99

Click here to load reader

สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

  • Upload
    -

  • View
    531

  • Download
    127

Embed Size (px)

DESCRIPTION

สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

Citation preview

Page 1: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เรื่��อง : สรื่ปย่�อกฎหมาย่แรื่งงานกฎหมายแรงงาน

ตอนที่�� 1.1 ขอบเขตของการจ้�างแรงงาน

สั�ญญาว่�าจ้�างแรงงานเป็�นสั�ญญาต�างตอบแที่น คื�อ การจ้�างแรงงานม�ผลเก!ดข#$นที่�นที่�เม��อม�การตกลงระหว่�างบ&คืคืล 2 ฝ่(ายคื�อ ล)กจ้�างและนายจ้�าง โดยฝ่(ายล)กจ้�างตกลงจ้ะที่+างานให� และฝ่(ายนายจ้�างตกลงจ้ะจ้�ายสั!นจ้�างให� สั�ญญาจ้�างแรงงานแตกต�างก�บสั�ญญาอ��นๆ เพราะเป็�นการใช้�แรงงานมน&ษย1 ซึ่#�งก�อให�เก!ดสั!ที่ธิ!และหน�าที่��ต�างๆ (ม. 575, 577, 584)

สั�ญญาจ้�างแรงงานเป็�นเอกเที่ศสั�ญญาอย�างหน#�ง ม� สัาระสั+าคื�ญ 4 ป็ระการ คื�อ(1) นายจ้�างและล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!ที่��จ้ะแสัดงเจ้ตนาที่+าสั�ญญาจ้�างแรงงานเป็�นหน�งสั�อหร�อโดยป็ากเป็ล�าก5ได� แต�ต�องอย)�ภายในขอบเขตของกฎหมายแพ�งและพาณิ!ช้ย1 และกฎหมายคื&�มคืรองแรงงาน ซึ่#�งเป็�นกฎหมายเก��ยว่ก�บคืว่ามสังบเร�ยบร�อยของป็ระช้าช้น ซึ่#�งถ้�าม�การแสัดงเจ้ตนาข�ดต�อกฎหมายด�งกล�าว่ ย�อมที่+าให�ตกเป็�นโมฆะได�(2) การให�สั!นจ้�างหร�อคื�าจ้�างเป็�นสัาระสั+าคื�ญของสั�ญญา (ล)กจ้�างตกลงที่+างานเพ��อร�บสั!นจ้�าง/นายจ้�างตกลงจ้�าย)

(3) เป็�นสั�ญญาเฉพาะต�ว่ (ไม�สัามารถ้โอนสั!ที่ธิ!ก�นได� ยกเว่�นคื)�กรณิ�ย!นยอม)

(4) ล�กษณิะของการบ�งคื�บบ�ญช้าเป็�นสัาระสั+าคื�ญของสั�ญญา (สั�ญญาจ้�างที่+าของ จ้ะถ้�อผลสั+าเร5จ้ของงาน)

หน�าที่��ของล)กจ้�าง (ม. 578, 583)

(1) ต�องที่+างานให�แก�นายจ้�าง : ด�ว่ยการใช้�ก+าล�งกาย, สัมอง หร�องานที่��ใช้�ว่!ช้าการ โดยนายจ้�างเป็�นฝ่(ายเข�ยนก+าหนดหน�าที่��ของล)กจ้�างไว่�ในข�อบ�งคื�บการที่+างาน (Job Description)

(2) ต�องป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งของนายจ้�าง : ซึ่#�งจ้ะต�องเป็�นเร��องที่��เก��ยว่ก�บงานในหน�าที่�� เป็�นคื+าสั��งที่��ถ้)กต�องตามกฎหมาย ไม�ข�ดต�อคืว่ามสังบเร�ยบร�อยและศ�ลธิรรมอ�นด� และไม�เป็�นการพ�นว่!สั�ยที่��จ้ะป็ฏิ!บ�ต!ได�(3) ต�องที่+างานด�ว่ยคืว่ามต�$งใจ้ เอาใจ้ใสั�ในหน�าที่�� และด�ว่ยคืว่ามถ้)กต�องและ

Page 2: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สั&จ้ร!ตใจ้

หน�าที่��ของนายจ้�าง(1) หน�าที่��ในการจ้�ายสั!นจ้�าง (ม.576)

(2) หน�าที่��ในการออกหน�งสั�อร�บรองการที่+างาน(3) หน�าที่��ในการจ้�ดสัว่�สัด!การและคืว่ามป็ลอดภ�ยแก�ล)กจ้�าง (ม.586, 425)

(4) หน�าที่��ที่��จ้ะให�งานแก�ล)กจ้�าง

การสั!$นสั&ดของสั�ญญาจ้�างแรงงาน (ม.581, 582)

ก. ในกรณิ�ป็กต! : คืรบตามก+าหนดเว่ลาที่��ตกลงไว่� หร�อเม��องานแล�ว่เสัร5จ้ หร�อโดยการบอกเล!กสั�ญญาข. ในกรณิ�พ!เศษ : ล)กจ้�างถ้#งแก�กรรม หร�อนายจ้�างถ้#งแก�กรรมในกรณิ�สั�ญญาจ้�างแรงงานม�สัาระสั+าคื�ญอย)�ที่��ต�ว่นายจ้�าง หร�อการบอกเล!กสั�ญญาในเหต&สั&ดว่!สั�ย

ตอนที่�� 1.2 หล�กการของกฎหมายแรงงาน

คืว่ามหมายของกฎหมายแรงงานเป็�นกฎหมายที่��ว่างแนว่ป็ฏิ!บ�ต!ระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง คืว่ามสั�มพ�นธิ1ของบ&คืคืลสัองฝ่(าย แนว่ที่างที่��ร�ฐบาลจ้ะเข�าด)แลสั�งเสัร!มคืว่ามสั�มพ�นธิ1ระหว่�างบ&คืคืลที่�$งสัองฝ่(าย โดยป็กต!กฎหมายแรงงานจ้ะม�บที่บ�ญญ�ต!เก��ยว่ก�บเร��องต�อไป็น�$1. คื&�มคืรองและสั�งเสัร!มสัภาพการที่+างานของคืนงาน คืว่ามป็ลอดภ�ย และสัว่�สัด!การต�างๆ 2. ว่างแนว่ที่างสั�งเสัร!มคืว่ามสั�มพ�นธิ1ระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง โดยก+าหนดว่!ธิ�การหาร�อ, การไกล�เกล��ยระง�บข�อพ!พาที่, ก+าหนดว่!ธิ�การในการจ้�ดต�$ง และด+าเน!นการองคื1กรของล)กจ้�างก�บนายจ้�าง 3. ว่างมาตรการในการสั�งเสัร!มอาช้�พและคืว่ามม��นคืงในการที่+างาน

ล�กษณิะของกฎหมายแรงงาน(1) ก+าหนดคืว่ามสั�มพ�นธิ1ระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง(2) จ้+าก�ดและย�บย�$งสั!ที่ธิ!และอ+านาจ้ของนายจ้�างและล)กจ้�าง คื�อ ป็ฏิ!เสัธิ

Page 3: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็ร�ช้ญาพ�$นฐานบางป็ระการของกม.แพ�งและกม.อาญา เช้�น ไม�ยอมร�บหล�กเสัร�ภาพในการที่+าสั�ญญาของกม.แพ�ง และ บ�งคื�บให�บ&คืคืลต�องร�บผ!ดที่�$งที่างแพ�งและที่างอาญาในการกระที่+าของผ)�อ��นอ�กด�ว่ย ซึ่#�งข�ดก�บหล�กการของกม.อาญา ที่��ว่�าบ&คืคืลไม�ต�องร�บผ!ดที่างอาญาในการกระที่+าของผ)�อ��น(3) สัะที่�อนถ้#งคืว่ามร) �สั#กของสั�งคืมที่��ให�คืว่ามสั+าคื�ญของช้�ว่!ตแรงงานของมน&ษย1(4) เป็�น กฎหมาย : ที่างสั�งคืม ด)แลสั�งเสัร!มคืว่ามสั�มพ�นธิ1ระหว่�างนายจ้�าง–

ก�บล)กจ้�าง เพ��อหล�กเล��ยงข�อข�ดแย�งและข�อพ!พาที่แรงงาน,ที่างป็กคืรอง –

เป็�นคืนกลางในการร�กษาคืว่ามเร�ยบร�อยระหว่�างล)กจ้�างก�บนายจ้�าง(5) เป็�นกฎหมายลายล�กษณิ1อ�กษร ในร)ป็ของพ.ร.บ.ที่��ออกมาเพ!�มเต!ม ป็พพ. บรรพ๓ ล�กษณิะ๖(6) เป็�นกม.พ!เศษ ม�ล�กษณิะที่�$งที่างอาญาและแพ�ง, เป็�นที่�$ง กม.เอกช้นและมหาช้น และม�โที่ษบ�งคื�บด�ว่ย

จ้&ดม&�งหมายของกฎหมายแรงงาน(1) เพ��อให�คืนงานได�ร�บคืว่ามเป็�นธิรรมและการป็ฏิ!บ�ต!อย�างม�มน&ษยธิรรม (2) เพ��อผลที่างเศรษฐก!จ้ (4) เพ��อพ�ฒนาสั�งคืมและเศรษฐก!จ้ของช้าต!(3) เพ��อสั�นต!สั&ขในที่างอ&ตสัาหกรรม และร�กษาผลป็ระโยช้น1ของสั�ว่นรว่ม

ขอบเขตของกฎหมายแรงงาน ให�คืว่ามคื&�มคืรองและสั�งเสัร!มผ)�ใช้�แรงงานในเช้!งเศรษฐก!จ้ที่&กคืน โดยม�ข�อยกเว่�น ไม�ใช้�ก�บ ราช้การสั�ว่นกลาง สั�ว่นภ)ม!ภาคื สั�ว่นที่�องถ้!�น และผ)�ใช้�แรงงานในว่งเกษตร ขอบข�ายที่��สั+าคื�ญ(1) การคื&�มคืรองหร�อสั�งเสัร!ม ผ)�ที่��จ้ะเข�าสั)�ก+าล�งแรงงาน (เช้�น แนะแนว่อาช้�พ ฝ่Aกอาช้�พฟร�)(2) การคื&�มคืรองหร�อสั�งเสัร!ม ผ)�ที่��เข�าสั)�ก+าล�งแรงงานแล�ว่ (เพ��อคืว่ามสั�มพ�นธิ1ที่��ด� เหมาะสัมและเป็�นป็ระโยช้น1)(3) การคื&�มคืรองหร�อสั�งเสัร!ม ผ)�ซึ่#�งได�ออกจ้ากก+าล�งแรงงานแล�ว่ (เช้�น การจ้�ดต�$งกองที่&นเกษ�ยณิอาย& ฯลฯ)

ร)ป็แบบของกฎหมายแรงงาน กฎหมายคื&�มคืรองแรงงาน, แรงงานสั�มพ�นธิ1, ฝ่Aกอบรม, การจ้�ดหางาน, ป็ระก�นสั�งคืม, สั&ขภาพและคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน, เง!นที่ดแที่น

Page 4: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมายแรงงานไที่ย ป็พพ. บรรพ 3 ล�กษณิะ 6 สั�ญญาจ้�างแรงงาน,

พรบ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 2518, พรบ.จ้�ดต�$งศาลแรงงานและว่!ธิ�พ!จ้ารณิาคืด�แรงงาน 2522, พรบ.ป็ระก�นสั�งคืม, พรบ.เง!นที่ดแที่น

ตอนที่�� 1.3 ว่!ว่�ฒนาการของกฎหมายแรงงาน

ว่!ว่�ฒนาการของกม.แรงงานในต�างป็ระเที่ศเก!ดข#$นในอ�งกฤษเป็�นคืร�$งแรก เม�อ คื.ศ.1802 สัม�ยป็ฏิ!ว่�ต!อ&ตสัาหกรรม เพ��อให�คืว่ามคื&�มคืรองแก�คืนงานเป็�นพ!เศษ โดยว่างแนว่ที่างการใช้�แรงงานของผ)�ฝ่Aกงาน ก+าหนดช้��ว่โมงที่+างาน คื�าจ้�าง หล�งจ้ากน�$นป็ระเที่ศต�างๆ ในย&โรป็ก5ได�ออก กม.แรงงานตามอย�างอ�งกฤษ

ว่!ว่�ฒนาการของกม.แรงงานในป็ระเที่ศไที่ยเป็�นไป็อย�างเช้��องช้�า ก�อนป็E 2475 คืว่ามคื!ดที่��จ้ะม�กม.แรงงานเร!�มได�ร�บคืว่ามสันใจ้หล�งการเป็ล��ยนแป็ลงการป็กคืรอง แต�เด!มไที่ยไม�ม�ต�ว่บที่กฎหมายเก��ยว่ก�บแรงงานโดยเฉพาะ ม�เพ�ยงการออกบที่บ�ญญ�ต!เก��ยว่ก�บคืนงานเป็�นคืร�$งคืราว่ กม.ที่��เก��ยว่ข�องก�บเร��องการจ้�างแรงงานฉบ�บแรก คื�อ ป็พพ. บรรพ 3

ล�กษณิะ 6 เร��อง การจ้�างแรงงาน ต�อมาในป็E 2499 ร�ฐบาลได�ป็ระกาศใช้� พ.ร.บ.แรงงาน พ.ศ. 2499 ซึ่#�งถ้�อได�ว่�าเป็�นกม.แรงงานฉบ�บแรกที่��ว่างข�อก+าหนดการคื&�มคืรองแรงงานไว่�อย�างกว่�างขว่าง โดยเฉพาะในเร��องช้��ว่โมงที่+างาน เว่ลาพ�กผ�อน การหย&ดงาน การใช้�แรงงานหญ!งและเด5ก คื�าจ้�าง คื�าช้ดเช้ย เง!นที่ดแที่น รว่มที่�$งการให�สั!ที่ธิ!แก�คืนงานก�อต�$งสัมาคืมที่+าการต�อรองก�บนายจ้�าง แต�กฎหมายฉบ�บน�$ป็ระกาศใช้�ได�ไม�นานก5ถ้)กยกเล!กเม��อม�การป็ฏิ!ว่�ต!ใน พ.ศ. 2501 ในป็E 2518 ก5ได�ม�การป็ระกาศใช้� พ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ. 2518 กม.ฉบ�บน�$ยอมร�บสั!ที่ธิ!ของคืนงานที่��จ้ะต�$งเป็�นสัหภาพ สัหพ�นธิ1 และสัภาแรงงาน รว่มที่�$งม�บที่คื&�มคืรองการที่+างานขององคื1กรล)กจ้�างอย�างกว่�างขว่าง ล�ว่งมาจ้นป็E 2522 ร�ฐบาลได�ม� พรบ.จ้�ดต�$งศาลแรงงานและว่!ธิ�พ!จ้ารณิาคืด�แรงงาน พ.ศ. 2522

ตอนที่�� 2.1 สัาระสั+าคื�ญของกฎหมายคื&�มคืรองแรงงาน

กม.คื&�มคืรองแรงงาน ต�องการที่��จ้ะสัร�างคืว่ามเป็�นธิรรมระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง โดยให�คืว่ามคื&�มคืรองแก�ล)กจ้�างในด�านต�างๆ เพ��อม!ให�ถ้)กนายจ้�างเอา

Page 5: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ร�ดเอาเป็ร�ยบเก!นไป็

กม.คื&�มคืรองแรงงานเป็�นสั�ว่นหน#�งของกฎหมายแรงงาน ม�ล�กษณิะสั+าคื�ญ 4

ป็ระการคื�อ1. เป็�นกฎหมายก#�งมหาช้น ก#�งเอกช้นกม.มหาช้น เพราะข�อก+าหนดคืว่ามสั�มพ�นธิ1ระหว่�างนายจ้�างล)กจ้�าง ถ้�อเป็�นข�อก+าหนดของร�ฐเพ��อป็ระโยช้น1สั�ว่นรว่ม การฝ่(าฝ่Fนจ้#งเป็�นคืว่ามผ!ดต�อร�ฐ ต�องร�บโที่ษที่างอาญา กม.เอกช้น เพราะ นายจ้�างล)กจ้�าง ย�งม�เสัร�ภาพเต5มที่��ในการที่+าสั�ญญา หากว่�าสั�ญญาน�$นไม�ข�ดต�อ กม.คื&�มคืรองแรงงาน สั�ญญาน�$นๆ จ้ะสั)งกว่�ามาตรฐานข�$นต+�าได�2. เป็�นกฎหมายที่��เก��ยว่ก�บคืว่ามสังบเร�ยบร�อยของป็ระช้าช้น เพ��อคื&�มคืรองล)กจ้�างม!ให�ถ้)กนายจ้�างเอาร�ดเอาเป็ร�ยบเก!นไป็, เป็�นข�อบ�งคื�บเด5ดขาด และจ้+าก�ดหล�กเสัร�ภาพในการที่+าสั�ญญา(หร�อหล�กคืว่ามศ�กด!Gสั!ที่ธิ!Gในการแสัดงเจ้ตนา)ให�อย)�ในกรอบของ กม.คื&�มคืรองแรงงาน หากข�ดต�อบที่บ�ญญ�ต! ย�อมเป็�นโมฆะ (ป็พพ. มาตรา ๑๕๐ ๑๕๑– )

3. เป็�นกฎหมายที่��เป็ล��ยนแป็ลงไป็ตามสัภาพที่างเศรษฐก!จ้ สั�งคืมและการเม�อง 4. เป็�นกฎหมายที่างสั�งคืม หร�อ สัว่�สัด!การสั�งคืมสัร�างคืว่ามเป็�นธิรรมในสั�งคืมระหว่�างนายจ้�างล)กจ้�าง โดยม&�งคื&�มคืรองสั!ที่ธิ!พ�$นฐาน ป็ระก�นคืว่ามม��นคืงแก�ล)กจ้�างในเร��องคื�าจ้�างที่��เป็�นธิรรม ให�สัามารถ้ด+ารงช้�พอย)�ในสั�งคืมได�, ได�ร�บคื�าช้ดเช้ยเม��อเล!กจ้�าง, ได�ร�บเง!นที่ดแที่นเม��อป็ระสับอ�นตรายจ้ากการที่+างาน, สัว่�สัด!การคืว่ามป็ลอดภ�ยที่��เหมาะสัม,

ก+าหนดเว่ลาที่+างาน

ขอบเขตของการบ�งคื�บใช้� กม.คื&�มคืรองแรงงาน คื�อ ก!จ้การที่&กป็ระเภที่ ไม�ว่�าอ&ตสัาหกรรม พาณิ!ช้ยกรรม การขนสั�ง หร�อก!จ้การอ��นใดที่��ม�ล)กจ้�างต�$งแต� 1

คืนข#$นไป็ ต�องอย)�ภายใต�บ�งคื�บของ กม.คื&�มคืรองแรงงาน เว่�นแต�จ้ะม�กฎหมายยกเว่�นให�เป็�นพ!เศษไม�ต�องอย)�ในบ�งคื�บ กม.คื&�มคืรองแรงงาน(1) สั�ว่นราช้การ สั�ว่นกลาง– , สั�ว่นภ)ม!ภาคื, สั�ว่นที่�องถ้!�น(2) ร�ฐว่!สัาหก!จ้ตามกฎหมายว่�าด�ว่ยแรงงานร�ฐว่!สัาหก!จ้สั�มพ�นธิ1(3) ก!จ้การโรงเร�ยนเอกช้น เฉพาะในสั�ว่นที่��เก��ยว่ก�บคืร)ใหญ�และคืร), ล)กจ้�างที่+างานเก��ยว่ก�บงานบ�านที่��ม!ได�ป็ระกอบธิ&รก!จ้รว่มอย)�ด�ว่ย, นายจ้�างซึ่#�งจ้�าง

Page 6: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ล)กจ้�างที่+างานโดยม!ได�แสัว่งหาก+าไรในที่างเศรษฐก!จ้ (ฉ.1)

(4) งานเกษตรกรรม, งานที่��ร�บไป็ที่+าที่��บ�าน (ม.22, กฎกระที่รว่ง ฉ.9)

ตอนที่�� 2.2 การคื&�มคืรองการใช้�แรงงานที่��ว่ไป็

“นายจ้�าง หมายคืว่ามว่�า ผ)�ซึ่#�งตกลงร�บล)กจ้�างเข�าที่+างานโดยจ้�ายคื�าจ้�างให�” ,

รว่มถ้#ง1. นายจ้�างโดยตรง 2. ผ)�ซึ่#�งได�ร�บมอบหมายให�ที่+างานแที่นนายจ้�าง 3. ในกรณิ�ที่��นายจ้�างเป็�นน!ต!บ&คืคืลให�หมายคืว่ามรว่มถ้#งผ)�ม�อ+านาจ้กระที่+าการแที่นน!ต!บ&คืคืล4. ผ)�ซึ่#�งได�ร�บมอบหมายจ้ากผ)�ม�อ+านาจ้กระที่+าการแที่นน!ต!บ&คืคืลให�ที่+าการแที่นด�ว่ย

”ล)กจ้�าง หมายคืว่ามว่�า ผ)�ซึ่#�งตกลงที่+างานให�นายจ้�างโดยร�บคื�าจ้�าง ไม�ว่�าจ้ะ”

เร�ยกช้��ออย�างไร

”ผ)�ร�บเหมาช้�$นต�น หมายคืว่ามว่�า ผ)�ร �บเหมาคืนแรกที่��ร�บงานมา”

”ผ)�ร�บเหมาช้�ว่ง หมายคืว่ามว่�า ผ)�ร �บเหมาช้�ว่งจ้ากผ)�ร�บเหมาช้�$นต�น หร�อจ้าก”

ผ)�ร�บเหมาช้�ว่งคืนอ��น จ้ะร�บเหมาก�นก��ช้�ว่งก5ได� จ้นถ้#งผ)�ร �บเหมาช้�ว่งคืนสั&ดที่�ายซึ่#�งเป็�นนายจ้�าง

ผ)�ซึ่#�งต�อง ร�ว่มร�บผ!ด ก�บนายจ้�าง“ ” , ผ)�ร�บเหมาช้�ว่งถ้�ดข#$นไป็และผ)�ร �บเหมาช้�$นต�นอาจ้อย)�ในฐานะล)กหน�$ร�ว่ม ล)กจ้�างจ้ะเล�อกฟKองใคืรคืนหน#�ง หร�อฟKองที่&กคืนเป็�นจ้+าเลยร�ว่มก5ได� (ร�ว่มร�บผ!ดที่างแพ�งเที่�าน�$น ไม�ต�องร�บผ!ดที่างอาญาด�ว่ย)

เฉพาะ คื�าจ้�าง คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด คื�าช้ดเช้ย เง!นที่ดแที่น เง!นสัมที่บกองที่&นเง!นที่ดแที่น ที่��ผ)�ร �บเหมาช้�ว่งต�องจ้�ายให�ล)กจ้�าง “เว่ลาที่+างานป็กต! หมายถ้#ง ก+าหนดเว่ลาที่+างานตามป็กต!ในว่�นที่+างานแต�ละ”

ว่�นหร�อแต�ละสั�ป็ดาห1 ซึ่#�งนายจ้�างและล)กจ้�างได�ตกลงก�นไว่� แต�ต�องไม�สั)งกว่�าเกณิฑ์1ที่��กฎหมายก+าหนดไว่�สั+าหร�บงานแต�ละป็ระเภที่ ไม�เก!นว่�นละ 8 ช้��ว่โมง และไม�เก!นสั�ป็ดาห1ละ 48 ช้��ว่โมง เว่�นแต�งานที่��อาจ้เป็�นอ�นตรายต�อสั&ขภาพและคืว่ามป็ลอดภ�ยของล)กจ้�างตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง จ้ะม�เว่ลาที่+างานป็กต!ต�องไม�เก!นว่�นละ 7 ช้��ว่โมง ไม�เก!นสั�ป็ดาห1ละ 42 ช้��ว่โมง (กฎกระที่รว่ง ฉ.2)

Page 7: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(1) งานที่��ต�องที่+าใต�ด!น ใต�น+$า ในถ้+$า ในอ&โมงคื1 หร�อในที่��อ�บอากาศ (2) งานเก��ยว่ก�บก�มม�นตภาพร�งสั� (3) งานเช้��อมโลหะ (4) งานขนสั�งว่�ตถ้&อ�นตราย (5) งานผล!ตสัารเคืม�อ�นตราย(6) งานที่��ต�องที่+าด�ว่ยเคืร��องม�อหร�อเคืร��องจ้�กรซึ่#�งผ)�ที่+าได�ร�บคืว่ามสั��นสัะเที่�อนอ�นอาจ้เป็�นอ�นตราย(7) งานที่��ต�องที่+าเก��ยว่ก�บคืว่ามร�อนจ้�ดหร�อเย5นจ้�ดอ�นอาจ้เป็นอ�นตรายงานว่!ช้าช้�พหร�อว่!ช้าการ บร!หารจ้�ดการ เสัม�ยนพน�กงาน การคื�าบร!การ การผล!ต ไม�เก!นสั�ป็ดาห1ละ 48 ช้��ว่โมง ว่�นละก��ช้� �ว่โมงก5ได�แล�ว่แต�ตกลงก�น (กฎกระที่รว่ง ฉ.7)

“เว่ลาพ�ก หมายคืว่ามว่�า ระยะเว่ลาที่��ก+าหนดให�ล)กจ้�างหย&ดพ�กระหว่�างเว่ลา”

ที่+างาน(1) หล�ก ให�นายจ้�างจ้�ดให�ล)กจ้�างม�เว่ลาพ�กระหว่�างการที่+างานไม�น�อยกว่�า–

ว่�นละ 1 ช้��ว่โมงหล�งจ้ากที่��ล)กจ้�างที่+างานมาแล�ว่ไม�เก!น 5 ช้��ว่โมงต!ดต�อก�น นายจ้�างและล)กจ้�างอาจ้ตกลงก�นล�ว่งหน�าให�แบ�งเว่ลาพ�กหลายคืร�$งๆ ละน�อยกว่�า 1 ช้��ว่โมงได� แต�เม��อรว่มก�นแล�ว่ต�องไม�น�อยกว่�าว่�นละ 1 ช้��ว่โมง ถ้�าตกลงก�นเป็�นอย�างอ��น ข�อตกลงน�$นต�องเป็�นป็ระโยช้น1แก�ล)กจ้�าง จ้#งจ้ะใช้�บ�งคื�บได�(2) ข�อยกเว่�น ม� – 2 กรณิ�คื�อ (๑) กรณิ�ที่��ล)กจ้�างที่+างานที่��ม�ล�กษณิะหร�อสัภาพของงานต�องที่+าต!ดต�อก�นไป็โดยได�ร�บคืว่ามย!นยอมจ้ากล)กจ้�าง หร�อ (๒) เป็�นงานฉ&กเฉ!นโดยจ้ะหย&ดเสั�ยม!ได�

”ว่�นหย&ด หมายคืว่ามว่�า ว่�นที่��ก+าหนดให�ล)กจ้�างหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1 ตาม”

ป็ระเพณิ� หร�อพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็E1) ว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1ให�นายจ้�างจ้�ดให�ล)กจ้�างม�ว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1 ไม�น�อยกว่�าสั�ป็ดาห1ละ 1 ว่�น โดยว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1ต�องม� ระยะห�างก�นไม�เก!น 6 ว่�น นายจ้�างและล)กจ้�างอาจ้ตกลงก�นล�ว่งหน�าก+าหนดให�ม�ว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1ว่�นใดก5ได�ในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างที่+างานโรงแรม งานขนสั�ง งานในป็(า งานในที่��ที่&รก�นดาร หร�องานอ��นตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง(ฉ.4) นายจ้�างและล)กจ้�างอาจ้ตกลงก�นล�ว่งหน�าสัะสัมว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1และเล��อนไป็หย&ดเม��อใดก5ได� แต�ต�องอย)�ในระยะเว่ลา 4 สั�ป็ดาห1ต!ดต�อก�น

Page 8: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2) ว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ� ให�นายจ้�างป็ระกาศก+าหนดว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ�ให�ล)กจ้�างที่ราบเป็�นการล�ว่งหน�าป็Eละไม�น�อยกว่�า 13 ว่�นโดยรว่มว่�นแรงงานแห�งช้าต!ด�ว่ยให�นายจ้�างพ!จ้ารณิาก+าหนดว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ�จ้ากว่�นหย&ดราช้การป็ระจ้+าป็E ว่�นหย&ดที่างศาสันา หร�อขนบธิรรมเน�ยมป็ระเพณิ�แห�งที่�องถ้!�นในกรณิ�ที่��ว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ�ว่�นใดตรงก�บว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1ของล)กจ้�าง ให�ล)กจ้�างได�หย&ดช้ดเช้ยว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ�ในว่�นที่+างานถ้�ดไป็ในกรณิ�ที่��นายจ้�างไม�อาจ้ให�ล)กจ้�างหย&ดตามป็ระเพณิ�ได� เน��องจ้ากล)กจ้�างที่+างานที่��ม�ล�กษณิะหร�อสัภาพของงานตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง(ฉ.4) ให�นายจ้�างตกลงก�บล)กจ้�างว่�า จ้ะหย&ดในว่�นอ��นช้ดเช้ยว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ�หร�อนายจ้�างจ้ะจ้�ายคื�าที่+างานในว่�นหย&ดให�ก5ได�3) ว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็E ล)กจ้�างซึ่#�งที่+างานต!ดต�อก�นมาแล�ว่คืรบ 1 ป็E ม�สั!ที่ธิ!หย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eได�ไม�น�อยกว่�าป็Eละ 6 ว่�นที่+างานโดยให�นายจ้�างเป็�นผ)�ก+าหนดว่�นหย&ดด�งกล�าว่ให�แก�ล)กจ้�างล�ว่งหน�าหร�อก+าหนดให�ตามที่��นายจ้�างและล)กจ้�างตกลงก�น สั+าหร�บล)กจ้�างซึ่#�งที่+างานย�งไม�คืรบ 1 ป็E อาจ้คื+านว่ณิให�ตามสั�ว่นก5ได�ในป็Eต�อมานายจ้�างอาจ้ก+าหนดว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eให�แก�ล)กจ้�างมากกว่�า 6

ว่�นที่+างานก5ได�นายจ้�างและล)กจ้�างอาจ้ตกลงก�นล�ว่งหน�าให�สัะสัมและเล��อนว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eที่��ย�งม!ได�หย&ดในป็Eน�$นรว่มเข�าก�บป็Eต�อๆ ไป็ได�

การที่+างานในว่�นหย&ด ห�ามม!ให�นายจ้�างให�ล)กจ้�างที่+างานในว่�นหย&ด ยกเว่�นกรณิ�ต�อไป็น�$ ที่��นายจ้�างม�สั!ที่ธิ!ให�ล)กจ้�างที่+างานในว่�นหย&ด แต�ต�องจ้�ายคื�าที่+างานแก�ล)กจ้�าง (งานอ�นตรายต�อสั&ขภาพและคืว่ามป็ลอดภ�ยไม�ได�เด5ดขาด)

(1) ล�กษณิะหร�อสัภาพของงานต�องที่+าต!ดต�อก�นไป็ ถ้�าหย&ดจ้ะเสั�ยหายแก�งาน หร�อ(2) เป็�นงานฉ&กเฉ!น นายจ้�างอาจ้ให� ล)กจ้�างที่+างานในว่�นหย&ดได�เที่�าที่��จ้+าเป็�น(3) ก!จ้การโรงแรม สัถ้านมหรสัพ งานขนสั�ง ร�านขายอาหาร ร�านขายเคืร��องด��ม สัโมสัร สัมาคืม สัถ้านพยาบาล หร�อก!จ้การอ��นตามที่�� ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง(ฉ.4)

(4) เพ��อป็ระโยช้น1แก�การผล!ต การจ้+าหน�าย และการบร!การ นายจ้�างอาจ้ให�

Page 9: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ล)กจ้�างที่+างานในหย&ดเที่�าที่��จ้+าเป็�น โดยได�ร�บคืว่ามย!นยอมจ้ากล)กจ้�างก�อนเป็�นคืราว่ ๆ ไป็

”ว่�นลา หมายคืว่ามว่�า ว่�นที่��ล)กจ้�างลาป็(ว่ย ลาเพ��อที่+าหม�น ลาเพ��อก!จ้ธิ&ระอ�น“

จ้+าเป็�น ลาเพ��อร�บราช้การที่หาร ลาเพ��อการฝ่Aกอบรม หร�อพ�ฒนาคืว่ามร) �คืว่ามสัามารถ้ หร�อลาเพ��อคืลอดบ&ตรก. ว่�นลาป็(ว่ยให�ล)กจ้�าง(ที่&กคืนที่&กป็ระเภที่)ม�สั!ที่ธิ!ลาป็(ว่ยได�เที่�าที่��ป็(ว่ยจ้ร!ง ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างให�แก�ล)กจ้�างในว่�นลาป็(ว่ยเที่�าก�บอ�ตราคื�าจ้�างในว่�นที่+างานตลอดระยะเว่ลาที่��ลา แต�ป็Eหน#�งต�องไม�เก!น 30 ว่�นที่+างานการลาป็(ว่ยต�$งแต� 3 ว่�นที่+างานข#$นไป็นายจ้�างอาจ้ให�ล)กจ้�างแสัดงใบร�บรองของ แพที่ย1แผนป็Nจ้จ้&บ�นช้�$นหน#�งหร�อของสัถ้านพยาบาลของที่างราช้การ ในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างไม�อาจ้แสัดงใบร�บรองของบ&คืคืลด�งกล�าว่ได� ให�ล)กจ้�างช้�$แจ้งให�นายจ้�างที่ราบ, ถ้�านายจ้�างจ้�ดแพที่ย1ไว่�ให�แล�ว่ ให�แพที่ย1น�$นเป็�นผ)�ออกใบร�บรอง เว่�นแต�ล)กจ้�างไม�สัามารถ้ให�แพที่ย1น�$นตรว่จ้ได�ข. ว่�นลาก!จ้ให�ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!ลาเพ��อก!จ้ธิ&ระอ�นจ้+าเป็�นได�ตามข�อบ�งคื�บเก��ยว่ก�บการที่+างานในกรณิ�ที่��ไม�ม�ข�อบ�งคื�บการลาก!จ้ ก5เป็�นอ+านาจ้หร�อสั!ที่ธิ!ของนายจ้�างฝ่(ายเด�ยว่ ว่�าจ้ะอน&ญาตหร�อไม�อน&ญาตให�ล)กจ้�างลาก!จ้ ถ้�าล)กจ้�างฝ่(าฝ่Fน อาจ้จ้ะถ้�อว่�าเป็�นการละที่!$งหน�าที่��ไป็ (ตามกฎหมาย ล)กจ้�างไม�ม�สั!ที่ธิ!ลาก!จ้ และนายจ้�างก5ไม�ม�หน�าที่��ต�องให�ล)กจ้�างลาก!จ้)

(1) การลาเพ��อร�บราช้การที่หารให�ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!ลาเพ��อร�บราช้การที่หารในการเร�ยกพลเพ��อตรว่จ้สัอบ เพ��อฝ่Aกว่!ช้าที่หารหร�อเพ��อที่ดลองคืว่ามพร��งพร�อมตามกฎหมายว่�าด�ว่ยการร�บราช้การที่หาร (ไม�หมายถ้#งการเกณิฑ์1ที่หาร)

ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างให�แก�ล)กจ้�างในว่�นลาเพ��อร�บราช้การที่หารเที่�าก�บคื�าจ้�างในว่�นที่+างาน ตลอดระยะเว่ลาที่��ลา แต�ป็Eหน#�งไม�เก!น 60 ว่�น (2) การลาคืลอดบ&ตรให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นหญ!งม�คืรรภ1ม�สั!ที่ธิ!ลาเพ��อคืลอดบ&ตร คืรรภ1หน#�งไม�เก!น 90

ว่�น ให�น�บรว่มว่�นหย&ดที่��ม�ในระหว่�างว่�นลาด�ว่ย (ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างเที่�าก�บคื�าจ้�างในว่�นที่+างาน ตลอดระยะเว่ลาที่��ลาแต�ไม�เก!น 45 ว่�น)

ตอนที่�� 2.3 การคื&�มคืรองการใช้�แรงงานหญ!งและเด5ก

Page 10: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

นอกจ้ากจ้ะได�ร�บคืว่ามคื&�มคืรองตามบที่คื&�มคืรองแรงงานที่��ว่ไป็แล�ว่ ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นหญ!งและเด5กย�งได�ร�บคืว่ามคื&�มคืรองเป็�นพ!เศษอ�กในเร��องป็ระเภที่ของงานที่��ที่+า ก+าหนดเว่ลาที่+างาน และโดยเฉพาะล)กจ้�างหญ!ง กฎหมายให�สั!ที่ธิ!ลาคืลอด และสั!ที่ธิ!ขอเป็ล��ยนงานในหน�าที่��อ�กต�างหากด�ว่ย

1. ป็ระเภที่ของงานที่��ห�ามนายจ้�างให�ล)กจ้�างหญ!งที่+า(1) งานเหม�องแร�หร�องานก�อสัร�างที่��ต�องที่+าใต�ด!น ใต�น+$า ในถ้+$า ในอ&โมงคื1 หร�อป็ล�องในภ)เขา เว่�นแต�ล�กษณิะของงานไม�เป็�นอ�นตรายต�อสั&ขภาพหร�อร�างกายของล)กจ้�างน�$น(2) งานที่��ต�องที่+าบนน��งร�านที่��สั)งกว่�าพ�$นด!นต�$งแต� 10 เมตรข#$นไป็(3) งานผล!ต หร�อขนสั�งว่�ตถ้&ระเบ!ด หร�อว่�ตถ้&ไว่ไฟ (4) งานอ��นตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง2. ก+าหนดเว่ลาที่+างานของล)กจ้�างหญ!งในกรณิ�ที่��นายจ้�างให�ล)กจ้�างหญ!งที่+างานระหว่�างเว่ลา 24.00 น. ถ้#ง 06.00

น. และพน�กงานตรว่จ้แรงงานเห5นว่�างานน�$นอาจ้ะเป็�นอ�นตรายต�อสั&ขภาพและคืว่ามป็ลอดภ�ยของหญ!งน�$น ให�พน�กงานตรว่จ้แรงงานรายงานต�ออธิ!บด� หร�อผ)�ซึ่#�งอธิ!บด�มอบหมายเพ��อพ!จ้ารณิาและม�คื+าสั��งให�นายจ้�างเป็ล��ยนเว่ลาที่+างาน หร�อลดช้��ว่โมงที่+างานได�ตามที่��เห5นสัมคืว่ร และให�นายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งด�งกล�าว่ห�ามนายจ้�างให�ล)กจ้�างหญ!งม�คืรรภ1ที่+างานในระหว่�างเว่ลา 22.00 - 06.00

น. ที่+างานล�ว่งเว่ลา ที่+างานในว่�นหย&ด หร�อที่+างานอย�างหน#�งอย�างใดด�งต�อไป็น�$ (1) งานเก��ยว่ก�บเคืร��องจ้�กร หร�อเคืร��องยนต1ที่��ม�คืว่ามสั��นสัะเที่�อน (2) งานข�บเคืล��อนหร�อต!ดไป็ก�บยานพาหนะ (3) งานยก แบก หาม หาบ ที่)น ลาก หร�อเข5นของหน�กเก!น 15 กก. (4) งานที่��ที่+าในเร�อ (5) งานอ��นที่��ก+าหนดในกฎฯ3. สั!ที่ธิ!คืลอดของล)กจ้�างหญ!งให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นหญ!งม�คืรรภ1ม�สั!ที่ธิ!ลาเพ��อคืลอดบ&ตร คืรรภ1หน#�งไม�เก!น 90

ว่�น ให�น�บรว่มว่�นหย&ดที่��ม�ในระหว่�างว่�นลาด�ว่ย (ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างเที่�าก�บคื�าจ้�างในว่�นที่+างาน ตลอดระยะเว่ลาที่��ลาแต�ไม�เก!น 45 ว่�น)

ห�ามม!ให�นายจ้�างเล!กจ้�างล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นหญ!ง เพราะเหต&ม�คืรรภ14. สั!ที่ธิ!ขอเป็ล��ยนงานในหน�าที่��ช้� �ว่คืราว่

Page 11: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นหญ!งม�คืรรภ1 (1) ม�ใบร�บรองแพที่ย1แผนป็Nจ้จ้&บ�นช้�$นหน#�ง มาแสัดงว่�าไม�อาจ้ที่+างานในหน�าที่��เด!มต�อไป็ได� (2) ให�ล)กจ้�างน�$นม�สั!ที่ธิ!ขอให�นายจ้�างเป็ล��ยนงานในหน�าที่��เด!มเป็�นการช้��ว่คืราว่ก�อนหร�อหล�งคืลอดได� และให�นายจ้�างพ!จ้ารณิาเป็ล��ยนงานที่��เหมาะสัมให�แก�ล)กจ้�างน�$นป็ระเภที่ของเด5กที่��กฎหมายคื&�มคืรองเป็�นพ!เศษห�ามม!ให�นายจ้�าง จ้�างเด5กอาย&ต+�ากว่�า 15 ป็Eเป็�นล)กจ้�างในกรณิ�ที่��ม�การจ้�างเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็Eเป็�นล)กจ้�าง ให�นายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ด�งน�$(1) แจ้�งการจ้�างล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กน�$นต�อพน�กงานตรว่จ้แรงงานภายในสั!บห�าว่�นน�บแต�ว่�นที่��เด5กเข�าที่+างาน (2) จ้�ดที่+าบ�นที่#กสัภาพการจ้�างกรณิ�ที่��ม�การเป็ล��ยนแป็ลงไป็จ้ากเด!มเก5บไว่� ณิ สัถ้านป็ระกอบก!จ้การหร�อสั+าน�กงานของนายจ้�าง พร�อมที่��จ้ะให�พน�กงานตรว่จ้แรงงานตรว่จ้ได�ในเว่ลาที่+าการ (3) แจ้�งการสั!$นสั&ดการจ้�างล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กน��นต�อพน�กงานตรว่จ้แรงงานภายในเจ้5ดว่�นน�บแต�ว่�นที่��เด5กออกจ้ากงาน

ห�ามม!ให�นายจ้�างให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็Eที่+างานอย�างหน��งอย�างใดด�งต�อไป็น�$(1) งานหลอม เป็(า หล�อ หร�อร�ดโลหะ (2) งานป็NO มโลหะ(3) งานเก��ยว่ก�บคืว่ามร�อน คืว่ามเย5น คืว่ามสั��นสัะเที่�อนเสั�ยงและแสังที่��ม�ระด�บแตกต�างจ้ากป็กต! อ�นอาจ้เป็�นอ�นตรายตามที่��ก+าหนดในกฎฯ (4) งานเก��ยว่ก�บสัารเคืม�ที่��เป็�นอ�นตรายตามที่��ก+าหนดในกฎฯ(5) งานเก��ยว่ก�บจ้&ลช้�ว่�นเป็�นพ!ษซึ่#�งอาจ้เป็�นเช้�$อไว่ร�สั แบคืที่�เร�ย รา หร�อเช้�$ออ��นตามที่��ก+าหนดในกฎฯ(6) งานเก��ยว่ก�บว่�ตถ้&ม�พ!ษ ว่�ตถ้&ระเบ!ด หร�อว่�ตถ้&ไว่ไฟ เว่�นแต�งานในสัถ้าน�บร!การน+$าม�นเช้�$อเพล!งตามที่��ก+าหนดในกฎฯ (7) งานข�บหร�อบ�งคื�บรถ้ยกหร�อป็N$ นจ้��นตามที่��ก+าหนดในกฎฯ

งานใช้�เล��อยเด!นด�ว่ยพล�งไฟฟKาหร�อเคืร��องยนต1 (9) งานที่��ต�องที่+าใต�ด!น ใต�น+$า ในถ้+$า อ&โมงคื1 หร�อป็ล�องในภ)เขา (10) งานเก��ยว่ก�บก�มม�นตภาพร�งสั�ตามที่��ก+าหนดในกฎฯ

Page 12: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(11) งานที่+าคืว่ามสัะอาดเคืร��องจ้�กรหร�อเคืร��องยนต1ขณิะที่��เคืร��องจ้�กรหร�อเคืร��องยนต1ก+าล�งที่+างาน(12) งานที่��ต�องที่+าบนน��งร�านที่��สั)งกว่�าพ�$นด!นต�$งแต� 10 เมตรข#$นไป็ (13)

งานอ��นตามที่��ก+าหนดในกฎฯ

ห�ามม!ให�นายจ้�างให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็Eที่+างานในสัถ้านที่��ด�งต�อไป็น�$(1) โรงฆ�าสั�ตว่1 (2) สัถ้านที่��เล�นการพน�น (3) สัถ้านเต�นร+า ร+าว่ง หร�อรองเง5ง(4) สัถ้านที่��ที่��ม�อาหาร สั&รา น+$าช้า หร�อเคืร��องด��มอย�างอ��นจ้+าหน�ายและบร!การ โดยม�ผ)�บ+าเรอสั+าหร�บป็รนน!บ�ต!ล)กคื�า หร�อโดยม�ที่��สั+าหร�บพ�กผ�อนหล�บนอนหร�อม�บร!การนว่ดให�แก�ล)กคื�า(5) สัถ้านที่��อ��นตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง

ก+าหนดเว่ลาที่+างานของเด5กให�นายจ้�างจ้�ดให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กม�เว่ลาพ�กว่�นละไม�น�อยกว่�า 1 ช้��ว่โมงต!ดต�อก�นหล�งจ้ากที่��ล)กจ้�างที่+างานมาแล�ว่ไม�เก!น 4 ช้��ว่โมง แต�ใน 4 ช้��ว่โมงน�$นให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กได�ม�เว่ลาพ�กตามที่��นายจ้�างก+าหนด ห�ามม!ให�นายจ้�างให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็Eที่+างานในระหว่�างเว่ลา 22.00 - 06.00 น. เว่�นแต�จ้ะได�ร�บอน&ญาตเป็�นหน�งสั�อจ้ากอธิ!บด�หร�อผ)�ซึ่#�งอธิ!บด�มอบหมาย แต�นายจ้�างอาจ้ให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็Eและเป็�นผ)�แสัดงภาพยนต1 ละคืรหร�อการแสัดงอย�างอ��นที่��คืล�ายคืล#งก�นที่+างานในระหว่�างเว่ลาด�งกล�าว่ได� ที่�$งน�$ ให�นายจ้�างจ้�ดให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กน�$นได�พ�กผ�อนตามสัมคืว่ร ห�ามม!ให�นายจ้�างให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็Eที่+างานล�ว่งเว่ลาหร�อที่+างานในว่�นหย&ด (ที่+างานในเว่ลาพ�กได�)การคื&�มคืรองการจ้�ายคื�าจ้�างล�ว่งหน�าห�ามม!ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างของล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กให�แก�บ&คืคืลอ��นห�ามม!ให�นายจ้�างเร�ยกหร�อร�บเง!นป็ระก�นเพ��อการใดๆ จ้ากฝ่(ายล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5ก ในกรณิ�ที่��นายจ้�าง, ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5ก, บ!ดามารดาหร�อผ)�ป็กคืรองของล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5ก จ้�าย หร�อร�บเง!น หร�อป็ระโยช้น1ตอบแที่นใดๆ เป็�นการล�ว่งหน�า

Page 13: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ก�อนม�การจ้�าง ขณิะแรกจ้�าง หร�อก�อนถ้#งงว่ดการจ้�ายคื�าจ้�างให�แก�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กในแต�ละคืราว่ ม!ให�ถ้�อว่�าเป็�นการจ้�ายหร�อร�บคื�าจ้�างสั+าหร�บล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กน�$น และห�ามม!ให�นายจ้�างน+าเง!นหร�อป็ระโยช้น1ตอบแที่นด�งกล�าว่มาห�กจ้ากคื�าจ้�างซึ่#�งต�องจ้�ายให�แก�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กตามก+าหนดเว่ลา

การให�สั!ที่ธิ!ลาเพ��อเข�าร�บการฝ่Aกอบรมเพ��อป็ระโยช้น1ในการพ�ฒนาและสั�งเสัร!มคื&ณิภาพช้�ว่!ตและการที่+างานของเด5กให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กอาย&ต+�ากว่�า 18 ป็E เพ��อเข�าที่��ป็ระช้&มสั�มมนา ร�บการอบรม ร�บการฝ่Aกหร�อลาเพ��อการอ��น ให�ล)กจ้�างซึ่#�งเป็�นเด5กแจ้�งให�นายจ้�างที่ราบล�ว่งหน�าถ้#งเหต&ที่��ลาโดยช้�ดแจ้�ง พร�อมที่�$งแสัดงหล�กฐานที่��เก��ยว่ข�องถ้�าม� ด�งน�$น สัามารถ้สัร&ป็หล�กเกณิฑ์1สั!ที่ธิ!ในการลาเพ��อเข�าร�บการฝ่Aกอบรมของล)กจ้�างเด5กได�ว่�า1) เป็�นสั!ที่ธิ!ของล)กจ้�างเด5กที่��จ้ะลาได� โดยนายจ้�างจ้ะห�ามม!ได�2) ต�องเป็�นป็ระโยช้น1ในการพ�ฒนาเด5ก กรณิ�น�$กฎหมายบ�ญญ�ต!ไว่�กว่�างขว่างมาก ด�งน�$น การอบรมด�งกล�าว่จ้#งไม�จ้+าเป็�นต�องเก��ยว่ข�องก�บงานที่��ที่+าอย)�ป็กต!ก5ได�3) ต�องเป็�นการฝ่Aกอบรมที่��อธิ!บด�จ้�ดข#$นหร�อเห5นช้อบด�ว่ย อธิ!บด�หมายถ้#งอธิ!บด�กรมสัว่�สัด!การและคื&�มคืรองแรงงาน อย�างไรก5ด� ไม�คืว่รต�คืว่าม อธิ!บด�“

อย�างเคืร�งคืร�ด เพราะจ้ะเป็�นการจ้+าก�ดสั!ที่ธิ!ของเด5ก ในคืว่ามเห5นของผ)�จ้�ด”

ที่+าเห5นว่�าถ้�าเป็�นการฝ่Aกอบรมที่��ที่างราช้การจ้�ดข#$น และเป็�นป็ระโยช้น1ต�อเด5ก เด5กน�าจ้ะม�สั!ที่ธิ!ลาได�4) นายจ้�างต�องจ้�ายคื�าจ้�างให�แก�ล)กจ้�างเด5กเที่�าก�บคื�าจ้�างในว่�นที่+างานตลอดระยะเว่ลาที่��ลาน�$น แต�ต�องไม�เก!น 30 ว่�นต�อป็E

กฎกระที่รว่ง ฉบ�บที่�� 4 (พ.ศ. 2541) งานที่��ม�ล�กษณิะหร�อสัภาพของงานที่��นายจ้�างไม�อาจ้ให�ล)กจ้�างหย&ดที่+างานในว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ�ได�แก�งานด�งต�อไป็น�$ (1) งานในก!จ้การโรงแรม สัถ้านมหรสัพ ร�านขายอาหาร ร�ายขายเคืร��องด��ม สัโมสัร สัมาคืม สัถ้านพยาบาล และสัถ้านบร!การที่�องเที่��ยว่ (2) งานในป็(า งานในที่��ที่&รก�นดาร งานขนสั�ง และงานที่��ม�ล�กษณิะหร�อสัภาพของงานต�องที่+าต!ดต�อก�นไป็ ถ้�าหย&ดจ้ะเสั�ยหายแก�งานเว่ลาพ�กระหว่�างการที่+างานไม�ให�น�บรว่มเป็�นเว่ลาที่+างาน เว่�นแต�เว่ลาพ�กที่��รว่มก�นแล�ว่ในว่�นหน#�งเก!น 2 ช้��ว่โมง ให�น�บเว่ลาที่��เก!น 2 ช้��ว่โมงน�$นเป็�นเว่ลาที่+างาน

Page 14: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็กต! ในกรณิ�ที่��ม�การที่+างานล�ว่งเว่ลาต�อจ้ากเว่ลาที่+างานป็กต!ไม�น�อยกว่�า 2 ช้��ว่โมง นายจ้�างต�องจ้�ดให�ล)กจ้�างม�เว่ลาพ�กไม�น�อยกว่�า 20 นาที่�ก�อนที่��ล)กจ้�างเร!�มที่+างานล�ว่งเว่ลาลาเน��องจ้ากป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยที่��เก!ดข#$นเน��องจ้ากการที่+างานและลาเพ��อคืลอดบ&ตรตาม มาตรา 41 ม!ให�ถ้�อเป็�นว่�นลาป็(ว่ยตามมาตราน�$ (มาตรา 32 เร��องสั!ที่ธิ!ลาป็(ว่ยเที่�าที่��ป็(ว่ยจ้ร!ง)

ตอนที่�� 3.1 คื�าจ้�าง

คืว่ามที่��ว่ไป็”คื�าจ้�าง หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��นายจ้�างและล)กจ้�างตกลงก�นจ้�าย เป็�นคื�า”

ตอบแที่นในการที่+างานตามสั�ญญาจ้�าง สั+าหร�บ1.1 ระยะเว่ลาการที่+างานป็กต!เป็�นรายช้��ว่โมง รายว่�น รายสั�ป็ดาห1 รายเด�อน หร�อระยะเว่ลาอ��น1.2 จ้�ายให�โดยคื+านว่ณิตามผลงานที่��ล)กจ้�างที่+าได�ในเว่ลาที่+างานป็กต!ของว่�นที่+างาน2. เง!นที่��นายจ้�างให�แก�ล)กจ้�างในว่�นหย&ดและว่�นลาที่��ล)กจ้�างม!ได�ที่+างาน แต�ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!Gได�ร�บตามพระราช้บ�ญญ�ต!น�$๏ การที่+างานที่��ม!ได�ป็ระสังคื1คื�าจ้�างหร�อสั!�งตอบแที่นในร)ป็คื�าจ้�าง แต�เป็�นการช้�ว่ยเหล�อก�นตามป็ระเพณิ�หร�อตามที่��เร�ยกขานว่านใช้� ย�อมไม�ก�อให�เก!ดน!ต!สั�มพ�นธิ1ในฐานะนายจ้�างและล)กจ้�าง

คื�าจ้�างตามกฎหมายแรงงานก. เหต&ผลในการก+าหนดน!ยาม คื�าจ้�าง“ ”

1. เพ��อสัะดว่กในการใช้�และกล�าว่อ�างถ้#ง2. ผลตอบแที่นในร)ป็อ��นซึ่#�งเร�ยกว่�า สัว่�สัด!การหร�อผลป็ระโยช้น1อ��น ไม�ถ้�อ“ ”

เป็�นคื�าจ้�าง3. ใช้�เป็�นฐานในการคื+านว่ณิเง!นป็ระเภที่อ��น เช้�น คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด คื�าช้ดเช้ย

1. การจ้�ายคื�าจ้�างในว่�นหย&ดให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างให�แก�ล)กจ้�างเที่�าก�บคื�าจ้�างในว่�นที่+างานสั+าหร�บว่�นหย&ด

Page 15: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ต�งต�อไป็น�$(1) ว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1 (2) ว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ� (3) ว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eแต�ล)กจ้�างซึ่#�งได�ร�บคื�าจ้�างรายว่�น รายช้��ว่โมง หร�อตามผลงานโดยคื+านว่ณิเป็�นหน�ว่ย จ้ะไม�ได�ร�บคื�าจ้�างในว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�บดาห1

2. การจ้�ายคื�าจ้�างในว่�นลา(1) คื�าจ้�างในว่�นลาป็(ว่ย ตลอดระยะเว่ลาที่��ลา แต�ป็Eหน#�งต�องไม�เก!น 30 ว่�นที่+างาน(2) คื�าจ้�างในว่�นลาเพ��อร�บราช้การที่หาร ตลอดระยะเว่ลาที่��ลา แต�ป็Eหน#�งไม�เก!น 60 ว่�น(3) คื�าจ้�างในว่�นลาเพ��อการคืลอด ตลอดระยะเว่ลาที่��ลาแต�ไม�เก!น 45 ว่�น เพ��อป็ระโยช้น1แก�การจ้�ายคื�าจ้�าง ในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างได�ร�บคื�าจ้�างตามผลงานโดยคื+านว่ณิเป็�นหน�ว่ย ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างในว่�นหย&ดหร�อว่�นลา เที่�าก�บคื�าจ้�างโดยเฉล��ยในว่�นที่+างานที่��ล)กจ้�างได�ร�บในงว่ดการจ้�ายคื�าจ้�างก�อนว่�นหย&ดหร�อว่�นลาน�$น

คื�าจ้�างข�$นต+�าแนว่คื!ด การก+าหนดคื�าจ้�างข�$นต+�า โดยที่��ว่ไป็ม�กจ้ะก+าหนดในป็ระเที่ศที่��ก+าล�งพ�ฒนา เพ��อคื&�มคืรองล)กจ้�างที่��ไม�ม�ฐานอ+านาจ้ในการเจ้รจ้าต�อรอง ให�ได�ร�บคื�าจ้�างในอ�ตราที่��สัามารถ้ด+ารงช้�ว่!ตอย)�ได� สั+าหร�บในป็ระเที่ศที่��พ�ฒนาแล�ว่ สั�ว่นใหญ�ล)กจ้�างจ้ะม�ฐานอ+านาจ้ในการเจ้รจ้าต�อรองร�ว่ม คื)�กรณิ�จ้ะเป็�นผ)�ร �ว่มก�นก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าข#$นใช้�บ�งคื�บในกล&�มป็ระเภที่ก!จ้การเด�ยว่ก�น ร�ฐจ้ะเป็�นผ)�ก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าเฉพาะในก!จ้การที่��ล)กจ้�างไม�ม�ฐานอ+านาจ้ในการเจ้รจ้าต�อรองร�ว่มเที่�าน�$นหล�กการ เพ��อเป็�นหล�กป็ระก�นเบ�$องต�นแก�ป็ระช้าช้นว่�ยที่+างาน หร�อคืนงานไร�ฝ่Eม�อที่��เร!�มแรกเข�าสั)�ตลาดแรงงาน ให�ได�ร�บคื�าจ้�างไม�ต+�ากว่�าอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าที่��ก+าหนดโดยองคื1กรไตรภาคื� ซึ่#�งป็ระกอบด�ว่ยผ)�แที่นของฝ่(ายร�ฐบาล ผ)�แที่นฝ่(ายนายจ้�าง และผ)�แที่นฝ่(ายล)กจ้�าง ซึ่#�งในป็ระเที่ศไที่ยเร�ยกองคื1กรน�$ว่�า คืณิะกรรมการคื�าจ้�าง ตามหล�กสัากล คื�าจ้�างข�$นต+�าเพ��อการด+ารงช้�ว่!ตของคืนงานก�บภรรยาและบ&ตรอ�กสัองหร�อสัามคืน แต�สั+าหร�บป็ระเที่ศไที่ยเป็�นอ�ตราซึ่#�งล)กจ้�างคืนเด�ยว่คืว่รจ้ะได�ร�บและสัามารถ้ด+ารงช้�พอย)�ได�

Page 16: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หล�กเกณิฑ์1ในการก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าในการพ!จ้ารณิาก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�า และอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าพ�$นฐานให�คืณิะกรรมการคื�าจ้�างศ#กษา และพ!จ้ารณิาข�อเที่5จ้จ้ร!งเก��ยว่ก�บอ�ตราคื�าจ้�างที่��ล)กจ้�างได�ร�บอย)� ป็ระกอบก�บข�อเที่5จ้จ้ร!งอ��นโดยเฉพาะอย�างย!�งด�ช้น�คื�าคืรองช้�พ อ�ตราเง!นเฟKอ มาตรฐานการคืรองช้�พ ต�นที่&นการผล!ต ราคืาของสั!นคื�า คืว่ามสัามารถ้ของธิ&รก!จ้ผล!ตภาพแรงงาน ผล!ตภ�ณิฑ์1มว่ลรว่มของป็ระเที่ศ สัภาพที่างเศรษฐก!จ้และสั�งคืม การพ!จ้ารณิาก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�า จ้ะก+าหนดให�ใช้�เฉพาะก!จ้การป็ระเภที่ใดป็ระเภที่หน#�งหร�อที่&กป็ระเภที่หร�อในที่�องถ้!�นใดที่�องถ้!�นหน#�งก5ได� และต�องไม�ต+�ากว่�าอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าพ�$นฐานที่��คืณิะกรรมการฯก+าหนด ถ้�าไม�ม�การก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าในที่�องที่��ใดให�ถ้�อว่�าอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าพ�$นฐานเป็�นอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าของที่�องที่��น� $น ให�นายจ้�างที่��อย)�ในข�ายบ�งคื�บของป็ระกาศก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าป็Qดป็ระกาศด�งกล�าว่ไว่�ในที่��เป็Qด-เผย เพ��อให�ล)กจ้�างได�ที่ราบ ณิ สัถ้านที่��ที่+างานของล)กจ้�างตลอดระยะเว่ลาที่��ป็ระกาศด�งกล�าว่ม�ผลใช้�บ�งคื�บ ขอบเขตการบ�งคื�บใช้�อ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�า ใช้�บ�งคื�บแก�ก!จ้การที่&กป็ระเภที่รว่มที่�$งที่��ม!ได�แสัว่งหาก+าไรในที่างเศรษฐก!จ้ ที่��ม�ล)กจ้�างต�$งแต� 1 คืนข#$นไป็ ยกเว่�น ราช้การสั�ว่นกลาง สั�ว่นภ)ม!ภาคื สั�ว่นที่�องถ้!�น งานเกษตรกรรม (เพาะป็ล)ก ป็ระมง ป็(าไม� เล�$ยงสั�ตว่1) ล)กจ้�างที่+างานบ�าน พน�กงานร�ฐว่!สัาหก!จ้

ผลกระที่บของการก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าข�อด� เป็�นการคื&�มคืรองล)กจ้�างให�ได�ร�บคื�าจ้�างพอคืว่รแก�การด+ารงช้�ว่!ตตามอ�ตภาพ, เป็�นการกระจ้ายรายได�จ้ากนายจ้�างไป็สั)�ล)กจ้�าง, กระต&�นให�เก!ดการลงที่&นและการจ้�างงาน, เพ!�มอ+านาจ้ซึ่�$อสั!นคื�าให�ล)กจ้�าง, ยกระด�บฝ่Eม�อของล)กจ้�างให�สั)งข#$น, ลดคืว่ามกดด�น ป็ฏิ!ก!ร!ยาต�างๆ ที่างฝ่(ายล)กจ้�างที่��อาจ้จ้ะเก!ดข#$นข�อเสั�ย ก�อให�เก!ดการว่�างงาน, ที่+าให�เสั�ยบรรยากาศในการลงที่&น, ที่+าให�สั!นคื�าม�ราคืาสั)งข#$น, ป็Nญหาในการบ�งคื�บใช้�กฎหมาย, เก!ดผลเสั�ยและข�ดขว่างต�อการพ�ฒนาเศรษฐก!จ้ของป็ระเที่ศโดยสั�ว่นรว่ม

คืณิะกรรมการคื�าจ้�าง1. องคื1ป็ระกอบของคืณิะกรรมการคื�าจ้�าง

Page 17: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ให�ม�คืณิะกรรมการคื�าจ้�างป็ระกอบด�ว่ย ป็ล�ดกระที่รว่งแรงงานและสัว่�สัด!การสั�งคืมเป็�นป็ระธิานกรรมการ ผ)�แที่นฝ่(ายร�ฐบาล 4 คืน ผ)�แที่นฝ่(ายนายจ้�าง และผ)�แที่นฝ่(ายล)กจ้�างฝ่(ายละ 5 คืนซึ่#�งคืณิะร�ฐมนตร�แต�งต�$งเป็�นกรรมการและข�าราช้การกระที่รว่งแรงงานและสัว่�สัด!การสั�งคืมซึ่#�งร�ฐมนตร�แต�งต�$งเป็�นเลขาน&การหล�กเกณิฑ์1และว่!ธิ�การเพ��อให�ได�มาซึ่#�งผ)�แที่นฝ่(ายนายจ้�างและผ)�แที่นฝ่(ายล)กจ้�างตามว่รรคืหน#�งให�เป็�นไป็ตามระเบ�ยบที่��ร�ฐมนตร�ก+าหนดให�กรรมการคื�าจ้�างซึ่#�งคืณิะร�ฐมนตร�แต�งต�$งม�ว่าระด+ารงต+าแหน�งคืราว่ละ 2 ป็E กรรมการซึ่#�งพ�นจ้ากต+าแหน�งอาจ้ได�ร�บแต�งต�$งอ�กได�2. อ+านาจ้และหน�าที่��ของคืณิะกรรมการคื�าจ้�าง ม�ด�งต�อไป็น�$(1) ก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าที่��ล)กจ้�างคืว่รได�ร�บตามคืว่าม เหมาะสัมแก�สัภาพเศรษฐก!จ้และสั�งคืม (2) ในการพ!จ้ารณิาก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�า คืณิะกรรมการฯ ม�อ+านาจ้ที่��จ้ะก+าหนดให�ใช้�เฉพาะงานอ&ตสัาหกรรมป็ระเภที่ใดป็ระเภที่หน#�ง หร�อที่&กป็ระเภที่ที่��ว่ราช้อาณิาจ้�กร หร�อเฉพาะงานอ&ตสัาหกรรมป็ระเภที่ใดป็ระเภที่หน#�งหร�อที่&กป็ระเภที่ในที่�องถ้!�นใดที่�องถ้!�นหน#�งก5ได�(3) เสันอคืว่ามเห5นต�อคืณิะร�ฐมนตร�เก��ยว่ก�บนโยบายคื�าจ้�าง3. องคื1ป็ระช้&มและมต!ที่��ป็ระช้&ม(1) การป็ระช้&มคืณิะกรรมการคื�าจ้�างต�องม�กรรมการเข�าป็ระช้&มไม�น�อยกว่�าก#�งหน#�งของจ้+านว่นกรรมการที่�$งหมด โดยม�กรรมการฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�างอย�างน�อยฝ่(ายละ 1 คืน จ้#งจ้ะเป็�นองคื1ป็ระช้&ม (มต!เสั�ยงข�างมาก)

(2) ในการป็ระช้&มเพ��อพ!จ้ารณิาก+าหนดอ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�าพ�$นฐานหร�ออ�ตราคื�าจ้�างข�$นต+�า จ้ะต�องม�กรรมการเข�าป็ระช้&มไม�น�อยกว่�า 2 ใน 3 ของจ้+านว่นกรรมการที่�$งหมด โดยม�กรรมการฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�างอย�างน�อยฝ่(ายละ 2 คืนจ้#งจ้ะเป็�นองคื1ป็ระช้&ม และต�องได�มต!อย�างน�อย 2 ใน 3 ของกรรมการที่��เข�าป็ระช้&ม

ตอนที่�� 3.2 คื�าตอบแที่นการที่+างานนอกเว่ลาป็กต!

”คื�าล�ว่งเว่ลา หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��นายจ้�างจ้�ายให�แก�ล)กจ้�างเป็�นการ”

ตอบแที่นการที่+างานล�ว่งเว่ลาในว่�นที่+างานว่�ตถ้&ป็ระสังคื1ในการจ้�ายคื�าล�ว่งเว่ลา เพ��อคื&�มคืรองสั&ขภาพและอนาม�ยของล)กจ้�าง ซึ่#�งเป็�นที่ร�พยากรที่��ม�คื�าที่��สั&ด และสันองนโยบายของร�ฐในการสั�งเสัร!ม

Page 18: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การม�งานที่+า จ้ากแรงจ้)งใจ้ที่��นายจ้�างให�คื�าตอบแที่นสั)ง

คื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นที่+างานให�นายจ้�างจ้�ายคื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นที่+างานให�แก�ล)กจ้�างอ�ตราไม�น�อยกว่�า 1.5 เที่�าของอ�ตราคื�าจ้�างต�อช้��ว่โมง หร�อต�อหน�ว่ย

คื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ดให�นายจ้�างจ้�ายคื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ดให�แก�ล)กจ้�างในอ�ตราไม�น�อยกว่�า 3 เที่�าของอ�ตราคื�าจ้�างต�อช้��ว่โมง หร�อต�อหน�ว่ย

คื�าที่+างานในว่�นหย&ด ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าที่+างานในว่�นหย&ดให�แก�ล)กจ้�างในอ�ตราด�งต�อไป็น�$(1) สั+าหร�บล)กจ้�างซึ่#�งม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บคื�าจ้�างในว่�นหย&ด ให�จ้�ายเพ!�มข#$นจ้ากคื�าจ้�างอ�กไม�น�อยกว่�า 1 เที่�าของอ�ตราคื�าจ้�างต�อช้��ว่โมง หร�อต�อหน�ว่ย ที่�$งน�$ เพราะว่�นหย&ดน�$น ล)กจ้�างได�ร�บคื�าจ้�างอย)�แล�ว่สั�ว่นหน#�งแม�ไม�ได�มาที่+างานเลย (2) สั+าหร�บล)กจ้�างซึ่#�งไม�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บคื�าจ้�างในว่�นหย&ด ให�จ้�ายไม�น�อยกว่�า 2

เที่�าของอ�ตราคื�าจ้�างต�อช้��ว่โมงหร�อต�อหน�ว่ย

”คื�าที่+างานในว่�นหย&ด หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��นายจ้�างให�แก�ล)กจ้�างเป็�นการ”

ตอบแที่นการที่+างานในว่�นหย&ด(1) ว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1 (2) ว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ� (3) ว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eแต�ล)กจ้�างซึ่#�งได�ร�บคื�าจ้�างรายว่�น รายช้��ว่โมง หร�อตามผลงานโดยคื+านว่ณิเป็�นหน�ว่ย จ้ะไม�ได�ร�บคื�าจ้�างในว่�นหย&ดป็ระจ้+าสั�ป็ดาห1เพ��อป็ระโยช้น1แก�การคื+านว่ณิช้��ว่โมง ที่+างานล�ว่งเว่ลาในกรณิ�ที่��นายจ้�างก+าหนดเว่ลาที่+างานป็กต! เป็�นสั�ป็ดาห1 ให�น�บว่�นหย&ดตามป็ระเพณิ� ว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็E และว่�นลา เป็�นว่�นที่+างาน ล)กจ้�างที่��ไม�ม�สั!ที่ธิ!Gได�ร�บคื�าล�ว่งเว่ลา (เว่�นแต�นายจ้�างตกลงจ้�ายให�แก�ล)กจ้�าง)

(1) ล)กจ้�างซึ่#�งม�อ+านาจ้หน�าที่��ที่+าการแที่นนายจ้�างสั+าหร�บกรณิ�การจ้�าง การให�บ+าเหน5จ้การลดคื�าจ้�าง หร�อการเล!กจ้�าง(2) งานขบว่นการจ้�ดงานรถ้ไฟ ซึ่#�งได�แก�งานที่��ที่+าบน ขบว่นรถ้และงานอ+านว่ยคืว่ามสัะดว่กแก�การเด!นรถ้(3) งานเป็Qดป็Qดป็ระต)น+$าหร�อป็ระต)ระบายน+$า

Page 19: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(4) งานอ�านระด�บน+$าและว่�ดป็ร!มาณิน+$า(5) งานด�บเพล!งหร�องานป็Kองก�นอ�นตรายสัาธิารณิะ(6) งานที่��ม�ล�กษณิะหร�อสัภาพที่��ต�องออกไป็ที่+างานนอกสัถ้านที่�� และโดยล�กษณิะหร�อสัภาพของงานไม�อาจ้ก+าหนดเว่ลาที่+างานที่��แน�นอนได�(7) งานอย)�เว่รเฝ่Kายามด)แลสัถ้านที่��หร�อที่ร�พย1สั!นอ�นม!ใช้�หน�าที่��การที่+างานตามป็กต!ของล)กจ้�างงานอ��นตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง

ตอนที่�� 3.3 การคื&�มคืรองคื�าจ้�างและคื�าตอบแที่นในการที่+างาน

ว่!ธิ�การจ้�าย คื�าจ้�าง คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด และคื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ด1. ให�นายจ้�างจ้�ายเง!นด�งกล�าว่ให�ล)กจ้�างหญ!งเที่�าก�บช้าย ถ้�านายจ้�างให�ที่+างานอย�างเด�ยว่ก�น เพ��อให�เก!ดคืว่ามเสัมอภาคืในระหว่�างเพศ เม��อม�การใช้�แรงงานให�เก!ดป็ระโยช้น1แก�นายจ้�างได�เที่�าเที่�ยมก�น2. ให�นายจ้�างจ้�ายเง!นด�งกล�าว่เป็�นเง!นตราไที่ย และม!ให�จ้�ายเป็�นบ�ตรหร�อสั!�งของแที่นเง!นน�$น เพ��อป็Kองก�นม!ให�นายจ้�างเอาเป็ร�ยบล)กจ้�างโดยว่!ธิ�การต�างๆ และให�จ้�าย ณิ สัถ้านที่��ที่��ล)กจ้�างที่+างาน เพ��อคืว่ามสัะดว่กแก�ล)กจ้�างในการร�บเง!นและเพ��อม!ให�ม�ภ�ยเก!ดข#$นแก�เง!นที่��ได�ร�บมาน�$น 3. ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างในระหว่�างเด!นที่างแก�ล)กจ้�างที่��ไป็ป็ฏิ!บ�ต!หน�าที่��ในสัถ้านที่��อ��นในว่�นหย&ด เพ��อให�ม�การจ้�ายคื�าจ้�างแก�ล)กจ้�างบางป็ระเภที่ที่��ไม�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บคื�าจ้�างในว่�นหย&ด ซึ่#�งต�องตรากตร+าการเด!นที่างเพ��อไป็ที่+างานให�แก�นายจ้�างเป็�นการที่ดแที่นการที่��ล)กจ้�างน�$นม!ได�หย&ดพ�กผ�อน ให�นายจ้�างออกคื�าใช้�จ้�ายสั+าหร�บการเด!นที่างด�งกล�าว่ 4. ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�างสั+าหร�บว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eตามสั�ว่นที่��ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!เม��อถ้)กนายจ้�างเล!กจ้�างโดยล)กจ้�างม!ได�ม�คืว่ามผ!ด ซึ่#�งเป็�นการคื&�มคืรองม!ให�ล)กจ้�างเสั�ยสั!ที่ธิ!ในว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eที่��ย�งม!ได�ใช้�เน��องจ้ากการถ้)กเล!กจ้�างน�$น (และรว่มที่�$งว่�นหย&ดพ�กผ�อนป็ระจ้+าป็Eสัะสัมด�ว่ย)

การห�กหน�$ห�ามม!ให�นายจ้�างน+าหน�$อ��น มาห�กจ้ากเง!นคื�าจ้�าง คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด และคื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ด เว่�นแต�เป็�นการห�กเพ��อ(1) ช้+าระภาษ�เง!นได�ตามจ้+านว่นที่��ล)กจ้�างต�องจ้�าย หร�อช้+าระ เง!นอ��นตามที่��ม�

Page 20: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมายบ�ญญ�ต!ไว่�(2) ช้+าระคื�าบ+าร&งสัหภาพแรงงานตามข�อบ�งคื�บของสัหภาพแรงงาน(3) ช้+าระหน#$สั!นสัหกรณิ1ออมที่ร�พย1 หร�อสัหกรณิ1อ��นที่��ม�ล�กษณิะ เด�ยว่ก�นก�บสัหกรณิ1ออมที่ร�พย1หร�อหน�$ที่��เป็�นไป็เพ��อสัว่�สัด!การที่��เป็�นป็ระโยช้น1แก�ล)กจ้�างฝ่(ายเด�ยว่ โดยได�ร�บคืว่ามย!นยอมล�ว่งหน�าจ้ากล)กจ้�าง(4) เป็�นเง!นป็ระก�น หร�อช้ดใช้�คื�าเสั�ยหายให�แก�นายจ้�าง ซึ่#�งล)กจ้�างได�กระที่+าโดยจ้งใจ้หร�อป็ระมาที่เล!นเล�ออย�างร�ายแรง โดยได�ร�บคืว่ามย!นยอมจ้ากล)กจ้�าง(5) เป็�นเง!นสัะสัมตามข�อตกลงเก��ยว่ก�บกองที่&นเง!นสัะสัม การห�กตาม (2) (3) (4) และ (5) ในแต�ละกรณิ�ห�ามม!ให�ห�กเก!นร�อยละ 10

และจ้ะห�กรว่มก�นได�ไม�เก!น 1 ใน 5 ของเง!นที่��ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บตามก+าหนดเว่ลาการจ้�าย เว่�นแต�ได�ร�บคืว่ามย!นยอมจ้ากล)กจ้�าง ในกรณิ�ที่��นายจ้�างต�องได�ร�บคืว่ามย!นยอมจ้ากล)กจ้�าง หร�อม�ข�อตกลงก�บล)กจ้�างเก��ยว่ก�บการจ้�ายเง!น หร�อการห�กเง!น นายจ้�างต�องจ้�ดที่+าเป็�นหน�งสั�อและให�ล)กจ้�างลงลายม�อช้��อในการให�คืว่ามย!นยอมหร�อม�ข�อตกลงก�นไว่�ให�ช้�ดเจ้นเป็�นการเฉพาะ

ก+าหนดเว่ลาจ้�าย คื�าจ้�าง คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด และคื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ด(1) ในกรณิ�ที่��ม�การคื+านว่ณิคื�าจ้�างรายเด�อน รายว่�น รายช้��ว่โมง หร�อเป็�นระยะเว่ลาอย�างอ��นที่��ไม�เก!น 1 เด�อน หร�อตามผลงานโดยคื+านว่ณิเป็�นหน�ว่ย ให�จ้�ายไม�น�อยกว่�าเด�อนละ 1 คืร�$ง เว่�นแต�จ้ะ ม�การตกลงก�นเป็�นอย�างอ��นที่��เป็�นป็ระโยช้น1แก�ล)กจ้�าง(2) ในกรณิ�ที่��ม�การคื+านว่ณิคื�าจ้�างนอกจ้าก (1) ให�จ้�ายตามก+าหนดเว่ลาที่��ที่� $งสัองฝ่(ายตกลงก�น(3) คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด คื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ด ให�จ้�ายไม�น�อยกว่�าเด�อนละ 1 คืร�$งในกรณิ�ที่��นายจ้�างเล!กจ้�างล)กจ้�าง ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าจ้�าง คื�าล�ว่ง เว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด และคื�าล�ว่งเว่ลาในว่�นหย&ดตามที่��ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บให�แก�ล)กจ้�างภายใน 3 ว่�นน�บแต�ว่�นที่��เล!กจ้�างถ้�านายจ้�างไม�จ้�ายจ้ะถ้)กลงโที่ษที่างอาญา และต�องช้ดใช้�ดอกเบ�$ยหร�อเง!นเพ!�ม

การผ!ดน�ด

Page 21: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1. การผ!ดน�ดตามกฎหมายแรงงาน(1) กรณิ�ผ!ดน�ดธิรรมดา เก!ดจ้ากการหลงล�ม เข�าใจ้ผ!ดหร�อนายจ้�างเก!ดเหต&ข�ดข�องที่างด�านการเง!น ให�คื!ดดอกเบ�$ยระหว่�างผ!ดน�ดร�อยละ 15 ต�อป็E(2) กรณิ�จ้งใจ้ผ!ดน�ด นายจ้�างอย)�ในฐานะที่��สัามารถ้จ้�ายเง!นน�$นได� แต�ไม�ยอมจ้�ายให�โดยป็ราศ จ้ากเหต&อ�นสัมคืว่ร ให�นายจ้�างต�องจ้�าย เง!นเพ!�ม ร�อยละ ” ”

15 ของเง!นที่��คื�างช้+าระที่&กระยะเว่ลา 7 ว่�นหากนายจ้�างน+าเง!นไป็มอบไว่�แก�ผ)�ที่��ที่างการมอบหมาย ดอกเบ�$ยหร�อเง!นเพ!�มเป็�นอ�นระง�บไป็ต�$งแต�ว่�นที่��นายจ้�างน+าเง!นน�$นไป็มอบไว่�2. การผ!ดน�ดตามสั�ญญาจ้�างแรงงาน (1) กรณิ�เป็�นเหต&ภายใน ซึ่#�งเป็�นเหต&ที่��อย)�ในคืว่ามร�บผ!ดช้อบของนายจ้�างโดย เพราะอย)�ในอ+านาจ้...**คื&ม ด)แลและป็Kองก�นไม�ให�เหต&น�$นเก!ดข#$นได�แต�ไม�กระที่+า(2) กรณิ�เป็�นเหต&ภายนอก ซึ่#�งเป็�นเหต&สั&ดว่!สั�ยที่��อย)�นอกอ+านาจ้ของนายจ้�างที่��จ้ะ...**คื&ม ด)แล หร�อป็Kองก�นไม�ให�เหต&เก!ดข#$นได� หร�อแม�นายจ้�างจ้ะป็Kองก�นแล�ว่ เหต&ย�งเก!ดข#$นได�อ�ก

ตอนที่�� 4.1 สัว่�สัด!การ

“สัว่�สัด!การแรงงาน หมายถ้#ง ผลป็ระโยช้น1หร�อบร!การต�างๆ ที่��นายจ้�างให�แก�”

ฝ่(ายล)กจ้�าง เพ��อที่��จ้ะที่+าให�ล)กจ้�างได�ร�บคืว่ามสั&ข คืว่ามสัะดว่กสับาย คืว่ามพ#งพอใจ้ ขว่�ญและก+าล�งใจ้ ตลอดจ้นคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน ไม�ว่�าจ้ะเป็�นคืว่ามต�องการที่างด�านร�างกายหร�อจ้!ตใจ้เพราะผลของการจ้�ดสัว่�สัด!การแรงงานน�$น จ้ะก�อให�เก!ดป็ระโยช้น1แก�บ&คืคืลที่�$ง 3 ฝ่(าย คื�อนายจ้�าง ล)กจ้�าง และร�ฐ กล�าว่คื�อล)กจ้�างจ้ะเก!ดคืว่ามพ#งพอใจ้ในการที่+างาน ม�สัภาพคืว่ามเป็�นอย)�ที่��ด�ม�ช้�ว่!ตคืรอบคืร�ว่ที่��สังบราบร��น อ�นจ้ะสั�งผลไป็ถ้#งการเพ!�มผลผล!ตและป็ระสั!ที่ธิ!ภาพในการที่+างาน ซึ่#�งเป็�นผลป็ระโยช้น1แก�ก!จ้การของฝ่(ายนายจ้�าง และเก!ดสั�นต!สั&ขในว่งการอ&ตสัาหกรรม อ�นจ้ะสั�งผลไป็ถ้#งคืว่ามเจ้ร!ญร& �งเร�องในที่างเศรษฐก!จ้โดยสั�ว่นรว่ม และคืว่ามสังบสั&ขให�แก�ป็ระเที่ศช้าต!ในที่��สั&ดการที่��ร �ฐจ้+าเป็�นต�องก+าหนดกฎหมายให�นายจ้�างจ้�ดสัว่�สัด!การให�แก�ล)กจ้�างน�$น ก5เพ��อที่��จ้ะให�คืว่ามคื&�มคืรอง ด)แลที่&กข1สั&ขแก�บ&คืคืลที่��อย)�ในสั�งคืม ให�ได�ร�บหล�กป็ระก�นที่��ม� �นคืงม�คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน ม�สัภาพคืว่ามเป็�นอย)�และสัภาพการที่+างานที่��ด� เสัร!มสัร�างคืว่ามสั�มพ�นธิ1และลดป็Nญหาคืว่ามข�ดแย�งระหว่�าง

Page 22: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

นายจ้�างและล)กจ้�าง ก�อให�เก!ดสั�นต!สั&ข(คืว่ามสังบสั&ข)ในการอ&ตสัาหกรรม นายจ้�างม�หน�าที่��ที่� $งที่างกฎหมายและที่างศ�ลธิรรมที่��จ้ะต�องจ้�ดสัว่�สัด!การให�ล)กจ้�าง ที่�$งน�$เพ��อป็ระโยช้น1แก�นายจ้�างและล)กจ้�าง ม!ใช้�เร��องของคืว่ามม�มน&ษยธิรรมเพ�ยงอย�างเด�ยว่ แต�นายจ้�างจ้+าเป็�นต�องจ้�ดให�เน��องจ้าก (1) นายจ้�างต�องการได�ร�บผลผล!ตเพ!�มข#$นเป็�นการตอบแที่น (2) นายจ้�างต�องการเล�อกล)กจ้�างที่��ม�คืว่ามร) �คืว่ามสัามารถ้สั)งมาที่+างานด�ว่ย จ้#งจ้+าเป็�นต�องจ้�ดสัว่�สัด!การให�ด�เพ��อจ้)งใจ้ให�ล)กจ้�างเล�อกมาที่+างานก�บตน (3) บางคืร�$งนายจ้�างจ้+าเป็�นที่��จ้ะต�องจ้�ดสัว่�สัด!การให�ก5เพราะต�องป็ฏิ!บ�ต!ให�เป็�นไป็ตามข�อตกลงจ้ากการเจ้รจ้าต�อรองที่��ล)กจ้�างเร�ยกร�อง หร�อถ้)กบ�งคื�บโดยกฎหมาย ม!ฉะน�$นจ้ะต�องได�ร�บโที่ษ นอกเหน�อจ้ากเร��องของมน&ษยธิรรมแล�ว่ ย�งจ้ะต�องคื+าน#งถ้#งการสั�งเสัร!มสั&ขภาพที่��ด�ที่�$งที่างด�านร�างกาย อารมณิ1 สั�งคืม และเศรษฐก!จ้ของล)กจ้�าง โดยที่��สัว่�สัด!การน�$นคืว่รจ้ะคืรอบคืล&มไป็ถ้#งคืรอบ คืร�ว่ของล)กจ้�างด�ว่ย ด�งน�$นหล�กการพ�$นฐาน 3 ป็ระการในการจ้�ดสัว่�สัด!การแรงงานให�แก�ล)กจ้�างคื�อ (1) การป็ร�บป็ร&งสัภาพการที่+างาน (on-the-job, off-the-job but within the work place)(2) การป็ร�บป็ร&งสัภาพคืว่ามเป็�นอย)� (outside the work place) ช้�ว่ยการศ#กษาบ&ตร/ร�กษาพยาบาล เง!นก)�ที่��อย)�อาศ�ย (3) การป็ร�บป็ร&งภาว่ะที่างใจ้ของล)กจ้�าง (counseling) จ้�ดบร!การให�คื+าป็ร#กษาหาร�อป็Nญหาเก��ยว่ก�บสัภาพการที่+างาน เพ��อนร�ว่มงาน ผ)�บ�งคื�บบ�ญช้า ตลอดจ้นป็Nญหาคืรอบคืร�ว่ซึ่#�งไม�อาจ้จ้ะแก�ไขป็Nญหาให�สั+าเร5จ้ล&ล�ว่งไป็ได�โดยล+าพ�งตนเองสัว่�สัด!การตามที่��กฎหมายก+าหนด เป็�นสัว่�สัด!การที่��ร �ฐก+าหนดให�เป็�นหน�าที่��ที่��นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ดให�แก�ล)กจ้�าง จ้ะหล�กเล��ยงไม�ได� ถ้�านายจ้�างไม�จ้�ดจ้ะม�คืว่ามผ!ดและได�ร�บโที่ษตามที่��กฎหมายก+าหนดไว่� ซึ่#�งสัว่�สัด!การสั�ว่นใหญ�จ้ะเป็�นคืว่ามจ้+าเป็�นพ�$นฐานในการด+ารงช้�พ (1) จ้�ดให�ม�น+$าสัะอาดสั+าหร�บด��ม ห�องน+$า ห�องสั�ว่มที่��ถ้)กสั&ขล�กษณิะและม�ป็ร!มาณิเพ�ยงพอแก�ล)กจ้�าง (2) จ้�ดให�ม�บร!การช้�ว่ยเหล�อล)กจ้�างเม��อป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยในการป็ฐมพยาบาลหร�อร�กษาพยาบาล (3) จ้�ดให�ม�เคืร��องป็Kองก�นอ�นตรายสั+าหร�บงานอ�นอาจ้ะเป็�นอ�นตรายต�อสั&ขภาพหร�อร�างกายของล)กจ้�าง โดยแพที่ย1ช้�$นหน#�ง ไม�น�อยกว่�าป็Eละ 1 คืร�$ง

Page 23: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

และเก5บผลบ�นที่#กไว่�ไม�น�อยกว่�า 5 ป็E (4) จ้�ดให�ม�การระบายอากาศ ที่างระบายน+$าและสั!�งโสัโคืรก แสังสัว่�าง ที่างออกฉ&กเฉ!นในอาคืารที่��ล)กจ้�างที่+างาน ตามมาตรฐานและว่!ธิ�การที่��กฎหมายก+าหนดสัว่�สัด!การอ��นๆ นอกเหน�อจ้ากที่��กฎหมายก+าหนด ที่��นายจ้�างจ้�ดให�ตามคืว่ามพอใจ้ ซึ่#�งอาจ้จ้ะเป็�นสัว่�สัด!การด�านเศรษฐก!จ้ (economic welfare) เพ��อเป็�นสั!�งจ้)งใจ้ในการที่+างาน เช้�น ให�อาหาร บ+าเหน5จ้ บ+านาญ ที่��พ�ก รถ้ร�บสั�ง คื�าร�กษาพยาบาล เง!นก)� ที่��พ�กอาศ�ย เคืร��องแบบ เบ�$ยขย�น คื�าการศ#กษา คื�าเล�าเร�ยนบ&ตร เง!นสัะสัมสัหกรณิ1 คื�าที่+าศพ จ้+าหน�ายสั!นคื�าในราคืาต+�า ฯลฯ หร�อจ้ะจ้�ดสัว่�สัด!การที่างด�านสั�งคืม (social or humanitarian welfare) ซึ่#�งเป็�นสัว่�สัด!การที่��จ้�ดให�ในร)ป็ของการน�นที่นาการ เช้�น ก�ฬา ห�องสัม&ด ที่�ศนศ#กษา สัโมสัร ฯลฯ

ตอนที่�� 4.2 คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน

แรงงานเป็�นที่ร�พยากรที่��ม�คื�าที่��สั&ดของป็ระเที่ศ ซึ่#�งคืว่รจ้ะต�องร) �จ้�กถ้นอมร�กษาและใช้�แรงงานให�เก!ดป็ระโยช้น1มากที่��สั&ด ร�ฐและนายจ้�างจ้#งต�องเอาใจ้ใสั�ต�อสั&ขภาพ อนาม�ยและคืว่ามป็ลอดภ�ยของล)กจ้�าง เพ��อให�ล)กจ้�างได�ม�สัว่�สัด!ภาพในการที่+างานการที่+างานที่&กป็ระเภที่ ย�อมม�อ�นตรายเก!ดข#$นได�เสัมอ ที่�$งจ้ากอ&บ�ต!เหต& หร�อ การเจ้5บป็(ว่ยด�ว่ยโรคือ�นเน��องมาจ้ากการที่+างาน ซึ่#�งก�อให�เก!ดคืว่ามสั)ญเสั�ยที่�$งแก�ฝ่(ายล)กจ้�าง นายจ้�าง และป็ระเที่ศช้าต!

กฎหมายที่��ม�บที่บ�ญญ�ต!เก��ยว่ก�บสั&ขภาพและคืว่ามป็ลอดภ�ยของผ)�ป็ฏิ!บ�ต!งาน 4 ฉบ�บ ได�แก�(1) กม.ว่�าด�ว่ยระเบ�ยบข�าราช้การพลเร�อน (2) กม.ว่�าด�ว่ยสัาธิารณิสั&ข (3) กม.โรงงาน (4) กม.แรงงาน

หล�กการ ของคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน ม�จ้&ดม&�งหมาย เพ��อป็Kองก�นอ&บ�ต!เหต&และอ�นตรายต�อสั&ขภาพที่��เก!ดข#$นอ�นเน��องมาจ้ากการที่+างาน หร�อเก!ด

Page 24: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ข#$นในระหว่�างการที่+างาน โดยการลดสัาเหต&ของอ�นตรายที่��ม�อย)�ในสัภาพแว่ดล�อมในการที่+างานให�น�อยลงเที่�าที่��จ้ะสัามารถ้ที่+าได�

อ�นตรายจ้ากการที่+างานเก!ดได� 2 ที่างคื�อ จ้ากอ&บ�ต!เหต& และ จ้ากโรคือ�นเน��องมาจ้ากการที่+างานสัาเหต&ของอ&บ�ต!เหต&ที่��เก!ดข#$นจ้ากการที่+างาน จ้+าแนกได�เป็�น 2 สัาเหต&ใหญ� คื�อ(1) สัาเหต&โดยตรง เก!ดจ้าก (๑) การกระที่+าหร�อการป็ฏิ!บ�ต!งานที่��ไม�ป็ลอดภ�ย สัาเหต&จ้ากคืว่ามบกพร�องของล)กจ้�างเอง (๒) สัภาพการที่+างานที่��ไม�ป็ลอดภ�ย(2) สัาเหต&สัน�บสัน&นให�เก!ดอ&บ�ต!เหต& เก!ดจ้าก (๑) การขาดการบร!หารคืว่ามป็ลอดภ�ยที่��ด� และ (๒) สัาเหต&เก��ยว่ก�บล)กจ้�างเอง คื�อ (ก) สัภาพที่างจ้!ตใจ้ของล)กจ้�าง (ข) สัภาพที่างร�างกายของล)กจ้�างสัาเหต&ของโรคือ�นเน��องมาจ้ากการที่+างาน เก!ดจ้ากการที่��ม�สัารพ!ษสัะสัมในร�างกาย จ้นม�ป็ร!มาณิถ้#งขนาดที่��ที่+าให�ล)กจ้�างเจ้5บป็(ว่ย พ!การ หร�อถ้#งแก�คืว่ามตายได� (หน�ว่ยที่�� 5)

คืว่ามสั)ญเสั�ยจ้ากอ�นตรายที่��เก!ดจ้ากการที่+างาน คื�อ (1) การสั)ญเสั�ยโดยตรง (นายจ้�างเสั�ยเง!นคื�าที่ดแที่น ล)กจ้�างเสั�ยช้�ว่!ต พ!การช้��ว่คืราว่หร�อถ้าว่ร)

(2) การสั)ญเสั�ยโดยที่างอ�อม (นายจ้�างสั)ญเสั�ยผลผล!ต/เว่ลา, ล)กจ้�างขาดรายได� เสั�ยขว่�ญ/ก+าล�งใจ้, ร�ฐบาลเสั�ยแรงงานของช้าต! ร�บภาระด)แลร�กษาเล�$ยงด)ล)กจ้�างที่��บาดเจ้5บ แก�ป็Nญหาสั�งคืมต�อเน��อง)

ผลกระที่บจ้ากการใช้�มาตรการคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน 2 ด�าน(ด�) คื�อ(1) ผลในด�านป็ระสั!ที่ธิ!ภาพและผลผล!ต ได�แก� ลดการสั)ญเสั�ยเว่ลาที่+างาน –

ลดอ�ตราการเข�าออกจ้ากงานของล)กจ้�าง เพ!�มป็ระสั!ที่ธิ!ภาพในการที่+างาน – –

ลดคื�าใช้�จ้�ายในการด+าเน!นงานหร�อต�นที่&นในการผล!ต–

(2) ผลในด�านสั�มพ�นธิภาพ โดย ช้�ว่ยลดคืว่ามว่!ตกก�งว่ลและการขาดงาน – – ลดคืว่ามร) �สั#กต+าหน!ต!เต�ยน เพ!�มเก�ยรต!คื&ณิและสัร�างคืว่ามพ#งพอใจ้ในงานมาตรการคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน เป็�นป็Nจ้จ้�ยสั+าคื�ญเพ��อป็Kองก�นอ&บ�ต!เหต&และอ�นตรายต�อสั&ขภาพ อ�นเก!ดจ้ากการที่+างาน โดยการสัร�างสัภาพที่��ป็ลอดภ�ยให�เก!ดข#$นในการที่+างานของล)กจ้�างร�ฐได�ออกกฎหมายก+าหนดมาตรการคืว่ามป็ลอดภ�ยไว่� 8 เร��องคื�อ กฎหมายว่�าด�ว่ยคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานเก��ยว่ก�บ: เคืร��องจ้�กร, ภาว่ะแว่ดล�อมเร��อง

Page 25: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คืว่ามร�อน แสังสัว่�าง และเสั�ยง, ภาว่ะแว่ดล�อมเร��องสัารเคืม�, ภาว่ะแว่ดล�อม เร��องการที่+างานป็ระดาน+$า, การที่+างานเก��ยว่ก�บไฟฟKา, การที่+างานก�อสัร�างเก��ยว่ก�บล!ฟต1ขนสั�งว่�สัด&ช้��ว่คืราว่, การที่+างานก�อสัร�างเก��ยว่ก�บน��งร�าน, การที่+างานของล)กจ้�างซึ่#�งกฎหมายที่�$ง 8 ฉบ�บ ม�สัาระสั+าคื�ญเก��ยว่ก�บก. การจ้�ดให�ม�สัภาพที่��ป็ลอดภ�ยต�อการที่+างานของล)กจ้�าง โดยการป็Kองก�นม!ให�สัภาพของเคืร��องจ้�กร สัถ้านที่��ที่+างาน และสั!�งแว่ดล�อมในการที่+างานเป็�นอ�นตรายต�อล)กจ้�างข. การจ้�ดอ&ป็กรณิ1คื&�มคืรองคืว่ามป็ลอดภ�ยสั�ว่นบ&คืคืลให�ล)กจ้�างสัว่มใสั� เพ��อป็Kองก�นต�ว่ล)กจ้�างม!ให�ได�ร�บอ�นตรายจ้ากการที่+างาน

ตอนที่�� 5.1 เง!นที่ดแที่น

หล�กการ เม��อล)กจ้�างป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยเน��องจ้ากการที่+างานให�แก�นายจ้�าง ไม�ว่�านายจ้�างจ้ะม�สั�ว่นผ!ดหร�อไม� หร�อล)กจ้�างป็ระมาที่เล!นเล�อหร�อไม� เพ��อเป็�นการให�คืว่ามคื&�มคืรองแก�ล)กจ้�างในการที่+างาน นายจ้�างฝ่(ายเด�ยว่ม�หน�าที่��จ้�ายเง!นที่ดแที่นให�แก�ล)กจ้�าง โดยไม�ต�องพ!สั)จ้น1ว่�าเป็�นคืว่ามผ!ดของใคืร ซึ่#�งจ้+าก�ดลงแต�เฉพาะคืว่ามเสั�ยหายที่��ม�ผลกระที่บกระเที่�อนต�อรายได�และสัมรรถ้ภาพในการที่+างานของคืนงานเที่�าน�$น โดยย#ดถ้�อหล�กคืว่ามร�บผ!ดโดยป็ราศจ้ากคืว่ามผ!ด จ้#งได�ก+าหนดกฎหมายเง!นที่ดแที่นข#$นมา ใช้�หล�กคืว่ามร�บผ!ดโดยเคืร�งคืร�ด ยกเว่�นหล�กคืว่ามร�บผ!ดในที่างแพ�งเร��องละเม!ด ซึ่#�งคื+าน#งถ้#งเร��องจ้งใจ้หร�อป็ระมาที่เล!นเล�อเป็�นสั+าคื�ญ

ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1 เพ��อคื&�มคืรองแรงงานซึ่#�งเป็�นฝ่(ายเสั�ยเป็ร�ยบในการที่��จ้ะพ!สั)จ้น1ว่�าป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยจ้ากคืว่ามผ!ดใคืร และเพ��อเสัร!มป็ระโยช้น1ของอ&ตสัาหกรรม โดยก+าหนดหล�กเกณิฑ์1และว่!ธิ�การข#$น เพ��ออ+านว่ยคืว่ามสัะดว่ก ง�ายดาย รว่ดเร5ว่ ป็ระหย�ด และคืว่ามแน�นอนในจ้+านว่นคื�าที่ดแที่น

ขอบเขตการบ�งคื�บใช้�นายจ้�างและล)กจ้�างที่��จ้ะเก!ดสั!ที่ธิ!และหน�าที่��ตามกฎหมายเง!นที่ดแที่นน�$น จ้ะต�องป็รากฏิว่�าเป็�นนายจ้�างและล)กจ้�างในสัถ้านป็ระกอบการที่&กป็ระเภที่ก!จ้การ แม�ว่�าจ้ะม�ล)กจ้�างเพ�ยง 1 คืนก5ตาม ยกเว่�น (1) ราช้การสั�ว่นกลาง ราช้การสั�ว่นภ)ม!ภาคื และราช้การสั�ว่นที่�องถ้!�น

Page 26: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(2) ร�ฐว่!สัาหก!จ้ตามกฎหมายว่�าด�ว่ยพน�กงานร�ฐว่!สัาหก!จ้สั�มพ�นธิ1(3) นายจ้�างซึ่#�งป็ระกอบธิ&รก!จ้โรงเร�ยนเอกช้นตามกฎหมายว่�าด�ว่ยโรงเร�ยนเอกช้นเฉพาะในสั�ว่นที่��เก��ยว่ก�บคืร)หร�อคืร)ใหญ�(4) นายจ้�างซึ่#�งด+าเน!นก!จ้การที่��ม!ได�ม�ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1เพ��อแสัว่งหาก+าไรในที่างเศรษฐก!จ้(5) นายจ้�างอ��นตามที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง

คืว่ามหมาย สั!ที่ธิ!และเง��อนไขในการได�ร�บเง!นที่ดแที่น"เง!นที่ดแที่น" หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��จ้�ายเป็�น คื�าที่ดแที่น คื�าร�กษาพยาบาล คื�าฟF$ นฟ)สัมรรถ้ภาพในการที่+างาน และคื�าที่+าศพ

ล)กจ้�างหร�อผ)�ม�สั!ที่ธิ!ตามกฎหมายจ้ะม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่นภายใต�เง��อนไข 3

ป็ระการคื�อ"ป็ระสับอ�นตราย" หมายคืว่ามว่�า การที่��ล)กจ้�างได�ร�บอ�นตรายแก�กายหร�อผลกระที่บแก�จ้!ตใจ้ หร�อถ้#งแก�คืว่ามตายเน��องจ้ากการที่+างานหร�อป็Kองก�นร�กษาป็ระโยช้น1ให�แก�นายจ้�างหร�อตามคื+าสั��งของนายจ้�าง (เก!ดนอกสัถ้านที่��ที่+างาน นอกเว่ลาที่+างาน ก5ได�)"เจ้5บป็(ว่ย" หมายคืว่ามว่�า การที่��ล)กจ้�างเจ้5บป็(ว่ยหร�อถ้#งแก�คืว่ามตายด�ว่ยโรคืซึ่#�งเก!ดข#$นตามล�กษณิะหร�อสัภาพของงานหร�อเน��องจ้ากการที่+างาน"สั)ญหาย" หมายคืว่ามว่�า การที่��ล)กจ้�างหายไป็ในระหว่�างที่+างานหร�อป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งของนายจ้�างซึ่#�งม�เหต&อ�นคืว่รเช้��อว่�าล)กจ้�างถ้#งแก�คืว่ามตายเพราะป็ระสับเหต&อ�นตรายที่��เก!ดข#$นในระหว่�างที่+างานหร�อป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งของนายจ้�างน�$น รว่มตลอดถ้#งการที่��ล)กจ้�างหายไป็ในระหว่�างเด!นที่างโดยพาหนะที่างบก ที่างอากาศ หร�อที่างน+$า เพ��อไป็ที่+างานให�นายจ้�างซึ่#�งม�เหต&อ�นคืว่รเช้��อว่�าพาหนะน�$นได�ป็ระสับเหต&อ�นตรายและล)กจ้�างถ้#งแก�คืว่ามตาย ที่�$งน�$ เป็�นระยะเว่ลาไม�น�อยกว่�า 120 ว่�นน�บแต�ว่�นที่��เก!ดเหต&น�$น

ข�อยกเว่�นที่��นายจ้�างไม�ต�องร�บผ!ดช้อบจ้�ายเง!นที่ดแที่น(1) ล)กจ้�างเสัพของม#นเมาหร�อสั!�งเสัพต!ดอ��นจ้นไม�สัามารถ้คืรองสัต!ได�(2) ล)กจ้�างจ้งใจ้ให�ตนเองป็ระสับอ�นตราย หร�อยอมให�ผ)�อ��นที่+าให�ตนป็ระสับอ�นตราย

หน�าที่��ของนายจ้�าง

Page 27: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1) เม��อล)กจ้�างป็ระสับอ�นตราย หร�อเจ้5บป็(ว่ย หร�อสั)ญหาย นายจ้�างต�องแจ้�งเหต&ด�งกล�าว่ต�อ สันง.ป็ระก�นสั�งคืมแห�งที่�องที่��ที่��ล)กจ้�างที่+างานอย)� หร�อนายจ้�างม�ภ)ม!ล+าเนา ตามแบบที่��ก+าหนดไว่�ภายใน 15 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��นายจ้�างที่ราบ หร�อคืว่รจ้ะได�ที่ราบถ้#งการป็ระสับอ�นตราย เจ้5บป็(ว่ย หร�อสั)ญหาย2) เม��อล)กจ้�างป็ระสับอ�นตราย หร�อเจ้5บป็(ว่ย และจ้+าเป็�นต�องได�ร�บการฟF$ นฟ)สัมรรถ้ภาพในการที่+างาน นายจ้�างต�องจ้�ายคื�าฟF$ นฟ)สัมรรถ้ภาพในการที่+างานของล)กจ้�างตามคืว่ามจ้+าเป็�น ตามหล�กเกณิฑ์1 ว่!ธิ�การ และอ�ตราที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง3) เม��อล)กจ้�างป็ระสับอ�นตราย หร�อเจ้5บป็(ว่ยย�งไม�ถ้#งแก�คืว่ามตาย นายจ้�างต�องจ้�ดให�ล)กจ้�างได�ร�บการร�กษาพยาบาลที่�นที่�ตามคืว่ามเหมาะสัมแก�อ�นตรายหร�อคืว่ามเจ้5บป็(ว่ยน�$น และจ้�ายคื�าร�กษาพยาบาลล)กจ้�างด�งกล�าว่ เที่�าที่��จ้�ายจ้ร!งตามคืว่ามจ้+าเป็�นแต�ไม�เก!นอ�ตราที่��ก+าหนดในกฎกระที่รว่ง4) เม��อล)กจ้�างป็ระสับอ�นตราย หร�อเจ้5บป็(ว่ยจ้นถ้#งแก�คืว่ามตาย หร�อสั)ญหาย นายจ้�างต�องจ้�ายคื�าที่+าศพแก�ผ)�จ้�ดการศพของล)กจ้�างในจ้+านว่น 100 เที่�าของอ�ตราสั)งสั&ดของคื�าจ้�างข�$นต+�ารายว่�นแต�ถ้�าไม�ม�ผ)�จ้�ดการศพ นายจ้�างต�องจ้�ดการศพล)กจ้�างน�$นไป็พลางก�อน จ้นกว่�าจ้ะม�ผ)�ม�สั!ที่ธิ!ตามกฎหมาย (ที่ายาที่เง!นที่ดแที่นหร�อผ)�อย)�ในอ&ป็การะของล)กจ้�าง) มาขอเป็�นผ)�จ้�ดการศพ แต�นายจ้�างจ้ะใช้�คื�าที่+าศพเก!น 1 ใน 3

ของคื�าที่+าศพไม�ได� ถ้�าล)กจ้�างถ้#งแก�คืว่ามตายคืรบ 72 ช้ม แล�ว่ ไม�ม�ผ)�ม�สั!ที่ธิ!ฯ มาขอเป็�นผ)�จ้�ดการศพ นายจ้�างต�องจ้�ดการศพน�$นตามป็ระเพณิ�ที่างศาสันาของล)กจ้�าง หร�อตามป็ระเพณิ�ที่�องถ้!�น โดยคื+าน#งถ้#งฐานะที่างสั�งคืมของล)กจ้�าง ในการน�$ให�นายจ้�างใช้�คื�าที่+าศพที่��เหล�อได�

การจ้�ายคื�าที่ดแที่น"คื�าที่ดแที่น" หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��จ้�ายให�ล)กจ้�างหร�อผ)�ม�สั!ที่ธิ!ฯ สั+าหร�บการป็ระสับอ�นตราย หร�อเจ้5บป็(ว่ย หร�อ สั)ญหายของล)กจ้�าง เป็�นรายเด�อน โดยจ้�ายเที่�าก�บร�อยละ 60 ของคื�าจ้�างรายเด�อนด�งน�$(1) กรณิ�ที่��ล)กจ้�างไม�สัามารถ้ที่+างานต!ดต�อก�นได�เก!น 3 ว่�นไม�ว่�าล)กจ้�างจ้ะสั)ญเสั�ยอว่�ยว่ะตาม (2) ด�ว่ยหร�อไม�ก5ตาม โดยจ้�ายต�$งแต�ว่�นแรกที่��ล)กจ้�างไม�สัามารถ้ที่+างานได�ไป็จ้นตลอดระยะเว่ลาที่��ไม�สัามารถ้ที่+างานได� แต�ต�องไม�เก!น 1 ป็E(2) กรณิ�ที่��ล)กจ้�างต�องสั)ญเสั�ยอว่�ยว่ะบางสั�ว่นของร�างกาย โดยจ้�ายตาม

Page 28: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็ระเภที่ของการสั)ญเสั�ยอว่�ยว่ะและตามระยะเว่ลาที่��ก+าหนดไว่�แต�ไม�เก!น 10 ป็E เช้�น น!$ว่ก�อยขาดน!$ว่หน#�ง 6 เด�อน น!$ว่ห�ว่แม�ม�อขาดน!$ว่หน#�ง 3 ป็E 8 เด�อน ขาขาดข�างหน#�ง 6 ป็E 8 เด�อน แขนขาดข�างหน#�ง 10 ป็E เป็�นต�น(3) กรณิ�ที่��ล)กจ้�างที่&พพลภาพโดยจ้�ายตามป็ระเภที่ของการที่&พพลภาพและตามระยะเว่ลาที่��ก+าหนดไว่�แต�ไม�เก!น 15 ป็E เช้�น แขนที่�$ง 2 ข�างขาด ขาที่�$ง 2 ข�างขาด หร�อตาบอดที่�$ง 2 ข�างเป็�นต�น(4) กรณิ�ที่��ล)กจ้�างถ้#งแก�คืว่ามตายหร�อสั)ญหาย โดยจ้�ายม�ก+าหนด 8 ป็E

ผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น1) ในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ย และย�งไม�ถ้#งแก�คืว่ามตาย ล)กจ้�างผ)�น� $นเป็�นผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น2) ในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างป็ระสับอ�นตราย หร�อเจ้5บป็(ว่ยจ้นถ้#งแก�คืว่ามตาย หร�อสั)ญหาย ผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่นคื�อ ที่ายาที่เง!นที่ดแที่น หร�อผ)�อย)�ในอ&ป็การะของล)กจ้�าง ด�งน�$ก. ที่ายาที่เง!นที่ดแที่น ซึ่#�งได�แก� (1) บ!ดามารดา (2) สัาม�หร�อภรรยา (3)

บ&ตรม�อาย&ต+�ากว่�า 18 ป็E เว่�นแต�เม��อม�อาย&คืรบ 18 ป็Eและย�งศ#กษาอย)�ในระด�บที่��ไม�สั)งกว่�าป็ร!ญญาตร� ให�ได�ร�บสั�ว่นแบ�งต�อไป็ตลอดระยะเว่ลาที่��ศ#กษาอย)� (4)

บ&ตรม�อาย&ต� $งแต� 18 ป็Eและที่&พพลภาพหร�อจ้!ตฟN� นเฟFอนไม�สัมป็ระกอบซึ่#�งอย)�ในอ&ป็การะของล)กจ้�างก�อนล)กจ้�างถ้#งแก�คืว่ามตายหร�อสั)ญหาย (5) บ&ตรของล)กจ้�างซึ่#�งเก!ดภายใน 310 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ล)กจ้�างถ้#งแก�คืว่ามตาย หร�อว่�นที่��เก!ดเหต&สั)ญหาย ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่นน�บแต�ว่�นคืลอดข. ผ)�อย)�ในอ&ป็การะของล)กจ้�าง ในกรณิ�ที่��ไม�ม�ที่ายาที่เง!นที่ดแที่นด�งกล�าว่ นายจ้�างต�องจ้�ายเง!นที่ดแที่นแก�ผ)�ซึ่#�งอย)�ในอ&ป็การะของล)กจ้�างก�อนล)กจ้�างน�$นถ้#งแก�คืว่ามตายหร�อสั)ญหาย แต�ผ)�อย)�ในอ&ป็การะด�งกล�าว่จ้ะต�องได�ร�บคืว่ามเด�อดร�อน เพราะขาดอ&ป็การะจ้ากล)กจ้�างที่��ตายหร�อสั)ญหายให�ผ)�ม�สั!ที่ธิ!Gด�งกล�าว่ได�ร�บสั�ว่นแบ�งในเง!นที่ดแที่นเที่�าก�น ในกรณิ�ที่��สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่นสั!$นสั&ดลง เพราะผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บสั�ว่นแบ�งผ)�ใดตาย หร�อสัาม�หร�อภรรยาสัมรสัใหม� หร�อม!ได�สัมรสัแต�ม�พฤต!การณิ1แสัดงให�เห5นได�ว่�าอย)�ก!นฉ�นสัาม�หร�อภรรยาก�บช้ายหร�อหญ!งอ��น หร�อบ&ตรไม�ม�ล�กษณิะตามที่��กฎหมายก+าหนดไว่�อ�กต�อไป็ ให�น+าสั�ว่นแบ�งของผ)�หมดสั!ที่ธิ!เพราะเหต&ใดเหต&หน#�งด�งกล�าว่ไป็เฉล��ยให�แก�ผ)�ม�สั!ที่ธิ!อ��นต�อไป็การเร�ยกร�องหร�อการได�มาซึ่#�งสั!ที่ธิ!หร�อป็ระโยช้น1ตาม พรบ.เง!นที่ดแที่น

Page 29: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พ.ศ.2537 น�$ ไม�เป็�นการต�ดสั!ที่ธิ!หร�อป็ระโยช้น1ที่��ล)กจ้�างพ#งได�ตามกฎหมายอ��น

กองที่&นเง!นที่ดแที่นกองที่&นเง!นที่ดแที่นเป็�นล�กษณิะหน#�งของการป็ระก�นสั�งคืม แต�ม�ขอบเขตจ้+าก�ดเฉพาะในสั�งคืมของผ)�ใช้�แรงงานเที่�าน�$น ที่�$งน�$เพ��อเป็�นหล�กป็ระก�นแก�ล)กจ้�างว่�าจ้ะต�องได�ร�บเง!นที่ดแที่นอย�างแน�นอน เม��อป็ระสับอ�นตราย เจ้5บป็(ว่ย สั)ญหาย หร�อถ้#งแก�คืว่ามตาย อ�นเน��องมาจ้ากการที่+างาน หร�อเน��องมาจ้ากโรคืที่��เก!ดข#$นเก��ยว่เน��องก�บการที่+างานพ.ร.บ.เง!นที่ดแที่น พ.ศ.2537 ก+าหนดให�ม�กองที่&นเง!นที่ดแที่นข#$นเป็�นสั�ว่นหน#�งในสั+าน�กงานป็ระก�นสั�งคืม กระที่รว่งแรงงานและ สัว่�สัด!การสั�งคืม เพ��อเป็�นที่&นในการจ้�ายเง!นที่ดแที่นให�แก�ล)กจ้�างแที่นนายจ้�าง โดยนายจ้�างที่��ม�ล)กจ้�างต�$งแต� 10 คืนข#$นไป็ ต�องย��นแบบลงที่ะเบ�ยนจ้�ายเง!นสัมที่บพร�อมรายการแสัดงรายช้��อล)กจ้�าง และจ้�ายเง!นสัมที่บเข�ากองที่&นเง!นที่ดแที่นตามอ�ตราที่��ก+าหนดไว่�ตามป็ระเภที่ก!จ้การ แต�ไม�เก!นร�อยละ 5 ของคื�าจ้�างที่��นายจ้�างจ้�ายแต�ละป็E ซึ่#�งป็ระกาศกระที่รว่งแรงงานและสัว่�สัด!การสั�งคืม เร��องอ�ตราเง!นสัมที่บ อ�ตราเง!นฝ่าก ว่!ธิ�การป็ระเม!นและการเร�ยกเก5บเง!นสัมที่บ ลว่ 12 กย 2537 ก+าหนดไว่�ต� $งแต�ร�อยละ 0.2 ถ้#งร�อยละ 2 เช้�น ภ�ตตาคืาร 0.2

การผล!ตกระดาษ 0.9 การกล#งโลหะ 1.2 การเล��อยไม� 1.5 การก�อสัร�าง 2.0

เป็�นต�น

การย��นคื+าร�องเร�ยนเง!นที่ดแที่นเม��อล)กจ้�างป็ระสับอ�นตราย เจ้5บป็(ว่ย หร�อสั)ญหาย ให�ล)กจ้�างน�$น หร�อผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น ย��นคื+าร�องขอร�บเง!นที่ดแที่นต�อ สันง.ป็ระก�นสั�งคืมแห�งที่�องที่��ที่��ล)กจ้�างที่+างานอย)� หร�อที่��นายจ้�างม�ภ)ม!ล+าเนาตามแบบที่��ก+าหนดไว่�ภายในก+าหนด 180 ว่�น น�บแต�ว่�นเก!ดเหต&ด�งกล�าว่

การพ!จ้ารณิาคื+าร�องเม��อพน�กงานเจ้�าหน�าที่��ของ สันง.ป็ระก�นสั�งคืม ได�ร�บคื+าร�องขอร�บเง!นที่ดแที่น หร�อได�ร�บแจ้�งการป็ระสับอ�นตราย เจ้5บป็(ว่ย หร�อสั)ญหายจ้ากนายจ้�าง หร�อที่ราบว่�าม�เหต&ด�งกล�าว่ในที่างอ��น พน�กงานเจ้�าหน�าที่��จ้ะด+าเน!นการสัอบสัว่นและออกคื+าสั��งให�นายจ้�างจ้�ายเง!นที่ดแที่นแก�ล)กจ้�างหร�อผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น โดยก+าหนดจ้+านว่นเง!นที่ดแที่น และระยะเว่ลาที่��ต�องจ้�ายเง!นที่ดแที่น

Page 30: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พร�อมที่�$งสั��งให�นายจ้�างจ้�ายเง!นด�งกล�าว่ภายใน 7 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ที่ราบคื+าสั��ง โดยจ้�าย ณิ สัถ้านที่��ที่+างานของล)กจ้�าง หร�อสัถ้านที่��อ��นตามที่��นายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�างตกลงก�น หร�อที่�� สันง.ป็ระก�นสั�งคืม

การอ&ที่ธิรณิ1คื+าสั��ง คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของพน�กงานเจ้�าหน�าที่��นายจ้�าง ล)กจ้�าง หร�อผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น ที่��ไม�พอใจ้คื+าสั��งหร�อคื+าว่!น!จ้ฉ�ยของพน�กงานเจ้�าหน�าที่��ด�งกล�าว่ ม�สั!ที่ธิ!อ&ที่ธิรณิ1เป็�นหน�งสั�อต�อคืณิะกรรมการกองที่&นเง!นที่ดแที่นภายใน 30 ว่�น น�บแต�ว่�นร�บแจ้�งคื+าสั��งหร�อคื+าว่!น!จ้ฉ�ยซึ่#�งคืณิะกรรมการกองที่&นเง!นที่ดแที่นจ้ะพ!จ้ารณิาว่!น!จ้ฉ�ยอ&ที่ธิรณิ1 และแจ้�งคื+าว่!น!จ้ฉ�ยให�ผ)�อ&ที่ธิรณิ1ที่ราบต�อไป็

การน+าคืด�ไป็สั)�ศาลแรงงานผ)�อ&ที่ธิรณิ1ที่��ไม�พอใจ้คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของคืณิะกรรมการกองที่&นเง!นที่ดแที่น ม�สั!ที่ธิ!น+าคืด�ไป็สั)�ศาลแรงงานภายใน 30 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บแจ้�งคื+าว่!น!จ้ฉ�ย ถ้�าไม�น+าคืด�ไป็สั)�ศาลแรงงานภายในก+าหนดเว่ลาด�งกล�าว่ คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของคืณิะกรรมการถ้�อเป็�นที่��สั&ดในกรณิ�ที่��ผ)�ม�หน�าที่��ต�องจ้�ายเง!นที่ดแที่นตามคื+าว่!น!จ้ฉ�ยของคืณิะกรรมการกองที่&นเง!นที่ดแที่นเป็�นผ)�น+าคืด�ไป็สั)�ศาล ผ)�น� $นต�องว่างเง!นต�อศาลโดยคืรบถ้�ว่นตามจ้+านว่นที่��ถ้#งก+าหนดจ้�ายตามคื+าว่!น!จ้ฉ�ยของคืณิะกรรมการจ้#งจ้ะฟKองคืด�ได�

สัภาพบ�งคื�บและบที่ก+าหนดโที่ษนายจ้�างที่��ไม�จ้�ายเง!นสัมที่บภายในก+าหนดเว่ลาหร�อจ้�ายเง!นสัมที่บไม�คืรบจ้+านว่นตามที่��จ้ะต�องจ้�าย ต�องเสั�ยเง!นเพ!�มอ�กร�อยละ 3 ต�อเด�อน ของเง!นสัมที่บที่��จ้ะต�องจ้�าย และเลขาธิ!การสันง.ป็ระก�นสั�งคืม ม�อ+านาจ้ออกคื+าสั��งเป็�นหน�งสั�อให�ย#ด อาย�ด และขายที่อดตลาดที่ร�พย1สั!นของนายจ้�างที่��ไม�จ้�ายเง!นสัมที่บหร�อเง!นเพ!�ม หร�อน+าสั�งไม�คืรบจ้+านว่นได�นายจ้�างที่��ไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามหน�าที่��ที่��กฎหมายก+าหนด คื�อ ไม�จ้�ดให�ล)กจ้�างที่��ป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยได�ร�บการร�กษาพยาบาล(ม.13), ไม�จ้�ดการศพล)กจ้�างที่��ตายในกรณิ�ไม�ม�ผ)�จ้�ดการศพ(ม.17), ไม�ย��นแบบลงที่ะเบ�ยนจ้�ายเง!นสัมที่บฯ ต�อสันง.ป็ระก�นสั�งคืม(ม.44), หร�อไม�แจ้�งการป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยหร�อสั)ญหายต�อ สันง.ป็ระก�นสั�งคืม(ม.48),ต�องระว่างโที่ษจ้+าคื&กไม�เก!น 6

เด�อน หร�อป็ร�บไม�เก!น 10,000 บาที่ หร�อที่�$งจ้+าที่�$งป็ร�บ

Page 31: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

นายจ้�างที่��ไม�จ้�ายเง!นที่ดแที่นตามคื+าสั��งของพน�กงานเจ้�าหน�าที่�� ต�องระว่างโที่ษจ้+าคื&กไม�เก!น 1 ป็E หร�อป็ร�บไม�เก!น 20,000 บาที่ หร�อที่�$งจ้+าที่�$งป็ร�บบรรดาคืว่ามผ!ดตาม พ.ร.บ.เง!นที่ดแที่นน�$ ถ้�าเจ้�าพน�กงาน* เห5นว่�าผ)�กระที่+าคืว่ามผ!ดไม�คืว่รได�ร�บโที่ษจ้+าคื&ก หร�อไม�คืว่รถ้)กฟKองร�อง ก5ม�อ+านาจ้เป็ร�ยบเที่�ยบได�ในกรณิ�สัอบสัว่น ถ้�าพน�กงานสัอบสัว่นพบว่�าม�การกระที่+าคืว่ามผ!ดและบ&คืคืลน�$นย!นยอมให�เป็ร�ยบเที่�ยบ ให�พน�กงานสัอบสัว่นสั�งเร��องให�เลขาธิ!การสันง.ป็ระก�นสั�งคืม หร�อผ)�ว่�าราช้การจ้�งหว่�ด ซึ่#�งเป็�นเจ้�าพน�กงาน* แล�ว่แต�กรณิ�ภายใน 7 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��บ&คืคืลน�$นแสัดงคืว่ามย!นยอม การเป็ร�ยบเที่�ยบหร�อไม�น�$น อย)�ในด&ลยพ!น!จ้ของเจ้�าพน�กงาน* ด�งกล�าว่ ถ้�าเป็ร�ยบเที่�ยบต�องเป็ร�ยบเที่�ยบป็ร�บไม�น�อยกว่�าก#�งหน#�งของอ�ตราโที่ษที่��ก+าหนดไว่�สั+าหร�บคืว่ามผ!ดน�$น และเม��อช้+าระคื�าป็ร�บภายใน 30 ว่�นแล�ว่ให�ถ้�อว่�าคืด�เล!กก�น แต�ถ้�าผ)�กระที่+าคืว่ามผ!ดไม�ย!นยอมให�เป็ร�ยบเที่�ยบ หร�อย!นยอมแล�ว่แต�ไม�ช้+าระเง!นคื�าป็ร�บภายใน 30 ว่�น ให�ด+าเน!นคืด�ต�อไป็* เจ้�าพน�กงาน หมายถ้#ง 1) เลขาธิ!การสั+าน�กงานป็ระก�นสั�งคืม สั+าหร�บคืว่ามผ!ดที่��เก!ดข#$นใน กที่ม.

2) ผ)�ว่�าราช้การจ้�งหว่�ด สั+าหร�บคืว่ามผ!ดที่��เก!ดข#$นในจ้�งหว่�ดอ��น

ว่!ธิ�การที่ดแที่นการป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ย แบ�งออกได�เป็�น 3 ล�กษณิะคื�อ (1) ป็ระโยช้น1ที่ดแที่นในด�านการร�กษาพยาบาล ไม�ว่�าจ้ะเป็�นการจ้�ดให�ล)กจ้�างได�ร�บการร�กษาพยาบาลในสัถ้านพยาบาล หร�อการร�บผ!ดช้อบจ้�ายเง!นคื�าร�กษาพยาบาลให�แก�ล)กจ้�างตามที่��ล)กจ้�างได�จ้�ายไป็แล�ว่ (2) ป็ระโยช้น1ที่ดแที่นที่��เป็�นต�ว่เง!น สั+าหร�บการสั)ญเสั�ยที่��ล)กจ้�างได�ร�บตามป็ระเภที่และคืว่ามร�ายแรงของผลการป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยที่��เก!ดข#$น (3) การฟF$ นฟ)สัมรรถ้ภาพ ของล)กจ้�างที่��ป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยจ้นพ!การหร�อที่&พพลภาพให�กล�บด�ข#$น"การฟF$ นฟ)สัมรรถ้ภาพในการที่+างาน" หมายคืว่ามว่�า การจ้�ดให�ล)กจ้�างซึ่#�งป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยและสั)ญเสั�ยสัมรรถ้ภาพในการที่+างานได�ร�บการฟF$ นฟ)สัมรรถ้ภาพของร�างกายหร�อจ้!ตใจ้หร�อการฟF$ นฟ)อาช้�พ เพ��อให�สัามารถ้ป็ระกอบอาช้�พที่��เหมาะสัมตามสัภาพของร�างกาย

แหล�งที่��มาของเง!นที่&นเง!นที่ดแที่นม� 4 ที่างด�ว่ยก�นคื�อ

Page 32: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(1) เง!นสัมที่บจ้ากนายจ้�าง ซึ่#�งจ้�ดเป็�นรายได�หล�กของกองที่&น นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ายตามอ�ตราเง!นสัมที่บที่��กองที่&นป็ระเม!น โดยคื!ดอ�ตราสั)งต+�าแตกต�างก�นไป็ตามคืว่ามเสั��ยงภ�ยของป็ระเภที่ก!จ้การ"เง!นสัมที่บ" หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��นายจ้�างจ้�ายสัมที่บเข�ากองที่&นเง!นที่ดแที่นเพ��อใช้�เป็�นเง!นที่ดแที่นให�แก�ล)กจ้�าง (2) เง!นอ&ดหน&นจ้ากร�ฐบาล ได�จ้ากร�ฐจ้�ดสัรรให�แก�กองที่&นเป็�นคืร�$งคืราว่ตามคืว่ามจ้+าเป็�น(3) เง!นหร�อที่ร�พย1สั!นที่��ม�ผ)�อ&ที่!ศ หร�อบร!จ้าคืให� (4) รายได�อ��นๆ เช้�น ดอกผล, เง!นสั�ว่นลด, เง!นที่��ไม�ม�ผ)�ร �บ

การก+าหนดอ�ตราเง!นสัมที่บที่��นายจ้�างจ้ะต�องจ้�าย ม� 2 แบบคื�อ(1) อ�ตราเด�ยว่ (uniform rate) ไม�ว่�านายจ้�างจ้ะป็ระกอบก!จ้การอะไร เสั��ยงภ�ยมากน�อยเพ�ยงใด ก5จ้�ายเง!นสัมที่บในอ�ตราเด�ยว่ก�นตลอดหมด(2) หลายอ�ตรา (graduated rates) ก!จ้การหร�ออาช้�พใดที่��เสั��ยงภ�ยสั)งต�องจ้�ายเง!นสัมที่บในอ�ตราสั)งกว่�าก!จ้การหร�ออาช้�พที่��เสั��ยงภ�ยต+�ากว่�า จ้+าแนกได� 2 ว่!ธิ�คื�อ(ก) การจ้+าแนกตามอาช้�พ (ข) การจ้+าแนกตามก!จ้การ (ป็ระเที่ศไที่ยใช้�ว่!ธิ�น�$)อ�ตราเง!นสัมที่บหล�ก คื�อ อ�ตราเง!นสัมที่บที่��คื+านว่ณิตามป็ระเภที่คืว่ามเสั��ยงภ�ยของก!จ้การ และเร�ยกเก5บตามล�กษณิะงานของสัถ้านป็ระกอบการน�$นๆอ�ตราเง!นสัมที่บตามป็ระสับการณิ1 คื�อ อ�ตราเง!นสัมที่บที่��คื+านว่ณิจ้ากสัถ้!ต!หร�อป็ระสับการณิ1ตามคืว่ามสั)ญเสั�ยของนายจ้�างแต�ละราย จ้ะเร!�มใช้�อ�ตราเง!นสัมที่บน�$ต� $งแต�ป็Eที่�� 5 เป็�นต�นไป็ นายจ้�างจ้ะได�ลด/เพ!�มอ�ตราเง!นสัมที่บหล�กข#$นอย)�ก�บอ�ตราสั�ว่นการสั)ญเสั�ยโดยเฉล��ยของนายจ้�างน�$นเป็�นเว่ลา 3 ป็E

การด+าเน!นงานกองที่&นเง!นที่ดแที่นในป็ระเที่ศไที่ยก+าหนดรห�สัป็ระเภที่ก!จ้การของนายจ้�าง, การป็ระเม!นเง!นสัมที่บ, การเร�ยกเก5บเง!นสัมที่บ, คื+านว่ณิการจ้�ายเง!นสัมที่บเพ!�มหร�อจ้�ายเง!นคื�นแก�นายจ้�าง,

ร�บแจ้�งการป็ระสับอ�นตราย ร�บคื+าร�องเร�ยกเง!นที่ดแที่น สัอบสัว่นรว่บรว่มพยานหล�กฐานและพ!จ้ารณิาว่!น!จ้ฉ�ยเร��องเง!นที่ดแที่น, จ้�ายเง!นที่ดแที่นให�แก�ผ)�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น

หน�ว่ยงานที่��ที่+าหน�าที่��บร!หารงานเง!นที่ดแที่น"คืณิะกรรมการกองที่&นเง!นที่ดแที่น" ป็ระกอบด�ว่ยเลขาธิ!การสันง.ป็ระก�น

Page 33: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สั�งคืมเป็�นป็ระธิานกรรมการ และผ)�ที่รงคื&ณิว่&ฒ!ไม�เก!น 6 คืนก�บผ)�แที่นฝ่(ายนายจ้�างและผ)�แที่นฝ่(ายล)กจ้�างฝ่(ายละ 3 คืน ซึ่#�งร�ฐมนตร�แต�งต�$ง เป็�นกรรมการ และผ)�แที่นสันง.ป็ระก�นสั�งคืมเป็�นกรรมการและเลขาน&การการแต�งต�$งผ)�ที่รงคื&ณิว่&ฒ!ตามว่รรคืหน#�ง ให�ร�ฐมนตร�แต�งต�$งจ้ากผ)�ที่��ม�คืว่ามเช้��ยว่ช้าญในที่างแพที่ยศาสัตร1 น!ต!ศาสัตร1 เศรษฐศาสัตร1 การคืล�ง ป็ระก�นสั�งคืม หร�อป็ระก�นภ�ย

คืณิะกรรมการม�อ+านาจ้หน�าที่��ด�งต�อไป็น�$(1) เสันอคืว่ามเห5นต�อร�ฐมนตร�เก��ยว่ก�บนโยบายการบร!หารกองที่&นและการจ้�ายเง!นที่ดแที่น(2) พ!จ้ารณิาให�คืว่ามเห5นต�อร�ฐมนตร�ในการออกกฎกระที่รว่งและระเบ�ยบต�าง ๆ เพ��อด+าเน!นการตามพระราช้บ�ญญ�ต!น�$(3) ว่างระเบ�ยบโดยคืว่ามเห5นช้อบของกระที่รว่งแรงงานและสัว่�สัด!การสั�งคืมเก��ยว่ก�บการร�บเง!น การจ้�ายเง!น และการเก5บร�กษาเง!นกองที่&น(4) ว่างระเบ�ยบโดยคืว่ามเห5นช้อบของกระที่รว่งแรงงานและสัว่�สัด!การที่างสั�งคืมเก��ยว่ก�บการจ้�ดหาผลป็ระโยช้น1ของกองที่&น(5) พ!จ้ารณิาว่!น!จ้ฉ�ยอ&ที่ธิรณิ1ตามมาตรา 52

(6) ให�คื+าป็ร#กษาและแนะน+าแก�สันง.ป็ระก�นสั�งคืมในการด+าเน!นการตามพ.ร.บ.น�$(7) ป็ฏิ!บ�ต!การอ��นใดตามที่��พ.ร.บ.น�$ หร�อกฎหมายอ��นบ�ญญ�ต!ให�เป็�นอ+านาจ้หน�าที่��ของคืณิะกรรมการ หร�อตามที่��ร�ฐมนตร�มอบหมายในการป็ฏิ!บ�ต!หน�าที่��ข�างต�น คืณิะกรรมการอาจ้มอบหมายให�สันง.ป็ระก�นสั�งคืมเป็�นผ)�ป็ฏิ!บ�ต!ก5ได�กรรมการซึ่#�งร�ฐมนตร�แต�งต�$งให�อย)�ในต+าแหน�งคืราว่ละ 2 ป็E กรรมการซึ่#�งพ�นจ้ากต+าแหน�งอาจ้ได�ร�บแต�งต�$งอ�กได� แต�จ้ะแต�งต�$งต!ดต�อก�นเก!น 2 ว่าระไม�ได�นอกจ้ากการพ�นจ้ากต+าแหน�งตามว่าระข�างต�น กรรมการซึ่#�งร�ฐมนตร�แต�งต�$งพ�นจ้ากต+าแหน�งเม��อ ตาย, ลาออก, ร�ฐมนตร�ให�ออก, เป็�นบ&คืคืลล�มละลาย,

ว่!กลจ้ร!ตหร�อจ้!ตฟN� นเฟFอนไม�สัมป็ระกอบ, ได�ร�บโที่ษจ้+าคื&กโดยคื+าพ!พากษาถ้#งที่��สั&ดให�จ้+าคื&ก เว่�นแต�คืว่ามผ!ดลห&โที่ษหร�อกระที่+าโดยป็ระมาที่ในกรณิ�ที่��กรรมการซึ่#�งร�ฐมนตร�แต�งต�$งพ�นจ้ากต+าแหน�งก�อนว่าระ ให�ร�ฐมนตร�แต�งต�$งบ&คืคืลในป็ระเภที่เด�ยว่ก�น เป็�นกรรมการแที่น และให�ผ)�ได�ร�บแต�งต�$งอย)�ในต+าแหน�งเที่�าก�บว่าระที่��เหล�ออย)�ของกรรมการซึ่#�งตนแที่น

Page 34: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การป็ระช้&มของคืณิะกรรมการต�องม�กรรมการมาป็ระช้&มไม�น�อยกว่�าก#�งหน#�งของจ้+านว่นกรรมการที่�$งหมดจ้#งจ้ะเป็�นองคื1ป็ระช้&ม การว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดให�ถ้�อมต!เสั�ยงข�างมาก กรรมการคืนหน#�งม�เสั�ยงหน#�งในการลงคืะแนน ถ้�าคืะแนนเสั�ยงเที่�าก�น ให�ป็ระธิานในที่��ป็ระช้&มออกเสั�ยงเพ!�มข#$นอ�กเสั�ยงหน#�งเป็�นเสั�ยงช้�$ขาดในการป็ระช้&มของคืณิะกรรมการ ถ้�ากรรมการผ)�ใดม�สั�ว่นได�เสั�ยเป็�นการสั�ว่นต�ว่ในเร��องที่��พ!จ้ารณิา ผ)�น� $นไม�ม�สั!ที่ธิ!เข�าป็ระช้&มการพ!จ้ารณิาออกคื+าสั��งเง!นที่ดแที่นถ้�าป็รากฏิภายหล�งว่�าผลของการป็ระสับอ�นตราย หร�อการเจ้5บป็(ว่ยของล)กจ้�างเป็ล��ยนแป็ลงไป็ อ�นเป็�นเหต&ให�คื+าสั��งที่��เก��ยว่ก�บเง!นที่ดแที่นตามไม�เป็�นไป็ตามมาตรา 18 หร�อม�กรณิ�ตามมาตรา 19 ให�พน�กงานเจ้�าหน�าที่��ม�อ+านาจ้ออกคื+าสั��งให�นายจ้�างจ้�ายเง!นที่ดแที่นใหม�ได� คื+าสั��งใหม�ให�ม�ผลเฉพาะการจ้�ายเง!นที่ดแที่นในคืราว่ต�อไป็ในกรณิ�ที่��ข�อเที่5จ้จ้ร!งป็รากฏิข#$นในภายหล�งอ�นเป็�นเหต&ให�คื+าสั��งที่��เก��ยว่ก�บเง!นที่ดแที่น คืลาดเคืล��อนไป็ ให�พน�กงานเจ้�าหน�าที่��ม�อ+านาจ้ออกคื+าสั��งให�นายจ้�างจ้�ายเง!นที่ดแที่นใหม�ได�การอ&ที่ธิรณิ1คื+าสั��ง คื+าว่!น!จ้ฉ�ย หร�อการป็ระเม!นเง!นสัมที่บ หร�อการฟKองร�องคืด� ไม�เป็�นการที่&เลาการจ้�ายเง!นสัมที่บหร�อการจ้�ายเง!นที่ดแที่นตามคื+าสั��ง คื+าว่!น!จ้ฉ�ย หร�อการป็ระเม!นเง!นสัมที่บอาย&คืว่าม 10 ป็E ตามป็ระมว่ลกฎหมายแพ�งและพาณิ!ช้ย1 มาตรา 164

ตอนที่�� 6.1 การเล!กจ้�างที่��นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ย

ถ้�านายจ้�างได�จ้�างล)กจ้�างมาที่+างานตามสั�ญญาจ้�างโดยไม�ม�ก+าหนดระยะเว่ลาจ้�างแน�นอน เม��อล)กจ้�างม�ระยะเว่ลาการที่+างานต�$งแต� 120 ว่�นข#$นไป็ (การน�บระยะเว่ลาที่+างานของล)กจ้�าง ก+าหนดว่�าล)กจ้�างต�องที่+างานต!ดต�อก�น แต�ให�น+าเอาว่�นหย&ด ว่�นลา และว่�นที่��นายจ้�างสั��งให�หย&ดงานเพ��อป็ระโยช้น1ของนายจ้�างรว่มเข�าด�ว่ย) หากนายจ้�างเล!กจ้�างล)กจ้�างโดยล)กจ้�างไม�ได�กระที่+าคืว่ามผ!ดตามที่��กฎหมายบ�ญญ�ต!ไว่� นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ายเง!นช้ดเช้ยตามจ้+านว่นที่��กฎหมายก+าหนดไว่� โดยนายจ้�างจ้ะเป็ล��ยนแป็ลง แก�ไข หร�อยกเล!กคื�าช้ดเช้ยไม�ได�

ล)กจ้�างที่��ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บคื�าช้ดเช้ย”คื�าช้ดเช้ย หมายคืว่ามว่�า เง!นที่��นายจ้�างจ้�ายให�แก�ล)กจ้�างเม��อเล!กจ้�างนอก”

Page 35: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เหน�อจ้ากเง!นป็ระเภที่อ��นซึ่#�งนายจ้�างตกลงจ้�ายให�แก�ล)กจ้�าง

ล+าด�บที่�� อาย&งานของล)กจ้�างซึ่#�งที่+างานต!ดต�อก�นจ้นคืรบ คื�าช้ดเช้ยให�จ้�ายไม�น�อยกว่�าคื�าจ้�างอ�ตราสั&ดที่�าย1 120 ว่�น แต�ไม�คืรบ 1 ป็E 30 ว่�น (1 เด�อน)

2 1 ป็E แต�ไม�คืรบ 3 ป็E 90 ว่�น (3 เด�อน)

3 3 ป็E แต�ไม�คืรบ 6 ป็E 180 ว่�น (6 เด�อน)

4 6 ป็E แต�ไม�คืรบ 10 ป็E 240 ว่�น (6 เด�อน)

5 คืรบ 10 ป็Eข#$นไป็ 300 ว่�น (10 เด�อน)

สั�ญญาจ้�างที่��จ้ะต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ยเม��อเล!กจ้�าง(1) สั�ญญาจ้�างที่��ไม�ม�ก+าหนดเว่ลาการจ้�างแน�นอน ถ้�านายจ้�างเล!กจ้�างโดยที่��ล)กจ้�างไม�ได�กระที่+าคืว่ามผ!ดตามที่��กฎหมายบ�ญญ�ต!ไว่�(2) สั�ญญาจ้�างที่��ม�ก+าหนดเว่ลาการจ้�างแน�นอน ถ้�านายจ้�างเล!กจ้�างก�อนคืรบก+าหนดตามสั�ญญา**การจ้�างที่��ม�ก+าหนดเว่ลาแน�นอนจ้ะที่+าได�สั+าหร�บ 1.การจ้�างงานในโคืรงการเฉพาะที่��ม!ใช้�งานป็กต!ของธิ&รก!จ้ หร�อการคื�าของนายจ้�าง ซึ่#�งต�องม�ระยะเว่ลาเร!�มต�นและสั!$นสั&ดของงานที่��แน�นอนหร�อใน 2.งานอ�นม�ล�กษณิะเป็�นคืร�$งคืราว่ที่��ม�ก+าหนดการสั!$นสั&ด หร�อคืว่ามสั+าเร5จ้ของงาน หร�อใน 3.งานที่��เป็�นไป็ตามฤด)กาลและได�จ้�างในช้�ว่งเว่ลาของฤด)กาลน�$น, ซึ่#�งงานเหล�าน�$นจ้ะต�องแล�ว่เสัร5จ้ภายในเว่ลาไม�เก!น 2 ป็Eโดยนายจ้�างและล)กจ้�างได�ที่+าสั�ญญาเป็�นหน�งสั�อไว่�ต� $งแต�เม��อเร!�มจ้�าง (ที่+าสั�ญญาภายหล�งไม�ได�)

“การเล!กจ้�าง หมายคืว่ามว่�า การกระที่+าใดที่��นายจ้�างไม�ให�ล)กจ้�างที่+างานต�อไป็”

และไม�จ้�ายคื�าจ้�างให� ไม�ว่�าจ้ะเป็�นเพราะเหต&สั!$นสั&ดสั�ญญาจ้�างหร�อเหต&อ��นใด และหมายคืว่ามรว่มถ้#งกรณิ�ที่��ล)กจ้�างไม�ได�ที่+างานและไม�ได�ร�บคื�าจ้�างเพราะเหต&ที่��นายจ้�างไม�สัามารถ้ด+าเน!นก!จ้การต�อไป็ ด�งน�$น การเล!กจ้�างจ้#งแบ�งได�เป็�น 2 กรณิ� คื�อ1. กรณิ�นายจ้�างม�เจ้ตนาเล!กจ้�าง ซึ่#�งต�องพ!จ้ารณิาจ้ากพฤต!การณิ1ของนายจ้�างเป็�นสั+าคื�ญ บางคืนใช้�ว่!ธิ�การตรงไป็ตรงมาช้�ดแจ้�งเช้�น ไล�ออก ให�ออก ป็ลดออก แต�บางคืนพยายามเล��ยงกฎหมายเพ��อจ้ะเล!กจ้�างโดยไม�ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ย เช้�น กล��นแกล�งไม�ให�ล)กจ้�างที่+างานอย�างถ้าว่รหร�อม�เจ้ตนาไม�ให�ที่+างานอ�กต�อไป็ หร�อไม�จ้�ายคื�าจ้�างให�

Page 36: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2. กรณิ�เล!กจ้�างเพราะนายจ้�างไม�สัามารถ้ด+าเน!นก!จ้การต�อไป็ แม�จ้ะป็ระสับเหต&ใดๆ ที่+าให�ไม�สัามารถ้ด+าเน!นก!จ้การต�อไป็ได� เม��อไม�จ้�างล)กจ้�างต�อไป็ นายจ้�างก5ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ยให�ล)กจ้�างด�ว่ย

ตอนที่�� 6.2 การคื+านว่ณิคื�าช้ดเช้ย

หล�กเกณิฑ์1การเล!กจ้�างเพ��อป็ร�บป็ร&งหน�ว่ยงาน1. เล!กจ้�างเพราะเหต&ที่��นายจ้�างป็ร�บป็ร&งหน�ว่ยงานไม�ว่�าจ้ะเป็�นกระบว่นการผล!ต การจ้+าหน�าย การบร!การ2. ป็ร�บป็ร&งโดยการน+าเคืร��องจ้�กรมาใช้� หร�อเป็ล��ยนแป็ลงเคืร��องจ้�กร หร�อเที่คืโนโลย�3. การลดจ้+านว่นล)กจ้�างลงน�$นเป็�นเหต&มาจ้ากการน+าเคืร��องจ้�กรหร�อเที่คืโนโลย�มาใช้�

ถ้�าการเล!กจ้�างใดเข�าหล�กเกณิฑ์1 3 ป็ระการข�างต�น นายจ้�างก5ม�หน�าที่�� 2

ป็ระการคื�อ1. ต�องแจ้�งการเล!กจ้�างต�อพน�กงานตรว่จ้แรงงานและล)กจ้�างที่��จ้ะเล!กจ้�างโดยม�รายละเอ�ยดคื�อ ว่�นที่��จ้ะเล!กจ้�าง เหต&ผลของการเล!กจ้�าง และช้��อล)กจ้�างที่��จ้ะเล!กจ้�าง และข�อสั+าคื�ญต�องแจ้�งให�ที่ราบล�ว่งหน�าไม�น�อยกว่�า 60 ว่�นก�อนว่�นที่��จ้ะเล!กจ้�าง ถ้�านายจ้�างไม�แจ้�งล�ว่งหน�าหร�อแจ้�งล�ว่งหน�าน�อยกว่�า 60 ว่�น นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ยแที่นการบอกกล�าว่ล�ว่งหน�าด�งกล�าว่เที่�าก�บคื�าจ้�างอ�ตราสั&ดที่�าย 60 ว่�น หร�อในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างร�บคื�าจ้�างตามผลงานโดยคื+านว่ณิเป็�นหน�ว่ย ก5ให�จ้�ายเที่�าก�บคื�าจ้�างของการที่+างานงาน 60 ว่�นสั&ดที่�าย และเพ��อไม�ให�เป็�นการเพ!�มภาระแก�นายจ้�างมากเก!นไป็ กฎหมายจ้#งก+าหนดว่�า ในกรณิ�ที่��นายจ้�างต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ยแที่นการบอกกล�าว่แล�ว่ นายจ้�างก5ไม�ต�องจ้�ายสั!นจ้�างแที่นการบอกกล�าว่ล�ว่งหน�าตาม ป็.พ.พ. มาตรา 582 อ�ก2. ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ยพ!เศษเพ!�มข#$นจ้ากคื�าช้ดเช้ยในกรณิ�เล!กจ้�างธิรรมดา ซึ่#�งม�หล�กเกณิฑ์1ด�งน�$2.1 ล)กจ้�างน�$นต�องที่+างานต!ดต�อก�นคืรบ 6 ป็Eข#$นไป็ โดยรว่มว่�นหย&ด ว่�นลา และว่�นที่��นายจ้�างสั��งให�หย&ดงานเพ��อป็ระโยช้น1ของนายจ้�าง2.2 การคื+านว่ณิคื�าช้ดเช้ยให�นายจ้�างจ้�ายคื�าช้ดเช้ยพ!เศษเฉพาะจ้+านว่นป็Eที่��เก!น 6 ป็Eข#$นไป็เที่�าน�$น เช้�น ล)กจ้�างม�อาย&การที่+างาน 8 ป็E ล)กจ้�างจ้ะม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บคื�าช้ดเช้ยพ!เศษเพ�ยง 2 ป็E

Page 37: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

2.3 อ�ตราคื�าช้ดเช้ย ให�นายจ้�างจ้�ายคื�าช้ดเช้ยไม�น�อยกว่�าคื�าจ้�างอ�ตราสั&ดที่�าย 15 ว่�น ต�อการที่+างานคืรบ 1 ป็E หร�อไม�น�อยกว่�าคื�าจ้�างของการที่+างาน 15

ว่�นสั&ดที่�ายต�อการที่+างานคืรบ 1 ป็E สั+าหร�บล)กจ้�างซึ่#�งได�ร�บคื�าจ้�างตามผลงานโดยคื+านว่ณิเป็�นหน�ว่ย แต�คื�าช้ดเช้ยพ!เศษที่�$งหมดเม��อรว่มก�นต�องไม�เก!นคื�าจ้�างอ�ตราสั&ดที่�าย 360 ว่�น**การคื+านว่ณิคื�าช้ดเช้ยพ!เศษ เศษของระยะเว่ลาที่+างานที่��มากกว่�า 180 ว่�น ให�น�บเป็�นการที่+างานคืรบ 1 ป็Eว่!ธิ�การคื+านว่ณิเง!นคื�าช้ดเช้ยที่��นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ายให�ล)กจ้�าง จ้+านว่นมากน�อยเพ�ยงใดข#$นอย)�ก�บ (๑) ระยะเว่ลาการที่+างาน และ (๒) คื�าจ้�างอ�ตราสั&ดที่�ายของล)กจ้�างเป็�นเกณิฑ์1รายเด�อน ถ้�อว่�าเด�อนหน#�งม� 30 ว่�น / รายช้��ว่โมง น+าช้��ว่โมงที่+างานต�อว่�นไป็คื)ณิ ก5จ้ะได�อ�ตราคื�าจ้�างรายว่�นล�กษณิะพ!เศษของคื�าช้ดเช้ย คื�อ เง!นคื�าช้ดเช้ยเป็�นเง!นที่��นายจ้�างจ้ะต�องจ้�ายตาม กม.คื&�มคืรองแรงงาน จ้#งไม�อาจ้จ้ะเป็ล��ยนแป็ลงหร�อยกเล!กได� (แต�อาจ้จ้ะก+าหนดให�ผลป็ระโยช้น1สั)งกว่�ากฎหมายก+าหนดแก�ล)กจ้�างได�)ก. อ�ตราคื�าช้ดเช้ยตามกฎหมายเป็�นอ�ตราข�$นต+�าข. คื�าช้ดเช้ยเป็�นกฎหมายเก��ยว่ก�บคืว่ามสังบเร�ยบร�อย (หากผ!ดจ้าก ก. และ ข. จ้ะถ้�อเป็�น โมฆะ“ ”)

ตอนที่�� 6.3 การกระที่+าคืว่ามผ!ดของล)กจ้�างที่��เป็�นเหต&ให�ถ้)กเล!กจ้�างโดยไม�ได�ร�บคื�าช้ดเช้ย

การกระที่+าคืว่ามผ!ดตามที่��กฎหมายคื&�มคืรองแรงงานบ�ญญ�ต!ไว่�แม�ล)กจ้�างได�ที่+างานจ้นม�ระยะเว่ลาการที่+างานเข�าเกณิฑ์1ที่��จ้ะได�ร�บคื�าช้ดเช้ยเม��อถ้)กเล!กจ้�างก5ตาม แต�นายจ้�างไม�ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ยให�แก�ล)กจ้�าง ซึ่#�งเล!กจ้�างในกรณิ�หน#�งกรณิ�ใดด�งต�อไป็น�$(1) ที่&จ้ร!ตต�อหน�าที่��หร�อกระที่+าคืว่ามผ!ดอาญาโดยเจ้ตนาแก�นายจ้�าง(2) จ้งใจ้ที่+าให�นายจ้�างได�ร�บคืว่ามเสั�ยหาย(3) ป็ระมาที่เล!นเล�อเป็�นเหต&ให�นายจ้�างได�ร�บคืว่ามเสั�ยหายอย�างร�ายแรง(4) ฝ่(าฝ่Fนข�อบ�งคื�บเก��ยว่ก�บการที่+างานหร�อระเบ�ยบหร�อคื+าสั��งของนายจ้�างอ�นช้อบด�ว่ยกฎหมายและเป็�นธิรรม และนายจ้�างได�ต�กเต�อนเป็�นหน�งสั�อแล�ว่ หน�งสั�อเต�อนให�ม�ผลบ�งคื�บได�ไม�เก!น 1 ป็Eน�บแต�ว่�นที่��ล)กจ้�างได�กระที่+าผ!ด เว่�นแต�กรณิ�ที่��ร �ายแรงนายจ้�างไม�จ้+าเป็�นต�องต�กเต�อน

Page 38: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(5) ละที่!$งหน�าที่��เป็�นเว่ลา 3 ว่�นที่+างานต!ดต�อก�นไม�ว่�าจ้ะม�ว่�นหย&ดคื��นหร�อไม�ก5ตามโดยไม�ม�เหต&อ�นสัมคืว่ร(6) ได�ร�บโที่ษจ้+าคื&กตามคื+าพ!พากษาถ้#งที่��สั&ดให�จ้+าคื&ก เว่�นแต�เป็�นโที่ษสั+าหร�บคืว่ามผ!ดที่��ได�กระที่+าโดยป็ระมาที่หร�อคืว่ามผ!ดลห&โที่ษ การกระที่+าคืว่ามผ!ดโดยฝ่(าฝ่Fนข�อบ�งคื�บ ระเบ�ยบการที่+างาน หร�อคื+าสั��งอ�นช้อบด�ว่ยกฎหมายของนายจ้�างกม.คื&�มคืรองแรงงานได�ให�สั!ที่ธิ!แก�นายจ้�างที่��จ้ะเล!กจ้�างได�โดยไม�ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ย ถ้�าล)กจ้�างฝ่(าฝ่Fนข�อบ�งคื�บ ระเบ�ยบการที่+างานหร�อคื+าสั��งอ�นช้อบด�ว่ยกฎหมายของนายจ้�างในกรณิ�ร�ายแรง หร�อแม�ไม�ใช้�กรณิ�ร�ายแรง นายจ้�างก5เล!กจ้�างได� ถ้�าเคืยต�กเต�อนเป็�นหน�งสั�อมาก�อน

หล�กที่��ว่ไป็เก��ยว่ก�บข�อบ�งคื�บ ระเบ�ยบเก��ยว่ก�บการที่+างานหร�อคื+าสั��งของนายจ้�าง“ข�อบ�งคื�บ หมายถ้#ง ข�อบ�งคื�บที่��นายจ้�างได�ก+าหนดข#$นสั+าหร�บใช้�บ�งคื�บใน”

สัถ้านที่��ที่+างาน“ระเบ�ยบเก��ยว่ก�บการที่+างาน หมายถ้#ง ระเบ�ยบที่��นายจ้�างได�ก+าหนดออกมา”

เป็�นลายล�กษณิ1อ�กษร ซึ่#�งม�คืว่ามหมายเช้�นเด�ยว่ก�บข�อบ�งคื�บ และย�งหมายคืว่ามรว่มถ้#ง ระเบ�ยบเก��ยว่ก�บการที่+างานโดยที่��ว่ไป็ที่��เป็�นคืว่ามร�บผ!ดช้อบเก��ยว่ก�บการที่+างานในหน�าที่��การที่+างานของแต�ละคืน“คื+าสั��งของนายจ้�าง หมายถ้#ง คื+าสั��งของนายจ้�างที่��สั� �งให�ล)กจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ตาม”

เก��ยว่ก�บหน�าที่��การงาน อาจ้เป็�นในล�กษณิะถ้าว่ร หร�อเป็�นคืร�$งคืราว่ก5ได�การฝ่(าฝ่Fนข�อบ�งคื�บหร�อระเบ�ยบเก��ยว่ก�บการที่+างานหร�อคื+าสั��งอ�นช้อบด�ว่ยกฎหมายของนายจ้�าง นายจ้�างม�อ+านาจ้ในการก+าหนดโที่ษและม�อ+านาจ้ลงโที่ษ

นายจ้�างก+าหนดโที่ษไว่�อย�างไร ก5ต�องลงโที่ษตามข�อบ�งคื�บน�$น และจ้ะก+าหนดโที่ษให�หน�กกว่�าโที่ษในกฎหมายไม�ได� แต�อาจ้จ้ะก+าหนดโที่ษให�เบากว่�าได�การฝ่(าฝ่Fนที่��เป็�นกรณิ�ร�ายแรงก�บกรณิ�ไม�ร�ายแรง - ผลของการฝ่(าฝ่Fน “ข�อบ�งคื�บ ของนายจ้�างไม�ม�ผลใช้�บ�งคื�บเป็�นกรณิ�ร�ายแรงเสัมอไป็ การ”

ฝ่(าฝ่Fนใดจ้ะม�ผลเป็�นคืว่ามผ!ดร�ายแรงหร�อไม�ก5ได� ข#$นอย)�ก�บว่�าการกระที่+าน�$นข�ดต�อกฎหมายหร�อไม� ก�บ ด&ลยพ!น!จ้ของศาล“ ”

การฝ่(าฝ่Fนกรณิ�ร�ายแรง นายจ้�างเล!กได�ที่�นที่� โดยไม�ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ย–

(1) การฝ่(าฝ่Fนที่��ก�อหร�ออาจ้จ้ะก�อให�เก!ดคืว่ามเสั�ยหายแก�นายจ้�างร�ายแรง

Page 39: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(2) การฝ่(าฝ่Fนที่��ผ!ดกฎหมายอาญาอย)�ในต�ว่(3) การฝ่(าฝ่Fนที่��เป็�นป็ฏิ!ป็Nกษ1ต�อก!จ้การของนายจ้�าง(4) การฝ่(าฝ่Fนที่��เป็�นการที่&จ้ร!ตการฝ่(าฝ่Fนกรณิ�ไม�ร�ายแรง ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ย ถ้�าเล!กจ้�าง–

คื+าต�กเต�อนของนายจ้�างน�$น จ้ะต�องป็ฏิ!บ�ต!ให�ถ้)กต�องตามกฎหมาย และออกโดย นายจ้�างหร�อผ)�ที่��ได�ร�บมอบอ+านาจ้จ้ากนายจ้�างซึ่#�งอาจ้จ้ะก+าหนดไว่�ในข�อบ�งคื�บหร�อคื+าสั��ง จ้#งจ้ะม�ผลใช้�บ�งคื�บได�ล�กษณิะของคื+าต�กเต�อน(1) ต�องที่+าเป็�นหน�งสั�อ(2) ต�องระบ&เจ้าะจ้งต�ว่ล)กจ้�างที่��ถ้)กต�กเต�อน(3) ต�องระบ&การกระที่+าคืว่ามผ!ดของล)กจ้�างที่��ถ้)กต�กเต�อน(4) ต�องม�ข�อคืว่ามห�ามกระที่+าผ!ดอ�ก ม!ฉะน�$นจ้ะต�องถ้)กลงโที่ษ(5) ต�องม�ผลบ�งคื�บไม�เก!น 1 ป็E (น�บจ้ากว่�นที่��ล)กจ้�างได�ร�บที่ราบหน�งสั�อเต�อนน�$น)

ว่!ธิ�แจ้�งคื+าต�กเต�อน(1) แจ้�งให�ล)กจ้�างที่ราบคื+าต�กเต�อน และมอบคื+าต�กเต�อนให�ล)กจ้�างร�บไป็โดยม�การเซึ่5นร�บไว่�เป็�นหล�กฐาน(2) สั�งที่างไป็รษณิ�ย1ตอบร�บไป็ย�งภ)ม!ล+าเนาของล)กจ้�างที่��ถ้)กต�กเต�อน(3) อ�านคื+าต�กเต�อนให�ล)กจ้�างฟNง ถ้�าไม�ยอมร�บไป็ก5ไม�เป็�นไร แต�ถ้�อว่�าได�ต�กเต�อนโดยช้อบแล�ว่(4) ป็Qดป็ระกาศคื+าต�กเต�อนโดยเป็Qดเผยไว่�ในที่��ที่+างานของล)กจ้�างที่��ถ้)กต�กเต�อนเป็�นเว่ลานานพอสัมคืว่รที่��จ้ะให�โอกาสัแก�ล)กจ้�างได�ที่ราบคื+าต�กเต�อนน�$นการลงโที่ษภายหล�งที่��ม�คื+าต�กเต�อน เม��อล)กจ้�างกระที่+าคืว่ามผ!ดและเคืยถ้)กต�กเต�อนเป็�นหน�งสั�อแล�ว่ ต�อมาล)กจ้�างกระที่+าคืว่ามผ!ดซึ่+$าคื+าต�กเต�อน ภายในเว่ลาไม�เก!น 1 ป็Eน�บแต�ว่�นที่��ล)กจ้�างได�กระที่+าผ!ดคืร�$งแรก นายจ้�างอาจ้จ้ะเล!กจ้�างโดยไม�จ้�ายคื�าช้ดเช้ยได�

ตอนที่�� 7.1 องคื1กรฝ่(ายนายจ้�างและองคื1กรฝ่(ายล)กจ้�างโดยที่��ว่ไป็

Page 40: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ว่!ว่�ฒนาการขององคื1กรฝ่(ายนายจ้�างและองคื1กรฝ่(ายล)กจ้�าง การรว่มต�ว่เป็�นองคื1กรที่างด�านแรงงานสั�มพ�นธิ1น�$น เก!ดข#$นจ้ากฝ่(ายล)กจ้�างเพ��อป็ระโยช้น1ในการสัร�างอ+านาจ้ในการต�อรองก�บนายจ้�างในเร��องต�างๆ เก��ยว่ก�บการจ้�างงาน แนว่คื!ดในเร��องการรว่มต�ว่เป็�นองคื1กรของล)กจ้�างเป็�นที่��ยอมร�บก�นในสั�งคืมนานาป็ระเที่ศ (การรว่มต�ว่คืร�$งแรกเก!ดจ้ากพว่กช้�างอาช้�พ)

ที่ฤษฎ�สัหภาพแรงงาน (๑) เป็�นองคื1กรอ�นถ้าว่ร (๒) เก!ดข#$นจ้ากคืว่ามป็ระสังคื1ของฝ่(ายล)กจ้�างด�ว่ยคืว่ามสัม�คืรใจ้ (๓) เพ��อคื&�มคืรองการม�งานที่+า (๕) เพ��อขจ้�ดคืว่ามไม�เป็�นธิรรมในการบร!หารงานบ&คืคืลของนายจ้�าง (๔) เพ��อต�อรองให�เก!ดข�อตกลงในเร��องคื�าจ้�างและสัว่�สัด!การที่��เหมาะสัม(๖) เพ��อให�เก!ดคืว่ามเป็�นป็ระช้าธิ!ป็ไตยในอ&ตสัาหกรรม (๗) เพ��อเป็�นแหล�งรว่มคืว่ามคื!ดและม�สั�ว่นร�ว่มในการพ�ฒนาสั�งคืมป็ระเภที่ของสัหภาพแรงงาน แบ�งเป็�น 4 ป็ระเภที่ใหญ�ๆ ได�แก� (1) สัหภาพแรงงานช้�างฝ่Eม�อหร�อผ)�ป็ระกอบว่!ช้าช้�พเฉพาะสัาขา (4)

สัหภาพแรงงานที่��ว่ไป็(2) สัหภาพแรงงานเฉพาะโรงงานหร�อเฉพาะสัถ้านป็ระกอบการ (3) สัหภาพแรงงานตามก!จ้การอ&ตสัาหกรรม ---–> ไที่ยเราม�แบบ (2), (3)

สัหภาพแรงงานต�องม�ข�อบ�งคื�บหร�อธิรรมน)ญเป็�นหล�กในการบร!หาร โดยม�คืณิะกรรมการและเจ้�าหน�าที่��บร!หารสัหภาพแรงงาน ด+าเน!นการบร!หารตามข�อบ�งคื�บและมต!ที่��ป็ระช้&มใหญ�สัมาช้!กสัหภาพฯรายได�จ้าก คื�าสัม�คืร และ คื�าบ+าร&ง(สั+าคื�ญที่��สั&ด), รายจ้�ายที่��สั+าคื�ญคื�อ คื�าใช้�จ้�ายในการบร!หาร, คื�าใช้�จ้�ายในการจ้�ดสัว่�สัด!การ และเง!นกองที่&นในการน�ดหย&ดงาน (บางแห�งอาจ้ม�คื�าฝ่Aกอบรมสัมาช้!ก)

สัหภาพแรงงานอาจ้รว่มต�ว่ก�นเป็�นองคื1กรหร�อเป็�นสัมาช้!กองคื1กรระด�บสั)งเพ��อป็ระโยช้น1ในการสัร�างอ+านาจ้ต�อรอง สั�งเสัร!มคืว่ามร�ว่มม�อก�นระหว่�างสัหภาพแรงงานด�ว่ยก�น และสัร�างคืว่ามเป็�นป็Aกแผ�นของฝ่(ายล)กจ้�าง ซึ่#�งจ้ะม�ผลต�อการยอมร�บของสัถ้าบ�นอ��นๆ ด�ว่ย องคื1กรน�$อาจ้เร�ยกว่�า สัหพ�นธิ1 สัมาพ�นธิ1 หร�อสัภาองคื1การ ซึ่#�งม�ที่�$งในระด�บที่�องถ้!�น ระด�บช้าต! และระด�บนานาช้าต!

ตอนที่�� 7.2 องคื1กรฝ่(ายนายจ้�างและองคื1กรฝ่(ายล)กจ้�างตามกฎหมาย

Page 41: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

แรงงานสั�มพ�นธิ1

ว่!ว่�ฒนาการขององคื1กรฝ่(ายนายจ้�างและองคื1กรฝ่(ายล)กจ้�าง : องคื1กรด�งกล�าว่น�$ต�องม�ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1ที่างด�านแรงงานสั�มพ�นธิ1เที่�าน�$น ต�องจ้ดที่ะเบ�ยน ต�องม�ข�อบ�งคื�บซึ่#�งได�ร�บคืว่ามเห5นช้อบจ้ากเจ้�าหน�าที่��ของร�ฐตามกฎหมาย ต�องม�คืณิะกรรมการซึ่#�งม�คื&ณิสัมบ�ต!คืรบถ้�ว่นเป็�นผ)�บร!หาร และเจ้�าหน�าที่��ของร�ฐตามกฎหมายม�อ+านาจ้เข�า...**คื&มด)แล ตลอดจ้นม�อ+านาจ้ในการสั��งให�คืณิะกรรมการออกจ้ากต+าแหน�ง หร�อสั��งเล!กองคื1กรเช้�นว่�าน�$นได�

องคื1กรฝ่(ายนายจ้�างตามพ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ.2518 ม� 3 ระด�บ ม�ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1ต�างก�นด�งน�$1) สัมาคืมนายจ้�าง เพ��อแสัว่งหาและคื&�มคืรองป็ระโยช้น1เก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างและสั�งเสัร!มคืว่ามสั�มพ�นธิ1อ�นด�ระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�าง และระหว่�างนายจ้�างด�ว่ยก�น2) สัหพ�นธิ1นายจ้�าง เพ��อสั�งเสัร!มคืว่ามสั�มพ�นธิ1อ�นด�ระหว่�างสัมาคืมนายจ้�าง และคื&�มคืรองผลป็ระโยช้น1ของสัมาคืมนายจ้�างและนายจ้�างเที่�าน�$น3) สัภาองคื1การนายจ้�าง เพ��อสั�งเสัร!มการศ#กษาและสั�งเสัร!มการแรงงานสั�มพ�นธิ1เที่�าน�$นองคื1กรฝ่(ายล)กจ้�างตามพ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ.2518 ม� 3 ระด�บ คื�อ สัหภาพแรงงาน, สัหพ�นธิ1แรงงาน และ สัภาองคื1การล)กจ้�าง (ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1เหม�อนฝ่(ายนายจ้�างที่&กป็ระการ)

สัหภาพแรงงานสัมาช้!กของสัหภาพแรงงานจ้ะต�องเป็�นล)กจ้�างของนายจ้�างคืนเด�ยว่ก�น หร�อ เป็�นล)กจ้�างซึ่#�งที่+างานในก!จ้การป็ระเภที่เด�ยว่ก�นก�บผ)�ขอจ้ดที่ะเบ�ยน, ม�อาย&คืรบ 15 ป็Eบร!บ)รณิ1แล�ว่, เป็�นล)กจ้�างช้�$นเด�ยว่ก�บผ)�ขอจ้ดที่ะเบ�ยน (ล)กจ้�างช้�$นผ)�บ�งคื�บบ�ญช้า และ ล)กจ้�างช้�$นธิรรมดา), จ้�ดต�$งโดยล)กจ้�างที่��ม�คื&ณิสัมบ�ต!คืรบถ้�ว่นอย�างน�อย 10 คืน เป็�นผ)�เร!�มก�อการ ย��นคื+าขอจ้ดที่ะเบ�ยน โดยม�ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1ที่��ไม�ข�ดต�อคืว่ามสังบเร�ยบร�อยของป็ระช้าช้นกรรมการสัหภาพแรงงานม�สั!ที่ธิ!ลานายจ้�างไป็เพ��อ (1) ด+าเน!นก!จ้การสัหภาพแรงงานซึ่#�งตนเป็�นกรรมการอย)� ในฐานะผ)�แที่นล)กจ้�างในการเจ้รจ้าไกล�เกล��ย และการช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน (2) ร�ว่มป็ระช้&มตามที่��ที่างราช้การก+าหนด (ที่��ก+าหนดสั!ที่ธิ!ลาด�งกล�าว่ เพราะ

Page 42: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กรรมการสัหภาพแรงงานต�องมาจ้ากล)กจ้�างเที่�าน�$น)

คืว่ามคื&�มก�นเม��อสัหภาพแรงงานป็ฏิ!บ�ต!การด�งต�อไป็น�$ เพ��อป็ระโยช้น1ของสัมาช้!กอ�นม!ใช้�เป็�นก!จ้การเก��ยว่ก�บการเม�องให�ล)กจ้�าง สัหภาพแรงงาน กรรมการ อน&กรรมการ และเจ้�าหน�าที่��ของสัหภาพแรงงาน ได�ร�บยกเว่�นไม�ต�องถ้)กกล�าว่หา หร�อฟKองร�องที่างอาญาหร�อที่างแพ�ง(1) เข�าร�ว่มเจ้รจ้าที่+าคืว่ามตกลงก�บนายจ้�าง สัมาคืมนายจ้�าง ล)กจ้�าง สัหภาพแรงงานอ��น สัหพ�นธิ1นายจ้�าง หร�อสัหพ�นธิ1แรงงาน เพ��อเร�ยกร�องสั!ที่ธิ!หร�อป็ระโยช้น1ที่��สัมาช้!กสัมคืว่รได�ร�บ(2) น�ดหย&ดงาน หร�อช้�ว่ยเหล�อ ช้�กช้ว่น หร�อสัน�บสัน&นให�สัมาช้!กน�ดหย&ดงาน(3) ช้�$แจ้งหร�อโฆษณิาข�อเที่5จ้จ้ร!งเก��ยว่ก�บข�อพ!พาที่แรงงาน (บางคืร�$งอาจ้จ้ะต�องที่+าต�อสัาธิาณิช้น)

(4) จ้�ดให�ม�การช้&มน&มหร�อเข�าร�ว่มโดยสังบในการน�ดหย&ดงานล)กจ้�าง 10 คืน --> สัหภาพแรงงาน 2 แห�ง --> สัหพ�นธิ1แรงงาน 15 แห�ง --> สัภาองคื1การล)กจ้�างนายจ้�าง 3 ราย --> สัมาคืมนายจ้�าง 2 แห�ง --> สัหพ�นธิ1นายจ้�าง 5 แห�ง --> สัภาองคื1การล)กจ้�าง

คืณิะกรรมการล)กจ้�างพ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ.2518 ก+าหนดให�สัถ้านป็ระกอบการที่��ม�ล)กจ้�างต�$งแต� 50 คืนข#$นไป็ อาจ้จ้�ดต�$งคืณิะกรรมการล)กจ้�างเพ��อเข�าร�ว่มป็ร#กษาหาร�อก�บนายจ้�างอย�างน�อย 3 เด�อนต�อ 1 คืร�$ง หร�อเม��อกรรมการล)กจ้�างเก!นคืร#�งหร�อที่�$งหมดร�องขอให�ม�การป็ระช้&มหาร�อในเร��องการจ้�ดสัว่�สัด!การ ก+าหนดข�อบ�งคื�บในการที่+างาน พ!จ้ารณิาคื+าร�องที่&กข1 และหาที่างป็รองดอง ตลอดจ้นระง�บข�อข�ดแย�งในสัถ้านป็ระกอบก!จ้การ ที่�$งน�$ คืณิะกรรมการล)กจ้�าง ล)กจ้�าง หร�อสัหภาพแรงงานม�สั!ที่ธิ!ร�องขอให�ศาลแรงงานพ!จ้ารณิาว่!น!จ้ฉ�ย หากเห5นว่�าไม�ได�ร�บคืว่ามเป็�นธิรรมหร�อได�ร�บคืว่ามเด�อดร�อนเก!นสัมคืว่รจ้ากนายจ้�าง (จ้+านว่นล)กจ้�างในสัถ้านป็ระกอบการ 50 - 100 คืน ม�คืณิะกรรมการล)กจ้�างได� 5 คืน)

กรรมการล)กจ้�างน�$นจ้ะได�ร�บการคื&�มก�นจ้ากกฎหมายม!ให�ถ้)กกล��นแกล�งด�ว่ย คื�อ ห�ามนายจ้�าง เล!กจ้�าง ลดคื�าจ้�าง ลงโที่ษ ข�ดขว่างการป็ฏิ!บ�ต!หน�าที่��ของกรรมการล)กจ้�าง หร�อ กระที่+าการใดๆ อ�นอาจ้เป็�นผลให�กรรมการล)กจ้�างไม�

Page 43: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สัามารถ้ที่นที่+างานอย)�ต�อไป็ได� เว่�นแต�จ้ะต�องได�ร�บอน&ญาตจ้ากศาลแรงงานก�อน (ล)กจ้�างเก!นคืร#�งของจ้+านว่นล)กจ้�างที่�$งหมดสัามารถ้ม�มต!ให�กรรมการฯพ�นจ้ากต+าแหน�งได�)ในกรณิ�ที่��กรรมการล)กจ้�างผ)�ใดหร�อคืณิะกรรมการล)กจ้�างไม�ป็ฏิ!บ�ต!หน�าที่��ของตนโดยสั&จ้ร!ต หร�อกระที่+าการอ�นไม�สัมคืว่รอ�นเป็�นภ�ยต�อคืว่ามสังบเร�ยบร�อยของป็ระช้าช้น หร�อเป็Qดเผยคืว่ามล�บของนายจ้�างเก��ยว่ก�บการป็ระกอบก!จ้การโดยไม�ม�เหต&อ�นสัมคืว่ร นายจ้�างม�สั!ที่ธิ!ร�องขอให�ศาลแรงงาน ม�คื+าสั��งให�กรรมการล)กจ้�างผ)�น� $นหร�อกรรมการล)กจ้�างที่�$งคืณิะพ�นจ้ากต+าแหน�งได�ถ้�าล)กจ้�างในสัถ้านป็ระกอบก!จ้การน�$นเก!น 1 ใน 5 ของจ้+านว่นล)กจ้�างที่�$งหมดเป็�นสัมาช้!กสัหภาพแรงงาน สัหภาพฯ ม�อ+านาจ้แต�งต�$งกรรมการล)กจ้�างในจ้+านว่นที่��มากกว่�ากรรมการอ��นที่��ม!ได�เป็�นสัมาช้!กของสัหภาพฯ 1 คืน แต�ถ้�าล)กจ้�างในสัถ้านป็ระกอบก!จ้การน�$นเก!น 50% ของจ้+านว่นล)กจ้�างที่�$งหมดเป็�นสัมาช้!กของสัหภาพฯ สัหภาพฯ อาจ้ะแต�งต�$งกรรมการล)กจ้�างที่�$งคืณิะได�ผ)�เร!�มก�อการ 10 คืนเข�าช้��อก�น แล�ว่แจ้�งเป็�นหน�งสั�อให�นายจ้�างหร�อพน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงาน ที่ราบก�อนถ้#งว่�นเล�อกต�$งไม�น�อยกว่�า 15 ว่�นและแต�งต�$งล)กจ้�างที่��ไม�ป็ระสังคื1จ้ะลงสัม�คืรร�บเล�อกต�$งเป็�นกรรมการล)กจ้�างจ้+านว่น 5 คืนเป็�นกรรมการด+าเน!นการเล�อกต�$ง

ตอนที่�� 8.1 การย��นข�อเร�ยกร�อง

“สัภาพการจ้�าง หมายคืว่ามถ้#ง เง��อนไขการจ้�างหร�อการที่+างาน ก+าหนดว่�น”

และเว่ลาที่+างาน คื�าจ้�าง สัว่�สัด!การ การเล!กจ้�าง หร�อป็ระโยช้น1อ��นของนายจ้�างหร�อล)กจ้�างอ�นเก��ยว่ก�บการจ้�างหร�อการที่+างาน,

การย��นเร��องราว่ร�องที่&กข1ของล)กจ้�าง การแก�ไขเพ!�มเต!มหร�อการต�ออาย&ข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง (เง��อนไขหร�อป็ระโยช้น1เก��ยว่ก�บการจ้�างหร�อการที่+างานระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง)

“ข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง หมายคืว่ามว่�า ข�อตกลงระหว่�าง นายจ้�าง”

ก�บล)กจ้�าง หร�อระหว่�างนายจ้�างหร�อสัมาคืมนายจ้�างก�บสัหภาพแรงงานเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง (เร!�มใช้�คื+าน�$คืร�$งแรกใน พ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ. 2518)ข�อตกลงฯ ม�ผลใช้�บ�งคื�บภายในระยะเว่ลาที่��นายจ้�างและล)กจ้�างตกลงก�น แต�ห�ามเก!น 3 ป็E แต�ถ้�าไม�ม�การตกลงระยะเว่ลาก�นไว่�ก�อน ให�ถ้�อว่�าข�อตกลงน�$นม�

Page 44: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ผลใช้�บ�งคื�บ 1 ป็E และถ้�าระยะเว่ลาสั!$นสั&ดลง แล�ว่ไม�ม�การเจ้รจ้าตกลงก�นใหม� ให�ถ้�อว่�าข�อตกลงน�$น ม�ผลใช้�บ�งคื�บต�อไป็อ�กคืราว่ละ 1 ป็Eถ้#งแม�ล)กจ้�างจ้ะม�สั!ที่ธิ!ย��นข�อเร�ยกร�องได�ตามหล�กเกณิฑ์1 แต�กฎหมายได�ก+าหนดข�อห�ามโดยเด5ดขาดม!ให�ฝ่(ายล)กจ้�างย��นข�อเร�ยกร�องต�อฝ่(ายนายจ้�างเฉพาะในเร��องขอให� เพ!�มคื�าจ้�าง ในขณิะที่��ป็ระเที่ศป็ระสับป็Nญหาที่าง“ ”

เศรษฐก!จ้อย�างร�ายแรงและได�ม�การป็ระกาศห�ามข#$นราคืาสั!นคื�าและบร!การ เว่�นแต�จ้ะเป็�นการเล��อนอ�ตราคื�าจ้�างป็ระจ้+าป็E หร�อเน��องจ้ากล)กจ้�างเป็ล��ยนแป็ลงหน�าที่��การงาน การย��นข�อเร�ยกร�องจ้ะต�องเป็�นเร��องที่��เก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างเที่�าน�$น และเป็�นสั!ที่ธิ!ของที่�$ง 2 ฝ่(าย (นายจ้�าง, สัมาคืมนายจ้�าง, ล)กจ้�าง, สัหภาพแรงงาน)

โดยต�องที่+าข�อเร�ยกร�องเป็�นหน�งสั�อย��นต�ออ�กฝ่(ายหน#�ง, และคืว่รกระที่+าก�อนข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างเด!มสั!$นสั&ดลงไม�เก!น 50 ว่�นในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างเป็�นผ)�ย��นข�อเร�ยกร�อง ต�องม�รายช้��อและลายม�อช้��อของล)กจ้�างซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องน�$น ไม�น�อยกว่�า 15% ของล)กจ้�างที่�$งหมดซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องน�$นในกรณิ�ที่��ล)กจ้�างให�สัหภาพแรงงานซึ่#�งล)กจ้�างเป็�นสัมาช้!กเป็�นผ)�ย��นข�อเร�ยกร�องแที่น สัหภาพแรงงานน�$นจ้ะต�องม�สัมาช้!กซึ่#�งเป็�นล)กจ้�างของนายจ้�างน�$นไม�น�อยกว่�า 20% ของล)กจ้�างที่�$งหมดที่��ม�สั!ที่ธิ!เป็�นสัมาช้!กสัหภาพแรงงานในระด�บน�$นๆ, จ้+านว่นร�อยละของล)กจ้�างเป็�นองคื1ป็ระกอบที่��สั+าคื�ญ ต�องม�จ้+านว่นตามเกณิฑ์1คืรบอย)�ตลอดเว่ลาจ้นกว่�าจ้ะตกลงก�นได� จ้นถ้#งที่+าข�อตกลงฯ เป็�นที่��เร�ยบร�อยแล�ว่เม��อแจ้�งข�อเร�ยกร�องแล�ว่ ที่�$งสัองฝ่(ายต�องเร!�มเจ้รจ้าต�อรองก�นภายใน 3 ว่�นน�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บข�อเร�ยก ร�อง โดยแต�ละฝ่(ายต�$งผ)�แที่นผ)�เข�าร�ว่มในการเจ้รจ้า 1 ได�ฝ่(ายละไม�เก!น 7 คืน และอาจ้ต�$งที่��ป็ร#กษา 2 ได�ฝ่(ายละไม�เก!น 2 คืน (ที่��ป็ร#กษา 2 เป็�นบ&คืคืลภายนอกได� ไม�จ้+าเป็�นต�องเป็�นล)กจ้�างที่��เก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องน�$น)

ผ)�เข�าร�ว่มในการเจ้รจ้า 1 ต�องม�คื&ณิสัมบ�ต!ด�งน�$1. นายจ้�าง กรรมการ ผ)�ถ้�อห&�น ผ)�เป็�นห&�นสั�ว่น ล)กจ้�างป็ระจ้+า, กรรมการของสัมาคืมนายจ้�าง/สัหพ�นธิ1นายจ้�าง ที่��นายจ้�างเป็�นสัมาช้!ก 2. ล)กจ้�าง, กรรมการของสัหภาพแรงงาน/สัหพ�นธิ1แรงงาน ที่��ล)กจ้�างซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องเป็�นสัมาช้!กถ้�านายจ้�างเป็�นฝ่(ายร�บ ผ)�เข�าร�ว่มในการเจ้รจ้าจ้ะเป็�นใคืร-ก��คืนก5ได�, ในสั�ว่น

Page 45: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ของล)กจ้�างที่�$งร�บ/ย��นใช้�เกณิฑ์1ข�างต�นหมด

ตอนที่�� 8.2 การเจ้รจ้าต�อรอง

การเจ้รจ้าต�อรอง คื�อ กระบว่นการเจ้รจ้าร�ว่มก�นของฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�าง เพ��อก+าหนดหร�อเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง โดยผ�านข�$นตอนและว่!ธิ�การที่��ถ้)กต�องตามกฎหมาย ด�ว่ยคืว่ามม&�งหมายที่��จ้ะให�ตกลงก�นได�การเจ้รจ้าต�อรองม�ล�กษณิะเป็�นการสั��อคืว่ามหมายในที่างป็ระน�ป็ระนอมระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�างเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง และป็Nญหาในการป็ฏิ!บ�ต!งาน การเจ้รจ้าต�อรองม�คืว่ามสั+าคื�ญคื�อที่+าให�นายจ้�างและล)กจ้�างต�างได�ร�บที่ราบถ้#งคืว่ามต�องการและเหต&ผลของอ�กฝ่(ายหน#�งและสัามารถ้ลดคืว่ามข�ดแย�งที่างแรงงานระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�างได�การเจ้รจ้าต�อรองแบ�งได�เป็�น 3 ระด�บคื�อ : ระด�บโรงงานหร�อระด�บที่�องถ้!�น (ม�ผลก�บแผนกหร�อฝ่(ายในโรงงานน�$นๆ เที่�าน�$น), ระด�บสั+าน�กงานใหญ� (ม�ผลก�บโรงงานของบร!ษ�ที่ในเคืร�องหร�อสัาขาต�างๆ ที่&กสัาขาพร�อมก�น), ระด�บช้าต! (ม�ผลก�บที่&กโรงงานของอ&ตสัาหกรรมป็ระเภที่น�$นๆ ที่��ว่ป็ระเที่ศ)

การเจ้รจ้าต�อรองม� 7 ข�$นตอน ด�งน�$ :1. ม�การจ้�ดต�$งองคื1กรที่��ม�อ+านาจ้เต5มของฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�าง 2. คื�ดเล�อกต�ว่แที่นเพ��อเข�าร�ว่มเจ้รจ้าต�อรองที่��ม�คืว่ามร) � คืว่ามสัามารถ้และป็ระสับการณิ1ในการเจ้รจ้าด�3. ก+าหนดข�อเร�ยกร�องที่��พ!จ้ารณิาแล�ว่ว่�าอย)�ในว่!สั�ยที่��ฝ่(ายตรงข�ามจ้ะยอมให�ได� 4. ย��นข�อเร�ยกร�องตามก+าหนดและว่!ธิ�การที่��กฎหมายก+าหนด 5. เตร�ยมข�อม)ลในการเจ้รจ้าต�อรอง 6. ม�เที่คืน!คืในการเจ้รจ้าต�อรอง 7. ถ้�าตกลงก�นได�หร�อตกลงก�นไม�ได� จ้ะต�องร) �ว่�าฝ่(ายตนจ้ะต�องที่+าอย�างไร และจ้ะม�ผลที่างกฎหมายอย�างไรเหต&ผลในการป็ระกาศใช้� พ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 2518 คื�อ เพ��อก+าหนด“

หล�กเกณิฑ์1เก��ยว่ก�บการย��นข�อเร�ยกร�องและการระง�บข�อพ!พาที่แรงงานให�เหมาะสัมและสัมบ)รณิ1ย!�งข#$น ให�นายจ้�างจ้�ดต�$งสัมาคืมนายจ้�าง และล)กจ้�างจ้�ดต�$งสัหภาพแรงงาน เพ��อแสัว่งหาและคื&�มคืรองป็ระโยช้น1เก��ยว่ก�บการจ้�าง การจ้�ดสัว่�สัด!การและสั�งเสัร!มคืว่ามสั�มพ�นธิ1อ�นด�ระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง ตลอด

Page 46: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

จ้นให�ล)กจ้�างจ้�ดต�$งคืณิะกรรมการล)กจ้�าง เป็�นองคื1กรในการหาร�อในก!จ้การต�างๆ ก�บนายจ้�าง เพ��อให�เก!ดคืว่ามเข�าใจ้ซึ่#�งก�นและก�น และหาที่างป็รองดองให�การที่+างานร�ว่มก�นระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�างม�ผลด�ย!�งข#$น”

สั!ที่ธิ!ที่��จ้ะได�ร�บคืว่ามคื&�มคืรอง เพ��อให�ล)กจ้�างและสัหภาพแรงงานสัามารถ้ใช้�สั!ที่ธิ!ในการเจ้รจ้าต�อรองได�อย�างเต5มที่�� พรบ.น�$จ้#งได�บ�ญญ�ต!ไว่�ว่�า ห�ามม!ให�“

นายจ้�างเล!กจ้�างหร�อโยกย�ายหน�าที่��การงานของล)กจ้�าง ผ)�แที่นล)กจ้�าง กรรมการ อน&กรรมการหร�อสัมาช้!กสัหภาพแรงงาน หร�อ กรรมการหร�ออน&กรรมการสัหพ�นธิ1แรงงาน ซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�อง เว่�นแต�บ&คืคืลด�งกล�าว่ ที่&จ้ร!ตต�อหน�าที่��......(คืว่ามผ!ดที่��เล!กจ้�างโดยไม�ต�องจ้�ายคื�าช้ดเช้ย) และห�ามม!ให�ฝ่(ายล)กจ้�างก�อเหต&น�ดหย&ดงาน ”

ตามพ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ.2518 ก+าหนดข�$นตอนในการเจ้รจ้าต�อรองไว่� ด�งน�$1. เม��อฝ่(ายหน#�งแจ้�งข�อเร�ยกร�องเป็�นหน�งสั�อ ก5ถ้�อว่�าอ�กฝ่(ายหน#�งได�ร�บข�อเร�ยกร�องแล�ว่ (ว่�นแจ้�ง/ว่�นร�บข�อเร�ยกร�อง ม�กจ้ะเป็�นว่�นเด�ยว่ก�น)

2. เม��อร�บข�อเร�ยกร�องแล�ว่ ฝ่(ายที่��ร �บข�อเร�ยกร�องต�องแจ้�งช้��อผ)�เข�าร�ว่มในการเจ้รจ้าของฝ่(ายตนให�ฝ่(ายแจ้�งข�อเร�ยกร�องที่ราบโดยเร5ว่3. เม��อแจ้�งช้��อผ)�เข�าร�ว่มในการเจ้รจ้าให�ฝ่(ายร�บข�อเร�ยกร�องที่ราบแล�ว่ กฎหมายก+าหนดให�ที่�$งสัองฝ่(ายเร!�มเจ้รจ้าก�นภายใน 3 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บข�อเร�ยกร�อง (น�บที่&กว่�นโดยไม�คื+าน#งว่�าว่�นน�$นจ้ะเป็�นว่�นหย&ดหร�อไม�)4. ต�องเจ้รจ้าก�นในเร��องที่��เป็�นป็Nญหาเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างหร�อเป็�นป็Nญหาในการที่+างานระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�างเที่�าน�$น และข�อเร�ยกร�องต�องไม�ข�ดต�อกฎหมาย ตลอดจ้นม�จ้รรยาบรรณิในการเจ้รจ้าต�อรองก�น5. ถ้�าตกลงก�นได� ที่�$งสัองฝ่(ายต�องที่+าข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างไว่�เป็�นหน�งสั�อ ลงลายม�อช้��อผ)�แที่นที่�$งสัองฝ่(าย และให�นายจ้�างป็ระกาศข�อตกลงน�$นไว่�โดยเป็Qดเผยในสัถ้านที่��ที่��ล)กจ้�างที่+างานอย)�อย�างน�อย 30 ว่�น โดยเร!�มป็ระกาศภายใน 3 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ตกลงก�น และให�นายจ้�างน+าข�อตกลงด�งกล�าว่มาจ้ดที่ะเบ�ยนภายใน 15 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ตกลงก�น6. ถ้�าไม�ม�การเจ้รจ้าก�น หร�อม�การเจ้รจ้าแต�ตกลงก�นไม�ได� ให�ถ้�อว่�าม�ข�อพ!พาที่แรงงานเก!ดข#$น ให�ฝ่(ายแจ้�งข�อเร�ยกร�อง แจ้�งเป็�นหน�งสั�อให�พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานที่ราบภายใน 24 ช้��ว่โมง น�บแต�เว่ลาที่��พ�นก+าหนด 3 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บข�อเร�ยกร�องหร�อน�บแต�เว่ลาที่��ตกลงก�นไม�ได� และ

Page 47: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานจ้ะต�องไกล�เกล��ยให�ตกลงก�นได�ภายใน 5

ว่�น ถ้�าย�งตกลงก�นไม�ได�อ�ก ก5จ้ะกลายเป็�นข�อพ!พาที่แรงงานที่��ตกลงก�นไม�ได�เก!ดข#$นแล�ว่

จ้าก พิ�ษณุโลก (210.246.158.1) ว่�นที่�� 19/10/2549 8:17:44  

ตอบ No. 1 

จ้าก พ!ษณิ&โลก ว่�นที่�� 19/10/2549 8:18:29

ตอนที่�� 9.1 ข�อพ!พาที่แรงงาน

“ข�อพ!พาที่แรงงาน หมายคืว่ามว่�า ข�อข�ดแย�งระหว่�าง”

นายจ้�างก�บล)กจ้�างเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง ข�อพ!พาที่แรงงานที่��ว่ไป็ เก!ดข#$นจ้ากคืว่ามข�ดแย�งก�นในเร��องที่��เก��ยว่ก�บสั!ที่ธิ!หร�อผลป็ระโยช้น1ระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง หร�อองคื1กรของแต�ละฝ่(าย แบ�งเป็�น 2 ป็ระเภที่ใหญ�ๆ คื�อ1. ข�อพ!พาที่แรงงานเก��ยว่ก�บสั!ที่ธิ! เช้�น ข�อพ!พาที่แรงงานอ�นเก!ดจ้ากข�ออ�างที่��ว่�า นายจ้�างไม�ยอมจ้�ายคื�าล�ว่งเว่ลาให�แก�ล)กจ้�างตาม กฎหมายคื&�มคืรองแรงงาน หร�อ สั�ญญาจ้�างแรงงาน 2. ข�อพ!พาที่แรงงานเก��ยว่ก�บผลป็ระโยช้น1 เช้�น ข�อพ!พาที่แรงงานอ�นเก!ดจ้ากการที่��ล)กจ้�างย��นข�อเร�ยกร�องให�นายจ้�างจ้�ดสัว่�สัด!การในเร��องต�างๆ และนายจ้�างไม�ยอมให�ตามที่��เร�ยกร�อง

ข�อพ!พาที่แรงงานตามกฎหมายว่�าด�ว่ยแรงงานสั�มพ�นธิ1 เก!ดจ้าก 2 กรณิ�คื�อ(1) กรณิ�ที่��ไม�ม�การเจ้รจ้าก�นภายใน 3 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บข�อเร�ยกร�อง หร�อ(2) กรณิ�ที่��ม�การเจ้รจ้าก�นแล�ว่ แต�คื)�กรณิ�ตกลงก�นไม�ได�ไม�ว่�าด�ว่ยเหต&ใดๆข�อแตกต�างที่��สั+าคื�ญคื�อ ข�อพ!พาที่เก��ยว่ก�บสั!ที่ธิ! อาศ�ยม)ลฐานจ้ากการไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามกฎหมายหร�อสั�ญญา แต�ข�อพ!พาที่เก��ยว่ก�บผลป็ระโยช้น1 อาศ�ยม)ลฐานมาจ้ากมาจ้ากคืว่ามต�องการของฝ่(ายหน#�งและอ�กฝ่(ายหน#�งให�ไม�ได� ***ศาลแรงงานไที่ยม�อ+านาจ้พ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�เฉพาะ ข�อพ!พาที่ฯเก��ยว่ก�บ สั!ที่ธิ! เที่�าน�$น ***สั�ว่นข�อพ!พาที่แรงงานตามกฎหมายแรงงานสั�มพ�นธิ1 จ้ะ

Page 48: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เป็�นข�อพ!พาที่ฯเก��ยว่ก�บ ผลป็ระโยช้น1 เที่�าน�$น

ตอนที่�� 9.2 ว่!ธิ�การระง�บข�อพ!พาที่แรงงาน

การระง�บข�อพ!พาที่แรงงานที่��ใช้�ก�นในที่างสัากลน�$น ม�อย)�หลายว่!ธิ�คื�อ การป็ระช้&มหาข�อย&ต! การคื�นหาและแสัดงข�อเที่5จ้จ้ร!ง การไกล�เกล��ย การช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน ที่�$งโดยสัม�คืรใจ้และโดยบ�งคื�บ การเสันอข�อพ!พาที่แรงงานต�อศาล การป็Qดงานและการน�ดหย&ดงาน

การระง�บข�อพ!พาที่แรงงานตามกฎหมายแรงงานสั�มพ�นธิ1ของไที่ยม�อย)� 2 ว่!ธิ�คื�อ 1. การไกล�เกล��ย คื�อ โดยพน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานซึ่#�งเป็�นเจ้�าหน�าที่��ของร�ฐ เป็�นคืนกลางเข�าช้�ว่ยเหล�อแนะน+าช้�กจ้)งให�ที่�$งสัองฝ่(ายตกลงก�น ภายในระยะเว่ลา 5 ว่�น 2. การช้�$ขาด คื�อ การมอบข�อพ!พาที่แรงงานให�บ&คืคืลหร�อคืณิะบ&คืคืลที่��ก+าหนดไว่�เป็�นผ)�ต�ดสั!นช้�$ขาด และคื)�กรณิ�ต�องป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าช้�$ขาดน�$น (เป็�นที่��สั&ด) ม� 2 ว่!ธิ�คื�อ โดยสัม�คืรใจ้ และ โดยบ�งคื�บ

การช้�$ขาดโดยบ�งคื�บ(1) ในกรณิ�ที่��เป็�นก!จ้การสั+าคื�ญ ได�แก� บร!การสัาธิารณิะอ�นจ้+าเป็�น, ร�ฐว่!สัาหก!จ้(2) ในกรณิ�ที่��เป็�นก!จ้การธิรรมดา แต�ข�อพ!พาที่น�$นอาจ้ม�ผลกระที่บกระเที่�อนต�อป็ระเที่ศหร�อป็ระช้าช้น, กรณิ�ที่��ม�การป็ระกาศกฎอ�ยการศ#กหร�อป็ระกาศสัถ้านการณิ1ฉ&กเฉ!น หร�อม�ป็Nญหาเศรษฐก!จ้อย�างร�ายแรง, กรณิ�ที่��การป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงานอาจ้ม�ผลร�ายแรงก!จ้การสั+าคื�ญอ�นอาจ้ม�ผลกระที่บกระเที่�อนต�อสัาธิารณิช้น เม��อม�ข�อพ!พาที่แรงงานที่��ตกลงก�นไม�ได� พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานจ้ะสั�งข�อพ!พาที่แรงงานน�$นให�คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1พ!จ้ารณิาว่!น!จ้ฉ�ย และแจ้�งให�ที่�$งสัองฝ่(ายที่ราบภายใน 30 ว่�น ฝ่(ายที่��ไม�เห5นด�ว่ยอาจ้อ&ที่ธิรณิ1ต�อร�ฐมนตร�ฯ ได�

Page 49: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ภายใน 7 ว่�น ร�ฐมนตร�ฯ จ้ะว่!น!จ้ฉ�ยอ&ที่ธิรณิ1ภายใน 10 ว่�น ข�อพ!พาที่แรงงานเป็�นอ�นย&ต! ที่�$งสัองฝ่(ายต�องป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าว่!น!จ้ฉ�ยอ&ที่ธิรณิ1น�$นก!จ้การธิรรมดาที่��ว่ไป็ เม��อม�ข�อพ!พาที่แรงงานที่��ตกลงก�นไม�ได� อาจ้ขอให�พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานช้�ว่ยไกล�เกล��ยต�อไป็ก5ได� หร�อใช้�ว่!ธิ�การป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงาน หร�อตกลงใจ้ร�ว่มก�นแต�งต�$งผ)�ช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน ข#$นที่+าหน�าที่��และสั�งคื+าช้�$ขาดเป็�นหน�งสั�อให�ที่�$ง 2 ฝ่(ายที่ราบ ภายใน 3 ว่�นน�บแต�ว่�นที่��ที่+าคื+าช้�$ขาด อ�กที่�$งต�องป็Qดป็ระกาศสั+าเนาคื+าช้�$ขาด และน+าไป็จ้ดที่ะเบ�ยน ภายใน 15 ว่�น (หน�ว่ย 13)

ตอนที่�� 9.3 มาตรการคืว่บคื&มข�อพ!พาที่แรงงาน

มาตรการคืว่บคื&มนายจ้�างห�ามม!ให�นายจ้�าง เล!กจ้�าง หร�อ โยกย�ายหน�าที่��การงานล)กจ้�าง ในระหว่�างการเจ้รจ้า การไกล�เกล��ย จ้นกระที่��งเป็�นข�อพ!พาที่แรงงานที่��ตกลงก�นไม�ได� ถ้�าม�การช้�$ขาดหล�งจ้ากน�$น ไม�ว่�าจ้ะเป็�นการช้�$ขาดป็ระเภที่ใด การคื&�มก�นก5จ้ะม�ตลอดไป็จ้นกว่�าจ้ะสั!$นสั&ดการช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน และห�ามม!ให�ล)กจ้�างหร�อผ)�ที่��เก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�อง สัน�บสัน&นหร�อก�อเหต&การน�ดหย&ดงาน (แต�ไม�ม�บที่ลงโที่ษที่างอาญา)

มาตรการคืว่บคื&มบ&คืคืลภายนอกข�อพ!พาที่แรงงานเป็�นเร��องระหว่�างระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง ตลอดจ้นองคื1การของที่�$ง 2 ฝ่(ายเที่�าน�$น (นายจ้�าง ล)กจ้�าง กรรมการสัมาคืมนายจ้�าง กรรมการสัหภาพแรงงาน กรรมการสัหพ�นธิ1นายจ้�าง กรรมการสัหพ�นธิ1แรงงาน ผ)�แที่นหร�อที่��ป็ร#กษาซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�อง) ป็ระช้าช้นหร�อบ&คืคืลภายนอกที่��ไม�ได�เก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องจ้ะเข�าไป็ด+าเน!นการหร�อร�ว่มกระที่+าการใดๆ ในการเร�ยกร�อง การเจ้รจ้า การไกล�เกล��ย การช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน การป็Qดงาน หร�อการช้&มน&มในการน�ดหย&ดงาน ไม�ได�โดยเด5ดขาด หากเข�าไป็ด+าเน!นการ หร�อ ร�ว่มกระที่+าการใดๆ อาจ้ม�คืว่ามผ!ดที่างอาญา

Page 50: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ได�

ตอนที่�� 10.1 สัภาพการจ้�าง

“สัภาพการจ้�าง แบ�งออกได�เป็�น ๖ ป็ระการคื�อ”

1. เง��อนไขการจ้�าง หร�อ การที่+างาน 2. ก+าหนดว่�นและเว่ลาที่+างาน 3. คื�าจ้�าง 4. สัว่�สัด!การ 5. การเล!กจ้�าง 6. ป็ระโยช้น1อ��นของนายจ้�างหร�อล)กจ้�างอ�นเก��ยว่ก�บการจ้�างหร�อการที่+างาน นายจ้�างก�บล)กจ้�างจ้ะต�องผ)กพ�นก�นตามสัภาพการจ้�างเสัมอ ไม�ว่�าการจ้�างน�$นได�ที่+าสั�ญญาเป็�นลายล�กษณิ1อ�กษรหร�อไม� การใด (ข�อเร�ยกร�องใด) ที่��ไม�ใช้�สัภาพการจ้�างก5ไม�อาจ้จ้ะบ�งคื�บให�อ�กฝ่(ายหน#�งต�องยอมร�บหร�อป็ฏิ!บ�ต!ตาม และจ้ะเป็�นข�อเร�ยกร�องที่��ไม�ช้อบด�ว่ยกฎหมาย, สัภาพการจ้�างม�คืว่ามสั+าคื�ญย!�งใน พ.ร.บ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ. 2518 เน��องจ้าก1. สัภาพการจ้�างเป็�นที่��มาของข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง2. ถ้�าไม�ใช้�สัภาพการจ้�าง นายจ้�างไม�ม�อ+านาจ้บ�งคื�บบ�ญช้าหร�อลงโที่ษได� (เช้�น เร��องสั�ว่นต�ว่ของล)กจ้�าง)

3. ข�อเร�ยกร�องต�องเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง, ถ้�าไม�เก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง จ้ะไม�ช้อบด�ว่ยกฎหมาย(1) ฝ่(ายร�บข�อเร�ยกร�องม�สั!ที่ธิ!ไม�เจ้รจ้าตกลงด�ว่ย(2) พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานก5จ้ะไม�เจ้รจ้าไกล�เกล��ยให�(3) แม�ม�การตกลงก�นแล�ว่ นายที่ะเบ�ยนจ้ะไม�ยอมจ้ดที่ะเบ�ยนให�(4) คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ไม�ม�อ+านาจ้สั��งการ ถ้�าม�คื+าสั��ง ก5จ้ะถ้)กฟKองเพ!กถ้อนได�(5) ถ้�าม�การป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงาน จ้ะเป็�นการกระที่+าที่��ไม�ช้อบด�ว่ยกฎหมาย

Page 51: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

สัภาพการจ้�างงาน1. สัภาพการจ้�างต�องเป็�นเง��อนไขหร�อป็ระโยช้น1เก��ยว่ก�บการจ้�างหร�อการที่+างาน1.1 เง��อนไขหร�อป็ระโยช้น1ฯ ในเว่ลาที่+างานป็กต! และ นอกเว่ลาที่+างานป็กต!1.2 เง��อนไขหร�อป็ระโยช้น1ฯ ของล)กจ้�างป็ระจ้+า ก�บ ล)กจ้�างช้��ว่คืราว่2. ต�องเป็�นเง��อนไขหร�อป็ระโยช้น1เก��ยว่ก�บการจ้�างหร�อการที่+างานระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�างเที่�าน�$น

ตอนที่�� 10.2 ป็ระเภที่ของข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง

ข�อตกลงฯ ที่��ไม�ได�เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�องม�สัาระสั+าคื�ญ คื�อ เป็�นข�อตกลงฯ ที่��ม�ผลผ)กพ�นก�นตาม ป็ระมว่ลกฎหมายแพ�งและพาณิ!ช้ย1 ตามหล�กน!ต!กรรมและสั�ญญา โดยไม�ได�เก!ดจ้ากข�อเร�ยกร�องของนายจ้�างหร�อล)กจ้�างตามมาตรา 13 แห�งพรบ.แรงงานสั�มพ�นธิ1ฯ ไม�ต�องที่+าเป็�นหน�งสั�อเสัมอไป็ เว่�นแต�ข�อตกลงฯ ตามพรบ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 มาตรา 10 เที่�าน�$นที่��ต�องที่+าเป็�นหน�งสั�อ ม�ที่��มาคื�อ1. ข�อตกลงฯ เก!ดจ้าก บที่บ�ญญ�ต!ของกฎหมาย1.1 นายจ้�างที่��ม�ล)กจ้�างต�$งแต� 20 คืนข#$นไป็ ต�องจ้�ดให�ม�ข�อตกลงโดยไม�ต�องม�ฝ่(ายใดแจ้�งข�อเร�ยกร�อง (ม.10) และต�องที่+าเป็�นหน�งสั�อ1.2 ข�อตกลงฯ ต�องม�ข�อคืว่ามอย�างน�อย 7 ข�อตามมาตรา 11 แต�ในที่างป็ฏิ!บ�ต! การตกลงเพ�ยงข�อเด�ยว่ระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�างก5เป็�นข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างแล�ว่ (5 ข�อแรกจ้ากสัภาพการจ้�าง เพ!�มข�อ 6. การย��นเร��องราว่ร�องที่&กข1ของล)กจ้�าง ข�อ 7. การแก�ไขเพ!�มเต!มหร�อการต�ออาย&ข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง)

2. ข�อตกลงฯ เก!ดจ้าก ข�อบ�งคื�บของนายจ้�าง2.1 ข�อบ�งคื�บที่��กฎหมายถ้�อว่�าเป็�นข�อตกลงฯคื�อ ข�อบ�งคื�บที่��นายจ้�างที่��ม�ล)กจ้�างต�$งแต� 10 คืนข#$นไป็ต�องจ้�ดให�ม�ข#$น จ้+านว่นอย�างน�อย 8 รายการ (ว่�นที่+างาน เว่ลาที่+างานป็กต! เว่ลาพ�ก,

Page 52: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ว่�นหย&ด และหล�กเกณิฑ์1การหย&ด, หล�กเกณิฑ์1การที่+างานล�ว่งเว่ลาและการที่+างานในว่�นหย&ด, ว่�นและสัถ้านที่��ที่��จ้�ายคื�าจ้�าง คื�าล�ว่งเว่ลา และคื�าที่+างานในว่�นหย&ด, ว่�นลาและหล�กเกณิฑ์1การลา, ว่!น�ยและโที่ษที่างว่!น�ย, การย��นคื+าร�องที่&กข1, การเล!กจ้�าง)

2.2 ข�อบ�งคื�บที่��ว่ไป็ของนายจ้�าง3. ข�อตกลงฯ เก!ดจ้าก ระเบ�ยบ คื+าสั��ง หร�อ ป็ระกาศของนายจ้�าง (ฝ่(ายเด�ยว่)

4. ข�อตกลงฯ เก!ดจ้าก การตกลงก�นระหว่�างนายจ้�าง และ ล)กจ้�างโดยตรง5. ข�อตกลงฯ เก!ดจ้าก การตกลงก�นโดยป็ร!ยาย5.1 นายจ้�างเป็�นผ)�ก+าหนดข#$นและล)กจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ตาม5.2 การตกลงก�นโดยป็ร!ยายตามป็ระเพณิ�ป็ฏิ!บ�ต!

ข�อตกลงฯ ที่��เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�อง จ้ะต�องม�ที่��มาอ�นสั+าคื�ญจ้ากการที่��นายจ้�างหร�อล)กจ้�างเป็�นฝ่(ายแจ้�งข�อเร�ยกร�องเพ��อขอก+าหนดหร�อแก�ไขเพ!�มเต!มข�อตกลงฯ แล�ว่ม�การที่+าข�อตกลงก�นข#$น หร�อม�คื+าว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดของผ)�ช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน ข�อตกลงฯ อาจ้เก!ดข#$นได�ในกรณิ�ต�างๆ ด�งน�$1. การแจ้�งข�อเร�ยกร�องแล�ว่ม�การเจ้รจ้าตกลงก�นระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�างโดยตรง2. การเร�ยกร�องแล�ว่ตกลงก�นโดยพน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานเป็�นผ)�ไกล�เกล��ย3. การช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงานด�ว่ยคืว่ามสัม�คืรใจ้ของนายจ้�างและล)กจ้�าง4. การช้�$ขาดของคืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1หร�อคืณิะบ&คืคืล 5. คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของร�ฐมนตร�ฯ

“การสั!$นสั&ดลง หมายคืว่ามว่�า ข�อตกลงฯ ได�สั!$นสั&ดลงกลาย”

เป็�นข�อตกลงฯ ที่��ไม�ได�เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�องไป็ ที่+าให�นายจ้�างหร�อล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!แจ้�งข�อเร�ยกร�องขอเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงเด!มได�

ตอนที่�� 10.3 ผลผ)กพ�นและการเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงฯ

Page 53: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ข�อตกลงฯ ที่��ไม�ได�เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�อง --> ม�ผลผ)กพ�นในที่างแพ�งระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�างที่�$งหมดในที่��ที่+างาน หร�อข�อตกลงฯ ที่��ผ)กพ�นเฉพาะต�ว่ล)กจ้�างที่��เป็�นคื)�สั�ญญา (เหม�อนข�อ 1)

ข�อตกลงฯ ที่��เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�อง --> ม�ผลผ)กพ�นถ้#งล)กจ้�างอ��นที่��ไม�ได�เก��ยว่ข�องด�ว่ย1) ข�อตกลงฯ ของล)กจ้�างจ้+านว่นไม�เก!น 2 ใน 3 ของล)กจ้�างที่�$งหมด หร�อจ้ากข�อเร�ยกร�องของสัหภาพแรงงานที่��ม�ล)กจ้�างเป็�นสัมาช้!กไม�เก!น 2 ใน 3 ของล)กจ้�างที่�$งหมด --> ผ)กพ�นเฉพาะล)กจ้�างที่��เป็�นคื)�สั�ญญาเที่�าน�$น ไม�ม�ผลผ)กพ�นล)กจ้�างที่��ไม�ได�ตกลงด�ว่ย2) ข�อตกลงฯ ของล)กจ้�างจ้+านว่นเก!น 2 ใน 3 ของล)กจ้�างที่�$งหมด, หร�อจ้ากข�อเร�ยกร�องของสัหภาพแรงงานที่��ม�สัมาช้!กเก!น 2 ใน 3 ของล)กจ้�างที่�$งหมด --> ผ)กพ�นนายจ้�างและล)กจ้�างที่�$งหมด

เม��อนายจ้�างหร�อล)กจ้�างป็ระสังคื1จ้ะเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงฯ แต�อ�กฝ่(ายหน#�งไม�ย!นยอม นายจ้�างหร�อล)กจ้�างน�$นๆ ม�สั!ที่ธิ!ที่��จ้ะเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงฯ โดยการแจ้�งข�อเร�ยกร�องตามมาตรา 13

“การห�ามเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง ”

หมายคืว่ามว่�า การห�ามฝ่(าฝ่Fนหร�อเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างโดยพลการเที่�าน�$น จ้#งอาจ้ม�การเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงฯ โดยว่!ธิ�การที่��ช้อบด�ว่ยกฎหมาย เป็�น 2 กรณิ� ด�งน�$1. การเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงฯ สั+าหร�บล)กจ้�างที่��ที่+างานอย)�เด!ม1.1 เป็ล��ยนแป็ลงด�ว่ยว่!ธิ�การตกลงย!นยอมก�นที่�$ง 2 ฝ่(าย ม�ผลเฉพาะต�ว่ล)กจ้�างที่��ตกลงด�ว่ยเที่�าน�$น ถ้#งแม�ล)กจ้�างที่��ตกลงด�ว่ยจ้ะเก!น 2 ใน 3 เพราะไม�ใช้�ข�อตกลงฯ ที่��เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�อง1.2 เป็ล��ยนแป็ลงด�ว่ยว่!ธิ�การแจ้�งข�อเร�ยกร�องข�อพ!พาที่แรงงานที่��ตกลงก�นไม�ได�แล�ว่ ก5อาจ้จ้ะม�การป็Qดงาน

Page 54: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

หร�อน�ดหย&ดงานก�น1.3 ม�เง��อนไขให�นายจ้�างเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างได� โดยระบ&ไว่�ในสั�ญญาจ้�าง หร�อ ก+าหนดไว่�ในข�อบ�งคื�บ1.4 การเป็ล��ยนแป็ลงอ+านาจ้บ�งคื�บบ�ญช้าของนายจ้�างและเป็�นการเป็ล��ยนแป็ลงเล5กน�อย การเป็ล��ยนแป็ลงที่��ที่+าให�ล)กจ้�างได�ป็ระโยช้น1มากข#$นหร�อเที่�าเด!ม ล)กจ้�างต�องป็ฏิ!บ�ต!ตาม แต�ถ้�าเป็�นการเป็ล��ยนแป็ลงมาก นายจ้�างไม�ม�สั!ที่ธิ!เป็ล��ยนแป็ลงได�1.5 การเป็ล��ยนแป็ลงที่��เป็�นคื&ณิแก�ล)กจ้�าง2. การเป็ล��ยนแป็ลงข�อตกลงฯ สั+าหร�บล)กจ้�างที่��เข�าที่+างานภายหล�งถ้�าข�อตกลงเด!ม เป็�นข�อตกลงฯ ที่��ไม�ได�เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�อง นายจ้�างม�สั!ที่ธิ!Gที่+าสั�ญญาจ้�างล)กจ้�างใหม�ให�แตกต�างจ้ากข�อตกลงเด!มได� แต�ถ้�าข�อตกลงเด!ม เป็�นข�อตกลงฯ ที่��เก!ดจ้ากการแจ้�งข�อเร�ยกร�อง นายจ้�างไม�สัามารถ้ที่+าสั�ญญาจ้�างล)กจ้�างใหม�ให�แตกต�างไป็จ้ากข�อตกลงฯ เด!ม เว่�นแต�จ้ะให�ป็ระโยช้น1หร�อเป็�นคื&ณิมากกว่�า

ตอนที่�� 11.1 คืว่ามหมาย หล�กการ และล�กษณิะ

1. “การป็Qดงาน หมายคืว่ามว่�า การที่��นายจ้�างป็ฏิ!เสัธิไม�ยอม”

ให�ล)กจ้�างที่+างานช้��ว่คืราว่เน��องจ้ากข�อพ!พาที่แรงงาน2. “การน�ดหย&ดงาน หมายคืว่ามว่�า การที่��ล)กจ้�างร�ว่มก�นไม�”

ที่+างานช้��ว่คืราว่เน��องจ้ากข�อพ!พาที่แรงงาน3. การป็Qดงานและการน�ดหย&ดงาน เป็�นมาตรการที่างด�านแรงงานสั�มพ�นธิ1ที่��นายจ้�างและล)กจ้�างอาจ้ใช้�เป็�นเคืร��องม�อในการบ�บบ�งคื�บให�อ�กฝ่(ายหน#�งยอมร�บในข�อเสันอหร�อคืว่ามป็ระสังคื1ของฝ่(ายน�$นในการเจ้รจ้าต�อรองเพ��อที่+าข�อตกลงฯ ฝ่(ายที่��ป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงานไม�จ้+าเป็�นต�องเป็�นฝ่(ายแจ้�งข�อเร�ยกร�อง4. สั�ญญาจ้�างแรงงานเป็�นสั�ญญาต�างตอบแที่น ระหว่�างการ

Page 55: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็Qดงานหร�อการน�ดหย&ดงาน เข�าหล�กป็ลอดสั�ญญา แต�ละฝ่(ายไม�ม�น!ต!สั�มพ�นธิ1ก�น จ้#งไม�ต�องที่+างานให�ก�น และไม�ต�องจ้�ายคื�าจ้�างหร�อผลป็ระโยช้น1ให� แต�ที่�$งสัองฝ่(ายย�งม�คืว่ามสั�มพ�นธิ1ในฐานะนายจ้�างและล)กจ้�างก�นอย)�, ในระหว่�างน�$นล)กจ้�างจ้ะไป็ที่+างานอ��น หร�อนายจ้�างจ้ะจ้�างล)กจ้�างอ��นมาที่+างานแที่นก5ได�, ระยะเว่ลาการป็Qดงานหร�อการน�ดหย&ดงานน�$น ไม�ม�ก+าหนดแน�นอน อาจ้จ้ะเป็�นคืราว่เด�ยว่ หร�อแบ�งเป็�นช้�ว่งๆ ได�, เม��อข�อพ!พาที่แรงงานย&ต!ลงไม�ว่�าเพราะเหต&ใด ล)กจ้�างก5จ้ะกล�บเข�าที่+างานตามเด!ม 5. ถ้�าไม�ม�ข�อตกลงฯ เด!มอย)� การป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงานจ้ะเก!ดข#$นเม��อใดก5ได� แต�ถ้�าม� จ้ะต�องรอการสั!$นสั&ดอาย&ของข�อตกลงฯ เด!มก�อน, การป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงานก5จ้ะเก!ดข#$นในช้�ว่งที่��ม�การเจ้รจ้าเพ��อต�ออาย&หร�อที่+าข�อตกลงใหม�น�$นไม�ป็ระสับผลสั+าเร5จ้ และคืรบข�$นตอนตามกฎหมายแล�ว่6. การน�ดหย&ดงาน จ้ะได�ร�บการคื&�มคืรองไม�ถ้)กฟKองคืด�แพ�งและคืด�อาญา แต�จ้ะต�องไม�เป็�นการละเม!ดสั!ที่ธิ!นายจ้�างหร�อบ&คืคืลอ��น ม!ฉะน�$นอาจ้ต�องร�บผ!ดที่างแพ�งและอาญา นอกจ้ากน�$นจ้ะต�องไม�ผ!ดสั�ญญาจ้�าง หร�อเป็�นการละที่!$งหน�าที่�� หร�อเป็�นการจ้งใจ้ที่+าให�นายจ้�างได�ร�บคืว่ามเสั�ยหาย7. การน�ดหย&ดงานด�ว่ยเหต&อ��นที่��ม!ใช้�เก��ยว่ก�บข�อพ!พาที่แรงงาน ล)กจ้�างอาจ้ม�คืว่ามผ!ดตามกฎหมายอ��น เช้�น ป็อ.117

“ผ)�ใดย&ยงหร�อจ้�ดให�เก!ดการร�ว่มก�นหย&ดงาน การร�ว่มก�นป็Qดงานงดจ้�าง เพ��อให�เก!ดการเป็ล��ยนแป็ลงในกฎหมายแผ�นด!น เพ��อบ�งคื�บร�ฐบาลหร�อเพ��อข�มข)�ป็ระช้าช้น ต�องระว่างโที่ษจ้+าคื&กไม�เก!น 7 ป็E หร�อป็ร�บไม�เก!น 1 หม��นบาที่ หร�อที่�$ง 2 อย�าง, ผ)�ใดที่ราบคืว่ามม&�งหมายด�งกล�าว่ และเข�าไป็ม�สั�ว่นหร�อเข�าช้�ว่ยในการร�ว่มก�นหย&ดงาน การร�ว่มก�นป็Qดงานงดจ้�าง ต�องระว่างโที่ษจ้+าคื&กไม�เก!น 3 ป็E หร�อป็ร�บไม�เก!น 6 พ�นบาที่ หร�อที่�$งจ้+าที่�$งป็ร�บ”

ตอนที่�� 11.2 หล�กเกณิฑ์1 ข�$นตอน และข�อป็ฏิ!บ�ต!

นายจ้�างจ้ะป็Qดงานหร�อล)กจ้�างจ้ะน�ดหย&ดงานได�โดยช้อบด�ว่ย

Page 56: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

กฎหมาย ก5น�บแต�เว่ลาที่��ม�การแจ้�งข�อเร�ยกร�อง 1 แล�ว่ และข�อเร�ยกร�องน�$นย�งอย)�ในระหว่�างการด+าเน!นการตามกม.น�$คื�อ อย)�ในระหว่�างการร�บข�อเร�ยกร�อง 2 การน�ดเจ้รจ้า 3 การไกล�เกล��ย 4 และการช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงาน 5 ไป็จ้นกว่�าจ้ะตกเป็�นข�อพ!พาที่แรงงานที่��ตกลงก�นไม�ได�แล�ว่ 6 หร�อเม��อฝ่(ายนายจ้�างหร�อฝ่(ายล)กจ้�างไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามข�อตกลงฯ หร�อคื+าช้�$ขาด (ไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามข�อบ�งคื�บเก��ยว่ก�บการที่+างาน ไม�ก�อให�สั!ที่ธิ!น�$) <ด) ม.23 ด�ว่ย>

เม��อม�สั!ที่ธิ!ที่��จ้ะป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงานแล�ว่ ฝ่(ายที่��จ้ะด+าเน!นการจ้ะต�องแจ้�งเป็�นหน�งสั�อให�พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงานและอ�กฝ่(ายหน#�งที่ราบล�ว่งหน�าเป็�นเว่ลาอย�างน�อย 24

ช้��ว่โมงการแจ้�งล�ว่งหน�าไม�คืรบระยะเว่ลา 24 ช้��ว่โมง อาจ้ได�ร�บโที่ษที่างอาญาที่�นที่� สั�ว่นคืว่ามร�บผ!ดที่างแพ�งน�$น เฉพาะคืว่ามเสั�ยหายที่��เก!ดข#$นในช้�ว่งเว่ลาที่��กระที่+าไป็ก�อนคืรบ 24 ช้��ว่โมงเที่�าน�$นการระง�บสั!ที่ธิ!ในการป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงาน อาจ้ถ้)กระง�บเป็�นการเฉพาะรายหร�อเฉพาะที่�องที่�� ในช้�ว่งระยะเว่ลาหน#�งเว่ลาใดก5ได� หากการป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงานน�$นจ้ะเป็�นอ�นตรายต�อป็ระเที่ศช้าต!/ป็ระช้าช้น1. สั��งให�นายจ้�างซึ่#�งป็Qดงานร�บล)กจ้�างกล�บเข�าที่+างานและจ้�ายคื�าจ้�างตามอ�ตราที่��เคืยจ้�ายให�แก�ล)กจ้�างน�$น2. สั��งให�ล)กจ้�างซึ่#�งน�ดหย&ดงานกล�บเข�าที่+างานตามป็กต!3. จ้�ดให�บ&คืคืลเข�าที่+างานแที่นที่��ล)กจ้�างซึ่#�งม!ได�ที่+างานเพราะการป็Qดงานหร�อน�ดหย&ดงาน4. สั��งให�คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ด+าเน!นการช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงานน�$น5. ในกรณิ�ที่��ม�การป็ระกาศกฎอ�ยการศ#ก หร�อป็ระกาศสัถ้านการณิ1ฉ&กเฉ!น -----> ฝ่(าฝ่Fน 1-5 ม�โที่ษที่างอาญา

ตอนที่�� 12.1 การคื&�มคืรองสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของนายจ้�างและ

Page 57: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ล)กจ้�าง

ตามหล�กสัากลและการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมตามกฎหมายเก�าของไที่ยบที่บ�ญญ�ต!ว่�าด�ว่ยการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม เป็�นบที่บ�ญญ�ต!ที่��ม&�งคื&�มคืรองสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�างที่��ได�ร�บการร�บรองและคื&�มคืรองตามหล�กสัากลและโดยกฎหมายแรงงานภายในป็ระเที่ศ เพ��อให�ที่�$งสัองฝ่(ายสัามารถ้ใช้�สั!ที่ธิ!เสัร�ภาพน�$นๆ ได�อย�างเต5มที่�� โดยป็ราศจ้ากการร�งแกหร�อกล��นแกล�งซึ่#�งก�นและก�น ป็ระเที่ศไที่ยได�บ�ญญ�ต!บที่คื&�มคืรองการใช้�สั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของที่�$งสัองฝ่(ายไว่�ในกฎหมายแรงงานต�$งแต�ฉบ�บแรกจ้นกระที่��งฉบ�บป็Nจ้จ้&บ�น

การคื&�มคืรองสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของนายจ้�างและล)กจ้�างตามหล�กสัากลสั!ที่ธิ!และเสัร�ภาพของนายจ้�างและล)กจ้�างที่��ได�ร�บการยอมร�บและคื&�มคืรองโดยป็ฏิ!ญญาสัากลว่�าด�ว่ยสั!ที่ธิ!มน&ษยช้น โดยกต!กาสั�ญญาระหว่�างป็ระเที่ศว่�าด�ว่ยสั!ที่ธิ!มน&ษยช้นและโดยอน&สั�ญญาต�างๆ ขององคื1การแรงงานระหว่�างป็ระเที่ศ โดยเฉพาะสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพในการก�อต�$งและเข�าร�ว่มก�บองคื1กรของฝ่(ายตน สั!ที่ธิ!ในการเจ้รจ้าต�อรองร�ว่มเพ��อบรรล&ซึ่#�งการที่+าข�อตกลงร�ว่มหร�อข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างน�$น ถ้�อว่�าเป็�นสั!ที่ธิ!ข� $นม)ลฐานของที่�$งสัองฝ่(ายซึ่#�งต�างฝ่(ายจ้ะล�ว่งละเม!ดม!ได�การศ#กษาบที่คื&�มคืรองสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของนายจ้�างและล)กจ้�างตามหล�กสัากล ม�คืว่ามสั+าคื�ญและจ้+าเป็�นต�อการศ#กษาตามบที่บ�ญญ�ต!เร��องการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม รว่มที่�$งบที่บ�ญญ�ต!ต�างๆ ของกม.แรงงาน เพราะถ้�อว่�าบที่คื&�มคืรองสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของนายจ้�างและล)กจ้�างตามหล�กสัากล เช้�น ป็ฏิ!ญญาสัากลว่�าด�ว่ยสั!ที่ธิ!มน&ษยช้น กต!กาสั�ญญาระหว่�างป็ระเที่ศว่�าด�ว่ยสั!ที่ธิ!มน&ษยช้น และอน&สั�ญญาต�างๆ ขององคื1การแรงงานระหว่�างป็ระเที่ศเป็�นที่��มาที่��สั+าคื�ญที่��สั&ดที่างหน#�งของกฎหมายแรงงานของนานาป็ระเที่ศ โดยเฉพาะอน&สั�ญญาฉบ�บที่�� 98 ขององคื1การแรงงานระหว่�างป็ระเที่ศ เป็�นอน&สั�ญญาที่��อาจ้ถ้�อได�ว่�า

Page 58: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เป็�นที่��มาที่��สั+าคื�ญและเก��ยว่ข�องก�บบที่บ�ญญ�ต!เร��องการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมอย�างมาก เพราะเป็�นอน&สั�ญญาที่��ให�คืว่ามคื&�มคืรองป็Kองก�นสั!ที่ธิ!เสัร�ภาพของผ)�ใช้�แรงงานในเร��องสัหภาพแรงงานให�พ�นจ้ากการกล��นแกล�งต�างๆ ของนายจ้�าง เช้�น การเล!กจ้�าง หร�อการไม�ร�บเข�าที่+างานเพราะเหต&ที่��ล)กจ้�างน�$นเป็�นสัมาช้!กสัหภาพแรงงาน เป็�นต�น ที่�$งย�งก+าหนดให�ร�ฐสัมาช้!กก+าหนดมาตรการที่��เหมาะสัมเพ��อสั�งเสัร!มให�ม�การเจ้รจ้าด�ว่ยคืว่ามสัม�คืรใจ้ที่�$ง 2 ฝ่(าย เพ��อบรรล&ซึ่#�งการที่+าข�อตกลงร�ว่มหร�อข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง

การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมตามกฎหมายเก�าของไที่ย- พรบ.แรงงาน พ.ศ.2499 เป็�น กม.แรงงานฉบ�บแรกของไที่ยที่��สัมบ)รณิ1ที่��สั&ด โดยเฉพาะบที่บ�ญญ�ต!ที่��ให�สั!ที่ธิ!แก�ล)กจ้�างในการก�อต�$งสัหภาพแรงงาน, สั!ที่ธิ!ในการเจ้รจ้าต�อรองร�ว่มก�บฝ่(ายนายจ้�าง- การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมตาม พรบ.แรงงาน พ.ศ.2499 ม� 3 มาตรา (121 – 123) ม.121 ว่�าด�ว่ยการห�ามการกระที่+าอ�นไม�เที่��ยงธิรรมโดยนายจ้�าง ม.122 เป็�นการห�ามการกระที่+าอ�น ไม�เที่��ยงธิรรมโดยบ&คืคืลต�างๆ ม.123 เก��ยว่ก�บการย��นคื+าร�องกล�าว่หาเร��องการกระที่+าอ�นไม�เที่��ยงธิรรม -----> ที่�$ง 3 มาตราน�$ เป็�นต�นแบบของม.121 – ม.122

ของกฎหมายฉบ�บป็Nจ้จ้&บ�น- การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมตามป็ระกาศกระที่รว่งมหาดไที่ย เร��องการแรงงานสั�มพ�นธิ1 ลงว่�นที่�� 16 เม.ย. 2515

บที่บ�ญญ�ต!เร��องการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมของกฎหมายฉบ�บน�$ม�ล�กษณิะที่��ให�คืว่ามคื&�มคืรองที่�$งนายจ้�างและล)กจ้�าง เพ��อให�ที่�$ง 2 ฝ่(ายสัามารถ้ใช้�สั!ที่ธิ!ต�างๆ ตามป็ระกาศฯ ฉบ�บน�$ได�อย�างเต5มที่�� โดยป็ราศจ้ากการกล��นแกล�ง ข�ดขว่าง โดยฝ่(ายใดฝ่(ายหน#�งหร�อโดยบ&คืคืลอ��นใด- ป็ระกาศกระที่รว่งมหาดไที่ย เร��องการแรงงานสั�มพ�นธิ1 ลง

Page 59: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ว่�นที่�� 16 เม.ย. 2515 ก+าหนดข�$นตอนการย��นคื+าร�องกล�าว่หาผ)�ฝ่(าฝ่Fนบที่บ�ญญ�ต!เร��องการกระที่+าอ�นไม�ช้อบธิรรมไว่�ละเอ�ยดกว่�า พรบ.แรงงาน 2499 โดยก+าหนดให�ผ)�เสั�ยหายย��นคื+าร�องกล�าว่หาผ)�ฝ่(าฝ่Fนต�อคืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ภายใน 60

ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ม�การฝ่(าฝ่Fน และให�คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ว่!น!จ้ฉ�ยและช้�$ขาดภายใน 90 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บคื+าร�องกล�าว่หา (แต�พรบ.แรงงาน 2499 ก+าหนดเพ�ยงให�คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดภายใน 30 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ได�ร�บคื+าร�อง โดยม!ได�ก+าหนดอาย&คืว่ามในการย��นคื+าร�องกล�าว่หาผ)�ฝ่(าฝ่Fนไว่� จ้#งต�องใช้�อาย&คืว่าม 10 ป็E ตามป็พพ.มาตรา 164 คื�อ อาย&คืว่าม 10 ป็E) - ในสั�ว่นที่��เก��ยว่ก�บการน+าคืด�ข#$นสั)�ศาลเม��อคื)�กรณิ�ฝ่(ายใดฝ่(ายหน#�งไม�พอใจ้คื+าว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดของคืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1 คื)�กรณิ�ย�อมม�สั!ที่ธิ!ฟKองต�อศาลขอให�เพ!กถ้อนคื+าสั��ง หร�อขอให�เป็ล��ยนแป็ลงคื+าสั��งของคืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ได�

ตอนที่�� 12.2 การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมตามกฎหมายป็Nจ้จ้&บ�น

กฎหมายแรงงานฉบ�บป็Nจ้จ้&บ�น (พรบ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ.2518) ได�บ�ญญ�ต!ข�อห�าม ไว่� 3 กรณิ� คื�อกรณิ�ที่��1 (ม.121) การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมโดยนายจ้�าง (ต�อล)กจ้�างซึ่#�งใช้�สั!ที่ธิ!ต�างๆ โดยช้อบ)

กรณิ�ที่��2 (ม.122) การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมโดยบ&คืคืลต�างๆ

กรณิ�ที่��3 (ม.123) การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมโดยนายจ้�าง หร�อการคื&�มคืรองฝ่(ายล)กจ้�างที่��เก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องในระหว่�างที่��ข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างหร�อคื+าช้�$แจ้งม�ผลใช้�บ�งคื�บ (คื&�มคืรองล)กจ้�างซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องม!ให�ถ้)กนายจ้�างกล��นแกล�งโดยการเล!กจ้�างในระหว่�างที่��ข�อตกลงฯ หร�อคื+าช้�$ขาดม�ผลใช้�บ�งคื�บ นอกจ้ากล)กจ้�างน�$นจ้ะกระที่+าคืว่ามผ!ดตามข�อยกเว่�น)

Page 60: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

1. ห�ามม!ให�นายจ้�างเล!กจ้�าง หร�อกระที่+าการใดๆ อ�นอาจ้ะป็�นผลให�ล)กจ้�าง ผ)�แที่นล)กจ้�าง กรรมการสัหภาพแรงงาน หร�อกรรมการสัหพ�นธิ1แรงงานไม�สัามารถ้ที่นที่+างานอย)�ต�อไป็ได� เพราะเหต&ที่��ล)กจ้�างหร�อสัหภาพแรงงาน ได�น�ดช้&มน&ม ที่+าคื+าร�อง ย��นข�อเร�ยกร�อง เจ้รจ้า หร�อด+าเน!นการฟKองร�อง หร�อเป็�นพยานหร�อให�หล�กฐานต�อพน�กงานเจ้�าหน�าที่��ตามกฎหมายว่�าด�ว่ยการคื&�มคืรองแรงงาน หร�อนายที่ะเบ�ยนพน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่แรงงาน ผ)�ช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน หร�อกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1ตามพ.ร.บ.น�$ หร�อต�อศาลแรงงาน หร�อเพราะเหต&ที่��ล)กจ้�างหร�อสัหภาพแรงงานก+าล�งจ้ะกระที่+าการด�งกล�าว่ หร�อเพราะเหต&ที่��ล)กจ้�างน�$นเป็�นสัมาช้!กสัหภาพแรงงานห�ามม!ให�นายจ้�างข�ดขว่างการใช้�สั!ที่ธิ!ของล)กจ้�างในการเข�าเป็�นสัมาช้!ก หร�อในการลาออกจ้ากการเป็�นสัมาช้!กสัหภาพฯ ไม�ว่�าด�ว่ยว่!ธิ�ใดก5ตาม หร�อข�ดขว่าง แที่รกแซึ่ง การด+าเน!นการของสัหภาพฯ หร�อสัหพ�นธิ1แรงงาน หร�อ ให�หร�อตกลงจ้ะให�เง!นหร�อที่ร�พย1สั!นแก�ล)กจ้�าง หร�อเจ้�าหน�าที่��ของสัหภาพฯ เพ��อม!ให�สัม�คืรหร�อร�บสัม�คืรล)กจ้�างเป็�นสัมาช้!ก หร�อเพ��อให�ออกจ้ากการเป็�นสัมาช้!กของสัหภาพฯ2. ห�ามม!ให�บ&คืคืลต�างๆ บ�งคื�บ หร�อข)�เข5ญไม�ว่�าจ้ะโดยที่างตรงหร�อที่างอ�อม ให�ล)กจ้�างต�องเป็�นสัมาช้!ก หร�อต�องออกจ้ากการเป็�นสัมาช้!กสัหภาพฯ หร�อกระที่+าการใดๆ อ�นอาจ้เป็�นผลให�นายจ้�างฝ่(าฝ่Fนข�อห�ามตาม 1 และ 2 (การก+าหนดอาย&การเป็�นสัมาช้!กของสัหภาพฯ ตามกฎหมายถ้�อว่�าเป็�นโมฆะ)3. ห�ามม!ให�นายจ้�างเล!กจ้�างล)กจ้�าง ผ)�แที่นล)กจ้�าง กรรมการ อน&กรรมการ หร�อสัมาช้!กสัหภาพฯ หร�อกรรมการ หร�ออน&กรรมการสัหพ�นธิ1แรงงาน ซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องในระหว่�างที่��ข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�างม�ผลใช้�บ�งคื�บ (ไม�เก!น 3 ป็E หร�อ 1 ป็Eถ้�าไม�ม�ก+าหนดระยะเว่ลาไว่�, การต�ออาย&คืราว่ละ 1 ป็E มาตรา 123 ไม�ตามไป็คื&�มคืรองด�ว่ย) หร�อคื+าช้�$ขาดม�ผลใช้�บ�งคื�บ (คืรบ 1 ป็Eแล�ว่ไม�ม�ผลบ�งคื�บอ�กต�อไป็) เว่�นแต�ล)กจ้�างด�งกล�าว่จ้ะกระที่+าคืว่ามผ!ดต�างๆ ตามอน&มาตรา(1) -

Page 61: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

(5) ของมาตรา 123**

แต�หากนายจ้�างม�คืว่ามจ้+าเป็�นจ้ร!งๆ โดยไม�ม�เจ้ตนากล��นแกล�งล)กจ้�าง เช้�น กรณิ�ที่��นายจ้�างป็ระสับก�บป็Nญหาเศรษฐก!จ้อย�างแรง ถ้#งแม�จ้ะไม�เข�าข�อยกเว่�นตามมาตรา 123 นายจ้�างก5อาจ้เล!กจ้�างล)กจ้�างได� โดยไม�ถ้�อว่�าเป็�นการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม อ�นน�$เป็�นข�อยกเว่�นที่��กฎหมายม!ได�ระบ&ไว่� ซึ่#�งเก!ดจ้ากคื+าพ!พากษาของศาลฎ�กาโดยการต�คืว่ามตามเจ้ตนารมณิ1ของกฎหมายในเร��องน�$ **มาตรา 123 อน&มาตรา (1)-(5) คื�อ (1) ที่&จ้ร!ตต�อหน�าที่�� หร�อกระที่+าคืว่ามผ!ดอาญาโดยเจ้ตนาแก�นายจ้�าง (2) จ้งใจ้ที่+าให�นายจ้�างได�ร�บคืว่ามเสั�ยหาย (3) ฝ่(าฝ่Fนข�อบ�งคื�บ ระเบ�ยบ หร�อคื+าสั��งอ�นช้อบด�ว่ยกฎหมายของนายจ้�าง โดยนายจ้�างได�ว่�ากล�าว่และต�กเต�อนเป็�นหน�งสั�อแล�ว่(เร��องเด�ยว่ก�น) เว่�นแต�กรณิ�ที่��ร �ายแรง นายจ้�างไม�จ้+าต�องว่�ากล�าว่และต�กเต�อน ที่�$งน�$ข�อบ�งคื�บ ระเบ�ยบ หร�อคื+าสั��งน�$นต�องม!ได�ออกเพ��อข�ดขว่างม!ให�บ&คืคืลด�งกล�าว่ด+าเน!นการเก��ยว่ก�บข�อเร�ยกร�อง (4) ละที่!$งหน�าที่��เป็�นเว่ลา 3 ว่�นที่+างานต!ดต�อก�นโดยไม�ม�เหต&อ�นสัมคืว่ร (5) กระที่+าการใดๆ เป็�นการย&ยง สัน�บสัน&น หร�อช้�กช้ว่นให�ม�การฝ่(าฝ่Fนข�อตกลงฯ หร�อคื+าช้�$ขาดในกรณิ�ที่��นายจ้�างม�ป็Nญหาที่างเศรษฐก!จ้ ป็ระสับก�บการขาดที่&นจ้นต�องย&บหน�ว่ยงานใดหน�ว่ยงานหน#�งหร�อต�องเล!กก!จ้การเพ��อคืว่ามอย)�รอด นายจ้�างสัามารถ้เล!กจ้�างล)กจ้�างซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องได� โดยไม�ถ้�อว่�าเป็�นการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม ถ้#งแม�ว่�าเหต&ผลในการเล!กจ้�างจ้ะไม�เข�าข�อยกเว่�นอน&มาตรา (1)-(5) เลยก5ตาม เพราะ ม.123 ม&�งคื&�มก�นม!ให�นายจ้�างกล��นแกล�งล)กจ้�างโดยการเล!กจ้�าง แต�ถ้�านายจ้�างเล!กจ้�างล)กจ้�างเพราะคืว่ามจ้+าเป็�น โดยม!ได�ม�เจ้ตนากล��นแกล�งล)กจ้�าง จ้#งไม�ถ้�อว่�าเป็�นการเล!กจ้�างโดยการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม*** ล)กจ้�างซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�อง หมายถ้#ง ล)กจ้�างที่&ก

Page 62: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คืนที่��เก��ยว่ข�องก�บการเร�ยกร�องให�ม�การก+าหนด หร�อให�ม�การแก�ไขเพ!�มเต!มข�อตกลงฯ ต�$งแต�เร!�มตระเตร�ยม การเจ้รจ้า จ้นกระที่�$งการที่+าข�อตกลง ซึ่#�งล)กจ้�างน�$นไม�จ้+าเป็�นต�องลงช้��อสัน�บสัน&นในข�อเร�ยกร�องเสัมอไป็ เพ�ยงแต�ม�สั�ว่นในการเล�อกต�$งผ)�แที่นเพ��อเข�าร�ว่มเจ้รจ้า หร�อเป็�นผ)�น+าล)กจ้�างในการน�ดช้&มน&มเพ��อเตร�ยมการย��นข�อเร�ยกร�อง หร�อเพ�ยงแต�เป็�นสัมาช้!กของสัหภาพฯ ซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�อง ก5ถ้�อว่�าเป็�นล)กจ้�างซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องแล�ว่ คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1 ม�อ+านาจ้ว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดในเบ�$องต�นเม��อม�การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมเก!ดข#$น โดยผ)�เสั�ยหายต�องย��นคื+าร�องกล�าว่หาผ)�ฝ่(าฝ่Fนภายในก+าหนด 60 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ม�การฝ่(าฝ่Fน และคืณิะกรรมการฯ จ้ะว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดและออกคื+าสั��งภายใน 90 ว่�น ให�ผ)�ฝ่(าฝ่Fนป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดน�$นถ้�าหากผ)�เสั�ยหายหร�อผ)�ถ้)กกล�าว่หาฝ่(ายใดฝ่(ายหน#�งไม�เห5นด�ว่ยก�บการว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดของคืณิะกรรมการฯ ก5อ&ที่ธิรณิ1คื+าสั��งของคืณิะกรรมการฯ ได�โดยการน+าคืด�ข#$นฟKองต�อศาลแรงงาน โดยฟKองคืณิะกรรมการฯ เป็�นจ้+าเลย และอ�กฝ่(ายหน#�ง (ล)กจ้�างหร�อนายจ้�าง) เป็�นจ้+าเลยร�ว่ม

ศาลแรงงานม�อ+านาจ้ว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม เม��อผ)�เสั�ยหายหร�อผ)�ถ้)กกล�าว่หาไม�เห5นด�ว่ยก�บคื+าว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดของคืณิะกรรมการฯ ก5อาจ้ฟKองคืด�อ&ที่ธิรณิ1คื+าสั��งคืณิะกรรมการฯ ให�ศาลม�คื+าพ!พากษาว่�าเป็�นการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม เม��อคืณิะกรรมการฯสั��ง 1 ยกคื+าร�อง หร�อฟKองคืด�ให�ศาล 2 เพ!กถ้อนคื+าสั��งคืณิะกรรมการฯ หร�อฟKองคืด�ให�ศาล 3 เป็ล��ยนแป็ลงแก�ไขคื+าสั��งของคืณิะกรรมการฯ

การฟKองคืด�ต�อศาลแรงงานเร��องการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมก�บการเล!กจ้�างโดยไม�เป็�นธิรรม ม�ล�กษณิะแตกต�างก�นในสัาระสั+าคื�ญเก��ยว่ก�บข�$นตอนการฟKองและการพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด� ด�งน�$1. ถ้�าเป็�นการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมจ้ะน+าคืด�ข#$นฟKองร�องต�อศาลแรงงานในที่�นที่�ไม�ได� แต�ถ้�าเป็�นการเล!กจ้�างโดยไม�เป็�น

Page 63: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ธิรรมย�อมสัามารถ้น+าคืด�ข#$นฟKองร�องต�อศาลได�ที่�นที่�2. อ+านาจ้ของศาลแรงงานในการพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม ศาลจ้ะพ!พากษาตามคื+าขอผ)�เสั�ยหายที่��ย��นฟKอง สั�ว่นการพ!พากษาคืด�ในกรณิ�การเล!กจ้�างโดยไม�เป็�นธิรรม ศาลแรงงานสัามารถ้พ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�ได�เองตามพรบ.จ้�ดต�$งศาลแรงงานและว่!ธิ�พ!จ้ารณิาฯ ม.52

๏ การเล!กจ้�างโดยไม�เป็�นธิรรม อาจ้เก!ดข#$นได�จ้ากกรณิ�ใดกรณิ�หน#�งด�งต�อไป็น�$(1) ฝ่(าฝ่Fนคืว่ามสั�มพ�นธิ1ของนายจ้�างและล)กจ้�างตามการแสัดงเจ้ตนา(2) ฝ่(าฝ่Fนป็ระมว่ลกฎหมายแพ�งและพาณิ!ช้ย1 (3) ฝ่(าฝ่Fนกฎหมายคื&�มคืรองแรงงาน(4) ฝ่(าฝ่Fนกฎหมายแรงงานสั�มพ�นธิ1ซึ่#�งม&�งที่��จ้ะสัร�างคืว่ามสั�มพ�นธิ1อ�นด�ระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�าง และคื&�มคืรองการรว่มต�ว่ การร�ว่มเจ้รจ้าต�อรองของล)กจ้�าง-- เม��อม�การเล!กจ้�างเน��องจ้ากการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม คืณิะกรรมการแรงงานสั�มพ�นธิ1อาจ้สั��งให�นายจ้�างต�องร�บผ!ดที่างแพ�ง 3 กรณิ�คื�อ ด�ว่ยการให�ร�บล)กจ้�างกล�บเข�าที่+างานใน 1 ต+าแหน�งหน�าที่��เด!มหร�อ 2 ต+าแหน�งหน�าที่��อ��น และได�ร�บคื�าจ้�างไม�ต+�ากว่�าเด!ม หร�ออาจ้สั��งให�3 เล!กจ้�างและช้ดใช้�คื�าเสั�ยหาย-- เม��อม�การเล!กจ้�างโดยไม�เป็�นธิรรมแล�ว่ ศาลแรงงานสัามารถ้พ!พากษาได� 3 กรณิ�คื�อ 1 สั��งให�นายจ้�างร�บล)กจ้�างกล�บเข�าที่+างานตามเด!ม 2 สั��งให�ช้ดใช้�เง!น(คื�าช้ดเช้ย)ตามสั!ที่ธิ!ของล)กจ้�าง และ 3 สั��งให�นายจ้�างร�บล)กจ้�างกล�บเข�าที่+างานและจ้�ายคื�าเสั�ยหาย(หร�อคื�าจ้�างย�อนหล�ง) ในระหว่�างที่��ม�การเล!กจ้�างการฟKองเร�ยกคื�าช้ดเช้ยเป็�นการบ�งคื�บตามสั!ที่ธิ!ในกม.คื&�มคืรองแรงงาน เป็�นคืนละสั�ว่นก�บการเร�ยกร�องคื�าเสั�ยหายที่��ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเม��อถ้)กเล!กจ้�างโดยการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรมตามกม.แรงงานสั�มพ�นธิ1

การฝ่(าฝ่Fนบที่บ�ญญ�ต!ว่�าด�ว่ยการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม คื�อ ไม�

Page 64: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งของคืณิะกรรมการฯ ผ)�ฝ่(าฝ่Fนจ้ะต�องถ้)กด+าเน!นคืด�อาญา (6 เด�อน 1 หม��นบาที่) ซึ่#�งจ้ะต�องป็ระกอบด�ว่ยเง��อนไขด�งน�$ 1) ผ)�เสั�ยหายจ้ากการฝ่(าฝ่Fนต�องย��นคื+าร�องกล�าว่หา ภายในเว่ลาที่��ก+าหนด ตาม ม.124 แล�ว่2) คืณิะกรรมการฯ ได�ว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาด และม�คื+าสั��งให�ผ)�ถ้)กกล�าว่หาป็ฏิ!บ�ต!อย�างใดอย�างหน#�งแล�ว่ 3) ผ)�ถ้)กกล�าว่หาไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งน�$น ภายในเว่ลาที่��ก+าหนด 90 ว่�น ตาม ม.125

**การกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม เป็�นสั�ว่นหน#�งของ การเล!กจ้�างโดยไม�เป็�นธิรรม ***เม��อนายจ้�างจ้ะฟKองขอให�เพ!กถ้อนคื+าสั��งของคืณิะกรรมการฯ นายจ้�างจ้ะต�องป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าสั��งของคืณิะกรรมการฯ ก�อน โดยไม�ต�องช้ดใช้�คื�าเสั�ยหายให�แก�ล)กจ้�างโดยตรง แต�น+าคื�าเสั�ยหายไป็ว่างต�อศาลก�อน ถ้�านายจ้�างแพ�คืด� ก5ให�ล)กจ้�างร�บคื�าเสั�ยหายน�$นไป็

ตอนที่�� 13.1 การบ�งคื�บใช้�กฎหมายคื&�มคืรองแรงงาน

การบ�งคื�บใช้� กม.คื&�มคืรองแรงงาน เพ��อให�ล)กจ้�างได�ร�บผลตามสั!ที่ธิ!ของ กม.คื&�มคืรองแรงงานอย�างแที่�จ้ร!งในกรณิ�ล)กจ้�างไม�กล�าร�องเร�ยนกล�าว่หานายจ้�าง ได�แก� การตรว่จ้แรงงาน และตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน โดยพน�กงานเจ้�าหน�าที่��ผ)�ม�อ+านาจ้ ถ้�าในการตรว่จ้ป็รากฏิว่�าเป็�นคืว่ามผ!ดของนายจ้�าง และได�ให�คื+าต�กเต�อนแล�ว่ภายในเว่ลาอ�นสัมคืว่ร นายจ้�างฝ่(าฝ่Fนไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามจ้ะถ้)กด+าเน!นคืด�

การตรว่จ้แรงงานมาตรการที่��สั+าคื�ญของร�ฐในการคืว่บคื&มให�การใช้�แรงงานเป็�นไป็ตาม กม.คื&�มคืรองแรงงาน คื�อ การตรว่จ้แรงงานโดยพน�กงานตรว่จ้แรงงานซึ่#�งกระที่รว่งฯ แต�งต�$ง ที่+าหน�าที่�� ตรว่จ้ตราคืว่บคื&ม แนะน+า ช้�$แจ้ง ให�นายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ตาม กม.คื&�มคืรองแรงงาน รว่มที่�$งให�คืว่ามร) �คืว่ามเข�าใจ้ในการป็ฏิ!บ�ต!ตาม กม.คื&�มคืรองแรงงานแก�นายจ้�าง ล)กจ้�าง อ�นจ้ะเป็�นผลให�

Page 65: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ล)กจ้�างได�ร�บการป็ฏิ!บ�ต!จ้ากนายจ้�างตามมาตรฐานที่��กฎหมายก+าหนดไว่� (การตรว่จ้ป็กต! และ การตรว่จ้พ!เศษ)

การใช้�อ+านาจ้หน�าที่��ในการตรว่จ้แรงงาน1. ออกตรว่จ้ตราและสัอบถ้ามการใช้�แรงงานของล)กจ้�าง ณิ สัถ้านที่��ที่��ล)กจ้�างที่+างาน เพ��อให�ได�ข�อเที่5จ้จ้ร!งว่�านายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ต�อล)กจ้�างตาม กม.คื&�มคืรองแรงงานหร�อไม� ถ้�าไม�สัามารถ้ตรว่จ้สัอบและสัอบถ้ามได� ณิ สัถ้านที่��ที่+างานของล)กจ้�าง ก5จ้+าเป็�นต�องม�หน�งสั�อเร�ยกบ&คืคืลและเอกสัารที่��เก��ยว่ข�องมาสัอบถ้ามและตรว่จ้สัอบ ณิ ที่��ที่+าการของพน�กงานตรว่จ้แรงงาน หากผ)�ถ้)กเร�ยกข�ดข�น ก5จ้ะเสันอข�อเที่5จ้จ้ร!งและหล�กฐานต�อผ)�บ�งคื�บบ�ญช้าเพ��อพ!จ้ารณิาด+าเน!นคืด�ฐานข�ดคื+าสั��งเจ้�าพน�กงาน2. ในกรณิ�ที่��พบว่�านายจ้�างย�งป็ฏิ!บ�ต!ไม�ถ้)กต�องก5จ้ะช้�$แจ้ง แนะน+า รว่มที่�$งให�คืว่ามร) �คืว่ามเข�าใจ้เก��ยว่ก�บการป็ฏิ!บ�ต!ตามกฎหมาย เพ��อให�นายจ้�างม�โอกาสัแก�ไขป็ร�บป็ร&งให�ถ้)กต�อง3. หล�งจ้ากน�$น จ้ะที่+าการตรว่จ้ต!ดตามผล หากพบว่�านายจ้�างย�งไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามกฎหมาย ก5จ้ะม�คื+าเต�อนให�นายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ให�ถ้)กต�องภายในระยะเว่ลาอ�นสัมคืว่ร เม��อคืรบก+าหนดคื+าเต�อนแล�ว่ ย�งตรว่จ้พบว่�านายจ้�างย�งฝ่(าฝ่Fนหร�อไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตาม ก5จ้ะเสันอผ)�บ�งคื�บบ�ญช้าให�ด+าเน!นคืด�อาญานายจ้�างต�อไป็4. ในกรณิ�ที่��ม�การร�องเร�ยนว่�านายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ไม�ถ้)กต�องตามกฎหมาย และตรว่จ้สัอบตามว่!ธิ�การในข�อ 1. แล�ว่พบว่�านายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ไม�ถ้)กต�องตามคื+าร�องเร�ยนจ้ร!ง ก5จ้ะเสันอให�ผ)�บ�งคื�บบ�ญช้าด+าเน!นคืด�อาญานายจ้�างโดยไม�ต�องออกคื+าเต�อนก�อน เพราะการร�องที่&กข1ของล)กจ้�างย�อมแสัดงว่�าล)กจ้�างต�องการคืว่ามช้�ว่ยเหล�อจ้ากเจ้�าหน�าที่��แล�ว่

การตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานการตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน คื�อ การป็ฏิ!บ�ต!งานของพน�กงานตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานในการตรว่จ้ตราคืว่บคื&ม และบ�งคื�บให�นายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ตาม กม.คื&�มคืรองแรงงานในสั�ว่นที่��เก��ยว่ก�บคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน (ตรว่จ้คืร�$งแรก ตรว่จ้เต�อน ตรว่จ้ด+าเน!นคืด�)

Page 66: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คืว่ามป็ลอดภ�ยในช้�ว่!ตและร�างกายของมน&ษย1เป็�นสั!�งที่��ม�คื�าสั)งสั&ด ในขณิะที่��ล)กจ้�างที่+างานอย)�อาจ้เก!ดอ&บ�ต!เหต&ที่+าให�ล)กจ้�างได�ร�บบาดเจ้5บ สั)ญเสั�ยอว่�ยว่ะ พ!การ หร�อถ้#งแก�ช้�ว่!ตได�เสัมอ ซึ่#�งสั�ว่นใหญ�เก!ดจ้ากสัภาพคืว่ามไม�ป็ลอดภ�ยในสัถ้านที่��ที่+างานน�$นๆ หร�อจ้ากคืว่ามป็ระมาที่เล!นเล�อของล)กจ้�างเอง ร�ฐจ้#งตรากฎหมายว่�าด�ว่ยคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานข#$น และเพ��อให�กฎหมายม�ผลบ�งคื�บใช้�อย�างจ้ร!งจ้�ง จ้#งม�ว่!ธิ�การโดยให�อ+านาจ้พน�กงานตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานออกไป็ตรว่จ้ตรา ...**คื&ม ด)แลเพ��อให�นายจ้�างป็ฏิ!บ�ต!ตามกฎหมายว่�าด�ว่ยคืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างาน ที่�$งน�$เพ��อให�ล)กจ้�างม�คืว่ามป็ลอดภ�ย และป็Kองก�นไม�ให�ล)กจ้�างป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยเน��องจ้ากการที่+างาน*** ล�กษณิะการตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานก5ม�ล�กษณิะเช้�นเด�ยว่ก�บการตรว่จ้แรงงานคื�อ 1) การตรว่จ้ป็กต! ซึ่#�งเป็�นการตรว่จ้ป็ระจ้+าว่�นตามแผนงานที่��ได�ก+าหนดข#$นการตรว่จ้เต�อนคืร�$งแรก -----> การตรว่จ้เต�อน -----> การตรว่จ้ด+าเน!นคืด�2) การตรว่จ้พ!เศษ ซึ่#�งเป็�นการตรว่จ้ตามคื+าร�องเร�ยน หร�อร�องที่&กข1ของล)กจ้�าง นายจ้�าง ป็ระช้าช้น หร�อหน�ว่ยงานที่��เก��ยว่ข�อง หร�อเม��อม�ล)กจ้�างป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยเน��องจ้ากการที่+างานข#$นแล�ว่ หร�อในกรณิ�ที่��นายจ้�างเคืยถ้)กด+าเน!นคืด�มาแล�ว่

การด+าเน!นคืด�อาญาผ)�ฝ่(าฝ่Fน หร�อไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตาม กม.คื&�มคืรองแรงงาน เป็�นมาตรการที่��จ้+าเป็�นเพ��อให�ล)กจ้�างได�ร�บสั!ที่ธิ!หร�อป็ระโยช้น1ตามที่��กฎหมายก+าหนดไว่� แต�ม�ว่!ธิ�การที่��ก+าหนดไว่�เป็�นพ!เศษที่��แตกต�างจ้ากการด+าเน!นคืด�อาญาที่��ว่ไป็ คื�อ1) กม.คื&�มคืรองแรงงานก+าหนดให�พน�กงานตรว่จ้แรงงานและพน�กงานตรว่จ้คืว่ามป็ลอดภ�ยในการที่+างานม�อ+านาจ้ออกคื+าเต�อนนายจ้�างผ)�ฝ่(าฝ่Fนหร�อไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตาม กม.คื&�มคืรองแรงงานได� หากนายจ้�างได�ป็ฏิ!บ�ต!ตามคื+าเต�อนภายในระยะเว่ลา

Page 67: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ที่��ก+าหนดในคื+าเต�อนแล�ว่ ก5จ้ะไม�ด+าเน!นคืด�อาญาแก�นายจ้�างน�$น2) ในการด+าเน!นคืด� ม�คืณิะกรรมการป็ระกอบด�ว่ย... เป็�นผ)�ม�อ+านาจ้เป็ร�ยบเที่�ยบลงโที่ษป็ร�บผ)�ฝ่(าฝ่Fนหร�อไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามกม.คื&�มคืรองแรงงานได� แต�พน�กงานสัอบสัว่นไม�ม�อ+านาจ้เป็ร�ยบเที่�ยบคืด�ด�งกล�าว่คืว่ามร�บผ!ดของผ)�ร�บเหมา ในกรณิ�ที่��นายจ้�างเป็�นผ)�ร �บเหมาช้�ว่ง ผ)�ร �บเหมาช้�ว่งถ้�ดข#$นไป็หากม�ตลอดสัายจ้นถ้#งผ)�ร �บเหมาช้�$นต�น ต�องร�ว่มร�บผ!ดก�บนายจ้�างในฐานะเป็�นล)กหน�$ร�ว่ม ในการจ้�ายคื�าจ้�าง คื�าล�ว่งเว่ลา คื�าที่+างานในว่�นหย&ด เง!นที่ดแที่นและคื�าช้ดเช้ย ซึ่#�งต�องจ้�ายแก�ล)กจ้�างด�ว่ย (เฉพาะแพ�งเที่�าน�$น อาญาไม�ต�อง)

บ&ตรและภรรยาของล)กจ้�างที่��ม�นายจ้�างเป็�นผ)�ร �บเหมาช้�ว่ง#1

ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น เน��องจ้ากนายจ้�างเป็�นผ)�ร �บเหมาช้�ว่งจ้ากผ)�ร�บเหมาช้�$นต�น ซึ่#�งจ้ะต�องร�ว่มร�บผ!ดในการจ้�ายเง!นที่ดแที่นด�ว่ยบ&ตรและภรรยาของนายจ้�างที่��เป็�นผ)�ร �บเหมาช้�ว่ง#1 ไม�ม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บเง!นที่ดแที่น ที่�$งน�$เน��องจ้ากการจ้�ายเง!นที่ดแที่น กฎหมายก+าหนดให�จ้�ายในกรณิ�ล)กจ้�างป็ระสับอ�นตรายหร�อเจ้5บป็(ว่ยเที่�าน�$น ในกรณิ�น�$แม�นายจ้�างเป็�นผ)�ร �บเหมาช้�ว่งก5ม!ได�ที่+าให�นายจ้�างม�ฐานะเป็�นล)กจ้�างตามกฎหมาย (ก!จ้กรรม 13.1.4)

ตอนที่�� 13.2 การบ�งคื�บใช้�กฎหมายแรงงานสั�มพ�นธิ1

ล�กษณิะที่��ว่ไป็ของการบ�งคื�บใช้�กฎหมายแรงงานสั�มพ�นธิ1กม.แรงงานสั�มพ�นธิ1เป็�นบที่บ�ญญ�ต!เก��ยว่ก�บว่!ธิ�การที่��จ้ะเสัร!มสัร�างให�ฝ่(ายนายจ้�างก�บฝ่(ายล)กจ้�างม�คืว่ามสั�มพ�นธิ1อ�นด�ต�อก�น เม��อม�ข�อพ!พาที่แรงงานเก!ดข#$น ก5จ้ะระง�บข�อพ!พาที่ด�ว่ยการป็ระน�ป็ระนอมช้�ว่ยลดคืว่ามบาดหมางที่��เก!ดจ้ากคืว่ามข�ดแย�งระหว่�างก�น และที่+าให�ที่�$งสัองฝ่(ายย!นด�ที่��จ้ะร�ว่มก�นที่+างานต�อไป็ และในกรณิ�ที่��ม�การฝ่(าฝ่Fนหร�อไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตาม กม.แรงงานสั�มพ�นธิ1 การด+าเน!นคืด�คืว่รเป็�นมาตรการสั&ดที่�ายเม��อไม�ม�ที่างตกลงก�นได�แล�ว่ ในบางกรณิ�จ้ะม�โที่ษที่างอาญา

Page 68: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

พน�กงานป็ระนอมข�อพ!พาที่คืว่รด+าเน!นการเป็�นข�$นตอนด�งน�$1. จ้�ดให�ผ)�แที่นของฝ่(ายล)กจ้�างก�บฝ่(ายนายจ้�างได�เจ้รจ้าก�น และที่+าการไกล�เกล��ยเพ��อให�ที่�$งสัองฝ่(ายที่+าคืว่ามตกลงก�นเก��ยว่ก�บการจ้�ายคื�าจ้�างหร�อคื�าเสั�ยหายของฝ่(ายล)กจ้�างระหว่�างนายจ้�างป็Qดโรงงาน หร�อให�นายจ้�างจ้�ดให�ล)กจ้�างที่+างานเป็�นบางว่�นเป็�นการลดว่�นที่+างานลงแที่นที่��จ้ะป็Qดโรงงานเสั�ยเลย หร�อให�นายจ้�างจ้�ดหางานอ��นให�ล)กจ้�างที่+า2. หากตกลงก�นไม�ได� หร�อไม�ยอมเจ้รจ้าที่+าคืว่ามตกลงก�น คืว่รแนะน+าให�ล)กจ้�างใช้�สั!ที่ธิ!ที่างศาลโดยย��นฟKองต�อศาลแรงงาน เพราะเป็�นข�อพ!พาที่เก��ยว่ก�บสั!ที่ธิ!หร�อหน�าที่��ตามสั�ญญาจ้�างแรงงานหร�อตามข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง

บที่ก+าหนดโที่ษผ)�ฝ่(าฝ่Fนหร�อไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามบที่บ�ญญ�ต!ของ กม.แรงงานสั�มพ�นธิ1 บางล�กษณิะม�คืว่ามผ!ดที่างอาญาซึ่#�งม�โที่ษจ้+าคื&กหร�อป็ร�บ หร�อที่�$งจ้+าที่�$งป็ร�บมาตรา 31 ว่รรคืหน#�งแห�ง พรบ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 พ.ศ.2518

ได�บ�ญญ�ต!ห�ามนายจ้�างเล!กจ้�างหร�อโยกย�ายหน�าที่��การงานล)กจ้�าง ผ)�แที่นล)กจ้�าง ฯลฯ ซึ่#�งเก��ยว่ข�องก�บข�อเร�ยกร�องเม��อได�ม�การแจ้�งข�อเร�ยกร�องตามมาตรา 13 และข�อเร�ยกร�องย�งอย)�ในระหว่�างการเจ้รจ้า ฯลฯ ม�ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1เพ��อม!ให�นายจ้�างกล��นแกล�งล)กจ้�างหร�อเจ้ตนาจ้ะที่+าให�ล)กจ้�างเก!ดคืว่ามเกรงกล�ว่หร�อระง�บย�บย�$งการใช้�สั!ที่ธิ!แจ้�งข�อเร�ยกร�อง ซึ่#�งจ้ะที่+าให�กระบว่นการร�ว่มเจ้รจ้าต�อรองตามกฎหมายไม�เป็�นผลด�งน�$น เม��อข�อเที่5จ้จ้ร!งป็รากฏิว่�า การโยกย�ายหน�าที่��การงานของล)กจ้�างเป็�นกรณิ�การเล��อนให�ด+ารงต+าแหน�งที่��สั)งข#$นตามหล�กเกณิฑ์1การพ!จ้ารณิาคืว่ามด�คืว่ามช้อบป็ระจ้+าป็Eเช้�นน�$ จ้#งม!ใช้�การกล��นแกล�งล)กจ้�างหร�อการโยกย�ายหน�าที่��การงานด�ว่ยป็ระสังคื1จ้ะที่+าให�การเจ้รจ้าต�อรองตามข�$นตอนของกฎหมายต�องเสั�ยไป็ ด�งน�$น นายจ้�างม!ได�ฝ่(าฝ่Fนมาตรา 31 ว่รรคืหน#�ง อ�นจ้ะเป็�นคืว่ามผ!ดตามมาตรา 136 แห�ง พรบ.แรงงานสั�มพ�นธิ1 2518 แต�อย�างใด

Page 69: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ตอนที่�� 14.1 คืว่ามเป็�นมาและการจ้�ดต�$งศาลแรงงาน

เหต&ผลในการป็ระกาศใช้� พรบ.จ้�ดต�$งศาลแรงงานและว่!ธิ�พ!จ้ารณิาคืด�แรงงาน พ.ศ.2522 คื�อ คืด�แรงงานเป็�นคืด�อ�นม�ล�กษณิะพ!เศษแตกต�างไป็จ้ากคืด�แพ�งและคืด�อาญาที่��ว่ไป็ เพราะเป็�นข�อข�ดแย�งระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง ซึ่#�งคืว่รได�ร�บการพ!จ้ารณิาในศาลพ!เศษที่��ม�กระบว่นการพ!จ้ารณิาคืด�แตกต�างจ้ากศาลอ��น โดยผ)�พ!พากษาซึ่#�งม�คืว่ามร) �คืว่ามเข�าใจ้ในป็Nญหาแรงงาน ร�ว่มก�บผ)�พ!พากษาสัมที่บฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�าง ที่�$งการด+าเน!นคืด�คืว่รเป็�นไป็โดยสัะดว่ก ป็ระหย�ด รว่ดเร5ว่ เสัมอภาคื และเป็�นธิรรม เพ��อให�คื)�คืว่ามม�โอกาสัป็ระน�ป็ระนอมยอมคืว่ามและสัามารถ้กล�บไป็ที่+างานร�ว่มก�นโดยไม�ร) �สั#กเป็�นอร!ต�อก�น จ้+าเป็�นต�องยกเว่�นข�$นตอนและว่!ธิ�การต�างๆ เพ��อให�เก!ดคืว่ามคืล�องต�ว่ย!�งข#$น

การจ้�ดต�$งศาลแรงงานกระบว่นการพ!จ้ารณิาคืด�ในศาลย&ต!ธิรรมที่��ว่ไป็ ย�งม�ข�$นตอนและว่!ธิ�การต�างๆ ซึ่�บซึ่�อนมาก ไม�เหมาะสั+าหร�บคืด�แรงงาน จ้#งจ้+าเป็�นต�องจ้�ดต�$งศาลแรงงานข#$นเพ��อพ!จ้ารณิาคืด�แรงงานโดยเฉพาะ โดยก+าหนดให�กระบว่นพ!จ้ารณิาคืด�แรงงานเป็�นไป็โดยสัะดว่ก คืล�องต�ว่และเร�ยบง�าย

ศาลแรงงานม� 3 ป็ระเภที่ แต�ละป็ระเภที่ม�เขตอ+านาจ้ด�งน�$(1) ศาลแรงงานกลาง ม�เขตอ+านาจ้ใน กร&งเที่พมหานคืร สัม&ที่รป็ราการ สัม&ที่รสัาคืร นคืรป็ฐม นนที่บ&ร� ป็ที่&มธิาน� และในขณิะที่��ย�งไม�ม�ศาลแรงงานภาคื หร�อ ศาลแรงงานจ้�งหว่�ดในที่�องที่��ใด ศาลแรงงานกลางก5ม�เขตอ+านาจ้ในที่�องที่��น� $นด�ว่ย(2) ศาลแรงงานภาคื ม�เขตอ+านาจ้ในที่�องที่��ที่��ก+าหนดไว่�ในพระราช้กฤษฎ�กาจ้�ดต�$งศาลแรงงานภาคืน�$น(3) ศาลแรงงานจ้�งหว่�ด ม�เขตอ+านาจ้ในที่�องที่��ที่��ก+าหนดไว่�ในพระราช้บ�ญญ�ต!จ้�ดต�$งศาลแรงงานจ้�งหว่�ดน�$น**** บรรดาศาลที่�$งหลายจ้ะต�$งข#$นได�ก5แต�โดย พระราช้“

บ�ญญ�ต! เพ�ยงแต�ว่�าจ้ะเป็Qดด+าเน!นการเม��อใดก5จ้ะต�องออก พ” “

Page 70: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ระราช้กฤษฎ�กา ระบ&ว่�นเป็Qดที่+าการเที่�าน�$น ” ****

ตอนที่�� 14.2 ผ)�พ!พากษาในศาลแรงงาน

ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานผ)�พ!พากษาของศาลแรงงาน จ้ะต�องเป็�น ข�าราช้การต&ลาการ“ ” ตามกฎหมายว่�าด�ว่ยระเบ�ยบข�าราช้การต&ลาการ และ เป็�นผ)�ม�“

คืว่ามร) �คืว่ามเข�าใจ้ในป็Nญหาแรงงาน”

อธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานกลาง และอธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานภาคื ศาลละ 1 คืนรองอธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานกลาง และรองอธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานภาคื ก+าหนดตามคืว่ามจ้+าเป็�นของแต�ละศาล โดย รมว่.กระที่รว่งย&ต!ธิรรมผ)�พ!พากษาห�ว่หน�าศาลแรงงานจ้�งหว่�ด ศาลละ 1 คืนผ)�พ!พากษาสัมที่บผ)�พ!พากษาศาลแรงงานต�องเป็�นข�าราช้การต&ลาการ และต�องม�คืว่ามร) �คืว่ามเข�าใจ้ในป็Nญหาแรงงาน สั�ว่นผ)�พ!พากษาสัมที่บฝ่(ายนายจ้�างและผ)�พ!พากษาสัมที่บฝ่(ายล)กจ้�างน�$น เป็�นผ)�ซึ่#�งได�ร�บการเล�อกต�$งจ้ากสัมาคืมนายจ้�างหร�อสัหภาพแรงงาน ว่าระละ 2 ป็E จ้ะต�ออ�กก��ว่าระก5ได�, กฎหมายม!ได�ก+าหนดคื&ณิสัมบ�ต!ในเร��อง คืว่ามร) �หร�อการศ#กษาของผ)�พ!พากษาสัมที่บไว่�เลย, ผ)�พ!พากษาสัมที่บม�ฐานะเป็�นเจ้�าพน�กงานในต+าแหน�งต&ลาการตามป็ระมว่ลกฎหมายอาญาองคื1คืณิะในการพ!จ้ารณิาพ!พากษาผ)�พ!พากษาในศาลแรงงานเป็�นระบบไตรภาคื� ด�งน�$นศาลแรงงานต�องม� ผ)�พ!พากษาของศาลแรงงาน ผ)�พ!พากษาสัมที่บฝ่(ายนายจ้�าง และผ)�พ!พากษาสัมที่บฝ่(ายล)กจ้�าง ฝ่(ายละเที่�าๆ ก�น จ้#งจ้ะเป็�นองคื1คืณิะพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด� (ที่�$งในป็Nญหาข�อเที่5จ้จ้ร!งและป็Nญหาข�อกฎหมาย)

กรณิ�การตรว่จ้คื+าฟKงที่��ย��นต�อศาล การสั��งร�บฟKอง ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานเพ�ยงผ)�เด�ยว่ ม�อ+านาจ้สั��งร�บได� ตามมาตรา 18

กรณิ�สั��งยกฟKอง หร�อไม�ร�บฟKอง เป็�นการว่!น!จ้ฉ�ยป็ระเด5นแห�งคืด� น�บว่�าเป็�นการพ!พากษาคืด� ผ)�พ!พากษาของศาลแรงงาน

Page 71: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

เพ�ยงผ)�เด�ยว่ ไม�ม�อ+านาจ้สั��งได� จ้ะต�องได�ร�บการพ!จ้ารณิาพ!พากษาจ้ากผ)�พ!พากษาสัมที่บฝ่(ายนายจ้�างและฝ่(ายล)กจ้�างด�ว่ย ตามมาตรา 17

หากผ)�พ!พากษาสัมที่บได�ลงลายม�อช้��อในคื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��งแล�ว่ จ้ะไม�อย)�ร �ว่มด�ว่ยในเว่ลาอ�านคื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��งก5ได�

ตอนที่�� 14.3 อ+านาจ้พ!จ้ารณิาพ!พากษา

ศาลแรงงานม�หน�าที่��พ!จ้ารณิาคืด�แพ�งอ�นเป็�นข�อพ!พาที่เก��ยว่ก�บสั!ที่ธิ!หร�อหน�าที่��ตามสั�ญญาจ้�างแรงงาน ข�อตกลงเก��ยว่ก�บสัภาพการจ้�าง กม.คื&�มคืรองแรงงาน กม.แรงงานสั�มพ�นธิ1 และกรณิ�ละเม!ดระหว่�างนายจ้�างและล)กจ้�าง

คืด�แรงงานคืด�ที่��อย)�ในอ+านาจ้พ!จ้ารณิาพ!พากษาของศาลแรงงานตาม พรบ.จ้�ดต�$งศาลแรงงานและว่!ธิ�พ!จ้ารณิาคืด�แรงงาน พ.ศ.2522 ต�องเป็�นคืด�แพ�งเที่�าน�$น ศาลแรงงานไม�ม�อ+านาจ้พ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�อาญา แม�จ้ะเป็�นคืด�ในคืว่ามผ!ดเก��ยว่ก�บ กม.คื&�มคืรองแรงงาน หร�อ กม.แรงงานสั�มพ�นธิ1“คืด�แรงงาน จ้ะต�องเป็�นคืด�ม�ข�อพ!พาที่ ” (ม�ข�อโต�แย�งเก��ยว่ก�บสั!ที่ธิ!และหน�าที่��ระหว่�างบ&คืคืล) หร�อเป็�นคืด�ไม�ม�ข�อพ!พาที่ (ต�องใช้�สั!ที่ธิ!ที่างศาล) หร�อคืด�พ!เศษที่�� พรบฯ ให�อ+านาจ้ไว่�

คืด�ที่��อย)�ในอ+านาจ้พ!จ้ารณิาพ!พากษาของศาลแรงงาน 1) คืด�พ!พาที่เก��ยว่ด�ว่ยสั!ที่ธิ!หร�อหน�าที่��ตาม สั�ญญาจ้�าง“

แรงงาน “ (ม� 2 ป็ระเภที่คื�อ คืด�ฟKองร�องเน��องจ้ากอ�กฝ่(ายหน#�งไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามบที่บ�ญญ�ต!ใน ป็พพ. เร��องจ้�างแรงงาน และคืด�ฟKองร�องเน��องจ้ากอ�กฝ่(ายหน#�งไม�ป็ฏิ!บ�ต!ตามข�อตกลงหร�อสั�ญญาจ้�างแรงงานที่��ได�ตกลงก�นไว่�)สั�ญญาว่�าจ้�างที่นายคืว่ามเป็�นสั�ญญาจ้�างที่+าของ ม!ใช้�สั�ญญาจ้�างแรงงาน ศาลแรงงานไม�ม�อ+านาจ้พ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�ที่��ที่นายคืว่ามฟKองเร�ยกคื�าว่�าจ้�างว่�าคืว่าม2) คืด�พ!พาที่เก��ยว่ด�ว่ยสั!ที่ธิ!หร�อหน�าที่��ตาม ข�อตกลงเก��ยว่“

Page 72: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ก�บสัภาพการจ้�าง ม� “ 3 ป็ระเภที่คื�อ ข�อตกลงฯ ที่��นายจ้�างและล)กจ้�างร�ว่มก�นจ้�ดที่+าข#$นเองตามบที่บ�ญญ�ต!ของ กม., ข�อบ�งคื�บเก��ยว่ก�บการที่+างานตาม กม.คื&�มคืรองแรงงาน ซึ่#�ง กม.ถ้�อว่�าเป็�นข�อตกลงฯ, ข�อตกลงฯ ที่��เก!ดจ้ากการแจ้�งหร�อย��นข�อเร�ยกร�องตาม กม. ซึ่#�งที่�$งสัองฝ่(ายตกลงก�นได� และได�ที่+าข�อตกลงฯ เป็�นหน�งสั�อไว่�3) คืด�พ!พาที่เก��ยว่ด�ว่ยสั!ที่ธิ!หร�อหน�าที่��ตาม กม“ .คื&�มคืรองแรงงาน เช้�น เล!กจ้�างไม�เป็�นธิรรม หร�อคืด�เก��ยว่ก�บฟKองเร�ยก“

เง!นต�างๆ จ้ากนายจ้�าง/ผ)�ร�บเหมาช้�$นต�น หร�อกรมแรงงานฟKองเร�ยกเง!นสัมที่บ4) คืด�พ!พาที่เก��ยว่ด�ว่ยสั!ที่ธิ!หร�อหน�าที่��ตาม กม“ .แรงงานสั�มพ�นธิ1 เช้�น คื�าเสั�ยหายจ้ากการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม“ , นายจ้�างที่+าสั�ญญาจ้�างแรงงานข�ดแย�งก�บข�อตกลงฯ, ฟKองเร�ยกคื�าจ้�างว่�นลาไป็ด+าเน!นก!จ้การสัหภาพฯ, ฟKองนายจ้�างที่��เล!กจ้�างล)กจ้�างที่��เป็�นกรรมการล)กจ้�าง โดยไม�ได�ขออน&ญาตศาล5) คืด�ที่��จ้ะต�องใช้�สั!ที่ธิ!ที่างศาลตาม กม“ .คื&�มคืรองแรงงาน “

เป็�นคืด�ไม�ม�ข�อพ!พาที่ (ย�งไม�เคืยม�คืด�แบบน�$)6) คืด�ที่��จ้ะต�องใช้�สั!ที่ธิ!ที่างศาลตาม กม“ .แรงงานสั�มพ�นธิ1 “

เช้�น นายจ้�างร�องขอต�อศาลแรงงานขออน&ญาตเล!กจ้�าง ลดคื�าจ้�าง ลงโที่ษ หร�อให�กรรมการล)กจ้�างพ�นจ้ากต+าแหน�งเฉพาะคืนหร�อที่�$งคืณิะ, กรรมการล)กจ้�าง ล)กจ้�าง หร�อ สัหภาพแรงงาน ร�องขอให�ศาลแรงงานว่!น!จ้ฉ�ยการกระที่+าไม�เป็�นธิรรมของนายจ้�าง หร�อได�ร�บคืว่ามเด�อดร�อยเก!นสัมคืว่ร7) ก. คืด�อ&ที่ธิรณิ1คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของเจ้�าหน�าที่��ของร�ฐ ตาม กม“ .

คื&�มคืรองแรงงาน ผ)�ที่��ม�หน�าที่��ว่!น!จ้ฉ�ยเก��ยว่ก�บเร��องเง!น“

ที่ดแที่นโดยตรง คื�อ พน�กงานเง!นที่ดแที่น, อธิ!บด�ฯ, คืณิะกรรมการกองที่&นเง!นที่ดแที่น หากนายจ้�าง-ล)กจ้�างหร�อผ)�ม�สั!ที่ธิ!ไม�เห5นด�ว่ย ก5อาจ้ฟKองอ&ที่ธิรณิ1ได�เจ้�าหน�าที่��ของร�ฐที่��ไม�ม�หน�าที่��ว่!น!จ้ฉ�ยโดยตรง แต�ที่+าหน�าที่��เช้!งว่!น!จ้ฉ�ยด�ว่ยคื�อ พน�กงานตรว่จ้แรงงาน, พน�กงานออกใบอน&ญาต, อธิ!บด� หร�อผ)�ซึ่#�งอธิ!บด�มอบหมาย ให�ม�หน�าที่��ออกใบอน&ญาต (ฟKองอ&ที่ธิรณิ1ไม�ได�)

Page 73: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ข. คืด�อ&ที่ธิรณิ1คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของเจ้�าหน�าที่��ของร�ฐ ตาม กม“ .แรงงานสั�มพ�นธิ1 ผ)�ที่��ม�หน�าที่��ว่!น!จ้ฉ�ยโดยตรงคื�อ คืณิะกรรมการ“

แรงงานสั�มพ�นธิ1, รมว่. ซึ่#�งม�หน�าที่��ว่!น!จ้ฉ�ยหร�อช้�$ขาดข�อพ!พาที่แรงงาน8) คืด�ละเม!ด เน��องจ้าก (1) เป็�นกรณิ�ละเม!ดระหว่�างนายจ้�างก�บล)กจ้�าง (2) เป็�นกรณิ�สั�บเน��องจ้ากข�อพ!พาที่แรงงาน (3)

เป็�นกรณิ�เก��ยว่ก�บการที่+างานตามสั�ญญาจ้�างแรงงาน9) การว่!น!จ้ฉ�ยของอธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานกลางในกรณิ�ม�ป็Nญหาว่�าคืด�น�$นจ้ะอย)�ในอ+านาจ้ของศาลแรงงานหร�อไม� ผ)�พ!พากษาศาลแพ�งผ)�พ!จ้ารณิาคืด�น�$น จ้ะว่!น!จ้ฉ�ยป็Nญหาน�$เองไม�ได� จ้ะต�องสั�งสั+านว่นไป็ให� อธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานกลางเป็�นผ)�ว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดว่�า คืด�ใดอย)�ในอ+านาจ้พ!จ้ารณิาของศาลแรงงาน คื+าว่!น!จ้ฉ�ยของอธิ!บด�ฯ ถ้�อเป็�นที่��สั&ด และไม�ที่+าให�โจ้ที่ก1หร�อจ้+าเลยต�องเสั�ยหายหร�อต�องแพ�คืด�น�$นไป็ เพ�ยงแต�อาจ้ต�องน+าคืด�ไป็ฟKองร�องย�งศาลที่��ม�อ+านาจ้อ�กคืร�$งหน#�งเที่�าน�$น และการฟKองใหม�ไม�ม�ผลเป็�นเหต&ให�ขาดอาย&คืว่ามด�ว่ย

ตอนที่�� 14.4 การด+าเน!นงานในศาลแรงงาน

การย��นคื+าฟKอง การโอนคืด�ในศาลแรงงาน กระที่+าได�โดยถ้�อหล�กคืว่ามสัะดว่กแก�คื)�คืว่ามและการพ!จ้ารณิาของศาลป็ระกอบก�น คืด�แรงงานอาจ้ฟKองได�โดยกระที่+าเป็�นหน�งสั�อหร�อด�ว่ยว่าจ้า คืด�ที่��ม�โจ้ที่ก1หลายคืน โจ้ที่ก1อาจ้แต�งต�$งผ)�แที่นในการด+าเน!นคืด�ได� และคื)�คืว่ามอาจ้มอบอ+านาจ้ให�สัมาคืมนายจ้�าง สัหภาพแรงงาน หร�อพน�กงานเจ้�าหน�าที่��ไป็ด+าเน!นคืด�แที่นได�ด�ว่ย

ว่!ธิ�ย��นคื+าฟKองคืด�แรงงาน จ้ะต�องเสันอต�อศาลแรงงานที่��ม)ลคืด�เก!ดข#$น (สัถ้านที่��ที่��ล)กจ้�างที่+างาน) ในเขตอ+านาจ้ศาลแรงงานน�$น หร�อจ้ะย��นคื+าฟKองต�อศาลแรงงานที่��โจ้ที่ก1หร�อจ้+าเลยม�ภ)ม!ล+าเนาอย)�ก5ได� แต�ต�องขออน&ญาตต�อศาลแรงงานน�$น แสัดงให�ศาลเห5นว่�าการพ!จ้ารณิาคืด�ในศาลแรงงานน�$นจ้ะเป็�นการสัะดว่ก

Page 74: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การสั�งคื+าคื)�คืว่ามและเอกสัารในคืด�แรงงานให�แก�บ&คืคืลอ��นที่��ม!ใช้�คื)�คืว่าม ให�ป็ฏิ!บ�ต!ตาม ป็พพ. (เช้�น สั�งหมายเร�ยกให�พยาน คื)�คืว่ามฝ่(ายที่��อ�างพยานม�หน�าที่��เป็�นผ)�สั�งให�แก�พยานน�$นเอง)

แต�การสั�งคื+าคื)�คืว่ามและเอกสัารไป็ย�งคื)�คืว่ามในคืด�แรงงาน ให�กระที่+าโดยเจ้�าพน�กงานศาล แต�ศาลอาจ้ก+าหนดให�สั�งที่างไป็รษณิ�ย1ลงที่ะเบ�ยนตอบร�บ หร�อโดยว่!ธิ�อ��นก5ได� (ป็ระกาศ นสัพ.ที่�องถ้!�น/ศาลแรงงานน�$น หร�อป็ระกาศในที่��ๆ เช้��อว่�าคื)�คืว่ามน�$นๆ จ้ะม�โอกาสัร�บที่ราบ) และม�ผลในว่�นน�$นที่�นที่� (ไม�ต�องรอให�พ�น 15 ว่�นด�งเช้�นคืด�แพ�งธิรรมดา)

คื�าฤช้าธิรรมเน�ยมในคืด�แรงงานน�$น คื)�คืว่ามได�ร�บยกเว่�นไม�ต�องช้+าระ ต�$งแต�การย��นคื+าฟKอง ตลอดจ้นการด+าเน!นกระบว่นพ!จ้ารณิาที่&กข�$นตอนในศาลแรงงาน, ศาลสั)งหร�อศาลฎ�กาด�ว่ย (อากรแสัตมป็Uป็Qดหน�งสั�อมอบอ+านาจ้ ม!ใช้�คื�าฤช้าธิรรมเน�ยม,

แต�คื�าที่นายคืว่าม เป็�นคื�าฤช้าธิรรมเน�ยม)

การด+าเน!นกระบว่นการพ!จ้ารณิานอกที่��ที่+าการศาลแรงงาน ในกรณิ�ม�เหต&สัมคืว่ร ศาลแรงงานอาจ้สั��งให�ม�การด+าเน!นกระบว่นพ!จ้ารณิา ณิ สัถ้านที่��ม)ลคืด�เก!ดข#$น หร�อสัถ้านที่��อ��นใดที่��เหมาะสัมก5ได� (ในคืด�แพ�งธิรรมดา ต�องม�เหต&จ้+าเป็�นฉ&กเฉ!นเที่�าน�$น)

กระบว่นการพ!จ้ารณิาพ!เศษ ศาลแรงงานม�อ+านาจ้ย�นหร�อขยายระยะเว่ลาที่��ก+าหนดไว่�ใน พรบ.ฯ หร�อระยะเว่ลาที่��ศาลแรงงานได�ก+าหนดไว่�ได�เสัมอ แต�จ้ะต�องกระที่+าไป็ตามคืว่ามจ้+าเป็�น และเพ��อป็ระโยช้น1แห�งคืว่ามย&ต!ธิรรม, และอาจ้ขอคืว่ามเห5นจ้ากผ)�ที่รงคื&ณิว่&ฒ!หร�อผ)�เช้��ยว่ช้าญป็ระกอบการพ!จ้ารณิาคืด�ได�, อ�กที่�$งย�งให�อ+านาจ้อธิ!บด�ผ)�พ!พากษาศาลแรงงานกลางออกข�อก+าหนดใดๆ ในการด+าเน!นกระบว่นพ!จ้ารณิาคืด�แรงงานได� และจ้ะใช้�บ�งคื�บได�ก5ต�อเม��อ ได�ร�บอน&ม�ต!จ้ากป็ระธิานศาลฎ�กาแล�ว่ และป็ระกาศในราช้ก!จ้จ้าน&เบกษาแล�ว่เที่�าน�$น (ใช้�บ�งคื�บได�ที่&กศาลแรงงาน)

อ+านาจ้พ!เศษของศาลแรงงาน ในกรณิ�ที่��คื)�คืว่ามฝ่(ายหน#�ง

Page 75: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ป็ฏิ!บ�ต!ผ!ดข�$นตอนหร�อฝ่(าฝ่Fน กม.คื&�มคืรองแรงงาน หร�อ กม.แรงงานสั�มพ�นธิ1 ศาลแรงงานม�อ+านาจ้สั��งให�คื)�คืว่ามฝ่(ายน�$นป็ฏิ!บ�ต!หร�องดเว่�นการกระที่+าใดๆ เพ��อให�เป็�นไป็ตามกฎหมายด�งกล�าว่ได�ตามที่��เห5นสัมคืว่รก�อน โดยไม�ต�องม�คื+าขอ และศาลแรงงานม�อ+านาจ้สั��งก�กข�งคื)�คืว่ามฝ่(ายที่��ฝ่(าฝ่Fนคื+าสั��งจ้นกว่�าจ้ะป็ฏิ!บ�ต!ตาม แต�ต�องไม�เก!น 6 เด�อน

ตอนที่�� 15.1 กระบว่นพ!จ้ารณิาในว่�นน�ดพ!จ้ารณิา

การน�ดพ!จ้ารณิาในคืด�แรงงาน เม��อโจ้ที่ก1น+าคื+าฟKองหร�อคื+าร�องต�$งต�นคืด�เป็�นหน�งสั�อมาย��นต�อศาลแรงงานแล�ว่ หากศาลพ!จ้ารณิาให�ม�คื+าสั��งร�บฟKองแล�ว่ ศาลจ้ะสั��งร�บคืด�ไว่�พ!จ้ารณิา แล�ว่จ้ะด+าเน!นกระบว่นการพ!จ้ารณิาต�อไป็ โดยศาลต�องก+าหนดว่�นเว่ลาในการพ!จ้ารณิาคืด�โดยเร5ว่ และออกหมายเร�ยกจ้+าเลยให�มาศาลตามก+าหนด พร�อมก�บสั��งให�โจ้ที่ก1มาศาลในว่�นเว่ลาเด�ยว่ก�นน�$นด�ว่ย

การย��นคื+าให�การในคืด�แรงงาน จ้+าเลยไม�จ้+าต�องย��นคื+าให�การภายในระยะเว่ลาเช้�นคืด�แพ�งธิรรมดา แต�จ้ะย��นคื+าให�การเป็�นหน�งสั�อ ก�อนว่�นเว่ลาที่��ศาลแรงงานน�ดให�มาศาลก5ได� หร�ออาจ้จ้ะให�การเป็�นหน�งสั�อหร�อด�ว่ยว่าจ้าในว่�นน�ดพ!จ้ารณิาก5ได�

การไกล�เกล��ยคืด�แรงงานม�ม)ลเหต&พ!พาที่มาจ้ากนายจ้�างก�บล)กจ้�าง ซึ่#�งโดยป็กต!ต�องที่+างานร�ว่มก�น ต�องพ#�งพาอาศ�ยก�นตลอดเว่ลา จ้#งสัมคืว่รที่��จ้ะให�ข�อพ!พาที่ย&ต!ลงโดยเร5ว่และด�ว่ยคืว่ามพอใจ้ด�ว่ยก�นที่�$งสัองฝ่(าย เม��อคื)�คืว่ามมาศาลพร�อมก�นในว่�นน�ดพ!จ้ารณิา ศาลจ้ะไกล�เกล��ย เน��องจ้ากกฎหมายม�ว่�ตถ้&ป็ระสังคื1 จ้ะให�คื)�กรณิ�ตกลงป็รองดองก�น แที่นที่��จ้ะเอาช้นะก�นในที่างคืด� ว่!ธิ�การไกล�เกล��ย ศาลอาจ้ด+าเน!นการเป็�นการล�บเฉพาะต�อหน�า

Page 76: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

คื)�คืว่ามก5ได� ผลการไกล�เกล��ย ถ้�าคื)�คืว่ามตกลงก�นได� ศาลจ้ะที่+าสั�ญญาป็ระน�ป็ระนอมยอมคืว่าม หร�อให�โจ้ที่ก1ถ้อนฟKอง เพ��อให�คืด�เสัร5จ้ไป็ ถ้�าตกลงก�นไม�ได� ศาลจ้ะก+าหนดป็ระเด5นข�อพ!พาที่ และพ!จ้ารณิาคืด�ต�อไป็

การก+าหนดป็ระเด5นข�อพ!พาที่การก+าหนดป็ระเด5นข�อพ!พาที่น�$น ศาลจ้ะจ้ดป็ระเด5นที่��คื)�คืว่ามโต�เถ้�ยงก�นไว่�เป็�นป็ระเด5นข�อพ!พาที่ แล�ว่ก+าหนดให�โจ้ที่ก1หร�อจ้+าเลยน+าพยานมาสั�บก�อนหร�อหล�ง โดยถ้�อหล�กที่��ว่�าคื)�คืว่ามฝ่(ายใดกล�าว่อ�างข�อเที่5จ้จ้ร!งใด ฝ่(ายน�$นม�หน�าที่��ต�องน+าสั�บข�อเที่5จ้จ้ร!งน�$นก�อน

กรณิ�คื)�คืว่ามไม�มาศาลในว่�นน�ดพ!จ้ารณิาถ้�าโจ้ที่ก1ไม�มาศาลในว่�นน�ดพ!จ้ารณิา กฎหมายถ้�อว่�าโจ้ที่ก1ไม�ป็ระสังคื1จ้ะด+าเน!นคืด�ต�อไป็และศาลจ้ะสั��งจ้+าหน�ายคืด� (ม!ใช้�ยกฟKอง ซึ่#�งโจ้ที่ก1อาจ้ฟKองคืด�ใหม�ได�ภายในก+าหนดอาย&คืว่าม)

แต�ถ้�าจ้+าเลยให�ศาลด+าเน!นการพ!จ้ารณิาต�อไป็ (จ้+าเลยแคื�แถ้ลงต�อศาล ไม�ต�องที่+าคื+าร�อง) และศาลพ!พากษาหร�อม�คื+าสั��งให�จ้+าเลยช้นะคืด�แล�ว่ โจ้ที่ก1จ้ะร�$อร�องฟKองในป็ระเด5นที่��ได�ว่!น!จ้ฉ�ยโดยอาศ�ยเหต&อย�างเด�ยว่ก�นอ�กไม�ได� ถ้�าจ้+าเลยไม�มาศาลในว่�นน�ดพ!จ้ารณิา ศาลจ้ะม�คื+าสั��งว่�าจ้+าเลยขาดน�ดพ!จ้ารณิาก�อน และพ!จ้ารณิาช้�$ขาดต�ดสั!นคืด�ไป็ฝ่(ายเด�ยว่ในว่�นน�ดพ!จ้ารณิา จ้+าเลยไม�ไป็ศาล ศาลจ้#งม�คื+าสั��งว่�าจ้+าเลยขาดน�ดพ!จ้ารณิา และสั�บพยานโจ้ที่ก1ไป็ฝ่(ายเด�ยว่ จ้+าเลยม�สั!ที่ธิ!ขอให�ศาลพ!จ้ารณิาคืด�ใหม�ภายใน 7 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ศาลม�คื+าสั��งว่�าจ้+าเลยขาดน�ดพ!จ้ารณิาในว่�นน�ดสั�บพยานโจ้ที่ก1น�ดแรก จ้+าเลยไม�ไป็ศาล ศาลจ้#งม�คื+าสั��งว่�าจ้+าเลยขาดน�ดพ!จ้ารณิา และสั�บพยานโจ้ที่ก1ไป็ฝ่(ายเด�ยว่ แล�ว่พ!พากษาให�จ้+าเลยแพ�คืด� จ้+าเลยม�สั!ที่ธิ!ขอให�ศาลพ!จ้ารณิาคืด�ใหม�ภายใน 15 ว่�น น�บแต�ว่�นที่��ศาลสั�งคื+าบ�งคื�บให�จ้+าเลย

การขอให�พ!จ้ารณิาคืด�ใหม�

Page 77: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

โจ้ที่ก1หร�อจ้+าเลยต�องแถ้ลงให�ศาลที่ราบถ้#งคืว่ามจ้+าเป็�นที่��ไม�อาจ้มาศาล ศาลอาจ้ไต�สัว่น ถ้�าเห5นสัมคืว่รก5จ้ะม�คื+าสั��งเพ!กถ้อนคื+าสั��งที่��ให�จ้+าหน�ายคืด�หร�อคื+าสั��งว่�าจ้+าเลยขาดน�ด และด+าเน!นกระบว่นพ!จ้ารณิาคืด�ใหม�ที่�$งหมด ไม�ว่�าศาลจ้ะได�ด+าเน!นกระบว่นพ!จ้ารณิาไป็แล�ว่มากน�อยเพ�ยงใด

ตอนที่�� 15.2 การพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�ของศาลแรงงาน

อ+านาจ้หน�าที่��ในการพ!จ้ารณิาคืด�ศาลแรงงานม�อ+านาจ้ก+าหนดระยะเว่ลาให�คื)�คืว่ามย��นบ�ญช้�ระบ&พยาน, เร�ยกพยานหล�กฐานมาพ!จ้ารณิา(น+าสั�บพยาน), ซึ่�กถ้าม และบ�นที่#กคื+าพยาน, ก+าหนดคื�าพาหนะ คื�าป็(ว่ยการพยาน,

และน��งพ!จ้ารณิาคืด�ต!ดต�อก�นไป็โดยไม�ต�องเล��อนคืด� เว่�นแต�ม�เหต&จ้+าเป็�นที่��สั+าคื�ญพยานหล�กฐานที่��เป็�นเอกสัาร และต�องสั�งสั+าเนาให�คื)�คืว่ามอ�กฝ่(ายหน#�งก�อนว่�นสั�บพยานไม�น�อยกว่�า 3 ว่�น และต�องน+าต�นฉบ�บมาแสัดงต�อศาลเที่�าน�$นพยานหมาย คื�อ พยานที่��ว่ไป็ และ ผ)�ที่รงคื&ณิว่&ฒ!หร�อผ)�เช้��ยว่ช้าญ จ้ะได�ร�บคื�าป็(ว่ยการ คื�าพาหนะเด!นที่าง และคื�าที่��พ�ก ซึ่#�งศาลแรงงานจ้ะจ้�ายจ้ากเง!นของศาลเอง

การพ!พากษาคืด�เม��อการพ!จ้ารณิาสั!$นสั&ดลงแล�ว่, คื)�คืว่ามอาจ้แถ้ลงการณิ1ป็Qดคืด�ด�ว่ยว่าจ้า (ถ้�าเป็�นหน�งสั�อต�องย��นก�อนที่��ศาลจ้ะม�คื+าพ!พากษา) ในว่�นเสัร5จ้การพ!จ้ารณิา, แล�ว่ก+าหนดว่�นอ�านคื+าพ!พากษา หร�อคื+าสั��งภายใน 3 ว่�นน�บแต�ว่�นน�$น, หล�กในการพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�แรงงาน ศาลต�องคื+าน#งถ้#งสัภาพการที่+างานและคืว่ามเป็�นอย)�ของล)กจ้�าง รว่มที่�$งฐานะแห�งก!จ้การของนายจ้�าง ตลอดจ้นสัภาพที่างเศรษฐก!จ้และสั�งคืมโดยที่��ว่ไป็มาป็ระกอบด�ว่ย, และศาลม�อ+านาจ้พ!พากษาหร�อสั��งเก!นคื+าขอบ�งคื�บได� ที่�$งอาจ้จ้ะก+าหนดให�คื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��งม�ผลผ)กพ�นบ&คืคืลภายนอกได�ด�ว่ย

Page 78: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

การพ!จ้ารณิาคืด�เล!กจ้�างไม�เป็�นธิรรมการกระที่+าอ�นไม�เป็�นธิรรม จ้ะต�องเก��ยว่ข�องก�บเร��องสัหภาพแรงงาน การน�ดช้&มน&ม ที่+าคื+าร�อง ย��นข�อเร�ยกร�อง เจ้รจ้า ฯลฯ เป็�นสั+าคื�ญ ที่�$งน�$เพ��อม!ให�นายจ้�างกล��นแกล�งล)กจ้�าง หร�อใช้�อ+านาจ้เผด5จ้การต�อล)กจ้�างมากเก!นไป็,

การน+าคืด�ไป็สั)�ศาล ต�องป็ฏิ!บ�ต!ตามข�$นตอนและว่!ธิ�การที่��กฎหมายบ�ญญ�ต!ไว่� (ภายใน 60 ว่�น) สัภาพบ�งคื�บที่�$งที่างแพ�ง และอาญา

สั�ว่นการเล!กจ้�างที่��ไม�เป็�นธิรรม เป็�นกรณิ�ที่��นายจ้�างเล!กจ้�างโดยไม�ม�สัาเหต& หร�อไม�ถ้)กข�$นตอน หร�อไม�ใช้�สัาเหต&ที่��จ้+าเป็�นหร�อสัมคืว่ร ซึ่#�งอาจ้จ้ะไม�ได�ฝ่(าฝ่Fนข�อห�ามใดๆ ของกฎหมายก5ได� แต�เป็�นที่��เห5นได�ว่�าการเล!กจ้�างน�$นไม�เป็�นธิรรมต�อล)กจ้�าง, การน+าคืด�ไป็สั)�ศาลได�โดยไม�ต�องร�องเร�ยน หร�อป็ฏิ!บ�ต!การอย�างใดก�อน สัภาพบ�งคื�บที่างแพ�งอย�างเด�ยว่ คื�อ ศาลอาจ้สั��งให�นายจ้�างร�บล)กจ้�างกล�บเข�าที่+างานต�อไป็ ในต+าแหน�งที่��ล)กจ้�างม�คืว่ามร) �คืว่ามสัามารถ้จ้ะที่+าได�และในระด�บเด�ยว่ก�บต+าแหน�งเด!ม (แต�อาจ้ไม�ใช้�ต+าแหน�งเด!มก5ได�) ในอ�ตราคื�าจ้�างที่��ได�ร�บในขณิะเล!กจ้�าง หร�ออาจ้ให�นายจ้�างช้ดใช้�คื�าเสั�ยหายแที่นการร�บกล�บเข�าที่+างานก5ได� หร�อให�นายจ้�างจ้�ายเง!นคื�าช้ดเช้ยที่��ล)กจ้�างม�สั!ที่ธิ!ได�ร�บ การว่!น!จ้ฉ�ยว่�าการเล!กจ้�างรายใดเป็�นการเล!กจ้�างโดยไม�เป็�นธิรรม ย�อมต�องว่!น!จ้ฉ�ยถ้#งข�อเที่5จ้จ้ร!งเป็�นเร��องๆ ไป็, การเล!กจ้�างไม�เป็�นธิรรมม�อาย&คืว่าม 10 ป็E

พฤต!การณิ1ที่��ไม�ถ้�อว่�าเป็�นการเล!กจ้�างไม�เป็�นธิรรมคื�อ พฤต!การณิ1ที่��ไม�น�าไว่�ว่างใจ้และม�ผลงานไม�เป็�นที่��พอใจ้, คืว่ามจ้งใจ้หร�อป็ระมาที่เล!นเล�อ, การหย�อนสัมรรถ้ภาพในการที่+างาน, ย&บหน�ว่ยงาน แล�ว่เล!กจ้�างล)กจ้�างหมดที่�$งหน�ว่ยงานไม�ม�ยกเว่�น และไม�ป็รากฏิว่�าเป็�นเหต&กล��นแกล�ง

ตอนที่�� 15.3 การอ&ที่ธิรณิ1คื+าพ!พากษาของศาลแรงงาน

คืด�ที่��จ้ะอ&ที่ธิรณิ1ได�

Page 79: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

ก. คืด�แรงงานอ&ที่ธิรณิ1ได�แต�เฉพาะคืด�ที่��ม�ป็Nญหาข�อกฎหมาย และม�ล�กษณิะไม�ต�องห�ามอ&ที่ธิรณิ1ป็Nญหาข�อเที่5จ้จ้ร!ง ได�แก� ป็Nญหาเก��ยว่ก�บการโต�เถ้�ยงก�นว่�า ม�การกระที่+าหร�อละเว่�นกระที่+าจ้ร!งด�งที่��ฝ่(ายใดฝ่(ายหน#�งกล�าว่อ�างหร�อโต�แย�งหร�อไม� รว่มที่�$งป็Nญหาที่��เก��ยว่ก�บการใช้�ด&ลพ!น!จ้ของศาลตามร)ป็คืด� (ด&ลพ!น!จ้ที่��ต�องฟNงข�อเที่5จ้จ้ร!งก�อนเที่�าน�$น)

เช้�น ข�อที่��ว่�าสั&จ้ร!ตหร�อไม� พยานหล�กฐานฝ่(ายใดม�น+$าหน�กด�กว่�าก�น การจ้ะว่!น!จ้ฉ�ยป็Nญหา จ้ะต�องฟNงพยานหล�กฐานของคื)�–

คืว่ามอย)�อ�ก ป็Nญหาข�อกฎหมาย ได�แก� 1) ป็Nญหาเก��ยว่ก�บการต�คืว่ามตามต�ว่บที่กฎหมาย 2) ป็Nญหาเก��ยว่ก�บการแป็ลข�อคืว่ามในเอกสัาร 3) ป็Nญหาเก��ยว่ก�บการป็ร�บบที่กฎหมายเข�าก�บข�อเที่5จ้จ้ร!งในคืด�, ด&ลพ!น!จ้ที่��ไม�ต�องอาศ�ยข�อเที่5จ้จ้ร!งใดเลย ศาลว่!น!จ้ฉ�ยได�เอง หร�อ ข�อเที่5จ้จ้ร!งในคืด�ช้�ดเจ้นเพ�ยงพอที่��จ้ะให�ศาลว่!น!จ้ฉ�ยป็ระเด5นน�$นได�เลย โดยไม�ต�องสั�บพยานอ�กแต�ป็ระการใดแล�ว่ ก5เป็�นป็Nญหาข�อกฎหมาย

คืด�ที่��จ้ะอ&ที่ธิรณิ1ได�ต�องม�ล�กษณิะไม�ต�องห�ามอ&ที่ธิรณิ1 คื�อ 1) ต�องเป็�นอ&ที่ธิรณิ1ที่��กล�าว่ไว่�โดยช้�ดแจ้�งซึ่#�งข�อกฎหมายที่��จ้ะยกข#$นอ�างอ!งในอ&ที่ธิรณิ1น�$น (ว่�าไม�เข�าเหต&ตามกฎหมายเพราะเหต&ใด)

2) ข�อกฎหมายที่��จ้ะยกข#$นอ&ที่ธิรณิ1น�$น ต�องเป็�นข�อที่��ยกข#$นว่�าก�นมาแล�ว่ในศาลช้�$นต�น เว่�นแต�จ้ะเป็�นข�อกฎ หมายอ�นเก��ยว่ก�บคืว่ามสังบเร�ยบร�อยของป็ระช้าช้น 3) ข�อกฎหมายที่��จ้ะอ&ที่ธิรณิ1ต�องเป็�นสัาระแก�คืด�ข. อ&ที่ธิรณิ1คื+าสั��งระหว่�างพ!จ้ารณิา 1. อ&ที่ธิรณิ1ได�ที่�นที่� คื�อ คื+าสั��งที่��ไม�ร�บหร�อให�คื�นคื+าคื)�คืว่าม คื+าสั��งว่!น!จ้ฉ�ยช้�$ขาดเบ�$องต�นซึ่#�งที่+าให�คืด�เสัร5จ้ไป็ที่�$งเร��อง 2. อ&ที่ธิรณิ1ในที่�นที่�ไม�ได� คื�อ คื+าสั��งซึ่#�งได�สั��งก�อนศาลแรงงานได�ม�คื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��งช้�$ขาดต�ดสั!นคืด�

การย��น การร�บอ&ที่ธิรณิ1 และการที่&เลาการบ�งคื�บ

Page 80: สรุปย่อ - กฎหมายแรงงาน (ชมรมนศ.มสธ.ราชบุรี)

อ&ที่ธิรณิ1ต�องที่+าเป็�นหน�งสั�อย��นต�อศาลแรงงานที่��ม�คื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��ง ภายใน 15 ว่�นน�บแต�ว่�นที่��อ�านคื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��งน�$น, คื)�คืว่ามอ�กฝ่(ายหน#�งม�สั!ที่ธิ!แก�อ&ที่ธิรณิ1ภายใน 7 ว่�นน�บแต�ว่�นร�บสั+าเนาอ&ที่ธิรณิ1ผ)�อ&ที่ธิรณิ1อาจ้อ&ที่ธิรณิ1คื+าสั��งไม�ร�บอ&ที่ธิรณิ1ของศาลแรงงาน ไป็ย�งศาลฎ�กาได� และน+าเง!นมาช้+าระตามคื+าพ!พากษาของศาลแรงงาน หร�อหาป็ระก�นให�ไว่�ต�อศาลภายใน 10 ว่�นคืว่ามผ!ดฐานละเม!ดอ+านาจ้ศาล ม!ใช้�คืด�แรงงาน จ้ะต�องอ&ที่ธิรณิ1ไป็ย�งศาลอ&ที่ธิรณิ1 ตาม ป็ว่!.แพ�งการย��นอ&ที่ธิรณิ1ไม�เป็�นการที่&เลาการบ�งคื�บตามคื+าพ!พากษาหร�อสั��งของศาลแรงงาน แต�คื)�คืว่ามอาจ้ที่+าคื+าขอย��นต�อศาลแรงงานซึ่#�งม�คื+าพ!พากษาหร�อคื+าสั��ง โดยช้�$แจ้งเหต&ผลอ�นสัมคืว่รเพ��อให�ศาลฎ�กาสั��งที่&เลาการบ�งคื�บไว่�ได�

การพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�ช้�$นอ&ที่ธิรณิ1ศาลฎ�กาเป็�นศาลที่��พ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�แรงงานในช้�$นอ&ที่ธิรณิ1ศาลฎ�กา ม�หล�กในการพ!จ้ารณิาพ!พากษาคืด�อย)� 3 ป็ระการคื�อ 1) ต�องถ้�อข�อเที่5จ้จ้ร!งตามที่��ศาลแรงงานได�ว่!น!จ้ฉ�ยมา 2) แต�ถ้�าข�อเที่5จ้จ้ร!งที่��ศาลแรงงานฟNงมาย�งไม�พอแก�การว่!น!จ้ฉ�ยข�อกฎหมาย ศาลฎ�กาจ้ะสั��งให�ศาลแรงงานฟNงข�อเที่5จ้จ้ร!งเพ!�มเต!มตามที่��ศาลฎ�กาแจ้�งไป็ แล�ว่สั�งสั+านว่นคื�นศาลฎ�กา3) ในกรณิ�ที่��ศาลแรงงานเห5นว่�าข�อเที่5จ้จ้ร!งที่��ฟNงใหม� จ้ะเป็�นผลให�คื+าพ!พากษาเป็ล��ยนแป็ลง ก5ให�ศาลแรงงานพ!พากษาคืด�น�$นใหม�