใช้�เง*นน��นเป0นคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3และการื่ศ1กษา- มาตั้รื่า 1574 น*ตั้*กรื่รื่มเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�เยาว%ที่�ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องจัะกรื่ะที่+าไม�ได้� เว�นศาลอน4ญาตั้- มาตั้รื่า 1575 ก*จัการื่ที่�ปรื่ะโยช้น%ของผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องข�ด้ก�บัปรื่ะโยช้น%ของผ3�เยาว% ผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่องตั้�องได้�รื่�บัอน4ญาตั้จัากศาลก�อน จั1งกรื่ะที่+าได้� - มาตั้รื่า 1598 / 34 ห�ามฟ้;องขอเล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม เม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�ผ3�ขอเล*กการื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ข�อเที่-จัจัรื่*ง ที่�เป0นเหตั้4ให�เล*กน��น

หรื่�อเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�เหตั้4น��นเก*ด้ข1�น - มาตั้รื่า 1598 / 35 การื่ฟ้;องเล*กการื่รื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม

Page 66: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อาย4ไม�คัรื่บั 15 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% ให�บั*ด้ามารื่ด้าโด้ยก+าเน*ด้ฟ้;องแที่น ถ�าอาย4คัรื่บั 15

ปBบัรื่*บั3รื่ณ%แล�ว บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มสามารื่ถฟ้;องได้�เอง โด้ยไม�ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากผ3�ใด้ ตั้ามวรื่รื่คั 1 อ�ยการื่จัะฟ้;องคัด้�แที่นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มก-ได้� - มาตั้รื่า 1598 / 36 การื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มโด้ยคั+าพิ่*พิ่ากษาของศาล ม�ผลตั้��งแตั้�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ แตั้�จัะอ�างเป0นเหตั้4เส�อมส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกผ3�ที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ไม�ได้� เว�นได้�จัด้ที่ะเบั�ยนแล�ว- มาตั้รื่า 1598 / 37 เม�อม�การื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ ให�บั*ด้มารื่ด้าโด้ยก+าเน*ด้ กล�บัมาม�อ+านาจัปกคัรื่อง น�บัแตั้�เวลาที่�จัด้ที่ะเบั�ยนเล*กตั้ามมาตั้รื่า 1598 / 31 หรื่�อน�บัแตั้�เวลาที่�ศาลม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�เล*ก แตั้�ถ�าม�การื่ตั้��งผ3�ปกคัรื่องของบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มไว�ก�อนการื่เล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ให�ผ3�ปกคัรื่องน��นคังม�อ+านาจัตั้�อไป การื่เปล�ยนผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง หรื่�อผ3�ปกคัรื่อง ตั้ามวรื่รื่คั 1 ไม�เป0นเหตั้4เส�อมส*ที่ธ*ที่�บั4คัคัลภายนอกได้�มาโด้ยส4จัรื่*ตั้ ก�อนจัด้ที่ะเบั�ยนเล*กรื่�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม

หน�วยที่� 8 มรื่ด้กและการื่เป0นที่ายาที่

- กฎหมายของไที่ยม�ที่�มาจัากจัารื่�ตั้ปรื่ะเพิ่ณ�ของเรื่าผสมก�บัหล�กกฎหมายตั้�างปรื่ะเที่ศในบัางเรื่�อง และได้�เปล�ยนแปลงเรื่�อย ๆ มา ให�เหมาะสมก�บักาลสม�ย จันกรื่ะที่�งถ1งปรื่ะมวลกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย%บัรื่รื่พิ่ 6 ว�าด้�วยมรื่ด้ก ซึ่1งใช้�บั�งคั�บัมาได้�รื่�วม 50 ปB แล�ว- ปรื่ะมวลกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย%บัรื่รื่พิ่ 6 ว�าด้�วยมรื่ด้กน�� ใช้�บั�งคั�บัที่4กอาณาเขตั้พิ่��นที่�ในปรื่ะเที่ศไที่ย แตั้�ส+าหรื่�บัในเขตั้จั�งหว�ด้ป6ตั้ตั้าน� นรื่าธ*วาส ยะลา และสตั้3ล ซึ่1งปรื่ะช้าช้นส�วนใหญ�น�บัถ�อศาสนาอ*สลามน��น ยกเว�นให�ใช้�กฎหมายอ*สลามบั�งคั�บัแก�อ*สลามศาสน*กช้น ที่�ม�ภ3ม*ล+าเนาในจั�งหว�ด้ด้�งกล�าวในเรื่�องเก�ยวด้�บัมรื่ด้ก- กองมรื่ด้กของผ3�ตั้าย ได้�แก� ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่4กช้น*ด้ของผ3�ตั้าย และรื่วมตั้ลอด้ที่��งส*ที่ธ*หน�าที่� และคัวามรื่�บัผ*ด้ตั้�าง ๆ ของผ3�ตั้ายด้�วย- ส*ที่ธ* หน�าที่� และคัวามรื่�บัผ*ด้ตั้�าง ๆ ที่�จัะเป0นมรื่ด้กตั้กที่อด้ไปย�งที่ายาที่ไปย�งที่ายาที่จัะตั้�องไม�เป0นเรื่�องเฉพิ่าะตั้�วของผ3�ตั้าย

Page 67: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- เม�อบั4คัคัลใด้ตั้าย กองมรื่ด้กของบั4คัคัลน��นย�อมตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่ ซึ่1งม�อย3� 2 ปรื่ะเภที่ คั�อ ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม และผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม- การื่ที่�บั4คัคัลใด้จัะเป0นที่ายาที่ได้�น��น จัะตั้�องม�สภาพิ่บั4คัคัลอย3�ในเวลาที่�เจั�าของมรื่ด้กถ1งแก�คัวามตั้าย แตั้�ที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%มารื่ด้าก-ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กได้�ถ�าเก*ด้มาภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�เวลาที่�เจั�ามรื่ด้กถ1งแก�คัวามตั้าย- ผ3�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของผ3�ตั้ายม� 3 ปรื่ะเภที่ คั�อ ที่ายาที่ ว�ด้ และแผ�นด้*น เที่�าน��น บั4คัคัลอ�นนอกเหน�อจัากน��ไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของผ3�ตั้าย- พิ่รื่ะภ*กษ4จัะเรื่�ยกรื่�องเอาที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กในฐานะที่�เป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มไม�ได้� เว�นแตั้�จัะส1กออกมา เรื่�ยกรื่�องภายในก+าหนด้อาย4คัวามคัด้�มรื่ด้ก ส�วนในฐานะที่�เป0นเจั�าของมรื่ด้กน��น เม�อที่�านถ1งแก�มรื่ณะภาพิ่ ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ได้�มาในรื่ะหว�างที่�เป0นพิ่รื่ะภ*กษ4ย�อมตั้กเป0นสมบั�ตั้*ของว�ด้ที่�เป0นภ3ม*ล+าเนาของที่�าน แตั้�ถ�าที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ได้�มาก�อนอ4ปสมบัที่เป0นพิ่รื่ะภ*กษ4ไม�ตั้กเป0นสมบั�ตั้*ของว�ด้ คังตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มตั้�อไป- การื่ที่�กองมรื่ด้กตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่น��น ที่ายาที่จัะเล�อกรื่�บัเอาแตั้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อส*ที่ธ* โด้ยไม�รื่�บัเอาหน�าที่�และคัวามรื่�บัผ*ด้ตั้�าง ๆ ของผ3�ตั้ายด้�วยไม�ได้� แตั้�ที่ายาที่ก-ไม�ตั้�องรื่�บัผ*ด้เก*นกว�าที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ตั้กได้�แก�ตั้น

รื่ายละเอ�ยด้อ�น ๆ

- คัวามเป0นมาของกฎหมายมรื่ด้กเรื่*มแรื่กปรื่ะเที่ศไที่ยในสม�ยก�อน ใช้�จัารื่�ตั้ปรื่ะเพิ่ณ�บั�งคั�บัส+าหรื่�บัเรื่�องเก�ยวก�บัมรื่ด้ก ตั้�อมาสม�ยกรื่4งศรื่�อย4ธยา สมเด้-จัพิ่รื่ะเอกาที่ศรื่ถได้�ที่รื่งบั�ญญ�ตั้*กฎหมายล�กษณะมรื่ด้กข1�นเป0นลายล�กษณ%อ�กษรื่ข1�นเป0นคัรื่��งแรื่ก เม�อ พิ่.ศ.

2155 ตั้�อมาสม�ยกรื่4งศรื่�อย4ธยา พิ่รื่ะบัาที่สมเด้-จัพิ่รื่ะจั4ลจัอมเกล�าเจั�าอย3�ห�ว ได้�ช้+ารื่ะกฎหมายเก�าที่��งหมด้ แล�วรื่วบัรื่วมข1�นใหม� เม�อ พิ่.ศ. 2347 เรื่�ยกว�า กฎหมายตั้รื่า 3 ด้วง ซึ่1งม�กฎหมายล�กษณะมรื่ด้กรื่วมอย3�ด้�วย ตั้�อมาหมอบัรื่�ด้เลและพิ่รื่ะเจั�าบัรื่มวงศ%เธอกรื่มหลวงรื่าช้บั4รื่�ด้*เรื่กฤที่ธ*> ( บั*ด้าของกฎหมายไที่ย ) ได้�จั�ด้พิ่*มพิ่%ข1�น เรื่�ยกว�า กฎหมายรื่าช้บั4รื่� ตั้�อมา พิ่.ศ. 2445 (

รื่.ศ. 121 ) พิ่รื่ะบัาที่สมเด้-จัพิ่รื่ะจั4ลจัอมเกล�าเจั�าอย3�ห�ว ได้�โปรื่ด้เกล�า ฯ ให�ตั้รื่าพิ่รื่ะรื่าช้บั�ญญ�ตั้*แก�ไขเพิ่*มเตั้*มล�กษณะมฤด้ก รื่.ศ. 121 ข1�น โด้ยม�สารื่ะส+าคั�ญในการื่แบั�งมรื่ด้กออกเป0น ภาคัญาตั้* และการื่แบั�งมรื่ด้กของหญ*งม�สาม� และตั้�อมาได้�ม�การื่ตั้รื่าพิ่รื่ะรื่าช้บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มพิ่4ที่ศ�กรื่าช้ 2475 มาใช้�บั�งคั�บั ซึ่1งบัที่บั�ญญ�ตั้*ด้�งกล�าวมาน��ได้�ใช้�บั�งคั�บัมาจันถ1งก�อน

Page 68: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่�จัะใช้�บัที่บั�ญญ�ตั้* บัรื่รื่พิ่ 6 บั�งคั�บั คั�อ ก�อนว�นที่� 1 ตั้4ลาคัม พิ่.ศ. 2478

- การื่บั�งคั�บัใช้�กฎหมายมรื่ด้กในการื่ว*น*จัฉ�ยช้��ขาด้คัด้�แพิ่�งเก�ยวด้�วยเรื่�องคัรื่อบัคัรื่�วและมรื่ด้กอ*สลามศาสน*ก ของศาลช้��นตั้�น ในจั�งหว�ด้ป6ตั้ตั้าน� นรื่าธ*วาส ยะลา และสตั้3ล ซึ่1งอ*สลามศาสน*กช้นเป0นที่��งโจัที่ก% จั+าเลย หรื่�อเป0นผ3�เสนอคั+าขอในคัด้�ไม�ม�ข�อพิ่*พิ่าที่ ให�ใช้�กฎหมายอ*สลามว�าด้�วยคัรื่อบัคัรื่�วและมรื่ด้กบั�งคั�บัแที่นบัที่บั�ญญ�ตั้*แห�งปรื่ะมวลกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย% เว�นบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยอาย4คัวามมรื่ด้ก ( ในเรื่�อง อาย4คัวามมรื่ด้กให�ใช้�ปรื่ะมวลกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย% )

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1599 เม�อบั4คัคัลใด้ตั้าย มรื่ด้กของบั4คัคัลน��นตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่ที่ายาที่สามารื่ถเส�ยส*ที่ธ*ในมรื่ด้กได้� โด้ยกฎหมายน��หรื่�อกฎหมายอ�น- มาตั้รื่า 1600 กองมรื่ด้กของผ3�ตั้าย ได้�แก� ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่4กช้น*ด้ของผ3�ตั้าย ตั้ลอด้จันส*ที่ธ*หน�าที่�และคัวามรื่�บัผ*ด้ เว�นตั้ามกฎหมายหรื่�อโด้ยสภาพิ่แล�วเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�ว อธ*บัาย กองมรื่ด้กที่4กช้น*ด้ของผ3�ตั้าย ได้�แก�1.ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่4กช้น*ด้ของผ3�ตั้าย- ที่รื่�พิ่ย% และที่รื่�พิ่ย%ส*น- ที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ* เช้�น กรื่รื่มส*ที่ธ*> ส*ที่ธ*คัรื่อบัคัรื่อง ภารื่จั+ายอม ส*ที่ธ*เหน�อพิ่��นด้*น 2.ส*ที่ธ*ที่��งหลายที่�ผ3�ตั้ายม�อย3�- ส*ที่ธ*ที่�เป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วเช้�น ส�ญญาเช้�าที่รื่�พิ่ย% หากผ3�ให�เช้�าเพิ่�งเล-งถ1งคั4ณสมบั�ตั้*ของผ3�เช้�ามากกว�าการื่ตั้อบัแที่นในที่างที่รื่�พิ่ย%ส*น ส*ที่ธ*ของผ3�เช้�าจั1งเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�ว เม�อผ3�เช้�าตั้าย ส�ญญาเช้�าจั1งรื่ะง�บัไป ไม�ตั้กที่อด้ไปถ1งที่ายาที่- ส*ที่ธ*ที่�ไม�เป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วเช้�น ส*ที่ธ*ในการื่ไถ�ถอนที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ผ3�ตั้ายขายฝ่ากไว� ส*ที่ธ*เก�ยวก�บัการื่บั�งคั�บัคัด้� ส*ที่ธ*ที่�จัะเรื่�ยกคั�าส*นไหมที่ด้แที่นที่�ผ3�ตั้ายถ3กละเม*ด้ ส*ที่ธ*ด้�งกล�าวตั้กที่อด้ไปถ1งที่ายาที่3.หน�าที่�ที่� �งหลายที่�ผ3�ตั้ายม�อย3�- หน�าที่�อ�นเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�ว

Page 69: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เช้�น ส�ญญาคั+�าปรื่ะก�นเง*นก3� หากผ3�คั+�าปรื่ะก�นตั้ายก�อนที่�จัะม�การื่ผ*ด้ส�ญญาเง*นก3� ส�ญญาคั+�าปรื่ะก�นรื่ะง�บัไปเม�อผ3�คั+�าปรื่ะก�นตั้าย ซึ่1งหากตั้�อมาม�การื่ผ*ด้ส�ญญาเง*นก3�ที่�ผ3�ตั้ายได้�คั+�าปรื่ะก�นไว� หน�าที่�ในการื่รื่�บัผ*ด้ไม�ตั้กที่อด้ไปถ1งที่ายาที่- หน�าที่�อ�นไม�เป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วส�ญญาจัะขายที่�ด้*นที่�ผ3�ตั้ายที่+าไว� หากผ3�ที่+าส�ญญาได้�ตั้ายลง ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กม�หน�าที่�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้าม 4.คัวามรื่�บัผ*ด้เช้�นเด้�ยวก�บัในเรื่�องส*ที่ธ*และหน�าที่� ซึ่1งตั้�องด้3ว�าคัวามรื่�บัผ*ด้น��นเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วหรื่�อไม� อธ*บัาย กรื่ณ�ที่�ไม�ถ�อว�าเป0นกองมรื่ด้กของผ3�ตั้าย1.ส*ที่ธ* หน�าที่� และคัวามรื่�บัผ*ด้ ซึ่1งตั้ามกฎหมายแล�วเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วของผ3�ตั้ายโด้ยแที่�โด้ยกฎหมายได้�บั�ญญ�ตั้*ไว�ช้�ด้เจัน เช้�น ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าส*นไหมที่ด้แที่นเพิ่�อคัวามเส�ยหายอย�างอ�นอ�นม*ใช้�ตั้�วเง*น ส*ที่ธ*อาศ�ย ส*ที่ธ*เก-บัก*น ภารื่ตั้*ด้พิ่�นในอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%2.ส*ที่ธ* หน�าที่� และคัวามรื่�บัผ*ด้ ซึ่1งโด้ยสภาพิ่แล�วเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วของผ3�ตั้ายโด้ยแที่� โด้ยพิ่*จัารื่ณาจัากสภาพิ่แห�งส*ที่ธ* หน�าที่� และคัวามรื่�บัผ*ด้ในเรื่�องเหล�าน��เป0นกรื่ณ�ไป คั�อ เป0นการื่ม4�งถ1งคั4ณสมบั�ตั้*ของผ3�ตั้ายโด้ยเฉพิ่าะตั้�วบั4คัคัล ซึ่1งโด้ยล�กษณะส*ที่ธ* หน�าที่� หรื่�อคัวามรื่�บัผ*ด้แล�ว ไม�อาจัโอนหรื่�อให�ผ3�อ�นกรื่ะที่+าแที่นได้� เช้�น ส*ที่ธ*การื่เป0นคั3�หม��นแที่นผ3�ตั้าย ส*ที่ธ*ในการื่ปรื่ะกอบัว*ช้าช้�พิ่ตั้ามที่�ผ3�ตั้ายได้�เล�าเรื่�ยนมา- มาตั้รื่า 1601 ที่ายาที่ไม�ตั้�องรื่�บัผ*ด้เก*นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ตั้กที่อด้แก�ตั้น- มาตั้รื่า 1602 บั4คัคัลที่�ตั้ายตั้ามมาตั้รื่า 62 ( คันสาบัส3ญ ) มรื่ด้กตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่ถ�าพิ่*ส3จัน%ได้�ว�าย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อตั้ายในเวลาอ�นผ*ด้จัากเวลาที่�ส� งให�เป0นคันสาบัส3ญ ให�ใช้�มาตั้รื่า 63 บั�งคั�บัแก�ที่ายาที่อธ*บัาย - มาตั้รื่า 63 เม�อศาลส�งให�ถอนคั+าส�งให�เป0นคันสาบัส3ญ ไม�กรื่ะที่บัถ1งคัวามสมบั3รื่ณ%ที่�ได้�ที่+าโด้ยส4จัรื่*ตั้ในรื่ะหว�างเวลาตั้��งแตั้�ศาลม�คั+าส�งจันถ1งเวลาถอนคั+าส�งน��น และผ3�ได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นมาจัากการื่ที่�ศาลส�งให�เป0นคันสาบัส3ญ แตั้�ตั้�องเส�ยส*ที่ธ*ไปเพิ่รื่าะ

Page 70: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ศาลถอนคั+าส�ง ให�น+าบัที่บั�ญญ�ตั้*ลาภม*คัวรื่ได้�มาใช้� - มาตั้รื่า 1603 กองมรื่ด้กตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่โด้ยส*ที่ธ*ตั้ามกฎหมายหรื่�อโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ที่ายาที่ที่�ม�ส*ที่ธ*ตั้ามกฎหมาย เรื่�ยกว�า ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่ายาที่ที่�ม�ส*ที่ธ*ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม เรื่�ยกว�า ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มอธ*บัาย - ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม หมายถ1ง บั4คัคัลที่�กฎหมายได้�ก+าหนด้ไว�โด้ยตั้รื่งว�าม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของเจั�ามรื่ด้ก ซึ่1งแบั�งได้� 2 ปรื่ะเภที่ ได้�แก�1.ที่ายาที่ที่�เป0นญาตั้*2.ที่ายาที่ที่�เป0นคั3�สมรื่ส- ผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม หมายถ1ง กรื่ณ�ที่�บั4คัคัลใด้ได้�แสด้งเจัตั้นาก+าหนด้การื่เผ�อตั้าย ในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อการื่ตั้�าง ๆ ที่�จัะให�เก*ด้ผลบั�งคั�บัได้�ตั้ามกฎหมายเม�อผ3�น� �นตั้าย - มาตั้รื่า 1604 ที่ายาที่ตั้�องม�สภาพิ่บั4คัคัล หรื่�อสามารื่ถม�ส*ที่ธ*ตั้ามมาตั้รื่า 15 ( ที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%แล�วเก*ด้มาอย3�รื่อด้ ) ในเวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้ายเด้-กที่�เก*ด้มารื่อด้ อย3�ภายใน 310 ว�นน�บัแตั้�เวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ถ�อว�าเป0นที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%มารื่ด้าในเวลาที่� เจั�ามรื่ด้กตั้ายอธ*บัาย การื่ที่�บั4คัคัลธรื่รื่มด้าจัะเป0นที่ายาที่ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของเจั�ามรื่ด้กได้�น��น ตั้�องม�สภาพิ่บั4คัคัลหรื่�อสามารื่ถม�ส*ที่ธ*ได้�ในเวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ฉะน��น ขณะที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ก-ตั้�องพิ่*จัารื่ณาว�า ที่ายาที่ม�สภาพิ่บั4คัคัลหรื่�อย�ง ถ�าม�สภาพิ่บั4คัคัลในขณะที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ที่ายาที่น��นย�อมม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ( ส+าหรื่�บัสภาพิ่บั4คัคัลน��น เรื่*มตั้��งแตั้�คัลอด้แล�วอย3�รื่อด้เป0นที่ารื่ก ) เช้�น บั4ตั้รื่ของช้ายหญ*ง ที่�คัลอด้ออกมา หล�งจัากน��นอ�ก 10 นาที่� ช้ายก-ตั้าย บั4ตั้รื่ที่�คัลอด้ออกมาน��ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของช้ายที่�นที่� แม�ตั้�อมาอ�ก 5 นาที่� บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้มาน��จัะตั้ายก-ตั้าม ( แตั้�ถ�าบั4ตั้รื่ที่�คัลอด้มา ตั้ายก�อนช้าย ถ�อว�าส*�นสภาพิ่บั4คัคัล บั4ตั้รื่น��นจั1งไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของช้าย ) ส�วนในวรื่รื่คั 2 เป0นเรื่�องของที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%มารื่ด้าก-สามารื่ถม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กได้� ถ�าเด้-กน��นเก*ด้มาภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ฉะน��น แม�เด้-กเก*ด้มาม�ช้�ว*ตั้รื่อด้อย3�เพิ่�ยงว*นาที่�เด้�ยว ก-ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเจั�ามรื่ด้กที่�ตั้ายไปตั้��งแตั้�เด้-กน��นเป0นที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%มารื่ด้าแตั้�ถ�าตั้ายตั้��งแตั้�อย3�ในคัรื่รื่ภ%ถ�อว�าเด้-กไม�ม�สภาพิ่บั4คัคัล

Page 71: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1610 ถ�ามรื่ด้กตั้กแก�ผ3�เยาว%หรื่�อบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อผ3�ไม�สามารื่ถจั�ด้ที่+าการื่งานของตั้นได้�ตั้ามมาตั้รื่า 32 ( ส4รื่4 �ยส4รื่�ายเสเพิ่ล ตั้*ด้ส4รื่ายาเมา ) และผ3�น� �นไม�ม�ผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่ม ผ3�อน4บัาล หรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) เม�อผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยหรื่�ออ�ยการื่รื่�องขอ ก-ให�ศาลตั้��งผ3�แที่นโด้ยช้อบัธรื่รื่ม ผ3�อน4บัาล หรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) - มาตั้รื่า 1611 ที่ายาที่ที่�เป0นผ3�เยาว%หรื่�อบั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อผ3�ไม�สามารื่ถจั�ด้ที่+าการื่งานของตั้นได้�ตั้ามมาตั้รื่า 32 ( ส4รื่4 �ยส4รื่�ายเสเพิ่ล ตั้*ด้ส4รื่ายาเมา ) จัะที่+าการื่ตั้�อไปน��ไม�ได้� เว�นได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากบั*ด้ามารื่ด้า ผ3�ปกคัรื่อง ผ3�อน4บัาล หรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )1.สละมรื่ด้ก2.รื่�บัมรื่ด้กอ�นม�คั�าภารื่ตั้*ด้พิ่�นหรื่�อเง�อนไข- มาตั้รื่า 1622 พิ่รื่ะภ*กษ4รื่�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กในฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มไม�ได้� เว�นส1กออกมาเรื่�ยกภายในอาย4คัวาม 1 ปB น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย หรื่�อได้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่ได้�รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายแตั้�พิ่รื่ะภ*กษ4เป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�- มาตั้รื่า 1623 ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�พิ่รื่ะภ*กษ4ได้�มารื่ะหว�างเป0นสมณเพิ่ศ เม�อมรื่ณภาพิ่ ให�ตั้กเป0นของว�ด้ เว�นได้�จั+าหน�ายไปแล�วหรื่�อที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไว�- มาตั้รื่า 1624 ที่รื่�พิ่ย%ส*นบั4คัคัลก�อนอ4ปสมบัที่ไม�เป0นของว�ด้ ให�เป0นมรื่ด้กตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มของบั4คัคัลน��น หรื่�อบั4คัคัลน��นจัะจั+าหน�ายปรื่ะการื่ใด้ตั้ามกฎหมายก-ได้�

หน�วยที่� 9 การื่แบั�งมรื่ด้กรื่ะหว�างที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม

- การื่แบั�งมรื่ด้กรื่ะหว�างที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม ตั้�องพิ่*จัารื่ณาเส�ยก�อนว�าผ3�ตั้ายได้�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไว�หรื่�อไม� ถ�าไม�ได้�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไว�หรื่�อที่+าไว�แตั้�พิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ม�ผลบั�งคั�บัใช้� ตั้�องป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม หรื่�อถ�าที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไว�แตั้�พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กหรื่�อม�ผลบั�งคั�บัแตั้�เพิ่�ยงบัางส�วน ตั้�องป6นส�วนที่�ม*ได้�จั+าหน�ายหรื่�อที่�ไม�ม�ผลบั�งคั�บัแก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม แม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มคันใด้จัะได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นแล�ว ก-ย�งม�ส*ที่ธ*ที่�จัะเรื่�ยกเอาส�วนโด้นธรื่รื่มของตั้นจัากมรื่ด้กส�วนที่�ย�งไม�ได้�จั+าหน�ายโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มจันเตั้-มอ�กก-ได้� ที่��งน��เว�นแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะได้�แสด้งเจัตั้นาก+าหนด้ไว�เป0นอย�างอ�น

Page 72: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- เม�อเจั�ามรื่ด้กตั้ายในขณะที่�ม�คั3�สมรื่สอย3� ตั้�องด้+าเน*นการื่แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างผ3�ตั้ายก�บัคั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� โด้ยน+าหล�กเกณฑ์%ว�าด้�วยการื่หย�าโด้ยคัวามย*นยอมของที่��งสองฝ่=ายมาใช้�บั�งคั�บั แตั้�การื่คั*ด้ส�วนแบั�งน��น ให�ม�ผลตั้��งแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สได้�ส*�นไปด้�วยการื่ตั้ายน��น- ถ�าคั3�สมรื่สย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากเง*นปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ของคั3�สมรื่สที่�ตั้ายไปหรื่�อได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากเง*นปB คั3�สมรื่สอาจัตั้�องช้ด้ใช้�ส*นสมรื่สส�วนของผ3�ตั้ายน��น- เม�อม�การื่แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างคั3�สมรื่สแล�ว ที่รื่�พิ่ย%ส*นส�วนของผ3�ตั้ายที่�ม�อย3�ย�อมเป0นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�จัะแบั�งป6นให�แก�ที่ายาที่ผ3�ม�ส*ที่ธ*ตั้�อไป- ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มม� 2 ปรื่ะเภที่ คั�อก.ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*ม� 6 ล+าด้�บั แตั้�ละล+าด้�บัม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กก�อนหล�งก�น ด้�งน��1.ผ3�ส�บัส�นด้าน2.บั*ด้ามารื่ด้า3.พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�น4.พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าหรื่�อรื่�วมมารื่ด้าเด้�ยวก�น5.ป3= ย�า ตั้า ยาย6.ล4ง ป;า น�า อาข.คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัส�วนแบั�งในมรื่ด้กตั้ามที่�กฎหมายบั�ญญ�ตั้*ไว�เป0นพิ่*เศษตั้�างก�บัที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*- ถ�าที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มล+าด้�บัก�อนย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่�ย�งไม�ขาด้สาย ที่ายาที่ที่�อย3�ในล+าด้�บัถ�ด้ลงไปไม�ม�ส*ที่ธ*ในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กของผ3�ตั้าย เว�นแตั้�กรื่ณ�ที่�ผ3�ส�บัส�นด้านของเจั�ามรื่ด้กย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� และบั*ด้ามารื่ด้าของเจั�ามรื่ด้กย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ให�บั*ด้ามารื่ด้าได้�ส�วนแบั�งเสม�อนหน1งว�าเป0นที่ายาที่ช้��นบั4ตั้รื่- ถ�าเจั�ามรื่ด้กม�ผ3�ส�บัส�นด้านตั้�างช้��นก�น บั4ตั้รื่ของเจั�ามรื่ด้กม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ผ3�ส�บัส�นด้านช้��นถ�ด้ลงไปจัะรื่�บัมรื่ด้กได้� ก-แตั้�โด้ยอาศ�ยส*ที่ธ*ในการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�เที่�าน��น- ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มในล+าด้�บัเด้�ยวก�นได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าก�น ถ�าในล+าด้�บัหน1งม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มคันเด้�ยว ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มคันน��นม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัส�วนแบั�ง

Page 73: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่��งหมด้- ถ�าม�ผ3�ส�บัส�นด้านตั้�างช้��นก�น บั4ตั้รื่ของผ3�ตั้ายซึ่1งอย3�ในช้��นสน*ที่ที่�ส4ด้เที่�าน��นที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ผ3�ส�บัส�นด้านช้��นถ�ด้ลงไปจัะรื่�บัมรื่ด้กได้�ก-โด้ยการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�เที่�าน��น ผ3�ส�บัส�นด้านในช้��นเด้�ยวก�นได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าก�น ถ�าม�ผ3�ส�บัส�นด้านคันเด้�ยว ก-ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัส�วนแบั�งที่��งหมด้- ถ�าผ3�ตั้ายม�คั3�สมรื่สและย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ล+าด้�บัและส�วนแบั�งของคั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�ในการื่รื่�บัมรื่ด้กของผ3�ตั้ายจัะได้�รื่�บัส�วนแบั�งในมรื่ด้กมากน�อยเพิ่�ยงใด้ ย�อมแล�วแตั้�ว�าที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*ล+าด้�บัใด้ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ถ�าเป0นที่ายาที่โด้ยล+าด้�บัตั้�น ๆ คั3�สมรื่สย�อมได้�รื่�บัส�วนแบั�งน�อย ถ�าเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มล+าด้�บัห�างออกไป คั3�สมรื่สย�อมได้�รื่�บัส�วนแบั�งมากข1�น และหากเจั�ามรื่ด้กไม�ม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*เลย คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�น� �น ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กที่��งหมด้

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1620 ผ3�ตั้ายที่�ไม�ได้�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไว� หรื่�อที่+าไว�แตั้�ไม�ม�ผล ให�ป6นมรื่ด้กที่��งหมด้แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม ถ�าผ3�ตั้ายที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่รื่มไว� แตั้�พิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%หรื่�อม�ผลบั�งคั�บั เพิ่�ยงบัางส�วนของที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ให�ป6นส�วนที่�เหล�อแก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม - มาตั้รื่า 1621 เว�นผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นอ�น แม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มแล�ว ก-ย�งม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัส�วนโด้ยธรื่รื่มที่�เหล�อได้�อ�ก- มาตั้รื่า 1625 ถ�าผ3�ตั้ายสมรื่สแล�ว การื่คั*ด้ส�วนแบั�งผ3�ตั้ายก�บัคั3�สมรื่ส เป0นด้�งน��1.ส�วนแบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาเป0นไปตั้ามบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยการื่หย�าโด้ยย*นยอม ( มาตั้รื่า 1513 - 1517 , 1637 , 1638 )

แตั้�การื่คั*ด้ส�วนแบั�ง ม�ผลตั้��งแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สส*�นไปด้�วยการื่ตั้ายน��น 2.ส�วนแบั�งในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กของผ3�ตั้าย อย3�ในบั�งคั�บัของบัรื่รื่พิ่น�� นอกจัากมาตั้รื่า 1637 , 1638

อธ*บัาย การื่แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างผ3�ตั้ายก�บัคั3�สมรื่สก.การื่แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างผ3�ตั้ายก�บัคั3�สมรื่สโด้ยที่�ว ๆ ไป

Page 74: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การื่คั*ด้ส�วนแบั�งน��นตั้�องถ�อเอาว�าที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาม�อะไรื่บั�าง ( คั*ด้จันถ1งว�นที่�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลงโด้ยการื่ตั้าย ) ก-แบั�งไปตั้ามน��น โด้ยพิ่*จัารื่ณาแยกตั้��งแตั้�ส*นส�วนตั้�วออกไปก�อน แล�วจั1งพิ่*จัารื่ณาแยกส*นสมรื่ส โด้ยให�แบั�งส*นสมรื่สแก�ช้ายและหญ*งเป0นส�วนเที่�าก�น นอกจัากน��ก-อาจัม�การื่ช้ด้ใช้�ส*นสมรื่สให�แก�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1ง ( หากม�เหตั้4ตั้ามมาตั้รื่า 1534 ) เม�อด้+าเน*นการื่แบั�งด้�งกล�าวเสรื่-จัส*�นแล�ว ในช้��นที่�ส4ด้ก-จัะเป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ตั้ายซึ่1งกลายเป0นมรื่ด้กไป และม�กรื่ณ�พิ่*เศษ คั�อ การื่แบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยาตั้ามกฎหมายล�กษณะผ�วเม�ย ( ถ�าเป0นสาม�ภรื่*ยามาก�อนใช้�บัที่บั�ญญ�ตั้*บัรื่รื่พิ่ 5 ) ซึ่1งก-ตั้�องแบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นก�นตั้ามกฎหมายล�กษณะผ�วเม�ยก�อน แล�วในช้��นที่�ส4ด้ก-จัะเป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�ตั้ายซึ่1งกลายเป0นมรื่ด้ก ข.บัที่บั�ญญ�ตั้*พิ่*เศษเก�ยวก�บัการื่รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากเง*นปรื่ะก�นช้�ว*ตั้หรื่�อเง*นปB - มาตั้รื่า 1626 เม�อปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามมาตั้รื่า 1625 ( 1 ) แล�ว ให�คั*ด้ส�วนแบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กรื่ะหว�างที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม ด้�งน��1.ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กแบั�งแก�ที่ายาที่ตั้ามล+าด้�บัและช้��นตั้�าง ๆ ด้�งที่�บั�ญญ�ตั้*ในหมวด้ 22.ส�วนแบั�งที่�จัะได้�แก�ที่ายาที่ในล+าด้�บัและช้��นตั้�าง ๆ น��น ให�แบั�งรื่ะหว�างบัรื่รื่ด้าที่ายาที่ในล+าด้�บั และช้��นน��น ๆ ด้�งที่�บั�ญญ�ตั้*ในหมวด้ 3

- มาตั้รื่า 1627 บั4ตั้รื่นอกกฎหมายที่�บั*ด้ารื่�บัรื่องแล�ว และบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ให�ถ�อว�าเป0นผ3�ส�บัส�นด้าน - มาตั้รื่า 1628 สาม�ภรื่*ยาที่�รื่ �างก�นหรื่�อแยกก�นอย3� ( แตั้�ย�งไม�หย�า ) ไม�ส*�นไปซึ่1งส*ที่ธ*โด้ยธรื่รื่มในการื่ส�บัมรื่ด้กซึ่1งก�นและก�น - มาตั้รื่า 1629 ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มม� 6 ล+าด้�บั และภายใตั้�มาตั้รื่า 1630 วรื่รื่คั 2 แตั้�ละล+าด้�บัม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กก�อนหล�ง ด้�งน��1.ผ3�ส�บัส�นด้าน2.บั*ด้ามารื่ด้า3.พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�น4.พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าหรื่�อรื่�วมมารื่ด้าเด้�ยวก�น5.ป3= ย�า ตั้า ยาย6.ล4ง ป;า น�า อา

Page 75: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�ก-เป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม ภายใตั้�มาตั้รื่า 1635

อธ*บัาย 1.ผ3�ส�บัส�นด้านคั+าว�า ผ3�ส�บัส�นด้านของเจั�ามรื่ด้ก จั+าก�ด้ไว�เฉพิ่าะผ3�ส�บัส�นด้านช้��นบั4ตั้รื่ของเจั�ามรื่ด้กเที่�าน��น ส�วนช้��นหลาน เหลน และช้��นตั้�อไป จัะรื่�บัมรื่ด้กได้�ก-โด้ยอาศ�ยส*ที่ธ*ในการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�เที่�าน��น ส+าหรื่�บัเจั�ามรื่ด้กที่�เป0นหญ*งไม�ม�ป6ญหาเก�ยวก�บับั4ตั้รื่มากน�ก แตั้�เจั�ามรื่ด้กที่�เป0นช้ายจัะม�ป6ญหาเก�ยวก�บัผ3�ที่�เป0นผ3�ส�บัส�นด้านช้��นบั4ตั้รื่หรื่�อบั4ตั้รื่ของเจั�ามรื่ด้กที่�จัะม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ด้�งน��- บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้จัากบั*ด้ามารื่ด้าที่�สมรื่สก�นก.บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้จัากบั*ด้ามารื่ด้าสมรื่สก�น บั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้ามารื่ด้าน��น รื่วมถ1งกรื่ณ�บั4ตั้รื่เก*ด้ภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�การื่สมรื่สส*�นส4ด้ลง ก-เป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้าด้�วยข.บั4ตั้รื่ที่�เก*ด้จัากการื่สมรื่สซึ่1งม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ให�เป0นโมฆะ เด้-กที่�เก*ด้รื่ะหว�างการื่สมรื่สน�� เป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้าคั.กรื่ณ�เด้-กที่�เก*ด้ในรื่ะหว�างที่�มารื่ด้าเด้-กสมรื่สซึ่�อน และกรื่ณ�เด้-กที่�เก*ด้จัากหญ*งที่�ฝ่=าฝ่Cนข�อห�ามโด้ยเก*ด้ภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�ว�นที่�การื่สมรื่สก�บัสาม�คันเด้*มส*�นส4ด้ลง ที่��ง 2 กรื่ณ�น�� เด้-กที่�เก*ด้มาเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของสาม�คันใหม�ง.กรื่ณ�บั*ด้ามารื่ด้าสมรื่สก�นในภายหล�ง การื่เป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายม�ผลน�บัแตั้�ว�นสมรื่ส- บั4ตั้รื่ที่�บั*ด้าจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเป0นบั4ตั้รื่เป0นกรื่ณ�ที่�บั*ด้ามารื่ด้าอย3�ก*นด้�วยก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยา แตั้�ไม�ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สตั้ามกฎหมาย เม�อบั*ด้าจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเป0นบั4ตั้รื่ตั้ามที่�กฎหมายก+าหนด้แล�ว เด้-กน��นย�อมเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายน�บัแตั้�ว�นจัด้ที่ะเบั�ยน- บั4ตั้รื่ที่�ศาลม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าเป0นบั4ตั้รื่ของบั*ด้าก�อนบั*ด้าตั้ายกรื่ณ�น��อาจัเป0นเรื่�องที่�บั*ด้ารื่�องขอจัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ แตั้�ฝ่=ายเด้-กคั�ด้คั�านจั1งตั้�องเสนอคัด้�ส3�ศาล และกรื่ณ�ที่�ฝ่=ายเด้-กฟ้;องของให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ ซึ่1งการื่ม�ผลเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายม�ผลน�บัแตั้�ว�นที่�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้- บั4ตั้รื่นอกกฎหมายที่�บั*ด้ารื่�บัรื่อง ( ซึ่1งการื่รื่�บัรื่องน��นม�หลายกรื่ณ� )

Page 76: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ให�ถ�อว�าเป0นผ3�ส�บัส�นด้านเหม�อนก�บับั4ตั้รื่- บั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มให�ถ�อว�าเป0นผ3�ส�บัส�นด้าน เหม�อนก�บับั4ตั้รื่ที่�ช้อบัด้�วยกฎหมาย- บั4ตั้รื่ที่�ม�การื่ฟ้;องภายในอาย4คัวามมรื่ด้กให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ และศาลพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายเป0นกรื่ณ�ที่�ฟ้;องขอให�รื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมาย ซึ่1งกว�าศาลจัะพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าเป0นบั4ตั้รื่ที่�ช้อบัด้�วยกฎหมาย ก-อาจัเป0นเวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้ายแล�ว ด้�งน��นขณะที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมาย แม�ขณะที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาจัะล�วงเลยอาย4คัวามมรื่ด้กหรื่�อเจั�ามรื่ด้กตั้ายไปแล�วก-ตั้าม บั4ตั้รื่น��นม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กในฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม2.บั*ด้ามารื่ด้าบั*ด้ามารื่ด้าของเจั�ามรื่ด้ก หมายถ1งผ3�ให�ก+าเน*ด้บั4ตั้รื่น�นเอง ส+าหรื่�บัมารื่ด้าย�อมเป0นมารื่ด้าช้อบัด้�วยกฎหมายของบั4ตั้รื่เสมอ แตั้�ส+าหรื่�บับั*ด้า บั*ด้าที่�ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั4ตั้รื่ ( เช้�น บั*ด้าที่�สมรื่สก�บัมารื่ด้า บั*ด้าที่�จัด้ที่ะเบั�ยนรื่�บัเด้-กเป0นบั4ตั้รื่ บั*ด้าที่�ศาลพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าเจั�ามรื่ด้กเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้า ) ย�อมม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กบั4ตั้รื่ แม�ว�าบั4ตั้รื่จัะเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มของบั4คัคัลอ�นก-ตั้าม และอ�กกรื่ณ�หน1งรื่ะหว�างผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มก�บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม ในเรื่�องมรื่ด้กไม�ถ�อว�าผ3�รื่ �บับั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มเป0น บั*ด้า“

มารื่ด้า ของบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม “ ( ไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มได้� ) กฎหมายให�ส*ที่ธ*เพิ่�ยง ให�ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นของตั้นที่�ให�ไว�คั�นจัากกองมรื่ด้กได้� ถ�าบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มไม�ม�คั3�สมรื่สหรื่�อผ3�ส�บัส�นด้าน3.พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�น พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�นของเจั�ามรื่ด้ก ส*ที่ธ*ในการื่รื่�บัมรื่ด้กน��นหากม�ที่ายาที่ล+าด้�บัก�อนที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าย�อมไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก และนอกจัากน��ย�งไม�รื่วมถ1งบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มที่�บั*ด้ามารื่ด้าของตั้นได้�รื่�บัเป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่มที่�บั*ด้ามารื่ด้าของตั้นรื่�บัไว�เป0นบั4ตั้รื่บั4ญธรื่รื่ม4. พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าเด้�ยวก�นคั�อ พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าเด้�ยวก�นแตั้�คันละมารื่ด้า หรื่�อพิ่�น�องรื่�วมมารื่ด้าเด้�ยวก�นแตั้�คันละบั*ด้า ที่ายาที่ล+าด้�บัน��จัะม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กได้�ก-

Page 77: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ตั้�อเม�อไม�ม�ที่ายาที่ล+าด้�บั 3

5.ป3= ย�า ตั้า ยายป3=ย�า คั�อ บั*ด้ามารื่ด้าของบั*ด้าเจั�ามรื่ด้ก ส�วนตั้ายาย คั�อ บั*ด้ามารื่ด้าของมารื่ด้าเจั�ามรื่ด้ก 6.ล4ง ป;า น�า อา ล4งป;า คั�อ พิ่�ช้ายหรื่�อพิ่�สาวของบั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าของเจั�ามรื่ด้ก ส�วนน�าอา คั�อ น�องของมารื่ด้าหรื่�อน�องของบั*ด้าของเจั�ามรื่ด้ก ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) โด้ยล4งป;าน�าอาน��อาจัเป0นพิ่�น�องรื่�วมแตั้�บั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าของเจั�ามรื่ด้กก-ได้� - มาตั้รื่า 1630 ถ�าที่ายาที่ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นไม�ขาด้สาย ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ในล+าด้�บัหน1ง ๆ ด้�งมาตั้รื่า 1629 ที่ายาที่ล+าด้�บัถ�ด้ไปไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กไม�ใช้�บั�งคั�บักรื่ณ�เฉพิ่าะที่�ม�ผ3�ส�บัส�นด้านคันใด้ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�น ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) และบั*ด้ามารื่ด้าย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ในกรื่ณ�เช้�นน�� ให�บั*ด้ามารื่ด้าได้�ส�วนแบั�งเสม�อนว�าเป0นที่ายาที่ช้��นบั4ตั้รื่ อธ*บัาย วรื่รื่คั 1 เช้�น ก. ข. เป0นน�องช้ายเจั�ามรื่ด้ก ( เป0นที่ายาที่ล+าด้�บั 3 )

ส�วน คั. เป0นบั4ตั้รื่เจั�ามรื่ด้ก ( เป0นที่ายาที่ล+าด้�บั 1 ) แม� ก. และ ข. จัะเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม แตั้�ก-ไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก เพิ่รื่าะย�งม� คั. ซึ่1งเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มในล+าด้�บัก�อนที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�อธ*บัาย วรื่รื่คั 2 เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่ 3 คัน และบั*ด้ามรื่ด้าย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ขณะเจั�ามรื่ด้กตั้ายม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กคั*ด้เป0นเง*น 500,000 บัาที่ เช้�นน�� ตั้�องแบั�งมรื่ด้กออกเป0น 5 ส�วน ( ส�วนละ 100,000 บัาที่ ) โด้ยบั4ตั้รื่ได้�คันละ 100,000 บัาที่ และบั*ด้ามารื่ด้าได้�คันละ 100,000

บัาที่ แตั้�หากม�บั*ด้าคันเด้�ยวโด้ยมารื่ด้าเส�ยช้�ว*ตั้แล�ว ตั้�องแบั�งมรื่ด้กเป0น 4

ส�วน โด้ยบั4ตั้รื่ได้�คันละ 1 ส�วน และบั*ด้าได้� 1 ส�วน - มาตั้รื่า 1631 รื่ะหว�างผ3�ส�บัส�นด้านตั้�างช้��นก�น บั4ตั้รื่ของเจั�ามรื่ด้กของเจั�ามรื่ด้กช้��นสน*ที่ที่�ส4ด้เที่�าน��น ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ผ3�ส�บัส�นด้านช้��นถ�ด้ไปจัะรื่�บัมรื่ด้กได้�ก-อาศ�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�อธ*บัาย ผ3�ส�บัส�นด้าน หมายถ1ง ล3ก หลาน เหลน ล��อ เป0นตั้�น โด้ยผ3�ส�บัส�นด้านของเจั�ามรื่ด้กในช้��นที่�สน*ที่ที่�ส4ด้เที่�าน��นที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก เช้�น ก. เจั�ามรื่ด้กม�ที่รื่�พิ่ย%ส*น 400,000 บัาที่ ก. ม�บั4ตั้รื่คั�อ ข. คั. และ ข. ม�บั4ตั้รื่คั�อ ง. โด้ย ข. ตั้ายก�อนเจั�ามรื่ด้ก ด้�งน�� เม�อ ก.ตั้าย

Page 78: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คั.ได้�รื่�บัส�วนแบั�ง 200,000 บัาที่ และ ง. ( เข�ามารื่�บัแที่นส�วนของ ข. ) รื่�บัส�วนแบั�ง 200,000 บัาที่ - มาตั้รื่า 1632 ภายใตั้�มาตั้รื่า 1629 วรื่รื่คัที่�าย การื่แบั�งส�วนแบั�งมรื่ด้กของที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มในล+าด้�บัญาตั้* เป0นไปตั้ามบัที่บั�ญญ�ตั้*ส�วน 1 ของหมวด้น��อธ*บัาย คั�อ ถ�าขณะที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*และคั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� การื่คั*ด้ส�วนแบั�งในมรื่ด้กของเจั�ามรื่ด้กตั้�องพิ่*จัารื่ณาแบั�งตั้ามหล�กเกณฑ์%และว*ธ�การื่ตั้ามมาตั้รื่า 1635 ( ว�าคั3�สมรื่สจัะได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าใด้ในกองมรื่ด้กที่��งหมด้ ) และเม�อคั*ด้ส�วนแบั�งของคั3�สมรื่สออกมาแล�ว ส�วนที่�เหล�อก-จัะเป0นส�วนแบั�งของที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้* และถ�าขณะเจั�ามรื่ด้กตั้ายไม�ม�คั3�สมรื่ส การื่แบั�งส�วนของที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มย�อมไม�ม�ป6ญหาในเรื่�องเก�ยวก�บัคั3�สมรื่ส ( พิ่*จัารื่ณาเพิ่�ยงมาตั้รื่า 1633 , 1634 เที่�าน��น ) - มาตั้รื่า 1633 ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มล+าด้�บัเด้�ยวก�น ในล+าด้�บัหน1ง ๆ ในมาตั้รื่า 1629 น��น ได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าก�น - มาตั้รื่า 1634 รื่ะหว�างผ3�ส�บัส�นด้านที่�รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นของสายหน1ง ๆ ให�รื่�บัส�วนแบั�งมรื่ด้ก ด้�งน��1.ถ�าม�ผ3�ส�บัส�นด้านตั้�างช้��นก�น บั4ตั้รื่ผ3�ตั้ายในช้��นที่�สน*ที่ที่�ส4ด้เที่�าน��นม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ส�วนช้��นถ�ด้ไปจัะรื่�บัมรื่ด้กได้�โด้ยอาศ�ยส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�2.ผ3�ส�บัส�นด้านช้��นเด้�ยวก�น รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าก�น3.ในช้��นหน1งม�ผ3�ส�บัส�นด้านคันเด้�ยว ผ3�น� �นม�ส*ที่ธ*รื่�บัส�วนแบั�งที่��งหมด้อธ*บัาย มาตั้รื่าน��เป0นเรื่�องรื่ะหว�างผ3�ส�บัส�นด้านที่�รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�น ว�าในส�วนแบั�งของแตั้�ละรื่ายซึ่1งผ3�ส�บัส�นด้านได้�เข�ามาแที่นที่�ที่ายาที่ผ3�จัะม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของเจั�ามรื่ด้กน��น จัะได้�รื่�บัส�วนแบั�งในมรื่ด้กอย�างไรื่ ซึ่1งสามารื่ถยกตั้�วอย�างให�ด้3ได้�ด้�งน��1.เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่คั�อ ข. ตั้�อมา ข. ม�บั4ตั้รื่คั�อ คั. และ คั. ม�บั4ตั้รื่คั�อ ง.

โด้ย ข. ตั้ายก�อนเจั�ามรื่ด้ก ( ซึ่1งถ�า ข. ม�ช้�ว*ตั้อย3� ข. จัะม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กในฐานะที่ายาที่ช้��นบั4ตั้รื่ ) ด้�งน�� คั. ม�ส*ที่ธ*ในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก โด้ย ง.

ไม�ม�ส*ที่ธ*ในมรื่ด้กเว�นแตั้�โด้ยการื่รื่�บัแที่นที่� คั. เที่�าน��น2.เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่คั�อ ข. คั. ตั้�อมา ข. ม�บั4ตั้รื่คั�อ ง. จั. ตั้�อมา ง. ม�บั4ตั้รื่คั�อ บั. และ จั. ม�บั4ตั้รื่คั�อ อ. ปรื่ากฏิว�า ข. ตั้ายก�อนเจั�า

Page 79: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

มรื่ด้ก เจั�ามรื่ด้กม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก 1,000,000 บัาที่ ด้�งน�� เจั�ามรื่ด้กม�ที่ายาที่ 2

สาย คั�อ สาย ข. ก�บัสาย คั. ( แบั�งสายละ 500,000 บัาที่ ) ส�วนแบั�งมรื่ด้กคั�อ สาย ข. เม�อ ข. ตั้ายก�อนเจั�ามรื่ด้ก ง.

และ จั. ซึ่1งเป0นบั4ตั้รื่ของ ข. จั1งได้�รื่�บัมรื่ด้กในส�วนของ ข. คันละ 250,000 บัาที่ ส�วนในสายของ คั. น��นไม�ม�ป6ญหาอะไรื่ เพิ่รื่าะ คั. เป0นที่ายาที่ของเจั�ามรื่ด้กที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� 3.เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่ 2 คันคั�อ ก. ข. และ ก. ม�บั4ตั้รื่คั�อ คั. ปรื่ากฏิว�า ก.

ตั้ายไปก�อนเจั�ามรื่ด้ก เจั�ามรื่ด้กม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก 500,000 บัาที่ ด้�งน�� สาย ก. ก�บัสาย ข. ( แบั�งสายละ 250,000 บัาที่ ) ส�วนแบั�งมรื่ด้กคั�อ สาย ก. เม�อ ก. ตั้ายก�อนเจั�ามรื่ด้ก คั. ซึ่1งเป0นบั4ตั้รื่ของ ก. จั1งได้�รื่�บัมรื่ด้กในส�วนของ ก. ไปคันเด้�ยว ส�วนในสายของ ข. น��นไม�ม�ป6ญหาอะไรื่ เพิ่รื่าะ ข. เป0นที่ายาที่ของเจั�ามรื่ด้กที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� - มาตั้รื่า 1635 ล+าด้�บัและส�วนแบั�งของคั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� เป0นด้�งน��1.ถ�าที่ายาที่มาตั้รื่า 1629 ( 1 ) ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) คั3�สมรื่สรื่�บัส�วนแบั�งเสม�อนที่ายาที่ช้��นบั4ตั้รื่2.ถ�าม�ที่ายาที่มาตั้รื่า 1629 ( 3 ) และย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� หรื่�อไม�ม�ที่ายาที่มาตั้รื่า 1629 ( 1 ) แตั้�ม�ที่ายาที่มาตั้รื่า1629 ( 2 ) ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) คั3�สมรื่สได้�รื่�บัส�วนแบั�งก1งหน1ง3.ถ�าม�ที่ายาที่มาตั้รื่า 1629 ( 4 ) หรื่�อ ( 6 ) และย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� หรื่�อม�ที่ายาที่มาตั้รื่า ( 5 ) ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) คั3�สมรื่สรื่�บัส�วนแบั�ง 2 ใน 34.ถ�าไม�ม�ที่ายาที่มาตั้รื่า 1629 คั3�สมรื่สรื่�บัมรื่ด้กที่��งหมด้อธ*บัาย ล+าด้�บัและส�วนแบั�งของคั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� เป0นด้�งน��1.ถ�าผ3�ส�บัส�นด้านย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) คั3�สมรื่สรื่�บัส�วนแบั�งเสม�อนที่ายาที่ช้��นบั4ตั้รื่เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�ภรื่*ยา และบั4ตั้รื่ 3 คัน ด้�งน�� ถ�อว�าภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*ในมรื่ด้กเที่�าก�บับั4ตั้รื่ 1 คัน ถ�าที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กม� 40,000 บัาที่บั4ตั้รื่ 3 คัน ได้�คันละ 10,000 บัาที่ ส�วนภรื่*ยาได้� 10,000 บัาที่ 2.ถ�าม�พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�นและย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� หรื่�อไม�ม�ผ3�ส�บัส�นด้านแตั้�ม�บั*ด้ามารื่ด้า( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) คั3�สมรื่สได้�รื่�บัส�วนแบั�งก1งหน1ง

Page 80: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เช้�น เจั�ามรื่ด้กไม�ม�ผ3�ส�บัส�นด้าน แตั้�บั*ด้ามารื่ด้าย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� และภรื่*ยาย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ถ�าเจั�ามรื่ด้กม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก 1,000,000 บัาที่ด้�งน�� คั3�สมรื่สรื่�บัมรื่ด้กไป 500,000 บัาที่ ส�วนบั*ด้าได้� 250,000 บัาที่ และมารื่ด้าได้� 250,000 บัาที่ 3.ถ�าม�พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าเด้�ยวก�น หรื่�อล4งป;าน�าอา และย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�หรื่�อม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่� หรื่�อม�ป3=ย�าตั้ายาย ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) คั3�สมรื่สรื่�บัส�วนแบั�ง 2 ใน 3เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�ภรื่*ยา ป3= และอา ที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ด้�งน�� ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*ซึ่1งม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กได้�แก� ป3= เที่�าน��น ( โด้ยป3=รื่�บัมรื่ด้กไป 1 ใน 3 ส�วน ) ส�วนภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*ในส�วนแบั�งมรื่ด้ก 2 ใน 3 ส�วน 4.ถ�าไม�ม�ที่ายาที่มาตั้รื่า 1629 คั3�สมรื่สรื่�บัมรื่ด้กที่��งหมด้หมายคัวามว�า ไม�ม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�เป0นญาตั้*ตั้ามมาตั้รื่า 1629 และที่��งไม�ม�ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่�ด้�วย - มาตั้รื่า 1636 ถ�าเจั�ามรื่ด้กที่�ม�ภรื่*ยาช้อบัด้�วยกฎหมาย ก�อนใช้� ปพิ่พิ่.

บัรื่รื่พิ่ 5 หลายคันย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ภรื่*ยาที่��งหมด้ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กตั้ามมาตั้รื่า 1635 แตั้�รื่ะหว�างก�นเอง ให�ภรื่*ยาน�อยรื่�บัมรื่ด้กก1งส�วนที่�ภรื่*ยาหลวงได้�รื่�บัอธ*บัาย เป0นกรื่ณ�ที่�ช้ายหญ*งสมรื่สก�นตั้��งแตั้�ใช้�กฎหมายล�กษณะผ�วเม�ย ที่�ใช้�บั�งคั�บัอย3�ก�อนว�นที่� 1 ตั้4ลาคัม พิ่.ศ. 2478 ซึ่1งสาม�ภรื่*ยาที่�สมรื่สก�นก�อนว�นด้�งกล�าว ไม�ตั้�องจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่ส ( ซึ่1งที่+าให�ฝ่=ายช้ายสามารื่ถม�ภรื่*ยาช้อบัด้�วยกฎหมายหลายคันก-ได้� ) รื่วมที่��งส*ที่ธ*และหน�าที่�อ�นเก*ด้แตั้�การื่น��นย�งคังใช้�ได้�ในป6จัจั4บั�น ที่+าให�ภรื่*ยาที่��งหมด้ของเจั�ามรื่ด้กม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กด้�วย เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�ภรื่*ยาก�อนใช้�บัที่บั�ญญ�ตั้*บัรื่รื่พิ่ 5 คั�อ เจั�ามรื่ด้กม�ภรื่*ยาหลวงคั�อ ก. และม�ภรื่*ยาน�อยคั�อ ข. คั. ง. และม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก 500,000 บัาที่ ด้�งน�� ภรื่*ยาหลวงได้� 2 ส�วน เที่�าก�บั 200,000 บัาที่ ส�วนภรื่*ยาน�อยได้� 1 ส�วน เที่�าก�บั 100,000 บัาที่ ( ว*ธ�คั*ด้ ให�คั*ด้จั+านวนส�วนก�อน โด้ยให�ภรื่*ยาน�อยคันละ 1 ส�วน และภรื่*ยาหลวง 2 ส�วน เช้�น ถ�าม�ภรื่*ยาน�อย 8 คัน ก- 8 ส�วน รื่วมก�บัภรื่*ยาหลวงอ�ก 2 ส�วน รื่วมแล�วที่��งหมด้ 10 ส�วน หล�งจัากน��นจั1งน��นจั+านวนส�วนด้�งกล�าวไปหารื่ก�บัจั+านวนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ) - มาตั้รื่า 1637 ถ�าคั3�สมรื่สฝ่=ายใด้ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%ตั้ามส�ญญาปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ ฝ่=ายน��นม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัเง*นที่��งหมด้ แตั้�ตั้�องเอาจั+านวนเบั��ยปรื่ะก�นเที่�าที่�

Page 81: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พิ่*ส3จัน%ได้�ว�าส3งกว�าจั+านวนเง*นที่�ผ3�ตั้ายใช้�ส�งเบั��ยปรื่ะก�นได้�ตั้ามรื่ายได้�หรื่�อฐานะของตั้นปกตั้*ไปช้ด้ใช้�ส*นเด้*มของคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายหน1ง หรื่�อส*นสมรื่ส ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )โด้ยจั+านวนเบั��ยปรื่ะก�นตั้�องไม�เก*นจั+านวนเง*นที่�ผ3�รื่ �บัปรื่ะก�นภ�ยได้�ช้+ารื่ะให�- มาตั้รื่า 1638 เม�อคั3�สมรื่สที่��ง 2 ฝ่=าย ลงที่4นออกเง*นที่+าส�ญญา และตั้ามส�ญญาน��นที่��ง 2 ฝ่=ายได้�รื่�บัเง*นปBขณะม�ช้�ว*ตั้อย3� และเม�อฝ่=ายใด้ตั้าย ฝ่=ายที่�ม�ช้�ว*ตั้อย3�ได้�รื่�บัเง*นปBตั้�อไปตั้ลอด้อาย4 ฝ่=ายม�ช้�ว*ตั้อย3�ตั้�องช้ด้ใช้�ส*นเด้*มของอ�กฝ่=ายหน1ง หรื่�อส*นสมรื่ส ( แล�วแตั้�กรื่ณ� อย3�ที่�ว�าได้�เอาเง*นส*นเด้*มหรื่�อส*นสมรื่ส ไปใช้�ในการื่ลงที่4น ) และเง*นที่�ใช้�น�� ให�ช้ด้ใช้�เที่�าเง*นที่�ผ3�จั�ายเง*นรื่ายปBจัะเรื่�ยกให�ใช้�เพิ่*มข1�นพิ่*เศษ เพิ่�อผ3�จั�ายจัะได้�จั�ายเง*นรื่ายปBให�แก�คั3�สมรื่สฝ่=ายที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�ตั้�อไปอธ*บัาย กรื่ณ�ที่�คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�อาจัได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากเง*นปรื่ะก�นช้�ว*ตั้หรื่�อเง*นปB ( หากม� ) ตั้ามมาตั้รื่า 1637 , 1638 ม�ด้�งน��1.การื่รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากเง*นจัากเง*นตั้ามส�ญญาปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ในมาตั้รื่า 1637 เป0นกรื่ณ�ที่�คั3�สมรื่สฝ่=ายที่�ตั้ายได้�ที่+าส�ญญาปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ไว� โด้ยรื่ะบั4ให�ฝ่=ายที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�เป0นผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%จัากส�ญญาปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ ซึ่1งแยกพิ่*จัารื่ณาได้�ด้�งน�� - ฝ่=ายที่�ม�ช้�ว*ตั้อย3�ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%ที่��งหมด้ ไม�ถ�อว�าเง*นด้�งกล�าวเป0นกองมรื่ด้กที่�จัะตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่- กรื่ณ�ผ3�ตั้ายส�งเง*นเบั��ยปรื่ะก�นภ�ยส3งกว�ารื่ายได้�หรื่�อฐานะของตั้นคั3�สมรื่สตั้�องเอาเง*นที่�ส3งกว�าจั+านวนปกตั้* ( ตั้ามรื่ายได้�หรื่�อฐานะ ) ไปใช้�แก�ส*นส�วนตั้�วหรื่�อส*นสมรื่ส ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- จั+านวนเบั��ยปรื่ะก�นภ�ยที่�ส�งคั�นตั้�องไม�เก*นจั+านวนที่�ผ3�รื่ �บัปรื่ะก�นภ�ยช้+ารื่ะให�2.การื่รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากเง*นปBในมาตั้รื่า 1638 เป0นกรื่ณ�ที่�คั3�สมรื่สที่+าส�ญญาก�บับั4คัลอ�นเพิ่�อให�ได้�เง*นปBมาเล��ยงช้�พิ่เป0นรื่ายปBจันกว�าจัะถ1งคัวามตั้าย ซึ่1งแยกพิ่*จัารื่ณาได้�ด้�งน��- ได้�ม�การื่ที่+าส�ญญาจั�ายเง*นปBหรื่�อเบั��ยเล��ยงช้�พิ่ตั้�องปรื่ากฏิว�า คั3�สมรื่สที่��ง 2 ฝ่=าย ได้�ลงที่4นออกเง*นให�แก�คั3�ส�ญญาอ�กฝ่=ายหน1ง เพิ่�อให�จั�ายเง*นปBหรื่�อเบั��ยเล��ยงช้�พิ่ให�แก�คั3�สมรื่สน��น- คั3�สมรื่สฝ่=ายที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�จัะได้�รื่�บัเง*นตั้ลอด้ปB เม�อได้�ลงที่4นออกเง*นด้�ง

Page 82: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กล�าว และได้�ม�ส�ญญาก�นก�บัฝ่=ายที่�รื่ �บัส�ญญาว�า ก.คั3�สมรื่สจัะตั้�องได้�รื่�บัเง*นปBในขณะที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�รื่ �วมก�น และข.ฝ่=ายที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�จัะได้�รื่�บัเง*นปBตั้ลอด้ช้�ว*ตั้กล�าวคั�อ หากคั3�สมรื่สฝ่=ายหน1งตั้าย ฝ่=ายที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�จัะได้�รื่�บัเง*นปBตั้�อไปตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ กรื่ณ�เช้�นน��หากผ3�รื่�บัส�ญญาจั�ายเง*นเป0นรื่ายปBเรื่�ยกเง*นเพิ่*มเป0นพิ่*เศษเป0นจั+านวนเที่�าใด้ เพิ่�อจั�ายให�คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�ตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ คั3�สมรื่สฝ่=ายที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�ก-ตั้�องช้ด้ใช้�ส*นส�วนตั้�วของอ�กฝ่=ายหรื่�อส*นสมรื่ส ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ซึ่1งเม�อช้ด้ใช้�แล�ว ส�วนของผ3�ตั้ายย�อมกลายเป0นมรื่ด้กที่�จัะตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่ตั้�อไป เช้�น ก. ข. สาม�ภรื่*ยาได้�ที่+าส�ญญาก�บับัรื่*ษ�ที่ผ3�รื่ �บัส�ญญา ว�าให�จั�ายเง*นรื่ายปBแก� ก. ข. ไปตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ โด้ย ก. ข. จั�ายเง*นให�บัรื่*ษ�ที่ 200,000 บัาที่ เพิ่�อให�บัรื่*ษ�ที่จั�ายเง*นให� ก. ข. ปBละ 20,000 บัาที่ ตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ และหาก ก. หรื่�อ ข. ตั้าย ก-ตั้�องจั�ายให�ฝ่=ายม�ช้�ว*ตั้อย3�ตั้�อไปจันตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ โด้ยบัรื่*ษ�ที่จัะตั้�องเรื่�ยกเง*นเพิ่*มอ�ก 30,000 บัาที่ ด้�งน�� ถ�า ก. ตั้ายลง ข. ตั้�องจั�ายเพิ่*มอ�ก 30,000 บัาที่ ( ตั้ามส�ญญา ) ซึ่1งเง*น 30,000 บัาที่น�� ข. ตั้�องช้ด้ใช้�ส*นส�วนตั้�วหรื่�อส*นสมรื่ส ( แล�วแตั้�ว�าได้�เอาส*นส�วนตั้�วหรื่�อส*นสมรื่สไปใช้� ) และเง*นที่�ช้ด้ใช้�ไปน��นให�เป0นมรื่ด้กตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่ตั้�อไป

 

หน�วยที่� 10 การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�

- การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่� หมายถ1ง การื่ที่�ผ3�ส�บัส�นด้านของผ3�ม�ส*ที่ธ*จัะได้�รื่�บัมรื่ด้กเข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ผ3�ม�ส*ที่ธ* ซึ่1งได้�ตั้ายหรื่�อถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กก�อนเจั�ามรื่ด้กตั้าย เพิ่�ยงเที่�าที่�ผ3�ม�ส*ที่ธ*น��นจัะพิ่1งได้�รื่�บั และการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นน��จัะม�ได้�แตั้�เฉพิ่าะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มเที่�าน��น- บั4คัคัลซึ่1งจัะถ3กรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในกฎหมายม� 4 ล+าด้�บั คั�อ ผ3�ส�บัส�นด้าน พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�น พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าเด้�ยวก�น ล4ง ป;า น�า อา

Page 83: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�จัะเก*ด้ข1�นได้�เม�อบั4คัคัลซึ่1งจัะถ3กรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ตั้ายหรื่�อถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กก�อนเจั�ามรื่ด้กตั้าย- การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�โด้ยเหตั้4แห�งการื่ตั้าย หมายถ1ง การื่ตั้ายโด้ยธรื่รื่มช้าตั้* และการื่ตั้ายตั้ามกฎหมาย โด้ยถ3กศาลส�งให�เป0นคันสาบัส3ญด้�วย- การื่ถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กซึ่1งจัะที่+าให�ม�การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ได้�น��น ตั้�องเป0นการื่ถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กก�อนเจั�ามรื่ด้กตั้าย- ผ3�ม�ส*ที่ธ*เข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ได้�ม�เพิ่�ยงผ3�ส�บัส�นด้านเที่�าน��น และตั้�องเป0นผ3�ส�บัส�นด้านที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กด้�วย ส�วนผ3�บั4พิ่การื่�หาม�ส*ที่ธ*เข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�แตั้�อย�างใด้ไม�- ผ3�ส�บัส�นด้านที่�จัะเข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ได้�จัะตั้�องม�ส*ที่ธ*บัรื่*บั3รื่ณ% คั�อ ม�สภาพิ่บั4คัคัลอย3�ในขณะที่�เจั�ามรื่ด้กถ1งแก�คัวามตั้าย และรื่วมที่��งเด้-กที่�เก*ด้มารื่อด้เป0นที่ารื่กอย3�ภายใน 310 ว�น น�บัแตั้�เวลาที่�เจั�ามรื่ด้กถ1งแก�คัวามตั้าย และบั4คัคัลด้�งกล�าวจัะตั้�องไม�เป0นผ3�เส�ยส*ที่ธ*ในการื่รื่�บัมรื่ด้กปรื่ะการื่ใด้ปรื่ะการื่หน1ง แตั้�การื่ที่�บั4คัคัลใด้สละมรื่ด้กของบั4คัคัลอ�กบั4คัคัลหน1งน��น ไม�ตั้�ด้ส*ที่ธ*ของผ3�สละที่�จัะรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�บั4คัคัลอ�กคันหน1งน��นในการื่ส�บัมรื่ด้กของบั4คัคัลอ�น- ผ3�ส�บัส�นด้านรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ได้�เฉพิ่าะส�วนแบั�งของบั4คัคัลเป0นรื่าย ๆ ส�บัตั้�อก�นไปจันหมด้สาย และในผ3�ส�บัส�นด้านช้��นเด้�ยวก�นได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าก�น ถ�าช้��นหน1งม�ผ3�ส�บัส�นด้านคันเด้�ยว ผ3�ส�บัส�นด้านคันน��นม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัส�วนแบั�งที่��งหมด้

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1639 ถ�าบั4คัคัลที่�จัะเป0นที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 (

1 ) , ( 3 ) , ( 4 ) , ( 6 ) ตั้ายหรื่�อถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้ก ก�อนที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ถ�าบั4คัคัลน��นม�ผ3�ส�บัส�นด้าน ก-ให�ผ3�ส�บัส�นด้านรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่� โด้ยให�ม�การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นเฉพิ่าะส�วนแบั�งของบั4คัคัลเป0นรื่าย ๆ ส�บัตั้�อก�นเช้�นน��ไปจันหมด้สาย อธ*บัาย - ที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 ( 1 ) คั�อ ผ3�ส�บัส�นด้าน

Page 84: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- ที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 ( 3 ) คั�อ พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�น- ที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 ( 4 ) คั�อ พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้าหรื่�อมารื่ด้าเด้�ยวก�น- ที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 ( 6 ) คั�อ ล4ง ป;า น�า อาเช้�น ก. เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่คั�อ ข. คั. ตั้�อมา ข. ม�บั4ตั้รื่คั�อ ง. จั.

ข. ตั้ายก�อน ก. เจั�ามรื่ด้ก ด้�งน�� เม�อ ก. ตั้าย ข. และ คั. เป0นที่ายาที่ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้ก แตั้�เน�องจัาก ข. ตั้ายก�อน ก เช้�นน�� ง. และ จั. จั1งเป0นผ3�ที่�เข�ามาใช้�ส*ที่ธ*แที่นที่�ในส�วนของ ข.

อธ*บัาย การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในมาตั้รื่า 1639 น�� เป0นการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในล+าด้�บัช้��นหน1งช้��นใด้เที่�าน��น ส�วนการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในมาตั้รื่า 1630

เป0นการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ตั้�างล+าด้�บัช้��นก�น - มาตั้รื่า 1640 บั4คัคัลใด้ถ3กถ�อว�าถ1งแก�คัวามตั้าย ( ตั้ามมาตั้รื่า 62 ) ให�ม�การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นได้�อธ*บัาย มาตั้รื่า 62 บั4คัคัลที่�ศาลส�งให�คันสาบัส3ญถ1งแก�คัวามตั้าย ( ซึ่1งในที่างกฎหมายถ�อว�าตั้ายแล�ว ) เป0นกรื่ณ�จัากบั4คัคัลน��นที่�อย3�ไปโด้ยไม�ม�ใคัรื่ที่รื่าบัว�าอย3�หรื่�อตั้ายเป0นเวลา 7 ปB หรื่�อตั้กอย3�ในเหตั้4การื่ณ%พิ่*เศษ เม�อเหตั้4น��นส*�นไปแล�ว 3 ปB ย�งไม�ม�ใคัรื่ที่รื่าบัว�าอย3�หรื่�อตั้าย- มาตั้รื่า 1641 ถ�าบั4คัคัลที่�จัะเป0นที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 (

2 ) , ( 5 ) ตั้ายหรื่�อถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้ก ก�อนที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ถ�าที่ายาที่ล+าด้�บัเด้�ยวก�นย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ก-ให�ส�วนแบั�งที่��งหมด้ตั้กแก�ที่ายาที่น��นเที่�าน��น โด้ยไม�ให�ม�การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นตั้�อไปอธ*บัาย - กฎหมายป;องก�นการื่ซึ่+�าซึ่�อนในเรื่�องส*ที่ธ*ของที่ายาที่ในล+าด้�บัถ�ด้ไป จั1งบั�ญญ�ตั้*มาตั้รื่า 1641 ข1�น- ที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 ( 2 ) คั�อ บั*ด้ามารื่ด้า- ที่ายาที่ตั้ามมาตั้รื่า 1629 ( 5 ) คั�อ ป3= ย�า ตั้า ยาย

Page 85: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เช้�น บั*ด้าและมารื่ด้าม�บั4ตั้รื่ 1 คัน คั�อ ข. หล�งจัากน��นบั*ด้ามารื่ด้าเส�ยช้�ว*ตั้ และตั้�อมา ข. เจั�ามรื่ด้กได้�ตั้ายลงและ ข. ไม�ม�บั4ตั้รื่ ด้�งน�� เม�อ ข. ตั้ายลง ที่ายาที่ล+าด้�บัแรื่กส4ด้คั�อบั4ตั้รื่ แตั้�เน�องจัาก ข. ไม�ม�บั4ตั้รื่ ที่ายาที่ล+าด้�บัตั้�อมาคั�อบั*ด้ามารื่ด้า แตั้�เน�องจัากบั*ด้ามารื่ด้าเส�ยช้�ว*ตั้แล�ว ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่�จั1งเป0นผ3�ส�บัส�นด้านของบั*ด้ามารื่ด้า ซึ่1งก-คั�อ ข. ( เจั�ามรื่ด้ก ) น�นเอง ซึ่1งเป0นการื่ซึ่+�าซึ่�อนก�น - มาตั้รื่า 1642 การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นน��น ให�ใช้�บั�งคั�บัเฉพิ่าะในรื่ะหว�างที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มอธ*บัาย น�นคั�อ การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในมาตั้รื่า 1639 ให�ใช้�เฉพิ่าะในรื่ะหว�างที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มในล+าด้�บัช้��นใด้ช้��นหน1งของ 6

ช้��นน��น

- มาตั้รื่า 1643 ส*ที่ธ*ที่�จัะรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นน��นม�ได้�เฉพิ่าะผ3�ส�บัส�นด้านโด้ยตั้รื่ง ผ3�บั4พิ่การื่�ไม�ม�ส*ที่ธ*อธ*บัาย การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในมาตั้รื่า 1639 ( การื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ก�นของที่ายาที่ในล+าด้�บัช้��นใด้ช้��นหน1ง ) ม�ได้�เฉพิ่าะผ3�ส�บัส�นด้านโด้ยตั้รื่งเที่�าน��นซึ่1งผ3�ส�บัส�นด้านช้��นใด้ก-ตั้ามไม�ว�าจัะเป0นบั4ตั้รื่ หลาน เหลน ล��อ ตั้ลอด้ไปจันส*�นสายโลห*ตั้น��น ๆ อาจัเข�ามารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ได้�ที่��งส*�นข1�นอย3�ก�บัว�าในการื่ตั้ายของเจั�ามรื่ด้กคัรื่��งน��น ผ3�ส�บัส�นด้านคันใด้หรื่�อช้��นใด้จัะเป0นผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้ก ซึ่1งก-ตั้�องพิ่*จัารื่ณาเป0นรื่าย ๆ ไป - มาตั้รื่า 1644 ผ3�ส�บัส�นด้านจัะรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ได้� ก-ตั้�อเม�อม�ส*ที่ธ*บัรื่*บั3รื่ณ%ในการื่รื่�บัมรื่ด้กอธ*บัาย หล�กเกณฑ์%ในการื่พิ่*จัารื่ณาเก�ยวก�บัการื่ที่�ตั้�องม�ส*ที่ธ*บัรื่*บั3รื่ณ%ในการื่รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ของผ3�ส�บัส�นด้าน ม� 2 ปรื่ะการื่ คั�อ1.ตั้�องม�สภาพิ่บั4คัคัล หรื่�อสามารื่ถม�ส*ที่ธ*ได้�ตั้ามมาตั้รื่า 15

มาตั้รื่า 15 สภาพิ่บั4คัคัลเรื่*มตั้��งแตั้�คัลอด้แล�วอย3�รื่อด้เป0นที่ารื่ก

Page 86: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

และส*�นส4ด้เม�อตั้าย รื่วมที่��งที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%มารื่ด้าก-สามารื่ถม�ส*ที่ธ*ตั้�าง ๆ ได้� หากว�าภายหล�งคัลอด้แล�วอย3�รื่อด้เป0นที่ารื่ก 2.ตั้�องไม�เป0นผ3�เส�ยส*ที่ธ*ในการื่รื่�บัมรื่ด้ก - ถ3กก+าจั�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้ก- ถ3กตั้�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้ก การื่ถ3กตั้�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้ก เป0นการื่กรื่ะที่+าของเจั�ามรื่ด้ก- การื่สละมรื่ด้ก- มาตั้รื่า 1645 การื่ที่�บั4คัคัลใด้สละมรื่ด้กของบั4คัคัลอ�กคันหน1ง ไม�ตั้�ด้ส*ที่ธ*ของผ3�สละที่�จัะรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�บั4คัคัลอ1นหน1งในการื่ส�บัมรื่ด้กบั4คัคัลอ�น อธ*บัาย เช้�น ก. ม�บั4ตั้รื่คั�อ ข. ตั้�อมา ข. ม�บั4ตั้รื่คั�อ คั. และ ข.

ตั้ายปB 2517 โด้ย คั. สละมรื่ด้กของ ข. ซึ่1งเป0นบั*ด้า ด้�งน�� ตั้�อมา ก. ตั้ายปB 2518 แตั้� ข. ซึ่1งเป0นบั4ตั้รื่ของ ก. ได้�ตั้ายไปก�อนแล�ว คั.

สามารื่ถเข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในส�วนของ ข. ได้� แม�ว�า คั. ได้�เคัยสละมรื่ด้กในคัรื่��งเม�อ ข. ตั้ายมาแล�ว คั. ก-ย�งม�ส*ที่ธ*ที่�จัะเข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ในส*ที่ธ*ของบั4คัคัลที่�ตั้นเคัยสละมรื่ด้กมาแล�วคั�อ ข. ได้�

หน�วยที่� 11 การื่เส�ยส*ที่ธ*ในมรื่ด้ก

- ที่ายาที่ซึ่1งจัะถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะเหตั้4ย�กย�ายหรื่�อปIด้บั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กน��น จัะตั้�องกรื่ะที่+าโด้ยฉ�อฉล หรื่�อรื่3 �อย3�ว�าตั้นที่+าให�เส�อมปรื่ะโยช้น%ของที่ายาที่คันอ�น และการื่ถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กเพิ่รื่าะเหตั้4น�� ใช้�บั�งคั�บัเฉพิ่าะก�บัที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มและผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะที่�วไปเที่�าน��น- บั4คัคัลซึ่1งเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะใด้ก-ตั้าม อาจัถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้�เพิ่รื่าะเหตั้4ปรื่ะพิ่ฤตั้*ตั้นไม�สมคัวรื่- ที่ายาที่ซึ่1งย�กย�ายหรื่�อปIด้บั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเที่�าส�วนที่�ตั้นจัะได้�หรื่�อมากกว�าน��น ตั้�องถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กเลย แตั้�ถ�าย�กย�าย

Page 87: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หรื่�อปIด้บั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กน�อยกว�าส�วนที่�ตั้นจัะได้� ตั้�องถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กเฉพิ่าะส�วนที่�ตั้นย�กย�ายหรื่�อปIด้บั�งไว� ซึ่1งหากที่ายาที่ผ3�ถ3กก+าจั�ด้น��นไม�ม�ผ3�ส�บัส�นด้าน มรื่ด้กส�วนของผ3�ถ3กก+าจั�ด้ก-ตั้�องน+าไปแบั�งให�แก�ที่ายาที่อ�นตั้ามส*ที่ธ*ที่�จัะได้�รื่�บั- การื่ถ3กก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วของที่ายาที่ผ3�ถ3กก+าจั�ด้ ผ3�ส�บัส�นด้านของที่ายาที่ผ3�ถ3กก+าจั�ด้น��นม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�หรื่�อส�บัมรื่ด้กได้� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- เจั�ามรื่ด้กอาจัถอนข�อก+าจั�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้� โด้ยให�อภ�ยเป0นลายล�กษณ%อ�กษรื่ แตั้�จัะที่+าได้�เฉพิ่าะกรื่ณ�ผ3�ถ3กก+าจั�ด้เพิ่รื่าะเหตั้4เป0นผ3�ไม�สมคัวรื่ ก�อนเจั�ามรื่ด้กตั้ายเที่�าน��น- เจั�ามรื่ด้กอาจัตั้�ด้ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มของตั้นม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้� ด้�วยการื่แสด้งเจัตั้นาช้�ด้แจั�งรื่ะบั4ที่ายาที่ผ3�ถ3กตั้�ด้ไว�ให�ช้�ด้เจันโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อที่+าเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� แตั้�การื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กน��นจั+าก�ด้เฉพิ่าะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มเที่�าน��น- หาด้เจั�ามรื่ด้กม*ได้�แสด้งเจัตั้นาตั้�ด้ที่ายาที่ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กโด้ยช้�ด้แจั�ง แตั้�ได้�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเส�ยที่��งหมด้แล�ว ตั้�องถ�อว�าที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มผ3�ที่�ม*ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากพิ่*น�ยกรื่รื่ม เป0นผ3�ถ3กตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้ก- การื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กม�ผลที่+าให�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มผ3�ถ3กตั้�ด้ส*ที่ธ*น��น ไม�ม�ฐานะเป0นที่ายาที่ที่�จัะม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กอ�กตั้�อไป ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กส�วนของที่ายาที่ผ3�ถ3กตั้�ด้ก-ตั้�องน+ามาแบั�งป6นให�แก�ที่ายาที่อ�นเจั�าของมรื่ด้กเที่�าน��น โด้ยผ3�ส�บัส�นด้านของผ3�ถ3กตั้�ด้ไม�ม�ส*ที่ธ*ส�บัมรื่ด้กหรื่�อรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�แตั้�อย�างใด้- เจั�ามรื่ด้กอาจัถอนการื่ตั้�ด้ที่ายาที่ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้� โด้ยที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเพิ่*กถอน ( หากการื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้�ที่+าไว�โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ) แตั้�หากการื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้�ที่+าเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� การื่ถอนการื่ตั้�ด้สามารื่ถที่+าโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อที่+าเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�ก-ได้�- ที่ายาที่ไม�ว�าจัะเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มก-

Page 88: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สละมรื่ด้กได้� แตั้�ผ3�สละมรื่ด้กจัะตั้�องม�คัวามสามารื่ถตั้ามกฎหมาย และจัะสละมรื่ด้กได้�ตั้�อเม�อเจั�ามรื่ด้กตั้ายแล�ว จัะสละมรื่ด้กล�วงหน�า หรื่�อสละมรื่ด้กแตั้�เพิ่�ยงบัางส�วนหรื่�อโด้ยม�เง�อนไข เง�อนเวลา ไม�ได้�- ในการื่สละมรื่ด้ก ผ3�สละตั้�องแสด้งเจัตั้นาช้�ด้แจั�งเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� หรื่�อที่+าเป0นส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวาม- การื่สละมรื่ด้กม�ผลย�อนหล�งไปถ1งเวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย โด้ยที่+าให�ผ3�สละไม�ม�ฐานะเป0นที่ายาที่อ�กตั้�อไป แตั้�ถ�าผ3�สละมรื่ด้กเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม การื่สละมรื่ด้กย�อมเป0นการื่เฉพิ่าะตั้�วที่ายาที่ผ3�สละ ผ3�ส�บัส�นด้านของผ3�สละจั1งส�บัมรื่ด้กได้�ตั้าส*ที่ธ*ของตั้นโด้ยได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าก�บัส�วนแบั�งที่�ผ3�สละจัะได้�รื่�บั ในที่างตั้รื่งก�นข�าม ถ�าผ3�สละมรื่ด้กเป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม ผ3�ส�บัส�นด้านของเขาไม�ม�ส*ที่ธ*ส�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก- ที่ายาที่ผ3�สละมรื่ด้กจัะถอนการื่สละมรื่ด้กที่�ตั้นได้�สละไปโด้ยสมบั3รื่ณ%แล�วไม�ได้� แตั้�ถ�าเป0นการื่สละมรื่ด้กโด้ยม�คั�าตั้อบัแที่น โด้ยที่ายาที่ผ3�สละได้�รื่3 �ว�าเป0นที่างให�เจั�าหน��ของตั้นเส�ยเปรื่�ยบั และผ3�ได้�ลาภงอกจัากการื่สละมรื่ด้กก-ได้�รื่1�งข�อเที่-จัจัรื่*งด้�งกล�าวน��นด้�วยในขณะที่�สละมรื่ด้ก เจั�าหน��ของผ3�สละย�อมม�ส*ที่ธ*รื่�องขอตั้�อศาลให�เพิ่*กถอนการื่สละมรื่ด้กน��นได้� ถ�าเป0นการื่สละมรื่ด้กโด้ยเสน�หา เพิ่�ยงแตั้�ที่ายาที่ผ3�สละมรื่ด้กเป0นผ3�รื่3 �ฝ่=ายเด้�ยวก-พิ่อแล�วที่�เจั�าหน��จัะขอให�เพิ่*กถอนได้�

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1605 ที่ายาที่คันใด้ย�กย�ายหรื่�อปIด้บั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก โด้ยฉ�อฉลหรื่�อรื่3 �ว�าที่+าให�เส�อมปรื่ะโยช้น%แก�ที่ายาที่คันอ�น ที่ายาที่คันน��นตั้�องถ3กก+าจั�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้กเลย แตั้�ถ�าย�กย�ายหรื่�อปIด้บั�งน�อยกว�าส�วนที่�ตั้นได้� ที่ายาที่คันน��นถ3กก+าจั�ด้เฉพิ่าะส�วนที่�ย�กย�ายหรื่�อปIด้บั�งน��นไม�ใช้�บั�งคั�บัแก�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ผ3�ตั้ายที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให�เฉพิ่าะส*งเฉพิ่าะอย�างในอ�นที่�จัะได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นอธ*บัาย เช้�น ผ3�ตั้ายม�บั4ตั้รื่ 3 คัน ม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กคั�อ แหวนเพิ่ช้รื่

Page 89: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1 วง รื่าคัา 50,000 บัาที่ และเง*นสด้อ�ก 10,000 บัาที่ ด้�งน�� ปกตั้*แล�วบั4ตั้รื่ที่��งสามม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กคันละ 20,000 บัาที่ แตั้�ถ�าบั4ตั้รื่คันแรื่กย�กย�ายเอาแหวนเพิ่ช้รื่ไป และคันที่�สองเอาเง*นสด้ไป เช้�นน�� บั4ตั้รื่คันแรื่กจัะถ3กก+าจั�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้กเลย ( เพิ่รื่าะแหวนม�รื่าคัามากกว�าส�วนที่�ตั้นจัะได้�รื่�บั ) ส�วนบั4ตั้รื่คันที่�สองม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บั 10,000 บัาที่ ( เพิ่รื่าะถ3กก+าจั�ด้เพิ่�ยงเที่�าส�วนที่�ย�กย�าย ) และบั4ตั้รื่คันที่�สามม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บั 50,000 บัาที่ - มาตั้รื่า 1606 บั4คัคัลที่�ถ3กก+าจั�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้ก ฐานเป0นผ3�ไม�สมคัวรื่ คั�อ1.ผ3�ตั้�องคั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�า เจัตั้นากรื่ะที่+าหรื่�อพิ่ยายามกรื่ะที่+าให�เจั�ามรื่ด้กหรื่�อผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กก�อนตั้นถ1งแก�คัวามตั้าย โด้ยม*ช้อบั 2.เป0นผ3�ฟ้;องเจั�ามรื่ด้กว�าที่+าคัวามผ*ด้โที่ษปรื่ะหารื่ช้�ว*ตั้ และตั้นเองกล�บัถ3กพิ่*พิ่ากษาม�คัวามผ*ด้ฐานแจั�งคัวามเที่-จั 3.ผ3�รื่3 �ว�าเจั�ามรื่ด้กถ3กฆ�าโด้ยเจัตั้นา แตั้�ไม�รื่�องเรื่�ยนเอาตั้�วผ3�กรื่ะที่+าผ*ด้มาลงโที่ษ แตั้�ไม�ใช้�บั�งคั�บัแก�ผ3�อาย4ไม�ถ1ง 16 ปB หรื่�อว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อถ�าผ3�ที่�ฆ�าเป0นสาม� ภรื่*ยา บั4พิ่การื่� หรื่�อผ3�ส�บัส�นด้าน ของตั้นโด้ยตั้รื่ง4.ผ3�ฉ�อฉลหรื่�อข�มข3� ให�เจั�ามรื่ด้กที่+าหรื่�อเพิ่*กถอนหรื่�อเปล�ยนแปลงพิ่*น�ยกรื่รื่มเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก หรื่�อไม�ให�กรื่ะที่+าการื่ด้�งกล�าวน��น5.ผ3�ปลอม ที่+าลาย หรื่�อปIด้บั�งพิ่*น�ยกรื่รื่ม เจั�ามรื่ด้กถอนข�อก+าจั�ด้ฐานเป0นผ3�ไม�สมคัวรื่น��ได้� โด้ยอภ�ยเป0นลายล�กษณ%อ�กษรื่- มาตั้รื่า 1607 การื่ถ3กก+าจั�ด้เป0นการื่เฉพิ่าะตั้�ว ผ3�ส�บัส�นด้านส�บัมรื่ด้กตั้�อได้� แตั้�ที่ายาที่ที่�ถ3กก+าจั�ด้ไม�ม�ส*ที่ธ*จั�ด้การื่และใช้�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กน��น

Page 90: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1608 เจั�ามรื่ด้กจัะตั้�ด้ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มไม�ให�รื่�บัมรื่ด้กก-ได้� โด้ยแสด้งเจัตั้นาช้�ด้แจั�ง1.โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม2.โด้ยที่+าเป0นหน�งส�อมอบัแก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�ตั้�วที่ายาที่ผ3�ถ3กตั้�ด้ตั้�องรื่ะบั4ให�ช้�ด้เจันถ�าที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กจันหมด้ ถ�อว�าที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มที่�ไม�ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากพิ่*น�ยกรื่ม เป0นผ3�ถ3กตั้�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้ก- มาตั้รื่า 1609 การื่แสด้งเจัตั้นาตั้�ด้ไม�ให�รื่�บัมรื่ด้ก สามารื่ถถอนได้� ถ�าการื่ตั้�ด้ที่+าโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ก-ถอนได้�โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ถ�าตั้�ด้โด้ยที่+าหน�งส�อมอบัพิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� การื่ถอนให�ที่+าตั้ามมาตั้รื่า 1608 ( 1 ) หรื่�อ ( 2 )

อธ*บัาย ว*ธ�การื่ถอนการื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้ก แยกอธ*บัายได้� 2

กรื่ณ� คั�อ1.กรื่ณ�การื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กโด้ยช้�ด้แจั�ง- หากการื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้�ที่+าโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องถอนโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ซึ่1งสามารื่ถกรื่ะที่+าโด้ยเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม ( กรื่ะที่+าตั้ามมาตั้รื่า 1693 ถ1ง 1699 ) จัะถอนโด้ยว*ธ�ที่+าเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�ไม�ได้�- หากการื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กได้�ที่+าเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�สามารื่ถถอนได้�โด้ยที่+าเป0นหน�งส�อมอบัไว�แก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� หรื่�อโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มก-ได้�2.กรื่ณ�ที่�ให�ถ�อว�าเป0นการื่ตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กโด้ยปรื่*ยาย- การื่ที่�เจั�ามรื่ด้กที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นของตั้นที่��งหมด้ จันเป0นเหตั้4ให�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มเป0นผ3�ไม�ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%จัากพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องถ3กตั้�ด้ม*ให�รื่�บัมรื่ด้กไปในตั้�ว - มาตั้รื่า 1612 การื่สละมรื่ด้กตั้�องแสด้งเจัตั้นาช้�ด้แจั�งเป0นหน�งส�อมอบัแก�พิ่น�กงานเจั�าหน�าที่� หรื่�อที่+าเป0นส�ญญา

Page 91: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวามอธ*บัาย การื่ที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวาม เป0นส�ญญารื่ะง�บัข�อพิ่*พิ่าที่ใด้ ๆ ที่�ม�อย3�หรื่�อจัะม�ข1�น ให�เสรื่-จัไป ด้�วยการื่ยอมผ�อนผ�นให�แก�ก�น และตั้�องม�หล�กฐานเป0นหน�งส�อลงลายม�อช้�อฝ่=ายที่�ตั้�องรื่�บัผ*ด้ ม*ฉะน��นจัะฟ้;องรื่�องบั�งคั�บัคัด้�ก�นไม�ได้� เช้�น ก. ( ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้ก ) ที่+าหน�งส�อไว�แก� ข. ( ผ3�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กเช้�นก�น ) ว�าได้�รื่�บัเง*นส�วนแบั�งจั+านวนหน1งไปแล�ว จัะไม�เก�ยวข�องในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กอ�ก ด้�งน�� ถ�อว�าเป0นการื่ปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวามในการื่สละมรื่ด้กถ3กตั้�อง ผ3�น� �นย�อมหมด้ส*ที่ธ*ในกองมรื่ด้ก - มาตั้รื่า 1613 การื่สละมรื่ด้กจัะสละเพิ่�ยงบัางส�วน หรื่�อม�เง�อนไข หรื่�อเง�อนเวลาไม�ได้�เม�อสละแล�ว ถอนไม�ได้�อธ*บัาย - การื่สละมรื่ด้กเพิ่�ยงบัางส�วน เช้�น ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้ก 50,000 บัาที่ จัะสละเพิ่�ยง 20,000 บัาที่ แล�วขอรื่�บัส�วนที่�เหล�อ 30,000 บัาที่ ด้�งน�� ไม�สามารื่ถกรื่ะที่+าได้�- การื่สละมรื่ด้กโด้ยม�เง�อนไข ( ไม�ว�าจัะเป0นเง�อนไขบั�งคั�บัก�อนหรื่�อเง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง ) การื่สละมรื่ด้กน��นก-เป0นอ�นไม�ม�ผล เช้�น ข�าพิ่เจั�าขอสละมรื่ด้กของบั*ด้าข�าพิ่เจั�า ถ�าข�าพิ่เจั�าถ3กสลากก*นแบั�งรื่�ฐบัาล หรื่�อข�าพิ่เจั�าขอสละมรื่ด้กบั*ด้าข�าพิ่เจั�า แตั้�ถ�าได้�ไปศ1กษาตั้�อย�งตั้�างปรื่ะเที่ศ ก-ให�การื่สละมรื่ด้กน��ส*�นผลไป การื่สละมรื่ด้กที่��ง 2 ตั้�วอย�างน�� ไม�ม�ผลแตั้�อย�างใด้ - การื่สละมรื่ด้กโด้ยม�เง�อนเวลา เช้�น ข�าพิ่เจั�าขอสละมรื่ด้กของบั*ด้าข�าพิ่เจั�าเม�อพิ่�นก+าหนด้ 1 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นน�� การื่สละมรื่ด้กเช้�นน��ไม�ม�ผลแตั้�อย�างใด้ - มาตั้รื่า 1614 ถ�าที่ายาที่สละมรื่ด้กโด้ยรื่3 �ว�าที่+าให�เจั�าหน��ตั้นเส�ยเปรื่�ยบั เจั�าหน��ม�ส*ที่ธ*ขอให�เพิ่*กถอนการื่สละมรื่ด้กน��นได้� ยกเว�น ถ�าขณะสละมรื่ด้ก ผ3�ได้�ลาภงอกไม�รื่3 �ข�อคัวามจัรื่*งว�าเป0นที่างให�เจั�าหน��เส�ย

Page 92: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เปรื่�ยบั แตั้�หากสละมรื่ด้กโด้ยเสน�หา ที่ายาที่รื่3 �ฝ่=ายเด้�ยว ก-ขอเพิ่*กถอนได้�เม�อเพิ่*กถอนการื่สละมรื่ด้กแล�ว เจั�าหน��จัะรื่�องขอให�ศาลส�งตั้นเข�ารื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�ที่ายาที่ และในส*ที่ธ*ของที่ายาที่น��นก-ได้�เม�อช้+ารื่ะหน��ของที่ายาที่แก�เจั�าหน��แล�ว ถ�าย�งม�ส�วนของที่ายาที่เหล�ออย3� ก-ให�แก�ผ3�ส�บัส�นด้านของที่ายาที่น��น หรื่�อที่ายาที่อ�น ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )อธ*บัาย เช้�น ด้+าม�แหวนเพิ่ช้รื่ 1 วง รื่าคัา 500,000 บัาที่ โด้ยไม�ม�ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นอ�ก ด้+าเป0นหน��ขาวอย3� 100,000 บัาที่ ด้+าม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัมรื่ด้กจัากแด้งจั+านวน 200,000 บัาที่ และได้�สละมรื่ด้กรื่ายน��เส�ย เช้�นน�� ไม�ถ�อว�าการื่สละมรื่ด้กน��ที่+าให�ให�ขาวเส�ยเปรื่�ยบั เพิ่รื่าะขาวย�งเอาช้+ารื่ะหน��จัากแหวนเพิ่ช้รื่ของด้+าได้� - มาตั้รื่า 1615 การื่ที่�ที่ายาที่สละมรื่ด้กน��น ม�ผลย�อนหล�งไปถ1งเวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้ายที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มคันใด้สละมรื่ด้ก ผ3�ส�บัส�นด้านของที่ายาที่น��นส�บัมรื่ด้กได้�ตั้ามส*ที่ธ*ของตั้น และได้�รื่�บัส�วนแบั�งเที่�าผ3�สละมรื่ด้กน��นได้�รื่�บั แตั้�ผ3�ส�บัส�นด้านตั้�องไม�ใช้�ผ3�ที่�บั*ด้ามารื่ด้า ผ3�ปกคัรื่อง หรื่�อผ3�อน4บัาล ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ได้�บัอกสละโด้ยสมบั3รื่ณ%ในนามของผ3�ส�บัส�นด้านน��นอธ*บัาย วรื่รื่คั 1 เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่คั�อ ก. ข. เม�อเจั�ามรื่ด้กตั้าย ตั้�อมา ก. ก-มาตั้ายอ�ก หล�งจัากน��น ข. ก-สละมรื่ด้ก ด้�งน�� การื่สละมรื่ด้กม�ผลย�อนหล�งไปถ1งเวลาที่�เจั�ามรื่ด้กตั้าย มรื่ด้กส�วนของ ข. ( หาก ข. ไม�ม�ผ3�ส�บัส�นด้าน ) ก-จัะตั้กไปย�ง ก. ( หาก ก. ม�ที่ายาที่ )อธ*บัาย วรื่รื่คั 2 เช้�น เจั�ามรื่ด้กม�บั4ตั้รื่คั�อ ก. ข. เม�อเจั�ามรื่ด้กตั้ายม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก 40,000 บัาที่ ก. สละมรื่ด้ก ก. ม�บั4ตั้รื่คั�อ คั. ง. ด้�งน�� ข. ได้�รื่�บัมรื่ด้ก 20,000 บัาที่ ส�วนอ�ก 20,000 บัาที่ที่� ก. จัะได้� เม�อ

Page 93: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ก. สละมรื่ด้ก เง*นจั+านวนน��ก-ตั้กแก� คั. และ ง. คันละ 10,000

บัาที่ แตั้�ที่��งน��ม�ข�อยกเว�นว�า ผ3�สละมรื่ด้กตั้�องไม�ใช้�บั*ด้ามารื่ด้า ผ3�ปกคัรื่อง หรื่�อผ3�อน4บัาลที่�ได้�บัอกสละมรื่ด้กโด้ยสมบั3รื่ณ%ในนามของผ3�ส�บัส�นด้านน��น ( ซึ่1งเป0นเรื่�องที่�บัอกสละแที่นผ3�หย�อนคัวามสามารื่ถตั้ามอ+านาจัและว*ธ�การื่ที่�กฎหมายบั�งคั�บัไว� ) - มาตั้รื่า 1616 ถ�าผ3�ส�บัส�นด้านของผ3�สละมรื่ด้ก ได้�มรื่ด้กมาตั้ามมาตั้รื่า 1615 แล�ว ผ3�สละมรื่ด้กน��นไม�ม�ส*ที่ธ*ในที่รื่�พิ่ย%ที่�ผ3�ส�บัส�นด้านของตั้นได้�รื่�บัมรื่ด้กมา ในอ�นที่�จัะจั�ด้การื่ใช้�ด้�งที่�รื่ะบั4ในบัรื่รื่พิ่ 5 ล�กษณะ 2

หมวด้ 3 และใช้�มาตั้รื่า 1548 บั�งคั�บัโด้ยอน4โลม- มาตั้รื่า 1617 ผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่มคันใด้สละมรื่ด้ก ผ3�น� �นรื่วมที่��งผ3�ส�บัส�นด้านไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กที่�สละแล�ว- มาตั้รื่า 1618 ถ�าที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มผ3�สละมรื่ด้ก ไม�ม�ผ3�ส�บัส�นด้าน หรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�สละมรื่ด้ก ให�ป6นส�วนที่�สละแก�ที่ายาที่อ�นของเจั�ามรื่ด้กตั้�อไป- มาตั้รื่า 1619 ผ3�ใด้สละหรื่�อจั+าหน�ายจั�ายโอน ซึ่1งส*ที่ธ*ที่�อ�นม�ภายหน�าในการื่ส�บัมรื่ด้กผ3�ที่�ม�ช้�ว*ตั้อย3�น� �นไม�ได้�อธ*บัาย การื่สละมรื่ด้กก�อนเจั�ามรื่ด้กถ1งแก�กรื่รื่มย�อมเส�ยไป เช้�น ก. ที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวามมอบัที่รื่�พิ่ย%ของเจั�ามรื่ด้กให�แก�น�องช้าย ในขณะที่�เจั�ามรื่ด้กย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ด้�งน�� ส�ญญาด้�งกล�าวไม�ม�ผลบั�งคั�บั- มาตั้รื่า 1645 การื่ที่�บั4คัคัลใด้สละมรื่ด้กของบั4คัคัลอ�กคันหน1ง ไม�ตั้�ด้ส*ที่ธ*ของผ3�สละที่�จัะรื่�บัมรื่ด้กแที่นที่�บั4คัคัลอ�กคันหน1งน��น ในการื่ส�บัมรื่ด้กบั4คัคัลอ�น

หน�วยที่� 12 พิ่*น�ยกรื่รื่ม

- พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นการื่แสด้งเจัตั้นาอ�นเป0นคั+าส�งคัรื่��งส4ด้ที่�าย

Page 94: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ก+าหนด้การื่เผ�อตั้ายในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นของตั้นเองหรื่�อในการื่ตั้�าง ๆ อ�นจัะให�เก*ด้ผลบั�งคั�บัได้�ตั้ามกฎหมายเม�อตั้นตั้าย โด้ยที่+าถ3กตั้�องตั้ามแบับัที่�กฎหมายก+าหนด้- ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องเป0นผ3�ม�คัวามสามารื่ถ พิ่*น�ยกรื่รื่มจั1งจัะสมบั3รื่ณ% บั4คัคัลผ3�อย3�ในคัวามปกคัรื่องจัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�แก� ผ3�ปกคัรื่อง หรื่�อผ3�สมรื่ส บั4พิ่การื่� ผ3�ส�บัส�นด้าน หรื่�อพิ่�น�องของผ3�ปกคัรื่อง ไม�ได้� จันกว�าผ3�ปกคัรื่องจัะได้�ที่+าคั+าแถลงการื่ณ%ปกคัรื่อง- ผ3�เข�ยนหรื่�อพิ่ยานในพิ่*น�ยกรื่รื่ม และคั3�สมรื่สของบั4คัคัลด้�งกล�าว จัะเป0นผ3�รื่ �บัที่รื่�พิ่ย%ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�- ผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม แบั�งเป0น 2 ปรื่ะเภที่ คั�อ ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะที่�วไป และผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะ- พิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องที่+าตั้ามแบับัที่�กฎหมายก+าหนด้ไว� ถ�าไม�ที่+าตั้ามแบับั พิ่*น�ยกรื่รื่มตั้กเป0นโมฆะที่��งฉบั�บั แตั้�ถ�าเข�าแบับัพิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัอ�นและสมบั3รื่ณ% พิ่*น�ยกรื่รื่มก-ใช้�บั�งคั�บัได้�ตั้ามแบับัที่�สมบั3รื่ณ%น��น- พิ่*น�ยกรื่รื่ม แบั�งออกเป0น 5 แบับั คั�อ แบับัเข�ยนเองที่��งฉบั�บั แบับัธรื่รื่มด้า แบับัเอกสารื่ฝ่=ายเม�อง แบับัเอกสารื่ล�บั และแบับัที่+าด้�วยวาจัา เม�อคันไที่ยอย3�ตั้�างปรื่ะเที่ศ จัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัไที่ยหรื่�อแบับัของปรื่ะเที่ศน��นก-ได้�- บั4คัคัลตั้�อไปน��เป0นพิ่ยานในพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้� ผ3�ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ บั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อบั4คัคัลซึ่1งศาลส�งให�เป0นผ3�เสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ บั4คัคัลที่�ห3หนวก เป0นใบั� หรื่�อตั้าบัอด้ที่��งสองข�าง และพิ่ยานในพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะตั้�องลงลายม�อช้�อเที่�าน��น จัะพิ่*มพิ่%น*�วม�อหรื่�อแกงได้ หรื่�อใช้�ตั้รื่าปรื่ะที่�บัแที่นการื่ลงลายม�อช้�อไม�ได้�- พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลบั�งคั�บัเรื่�ยกรื่�องก�นได้�ตั้� �งแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย หากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เง�อนไขหรื่�อเง�อนเวลาไว� ก-ให�ม�ผลเรื่�ยกรื่�องตั้ามเง�อนไขหรื่�อเง�อนเวลาน��น

Page 95: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ก+าหนด้เง�อนไขบั�งคั�บัก�อน ถ�าเง�อนไขส+าเรื่-จัลงก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ให�ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นม�ผลเม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ถ�าเง�อนไขน��นส+าเรื่-จัภายหล�งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลตั้��งแตั้�เวลาเง�อนไขส+าเรื่-จั- พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ก+าหนด้เง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง ถ�าเง�อนไขส+าเรื่-จัก�อนเวลาผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นเป0นอ�นไรื่�ผล ถ�าเง�อนไขส+าเรื่-จัภายหล�งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้น��นม�ผลตั้��งแตั้�เวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย แตั้�ตั้กเป0นอ�นไรื่�ผลเม�อเง�อนไขน��นส+าเรื่-จั- ม3ลน*ธ*ซึ่1งก�อตั้��งโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�ถ�อว�าที่รื่�พิ่ย%ส*นซึ่1งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจั�ด้สรื่รื่ไว�น��น ตั้กเป0นของม3ลน*ธ*น��นตั้��งแตั้�เวลาพิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผล- กรื่ณ�ที่รื่�พิ่ย%ส*นซึ่1งเป0นว�ตั้ถ4แห�งพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นได้�ส3ญหาย ที่+าลาย หรื่�อบั4บัสลายไป และหากม�ผลให�ได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นมาแที่นหรื่�อได้�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าส*นไหมที่ด้แที่น ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะเรื่�ยกให�ส�งมอบัของซึ่1งได้�รื่�บัแที่นน��นหรื่�อเรื่�ยกรื่�องเอาคั�าส*นไหมที่ด้แที่นเส�ยเองก-ได้� ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าข1�นเพิ่�อเป0นการื่ปลด้หน��หรื่�อโอนส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�อง พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นม�ผลเพิ่�ยงจั+านวนซึ่1งคังคั�างช้+ารื่ะก�นอย3�ในเวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย- เม�อพิ่*น�ยกรื่รื่มม�ข�อคัวามซึ่1งตั้�คัวามหมายได้�หลายน�ย แตั้�ละน�ยสามารื่ถบั�งคั�บัก�นได้� ให�ตั้�คัวามตั้ามน�ยที่�จัะส+าเรื่-จัตั้ามคัวามปรื่ะสงคั%ของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ด้�ที่�ส4ด้- ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องการื่จัะยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให�ก�บับั4คัคัลผ3�หย�อนคัวามสามารื่ถ แตั้�ตั้�องการื่ให�บั4คัคัลอ�นนอกจัากบั*ด้ามารื่ด้า ผ3�ปกคัรื่อง ผ3�อน4บัาล หรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ของบั4คัคัลผ3�หย�อนคัวามสามารื่ถเป0นผ3�รื่ �กษาและจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�จัะยกให�บั4คัคัลด้�งกล�าว ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องตั้��งผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1703 พิ่*น�ยกรื่รื่มซึ่1งบั4คัคัลที่�ม�อาย4ย�งไม�คัรื่บั 15

Page 96: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ปBบัรื่*บั3รื่ณ% ที่+าข1�น เป0นโมฆะ- มาตั้รื่า 1704 พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�บั4คัคัลผ3�ถ3กศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ที่+าข1�น เป0นโมฆะพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�บั4คัคัลผ3�ถ3กอ�างว�าว*กลจัรื่*ตั้ ( แตั้�ศาลย�งไม�ได้�ส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ) ที่+าข1�น จัะเส�ยเปล�า ก-ตั้�อเม�อพิ่*ส3จัน%ได้�ว�าขณะที่�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มน��น ผ3�น� �นว*กลจัรื่*ตั้อย3�- มาตั้รื่า 1646 บั4คัคัลใด้จัะแสด้งเจัตั้นาโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ก+าหนด้การื่เผ�อตั้ายในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นของตั้นหรื่�อในการื่ตั้�าง ๆ ที่�จัะให�เก*ด้ผลบั�งคั�บัได้�ตั้ามกฎหมายเม�อตั้นตั้าย ก-ได้�อธ*บัาย การื่ก+าหนด้การื่เผ�อตั้ายนอกจัากในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นแล�ว เจั�ามรื่ด้กก-อาจัก+าหนด้การื่ตั้�าง ๆ อ�นจัะที่+าให�เก*ด้ผลบั�งคั�บัได้�ตั้ามกฎหมายก+าหนด้การื่ตั้�าง ๆ น�� เช้�น การื่จั�ด้การื่ศพิ่ให�ผ3�ใด้จั�ด้การื่ วงเง*นในการื่จั�ด้การื่ศพิ่ อ4ที่*ศศพิ่ตั้นเองให�มหาว*ที่ยาล�ยแพิ่ที่ย%ศาสตั้รื่%- มาตั้รื่า 1647 การื่แสด้งเจัตั้นาก+าหนด้การื่เผ�อตั้าย ที่+าได้�ด้�วยคั+าส�งส4ด้ที่�ายก+าหนด้ไว�ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม- มาตั้รื่า 1648 พิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องที่+าตั้ามแบับัที่�รื่ะบั4ในหมวด้ 2

( หมวด้ 2 คั�อ แบับัพิ่*น�ยกรื่รื่ม )- มาตั้รื่า 1649 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กที่�ผ3�ตั้ายตั้��งไว� ม�อ+านาจัและหน�าที่�จั�ด้การื่ที่+าศพิ่ผ3�ตั้าย เว�นผ3�ตั้ายตั้��งผ3�อ�นไว�จั�ด้การื่ที่+าศพิ่โด้ยเฉพิ่าะแล�วถ�าผ3�ตั้ายไม�ได้�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก หรื่�อผ3�ใด้ไว�เป0นผ3�จั�ด้การื่ที่+าศพิ่ หรื่�อที่ายาที่ไม�ได้�มอบัหมายให�ผ3�ใด้เป0นผ3�จั�ด้การื่ที่+าศพิ่ ผ3�ได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ( โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อโด้ยส*ที่ธ*โด้ยธรื่รื่ม ) เป0นจั+านวนมากที่�ส4ด้ เป0นผ3�ม�อ+านาจัและหน�าที่�จั�ด้การื่ที่+าศพิ่ เว�นศาลเห-นสมคัวรื่ตั้��งผ3�อ�นจั�ด้การื่ ( เม�อผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยรื่�องขอ ) - มาตั้รื่า 1650 คั�าใช้�จั�ายเก*ด้ม�หน��เป0นคั4ณแก�ผ3�ใด้ในการื่จั�ด้การื่ศพิ่ ให�เรื่�ยกเอาได้�ตั้ามบั4รื่*มส*ที่ธ*ที่�รื่ะบั4ในมาตั้รื่า 253 ( 2 )

Page 97: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ถ�าการื่จั�ด้การื่ที่+าศพิ่จัะช้�า ให�ผ3�ม�อ+านาจัตั้ามมาตั้รื่าก�อนก�นเง*นจัากส*นที่รื่�พิ่ย%กองมรื่ด้ก เพิ่�อใช้�จั�ด้การื่ที่+าศพิ่ โด้ยให�ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยรื่�องตั้�อศาลได้� ในกรื่ณ�ไม�ตั้กลงหรื่�อคั�ด้คั�านการื่ก�นเง*นจั+านวนน��นอย�างไรื่ก-ตั้าม เง*นจั�ด้การื่ที่+าศพิ่น��น ให�ก�นเพิ่�ยงจั+านวนตั้ามสมคัวรื่แก�ฐานะในสมาคัมของผ3�ตั้าย แตั้�ตั้�องไม�เส�อมเส�ยส*ที่ธ*ของเจั�าหน��ของผ3�ตั้าย- มาตั้รื่า 1651 ภายใตั้�บั�งคั�บับัที่บั�ญญ�ตั้*ล�กษณะ 4 (

ล�กษณะ 4 คั�อ ว*ธ�การื่และป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก มาตั้รื่า 1711 ถ1ง 1755 )1.เม�อตั้ามข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม บั4คัคัลใด้ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กที่��งหมด้ ตั้ามเศษส�วน หรื่�อตั้ามส�วนที่�เหล�อของที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ที่�ไม�ได้�แยกตั้�างหากเป0นพิ่*เศษจัากกองมรื่ด้ก บั4คัคัลน��นเรื่�ยกว�า ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะที่�วไป และม�ส*ที่ธ*และคัวามรื่�บัผ*ด้เช้�นเด้�ยวก�บัที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม 2. เม�อตั้ามข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม บั4คัคัลใด้ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กเฉพิ่าะส*งเฉพิ่าะอย�างซึ่1งเจัาะจังไว�โด้ยเฉพิ่าะ หรื่�อแยกไว�ตั้�างหากจัากกองมรื่ด้ก บั4คัคัลน��นเรื่�ยกว�า ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะ และม�ส*ที่ธ*และคัวามรื่�บัผ*ด้ที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นเที่�าน��นถ�าเป0นที่�สงส�ย ให�ส�นน*ษฐานว�า ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นเป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะ- มาตั้รื่า 1652 ผ3�อย3�ในคัวามปกคัรื่องจัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กตั้น ให�แก�ผ3�ปกคัรื่อง หรื่�อคั3�สมรื่ส บั4พิ่การื่� ผ3�ส�บัส�นด้าน หรื่�อพิ่�น�องของผ3�ปกคัรื่อง ไม�ได้� จันกว�าผ3�ปกคัรื่องได้�ที่+าคั+าแถลงการื่ณ%ปกคัรื่องตั้ามที่�บั�ญญ�ตั้*ในมาตั้รื่า 1577 และมาตั้รื่าตั้�อ ๆ ไป เสรื่-จัส*�นแล�ว- มาตั้รื่า 1653 ผ3�เข�ยนหรื่�อพิ่ยานในพิ่*น�ยกรื่รื่ม จัะเป0นผ3�รื่ �บัที่รื่�พิ่ย%ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นไม�ได้�

Page 98: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

รื่วมถ1งคั3�สมรื่สรื่สของผ3�เข�ยนหรื่�อพิ่ยานในพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นด้�วยพิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�ซึ่1งได้�จัด้ข�อคัวามแห�งพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�พิ่ยานน+ามาแจั�งตั้ามมาตั้รื่า 1663 ให�ถ�อว�าเป0นผ3�เข�ยนพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามมาตั้รื่าน��- มาตั้รื่า 1654 คัวามสามารื่ถของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�พิ่*จัารื่ณาในเวลาที่�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเที่�าน��นคัวามสามารื่ถของผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�พิ่*จัารื่ณาในเวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายเที่�าน��นอธ*บัาย วรื่รื่คั 1 เช้�น ก. อาย4 14 ปB ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให� ข. ด้�งน�� แม�ตั้�อมา ก. อาย4เก*น 15 ปB และไม�ได้�เพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัน��น พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นย�อมไม�สมบั3รื่ณ% เพิ่รื่าะขณะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ก.

อาย4ไม�ถ1ง 15 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นเป0นโมฆะ อธ*บัาย วรื่รื่คั 2 เช้�น ก. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�บั4ตั้รื่ของ ข. โด้ยขณะน��น ข. ย�งไม�ม�บั4ตั้รื่ แตั้�เม�อ ก. ตั้าย ข. ได้�ตั้� �งคัรื่รื่ภ%แล�ว ด้�งน��น หากที่ารื่กของ ข. เก*ด้มารื่อด้อย3�ก-ม�ส*ที่ธ*รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นได้�- มาตั้รื่า 1655 พิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าได้�ก-แตั้�ตั้ามแบับัใด้แบับัหน1งที่�บั�ญญ�ตั้*ในหมวด้น��- มาตั้รื่า 1656 พิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าแบับัน��ก-ได้� คั�อ ที่+าเป0นหน�งส�อ ลงว�น เด้�อน ปB ( ขณะที่�ที่+า ) และผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มลงลายม�อช้�อตั้�อหน�าพิ่ยานอย�างน�อย 2 คันพิ่รื่�อมก�น ซึ่1งพิ่ยาน 2 คันน��น ตั้�องลงลายม�อช้�อรื่�บัรื่องลายม�อช้�อของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มขณะน��นการื่ข3ด้ ลบั ตั้ก เตั้*ม หรื่�อแก�ไขเปล�ยนแปลง พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นย�อมไม�สมบั3รื่ณ% เว�นแตั้�ได้�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามแบับัอย�างเด้�ยวก�นก�บัการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามมาตั้รื่าน�� - มาตั้รื่า 1657 พิ่*น�ยกรื่รื่มจัะที่+าเป0นเอกสารื่เข�ยนเองที่��งฉบั�บัก-ได้� คั�อ ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเข�ยนด้�วยลายม�อตั้นเอง ลงว�น เด้�อน ปB และลายม�อช้�อของตั้น

Page 99: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การื่ข3ด้ ลบั ตั้ก เตั้*ม หรื่�อแก�ไขเปล�ยนแปลง พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นย�อมไม�สมบั3รื่ณ% เว�นแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ที่+าด้�วยม�อตั้นเอง และลงลายม�อช้�อก+าก�บัไว�ไม�ใช้�บัที่บั�ญญ�ตั้*มาตั้รื่า 9 ( การื่พิ่*มพิ่%ลายน*�วม�อ แกงได้ ตั้รื่าปรื่ะที่�บั หรื่�อเคัรื่�องหมายอ�น โด้ยม�พิ่ยานลงลายม�อช้�อรื่�บัรื่อง 2 คัน ) แก�พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าข1�นตั้ามมาตั้รื่าน�� - มาตั้รื่า 1658 พิ่*น�ยกรื่รื่มจัะที่+าเป0นเอกสารื่ฝ่=ายเม�องก-ได้� คั�อ1.ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแจั�งข�อคัวามในพิ่*น�ยกรื่รื่มของตั้น แก�กรื่มการื่อ+าเภอ ตั้�อหน�าพิ่ยานอย�างน�อย 2 คัน พิ่รื่�อมก�น2.กรื่มการื่อ+าเภอจัด้ข�อคัวามที่�แจั�งน��น และอ�านให�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มและพิ่ยานฟ้6ง3.เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มและพิ่ยานที่รื่าบัว�าข�อคัวามที่�กรื่มการื่อ+าเภอจัด้น��นตั้รื่งก�บัที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแจั�งไว� ให�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มและพิ่ยานลงลายม�อช้�อไว�เป0นส+าคั�ญ4.ข�อคัวามที่�กรื่มการื่อ+าเภอจัด้ไว�น��น ให�กรื่มการื่อ+าเภอลงลายม�อช้�อ และว�น เด้�อน ปB และจัด้ลงด้�วยว�าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ที่+าถ3กตั้�องตั้าม ( 1 ) ถ1ง ( 3 ) แล�วปรื่ะที่�บัตั้รื่าตั้+าแหน�งไว�เป0นส+าคั�ญการื่ข3ด้ ลบั ตั้ก เตั้*ม หรื่�อแก�ไขเปล�ยนแปลง พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นย�อมไม�สมบั3รื่ณ% เว�นแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม พิ่ยาน และกรื่มการื่อ+าเภอ ได้�ลงลายม�อช้�อก+าก�บัไว�- มาตั้รื่า 1659 การื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัเอกสารื่ฝ่=ายเม�อง จัะที่+านอกที่�ว�าการื่อ+าเภอก-ได้� เม�อม�การื่รื่�องขอ

- มาตั้รื่า 1660 พิ่*น�ยกรื่รื่มจัะที่+าเป0นเอกสารื่ล�บัก-ได้� คั�อ1.ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มลงลายม�อช้�อในพิ่*น�ยกรื่รื่ม2.ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มผน1กพิ่*น�ยกรื่รื่มน��น แล�วลงลายม�อช้�อคัาบัรื่อยผน1กน��น3.ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มน+าพิ่*น�ยกรื่รื่มน��น ไปแสด้งตั้�อกรื่มการื่

Page 100: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อ+าเภอ และพิ่ยานอย�างน�อย 2 คัน และบัอกบั4คัคัลที่��งหมด้ว�าเป0นพิ่*น�ยกรื่รื่มของตั้น ถ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นไม�ได้�เข�ยนเองที่��งหมด้ ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องแจั�งนามและภ3ม*ล+าเนาของผ3�เข�ยนด้�วย4.เม�อกรื่มการื่อ+าเภอจัด้ถ�อยคั+าของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม และว�น เด้�อน ปB ที่�น+าพิ่*น�ยกรื่รื่มมาแสด้ง ไว�บันซึ่อง และปรื่ะที่�บัตั้รื่าตั้+าแหน�ง แล�วให�กรื่มการื่อ+าเภอ ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม และพิ่ยาน ลงลายม�อช้�อบันซึ่องน��น การื่ข3ด้ ลบั ตั้ก เตั้*ม หรื่�อแก�ไขเปล�ยนแปลง พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นย�อมไม�สมบั3รื่ณ% เว�นแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ลงลายม�อช้�อก+าก�บัไว� - มาตั้รื่า 1661 ถ�าผ3�เป0นใบั�และห3หนวก ปรื่ะสงคั%ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัเอกสารื่ล�บั ให�ผ3�น� �นเข�ยนด้�วยตั้นเองบันซึ่องพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�อหน�ากรื่มการื่อ+าเภอและพิ่ยาน ซึ่1งม�ข�อคัวามว�าพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ผน1กน��นเป0นของตั้นแที่นการื่ให�ถ�อยคั+า ( มาตั้รื่า 1660 ( 3 ) ) หากม�ผ3�เข�ยน ให�เข�ยนช้�อผ3�เข�ยนพิ่รื่�อมภ3ม*ล+าเนาด้�วย ให�กรื่มการื่อ+าเภอจัด้ลงบันซึ่องเป0นส+าคั�ญว�า ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามวรื่รื่คั 1 แล�ว ( แที่นการื่จัด้ถ�อยคั+าของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ) - มาตั้รื่า 1662 พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าแบับัเอกสารื่ฝ่=ายเม�องหรื่�อเอกสารื่ล�บั กรื่มการื่อ+าเภอจัะเปIด้เผยแก�บั4คัคัลอ�นไม�ได้� ในรื่ะหว�างผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� และผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะเรื่�ยกให�กรื่มการื่อ+าเภอส�งมอบัแก�ตั้นเม�อใด้ก-ได้� พิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัเอกสารื่ฝ่=ายเม�อง ก�อนส�งมอบั ให�กรื่มการื่อ+าเภอคั�ด้ส+าเนาไว�และลงลายม�อช้�อปรื่ะที่�บัตั้รื่าตั้+าแหน�งเป0นส+าคั�ญ ส+าเนาน��จัะเปIด้เผยแก�บั4คัคัลอ�นไม�ได้� ในรื่ะหว�างผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� - มาตั้รื่า 1663 เม�อม�พิ่ฤตั้*การื่ณ%พิ่*เศษ ที่+าให�บั4คัคัลใด้ไม�

Page 101: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สามารื่ถที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามแบับัอ�นที่�ก+าหนด้ไว�ได้� จัะที่+าด้�วยวาจัาก-ได้�โด้ยผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแสด้งเจัตั้นาก+าหนด้ข�อพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�อหน�าพิ่ยานอย�างน�อย 2 คัน ซึ่1งอย3�พิ่รื่�อมก�น ณ ที่�น� �นพิ่ยาน 2 คันน��น ตั้�องไปแสด้งตั้นตั้�อหน�ากรื่มการื่อ+าเภอโด้ยไม�ช้�กช้�า และแจั�งข�อคัวามที่�ส� งด้�วยวาจัาน��น ที่��งแจั�งว�น เด้�อน ปB สถานที่�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม และพิ่ฤตั้*การื่ณ%พิ่*เศษน��นไว�ด้�วยให�กรื่มการื่อ+าเภอจัด้ถ�อยคั+าที่�พิ่ยานแจั�งน��นไว� และให�พิ่ยานลงลายม�อช้�อ หรื่�อจัะให�เสมอลงลายม�อช้�อก-ได้� โด้ยลงลายพิ่*มพิ่%น*�วม�อ โด้ยม�พิ่ยานลงลายม�อช้�อรื่�บัรื่อง 2 คัน- มาตั้รื่า 1664 คัวามสมบั3รื่ณ%ของพิ่*น�ยกรื่รื่มในมาตั้รื่าก�อนส*�นไป เม�อพิ่�น 1 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มกล�บัส3�ฐานะที่�จัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัอ�นตั้ามที่�ก+าหนด้ไว�ได้�- มาตั้รื่า 1665 เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องลงลายม�อช้�อตั้ามมาตั้รื่า 1656 , 1658 , 1660 จัะให�เสมอลงลายม�อช้�อก-ได้� โด้ยลงลายพิ่*มพิ่%น*�วม�อ โด้ยม�พิ่ยานลงลายม�อช้�อรื่�บัรื่อง 2 คัน ในขณะน��น- มาตั้รื่า 1666 บัที่บั�ญญ�ตั้*มาตั้รื่า 9 วรื่รื่คั 2 ไม�ใช้�บั�งคั�บัก�บัพิ่ยานที่�ตั้�องลงลายม�อช้�อตั้ามมาตั้รื่า 1656 , 1658 , 1660- มาตั้รื่า 1667 เม�อคันในบั�งคั�บัไที่ยจัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มในตั้�างปรื่ะเที่ศ จัะที่+าตั้ามแบับัซึ่1งกฎหมายของปรื่ะเที่ศที่�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มบั�ญญ�ตั้*ไว� หรื่�อตั้ามที่�กฎหมายไที่ยบั�ญญ�ตั้*ไว�ก-ได้� เม�อที่+าตั้ามแบับัที่�กฎหมายไที่ยบั�ญญ�ตั้*ไว� อ+านาจัหน�าที่�ของกรื่มการื่อ+าเภอ ได้�แก� บั4คัคัลตั้�อไปน��1.พิ่น�กงานที่3ตั้หรื่�อกงส4ลฝ่=ายไที่ย กรื่ะที่+าการื่ตั้ามขออ+านาจัของตั้น2.พิ่น�กงานใด้ ๆ ซึ่1งม�อ+านาจัตั้ามกฎหมายของปรื่ะเที่ศน��น ๆ ที่�จัะรื่�บับั�นที่1กข�อคัวามไว�เป0นหล�กฐานได้�- มาตั้รื่า 1668 ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�จั+าตั้�องเปIด้เผยข�อคัวามใน

Page 102: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พิ่*น�ยกรื่รื่มให�พิ่ยานที่รื่าบั เว�นกฎหมายรื่ะบั4ไว�เป0นอ�น- มาตั้รื่า 1669 ในรื่ะหว�างที่�ปรื่ะเที่ศอย3�ในภาวะการื่รื่บัหรื่�อการื่สงคัรื่าม ผ3�รื่ �บัรื่าช้การื่ที่หารื่หรื่�อผ3�เก�ยวข�องก�บัรื่าช้การื่ที่หารื่ จัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามมาตั้รื่า 1658 , 1660 , 1663 ก-ได้� โด้ยให�นายที่หารื่หรื่�อที่หารื่ส�ญญาบั�ตั้รื่ม�อ+านาจัและหน�าที่�เช้�นเด้�ยวก�บักรื่มการื่อ+าเภอรื่วมถ1งกรื่ณ�ผ3�รื่ �บัรื่าช้การื่ที่หารื่หรื่�อผ3�เก�ยวข�องก�บัรื่าช้การื่ที่หารื่ ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มในตั้�างปรื่ะเที่ศ ในรื่ะหว�างปฏิ*บั�ตั้*การื่เพิ่�อปรื่ะเที่ศในภาวะการื่รื่บัหรื่�อการื่สงคัรื่าม นายที่หารื่หรื่�อที่หารื่ส�ญญาบั�ตั้รื่ม�อ+านาจัและหน�าที่�เช้�นเด้�ยวก�บัพิ่น�กงานที่3ตั้หรื่�อกงส4ลฝ่=ายไที่ยถ�าผ3�น� �นป=วยหรื่�อบัาด้เจั-บั และอย3�ในโรื่งพิ่ยาบัาล ให�แพิ่ที่ย%โรื่งพิ่ยาบัาลน��นม�อ+านาจัและหน�าที่�เช้�นเด้�ยวก�บักรื่มการื่อ+าเภอหรื่�อพิ่น�กงานที่3ตั้หรื่�อกงส4ลฝ่=ายไที่ย ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )- มาตั้รื่า 1670 ผ3�จัะเป0นพิ่ยานในการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้� คั�อ1.ผ3�ซึ่1งย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ2.บั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อบั4คัคัลที่�ศาลส�งให�เป0นผ3�เสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ3.บั4คัคัลที่�ห3หนวก เป0นใบั� หรื่�อตั้าบัอด้ที่��ง 2 ข�าง- มาตั้รื่า 1671 บั4คัคัลใด้ ( นอกจัากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ) เป0นผ3�เข�ยนข�อคัวามแห�งพิ่*น�ยกรื่รื่ม บั4คัคัลน��นตั้�องลงลายม�อช้�อของตั้น ที่��งรื่ะบั4ว�าเป0นผ3�เข�ยนถ�าผ3�น� �นเป0นพิ่ยานด้�วย ให�รื่ะบั4ว�าตั้นเป0นพิ่ยานไว�ตั้�อที่�ายช้�อของตั้นเช้�นเด้�ยวก�บัพิ่ยานคันอ�น ๆ- มาตั้รื่า 1672 รื่�ฐมนตั้รื่�มหาด้ไที่ย กลาโหม และตั้�างปรื่ะเที่ศ ม�อ+านาจัและหน�าที่�เที่�าที่�เก�ยวก�บักรื่ะที่รื่วงน��น ๆ ในการื่ออกกฎกรื่ะที่รื่วง รื่วมที่��งก+าหนด้คั�าฤช้าธรื่รื่มเน�ยมในการื่น��น- มาตั้รื่า 1673 ส*ที่ธ*และหน�าที่�อ�นเก*ด้ข1�นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�ม�ผลบั�งคั�บัเรื่�ยกรื่�องก�นได้� ตั้� �งแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย เว�นผ3�ที่+า

Page 103: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เง�อนไขไว� หรื่�อก+าหนด้เง�อนเวลาให�ม�ผลบั�งคั�บัเรื่�ยกรื่�องก�นได้�ภายหล�งอธ*บัาย ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มสามารื่ถก+าหนด้เง�อนเวลาในพิ่*น�ยกรื่รื่มให�พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลบั�งคั�บัหล�งจัากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายได้� เช้�น ก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มว�า เม�อข�าพิ่เจั�าตั้ายไปแล�ว 2 ปB จั1งให�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กของข�าพิ่เจั�าตั้กแก� ก. ด้�งน�� หล�งจัากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ตั้ายไป 2 ปB

ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้กเป0นของ ก. ที่�นที่� แตั้� ก.

ตั้�องไม�ตั้ายก�อนในรื่ะยะเวลา 2 ปB น�บัแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย หากก. ตั้ายในรื่ะยะเวลา 2 ปB ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นตั้กไป - มาตั้รื่า 1674 ถ�าข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�เง�อนไข และเง�อนไขน��นส+าเรื่-จัก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย หากเง�อนไขบั�งคั�บัก�อน ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลเม�อ ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย หากเง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นอ�นไรื่�ผลถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัก�อน ส+าเรื่-จัภายหล�งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลตั้��งแตั้�เวลาเง�อนไขส+าเรื่-จัถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง ส+าเรื่-จัภายหล�งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลตั้��งแตั้�เวลาเวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย แตั้�ตั้กเป0นอ�นไรื่�ผลเม�อเง�อนไขน��นส+าเรื่-จัถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ไว�ว�า กรื่ณ�วรื่รื่คั 2 ให�คัวามส+าเรื่-จัของเง�อนไข ม�ผลย�อนหล�งไปถ1งเวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ก-ให�เป0นไปตั้ามเจัตั้นาของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มอธ*บัาย ในมาตั้รื่า 1674 สามารื่ถแยกอธ*บัายได้�ด้�งน��1.พิ่*น�ยกรื่รื่มม�เง�อนไขบั�งคั�บัก�อน- ถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัก�อน ได้�ส+าเรื่-จัก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลเม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายปกตั้*แล�วเง�อนไขบั�งคั�บัก�อนน��นเป0นเง�อนไขซึ่1งที่+าให�พิ่*น�ยกรื่รื่มน��น ๆ ไม�เป0นผลจันกว�าเง�อนไขน��นจัะส+าเรื่-จัเส�ยก�อน แตั้�

Page 104: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เม�อเง�อนไขน��นได้�ส+าเรื่-จัลงไปก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายและผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก-ไม�ได้�แก�ไขพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าไว�แตั้�อย�างใด้ ก-ผลเที่�าก�บัว�าพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นไม�ม�เง�อนไขน��นเลย เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ข�อคัวามว�า ถ�าข�าพิ่เจั�าตั้าย ให�มรื่ด้กข�าพิ่เจั�าที่��งหมด้ตั้กแก� ก. แตั้� ก. ตั้�องสอบัได้�ปรื่*ญญาน*ตั้*ศาสตั้รื่%บั�ณฑ์*ตั้ มหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้เส�ยก�อน ตั้�อมา ก. สอบัได้�เป0นบั�ณฑ์*ตั้มหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้ก�อนที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ด้�งน�� พิ่*น�ยกรื่รื่มย�อมม�ผลบั�งคั�บัตั้��งแตั้�ว�นที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย- ถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัก�อน ได้�ส+าเรื่-จัหล�งจัากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลตั้��งแตั้�เวลาเง�อนไขส+าเรื่-จัที่�พิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ม�ผลที่�นที่�เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ก-เพิ่รื่าะม�เง�อนไขบั�งคั�บัอย3� ด้�งน��นเม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายแล�วเง�อนไขจั1งส+าเรื่-จั จั1งที่+าให�พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลตั้��งแตั้�เวลาที่�เง�อนไขส+าเรื่-จั เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ข�อคัวามว�า ถ�าข�าพิ่เจั�าตั้าย ให�มรื่ด้กข�าพิ่เจั�าที่��งหมด้ตั้กแก� ก. แตั้� ก. ตั้�องสอบัได้�ปรื่*ญญาน*ตั้*ศาสตั้รื่%บั�ณฑ์*ตั้ มหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้เส�ยก�อน ถ�าขณะผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ก. ย�งสอบัเป0นบั�ณฑ์*ตั้มหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้ไม�ได้� พิ่*น�ยกรื่รื่มจั1งไม�เป0นผล จันกว�า ก. จัะสอบัได้� พิ่*น�ยกรื่รื่มจั1งจัะม�ผลบั�งคั�บัตั้��งแตั้�ว�นที่� ก. สอบัได้� 2.พิ่*น�ยกรื่รื่มม�เง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง- ถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง ได้�ส+าเรื่-จัก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นอ�นไรื่�ผลเช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ข�อคัวามว�า ถ�าข�าพิ่เจั�าตั้าย ให�มรื่ด้กข�าพิ่เจั�าที่��งหมด้ตั้กแก� ก. แตั้� ก. ตั้�องสอบัได้�ปรื่*ญญาน*ตั้*ศาสตั้รื่%บั�ณฑ์*ตั้ มหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้เส�ยก�อน แตั้�ถ�า ก.

สอบัไม�ได้� ให�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กตั้กแก� ข. ถ�าขณะผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ก. สอบัไม�ได้� ก. จั1งหมด้ส*ที่ธ*ที่�จัะรื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม ด้�งน��น ข. เป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม โด้ยข�อก+าหนด้ที่�ให� ก. รื่�บั

Page 105: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นอ�นไรื่�ผล - ถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัหล�ง ได้�ส+าเรื่-จัหล�งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลตั้��งแตั้�ว�นที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย แตั้�ตั้กเป0นอ�นไรื่�ผลเม�อเง�อนไขส+าเรื่-จั เช้�น ตั้ามตั้�วอย�างข�างตั้�น เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กตั้กแก� ก. น�บัแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย แตั้�ตั้�อมาปรื่ากฏิว�า

ก. สอบัไม�ได้� เง�อนไขบั�งคั�บัหล�งของข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มก-ส+าเรื่-จั ก. หมด้ส*ที่ธ*ในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กตั้กเป0นของ ข.

3.ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ไว�ว�า ให�คัวามส+าเรื่-จัของเง�อนไข ม�ผลย�อนหล�งไปถ1งเวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ก-ให�เป0นไปตั้ามที่�ก+าหนด้ไว�ของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเช้�นเด้�ยวก�บัพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ม�เง�อนไขบั�งคั�บัก�อน แตั้�ในเรื่�องเง�อนไขบั�งคั�บัหล�งน�� ใช้�ได้�เฉพิ่าะเรื่�องเง�อนไขบั�งคั�บัหล�งได้�ส+าเรื่-จัภายหล�งที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายเที่�าน��น ถ�าเง�อนไขส+าเรื่-จัก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ข�อก+าหนด้น��นไรื่�ผลไปแล�วก-ไม�ม�เหตั้4อะไรื่จัะให�ย�อนหล�งไปอ�ก และถ�าเง�อนไขบั�งคั�บัหล�งตั้กเป0นพิ่�นว*ส�ยหรื่�อไม�อาจัส+าเรื่-จัได้� ข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นถ�อว�าไม�ม�ผล ( เที่�าก�บัว�าไม�ม�เง�อนไขก+าหนด้ไว� ) เช้�น ตั้ามตั้�วอย�างข�างตั้�น ถ�า ก. สอบัเป0นบั�ณฑ์*ตั้ของมหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้ได้� ก-ถ�อว�า ก. ได้�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่มโด้ยไม�ม�เง�อนไข- มาตั้รื่า 1675 เม�อพิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลบั�งคั�บัก�อน ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ในพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะรื่�องตั้�อศาล เพิ่�อให�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ยกให� จันกว�าถ1งเวลาเง�อนไขส+าเรื่-จัหรื่�อจันกว�าคัวามส+าเรื่-จัของเง�อนไขตั้กเป0นพิ่�นว*ส�ยก-ได้� ศาลจัะตั้��งผ3�รื่ �องน��นเป0นผ3�จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นก-ได้� และเรื่�ยกให�วางปรื่ะก�นก-ได้�

Page 106: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1676 พิ่*น�ยกรื่รื่มจัะที่+าข1�นโด้ยให�บั4คัคัลใด้ตั้กอย3�ในภารื่ะตั้*ด้พิ่�นที่�จัะตั้�องก�อตั้��งม3ลน*ธ* หรื่�อจัะส�งจั�ด้สรื่รื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นไว�โด้ยตั้รื่งเพิ่�อปรื่ะโยช้น%ในมาตั้รื่า 110 ก-ได้�- มาตั้รื่า 1677 เม�อม�พิ่*น�ยกรื่รื่มก�อตั้��งม3ลน*ธ*ข1�นตั้ามมาตั้รื่าก�อน ที่ายาที่หรื่�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) ตั้�องรื่�องขอให�รื่�ฐบัาลให�อ+านาจัจั�ด้ตั้��งข1�นเป0นน*ตั้*บั4คัคัลตั้ามมาตั้รื่า 114 เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�นถ�าไม�รื่�องขอ ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยหรื่�ออ�ยการื่ จัะเป0นผ3�รื่ �องขอก-ได้�- มาตั้รื่า 1678 เม�อม3ลน*ธ*ที่�ก�อตั้��งโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ได้�ตั้� �งเป0นน*ตั้*บั4คัคัลแล�ว ให�ถ�อว�าที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจั�ด้สรื่รื่ไว�เพิ่�อการื่น��น ตั้กเป0นของน*ตั้*บั4คัคัลตั้��งแตั้�เวลาที่�พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผล เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�น- มาตั้รื่า 1679 ถ�าจั�ด้ตั้��งม3ลน*ธ*ข1�นไม�ได้� ให�ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้กที่อด้ไปตั้ามที่�รื่ะบั4ในพิ่*น�ยกรื่รื่มถ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�รื่ะบั4ไว� เม�อที่ายาที่หรื่�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก อ�ยการื่ หรื่�อผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย รื่�องขอ ให�ศาลจั�ด้สรื่รื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นแก�น*ตั้*บั4คัคัลอ�น ที่�ม�ว�ตั้ถ4ปรื่ะสงคั%ใกล�เคั�ยงที่�ส4ด้ก�บัคัวามปรื่ะสงคั%ของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มถ�าหากจั�ด้สรื่รื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นอย�างว�าไม�ได้� หรื่�อม3ลน*ธ*จั�ด้ตั้��งไม�ได้� เพิ่รื่าะข�ด้ตั้�อกฎหมายหรื่�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยหรื่�อศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้น ข�อก+าหนด้ในการื่จั�ด้ตั้��งม3ลน*ธ*เป0นอ�นไรื่�ผล- มาตั้รื่า 1680 เจั�าหน��ของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องให�เพิ่*กถอนข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มให�ก�อตั้��งม3ลน*ธ*ได้� เที่�าที่�ตั้นตั้�องเส�ยปรื่ะโยช้น%ไปเพิ่�อการื่น��น- มาตั้รื่า 1681 ถ�าที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�เป0นว�ตั้ถ4แห�งพิ่*น�ยกรื่รื่ม ที่+าลายหรื่�อบั4บัสลายไป และได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นมาแที่นหรื่�อได้�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องคั�าส*นไหมที่ด้แที่นที่รื่�พิ่ย%ส*นน��น ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะเรื่�ยกให�ส�งมอบัของแที่นหรื่�อส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�อง ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) เองก-ได้�- มาตั้รื่า 1682 เม�อพิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าข1�นเพิ่�อปลด้หน��หรื่�อโอน

Page 107: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�อง พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ผลเพิ่�ยงจั+านวนที่�คั�างช้+ารื่ะในเวลาที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�นถ�าม�เอกสารื่ซึ่1งเป0นหล�กฐานแห�งหน�� ให�โอนให�ผ3�รื่ �บัมอบัพิ่*น�ยกรื่รื่ม และน+ามาตั้รื่า 303 ถ1ง 313 , 340 มาใช้�บั�งคั�บั แตั้�ถ�าผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะตั้�องด้+าเน*นการื่อย�างใด้อย�างหน1งตั้ามมาตั้รื่าน��น ๆ แล�ว บั4คัคัลผ3�ตั้�องจั�ด้การื่ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม จัะด้+าเน*นการื่แที่นผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก-ได้�- มาตั้รื่า 1683 พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�บั4คัคัลที่+าให�แก�เจั�าหน��คันใด้ของตั้น ให�ส�นน*ษฐานว�า ไม�ได้�ที่+าข1�นเพิ่�อช้+ารื่ะหน��แก�เจั�าหน��คันน��น- มาตั้รื่า 1684 ถ�าข�อคัวามในพิ่*น�ยกรื่รื่มสามารื่ถตั้�คัวามได้�หลายน�ย ให�ถ�อเอาตั้ามน�ยที่�จัะส+าเรื่-จัผลตั้ามคัวามปรื่ะสงคั%ของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นได้�ด้�ที่�ส4ด้อธ*บัาย เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ข�อคัวามยกบั�านพิ่รื่�อมที่�ด้*นให� ก.

และให� ข. ได้�อาศ�ยอย3�ในที่�รื่ายน��ได้�ตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ ด้�งน�� ไม�ถ�อว�า ข.

ม�ส*ที่ธ*อาศ�ยในบั�านเรื่�อนด้�วย - มาตั้รื่า 1685 กรื่ณ�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่มไว� โด้ยม�คั4ณสมบั�ตั้*ที่�ที่รื่าบัตั้�วได้�แน�นอน ถ�าม�บั4คัคัลหมายคันที่�ที่รื่งคั4ณสมบั�ตั้*ที่�จัะเป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม กรื่ณ�เป0นที่�สงส�ย ให�ถ�อว�าที่4กคันม�ส*ที่ธ*รื่�บัส�วนแบั�งเที่�า ๆ ก�นอธ*บัาย เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มม�ข�อคัวามว�า ถ�าข�าพิ่เจั�าตั้ายให�เง*นสด้จั+านวน 1,000,000 บัาที่ แก�น�กศ1กษามหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มธ*รื่าช้คัณะน*ตั้*ศาสตั้รื่% ที่�สอบัได้�เก�ยรื่ตั้*น*ยมอ�นด้�บั 1 ด้�งน�� ถ�าม�ผ3�สอบัได้�เก�ยรื่ตั้*น*ยมอ�นด้�บั 1 จั+านวน 5 คัน ( ซึ่1งม�คั4ณสมบั�ตั้*ที่�จัะเป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มเหม�อนก�นตั้ามมาตั้รื่าน�� ) ก-จัะได้�รื่�บัแบั�งเฉล�ยเป0นส�วนเที่�า ๆ ก�น คั�อ คันละ 200,000 บัาที่

Page 108: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1686 ที่รื่�สตั้% จัะก�อตั้��งโด้ยตั้รื่งหรื่�อโด้ยอ�อมด้�วยพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อน*ตั้*กรื่รื่มใด้ ๆ ที่�ม�ผลในรื่ะหว�างม�ช้�ว*ตั้ หรื่�อเม�อตั้ายแล�ว ย�อมไม�ม�ผล อธ*บัาย - ที่รื่�สตั้% แปลว�า คัวามไว�วางใจั - ที่รื่�สตั้% คั�อ การื่โอนกรื่รื่มส*ที่ธ*>ในที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อให�กรื่รื่มส*ที่ธ*>ในที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้กแก� ที่รื่�สตั้� “ “ ( ผ3�ด้3แล ) โด้ยม�เง�อนไขคั+าม�นม�ด้ที่รื่�สตั้�ว�าจัะถ�อกรื่รื่มส*ที่ธ*>น� �นเพิ่�อจั�ด้การื่ให�ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%อย�างใด้อย�างหน1งตั้ามที่�ตั้�องรื่ะบั4ไว�ให�เป0นที่�แน�นอน- กฎหมายไที่ยไม�ยอมรื่�บัการื่ก�อตั้��งที่รื่�สตั้% เพิ่รื่าะ เป0นการื่ข�ด้ขวางตั้�อคัวามเจัรื่*ญก�าวหน�าที่างเศรื่ษฐก*จั ด้�วยเหตั้4ที่�ที่รื่�พิ่ย%ส*นไม�สามารื่ถหม4นเว�ยนเปล�ยนม�อได้� และข�ด้ก�บัหล�กกฎหมายเรื่�องกรื่รื่มส*ที่ธ*>- มาตั้รื่า 1687 ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให�ผ3�เยาว% หรื่�อผ3�ศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ หรื่�อผ3�รื่ �กษาตั้�วในโรื่งพิ่ยาบัาลเพิ่รื่าะเหตั้4ว*กลจัรื่*ตั้ และตั้�องตั้�องมอบัการื่รื่�กษาและจั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นแก�บั4คัคัลอ�น ( นอกจัากบั*ด้ามารื่ด้า ผ3�ปกคัรื่อง ผ3�อน4บัาล หรื่�อผ3�พิ่*ที่�กษ% ) ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องตั้��งผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ข1�นการื่ตั้��งผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%น�� ห�ามตั้��งเม�อเก*นก+าหนด้แห�งการื่เป0นผ3�เยาว% หรื่�อก+าหนด้การื่ที่�ศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ หรื่�อก+าหนด้ที่�ตั้�องรื่�กษาตั้�วในโรื่งพิ่ยาบัาล ( แล�วแตั้�กรื่ณ� ) - มาตั้รื่า 1688 การื่ตั้��งผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ในส�วนที่�เก�ยวก�บัอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย% หรื่�อที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*ที่�เก�ยวก�บัอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย% ย�อมไม�บัรื่*บั3รื่ณ% เว�นได้�จัด้ที่ะเบั�ยนตั้�อพิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�ให�ใช้�บั�งคั�บัแก�เรื่�อก+าป6 น เรื่�อรื่ะวาง 6 ตั้�นข1�นไป เรื่�อกลไฟ้ เรื่�อยนตั้%รื่ะวาง 5 ตั้�นข1�นไป แพิ่ และส�ตั้ว%พิ่าหนะ ด้�วย

Page 109: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1689 นอกจัากบั4คัคัลที่�รื่ะบั4ในมาตั้รื่า 1557

น*ตั้*บั4คัคัลหรื่�อบั4คัคัลธรื่รื่มด้าที่�ม�คัวามสามารื่ถบัรื่*บั3รื่ณ%จัะรื่�บัตั้��งเป0นผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ก-ได้�อธ*บัาย หมายคัวามว�า บั4คัคัลธรื่รื่มด้าที่�จัะรื่�บัเป0นผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%น��น ตั้�องเป0นผ3�ม�คัวามสามารื่ถตั้ามกฎหมายด้�วยจั1งจัะเป0นผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ได้�- มาตั้รื่า 1690 ผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย% ตั้� �งข1�นโด้ย1.ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม2.บั4คัคัลที่�รื่ะบั4ในพิ่*น�ยกรื่รื่มให�เป0นผ3�ตั้� �ง - มาตั้รื่า 1691 เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�น ผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%จัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้��งบั4คัคัลอ�นให�ที่+าการื่ส�บัแที่นตั้นก-ได้�- มาตั้รื่า 1692 เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�น ในส�วนที่�เก�ยวด้�วยที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ได้�รื่�บัมอบัไว� ผ3�ปกคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ม�ส*ที่ธ*และหน�าที่�เช้�นเด้�ยวก�บัผ3�ปกคัรื่อง

หน�วยที่� 13 การื่เส�ยไปซึ่1งพิ่*น�ยกรื่รื่ม

- ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มของตั้นเส�ยที่��งหมด้หรื่�อแตั้�บัางส�วน ในเวลาใด้ก-ได้� โด้ยที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�งข1�นใหม� หรื่�อที่+าลายข�ด้ฆ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนด้�วยคัวามตั้��งใจั นอกจัากน��นการื่โอนที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อที่+าลายที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มโด้ยตั้��งใจั ก-เป0นการื่เพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มปรื่ะการื่หน1ง- ในกรื่ณ�ที่�พิ่*น�ยกรื่รื่มสองฉบั�บัข�ด้ก�น ถ�อว�าพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนถ3กเพิ่*กถอนโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�ง เฉพิ่าะส�วนที่�ข�ด้ก�น- ข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มย�อมตั้กไป เม�อ ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม เง�อนไขตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�เป0นผล ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มบัอกสละพิ่*น�ยกรื่รื่ม ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มส3ญหายหรื่�อถ3กที่+าลายโด้ยม*ได้�มาซึ่1งของแที่น- เม�อพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้กไป ที่รื่�พิ่ย%ส*นย�อมตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม หรื่�อแบั�งก�น ( แล�วแตั้�กรื่ณ�

Page 110: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

)- ในการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะตั้�องแสด้งเจัตั้นาในการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มอย�างไม�บักพิ่รื่�อง ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเพิ่รื่าะถ3กข�มข3� ส+าคั�ญผ*ด้ กลฉ�อฉล ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยย�อมรื่�องขอให�ศาลส�งเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มเส�ยได้�- การื่รื่�องขอให�ศาลส�งเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่ม จัะตั้�องรื่�องขอเส�ยภายในอาย4คัวามที่�กฎหมายก+าหนด้ ม*ฉะน��นไม�อาจัรื่�องขอได้�- บั4คัคัลที่�ม�อาย4ย�งไม�คัรื่บั 15 ปBบัรื่*บั3รื่ณ% คันไรื่�คัวามสามารื่ถ หากที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มข1�นย�อมตั้กเป0นโมฆะ พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�บั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ที่+าข1�นอาจัเส�ยเปล�า เม�อพิ่*ส3จัน%ได้�ว�าในเวลาที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มผ3�ที่+าว*กลจัรื่*ตั้อย3�- พิ่*น�ยกรื่รื่มตั้�องที่+าตั้ามแบับัที่�กฎหมายก+าหนด้ไว� ม*ฉะน��นย�อมตั้กเป0นโมฆะ- ผ3�อย3�ในปกคัรื่องจัะที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�แก�ผ3�ปกคัรื่อง หรื่�อคั3�สมรื่ส บั4พิ่การื่� ผ3�ส�บัส�นด้าน หรื่�อพิ่�น�องของผ3�ปกคัรื่อง ไม�ได้� เว�นแตั้�จัะเป0นไปตั้ามเง�อนไขของกฎหมาย- ผ3�เข�ยนหรื่�อพิ่ยาน คั3�สมรื่สของผ3�เข�ยนหรื่�อพิ่ยาน จัะเป0นผ3�รื่ �บัที่รื่�พิ่ย%ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�- ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มอาจัก+าหนด้ห�ามม*ให�ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%โอนที่รื่�พิ่ย%ในบัางปรื่ะเภที่ได้� แตั้�ตั้�องกรื่ะที่+าตั้ามเง�อนไขที่�กฎหมายบั�ญญ�ตั้*- ข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ถ�าที่+าผ*ด้แบับัย�อมตั้กเป0นโมฆะได้�- ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�อาจัก+าหนด้ให�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นของผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อบั4คัคัลภายนอก- ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�อาจัก+าหนด้ให�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ยกให�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม แก�บั4คัคัลอ�น- ผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่มและที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม ตั้�องม�อย3�อย�างแน�นอนและช้�ด้แจั�ง

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

Page 111: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1693 ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มของตั้น ที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ในเวลาใด้ก-ได้�อธ*บัาย ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มสามารื่ถเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ตั้นที่+าไว� โด้ยแสด้งเจัตั้นาเพิ่*กถอนที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วนในเวลาใด้ ๆ ก-ได้�ก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย แตั้�ว*ธ�การื่เพิ่*กถอนตั้�องปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามที่�กฎหมายบั�ญญ�ตั้*ไว�ในมาตั้รื่า 1694 ถ1ง 1697 เที่�าน��น - มาตั้รื่า 1694 ถ�าจัะเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ด้�วยพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�ง การื่เพิ่*กถอนจัะสมบั3รื่ณ%ตั้�อเม�อพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�งได้�ที่+าตั้ามแบับัใด้แบับัหน1งที่�กฎหมายบั�ญญ�ตั้*ไว�อธ*บัาย ในการื่เพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนน��น ถ�าเอกสารื่ฉบั�บัหล�งไม�ม�ล�กษณะเป0นพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อขาด้รื่ายการื่ในพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�กฎหมายก+าหนด้ไว� ย�อมไม�ถ�อว�าเป0นการื่เพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อน- มาตั้รื่า 1695 ถ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าเป0นตั้�นฉบั�บัเพิ่�ยงฉบั�บัเด้�ยว ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มสามารื่ถเพิ่*กถอนที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน โด้ยที่+าลายหรื่�อข�ด้ฆ�าโด้ยตั้��งใจัถ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ที่+าเป0นตั้�นฉบั�บัหลายฉบั�บั การื่เพิ่*กถอนไม�บัรื่*บั3รื่ณ% เว�นได้�กรื่ะที่+าแก�ตั้�นฉบั�บัที่��งหมด้- มาตั้รื่า 1696 ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�โอนไปโด้ยสมบั3รื่ณ%ซึ่1งที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�เป0นว�ตั้ถ4แห�งข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มใด้ด้�วยคัวามตั้��งใจั ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นเป0นอ�นเพิ่*กถอนไปรื่วมถ1ง เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ที่+าลายที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�วยคัวามตั้��งใจั

อธ*บัาย ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเจัาะจังให�แก�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะ ซึ่1งเป0นสารื่ะส+าคั�ญแห�งข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม หากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มโอนที่รื่�พิ่ย%ส*นให�บั4คัคัลอ�น หรื่�อที่+าลายที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นด้�วยคัวามตั้��งใจั ข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มน��นไม�ม�ผล ส�วนผ3�รื่�บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม

Page 112: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ล�กษณะที่�วไปน��น ม�ส*ที่ธ*ในที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นที่�เหล�อ - มาตั้รื่า 1697 ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�แสด้งเจัตั้นาเป0นอ�น และพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนก�บัฉบั�บัหล�งข�ด้ก�น ให�ถ�อว�าพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนถ3กเพิ่*กถอนโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�ง เฉพิ่าะในส�วนที่�ม�ข�อคัวามข�ด้ก�นเที่�าน��น อธ*บัาย ถ�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�แสด้งเจัตั้นาเป0นอ�น หมายคัวามว�า แสด้งเจัตั้นาไว�เป0นอย�างอ�นในพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�ง ( ไม�ใช้�ฉบั�บัก�อน ) ด้�งน��น ถ�าแสด้งเจัตั้นาไว�ในพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อน ให�ถ�อว�าการื่แสด้งเจัตั้นาน��นไม�ม�ผลแตั้�ปรื่ะการื่ใด้ เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนก+าหนด้ว�า ให�ถ�อว�าพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัน��สมบั3รื่ณ%แตั้�เพิ่�ยงฉบั�บัเด้�ยว ไม�ม�ฉบั�บัอ�นมาเพิ่*กถอนได้� ด้�งน�� ไม�ถ�อว�าผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มแสด้งเจัตั้นาไว�เป0นอย�างอ�น ( น�นคั�อ ถ�าม�การื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�ง พิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัหล�งสามารื่ถเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มฉบั�บัก�อนได้� ) - มาตั้รื่า 1698 ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มตั้กไป เม�อ1.เม�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายก�อนผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม2.เม�อข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มใช้�ได้�ตั้�อเม�อเง�อนไขส+าเรื่-จัลง และผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายก�อนเง�อนไขส+าเรื่-จั หรื่�อปรื่ากฏิแน�ช้�ด้ว�าเง�อนไขไม�อาจัส+าเรื่-จัได้� 3.เม�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มบัอกสละพิ่*น�ยกรื่รื่ม4.เม�อที่รื่�พิ่ย%ส*นที่��งหมด้ที่�ยกให� ส3ญหายหรื่�อถ3กที่+าลายโด้ยผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�ตั้� �งใจัในรื่ะหว�างที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� และไม�ได้�มาซึ่1งของแที่นหรื่�อส*ที่ธ*ที่�จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นในการื่ที่�ที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นส3ญหายไปอธ*บัาย ในข�อ 2 น��น เป0นกรื่ณ�ที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายแตั้�พิ่*น�ยกรื่รื่มย�งไม�อาจัเป0นผล หากม�เง�อนไขบั�งคั�บัก�อนให�

Page 113: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นผลหล�งจัากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายอ�กช้��นหน1ง เช้�น เจั�ามรื่ด้กที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่�ด้*นแปลงหน1งให�แด้ง โด้ยม�เง�อนไขว�าแด้งจัะม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัที่�ด้*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มก-ตั้�อเม�อแด้งได้�สมรื่สเส�ยก�อน เม�อแด้งตั้ายก�อนที่�จัะสมรื่ส แม�เป0นการื่ตั้ายหล�งเจั�ามรื่ด้ก แด้งก-ไม�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัที่�ด้*นตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อตั้ามตั้�วอย�างเด้*ม แตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้��งเง�อนไขว�า แด้งจัะม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัที่�ด้*นก-ตั้�อเม�อได้�สมรื่สและม�บั4ตั้รื่ช้าย แตั้�ปรื่ากฏิว�าแด้งไม�สามารื่ถม�บั4ตั้รื่ได้�เพิ่รื่าะเป0นหม�น ข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มย�อมเป0นอ�นตั้กไป เป0นตั้�น - มาตั้รื่า 1699 ถ�าพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ายใด้เป0นอ�นไรื่�ปรื่ะโยช้น% ที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ายน��นน��นตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม หรื่�อแก�แผ�นด้*น ( แล�วแตั้�กรื่ณ� )อธ*บัาย เม�อพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ายใด้ เป0นอ�นไรื่�ปรื่ะโยช้น% ที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ายน��นตั้กที่อด้แก�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม แตั้�หากไม�ม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม ( ในที่4กล+าด้�บัช้��น ) ให�ที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ายน��นตั้กแก�แผ�นด้*น - มาตั้รื่า 1700 บั4คัคัลจัะจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นโด้ยน*ตั้*กรื่รื่มที่�ม�ผลในรื่ะหว�างม�ช้�ว*ตั้หรื่�อเม�อตั้ายแล�ว โด้ยก+าหนด้ห�ามผ3�รื่�บัปรื่ะโยช้น%โอนที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นก-ได้�แตั้�ตั้�องม�บั4คัคัลใด้บั4คัลหน1ง ( นอกจัากผ3�รื่�บัปรื่ะโยช้น% ) ส+าหรื่�บัเป0นผ3�ได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นถ�าม�การื่ละเม*ด้ข�อก+าหนด้ห�ามโอนน��นผ3�ซึ่1งก+าหนด้ด้�งกล�าวมา ตั้�องสามารื่ถจัะม�ส*ที่ธ*ตั้�าง ๆ ได้�อย3�ในขณะที่�การื่จั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นม�ผลบั�งคั�บัถ�าไม�ได้�ก+าหนด้บั4คัคัลที่�จัะเป0นผ3�รื่ �บัที่รื่�พิ่ย%ส*นถ�าม�การื่ละเม*ด้ข�อก+าหนด้ห�ามโอน ให�ถ�อว�าข�อก+าหนด้ห�ามโอนน��นไม�ม�เลยอธ*บัาย เช้�น แด้งที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่�ด้*นแปลงหน1งให�ด้+าบั4ตั้รื่ช้าย โด้ยม�ข�อก+าหนด้ห�ามด้+าโอนที่�ด้*นแปลงน��น หากด้+าละเม*ด้

Page 114: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ข�อก+าหนด้ห�ามโอน ให�ที่�ด้*นแปลงด้�งกล�าวตั้กเป0นกรื่รื่มส*ที่ธ*>ของที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%ภรื่*ยาด้+า ซึ่1งที่ารื่กในคัรื่รื่ภ%จัะม�ส*ที่ธ*ในที่�ด้*นก-ตั้�อเม�อ ที่ารื่กน��นได้�ม�อย3�ในคัรื่รื่ภ%ในขณะที่�แด้งเจั�ามรื่ด้กตั้าย แตั้�ถ�าข�อเที่-จัจัรื่*งปรื่ากฏิว�าขณะที่�แด้งตั้ายน��น ที่ารื่กย�งไม�ม�อย3�ในคัรื่รื่ภ%หรื่�อที่ารื่กตั้ายขณะอย3�ในคัรื่รื่ภ% ด้�งน�� ถ�อว�าข�อก+าหนด้ห�ามโอนไม�ม�เลย - มาตั้รื่า 1701 ข�อก+าหนด้ห�ามโอน จัะให�ม�ก+าหนด้เวลาหรื่�อตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ของผ3�รื่�บัปรื่ะโยช้น%ก-ได้�ถ�าไม�ก+าหนด้เวลาห�ามโอนไว� กรื่ณ�ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%เป0นบั4คัคัลธรื่รื่มด้า ให�ถ�อว�าข�อก+าหนด้ม�รื่ะยะเวลาอย3�ตั้ลอด้ช้�ว*ตั้ กรื่ณ�ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%เป0นน*ตั้*บั4คัคัล ให�ถ�อว�าข�อก+าหนด้ม�รื่ะยะเวลาอย3� 30 ปBถ�าก+าหนด้เวลาห�ามโอนไว� ก+าหนด้น��นห�ามเก*น 30 ปB ถ�านานกว�าน��น ให�ลด้ลงมาเหล�อ 30 ปB - มาตั้รื่า 1702 ข�อก+าหนด้ห�ามโอนเก�ยวก�บัส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�ไม�อาจัจัด้ที่ะเบั�ยนกรื่รื่มส*ที่ธ*>ได้�น��น ให�ถ�อว�าไม�ม�เลยข�อก+าหนด้ห�ามโอนที่�เก�ยวก�บัอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%หรื่�อที่รื่�พิ่ยส*ที่ธ*เก�ยวก�บัอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%น��น ไม�บัรื่*บั3รื่ณ% เว�นได้�ที่+าหน�งส�อและจัด้ที่ะเบั�ยนการื่ห�ามโอนตั้�อพิ่น�กงานเจั�าหน�าที่�ให�ใช้�บั�งคั�บัแก�เรื่�อก+าป6 น เรื่�อรื่ะวาง 6 ตั้�นข1�นไป เรื่�อกลไฟ้ เรื่�อยนตั้%รื่ะวาง 5 ตั้�นข1�นไป แพิ่ และส�ตั้ว%พิ่าหนะ ด้�วย- มาตั้รื่า 1703 พิ่*น�ยกรื่รื่มซึ่1งบั4คัคัลที่�ม�อาย4ย�งไม�คัรื่บั 15

ปBบัรื่*บั3รื่ณ% ที่+าข1�น เป0นโมฆะ- มาตั้รื่า 1704 พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�บั4คัคัลผ3�ถ3กศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ที่+าข1�น เป0นโมฆะพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�บั4คัคัลผ3�ถ3กอ�างว�าว*กลจัรื่*ตั้ ( แตั้�ศาลย�งไม�ได้�ส�งเป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถ ) ที่+าข1�น จัะเส�ยเปล�า ก-ตั้�อเม�อพิ่*ส3จัน%ได้�ว�าขณะที่�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มน��น ผ3�น� �นว*กลจัรื่*ตั้อย3�- มาตั้รื่า 1705 พิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม ถ�าฝ่=าฝ่Cนมาตั้รื่า 1652 , 1653 , 1656 , 1657 , 1658 ,

Page 115: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1660 , 1661 , 1663 เป0นโมฆะอธ*บัาย - มาตั้รื่า 1652 ผ3�อย3�ในปกคัรื่องที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%ให�ผ3�ปกคัรื่อง - มาตั้รื่า 1653 ผ3�เข�ยนหรื่�อพิ่ยานเป0นผ3�รื่ �บัที่รื่�พิ่ย%ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม - มาตั้รื่า 1656 พิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัที่+าเป0นหน�งส�อ- มาตั้รื่า 1657 พิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัเข�ยนเองที่��งฉบั�บั - มาตั้รื่า 1658 พิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัเอกสารื่ฝ่=ายเม�อง- มาตั้รื่า 1660 พิ่*น�ยกรื่รื่มแบับัเอกสารื่ล�บั - มาตั้รื่า 1661 พิ่*น�ยกรื่รื่มส+าหรื่�บัคันห3หนวกเป0นใบั� - มาตั้รื่า 1663 การื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มขณะม�พิ่ฤตั้*การื่ณ%พิ่*เศษ - มาตั้รื่า 1706 ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นโมฆะ1.ถ�าตั้��งผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มไว� โด้ยม�เง�อนไขว�า ให�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นของเขาเองโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�แก�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อแก�บั4คัคัลภายนอก2.ถ�าก+าหนด้บั4คัคัลที่�ไม�อาจัที่รื่าบัตั้�วได้�แน�นอน เป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม แตั้�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะน��น อาจัก+าหนด้โด้ยให�บั4คัคัลใด้บั4คัคัลหน1งเป0นผ3�รื่ะบั4 เล�อกจัากบั4คัคัลอ�นหลายคันหรื่�อจัากบั4คัคัลอ�นหม3�ใด้หม3�หน1ง ซึ่1งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มรื่ะบั4ไว�ก-ได้�3.ถ�าที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ยกให�โด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มรื่ะบั4ไว�ไม�แน�ช้�ด้ จันไม�อาจัที่รื่าบัแน�นอนได้� หรื่�อถ�าให�บั4คัคัลใด้บั4คัคัลหน1งก+าหนด้มากน�อยเองอธ*บัาย 1.เช้�น ก. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให� ข. โด้ยม�เง�อนไขว�า ข. ตั้�องที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให� ก. หรื่�อ คั.

เป0นการื่ตั้อบัแที่น ด้�งน�� พิ่*น�ยกรื่รื่มของ ก. ตั้กเป0นโมฆะ เม�อ ก. ตั้ายลง พิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ม�ผลบั�งคั�บัใช้� แม� ข. จัะได้�ที่+าตั้ามเง�อนไขน��นก-ตั้าม แตั้�ถ�า

Page 116: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ม�เง�อนไขว�า ข. ตั้�องยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให� ก. ในรื่ะหว�างที่� ข. ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ข�อก+าหนด้น��ไม�เป0นโมฆะ ( เพิ่รื่าะไม�เป0นการื่จั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ) 2.ถ�าก+าหนด้บั4คัคัลที่�ไม�อาจัที่รื่าบัตั้�วได้�แน�นอน เป0นผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม เช้�น ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่�ด้*นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�แก�น�กศ1กษามหาว*ที่ยาล�ยส4โขที่�ยธรื่รื่มาธ*รื่าช้คันใด้คันหน1ง ด้�งน�� ถ�อว�าข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มเป0นโมฆะ ส�วนปรื่ะโยคัตั้�อมาที่�ว�า ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะน��น อาจัก+าหนด้โด้ยให�บั4คัคัลใด้บั4คัคัลหน1งเป0นผ3�รื่ะบั4 เล�อกจัากบั4คัคัลอ�นหลายคันหรื่�อจัากบั4คัคัลอ�นหม3�ใด้หม3�หน1ง ซึ่1งผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มรื่ะบั4ไว�ก-ได้� เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไว� 4 คัน และมอบัอ+านาจัให�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กพิ่*จัารื่ณาว�า คัวรื่จัะยกที่รื่�พิ่ย%ช้*�นใด้ช้*�นหน1ง ให�ก�บับั4ตั้รื่เจั�ามรื่ด้กคันใด้คันหน1ง ข�อก+าหนด้น��ถ�อว�าใช้�ได้�ตั้ามมาตั้รื่าน��3.เช้�น ก. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%ให�บั4ตั้รื่ 4 คัน โด้ยให�แด้งพิ่�ช้ายเป0นผ3�ก+าหนด้ว�าบั4ตั้รื่ที่��งหมด้ คัวรื่จัะได้�ที่รื่�พิ่ย%สมบั�ตั้*มากน�อยเพิ่�ยงใด้ ด้�งน�� ข�อก+าหนด้ด้�งกล�าวเป0นโมฆะ - มาตั้รื่า 1707 ถ�าข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มตั้��งผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม โด้ยม�เง�อนไขว�าให�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มจั+าหน�ายที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ยกให�น��นแก�บั4คัคัลอ�น ให�ถ�อว�าเง�อนไขน��นเป0นอ�นไม�ม�เลย อธ*บัาย เช้�น ก. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกรื่ถยนตั้%ให� ข. แตั้�ม�เง�อนไขว�า ให� ข. โอนรื่ถยนตั้%ให� คั. ภายใน 1 เด้�อน น�บัแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ด้�งน�� ถ�อว�าข�อก+าหนด้ที่�ให�โอนรื่ถยนตั้%ให� คั. น��น ไม�ม�เลย ถ�า ก. ตั้ายลง ข. ได้�รื่�บัมรื่ด้กรื่ถยนตั้%โด้ยไม�ม�เง�อนไข- มาตั้รื่า 1708 เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะ

Page 117: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

รื่�องขอให�ศาลเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าข1�นเพิ่รื่าะถ3กข�มข3�ก-ได้� แตั้�หากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มม�ช้�ว*ตั้อย3�เก*น 1 ปBตั้�อมา น�บัแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มพิ่�นจัากการื่ข�มข3� จัะม�การื่รื่�องขอเช้�นว�าน��นไม�ได้�- มาตั้รื่า 1709 เม�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะรื่�องขอให�ศาลเพิ่*กถอนพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าข1�นเพิ่รื่าะส+าคั�ญผ*ด้หรื่�อกลฉ�อฉลได้� ก-ตั้�อเม�อคัวามส+าคั�ญผ*ด้หรื่�อกลฉ�อฉลน��นถ1งขนาด้ ซึ่1งถ�าไม�ม�คัวามส+าคั�ญผ*ด้หรื่�อกลฉ�อฉล พิ่*น�ยกรื่รื่มจัะไม�ได้�ที่+าข1�นใช้�บั�งคั�บั แม�ถ1งว�ากลฉ�อฉลน��น ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ไม�ได้�ก�อข1�นแตั้�พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ที่+าข1�นโด้ยส+าคั�ญผ*ด้หรื่�อถ3กกลฉ�อฉล ม�ผลบั�งคั�บัได้� หากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้�เพิ่*กถอนภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มรื่3 �ถ1งการื่ส+าคั�ญผ*ด้หรื่�อกลฉ�อฉลน��น- มาตั้รื่า 1710 คัด้�ฟ้;องขอให�เพิ่*กถอนข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม ไม�ให�ฟ้;องเม�อพิ่�นก+าหนด้ด้�งตั้�อไปน��1. 3 เด้�อน หล�งจัากผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้าย ในกรื่ณ�ที่�โจัที่ก%รื่3 �เหตั้4แห�งการื่ที่�จัะขอให�เพิ่*กถอนได้�ในรื่ะหว�างที่�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มม�ช้�ว*ตั้อย3�2. 3 เด้�อน หล�งจัากโจัที่ก%รื่3 �เหตั้4เช้�นน��น ในกรื่ณ�อ�น ๆถ�าโจัที่ก%ไม�รื่3 �ว�าม�ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มอ�นกรื่ะที่บัถ1งส�วนได้�เส�ยของตั้น แม�โจัที่ก%จัะได้�รื่3 �เหตั้4แห�งการื่ที่�จัะขอให�เพิ่*กถอนได้�ก-ด้� อาย4คัวาม 3 เด้�อน ให�เรื่*มน�บัตั้��งแตั้�ขณะที่�โจัที่ก%รื่3 �หรื่�อคัวรื่จัะได้�รื่3 �ว�าม�ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มน��นแตั้�ห�ามฟ้;องคัด้�เม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มตั้ายอธ*บัาย 1.เช้�น ก. ข�มข3�ให� ข. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกให�ตั้นเอง ถ�าที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มของ ข. ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยรื่3 �ถ1งการื่ข�มข3�ในช้�วงที่� ข. ม�ช้�ว*ตั้อย3�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มตั้�องฟ้;องภายใน 3 เด้�อน น�บัแตั้� ข. ตั้าย2.เช้�น ก. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเพิ่รื่าะถ3กข�มข3� หล�งจัากน��น 8 เด้�อน ก. ตั้าย หล�งจัาก ก. ตั้ายได้� 5 เด้�อน ที่ายาที่ของ ก. รื่3 �ว�า ก.

ได้�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มเพิ่รื่าะถ3กข�มข3� ด้�งน�� ที่ายาที่ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยตั้�อง

Page 118: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

รื่�องขอตั้�อศาลให�เพิ่*กถอนภายใน 3 เด้�อน น�บัแตั้�ว�นรื่3 �เหตั้4แห�งการื่ข�มข3�

หน�วยที่� 14 การื่จั�ด้การื่มรื่ด้ก

- ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก คั�อ ผ3�ม�หน�าที่�รื่วบัรื่วมที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก จั�ด้การื่ และแบั�งป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ซึ่1งอาจัตั้��งข1�นโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อโด้ยคั+าส�งศาล- ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มและศาลอาจัก+าหนด้จั+านวนผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้�ตั้ามที่�เห-นสมคัวรื่ ในกรื่ณ�ม�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กหลายคัน ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กที่��งหมด้ตั้�องจั�ด้การื่รื่�วมก�นโด้ยเส�ยงข�างมาก- บั4คัคัลสามารื่ถเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้� เว�นแตั้�จัะตั้�องห�ามตั้ามกฎหมาย ( คั�อ เป0นผ3�เยาว% ว*กลจัรื่*ตั้ บั4คัคัลที่�ศาลส�งให�เป0นคันไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ หรื่�อบั4คัคัลล�มละลาย )- การื่เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กเรื่*มเม�อบั4คัคัลน��นยอมรื่�บัเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ( ในกรื่ณ�ที่�เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กที่�ตั้� �งโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม ) หรื่�อเม�อถ�อว�าได้�ที่รื่าบัคั+าส�งศาล ( ในกรื่ณ�ที่�เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กที่�ตั้� �งโด้ยคั+าส�งศาล )- ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไม�ใช้�ตั้�วแที่นของเจั�าของมรื่ด้กหรื่�อที่ายาที่ แตั้�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กเป0นผ3�แที่นตั้ามกฎหมายที่ายาที่ที่��งมวล ซึ่1งส*ที่ธ*และหน�าที่�คัวามรื่�บัผ*ด้ตั้ามที่�พิ่*น�ยกรื่รื่มและกฎหมายก+าหนด้ไว�เป0นการื่ที่�วไป- นอกจัากอ+านาจัหน�าที่�โด้ยที่�วไปแล�ว ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กย�งม�หน�าที่�เฉพิ่าะที่�กฎหมายก+าหนด้ให�ตั้�องที่+าอ�กด้�วย- ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กม�คัวามรื่�บัผ*ด้ตั้�อที่ายาที่ในการื่จั�ด้การื่มรื่ด้กไปโด้ยม*ช้อบั ซึ่1งกฎหมายให�อน4โลมเอาคัวามรื่�บัผ*ด้ของตั้�วแที่นตั้�อตั้�วการื่มาใช้� และผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กอาจัได้�รื่�บับั+าเหน-จั ( หากที่ายาที่หรื่�อผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้ไว� ) ก�บัที่��งม�ส*ที่ธ*ย1ด้หน�วงที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กด้�วย- ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องรื่วบัรื่วมที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก และเรื่�ยกที่วงหน��ซึ่1งคั�างช้+ารื่ะอย3�แก�กองมรื่ด้ก ภายในเวลาที่�กฎหมายก+าหนด้ไว�

Page 119: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กและที่ายาที่อาจัถ3กเจั�าหน��กองมรื่ด้กฟ้;องให�รื่�บัผ*ด้ในหน��กองมรื่ด้กได้�เสมอ ในกรื่ณ�ย�งไม�แบั�งมรื่ด้ก เจั�าหน��กองมรื่ด้กจัะบั�งคั�บัช้+ารื่ะหน��เอาได้�จัากที่รื่�พิ่ย%ในกองมรื่ด้กเที่�าน��น ในกรื่ณ�ที่�แบั�งมรื่ด้กแล�ว เจั�าหน��กองมรื่ด้กช้อบัที่�จัะเรื่�ยกให�ที่ายาที่ที่�ตั้นฟ้;องรื่�บัผ*ด้ได้�ไม�เก*นจั+านวนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ที่ายาที่น��นได้�รื่�บัไป- เจั�าหน��กองมรื่ด้กอาจัได้�รื่�บัช้+ารื่ะหน��ก�อนหล�งตั้ามล+าด้�บัที่�กฎหมายก+าหนด้ไว� อน1ง การื่จั�ด้สรื่รื่ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กออกช้+ารื่ะหน�� ตั้�องเป0นไปตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อที่�กฎหมายก+าหนด้ไว�ด้�วย- การื่เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กย�อมส*�นส4ด้ลงเม�อการื่จั�ด้การื่มรื่ด้กเสรื่-จัส*�นลง หรื่�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กลาออกโด้ยได้�รื่�บัอน4ญาตั้จัากศาล หรื่�อถ3กศาลส�งเพิ่*กถอน หรื่�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้าย หรื่�อตั้กเป0นผ3�ตั้�องห�ามม*ให�เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก- ถ�าที่ายาที่ปรื่ะสงคั%จัะฟ้;องให�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กรื่�บัผ*ด้ในการื่จั�ด้การื่มรื่ด้ก ก-ตั้�องฟ้;องเส�ยภายใน 5 ปB น�บัแตั้�การื่จั�ด้การื่มรื่ด้กส*�นส4ด้ลง

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1711 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กน��น รื่วมถ1งบั4คัคัลที่�ตั้� �งข1�นโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มหรื่�อโด้ยคั+าส�งศาล - มาตั้รื่า 1712 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม อาจัตั้��งข1�นโด้ย1.ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม2.บั4คัคัลที่�รื่ะบั4ในพิ่*น�ยกรื่รื่มว�าให�เป0นผ3�ตั้� �งอธ*บัาย บั4คัคัลที่�รื่ะบั4ในพิ่*น�ยกรื่รื่มว�าให�เป0นผ3�ตั้� �ง เช้�น เจั�ามรื่ด้กก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มว�าให�นายแด้งเป0นผ3�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ด้�งน�� หากนายแด้งตั้��งนายด้+าเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ก-ถ�อว�านายด้+าเป0นผ3�ที่�ถ3กตั้��งข1�นโด้ยบั4คัคัลที่�รื่ะบั4ในพิ่*น�ยกรื่รื่มว�าให�เป0นผ3�ตั้� �ง - มาตั้รื่า 1713 ที่ายาที่ ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย หรื่�ออ�ยการื่ สามารื่ถขอตั้�อศาลให�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้� ในกรื่ณ�1.เม�อเจั�ามรื่ด้กตั้าย ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มได้�ส3ญหายไป หรื่�ออย3�นอกอาณาเขตั้ หรื่�อเป0นผ3�เยาว%

Page 120: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2.เม�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กหรื่�อที่ายาที่ ไม�สามารื่ถหรื่�อไม�เตั้-มใจั หรื่�อม�เหตั้4ข�ด้ข�อง ในการื่จั�ด้การื่หรื่�อในการื่แบั�งป6นมรื่ด้ก3.เม�อข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มซึ่1งตั้��งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไว� ไม�ม�ผลบั�งคั�บัใช้�ได้�การื่ตั้��งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ถ�าม�ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม ก-ให�ศาลตั้��งตั้ามข�อก+าหนด้น��น แตั้�ถ�าไม�ม�ข�อก+าหนด้ ก-ให�ศาลตั้��งเพิ่�อปรื่ะโยช้น%แก�กองมรื่ด้กตั้ามพิ่ฤตั้*การื่ณ% โด้ยคั+าน1งถ1งเจัตั้นาของเจั�ามรื่ด้ก อธ*บัาย เม�อข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มซึ่1งตั้��งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไว� ไม�ม�ผลบั�งคั�บัใช้�ได้� เช้�น พิ่*น�ยกรื่รื่มที่+าไม�ถ3กตั้�องตั้ามแบับั เป0นโมฆะ ถ3กเพิ่*กถอน ข�อก+าหนด้ที่�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้กไป อธ*บัาย จัะเห-นได้�ว�า ที่ายาที่ ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย หรื่�ออ�ยการื่ สามารื่ถขอตั้�อศาลให�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้�ใน 3 กรื่ณ�น��เที่�าน��น ถ�าอ�างเหตั้4อ�น เช้�น อ�างว�า ถ�าไม�ตั้� �งตั้นเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กแล�ว กองมรื่ด้กจัะได้�รื่�บัคัวามเส�ยหาย ด้�งน�� ศาลตั้�องยกคั+ารื่�องน��น- มาตั้รื่า 1714 เม�อศาลตั้��งผ3�ใด้เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กเพิ่�อการื่อย�างหน1งโด้ยเฉพิ่าะ ผ3�น� �นไม�ตั้�องที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก เว�นแตั้�จัะจั+าเป0นหรื่�อศาลส�ง- มาตั้รื่า 1715 ผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มจัะตั้��งบั4คัคัลคันเด้�ยวหรื่�อหลายคันเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กก-ได้�เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�น ถ�าม�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กหลายคัน แตั้�ผ3�จั�ด้การื่บัางคันไม�สามารื่ถหรื่�อไม�เตั้-มใจัจั�ด้การื่ และเหล�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กเพิ่�ยงคันเด้�ยว ผ3�น� �นม�ส*ที่ธ*จั�ด้การื่มรื่ด้กได้�ตั้ามล+าพิ่�ง แตั้�ถ�าเหล�อหลายคัน ให�ส�นน*ษฐานว�า ผ3�จั�ด้การื่แตั้�ละคันจัะจั�ด้การื่โด้ยล+าพิ่�งไม�ได้�- มาตั้รื่า 1716 หน�าที่�ของผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กที่�ศาลตั้��ง ให�เรื่*มตั้��งแตั้�ว�นที่�ได้�ฟ้6งหรื่�อถ�อว�าได้�ฟ้6งคั+าส�งศาลแล�วอธ*บัาย หน�าที่�โด้ยเฉพิ่าะของผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก คั�อ1.จั�ด้การื่ศพิ่ผ3�ตั้าย

Page 121: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2.จั�ด้ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก3.ส�บัหาตั้�วผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยในพิ่*น�ยกรื่รื่ม4.เรื่�ยกที่วงหน��ที่�กองมรื่ด้กเป0นเจั�าหน��5.ส�งเง*นและที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ได้�มาจัากการื่จั�ด้การื่เข�ากองมรื่ด้ก6.หาปรื่ะก�นการื่จั�ด้การื่7.แถลงคัวามเป0นไปในการื่จั�ด้การื่มรื่ด้ก8.แจั�งหน��ส*นที่�ตั้นม�ก�บักองมรื่ด้ก9.ที่+าบั�ญช้�การื่จั�ด้การื่และแบั�งป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก- มาตั้รื่า 1717 ในเวลาใด้ ๆ ภายใน 1 ปB น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย แตั้�ตั้�องภายหล�งที่�เจั�ามรื่ด้กตั้ายแล�ว 15 ว�น ที่ายาที่หรื่�อผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะแจั�งคัวามถามไปย�งผ3�ที่�ถ3กตั้��งเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่มว�าจัะรื่�บัเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กหรื่�อไม�ก-ได้� ถ�าผ3�ได้�รื่�บัแจั�งคัวามไม�ตั้อบัรื่�บัการื่เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กภายใน 1

เด้�อน น�บัแตั้�ว�นรื่�บัแจั�งคัวามน��น ให�ถ�อว�าผ3�น� �นปฏิ*เสธ แตั้�การื่รื่�บัเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กจัะกรื่ะที่+าเม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�ว�นเจั�ามรื่ด้กตั้ายไม�ได้�- มาตั้รื่า 1718 บั4คัคัลตั้�อไปน�� จัะเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไม�ได้�1.ผ3�ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ2.บั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อบั4คัคัลที่�ศาลส�งให�เป0นผ3�เสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถหรื่�อเสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ3.บั4คัคัลที่�ศาลส�งให�เป0นคันล�มละลาย- มาตั้รื่า 1719 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กม�ส*ที่ธ*และหน�าที่� ที่�จัะที่+าการื่ที่�จั+าเป0นเพิ่�อให�เป0นไปตั้ามคั+าส�ง ( โด้ยช้�ด้แจั�งหรื่�อโด้ยปรื่*ยาย ) แห�งพิ่*น�ยกรื่รื่ม และเพิ่�อจั�ด้การื่มรื่ด้กโด้ยที่�วไปหรื่�อเพิ่�อแบั�งป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก- มาตั้รื่า 1720 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องรื่�บัผ*ด้ช้อบัตั้�อที่ายาที่ ตั้ามมาตั้รื่า 809 ถ1ง 812 , 819 , 823 และเม�อเก�ยวก�บับั4คัคัลภายนอก ให�ใช้�มาตั้รื่า 831

- มาตั้รื่า 1721 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บับั+าเหน-จัจัากกองมรื่ด้ก เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อที่ายาที่จั+านวนข�างมาก จัะได้�ก+าหนด้ไว�

Page 122: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

- มาตั้รื่า 1722 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กจัะที่+าน*ตั้*กรื่รื่มที่�ตั้นม�ส�วนได้�เส�ยเป0นปฏิ*ป6กษ%ตั้�อกองมรื่ด้กไม�ได้� เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มอน4ญาตั้ไว�หรื่�อศาลอน4ญาตั้อธ*บัาย ส�วนได้�เส�ยเป0นปฏิ*ป6กษ%ก�บักองมรื่ด้ก หมายถ1ง น*ตั้*กรื่รื่มใด้ที่�กรื่ะที่+าแล�ว ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้�ปรื่ะโยช้น%อ�นม*คัวรื่ได้� และกองมรื่ด้กและที่ายาที่อ�นที่��งมวลตั้�องเส�ยปรื่ะโยช้น%ที่�ไม�คัวรื่เส�ย เช้�น ผ3�จั�ด้การื่มรื่กม*ได้�เป0นที่ายาที่ ไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก แตั้�กล�บัโอนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กมาให�ตั้นเอง - มาตั้รื่า 1723 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องจั�ด้การื่ด้�วยตั้นเอง เว�นจัะที่+าการื่โด้ยตั้�วแที่นได้�ตั้ามอ+านาจัที่�ให�ไว�ช้�ด้แจั�งหรื่�อโด้ยปรื่*ยายในพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อโด้ยคั+าส�งศาล หรื่�อในพิ่ฤตั้*การื่ณ%เพิ่�อปรื่ะโยช้น%แก�กองมรื่ด้ก - มาตั้รื่า 1724 ที่ายาที่ย�อมผ3กพิ่�นตั้�อบั4คัคัลภายนอกในก*จัการื่ที่�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้�ที่+าไปตั้ามขอบัอ+านาจัในฐานะที่�เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กถ�าผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กเข�าที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มก�บับั4คัลภายนอก โด้ยเห-นแก�ที่รื่�พิ่ย%ส*นใด้ ๆ หรื่�อปรื่ะโยช้น%ที่�บั4คัคัลภายนอกได้�ให�หรื่�อจัะให� ที่ายาที่ไม�ตั้�องผ3กพิ่�น เว�นที่ายาที่ได้�ย*นยอมในการื่น��นด้�วย - มาตั้รื่า 1725 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องส�บัหาโด้ยสมคัวรื่ซึ่1งตั้�วผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย และแจั�งไปให�ที่รื่าบัถ1งข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มที่�เก�ยวก�บัผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยน��น- มาตั้รื่า 1726 ถ�าผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กม�หลายคัน การื่ที่+าตั้ามหน�าที่�ของผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ให�ถ�อตั้ามเส�ยงข�างมาก เว�นพิ่*น�ยกรื่รื่มก+าหนด้เป0นอ�น ถ�าเส�ยงเที่�าก�น เม�อผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยรื่�องขอ ให�ศาลช้��ขาด้- มาตั้รื่า 1727 ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยจัะขอให�ศาลถอนผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ด้�วยเหตั้4ละเลยไม�ที่+าตั้ามหน�าที่�หรื่�อเหตั้4อ�นที่�สมคัวรื่ ก-ได้� แตั้�ตั้�องรื่�องก�อนแบั�งมรื่ด้กเสรื่-จัส*�นลง

Page 123: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

แม�เข�ารื่�บัตั้+าแหน�งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กแล�ว ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กจัะลาออกจัากตั้+าแหน�งโด้ยม�เหตั้4อ�นคัวรื่ก-ได้� แตั้�ตั้�องศาลอน4ญาตั้ก�อน- มาตั้รื่า 1728 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องจั�ด้ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กภายใน 15 ว�น1.น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ถ�าในขณะน��นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กรื่3 �ถ1งการื่แตั้�งตั้��งตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม ที่�มอบัหมายไว�แก�ตั้น2.น�บัแตั้�ว�นที่�เรื่*มที่+าหน�าที่�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้ามมาตั้รื่า 1716

ในกรื่ณ�ที่�ศาลตั้��งเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก3.น�บัแตั้�ว�นที่�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กรื่�บัเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ในกรื่ณ�อ�น- มาตั้รื่า 1729 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องจั�ด้ที่+าบั�ญช้�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�เสรื่-จัภายใน 1 เด้�อน น�บัแตั้�เวลาที่�รื่ะบั4ในมาตั้รื่า 1728 แตั้�ก+าหนด้เวลาน��เม�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กรื่�องขอก�อนส*�นก+าหนด้เวลา 1 เด้�อน ศาลจัะอน4ญาตั้ขยายเวลาออกไปก-ได้�บั�ญช้�น��น ตั้�องที่+าตั้�อหน�าพิ่ยานอย�างน�อย 2 คัน ซึ่1งตั้�องเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยในกองมรื่ด้กด้�วยบั4คัคัลที่�เป0นพิ่ยานในการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้� ( มาตั้รื่า 1670 )

จัะเป0นพิ่ยานในการื่ที่+าบั�ญช้�ตั้ามกฎหมายน��ไม�ได้�อธ*บัาย บั4คัคัลที่�จัะเป0นพิ่ยานในการื่ที่+าบั�ญช้�ตั้ามกฎหมายไม�ได้� คั�อ 1.ผ3�ย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ 2.บั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อบั4คัคัลที่�ศาลส�งให�เป0นผ3�เสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ3.บั4คัคัลที่�ห3หนวก เป0นใบั� หรื่�อตั้าบัอด้ที่��ง 2 ข�าง- มาตั้รื่า 1730 ให�น+ามาตั้รื่า 1563 , 1564 วรื่รื่คั 1 - 2 ,

มาตั้รื่า 1565 มาใช้�บั�งคั�บัใช้�รื่ะหว�างที่ายาที่ก�บัผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม และรื่ะหว�างศาลก�บัผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กที่�ศาลตั้��ง- มาตั้รื่า 1731 ถ�าผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไม�จั�ด้ที่+าบั�ญช้�ภายในเวลาและตั้ามแบับัที่�ก+าหนด้ไว� หรื่�อบั�ญช้�ไม�เป0นที่�พิ่อใจัแก�ศาล เหตั้4เพิ่รื่าะปรื่ะมาที่เล*นเล�อ

Page 124: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อย�างรื่�ายแรื่ง หรื่�อที่4จัรื่*ตั้ หรื่�อคัวามไม�สามารื่ถ ศาลจัะถอนผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กก-ได้�- มาตั้รื่า 1732 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องจั�ด้การื่ตั้ามหน�าที่� และที่+ารื่ายงานบั�ญช้�การื่จั�ด้การื่และการื่แบั�งมรื่ด้ก ให�เสรื่-จัภายใน 1

ปB น�บัแตั้�ว�นที่�รื่ะบั4ในมาตั้รื่า 1728 เว�นผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม ที่ายาที่โด้ยเส�ยงข�างมาก หรื่�อศาล จัะได้�ก+าหนด้เวลาไว�เป0นอย�างอ�น - มาตั้รื่า 1733 การื่ให�อน4ม�ตั้* การื่ปลด้เปล��องคัวามรื่�บัผ*ด้ หรื่�อข�อตั้กลงอ�น ๆ ที่�เก�ยวก�บัรื่ายงานแสด้งบั�ญช้�การื่จั�ด้การื่มรื่ด้กด้�งมาตั้รื่า 1732 น��น จัะสมบั3รื่ณ% ก-ตั้�อเม�อรื่ายงานแสด้งบั�ญช้�น��นได้�ส�งมอบัล�วงหน�าแก�ที่ายาที่พิ่รื่�อมเอกสารื่เก�ยวก�บัการื่น��น ไม�น�อยกว�า 10 ว�น แล�วคัด้�เก�ยวก�บัการื่จั�ด้การื่มรื่ด้ก ม*ให�ที่ายาที่ฟ้;องเม�อพิ่�น 5 ปB น�บัแตั้�การื่จั�ด้การื่มรื่ด้กส*�นส4ด้ลง - มาตั้รื่า 1734 เจั�าหน��กองมรื่ด้กช้อบัแตั้�จัะได้�รื่�บัการื่ช้+ารื่ะหน��จัากที่รื่�พิ่ย%ส*นในกองมรื่ด้กเที่�าน��น- มาตั้รื่า 1735 ที่ายาที่ตั้�องบัอกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กและหน��ส*นของผ3�ตั้ายตั้ามที่�ตั้นรื่3 �ที่� �งหมด้ แก�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก- มาตั้รื่า 1736 ตั้รื่าบัใด้ที่�เจั�าหน��กองมรื่ด้กหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ปรื่ากฏิตั้�ว ย�งไม�ได้�รื่�บัช้+ารื่ะหน�� หรื่�อส�วนได้�ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�ถ�อว�าที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กอย3�ในรื่ะหว�างจั�ด้การื่ในรื่ะหว�างเวลาเช้�นน�� ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กสามารื่ถที่+าการื่ใด้ ๆ ในที่างที่�จั+าเป0นได้� ( เช้�น ฟ้;องคัด้� แก�ฟ้;องคัด้� ) ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องที่+าการื่เรื่�ยกเก-บัหน��ส*นที่�คั�างช้+ารื่ะแก�กองมรื่ด้ก และเม�อเจั�าหน��กองมรื่ด้กได้�รื่�บัช้+ารื่ะหน��แล�ว ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กตั้�องที่+าการื่แบั�งมรื่ด้ก- มาตั้รื่า 1601 ที่ายาที่ไม�ตั้�องรื่�บัผ*ด้เก*นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ตั้กที่อด้แก�ตั้นอธ*บัาย มาตั้รื่า 1601 น�� จัะอ�านแตั้�เพิ่�ยงล+าพิ่�งไม�ได้� ตั้�องอ�านปรื่ะกอบัก�บัมาตั้รื่า 1734 , 1737 , 1738 , 1745 ไป

Page 125: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พิ่รื่�อม ๆ ก�น จั1งจัะได้�หล�กในเรื่�องคัวามรื่�บัผ*ด้ของที่ายาที่ คั�อ ในกรื่ณ�ที่�เจั�ามรื่ด้กเป0นล3กหน��ของผ3�อ�นอย3� แล�วตั้ายลง หน��น� �นจัะถ1งก+าหนด้ช้+ารื่ะที่�นที่� ( ไม�ว�าหน��น� �นย�งไม�ถ1งก+าหนด้ช้+ารื่ะ โด้ยม�เง�อนเวลาก+าก�บัอย3�หรื่�อไม�ก-ตั้าม ) และเจั�าหน��ตั้�องฟ้;องคัด้�ภายใน 1 ปB น�บัแตั้�เจั�าหน��รื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของเจั�ามรื่ด้ก โด้ยหน��ที่�กองมรื่ด้กหรื่�อที่ายาที่ตั้�องรื่�บัผ*ด้น��น ได้�แก� หน��ที่�ผ3�ตั้ายเป0นหน��ผ3�อ�นอย3�แล�วในเวลาตั้าย( เช้�น หน��ตั้ามส�ญญาจัะซึ่��อจัะขาย หน��ตั้ามส�ญญาคั+�าปรื่ะก�น ) และหน��ที่�เก*ด้ข1�นภายหล�งที่�เจั�ามรื่ด้กตั้ายและเป0นหน��ที่�กองมรื่ด้กตั้�องรื่�บัผ*ด้ ( เช้�น คั�าใช้�จั�ายเพิ่�อปรื่ะโยช้น%รื่�วมก�นของกองมรื่ด้ก คั�าใช้�จั�ายในการื่ที่+าศพิ่เจั�ามรื่ด้ก ) โด้ยการื่ช้+ารื่ะหน��น� �น ให�น+าหล�กที่�วไปในเรื่�องการื่ช้+ารื่ะหน��ในบัรื่รื่พิ่ 2 หรื่�อกฎหมายอ�น มาใช้�บั�งคั�บั - มาตั้รื่า 1737 เจั�าหน��กองมรื่ด้กจัะบั�งคั�บัส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องตั้�อที่ายาที่คันใด้ก-ได้� แตั้�ถ�าม�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ให�เจั�าหน��เรื่�ยกเข�ามาในคัด้�ด้�วย- มาตั้รื่า 1738 ก�อนแบั�งมรื่ด้ก เจั�าหน��กองมรื่ด้กจัะบั�งคั�บัช้+ารื่ะหน��เตั้-มจั+านวนจัากกองมรื่ด้กก-ได้� โด้ยที่ายาที่คันหน1ง ๆ อาจัเรื่�ยกให�ช้+ารื่ะหน��จัากที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กหรื่�อให�เอาปรื่ะก�นก-ได้�จันกว�าจัะแบั�งมรื่ด้กเม�อแบั�งมรื่ด้กแล�ว เจั�าหน��อาจัเรื่�ยกให�ที่ายาที่คันหน1งช้+ารื่ะหน��ได้�ไม�เก*นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ที่ายาที่ได้�รื่�บัไป โด้ยที่ายาที่ที่�ได้�ช้+ารื่ะหน��แก�เจั�าหน��กองมรื่ด้กเก*นส�วนที่�ตั้นจัะตั้�องเฉล�ยใช้�หน�� ที่ายาที่คันน��นม�ส*ที่ธ*ไล�เบั��ยจัากที่ายาที่คันอ�นได้�- มาตั้รื่า 1739 ให�ช้+ารื่ะหน��ที่�กองมรื่ด้กคั�างช้+ารื่ะ ตั้ามล+าด้�บัด้�งตั้�อไปน�� และตั้ามบั4รื่*มส*ที่ธ* โด้ยตั้�องไม�เส�อมเส�ยแก�เจั�าหน��ผ3�ม�บั4รื่*มส*ที่ธ*พิ่*เศษตั้าม

Page 126: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมายน��หรื่�อกฎหมายอ�น และเจั�าหน��ที่�ม�ปรื่ะก�นโด้ยการื่จั+าน+าหรื่�อจั+านอง1.คั�าใช้�จั�ายเพิ่�อเป0นปรื่ะโยช้น%รื่�วมก�นของกองมรื่ด้ก2.คั�าใช้�จั�ายในการื่ที่+าศพิ่เจั�ามรื่ด้ก3.คั�าภาษ�อากรื่ที่�เจั�ามรื่ด้กคั�างช้+ารื่ะอย3�4.คั�าจั�างที่�เจั�ามรื่ด้กคั�างช้+ารื่ะแก�เสม�ยน คันใช้� หรื่�อคันงาน5.คั�าเรื่�องอ4ปโภคับัรื่*โภคัที่�จั+าเป0นปรื่ะจั+าว�น ซึ่1งส�งให�แก�เจั�าเจั�ามรื่ด้ก6.หน��ส*นสาม�ญของเจั�ามรื่ด้ก7.บั+าเหน-จัของผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก - มาตั้รื่า 1740 เว�นเจั�ามรื่ด้กหรื่�อกฎหมายก+าหนด้เป0นอ�น ให�จั�ด้สรื่รื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นของเจั�ามรื่ด้ก เพิ่�อช้+ารื่ะหน��ตั้ามล+าด้�บัตั้�อไปน��1.ที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�น นอกจัากอส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%2.อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�จั�ด้สรื่รื่ไว�ช้�ด้แจั�งในพิ่*น�ยกรื่รื่มว�าส+าหรื่�บัช้+ารื่ะหน�� ถ�าหากม�ที่รื่�พิ่ย%ส*นเช้�นน��น3.อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มช้อบัที่�จัะได้�รื่�บัในฐานะเช้�นน��น4.อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�เจั�ามรื่ด้กที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกให�ผ3�ใด้ผ3�หน1ง โด้ยม�เง�อนไขให�ผ3�น� �นตั้�องช้+ารื่ะหน��ของเจั�ามรื่ด้ก5.อส�งหารื่*มที่รื่�พิ่ย%ที่�เจั�ามรื่ด้กที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มให�โด้ยล�กษณะที่�วไปด้�งมาตั้รื่า 1651

6.ที่รื่�พิ่ย%ส*นเฉพิ่าะอย�างที่�เจั�ามรื่ด้กที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มให�โด้ยล�กษณะเฉพิ่าะด้�งมาตั้รื่า 1651

ที่รื่�พิ่ย%ส*นอย�างใด้อย�างหน1งที่�ได้�จั�ด้สรื่รื่ไว� ให�เอาออกขายที่อด้ตั้ลาด้ แตั้�ที่ายาที่คันใด้คันหน1งอาจัไม�ให�ขาย โด้ยช้+ารื่ะรื่าคัาที่รื่�พิ่ย%ส*นที่��งหมด้หรื่�อบัางส�วน ตั้ามที่�ผ3�ตั้�รื่าคัา ( ที่�ศาลตั้��งข1�น ) ได้�ก+าหนด้ ให�จันพิ่อแก�จั+านวนที่�จั+าช้+ารื่ะหน��ให�แก�เจั�าหน��- มาตั้รื่า 1741 เจั�าหน��กองมรื่ด้กจัะคั�ด้คั�านการื่ขายที่อด้ตั้ลาด้ หรื่�อการื่ตั้�รื่าคัาที่รื่�พิ่ย%ส*น ( ในมาตั้รื่าก�อน ) โด้ยเส�ยคั�าใช้�จั�ายของตั้นเองก-ได้� ถ�าเจั�าหน��ได้�รื่�องคั�ด้คั�านแล�ว ย�งได้�กรื่ะที่+าการื่ขายที่อด้ตั้ลาด้หรื่�อ

Page 127: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ตั้�รื่าคัาไป จัะยกการื่ขายที่อด้ตั้ลาด้หรื่�อตั้�รื่าคัาน��นข1�นย�นเจั�าหน��ที่�รื่ �องคั�ด้คั�านแล�วน��น ไม�ได้� - มาตั้รื่า 1742 ถ�าในการื่ช้+ารื่ะหน��ที่�คั�างช้+ารื่ะอย3�แก�ตั้น เจั�าหน��คันใด้คันหน1งได้�รื่�บัตั้��งในรื่ะหว�างที่�ผ3�ตั้ายม�ช้�ว*ตั้อย3� ให�เป0นผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ในปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ เจั�าหน��คันน��นช้อบัที่�จัะได้�รื่�บัเง*นที่��งหมด้ที่�ได้�ตั้กลงก�บัผ3�รื่ �บัปรื่ะก�น อน1ง เจั�าหน��น� �นตั้�องส�งเบั��ยปรื่ะก�นคั�นเข�ากองมรื่ด้ก ก-ตั้�อเม�อเจั�าหน��คันอ�น ๆ พิ่*ส3จัน%ได้�ว�า1.การื่ที่�ผ3�ตั้ายช้+ารื่ะหน��ให�แก�เจั�าหน��ด้�งกล�าวน��น เป0นการื่ข�ด้ตั้�อมาตั้รื่า 237 และ2.เบั��ยปรื่ะก�นน��นเป0นจั+านวนส3งเก*นส�วน เม�อเที่�ยบัก�บัรื่ายได้�หรื่�อฐานะของผ3�ตั้ายอย�างไรื่ก-ด้� เบั��ยปรื่ะก�นที่�จัะส�งคั�นเข�ากองมรื่ด้ก ตั้�องไม�เก*นจั+านวนเง*นที่�ผ3�รื่ �บัปรื่ะก�นช้+ารื่ะให�อธ*บัาย กรื่ณ�ที่�เจั�ามรื่ด้กผ3�ตั้ายที่+าส�ญญาปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ไว� โด้ยรื่ะบั4ให�เจั�าหน��ของตั้นได้�รื่�บัปรื่ะโยช้น%เพิ่�อการื่ช้+ารื่ะหน�� เม�อเจั�ามรื่ด้กตั้าย เจั�าหน��ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ช้อบัที่�จัะได้�รื่�บัเง*นที่��งหมด้ เพิ่�อการื่ช้+ารื่ะหน��ที่�เจั�ามรื่ด้กคั�างอย3� โด้ยเจั�าหน��อ�นของเจั�ามรื่ด้กไม�ม�ส*ที่ธ*ของแบั�งช้+ารื่ะหน��จัากเง*นด้�งกล�าวได้� แตั้�เจั�าหน��อ�น ( นอกจัากเจั�าหน��ที่�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ในส�ญญาปรื่ะก�นช้�ว*ตั้ ) สามารื่ถให�เพิ่*กถอนเบั��ยปรื่ะก�นที่�ผ3�ตั้ายส�งไปกล�บัคั�นเข�าส3�กองมรื่ด้กได้� หากพิ่*ส3จัน%ได้�ว�า 1.การื่ที่�ผ3�ตั้ายช้+ารื่ะหน��แก�เจั�าหน��ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น% เป0นการื่ข�ด้ตั้�อมาตั้รื่า 237 คั�อ ล3กหน��ผ3�ตั้ายรื่3 �ว�าเป0นที่างให�เจั�าหน��อ�นเส�ยเปรื่�ยบั และเจั�าหน��ผ3�รื่ �บัปรื่ะโยช้น%ไม�ส4จัรื่*ตั้ และ2.เบั��ยปรื่ะก�นน��นเป0นจั+านวนส3งเก*นส�วน เม�อเที่�ยบัก�บัรื่ายได้�หรื่�อฐานะของผ3�ตั้ายแล�ว เบั��ยปรื่ะก�นที่�ส�งใช้�น��นน�าจัะส3งกว�าที่�

Page 128: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คัวรื่จัะส�งโด้ยไม�เด้�อด้รื่�อน เช้�น ผ3�ตั้ายม�รื่ายได้� 6,000 บัาที่ แตั้�ได้�ส�งเบั��ยปรื่ะก�นถ1ง 5,000 บัาที่ เช้�นน�� ถ�อว�าเบั��ยปรื่ะก�นที่�ส�งใช้�น��นส3งเก*นส�วน - มาตั้รื่า 1743 ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มโด้ยล�กษณะที่�วไป ไม�จั+าเป0นตั้�องปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะ เก*นกว�าจั+านวนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ตั้นได้�รื่�บั- มาตั้รื่า 1744 ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไม�จั+าตั้�องส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�แก�ที่ายาที่ก�อน 1 ปB น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย เว�นเจั�าหน��กองมรื่ด้กและผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ปรื่ากฏิตั้�ว ได้�รื่�บัช้+ารื่ะหน��และส�วนได้�ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มแล�วที่4กคันอธ*บัาย เหตั้4ที่�เป0นเช้�นน��ก-เพิ่รื่าะ เวลา 1 ปB น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย ย�งเป0นเวลาที่�กองมรื่ด้กย�งอย3�รื่ะหว�างจั�ด้การื่ ( มาตั้รื่า 1732

) และย�งอย3�ในอาย4คัวามที่�เจั�าหน��จัะฟ้;องบั�งคั�บัช้+ารื่ะหน��กองมรื่ด้กได้� ( มาตั้รื่า 1754 ) จั1งตั้�องให�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กคัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กไว�ก�อน เพิ่�อจั�ด้การื่และช้+ารื่ะหน��น� �น โด้ยในรื่ะยะเวลาก�อนถ1งก+าหนด้เวลาด้�งกล�าว ที่ายาที่ไม�อาจัฟ้;องบั�งคั�บัให�ผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กให�ตั้นได้�

หน�วยที่� 15 การื่แบั�งมรื่ด้กและอาย4คัวาม

- ในกรื่ณ�ที่�ม�ที่ายาที่ที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กที่�ย�งไม�ได้�แบั�งหลายคัน กฎหมายอน4โลมให�ที่ายาที่เหล�าน��นม�ส*ที่ธ*หน�าที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กรื่�วมก�นในฐานะเจั�าของกรื่รื่มส*ที่ธ*รื่วม- กฎหมายได้�ก+าหนด้ว*ธ�การื่แบั�งป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กรื่ะหว�างที่ายาที่ 3 ว*ธ� ได้�แก� ที่ายาที่อาจัเข�าคัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ส*นเป0นส�วนส�ด้ หรื่�อโด้ยที่างขายที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กแล�วเอาเง*นที่�ขายมาแบั�ง

Page 129: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป6นก�น หรื่�อโด้ยว*ธ�ที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวามรื่ะหว�างก�น- กรื่ณ�ไม�ม�ผ3�รื่ �บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ไม�ว�าฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มหรื่�อโด้ยพิ่*น�ยกรื่รื่ม กฎหมายก+าหนด้ให�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กตั้กให�แก�แผ�นด้*น- ในการื่ฟ้;องรื่�องคัด้�มรื่ด้กน��น กฎหมายได้�ก+าหนด้ให�ที่ายาที่หรื่�อบั4คัคัลที่�ช้อบัที่�จัะใช้�ส*ที่ธ*ของที่ายาที่ หรื่�อผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ฟ้;องคัด้�ได้�ภายใน 1 ปB น�บัแตั้�ว�นเจั�ามรื่ด้กตั้าย หรื่�อน�บัแตั้�เม�อที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มได้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่ได้�รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของเจั�ามรื่ด้ก ถ�าบั4คัคัลด้�งกล�าวไม�ได้�ฟ้;องภายในก+าหนด้เวลา กฎหมายก-ห�ามม*ให�ฟ้;องเม�อพิ่�นก+าหนด้ 10 ปB น�บัแตั้�เม�อเจั�ามรื่ด้กตั้าย- กรื่ณ�เจั�าหน��จัะฟ้;องเรื่�ยกหน��จัากกองมรื่ด้ก กฎหมายก+าหนด้ให�ฟ้;องภายใน 1 ปB น�บัแตั้�เม�อเจั�าหน��ได้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่ได้�รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของเจั�ามรื่ด้ก แม�อาย4คัวามของหน��น� �นจัะม�รื่ะยะเวลายาวกว�าหรื่�อส��นกว�า 1 ปB ก-ตั้าม

รื่ายละเอ�ยด้ที่�วไป

- มาตั้รื่า 1745 ถ�าม�ที่ายาที่หลายคัน ที่ายาที่เหล�าน��นม�ส*ที่ธ*และหน�าที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กรื่�วมก�น จันกว�าได้�แบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเสรื่-จัแล�ว และให�ใช้�มาตั้รื่า 1356 ถ1ง 1366 บั�งคั�บัอธ*บัาย มาตั้รื่า 1356 ถ1ง 1366 อย3�ในบัรื่รื่พิ่ 4 ที่รื่�พิ่ย%ส*น หมวด้ 3 เป0นบัที่บั�ญญ�ตั้*ว�าด้�วยกรื่รื่มส*ที่ธ*>รื่วม ซึ่1งที่ายาที่เหล�าน��นม�กรื่รื่มส*ที่ธ*>รื่ �วมก�นในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก คั�อ เป0นเจั�าของรื่วมน�นเอง อธ*บัาย ก,ส*ที่ธ*ของที่ายาที่ในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก1.ส*ที่ธ*ของที่ายาที่ในฐานะเจั�าของรื่วม แบั�งได้�ด้�งน��- ส*ที่ธ*ในการื่จั�ด้การื่มรื่ด้ก- ส*ที่ธ*ใช้�ที่รื่�พิ่ย%ส*น และได้�ด้อกผล- ใช้�ส*ที่ธ*เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กแที่นที่ายาที่อ�น- ส*ที่ธ*ในการื่จั+าหน�าย จั+าน+า จั+านอง ก�อให�เก*ด้ภารื่ตั้*ด้พิ่�น 2.ส*ที่ธ*ในส�วนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ย�งไม�ได้�แบั�ง

Page 130: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ผ3�เป0นที่ายาที่ด้�วยก�นม�ส�วนเที่�าก�นในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ย�งไม�ได้�แบั�ง3.ส*ที่ธ*ในส�วนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กกรื่ณ�ที่�ได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%ของเจั�ามรื่ด้กก�อนเจั�ามรื่ด้กตั้ายการื่ที่�ที่ายาที่ได้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อปรื่ะโยช้น%อ�นใด้จัากเจั�ามรื่ด้กก�อนเจั�ามรื่ด้กตั้าย ไม�ตั้�ด้ส*ที่ธ*ที่�จัะได้�รื่�บัมรื่ด้กในส�วนที่�ย�งไม�ได้�แบั�งอ�กข.หน�าที่�ของที่ายาที่ในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก1.หน�าที่�ในฐานะเจั�าของรื่วม- หน�าที่�ในการื่ออกคั�าใช้�จั�ายในการื่จั�ด้การื่ และคั�าภาษ�อากรื่- หน�าที่�รื่ �บัผ*ด้ในหน��ที่�ก�อข1�นเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่วม ( โด้ยที่ายาที่ตั้�องรื่�บัผ*ด้ตั้�อบั4คัคัลภายนอก หรื่�อที่ายาที่อ�น )2.หน�าที่�ตั้�องรื่�บัผ*ด้ในการื่ที่�ที่ายาที่คันอ�นถ3กรื่อนส*ที่ธ*ในส�วนแบั�งด้3คั+าอธ*บัายในมาตั้รื่า 1751

คั.ข�อยกเว�นของที่ายาที่ที่�ไม�ตั้�องรื่�บัผ*ด้1.เม�อม�การื่ตั้กลงก�นไว�เป0นอย�างอ�น2.เม�อการื่รื่อนส*ที่ธ*เป0นผลเน�องมาจัากคัวามผ*ด้ของที่ายาที่ผ3�ถ3กรื่อนส*ที่ธ*3.การื่รื่อนส*ที่ธ*เก*ด้ข1�นภายหล�งการื่แบั�งป6น - มาตั้รื่า 1746 ภายใตั้�บั�งคั�บัของกฎหมายหรื่�อข�อคัวามในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ให�ส�นน*ษฐานว�า ผ3�เป0นที่ายาที่ด้�วยก�นม�ส�วนแบั�งเที่�าก�นในกองมรื่ด้กที่�ย�งไม�ได้�แบั�ง- มาตั้รื่า 1747 การื่ที่�ที่ายาที่คันใด้รื่�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นหรื่�อปรื่ะโยช้น%อ�นใด้จัากเจั�ามรื่ด้ก โด้ยการื่ให�หรื่�อโด้ยการื่อ�นใด้ ซึ่1งที่+าให�โด้ยเสน�หาในขณะเจั�ามรื่ด้กย�งม�ช้�ว*ตั้อย3� ไม�ที่+าให�ส*ที่ธ*ในการื่แบั�งป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กของที่ายาที่คันน��นตั้�องเส�อมเส�ยไปอธ*บัาย เช้�น รื่ะหว�างม�ช้�ว*ตั้อย3� ก. เจั�ามรื่ด้กได้�ยกที่�นา 10

แปลง ให� ข. บั4ตั้รื่ช้ายคันส4ด้ที่�อง โด้ยที่+าเป0นหน�งส�อจัด้ที่ะเบั�ยนตั้ามกฎหมาย

Page 131: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เม�อ ก. ตั้าย และไม�ได้�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มไว� ก. ม�ภรื่*ยา 1 คัน และบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายอ�ก 4 คัน และม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเป0นที่�นาอ�ก 100 ไรื่� ด้�งน�� ไม�ตั้�ด้ส*ที่ธ* ข. ที่�จัะได้�รื่�บัส�วนแบั�งในที่�ด้*น 100

ไรื่� อ�ก - มาตั้รื่า 1748 ที่ายาที่คันใด้คัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ย�งไม�ได้�แบั�งก�น ที่ายาที่คันน��นม�ส*ที่ธ*ที่�จัะเรื่�ยกรื่�องให�แบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กน��นได้� แม�ว�าจัะเลยอาย4คัวามตั้ามมาตั้รื่า 1754 แล�วส*ที่ธ*ที่�จัะเรื่�ยกให�แบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กตั้ามวรื่รื่คั 1 จัะตั้�ด้โด้ยน*ตั้*กรื่รื่มเก*นคัรื่าวละ 10 ปB ไม�ได้�- มาตั้รื่า 1749 ถ�าม�คัด้�ฟ้;องเรื่�ยกที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ผ3�ที่�อ�างว�าตั้นเป0นที่ายาที่ม�ส*ที่ธ*ในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก จัะรื่�องสอด้เข�ามาในคัด้�ก-ได้�แตั้�ศาลจัะเรื่�ยกที่ายาที่อ�น ( นอกจัากคั3�คัวามหรื่�อผ3�รื่ �องสอด้ ) ให�เข�ามารื่�บัส�วนแบั�ง หรื่�อก�นส�วนของที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ไว�เพิ่�อที่ายาที่คันอ�นน��นไม�ได้� - มาตั้รื่า 1750 การื่แบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก อาจัที่+าโด้ยที่ายาที่ตั้�างเข�ามาคัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ส*นเป0นส�วนส�ด้ หรื่�อโด้ยการื่ขายที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก แล�วเอาเง*นที่�ได้�มาแบั�งก�นรื่ะหว�างที่ายาที่ถ�าการื่แบั�งได้�ที่+าโด้ยส�ญญา จัะฟ้;องรื่�องให�บั�งคั�บัคัด้�ไม�ได้� เว�นจัะม�หล�กฐานเป0นหน�งส�อลงลายม�อช้�อฝ่=ายที่�ตั้�องรื่�บัผ*ด้ ( หรื่�อตั้�วแที่น ) เป0นส+าคั�ญ ในกรื่ณ�เช้�นน��ให�น+ามาตั้รื่า 850 , 852

มาใช้�บั�งคั�บัอธ*บัาย มาตั้รื่า 850 เป0นเรื่�องส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวาม ส�วนมาตั้รื่า 852 เป0นเรื่�องผลของส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวาม ( ซึ่1งที่+าให�การื่เรื่�ยกรื่�องของแตั้�ละฝ่=ายที่�ได้�ยอมสละน��น รื่ะง�บัส*�นไป ) อธ*บัาย วรื่รื่คั 2 เช้�น ก. ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่�ด้*น 2 แปลง ให� ข.

และยกบั�าน 1 หล�ง ให� คั. เม�อ ก. ตั้าย ข. และ คั. ที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอม

Page 132: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คัวามตั้ามข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ตั้�อมาปรื่ากฏิว�าข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่มที่�ยกบั�านให�แก� คั. เป0นโมฆะ เพิ่รื่าะ จั. ซึ่1งเป0นสาม� คั.

ได้�เป0นพิ่ยานในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ด้�งน�� ข. จัะมาฟ้;อง คั. ให�คั�นบั�านหล�งน��นมาเพิ่�อแบั�งเป0นที่รื่�พิ่ย%ที่�ไม�ม�พิ่*น�ยกรื่รื่มไม�ได้� เน�องจัาก ข. และ คั. ได้�ที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมยอมคัวามตั้กลงลงแบั�งป6นที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กก�น แตั้�ถ�า คั. ได้�ที่+าหน�งส�อลงลายม�อช้�อรื่�บัเพิ่�อผ*ด้ไว� ข.

สามารื่ถฟ้;อง คั. ให�คั�นบั�านหล�งน��นได้� - มาตั้รื่า 1751 ภายหล�งที่�ได้�แบั�งมรื่ด้กก�นแล�ว ถ�าที่รื่�พิ่ย%ส*นซึ่1งที่ายาที่คันใด้คันหน1งได้�รื่�บัตั้ามส�วนแบั�งน��น ได้�หล4ด้ไปจัากที่ายาที่คันน��นเน�องจัากการื่รื่อนส*ที่ธ* ที่ายาที่คันอ�น ๆ ตั้�องใช้�คั�าที่ด้แที่นหน��เช้�นว�าน��นเป0นอ�นรื่ะง�บั เม�อม�การื่ตั้กลงไว�เป0นอย�างอ�น หรื่�อการื่รื่อนส*ที่ธ*เป0นผลเน�องมาจัากคัวามผ*ด้ของที่ายาที่น��นเอง หรื่�อเน�องมาจัากเหตั้4ซึ่1งเก*ด้ข1�นภายหล�งการื่แบั�งที่ายาที่คันอ�น ๆ ตั้�องใช้�คั�าที่ด้แที่นแก�ที่ายาที่ผ3�ถ3กรื่อนส*ที่ธ*ตั้ามส�วนแห�งส�วนแบั�งของตั้น แตั้�ให�ห�กจั+านวนที่�เป0นส�วนเฉล�ยที่�ที่ายาที่ผ3�ถ3กรื่อนส*ที่ธ*จัะตั้�องออกก�บัเขาด้�วยน��นออกเส�ยก�อน แตั้�ถ�าที่ายาที่คันใด้เป0นหน��ส*นล�นพิ่�นตั้�ว ที่ายาที่คันอ�น ๆ ตั้�องรื่�บัผ*ด้ในส�วนของที่ายาที่คันน��นตั้ามส�วนเฉล�ยเช้�นเด้�ยวก�น แตั้�ให�ห�กจั+านวนที่�เป0นส�วนเฉล�ยซึ่1งที่ายาที่ผ3�ที่�จัะได้�รื่�บัคั�าที่ด้แที่นจัะตั้�องออกแที่นที่ายาที่ผ3�ม�หน��ส*นล�นพิ่�นตั้�วน��นออกเส�ย ในวรื่รื่คัก�อน ๆ ไม�ใช้�บั�งคั�บัแก�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มล�กษณะเฉพิ่าะ อธ*บัาย วรื่รื่คั 1 จัากบัที่บั�ญญ�ตั้*ด้�งกล�าวข�างตั้�น จัะเห-นได้�ว�าแม�ที่ายาที่ที่�ได้�คัรื่อบัคัรื่องมรื่ด้กรื่�วมก�นมา ได้�แบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กไปแล�วไม�ว�าจัะโด้ยว*ธ�ใด้ ๆ ( เช้�น ตั้�างเข�าคัรื่อบัคัรื่องเป0นส�วนส�ด้ หรื่�อขายมรื่ด้กเอา

Page 133: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เง*นมาแบั�งก�น หรื่�อที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมในการื่แบั�งที่รื่�พิ่ย% ) ที่ายาที่เหล�าน��นย�งไม�หล4ด้พิ่�นจัากหน�าที่�ที่�ม�ตั้�อก�น ย�งคังตั้�องม�ส�วนรื่�บัผ*ด้โด้ยออกส�วนเฉล�ยเป0นคั�าที่ด้แที่นให�แก�ที่ายาที่ที่�ได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กไปจัากการื่แบั�งน��น ถ�าหากที่รื่�พิ่ย%ที่�ได้�รื่�บัแบั�งไปน��น ถ3กรื่อนส*ที่ธ*จัากบั4คัคัลภายนอก ( คั�อ การื่ที่�ม�บั4คัคัลใด้มารื่บักวนข�ด้ส*ที่ธ*ของที่ายาที่ในอ�นที่�จัะคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ส*นโด้ยปกตั้*ส4ข เพิ่รื่าะบั4คัคัลน��นม�ส*ที่ธ*เหน�อที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ได้�แบั�งป6นน��นอย3�ในเวลาที่�ได้�แบั�งน��นอย3�เช้�น แด้ง ด้+า ด้� เป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มของนายเด้�น ได้�รื่�บัที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเป0นที่�ด้*น 4 แปลง ปกคัรื่องรื่�วมก�นมา ตั้�อมาที่��งสามตั้กลงแบั�งที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กโด้ยที่+าส�ญญาปรื่ะน�ปรื่ะนอมโด้ยการื่แบั�งป6นก�น โด้ยด้+า แด้ง ได้�รื่�บัที่�ด้*นแปลงใหญ�คันละ 1 แปลง ส�วนด้�ได้�รื่�บัที่�ด้*นแปลงเล-ก 2 แปลง ตั้�อมาม�เหล�องมาอ�างว�า ที่�ด้*นแปลงเล-ก 1 แปลง ที่�ด้�ได้�รื่�บัน��นตั้นม�ส*ที่ธ*เหน�อด้� เพิ่รื่าะก�อนตั้ายเด้�นได้�น+ามาขายฝ่ากและเลยเวลาการื่ไถ�คั�นแล�ว ที่�ด้*นแปลงน��นย�อมตั้กเป0นส*ที่ธ*แก�ตั้น ด้�งน�� แด้งและด้+าตั้�องรื่�บัผ*ด้ออกส�วนเฉล�ยที่�ด้*นให�แก�ด้�ตั้ามส�วนแห�งส�วนแบั�งของตั้น อธ*บัาย วรื่รื่คั 3 ส+าหรื่�บัว*ธ�การื่แบั�งคั�าเฉล�ยที่ด้แที่น ใช้�ส3ตั้รื่ด้�งน��ส�วนเฉล�ย = ( รื่าคัาที่รื่�พิ่ย%ที่�ถ3กรื่อนส*ที่ธ* / รื่าคัาที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่��งหมด้ ) x ส�วนได้�ของที่ายาที่แตั้�ละคัน เช้�น ก. เจั�ามรื่ด้กม�ที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเป0นเง*นสด้และที่�ด้*น 1,200,000 บัาที่ ตั้กได้�แก� ก. ข. คั. คันละ 400,000 บัาที่ ด้�งน�� ที่�ด้*นส�วนของ คั. ถ3กรื่อนส*ที่ธ*จั+านวน 180,000 บัาที่ ด้�งน��น ก. ข.

ตั้�องออกส�วนเฉล�ยที่ด้แที่นแก� คั. ด้�งน��( 180,000 / 1,200,000 ) x 400,000 = 60,000

Page 134: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บัาที่ น�นคั�อ ก. ข. ตั้�องช้ด้ใช้�แก� คั. ที่ายาที่ผ3�ถ3กรื่อนส*ที่ธ* คันละ 60,000 บัาที่อธ*บัาย วรื่รื่คั 3 ข�อยกเว�นของที่ายาที่ที่�ไม�ตั้�องออกส�วนเฉล�ย ใช้�ส3ตั้รื่ด้�งน��ส�วนเฉล�ย = ( ส�วนที่�ตั้�องเฉล�ยช้ด้ใช้� / ส�วนของคันที่�ตั้�องรื่�บัผ*ด้ก�บัผ3�ที่�ถ3กรื่อนส*ที่ธ* ) x ส�วนได้�ของที่ายาที่แตั้�ละคันเป0นกรื่ณ�ที่�ที่ายาที่ที่�ได้�รื่�บัส�วนแบั�งมรื่ด้กไป เป0นคันม�หน��ส*นล�นพิ่�นตั้�ว ที่�ไม�ตั้�องออกส�วนเฉล�ยก�บัที่ายาที่คันอ�นด้�วย โด้ยที่ายาที่คันอ�นที่�เหล�อ ตั้�องออกส�วนเฉล�ยแที่นให�ก�บัที่ายาที่ที่�ม�หน��ส*นล�นพิ่�นตั้�วด้�วย เช้�น จัากตั้�วอย�างข�างตั้�น เม�อ คั. ถ3กรื่อนส*ที่ธ* หาก ก. ม�หน��ส*นล�นพิ่�นตั้�ว ข. ตั้�องออกส�วนเฉล�ยให� คั. และออกส�วนเฉล�ยแที่น ก. ด้�งน��( 60,000 / 800,000 ) x 400,000 = 30,000 บัาที่น�นคั�อ ข. ตั้�องออกส�วนเฉล�ยที่��งหมด้ เที่�าก�บั 60,000 +

30,000 = 90,000 บัาที่ - มาตั้รื่า 1752 คัด้�ฟ้;องให�รื่�บัผ*ด้เน�องจัากการื่รื่อนส*ที่ธ*ตั้ามมาตั้รื่า 1751 ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 3 เด้�อน น�บัแตั้�ถ3กรื่อนส*ที่ธ* - มาตั้รื่า 1753 ภายใตั้�บั�งคั�บัของเจั�าหน��ที่�ม�ส*ที่ธ*ในกองมรื่ด้ก เม�อบั4คัคัลใด้ตั้าย โด้ยไม�ม�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มหรื่�อผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อการื่ตั้��งม3ลน*ธ*ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่ม มรื่ด้กของบั4คัคัลน��น ให�ตั้กที่อด้แก�แผ�นด้*น- มาตั้รื่า 1754 ห�ามฟ้;องคัด้�มรื่ด้กเม�อพิ่�น 1 ปB น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้าย หรื่�อน�บัแตั้�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มได้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของเจั�ามรื่ด้กคัด้�ฟ้;องเรื่�ยกตั้ามข�อก+าหนด้ในพิ่*น�ยกรื่รื่ม ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 1

ปB น�บัแตั้�ผ3�รื่ �บัพิ่*น�ยกรื่รื่มรื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งส*ที่ธ*ที่�ตั้นม�อย3�ตั้ามพิ่*น�ยกรื่รื่มภายใตั้�มาตั้รื่า 193 / 27 ถ�าส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องของเจั�าหน��ที่�ม�ตั้�อเจั�ามรื่ด้กม�อาย4คัวามเก*น 1 ปB ห�ามเจั�าหน��ฟ้;องเม�อพิ่�น 1 ปB

Page 135: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

น�บัแตั้�รื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งการื่ตั้ายของเจั�ามรื่ด้กอย�างไรื่ก-ด้� ห�ามฟ้;องเม�อพิ่�น 10 ปB น�บัแตั้�เจั�ามรื่ด้กตั้ายอธ*บัาย วรื่รื่คั 3 มาตั้รื่า 193 / 27 เป0นบัที่บั�ญญ�ตั้*อาย4คัวาม ที่�ผ3�รื่ �บัจั+าน+า จั+านอง หรื่�อผ3�ที่รื่งบั4รื่*มส*ที่ธ*เหน�อที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ย1ด้ถ�อไว� ม�ส*ที่ธ*บั�งคั�บัช้+ารื่ะหน��จัากที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�จั+าน+า จั+านอง หรื่�อที่�ย1ด้ถ�อไว� แม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องที่�เป0นปรื่ะธานจัะขาด้อาย4คัวามแล�วก-ตั้าม อธ*บัาย วรื่รื่คั 3 อย�างไรื่ก-ด้�อาย4คัวามตั้ามาตั้รื่า 1754 วรื่รื่คั 3 ไม�ให�น+ามาใช้�ในกรื่ณ�1.อาย4คัวามสะด้4ด้หย4ด้ลงถ�าม�เหตั้4ที่�ที่+าให�อาย4คัวามสะด้4ด้หย4ด้ลง เช้�น ที่ายาที่ไปช้+ารื่ะด้อกเบั��ยเง*นก3�ที่�เจั�ามรื่ด้กที่+าไว� ก-จัะที่+าให�อาย4คัวามตั้ามส�ญญาเง*นก3�เด้*มเรื่*มน�บัใหม�2.อาย4คัวามสะด้4ด้หย4ด้อย3�ถ�าเจั�าหน��ฟ้;องคัด้�ก�อนที่�อาย4คัวามในม3ลหน��เด้*มจัะคัรื่บัก+าหนด้ ก-จัะที่+าให�อาย4คัวามสะด้4ด้หย4ด้อย3� แตั้�ถ�าคัด้�น��นศาลยกฟ้;อง อาย4คัวามก-เรื่*มน�บัใหม� ถ�าไม�ฟ้;องภายในอาย4คัวามก-หมด้ส*ที่ธ*ฟ้;องรื่�อง3.คั3�กรื่ณ�สละปรื่ะโยช้น%แห�งอาย4คัวามเม�อคั3�กรื่ณ�สละปรื่ะโยช้น%แห�งอาย4คัวาม โด้ยไม�ให�ถ�ออาย4คัวามตั้ามกฎหมาย - มาตั้รื่า 1755 อาย4คัวาม 1 ปB จัะยกข1�นตั้�อส3�ได้�ก-แตั้�โด้ยบั4คัคัลที่�เป0นที่ายาที่ หรื่�อบั4คัคัลซึ่1งช้อบัที่�จัะใช้�ส*ที่ธ*ของที่ายาที่ หรื่�อโด้ยผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก อธ*บัาย ที่ายาที่น��นตั้�องเป0นบั4คัคัลตั้ามมาตั้รื่า 1629 และตั้�องเป0นผ3�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กด้�วย หากม�ที่ายาที่ล+าด้�บัที่�เหน�อกว�าตั้นที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มล+าด้�บัหล�งก-ไม�ม�ส*ที่ธ*ยกอาย4คัวามมรื่ด้กข1�นตั้�อส3� ส�วนบั4คัคัลซึ่1งช้อบัที่�จัะใช้�ส*ที่ธ*ของที่ายาที่ ได้�แก� บั4คัคัลที่�ม�ส*ที่ธ*เช้�นเด้�ยวก�บัที่ายาที่ เช้�น ผ3�รื่ �บัมรื่ด้กแที่นที่�ที่ายาที่ ผ3�รื่ �บัโอนที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กมาจัากที่ายาที่

Page 136: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่ายาที่โด้ยช้อบัธรื่รื่มที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กของผ3�ตั้ายม� 2 จั+าพิ่วก คั�อ ญาตั้* และคั3�สมรื่ส ที่ายาที่จั+าพิ่วกญาตั้* ม� 6 ล+าด้�บัตั้าม ป.พิ่.พิ่. มาตั้รื่า 1629 (1) ถ1ง (6) ซึ่1งได้�แก� 1.ผ3�ส�บัส�นด้าน2.บั*ด้ามารื่ด้า3.พิ่�น�องรื่�วมบั*ด้ามารื่ด้าเด้�ยวก�น ฯลฯส�วนคั3�สมรื่สเป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มตั้าม ม.1629 วรื่รื่คั 2 ซึ่1งบั�ญญ�ตั้*ว�า คั3�สมรื่สที่�ย�งม�ช้�ว*ตั้อย3�น� �นก-เป0นที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม “

ภายใตั้�บั�งคั�บัของบัที่บั�ญญ�ตั้*พิ่*เศษแห�ง ม.1635” คั3�สมรื่สตั้ามมาตั้รื่าน��หมายถ1ง คั3�สมรื่สที่�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�นตั้ามกฎหมาย ส+าหรื่�บัช้ายหญ*งที่�มาอย3�ก*นก�นฉ�นสาม�ภรื่*ยาโด้ยไม�ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่ส ไม�ถ�อว�าเป0นสาม�ภรื่รื่ยาก�นตั้ามกฎหมาย ไม�ใช้�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม ไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้กซึ่1งก�นและก�น แตั้�ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ช้ายหญ*งคั3�น��ได้�ลงที่4นรื่�วมแรื่งที่+ามาหาได้�ด้�วยก�นถ�อว�าเป0นเจั�าของรื่�วมก�น ม�ส�วนแบั�งก�นคันละคัรื่1งเที่�าก�นผ3�ที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�องขอตั้�อศาลขอให�ตั้� �งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก คั�อ ที่ายาที่หรื่�อผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยหรื่�อพิ่น�กงานอ�ยการื่ โด้ยม�ข�ออ�างเหตั้4ข�ด้ข�อง เหตั้4ผลและคัวามจั+าเป0นในการื่ขอตั้��งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก (ม.1713 (1) ถ1ง (3)

ม�ป6ญหาว�า ภรื่*ยาที่�ไม�ช้อบัด้�วยกฎหมายเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยในกองมรื่ด้กของสาม�หรื่�อไม� ? คั+าว�า ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย หมายถ1ง“ ” ผ3�ที่�ม�ผลปรื่ะโยช้น%เก�ยวข�องอย3�ในกองมรื่ด้ก ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยในกองมรื่ด้กอาจัเป0นสาม�ภรื่*ยาที่�ไม�ช้อบัด้�วยกฎหมาย ซึ่1งเป0นเจั�าของกรื่รื่มส*ที่ธ*รื่วมในที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กที่�ย�งม*ได้�แบั�งป6นก�นได้� (ฎ�กาที่� 349/2515)

ผ3�ที่�ม�ส*ที่ธ*รื่�องขอตั้�อศาลจัะขอให�ศาลตั้��งผ3�ใด้เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก ผ3�น� �นตั้�องม�คั4ณสมบั�ตั้*คัรื่บัถ�วนตั้ามที่�กฎหมายก+าหนด้

Page 137: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ด้�งน��น จั1งอาจัรื่�องขอให�ศาลตั้��งตั้นเอง หรื่�อบั4คัคัลอ�นเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กก-ได้� โด้ยบั4คัคัลน��นไม�จั+าเป0นตั้�องเป0นที่ายาที่ หรื่�อเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยใด้ ๆ เช้�น ที่ายาที่ย�นคั+ารื่�องขอให�ตั้� �งนายแสง (ที่นายคัวาม) ผ3�ซึ่1งที่ายาที่ที่��งหมด้ตั้กลงก�นเป0นผ3�จั�ด้การื่ เม�อนายแสงไม�เป0นบั4คัคัลตั้�องห�ามตั้าม ม.1718 ศาลตั้��งนายแสงเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้� (ฎ�กาที่� 724/2528)

บั4คัคัลตั้�องห�ามตั้าม ม.1718 เป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กไม�ได้� คั�อ 1.ผ3�ซึ่1งย�งไม�บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะ 2.บั4คัคัลว*กลจัรื่*ตั้ หรื่�อบั4คัคัลซึ่1งศาลส�งให�เป0นผ3�เสม�อนไรื่�คัวามสามารื่ถ3.บั4คัคัลซึ่1งศาลส�งให�เป0นคันล�มละลายการื่ตั้��งผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กน��น ถ�าม�ข�อจั+าก�ด้ก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่มก-ให�ศาลตั้��งตั้ามข�อก+าหนด้ใน พิ่*น�ยกรื่รื่ม และถ�าไม�ม�ข�อก+าหนด้พิ่*น�ยกรื่รื่ม ก-ให�ศาลตั้��งเพิ่�อปรื่ะโยช้น%แก�กองมรื่ด้กตั้ามพิ่ฤตั้*การื่ณ%และโด้ยคั+าน1งถ1งเจัตั้นาของเจั�ามรื่ด้กแล�วแตั้�ศาลจัะเห-นสมคัวรื่ (ม.1713 วรื่รื่คั 2)

กรื่ณ�ที่�ถ�อว�าภรื่*ยาม�ส�วนได้�เส�ยฎ�กาที่� 349/2515 ภรื่*ยาโด้ยไม�ช้อบัด้�วยกฎหมายของเจั�าของมรื่ด้ก ซึ่1งได้�ที่+ามาหาก*นและคัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่�วมก�บัเจั�ามรื่ด้ก ถ�อว�าเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยตั้าม ป.พิ่.พิ่.มาตั้รื่า 1713 และม�ส*ที่ธ*ย�นคั+ารื่�องคั�ด้คั�านในกรื่ณ�ที่�ม�ผ3�รื่ �องขอเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้�ฎ�กาที่� 1086/2520 ผ3�รื่�องเป0นภรื่*ยาไม�ช้อบัด้�วยกฏิหมายของเจั�าของมรื่ด้ก ไม�ใช้�ที่ายาที่โด้ยธรื่รื่ม แตั้�ม�ส�วนได้�เส�ยในที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่�วมก�น ศาลตั้��งผ3�รื่ �องก�บัผ3�คั�ด้คั�านซึ่1งเป0นบั*ด้าเจั�ามรื่ด้กเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กรื่�วมก�น ฎ�กาที่� 1491/2523 ภรื่*ยาโด้ยไม�ช้อบัด้�วยกฎหมาย แตั้�ได้�อย3�ก*นรื่�วมก�นก�นสาม�จันสาม�ถ1งแก�คัวามตั้าย เม�อม�ที่รื่�พิ่ย%ส*นได้�มารื่ะหว�างเป0นสาม�ภรื่*ยา ย�อมถ�อว�าเป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นที่+ามาหาได้�รื่�วมก�น จั1งเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยตั้าม ป.พิ่.พิ่. มาตั้รื่า 1713

ฎ�กาที่� 1248/2530 ผ3�รื่�องเป0นภรื่*ยาที่�ม*ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่ส

Page 138: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ก�บัผ3�ตั้ายและเป0นฝ่=ายคัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้ก ส�วนผ3�คั�ด้คั�านเป0นบั4ตั้รื่นอกกฎหมายที่�ผ3�ตั้ายได้�รื่�บัรื่องแล�ว แตั้�ม*ได้�คัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กรื่�วมก�บัผ3�รื่ �อง แตั้�ถ�าให�ที่��งสองฝ่=ายเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กรื่�วมก�นแล�ว ม�ป6ญหาข�ด้แย�งก-ไม�อาจัถ�อเส�ยงข�างมากในการื่ที่+าหน�าที่�ของผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กได้� ด้�งน��นการื่ให�ผ3�รื่ �องซึ่1งคัรื่อบัคัรื่องที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้กแตั้�เพิ่�ยงฝ่=ายเด้�ยวจั1งเหมาะสมกว�า

กรื่ณ�ที่�ถ�อว�าภรื่*ยาไม�ม�ส�วนได้�เส�ยฎ�กาที่� 2095/2523 ภรื่*ยาไม�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สและไม�ม�ที่รื่�พิ่ย%รื่�วมก�น ไม�ใช้�ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยในที่รื่�พิ่ย%ส*นมรื่ด้กของสาม� ไม�ม�ส*ที่ธ*รื่�องขอเป0นผ3�จั�ด้การื่มรื่ด้ก

***** เม�ยม�ช้3� ผ�วฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากช้ายช้3�โด้ยไม�ได้�…

ฟ้;องหย�าเม�ย ได้�หรื่�อไม�… ?*****

1. กรื่ณ�ฟ้;องหย�า และเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่น (ม.1523 วรื่รื่คั 1)

เม�อศาลพิ่*พิ่ากษาให�หย�าก�น เพิ่รื่าะเหตั้4ที่�สาม�ม�ภรื่*ยาน�อย หรื่�อม�ภรื่*ยาม�ช้3� ตั้าม ม.1516 (1) ภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บัคั�าที่ด้แที่นจัากสาม�และภรื่*ยาน�อย สาม�ม�ส*ที่ธ*ได้�รื่�บั คั�าที่ด้แที่นจัากภรื่*ยาและช้ายช้3�2. กรื่ณ�ฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่น แตั้�ไม�ได้�ฟ้;องหย�า (ม.1523

วรื่รื่คั 2) สาม�จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากผ3�ซึ่1งล�วงเก*นภรื่*ยาไปในที่+านองช้3�สาวก-ได้� และภรื่*ยาจัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากหญ*งอ�นที่�แสด้งตั้นโด้ยเปIด้เผย เพิ่�อแสด้งว�าตั้นม�คัวามส�นพิ่�นธ%ก�บัสาม�ในที่+านองช้3�สาวก-ได้�กรื่ณ�ม�การื่ล�วงเก*นภรื่*ยาไปในที่+านองช้3�สาว แตั้�ย�งไม�ถ1งก�บัม�การื่รื่�วมปรื่ะเวณ�ก�น จัะเรื่�ยกว�าภรื่*ยาม�ช้3�น� �น สาม�ก-ม�ส*ที่ธ*ที่�จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากผ3�ซึ่1งล�วงเก*นภรื่*ยา โด้ยไม�ตั้�องฟ้;องหย�าคั+าว�า ล�วงเก*นในที่+านองช้3�สาว หมายถ1งจั�บัหรื่�อส�มผ�สเน��อ“ ”

ตั้�วก�นที่างเพิ่ศในที่+านองช้3�สาว เช้�น นอนกอด้ก�บัภรื่*ยาผ3�อ�นในที่างช้3�สาว หรื่�อถ1งข��นรื่�วมปรื่ะเวณ�ก�บัภรื่*ยาผ3�อ�น ก-ถ�อว�าล�วงเก*นภรื่*ยาของเขาในที่+านองช้3�สาว สาม�เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นได้�ที่��งส*�น

Page 139: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(ฎ�กาที่� 2936/2522) การื่ล�วงเก*นน��หญ*งจัะย*นยอมหรื่�อไม� ไม�ส+าคั�ญ แม�ฝ่=ายหญ*งจัะสม�คัรื่ใจั หรื่�อย*นยอมก-ย�งเป0นการื่ละเม*ด้ส*ที่ธ*ของช้ายผ3�เป0นสาม� สาม�ย�งม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากช้ายผ3�ล�วงเก*นได้� โด้ยไม�ตั้�องคั+าน1งว�าจัะได้�จัด้ที่ะเบั�ยนหย�าขาด้จัากภรื่*ยาแล�วหรื่�อไม�ก-ตั้าม (ฎ�กาที่� 1113/2514) และถ�าหากหญ*งไม�ย*นยอม หรื่�อช้ายอ�นมาข�มข�นกรื่ะที่+าช้+าเรื่าภรื่*ยา ก-ถ�อว�าเป0นการื่ล�วงเก*นที่างช้3�สาว แม�ไม�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาให�หย�าก�น สาม�ก-เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากผ3�ข�มข�นได้� (ฎ�กาที่� 339/2509)การื่ฟ้;องตั้ามข�อ 2 น�� เป0นการื่ฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นโด้ยไม�ได้�ม�การื่ฟ้;องหย�า สาม�ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�า ที่ด้แที่นจัากช้ายผ3�ซึ่1งล�วงเก*นภรื่*ยาในที่+านองช้3สาวได้� แตั้�จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากภรื่*ยาไม�ได้� ส�วนภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�า ที่ด้แที่นจัากหญ*งอ�นที่�ม�คัวามส�มพิ่�นธ%ก�บัสาม�ในที่+านองช้3�สาวได้� แตั้�จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากสาม�ไม�ได้�ในการื่ที่�ศาลจัะก+าหนด้คั�าที่ด้แที่นให�แก�สาม� ภรื่*ยาผ3�ที่�ได้�รื่�บัคัวามเส�ยหายน��น ศาลก+าหนด้ให�ตั้ามพิ่ฤตั้*การื่ณ%แห�งคัด้� คัวามอ�บัอายขายหน�า ช้�อเส�ยงและเก�ยรื่ตั้*คั4ณในที่างส�งคัม คัวามส�มพิ่�นธ%รื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยา และสถานะของคั3�สมรื่สปรื่ะกอบัก�น เที่�าที่�ผ�านมาศาลก+าหนด้ให�จั�ายเป0นเง*นจั+านวนหน1ง ไม�เที่�าก�นที่4กรื่าย ตั้��งแตั้� 30,000 ถ1ง 350,000 บัาที่ฎ�กาที่� 320/2530 การื่ล�วงเก*นในที่+านองช้3�สาวย�อมม�คัวามหมายรื่วมถ1งการื่ที่+าช้3ด้�วยส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�า ที่ด้แที่นจัากผ3�ที่�ล�วงเก*นภรื่*ยาในที่+านองช้3�สาวน�� กฎหมายม*ได้�ม�เง�อนไขว�าสาม�จัะตั้�องฟ้;องหย�าภรื่*ยาเส�ยก�อนจั1งจัะฟ้;องเรื่�ยกได้� ฉะน��น เม�อจั+าเลยเป0นช้3�ก�บัภรื่*ยาโจัที่ก% โจัที่ก%จั1งม�อ+านาจัฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากจั+าเลยได้�การื่ฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นด้�งกล�าวน�� ถ�าสาม�ย*นยอมหรื่�อรื่3 �เห-นเป0นใจัให�ภรื่*ยาม�ช้3� หรื่�อให�ม�การื่ล�วงเก*นภรื่*ยาในที่+านองช้3�สาวก-ด้� หรื่�อหากภรื่*ยาย*นยอม หรื่�อรื่3 �เห-นเป0นใจัให�สาม�อ4ปการื่ะเล��ยงด้3 หรื่�อยกย�องหญ*งอ�นฉ�นภรื่*ยา หรื่�อ ให�ม�การื่แสด้งตั้นโด้ยเปIด้เผย เพิ่�อแสด้งว�าตั้นม�คัวามส�มพิ่�นธ%ก�บัสาม�ในที่+านอง

Page 140: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ช้3�สาวก-ด้� สาม�หรื่�อภรื่*ยาที่�รื่3 �เห-นเป0นใจัน��น จัะเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นไม�ได้� (ม.1523 วรื่รื่คั 3)

อาย4คัวามฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่น ตั้�องฟ้;องภายในก+าหนด้ 1 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�สาม�หรื่�อภรื่*ยาผ3�เป0นโจัที่ก%รื่3 �หรื่�อคัวรื่รื่3 �ถ1งเหตั้4การื่ณ%ม�ช้3� การื่ล�วงเก*นภรื่*ยาในที่+านองช้3�สาว ฯลฯ ม*ฉะน��นคัด้�ขาด้อาย4คัวาม (ม.1529) เว�นแตั้�เป0นการื่กรื่ะที่+าตั้�อเน�องตั้ลอด้มาฎ�กาที่� 6851/2537 แม�โจัที่ก%ที่รื่าบัคัวามส�มพิ่�นธ%ในที่+านองช้3�สาวของจั+าเลยก�บันาย อ. สาม�โจัที่ก%มา ตั้��งแตั้�ปลายปB 2529

ก-ตั้าม แตั้�คั+าฟ้;องของโจัที่ก%อ�างคัวามส�มพิ่�นธ%ของจั+าเลยก�บันาย อ. เก*ด้ข1�นตั้�อเน�องตั้ลอด้มาจันถ1งว�นฟ้;อง ในช้��นพิ่*จัารื่ณาได้�คัวามว�าคัวามส�มพิ่�นธ%ของจั+าเลยก�บันาย อ. ในที่+านองช้3�สาวย�งเก*ด้ข1�นตั้�อมาม*ได้�หย4ด้การื่กรื่ะที่+าและส*�นไป คัด้�โจัที่ก%จั1งไม�ขาด้อาย4คัวามตั้าม ป.พิ่.พิ่.มาตั้รื่า 1529

อ�านมาถ1งบัรื่รื่ที่�ด้น�� ที่�านผ3�อ�านคังตั้อบัคั+าถามข�างตั้�นได้�แล�วนะคัรื่�บั และตั้อบัคั+าถามน��ได้�เช้�นก�น คั+าถามม�ว�า ผ�วม�เม�ยน�อย เม�ยหลวงฟ้;องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นจัากเม�ยน�อย โด้ยไม�ได้�ฟ้;องหย�าผ�วได้�หรื่�อไม�?…

***** ส�ญญารื่ะหว�างสมรื่ส******

เวลารื่�กก�นอะไรื่ๆก-เป0นส�ช้มพิ่3ไปเส�ยหมด้ เรื่�องเง*นที่องของนอกกายก-ยอมถวายให�คันรื่�ก แตั้�หล�งจัากผ�านการื่ที่านน+�าตั้�มผ�กไปหลายม��อ หลายคั3�ก-เรื่*มข�ด้ใจัในเรื่�องเง*นที่อง ไม�ว�าจัะเป0นเรื่�องการื่บัรื่*หารื่จั�ด้การื่ การื่ใช้�จั�ายหรื่�อแม�แตั้�การื่ที่+ามาหาได้� ด้�งน��น ที่��งสองฝ่=ายจั1งอาจัเซึ่-นส�ญญาสงบัศ1กไว�ด้�วยการื่ที่+าข�อตั้กลงเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นเง*นที่องก�นเป0นเรื่�องเป0นรื่าว และก-อาจัเป0นเรื่�องเป0นรื่าวก�นจันได้�เม�อได้�ส�ญญาฉบั�บัน��นข1�นมาการื่ที่+าข�อตั้กลงหรื่�อส�ญญาก�นรื่ะหว�างสาม�ภรื่รื่ยาถ�อได้�ว�าเป0นการื่ที่+าส�ญญาที่�วไปที่�ตั้�องก+าหนด้เรื่�องรื่าวหรื่�อเง�อนไขในข�อตั้กลงตั้�อก�นไว� เพิ่�ยงแตั้�เม�อคั3�ส�ญญาเป0นย*งกว�าน��นเพิ่รื่าะม�คัวามส�มพิ่�นธ%ที่างคัรื่อบัคัรื่�วก�นเป0นพิ่*เศษ กฎหมายจั1งเป0นห�วงว�าถ�าปล�อยให�ที่+าข�อตั้กลงอะไรื่ก�นไว�ในรื่ะหว�างที่�ม�สถานะด้�งกล�าวก-อาจัเก*ด้คัวามไม�เป0นธรื่รื่มแก�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งได้� จั1ง

Page 141: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ตั้��งเง�อนไขข�อก+าหนด้ให�ข�อตั้กลงเก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่รื่ยาที่�ที่+าไว�ตั้�อก�นจัะม�ผลผ3กพิ่�นได้�ก-เม�อเป0นไปตั้ามที่�กฎหมายตั้��งมาตั้รื่ฐานเอาไว� จัะใช้�หล�กส�ญญาที่�วไปอย�างเด้�ยวไม�ได้�

ส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สการื่ที่+าข�อตั้กลงในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นในรื่ะหว�างแตั้�งงานก�นอย3�ถ�อเป0น ส�ญญารื่ะหว�างสมรื่ส ที่�อาจัตั้กลงก�นได้�ไม�ตั้�องห�าม“ ”

ตั้ามกฎหมายแตั้�ปรื่ะการื่ใด้ เพิ่�ยงแตั้�เม�อตั้กลงก�นแล�วฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งน1กอยากจัะบัอกเล*กบัอกล�างอย�างไรื่ก-ได้� ไม�ตั้�องรื่อให�อ�กฝ่=ายหน1งย*นยอมเห-นด้�วย ตั้�างก�บัข�อตั้กลงในส�ญญาที่�วไปที่�จัะบัอกเล*กได้�ก-ตั้�อเม�อฝ่=ายใด้ผ*ด้ส�ญญาในสารื่ะส+าคั�ญหรื่�อเม�อได้�บัอกกล�าวการื่เล*กส�ญญาไปย�งอ�กฝ่=ายหน1งและอ�กฝ่=ายหน1งยอมให�เล*กได้� แตั้�ถ�าเป0นส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สแล�ว ไม�ตั้�องรื่�รื่ออ�กฝ่=ายหน1งเลย ที่�เป0นอย�างน��ก-เพิ่รื่าะการื่ตั้กลงอะไรื่ในเรื่�องของที่รื่�พิ่ย%ส*นเง*นที่องของคั3�สมรื่สน��นม�นม�กม�เรื่�องของอ*ที่ธ*พิ่ลในฐานะที่�เป0นสาม�หรื่�อภรื่รื่ยามาเป0นตั้�วเง�อนไขในการื่ตั้กลงใจั ด้�งน��น กฎหมายจั1งเข�ามาคั4�มคัรื่องด้3แลสาม�ภรื่รื่ยาในเรื่�องน��อย�างเคัรื่�งคัรื่�ด้ และที่��งสาม�และภรื่รื่ยาตั้�องปฏิ*บั�ตั้*ตั้ามด้�วย แตั้�ถ�าเป0นข�อตั้กลงรื่ะหว�างสมรื่สในเรื่�องอ�นก-แล�วไปไม�อย3�ในข�อจั+าก�ด้ของกฎหมายตั้�วอย�างที่�ช้�วยสรื่�างคัวามเข�าใจัได้�ก-เช้�น สาม�ตั้กลงยกที่�ด้*นที่�เช้�ยงรื่ายให�ภรื่รื่ยา ในฐานะที่�ภรื่รื่ยาอ4ตั้ส�าห%ว�าการื่ตั้+าแหน�งน��มานานเหล�อเก*น แตั้�ภรื่รื่ยาด้�ใจัได้�ไม�ที่�นข�ามคั�น สาม�ก-เปล�ยนใจับัอกว�าไม�ให�แล�วที่�ด้*น ภรื่รื่ยาคันน��ไม�เพิ่�ยงตั้�องยอมให�ข�อตั้กลงส*�นผลผ3กพิ่�นไปเพิ่รื่าะเกรื่งใจัสาม�แตั้�เพิ่รื่าะกฎหมายที่�านให�ส*ที่ธ*สาม�ในการื่บัอกเล*กได้�ตั้ามใจัปรื่ารื่ถนาไม�ว�าจัะม�เหตั้4ผลหรื่�อไม�อย�างไรื่ด้�วย หรื่�อว�ายกยกแหวนมรื่กตั้ของคั4ณย�ามาให�ภรื่รื่ยา ซึ่1งตั้ามกฎหมายที่�านถ�อว�าการื่ให�สมบั3รื่ณ%เม�อส�งมอบั หล�งจัากสวมแหวนหวานแหวได้�ไม�นานเธอก-เก*ด้อาการื่รื่�กพิ่�น�องข1�นมา จั1งถอด้แหวนยกให�ก�บัน�องสาว อย�างน��ถ�าสาม�บัอก

Page 142: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ล�างก-ย�งที่+าได้�อ�ก

บั4คัคัลภายนอกเรื่�องแบับัน��คันที่�ได้�รื่�บัผลอย�างน�องสาวภรื่รื่ยาคันน��นจัะที่+าอย�างไรื่ กฎหมายม�คั+าตั้อบัให�เหม�อนก�น การื่ที่�สาม�ภรื่รื่ยาจัะตั้กลงก�นอย�างไรื่จัะให�ช้าวบั�านเขารื่3 �ด้�ไปหมด้น��นเป0นไปไม�ได้� ด้�วยหล�กธรื่รื่มด้าๆแบับัน��ก-เป0นที่�มาของคั+าตั้อบัว�า ข�อตั้กลงในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่รื่ยาที่�ที่+าก�นด้�งกล�าวไม�กรื่ะที่บักรื่ะเที่�อนถ1งส*ที่ธ*ของบั4คัคัลภายนอกที่�ส4จัรื่*ตั้ (ปพิ่พิ่.มาตั้รื่า 1469) น�นคั�อน�องภรื่รื่ยาถ�าส4จัรื่*ตั้ก-ไม�ตั้�องคั�นแหวนวงน��น แตั้�ถ�ายกให�ก�นแบับัรื่3 �ที่�นว�าถ�าเก*ด้สาม�เปล�ยนใจัพิ่�สาวจัะไม�ได้�แหวนจั1งรื่�บัตั้�ด้ตั้อนด้�วยการื่ที่+าเป0นว�ายกให� ไม�ส4จัรื่*ตั้แบับัน��แล�วน�องภรื่รื่ยาจัะได้�แหวนไปอย�างลอยนวลไม�ได้� ตั้�องคั�นให�พิ่�เขยไปเส�ยโด้ยด้� เรื่�องของ บั4คัคัลภายนอก น��นจั1งขยาย“ ”

คัวามถ1งคันในบั�านในเคัรื่�อญาตั้*ด้�วย

บัอกล�างที่�ว�า บัอกล�าง น��นก-ไม�ตั้�องที่+าพิ่*ธ�อะไรื่มากมาย เพิ่�ยงแคั�เอ�ย“ ”

วาจัาออกไปก-ใช้�ได้�แล�ว ไม�จั+าเป0นตั้�องที่+าเป0นหน�งส�อให�ว4 �นวาย หรื่�ออาจัที่+าอย�างไรื่ให�เป0นที่�ที่รื่าบัไปย�งอ�กฝ่=ายว�าบัอกล�างก-ใช้�ได้�แล�ว ที่�เรื่�ยกว�าอ�กฝ่=ายก-เพิ่�อให�ไม�ส�บัสนว�ากฎหมายเล�อกให�ส*ที่ธ*แตั้�สาม� ข�อก+าหนด้น��ใช้�ก�บัคั3�สมรื่สที่4กฝ่=ายเพิ่�ยงแตั้�บั�งเอ*ญตั้�วอย�างเข�ยนไว�ให�สาม�เป0นผ3�บัอกล�าง การื่บัอกล�างม�ผลให�คัวามผ3กพิ่�นส*�นไปเสม�อนหน1งว�าไม�เคัยที่+าส�ญญาไว�ตั้�อก�นเลย ส+าหรื่�บัคั3�สมรื่สที่�รื่3 �ที่�นกฎหมายก-อาจัห�วใสที่+าข�อตั้กลงป;องก�นเอาไว� โด้ยเข�ยนข�อตั้กลงเพิ่*มเตั้*มเข�าไปในส�ญญาว�าว�าจัะไม�ม�การื่บัอกล�างไม�ว�าในกรื่ณ�ใด้ๆ อย�างน��กฎหมายก-ย�งไม�คั4�มคัรื่องให�อย3�น� นเอง เน�องจัากข�อตั้กลงด้�งกล�าวถ�อว�าเป0นข�อตั้กลงที่�ข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยและศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้น เป0นโมฆะตั้ามมาตั้รื่า 150 ของปรื่ะมวลกฎหมายแพิ่�งและพิ่าณ*ช้ย% (คั+าพิ่*พิ่ากษาฎ�กาที่� 5974/2538)

Page 143: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ม�กรื่อบัเวลาเป0นอ�นว�าหมด้หว�งในการื่ที่�จัะห�ามม*ให�กฎหมายในเรื่�องน��มาบั�งคั�บัได้� อย�างไรื่ก-ตั้าม คัวามไม�แน�นอนก-ย�งม�คัวามแน�นอนอย3�บั�างเม�อกฎหมายก+าหนด้กรื่อบัเวลาเอาไว�ให�เหม�อนก�นว�าถ�าอยากบัอกล�างก-ที่+าเส�ยในรื่ะหว�างแตั้�งงาน และย�งเพิ่*มเวลาให�อ�กหน1งปBน�บัแตั้�ว�นที่�ขาด้จัากการื่เป0นสาม�ภรื่*ยาก�น ถ�ามาเปล�ยนใจัเอาในเวลานานเก*นที่�กฎหมายก+าหนด้จัะบัอกล�างอย�างไรื่ก-ไม�ม�ผล หน1งปBหล�งจัากที่�ขาด้จัากการื่สมรื่สน��นอย�าคั*ด้ว�าบั��นปลายของการื่แตั้�งงานคั�อการื่หย�าเสมอไป เพิ่รื่าะคั3�สมรื่สบัางรื่ายก-อย3�จันตั้ายจัากก�นไปข�างหน1งเหม�อนก�น ข�อผ3กพิ่�นในเรื่�องการื่บัอกล�างก-ย�งตั้ามไปหล�งจัากตั้ายแล�วหน1งปBด้�วย เพิ่รื่าะฉะน��นที่�านที่�อาย4ย�นจันคั3�สมรื่สด้�วนตั้ายไปก�อนก-อย�าได้�ตั้ายใจัตั้ามคัวามตั้ายของเขาหรื่�อเธอ ตั้�องกาปฏิ*ที่*นให�ด้�ถ�าอยากบัอกล�างก-ตั้�องที่+าภายในหน1งปBด้�วย เช้�น ที่+าส�ญญาก�นว�าตั้กลงให�เง*นที่�ฝ่ากไว�ในบั�ญช้�น��เป0นส*นส�วนตั้�วของสาม�แตั้�เพิ่�ยงผ3�เด้�ยว รื่ะหว�างจั�ด้การื่งานศพิ่อย3�ก-ม�สาวใหญ�จั3งเด้-กช้ายมารื่�วมงานอ�างว�าเป0นล3กของสาม� อย�างน��แม�สาม�จัะไม�ม�ช้�ว*ตั้อย3�ให�ตั้�อว�า แตั้�ส*ที่ธ*ของเด้-กช้ายคันน��ที่�จัะม�ส�วนในมรื่ด้กของสาม�ย�งม�อย3� ถ�ารื่3 �กฎหมายก-ตั้�องรื่�บัน+าเรื่�องการื่บัอกล�างมาใช้�ภายในหน1งปB เพิ่�อที่�จัะที่+าให�เง*นบั�ญช้�เง*นฝ่ากน��นคั�นกล�บัมาเป0นส*นสมรื่สที่�ตั้�องแบั�งป6นก�บัภรื่รื่ยาเส�ยก�อนที่�จัะจั�ด้สรื่รื่เป0นมรื่ด้กของเรื่�องของเวลาก-อย�าส�บัสนเด้-ด้ขาด้ ที่�ให�บัอกล�างได้�ในรื่ะหว�างเป0นสาม�ภรื่รื่ยาหรื่�อว�าภายในหน1งปBน�บัแตั้�ขาด้จัากการื่สมรื่สน��น หมายคัวามถ1งการื่บัอกล�าง ส�วนตั้�วส�ญญาน��นจัะที่+าก�นไว�นานแคั�ไหนก-ไม�เก�ยวก�บัรื่ะยะเวลาด้�งกล�าว เช้�น ที่+าส�ญญายกที่�ด้*นให�ในรื่ะหว�างสมรื่สเป0นเวลากว�า 10 ปBแล�ว จัะบัอกล�างก-ที่+าได้�อย�างช้�าที่�ส4ด้ภายในหน1งปBน�บัแตั้�หย�าจัากก�น เป0นตั้�น

อะไรื่ก-ได้�ในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นข�อตั้กลงในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ที่+าก�นในรื่ะหว�างสมรื่สไม�ได้�หมายคัวามถ1งการื่ให�อะไรื่แก�ก�นตั้ามตั้�วอย�างเที่�าน��น แตั้�หมาย

Page 144: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ถ1งเรื่�องตั้�างๆอ�กมากมายเที่�าที่�จัะคั*ด้ได้�ในเรื่�องของที่รื่�พิ่ย%ส*น เป0นตั้�นว�าถ�าตั้กลงก�นให�สาม�จัะซึ่��ออะไรื่จัะตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากภรื่รื่ยาเส�ยก�อน หรื่�อตั้กลงว�าการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นเง*นที่องในคัรื่อบัคัรื่�วให�ตั้กอย3�ในอ+านาจัและส*ที่ธ*ของภรื่รื่ยาแตั้�ฝ่=ายเด้�ยว แตั้�เรื่�องบัางอย�างอาจัไม�เก�ยวก�บัคั3�สมรื่สเรื่าเลยแตั้�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*น เช้�นการื่ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มยกที่รื่�พิ่ย%ส*นให�ก�บัใคัรื่ ถ�าไปตั้กลงว�าจัะตั้�องได้�รื่�บัอน4ญาตั้จัากอ�กฝ่=ายหน1งเส�ยก�อน อย�างน��ถ�าเก*ด้ฝ่=ายใด้ไปที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่มาเอาไว�จัะมาบัอกล�างอ�างว�าใช้�ไม�ได้�เพิ่รื่าะข�ด้ตั้�อข�อตั้กลงน��นย*งไม�ได้�ใหญ�เลย เพิ่รื่าะไม�ใช้�ส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สในเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*น แตั้�เป0นเรื่�องของที่รื่�พิ่ย%มรื่ด้กอ�นหมายถ1งเรื่�องส�วนตั้�วที่�เก�ยวพิ่�นก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นส�วนตั้�วของผ3�ที่+าพิ่*น�ยกรื่รื่ม หรื่�อถ�าเป0นข�อตั้กลงในเรื่�องคัวามปกคัรื่องของล3ก น�นก-เป0นเรื่�องเก�ยวก�บัคัวามส�มพิ่�นธ%ในคัรื่อบัคัรื่�ว ไม�ใช้�เรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามคัวามหมายของกฎหมายอาจัจัะน1กไม�ออกว�าเป0นไปได้�อย�างไรื่ที่�สาม�ภรื่รื่ยาคั3�ไหนจัะมาน�งเซึ่-นส�ญญาก�นไว�หล�งจัากได้�แตั้�งงานก�นไปแล�ว ย*งเป0นเรื่�องของเง*นที่องของแสลงใจัด้�วยย*งแล�วก�นไปใหญ� ขอบัอกว�าที่ะเลาะก�นถ1งโรื่งถ1งศาลไม�น�อยแล�ว เช้�น คั+าพิ่*พิ่ากษาฎ�กาที่� 4211/2531 ภรื่รื่ยาถ3กสาม�ที่+ารื่�ายที่4บัตั้�จั1งไปแจั�งคัวามที่�สถาน�ตั้+ารื่วจั ด้�วยคัวามปรื่ารื่ถนาด้�เจั�าหน�าที่�ตั้+ารื่วจัจั1งจั�ด้แจังเจัรื่จัาไกล�เกล�ยจันตั้กลงก�นได้� ลงเอยก�นว�าภรื่รื่ยาไม�เอาคัวามแตั้�สาม�ตั้�องยอมจั�ายคั�าเส�ยหายเป0นเง*น 400,000 บัาที่ก�บัยอมให�ภรื่*ยาม�ส*ที่ธ*ถอนเง*นฝ่ากในธนาคัารื่ที่�เป0นบั�ญช้�รื่�วมได้�แตั้�เพิ่�ยงผ3�เด้�ยว เม�อตั้กลงก�นแล�วเจั�าหน�าที่�ตั้+ารื่วจัก-บัรื่*การื่จั�ด้ที่+าบั�นที่1กพิ่รื่�อมลงช้�อเป0นพิ่ยานให�ด้*บัด้� เม�อกล�บัไปบั�านภรื่รื่ยาก-ที่วงถามถ1งสามว�นสามคั�นให�สาม�ไปจั�ด้การื่เรื่�องการื่ถอนฝ่ากเง*นที่�ธนาคัารื่ตั้ามที่�ตั้กลงก�นไว� ปรื่ากฏิว�าสาม�บัอกว�า ไม�“

เพิ่�ยงคั+าเด้�ยว ภรื่*ยาก-เลยมาฟ้;องศาลให�บั�งคั�บัตั้ามข�อตั้กลง” สาม�อ�างเรื่�องส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สว�าการื่ปฏิ*เสธว�าไม�ให�เป0นการื่บัอกล�างใช้�ได้�แล�ว อย�างน��ศาลได้�ม�คั+าพิ่*พิ่ากษาว�าเป0นส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สที่�สาม�บัอกล�างได้� เพิ่รื่าะข�อตั้กลงด้�งกล�าวเป0นข�อตั้กลงที่�เก�ยวก�บัการื่ช้ด้ใช้�คั�าเส�ยหายฐานที่+ารื่�าย

Page 145: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

รื่�างกายอ�นเป0นเรื่�องละเม*ด้ที่างแพิ่�ง ไม�เก�ยวก�บัการื่ถอนฟ้;องคัด้�อาญา ไม�ม�ว�ตั้ถ4ปรื่ะสงคั%เป0นการื่ตั้�องห�ามช้�ด้แจั�งโด้ยกฎหมาย ไม�ข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยอย�างที่�ช้อบัอ�างก�น เป0นอ�นว�าสาม�โช้คัด้�ไม�ตั้�องคัด้�อาญาแล�วย�งไม�ตั้�องมาเส�ยเง*นให�ภรื่รื่ยาตั้ามข�อตั้กลงอ�กบัางที่�สาม�ภรื่รื่ยาอาจัที่+าส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สก�นไว�ในเรื่�องอย�างอ�นรื่วมที่��งเรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นด้�วย แล�วจัะที่+าอย�างไรื่ถ�าม�การื่บัอกล�างส�ญญา จัะถ�อว�าล�างหมด้เลยหรื่�อไม� เพิ่รื่าะคันเรื่าเวลาจัะไม�ที่+าตั้ามข�อตั้กลงก-คังตั้อนที่�ม�คัวามรื่3 �ส1กไม�พิ่1งใจัแล�ว เป0นไปแที่บัไม�ได้�ที่�จัะม�การื่เล�อกบัอกล�างว�าตั้กลงฉ�นขอบัอกล�างเรื่�องการื่จั�ด้การื่ที่รื่�พิ่ย%ส*นตั้ามส�ญญาฉบั�บัน��นะ เพิ่รื่าะคันบัอกล�างก-คังอยากล�างให�เสรื่-จัสรื่รื่พิ่ที่��งฉบั�บัเลยไม�ว�าจัะตั้กลงอะไรื่เป0นอ�นว�าล�มกรื่ะด้านหมด้ กฎหมายที่�านก+าหนด้มาตั้รื่การื่เอาไว�ให�ใช้�เรื่�องน��เฉพิ่าะข�อตั้กลงที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*น ด้�งน��นตั้�อให�บัอกล�างที่��งฉบั�บั กฎหมายก-บั�งคั�บัรื่�บัรื่องแตั้�เรื่�องที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*น จัะฉวยโอกาสให�ข�อตั้กลงอ�นมาพิ่ลอยฟ้;าพิ่ลอยฝ่นไม�ม�ผลบั�งคั�บัก�บัเขาด้�วยไม�ได้� ด้�งน��นถ�าส�ญญารื่ะหว�างสมรื่สเข�ยนอะไรื่ไว�อ�กมากมาย ก-บั�งคั�บัก�นได้�ตั้ามหล�กกฎหมายว�าด้�วยส�ญญา แตั้�ตั้�องอย3�บันพิ่��นฐานที่�ว�าตั้�องไม�ใช้�เรื่�องเก�ยวเน�องที่�ไม�อาจัแบั�งแยกได้� เช้�น สาม�ภรื่รื่ยาที่ะเลาะก�นและตั้กลงหย�าขาด้จัากก�นโด้ยที่+าหน�งส�อส�ญญาเอาไว�ว�าจัะไปหย�าขาด้และจัะแบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นก�นตั้ามบั�นที่1ก ข�อตั้กลงน��ก-เป0นหล�กฐานในการื่หย�าด้�วย ข�อตั้กลงเรื่�องการื่หย�าและแบั�งที่รื่�พิ่ย%ส*นน��เป0นข�อตั้กลงที่�แบั�งแยกจัากก�นไม�ได้� จั1งไม�ถ�อเป0นส�ญญาที่�เก�ยวก�บัที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่รื่ยาอย�างเด้�ยวโด้ยตั้รื่ง จั1งไม�ม�ผลให�ฝ่=ายใด้ฝ่=ายหน1งบัอกล�างได้� (คั+าพิ่*พิ่ากษาฎ�กาที่� 3666-3667/2535)จัะเห-นว�าเรื่�องเง*นที่องของนอกกายรื่ะหว�างหญ*งช้ายที่�เป0นสาม�ภรื่รื่ยาน��นม�นม�มากกว�าที่�คั*ด้ ใช้�ว�าจัะตั้กลงก�นเองแล�วสบัายใจัได้� ถ�าไม�รื่3 �กฎหมายก-อาจัเส�ยหายเส�ยเปรื่�ยบั เป0นอ�นว�าก�อนแตั้�งงานก�นคัวรื่คั+าน1งถ1งเรื่�องตั้�างๆให�เรื่�ยบัรื่�อย โด้ย

Page 146: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เฉพิ่าะในเรื่�องของที่รื่�พิ่ย%ส*น อย�าได้�มาคั*ด้ออกที่�หล�งแล�วตั้กลงที่+าส�ญญาก�นเม�อข�าวสารื่กลายเป0นข�าวส4กแล�ว เด้�Lยวจัะหาว�าไม�เตั้�อน.

การื่จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สซึ่�อนตั้�วอย�างสมรื่สซึ่�อน1. นายแด้งม�นางขาวเป0นคั3�สมรื่สอย3�แล�ว นายแด้งไปจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�บันางเข�ยวอ�ก2. นางศรื่�ม�นายสมเป0นคั3�สมรื่สอย3�แล�ว นางศรื่�ไปจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�บันายแสงอ�กการื่สมรื่สที่�ฝ่=าฝ่Cนเง�อนไขตั้าม ม.1452 การื่สมรื่สคัรื่��งหล�งย�อมเป0นโมฆะ (เส�ยเปล�าตั้��งแตั้�ว�นที่�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สซึ่�อน)

ตั้าม ม.1495 ถ�าหากว�าม�การื่สมรื่สซึ่�อน แม�ว�าคั3�สมรื่สคันแรื่กถ1งแก�คัวามตั้าย หรื่�อหย�าขาด้จัากก�นแล�ว ก-ไม�ม�ผลที่+าให�คั3�สมรื่สคันที่�สองกล�บักลายมาเป0นคั3�สมรื่สที่�ช้อบัด้�วยกฏิหมายได้� เช้�น ช้ายจัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�บัภรื่*ยา 2 คัน ตั้�อมาช้ายหย�าก�บัภรื่*ยาคันแรื่ก การื่สมรื่สรื่ะหว�างช้ายก�บัภรื่*ยาคันที่�สองย�งคังเป0นโมฆะอย3�ด้�งเด้*ม หรื่�อช้ายจัด้ที่ะเบั�ยนก�บัภรื่*ยา 2 คัน ตั้�อมาภรื่*ยาคันแรื่กตั้าย การื่สมรื่สรื่ะหว�างช้ายก�บัภรื่*ยาคันที่�สองย�งคังเป0นโมฆะอย3�เช้�นเด้*ม หากช้ายจัด้ที่ะเบั�ยนใหม�ก�บัภรื่*ยาคันที่�สาม การื่สมรื่สใหม�ด้�งกล�าวสมบั3รื่ณ%

การื่จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สที่�เป0นโมฆะ ผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยคันใด้คันหน1งจัะกล�าวอ�างข1�น (โด้ยวาจัา หรื่�อหน�งส�อก-ได้�) หรื่�อจัะรื่�องขอ (เป0นคัด้�ไม�ม�ข�อพิ่*พิ่าที่) ให�ศาลพิ่*พิ่ากษาการื่สมรื่สเป0นโมฆะก-ได้� (ม.1497) หรื่�อเสนอคัด้�ตั้�อศาลเป0นคัด้�ม�ข�อพิ่*พิ่าที่ ฟ้;องบั4คัคัลที่�เก�ยวข�องเป0นจั+าเลย ก-ได้�

ช้ายหรื่�อหญ*งที่�ที่+าการื่สมรื่สอ�นจัะถ�อว�าม�ส�วนได้�เส�ยน��น จัะตั้�องที่+าการื่สมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้ หากไม�ส4จัรื่*ตั้ ไม�ถ�อว�าเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย เช้�น สาม�จัด้ที่ะเบั�ยนสมรื่สก�บัภรื่*ยา 2 คัน ภรื่*ยาคันที่�สองสมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้ไม�ที่รื่าบัว�าสาม�ม�ภรื่*ยาอย3�ก�อนแล�ว ด้�งน�� ภรื่*ยาคันที่�สองเป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย ส�วนสาม�ไม�ส4จัรื่*ตั้ ไม�ถ�อว�า

Page 147: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ย ส+าหรื่�บัภรื่*ยาคันแรื่กก�บับั4ตั้รื่เป0นผ3�ม�ส�วนได้�เส�ยเช้�นก�น

การื่ฟ้;องคัด้�ให�ศาลม�คั+าพิ่*พิ่ากษาแสด้งว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะไม�ม�อาย4คัวาม จัะฟ้;องเม�อใด้ก-ได้� แม�จัะรื่3 �อย3�แล�วว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะ แตั้�เพิ่*กเฉยไม�ฟ้;องคัด้� จันเวลาล�วงเลยมานานถ1ง 20 ปB จั1งมาฟ้;องก-ฟ้;องได้�คัด้�ไม�ขาด้อาย4คัวามและไม�ถ�อว�าเป0นการื่ใช้�ส*ที่ธ*โด้ยไม�ส4จัรื่*ตั้แตั้�อย�างใด้

การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะ ไม�ก�อให�เก*ด้คัวามส�มพิ่�นธ%ที่างที่รื่�พิ่ย%ส*นรื่ะหว�างสาม�ภรื่*ยา ที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ฝ่=ายใด้ม�หรื่�อได้�มาไม�ว�าก�อนหรื่�อหล�งการื่สมรื่ส รื่วมที่��งด้อกผลคังเป0นของฝ่=ายน��น ส�วนที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ที่+ามาหาได้� รื่�วมก�นให�แบั�งก�นคันละคัรื่1ง เว�นแตั้�ศาลจัะเห-นสมคัวรื่ส�งเป0นปรื่ะการื่อ�น (ม.1498)

ในกรื่ณ�ที่�ศาลม�คั+าพิ่*พิ่ากษาถ1งที่�ส4ด้ว�าการื่สมรื่สเป0นโมฆะ ให�ศาลแจั�งไปย�งนายที่ะเบั�ยนเพิ่�อบั�นที่1กไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส (ม.1497/1) การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะไม�กรื่ะที่บัถ1งส*ที่ธ*บั4คัคัลภายนอกผ3�กรื่ะที่+าการื่โด้ยส4จัรื่*ตั้ ซึ่1งได้�มาก�อนม�การื่บั�นที่1กคัวามเป0นโมฆะไว�ในที่ะเบั�ยนสมรื่ส (ม.1500)

การื่สมรื่สซึ่�อนเป0นโมฆะ ไม�ที่+าให�ช้ายหรื่�อหญ*งผ3�สมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้เส�อมส*ที่ธ*ที่�ได้�มาเพิ่รื่าะการื่สมรื่ส ก�อนที่�ช้ายหรื่�อหญ*งน��นรื่3 �ถ1งสาเหตั้4ที่�ที่+าให�การื่สมรื่สเป0นโมฆะ แตั้�การื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะไม�ที่+าให�คั3�สมรื่สเก*ด้ส*ที่ธ*รื่�บัมรื่ด้ก ในฐานะที่ายาที่โด้ยธรื่รื่มของคั3�สมรื่สอ�กฝ่=ายหน1ง

คั3�สมรื่สฝ่=ายใด้สมรื่สโด้ยส4จัรื่*ตั้ม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นได้� และถ�าหากว�าตั้�องยากจันลง เพิ่รื่าะไม�ม�รื่ายได้�พิ่อจัากที่รื่�พิ่ย%ส*น หรื่�อจัากการื่งานที่�เคัยที่+าอย3� ฝ่=ายน��นม�ส*ที่ธ*เรื่�ยกคั�าเล��ยงช้�พิ่ได้�ด้�วย ส*ที่ธ*เรื่�ยกรื่�องด้�งกล�าวม�อาย4คัวาม 2 ปB น�บัแตั้�ว�นที่�รื่3 �ถ1งเหตั้4ที่�ที่+าให�การื่สมรื่สเป0นโมฆะ (ม.1499)

ข�อตั้กลงรื่ะหว�างคั3�สมรื่สว�าฝ่=ายใด้จัะเป0นผ3�ใช้�อ+านาจัปกคัรื่อง

Page 148: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

บั4ตั้รื่คันใด้ หรื่�อฝ่=ายใด้ หรื่�อที่��งสองฝ่=ายจัะเป0นผ3�ออกเง*นคั�าอ4ปการื่ะเล��ยงด้3บั4ตั้รื่เป0นจั+านวนเที่�าใด้ ให�ที่+าหน�งส�อ หากตั้กลงก�นไม�ได้�ให�ศาลเป0นผ3�ช้��ขาด้ (ม.1499/1)

ส+าหรื่�บับั4ตั้รื่ที่�เก*ด้จัากการื่สมรื่สที่�เป0นโมฆะน��น ถ�อว�าเป0นบั4ตั้รื่ช้อบัด้�วยกฎหมายของบั*ด้ามารื่ด้า ไม�ว�าการื่สมรื่สจัะเป0นโมฆะเพิ่รื่าะเหตั้4ใด้ก-ตั้าม (ม.1536 วรื่รื่คั 2 และ ม.1538)

เกณฑ์%การื่หม��นด้�านแรื่กที่�ตั้�องให�แน�ใจัว�าจัะไปส3�พิ่*ธ�หม��นได้�ก-คั�อเรื่�องของอาย4 ไม�ว�าจัะแก�แด้ด้แก�ลมหรื่�อหน�าพิ่าให�เช้�ออย�างไรื่ การื่หม��นจัะที่+าได้�ตั้�อเม�อหญ*งช้ายอาย4ไม�ตั้+ากว�า ๑๗ ปB เรื่�องน��ม�คัวามหมาย เพิ่รื่าะแม�ว�าการื่หม��นไม�ได้�จัด้ที่ะเบั�ยนก�นไว�แตั้�ถ�าที่+าผ�าผ�นกฎหมาย ข�อตั้กลงเรื่�องหม��นก-จัะกลายเป0น โมฆะ ไป“ ”

หน4�มสาวที่�ย�งไม�พิ่�นอกพิ่�อแม�ตั้ามกฎหมาย คั�ออาย4ย�งไม�คัรื่บั ๒๐ ปBบัรื่*บั3รื่ณ% จัะหม��นจัะหมายก-ตั้�องได้�รื่�บัคัวามย*นยอมจัากพิ่�อแม�เส�ยก�อน จัะอ�างคัวามก+าพิ่รื่�าบั*ด้ามารื่ด้าไม�ปรื่ากฎไม�ได้�กรื่ณ�อย�างน��นก-ตั้�องตั้��งผ3�ปกคัรื่องข1�นมาให�คัวามย*นยอมเส�ยก�อน ถ�าเห-นว�าย4�งยากก-น�บัเวลารื่อจันกว�าจัะบัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะก-แล�วก�น ฝ่=าฝ่Cนไม�ได้�รื่�บัไฟ้เข�ยวจัากพิ่�อแม�ผ3�ปกคัรื่องม�หว�งจัะตั้�องถ3กเพิ่*กถอนบัอกล�างได้� เพิ่รื่าะการื่หม��นแบับัน��นม�นม�ผลให�เป0น โมฆ�ยะ“ ”

ข�อส�งเกตั้4ส+าหรื่�บัคั3�หม��นที่��งหลายที่�ฝ่=ายหน1งฝ่=ายใด้บัรื่รื่ล4น*ตั้*ภาวะแล�ว แตั้�อ�กฝ่=ายหน1งย�งตั้�องพิ่1งคัวามย*นยอมจัากพิ่�อแม�เส�ยก�อน หรื่�อการื่หม��นที่�อาย4ฝ่=ายหน1งไม�เข�าเกณฑ์%ตั้ามกฎหมายคั�อย�งไม�คัรื่บั ๑๗ ปB ในขณะที่�อ�กฝ่=ายหน1งปาเข�าไปย�ส*บักว�าแล�ว อย�างน��จัะม�โมฆะหรื่�อโมฆ�ยะก�นอย�างไรื่แบั�งแยกเป0นฝ่=ายได้�หรื่�อไม�ตั้�องพิ่*จัารื่ณา

เรื่�องคัวามเป0นโมฆะเพิ่รื่าะอาย4ไม�ถ1งน��น แม�เป0นอาย4ของฝ่=ายใด้เพิ่�ยงฝ่=ายเด้�ยวก-ตั้าม น*ตั้*กรื่รื่มการื่หม��นม�นไม�ม�ผลที่��งคั3� คั+าตั้อบัก-คั�อ เป0นโมฆะแม�เพิ่�ยงฝ่=ายใด้ฝ่=ายเด้�ยวม�อาย4ไม�เข�า

Page 149: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เกณฑ์%ตั้ามกฎหมาย

ส�วนคัวามเป0นโมฆ�ยะน��น การื่ที่+าน*ตั้*กรื่รื่มที่��งช้4ด้ที่�เป0น ไม�ใช้�ว�าเธอโมฆ�ยะแตั้�ฉ�นสมบั3รื่ณ% เพิ่รื่าะการื่หม��นเป0นส�ญญาที่�ผ4กพิ่�นก�น เม�อตั้�วส�ญญาเป0นโมฆ�ยะก-คั�อเป0นที่��งส�ญญา ไม�เล�อกฝ่6 งเล�อกฝ่าเด้-ด้ขาด้ การื่บัอกล�างหรื่�อให�ส�ตั้ยาบั�นก-ที่+าได้� โอกาสล�มกรื่ะด้านเปล�ยนใจัโด้ยอาศ�ยข�อกฎหมายจั1งส3ง

แบับัของส�ญญากฎหมายไม�ก+าหนด้ว�าตั้�องที่+าส�ญญาเป0นแบับัฟ้อรื่%ม แตั้�ม�ปฏิ*บั�ตั้*การื่ที่�ตั้�องที่+าเพิ่�อให�การื่หม��นเป0นส�ญญา ได้�แก�การื่ที่�ม� ของหม��น มอบัให�แก�หญ*ง ไม�ว�าจัะม�ส*นสอด้หรื่�อไม�และ” ”

เที่�าไรื่ และของหม��นจัะใช้�อะไรื่ก-ได้�ตั้ามที่�ตั้กลงก�นไว� หาใช้�ตั้�องเป0นแหวนเพิ่�ยงเที่�าน��นอ�กอย�างที่�ตั้�องเข�าใจั ของหม��นที่�ให�ก-ไม�จั+าก�ด้จั+าเป0นว�าตั้�องมาจัากช้ายคันรื่�กเที่�าน��น เพิ่รื่าะกฎหมายก+าหนด้เอาไว�เพิ่�ยงว�า ฝ่=ายช้าย ส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*นอ�นเป0นของหม��นให� ด้�งน��น “ ”

ที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นอาจัส�งมอบัก�นโด้ยพิ่�อแม�หรื่�อเถ�าแก�ที่�ส3�ของจั�ด้การื่ให�ช้ายคันน��นก-ได้� เพิ่�ยงแตั้�ตั้�องส�งมอบัหรื่�อโอนที่รื่�พิ่ย%ส*นให�แก�หญ*งเพิ่�อเป0นหล�กฐานว�าจัะแตั้�งงานก�บัหญ*งคันน��น เป0นอ�นเสรื่-จัสมบั3รื่ณ%

หน4�มน�อยใหญ�ที่�สมองใสคั*ด้หย*บัย�มของคันอ�นมาใช้�เป0นของหม��น ก-ตั้�องรื่ะว�งการื่ถ3กที่วงคั�น เพิ่รื่าะเม�อของเป0นของคันอ�น เจั�าของเขาก-ม�ส*ที่ธ*มาตั้*ด้ตั้ามเอาคั�นไปได้� เว�นเส�ยแตั้�ใช้�เง*นสด้เป0นของหม��น กฎหมายที่�านว�าไว�ให�หญ*งคั3�หม��นเก-บัไว�ได้�ไม�ตั้�องคั�น แตั้�ตั้�องอย3�ในเง�อนไขที่�ว�าได้�เง*นมาโด้ยส4จัรื่*ตั้ใจั ไม�ใช้�รื่3 �อย3�แล�วว�าเป0นเง*นของคันอ�นเขา

ส*นสอด้เป0นอ�กส�วนหน1งตั้�างหากที่�ไม�จั+าเป0นตั้�องม�ก-ได้�ตั้ามกฎหมาย แตั้�ตั้ามปรื่ะเพิ่ณ�ม�กจัะม�เคั�ยงคั3�ก�บัของหม��นจันเรื่�ยกขานคัวบัคั4�ก�นไปว�าส*นสอด้ของหม��น แล�วตั้�อมาก-ผ�นเป0นส*นสอด้ที่อง

Page 150: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หม��นเพิ่รื่าะที่องหยองเป0นที่�น*ยมก�นตั้��งแตั้�สม�ยก�อน

ส*นสอด้เป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ฝ่=ายช้ายให�แก�บั*ด้ามารื่ด้าของฝ่=ายหญ*ง เป0นคั�าตั้อบัแที่นจัากการื่ที่�หญ*งน��นยอมสมรื่สด้�วย อาจัฟ้6งแล�วไม�สวยงามน�ก โบัรื่าณที่�านจั1งม�กให�เรื่�ยกว�าตั้อบัแที่นคั�าน+�านมอะไรื่เที่�อกน��น

เช้�นก�นที่�ส*นสอด้เป0นที่รื่�พิ่ย%ส*นที่�ฝ่=ายช้าย จัะเป0นพิ่�อแม�หรื่�อตั้�วช้ายน��นให�ก-ได้�ที่��งส*�น แตั้�ไม�ใช้�ให�ก�บัหญ*งที่�จัะหม��น ตั้�องเป0นการื่ให�ก�บัพิ่�อแม�หรื่�อผ3�ปกคัรื่องของหญ*งน��น จัะไปให�เถ�าแก�ที่�มาส3�ขอซึ่1งไม�ใช้�พิ่�อแม�ผ3�ปกคัรื่องไม�ได้� เรื่�องน��นเป0นการื่ตั้อบัแที่นอย�างอ�นไป จัะเรื่�ยกว�าอะไรื่ก-ตั้ามแตั้�ไม�ใช้� ส*นสอด้ ตั้าม” ”

กฎหมายในเรื่�องหม��น

ส*นสอด้ก�บัของหม��น ม�ผลผ3กพิ่�นที่างกฎหมายที่�ก�อให�เก*ด้ส*ที่ธ*และเส�ยส*ที่ธ*ไปจันกว�าจัะได้�ม�การื่สมรื่สก�น

คั*ด้ไว�ก�อนสม�ยน��การื่ม�เคัรื่ด้*ตั้เป0นที่�น*ยมก�นที่�วฟ้;าเม�องไที่ย จัะจั�ายอะไรื่ก-ขอเป0นหน��ผ�อนเขาไปก�อนเสมอ เม�อตั้*ด้เป0นน*ส�ยขนาด้น�� ผ3�ม�คัวามรื่�กและอยากจัะหม��นสาวก-อาจัใช้�เคัรื่ด้*ตั้ตั้*ด้เอาไว�ก�อน จัะที่+าได้�หรื่�อไม�แคั�ไหนและเพิ่�ยงใด้

ตั้กลงส3�ขอก�นเป0นม�นเหมาะว�าเวลาเก�านาฬิ*กาของว�นที่�ส� จัะม�ข�นหมากยกไปหม��น เจัรื่จัาก�นลงตั้�วที่�แหวนเพิ่ช้รื่หน1งกะรื่�ตั้ ก�บัตั้�องจั�ด้ส*นสอด้ให�เป0นเง*นหน1งล�านบัาที่ พิ่อถ1งว�นหม��น แขกเหรื่�อก-มาก�นเตั้-มบั�าน งานพิ่*ธ�สวมแหวนก-เรื่*ม ปรื่ากฎว�าแหวนหม��นน��นเตั้รื่�ยมมา แตั้�ส*นสอด้ที่�ตั้กลงว�าเป0นเง*นน��นกล�บัจั�ายเป0นเช้-คัเง*นสด้

ฝ่=ายหญ*งเหล�อบัสายตั้าอ�นคัมกรื่*บัไปที่�เช้-คับันพิ่านที่องก-พิ่บัว�าเป0นเช้-คัลงว�นที่�ล�วงหน�าส�กห�าเด้�อนได้� แตั้�เกรื่งจัะเส�ยพิ่*ธ�เก*นไป ก-ตั้�องป6� นหน�าย*นด้�เข�าไว�จันเสรื่-จังาน หรื่�อปรื่ะเภที่ว�าจัะให�เง*นหน1งล�านแตั้�ไม�ม�ตั้อนน�� ฝ่=ายช้ายจั1งแสด้งคัวามจัรื่*งใจั

Page 151: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ด้�วยการื่ที่+าส�ญญาก3�ให�ไว�ก�บัฝ่=ายหญ*ง พิ่อถ1งก+าหนด้เข�าจัรื่*งก-ไม�ม�เง*นจั�ายให� อย�างน��จัะที่+าอย�างไรื่ตั้ามกฎหมาย หรื่�อว�าการื่หม��นย�งไม�เสรื่-จัสมบั3รื่ณ%

ไม�ตั้�องหาคั+าตั้อบัให�ย4�งยากมากมาย คังเกาะหล�กเข�าไว�ว�าการื่หม��นสมบั3รื่ณ%ตั้ามกฎหมาย เม�อฝ่=ายช้ายส�งมอบัของหม��นให�แก�หญ*ง ตั้รื่าบัใด้ที่�ย�งไม�ม�การื่ส�งมอบั ก-ย�งไม�ถ�อว�าม�การื่หม��น ถ�าเช้-คัที่�ให�ก�นเป0นของหม��น ก-ถ�อว�าส�งมอบัที่รื่�พิ่ย%ส*นให�ไปแล�ว เน�องจัากที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นรื่วมไปถ1งส*ที่ธ*ด้�วย เม�อเช้-คัเด้�งรื่�บัเง*นไม�ได้�ก-สามารื่ถเรื่�ยกรื่�องบั�งคั�บัให�ช้+ารื่ะตั้ามกฎหมายตั้�อไป เพิ่รื่าะของหม��นน��นกลายเป0นของหญ*งแล�ว แตั้�ถ�าเป0นข�อส�ญญาว�า จัะให� แตั้�ย�งไม�ได้�ส�งมอบัตั้รื่าบัใด้ หญ*งจัะฟ้;อง“ ”

เรื่�ยกรื่�องที่รื่�พิ่ย%ส*นน��นไม�ได้� และถ�อว�าการื่หม��นก-ย�งไม�สมบั3รื่ณ%

แตั้�คั+าถามข�างตั้�นเป0นส*นสอด้ไม�ใช้�ของหม��น คั+ารื่อบัก-ออกมาคัล�ายๆก�นอย3�น� �นเอง ด้�งที่�ว�าไว�ข�างตั้�นว�าการื่หม��นสามารื่ถที่+าได้�โด้ยไม�ตั้�องม�ส*นสอด้ และข�อตั้กลงว�าจัะให�ส*นสอด้ก-ไม�ตั้�องที่+าเป0นหน�งส�อส�ญญา เพิ่�ยงตั้กลงด้�วยวาจัาก-ใช้�ได้�แล�ว ด้�งน��น ถ�าตั้กลงว�าจัะให�เง*นเป0นส*นสอด้แตั้�ไม�ให�ก-บั�งคั�บัก�นได้� ย*งถ�าอ�างว�าไม�ม�เง*นให�จั1งที่+าส�ญญาก3�ไว� ฝ่=ายหญ*งก-ฟ้;องบั�งคั�บัตั้ามส�ญญาก3�ได้�

ก-ในเม�อส�ญญาก3�ย�งบั�งคั�บัได้� น�บัปรื่ะสาอะไรื่ก�บัเช้-คัที่��งฉบั�บั เม�อไม�ที่+าส�ญญาก3�แตั้�ออกเช้-คัให�เลย ถ�าเช้-คัเด้�งก-สามารื่ถบั�งคั�บัเอาก�บัฝ่=ายช้ายให�จั�ายเง*นตั้ามเช้-คัได้�ไม�ม�ป6ญหา

ผลของการื่หม��นที่�ตั้�องให�ได้�คัวามว�าการื่หม��นสมบั3รื่ณ%หรื่�อไม� เพิ่�อให�ฐานะของหญ*งและช้ายกลายเป0น คั3�หม��น ก�นตั้ามกฎหมายน�นเอง “ ”

เม�อม�ฐานะใหม� ส*ที่ธ*ตั้�างๆก-ตั้ามมาบั�งคั�บัก+าก�บัไว�ผ3กพิ่�นที่��งสองฝ่=ายอย�างเตั้-มตั้�ว

หม��นก�นแล�วก-ตั้�องรื่�กษาส�ญญา น�นคั�อจัะตั้�องแตั้�งงานก�น ซึ่1ง

Page 152: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ถ�าม�การื่เปล�ยนใจัไม�แตั้�ง จัะบั�งคั�บัตั้ามส�ญญาเพิ่�อให�เธอหรื่�อเขาแตั้�งงานไม�ได้� คันเขาจัะแตั้�งไปห�ามไว�น��นม�นบัาป แตั้�คันเขาไม�แตั้�งแล�วไปบั�งคั�บัจั�บัเขาแตั้�งงานก�นม�นไม�เพิ่�ยงบัาปเที่�าน��นย�งข�ด้ตั้�อคัวามสงบัเรื่�ยบัรื่�อยและศ�ลธรื่รื่มอ�นด้�ของปรื่ะช้าช้นและข�ด้ตั้�อกฎหมายอ�กด้�วย

เม�อรื่3 �อย�างน��ก-อาจัม�การื่หาช้�องที่างมาบั�บัคั��นให�ไม�บั*ด้พิ่ล*�ว ถ�าบั�งคั�บัให�สมรื่สไม�ได้�ก-ใช้�ว*ธ�ที่+าส�ญญาตั้กลงก�นว�าถ�าฝ่=ายใด้ผ*ด้ส�ญญาหม��นจัะตั้�องช้+ารื่ะคั�าเส�ยหายเป0นเบั��ยปรื่�บัให�อ�กฝ่=ายหน1ง อย�างน��ก-ที่+าไม�ได้� เพิ่รื่าะกฎหมายที่�านก-ห�ามก+าหนด้เบั��ยปรื่�บัเช้�นก�น การื่ก+าหนด้โด้ยฝ่=าฝ่Cนข�อกฎหมายที่+าให�ข�อตั้กลงในเรื่�องน��กลายเป0น โมฆะ” ”

แล�วจัะที่+าอย�างไรื่ ไม�ตั้�องห�วง เม�อผ*ด้ส�ญญาก-ตั้�องเรื่�ยกคั�าที่ด้แที่นได้� แตั้�ตั้�องในกรื่อบัของกฎหมายที่�ก+าหนด้ไว� ซึ่1งจัะได้�หาโอกาสคั4ยก�นตั้�อไปในฉบั�บัอ�น ๆ เน�องจัากเน��อที่�ไม�ม�พิ่อให�สาธยาย เอาเป0นว�าหม��นก�นให�ได้�เส�ยก�อนแล�วก�น

ส*นสอด้ของหม��นก�บัการื่เปล�ยนใจัเม�อการื่หม��นสมบั3รื่ณ%แล�ว ของหม��นก-ตั้กได้�แก�หญ*งคั3�หม��นเป0นการื่ส�วนตั้�ว ส+าหรื่�บัส*นสอด้ที่�ตั้กลงให�แก�พิ่�อแม�ของหล�อน ก-ตั้�องตั้กเป0นกรื่รื่มส*ที่ธ*>ของผ3�รื่�บัไปเช้�นเด้�ยวก�น

ถ1งกรื่ะน��นที่��นของหม��นและส*นสอด้ย�งสามารื่ถหล4ด้รื่อด้จัากหญ*งคั3�หม��นหรื่�อพิ่�อแม�ของหญ*งน��นได้� ในกรื่ณ�ที่�ไม�ม�การื่สมรื่สก�น

คังเข�าใจัหรื่�อเด้าได้�ว�า ถ�าช้ายคั3�หม��นผ*ด้ส�ญญา หญ*งคั3�หม��นก-ไม�ตั้�องคั�นของหม��นให�ไป เพิ่รื่าะเขาเปล�ยนใจัไม�ยอมสมรื่สด้�วย และก-หมายถ1งว�าไม�ตั้�องม�การื่คั�นส*นสอด้ให�ไปด้�วย แตั้�น�นเป0นหล�กปกตั้*ที่�ตั้+าหน*ว�าเป0นการื่ผ*ด้ส�ญญาหม��นของผ3�ช้าย

เพิ่�ยงแคั�น��อาจัเข�าใจัน�อยไปหน�อย เพิ่รื่าะการื่ที่�ผ3�ช้ายเขาไม�สมรื่สด้�วยอาจัม�เหตั้4ผลบัางปรื่ะการื่ที่�ตั้�องเข�าใจัเขาด้�วย

Page 153: สรุปย่อ - แพ่ง 3 (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมายจั1งม�เกณฑ์%เอาไว�ว�าถ�าผ3�ช้ายเขาบัอกเล*กส�ญญาหม��นเพิ่รื่าะม�เหตั้4ส+าคั�ญอ�นเก*ด้แก�หญ*งที่+าให�เขาไม�สมคัวรื่สมรื่สด้�วย เช้�น หญ*งน��นไปม�ส�มพิ่�นธ%ก�บัช้ายอ�น อย�างน��ช้ายคั3�หม��นก-ขอบัอกลา

เป0นเรื่�องของข�อเที่-จัจัรื่*งว�าเหตั้4อ�นส+าคั�ญอ�นที่+าให�ช้ายไม�สมคัวรื่สมรื่สก�บัหญ*งน��นม�นคั�ออะไรื่ ป6จัจั4บั�นส�งคัมไที่ยย�งให�เคัรื่ด้*ตั้แก�พิ่รื่หมจัรื่รื่ย%ของผ3�หญ*งอย3� ถ�าหญ*งคั3�หม��นถ3กคันอ�นข�มข�น ช้ายคั3�หม��นอาจัฝ่Cนใจัแตั้�งงานด้�วยไม�ได้� โด้ยถ�อว�าเป0นเหตั้4อ�นส+าคั�ญอ�นสมคัวรื่หรื่�อไม� คังตั้�องอาศ�ยด้4ลพิ่*น*จัของศาลที่�จัะว*น*จัฉ�ยตั้�ด้ส*นตั้�อไป ซึ่1งก-ข1�นอย3�ก�บัย4คัสม�ยด้�วย

เรื่�องการื่หม��นเป0นการื่จัองเอาไว� แม�จัะผ3กพิ่�นไม�เตั้-มรื่�อยตั้รื่งที่�บั�งคั�บัให�แตั้�งงานไม�ได้� แตั้�ก-เป0นการื่แสด้งคัวามรื่3 �ส1กของห�วใจัผ�านว*ธ�การื่ที่างกฎหมายและปรื่ะเพิ่ณ� ที่�ส+าคั�ญตั้�องอย3�บันฐานของคัวามรื่�กคัวามเข�าใจั เรื่�องการื่หม��นจั1งจัะม�ผลได้�ที่��งที่างกฎหมายและคัวามเป0นจัรื่*ง.