หนวยท 4

สามญทศนวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ชอ รองศาสตราจารย ดร.วาสนา ทวกลทรพย

วฒ ค.บ. (ประถมศกษา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ค.ม. (โสตทศนศกษา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปร.ด. (เทคโนโลยการศกษา) มหาวทยาลยบรพา

ตาแหนง รองศาสตราจารยประจาสาขาวชาศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

หนวยทเขยน หนวยท 4

แผนการสอนประจาหนวย

ชดวชา วทยกระจายเสยง และวทยโทรทศนเพอการศกษา

หนวยท 4 สามญทศนเกยวกบวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ตอนท

4.1 แนวคดเกยวกบวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4.2 เสยงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4.3 บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. วทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสอเสยงทเสนอเนอหาสาระทเปนความรแกผฟงและเสนอเนอหาสาระทเปน

สวนหนงของหลกสตรทเปดสอนในสถานบนการศกษา ความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา มความสาคญใน

การใหความรท วไปแกประชาชน และในการเรยนการสอน ประเภทของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา จาแนกได 2

ประเภท คอ รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาท วไป และรายการวทยกระจายเสยงเพอการสอน รปแบบของรายการ

วทยกระจายเสยงเพอการศกษา ทเหมาะนาไปใชในการเรยนการสอน คอ พดคนเดยว สนทนา สมภาษณ อภปราย ละคร

สาระละคร สารคด นตยสารทางอากาศ และรายการปฏสมพนธ

2. เสยงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 ประเภท คอ เสยงพด เสยงดนตรและเพลง และเสยง

ประกอบ

3. บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสวนทบอกรายละเอยดของรายการตงแตเรมรายการจนกระท งจบ

รายการ ประเภทของบทวทยเพอการศกษาม 2 ประเภท คอ บทวทยแบบสมบรณ และบทวทยแบบกงสมบรณ ข นตอนการ

เขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ม 5 ข นตอน คอ (1) ข นกาหนดรปแบบรายการและความยาวของรายการ (2) ข น

เขยนแผนรายการสอน (3) ข นเขยนแผนผงรายการ (4) ข นเขยนบทวทย และ (5) ข นทดสอบบทรางและประกอบบทวทย

วตถประสงค

1. หลงจากศกษา “แนวคดเกยวกบบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถอธบาย

ความหมาย ความสาคญ ประเภท และรปแบบของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

2. หลงจากศกษา “เสยงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกเรยนสามารถอธบายประเภท และ

แนวทางการคดเลอกเสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบไดถกตอง

3. หลงจากศกษา “บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” และนกศกษาสามารถอธบายความหมายของบท

วทยกระจายเสยง และจาแนกประเภทของบทวทยกระจายเสยง และอธบายการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาได

ถกตอง

กจกรรมระหวางเรยน

1. ทาแบบประเมนตนเองกอนเรยนหนวยท 4

2. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 4.1-4.3

3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน

4. ฟงซดเสยงประจาชดวชา

5. ชมดวดประกอบชดวชา (ถาม)

6. ทาแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 4

สอการสอน

1. เอกสารการสอน

2. แบบฝกปฏบต

3. ซดเสยงประจาชดวชา

4. ดวดประกอบชดวชา (ถาม)

5. รายการวทยกระจายเสยง (ถาม)

6. รายการวทยโทรทศน (ถาม)

การประเมนผล

1. ประเมนการเรยนจากแบบประเมนตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

2. ประเมนการเรยนจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง

3. ประเมนการเรยนจากการสอบไลประจาภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหทาแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 4 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

ตอนท 4.1

แนวคดเกยวกบวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 4.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

4.1.1 ความหมายและความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4.1.2 ประเภทและรปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. วทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสอเสยงทเสนอเนอหาสาระทเปนความรแกผฟงและเสนอเนอหา

สาระทเปนสวนหนงของหลกสตรทเปดสอนในสถาบนการศกษา ความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอ

การศกษา มความสาคญในการใหความรท วไปแกประชาชน และในการเรยนการสอน

2. ประเภทของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาจาแนกได 2 ประเภท คอ รายการวทยกระจายเสยง

เพอการศกษาท วไป และรายการวทยกระจายเสยงเพอการสอน รปแบบของรายการวทยกระจายเสยง

เพอการศกษาทเหมาะนาไปใชในการเรยนการสอนคอ พดคนเดยว สนทนา สมภาษณ อภปราย ละคร

สารคด นตยสารทางอากาศ และรายการปฏสมพนธ

วตถประสงค

1. หลงจากศกษาเรอง “ความหมายและความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษา

สามารถอธบายความหมายของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

2. หลกจากศกษาเรอง “ความหมายและความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษา

สามารถอธบายความสาคญของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

3. หลงจากศกษาเรอง “ประเภทและรปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถ

จาแนกประเภทรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

4. หลงจากศกษาเรอง “ประเภทและรปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถ

จาแนกรปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

เรองท 4.1.1

ความหมาย และความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

วทยกระจายเสยงเพอการศกษาเปนสอเสยงทมบทบาทตอการศกษาไมนอยกวาสอมวลชนประเภทสอสงพมพ ใน

ปจจบนมชองทางทจะนาสอเสยงไปเผยแพรไดหลายชองทางในรปอเลกทรอนกสในเรองท 4.1.1 จงจะกลาวถงความหมาย

และความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

1. ความหมายของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

วทยกระจายเสยงเพอการศกษา หมายถง สอเสยงทเสนอเนอหาทใหความรท วไปแกผฟงและเสนอเนอหาสาระท

เปนสวนหนงของหลกสตรทเปดสอนในสถาบนการศกษา

2. ความสาคญของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

วทยกระจายเสยงเพอการศกษามความสาคญในการใหความรท วไปแกประชาชน และใชในการเรยนการสอน

2.1 ความสาคญในการใหความรทวไปแกประชาชน รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาจะใหความรท วไป

สาหรบผทไมสามารถเขาศกษาในระบบการศกษา และผทศกษาในระบบโรงเรยน ความรทใหมกเปนเรองราวทเกยวของกบ

การดาเนนชวตประจาวน เชน การดแลสขภาพ การใชเวลาวางใหเกดประโยชน อาหาร หรอเรองราวทเกยวกบดานเศรษฐกจ

ดานอตสาหกรรม ดานธรกจในประเทศและตางประเทศทเกยวของกบการดาเนนชวต

การใชรายการวทยกระจายเสยงใหความรท วไปแกประชาชนชวยเสรมเตมชองวางทเกดจากการศกษาตามปกตวสย

และการศกษาในระบบโรงรยนไมสามารถจดใหเปนการสรางความเสนอภาคการศกษา

2.2 ความสาคญในการเรยนการสอน รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษานามาใชเพอการเรยนการสอนได

หลายลกษณะ ดงน (1) ใชเพอการเรยนการสอนโดยตรง อาจจะใชในข นนาเขาสบทเรยน ข นสอน และข นสรปบทเรยน และ

(2) ใชเพอเปนแหลงความรเพมเตมใหผเรยนไดเรยนดวยตนเอง การใชรายการวทยกระจายเสยงในการเรยนการสอนจะนา

เนอหาสาระในหลกสตรมานาเสนอผานทางวทยกระจายเสยง รายการวทยกระจายเสยงใชในการเรยนการสอนจะชวยให

ผเรยน ดงน คอ

1) สอวทยกระจายเสยงสามารถเขาถงผเรยนไดสะดวกและรวดเรวเกดความสนใจในการเรยน สรางความนาเชอถอ

และใชสอนแทนครผสอน สอวทยกระจายเสยงชวยใหเขาถงผเรยนดวยคณลกษณะของสอวทยกระจายเสยงสามารถสง

สญญาณครอบคลมพนทรบฟงไดกวางไกล ชวยใหผเรยนทอยตางถนตางทสามารถเรยนไดพรอมกนเปนการลดความ

แตกตางทางการศกษา

2) สอวทยกระจายเสยงสรางความสนใจใหกบผเรยน ดวยคณลกษณะของสอวทยกระจายเสยงเปนสอทาง

เสยงทเสนอท งเสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบ ดวยความหลากหลายของเสยง เมอนาเสนอเนอหาสาระ จะสราง

ความสนใจใหกบผเรยนอยากตดตามทจะเรยนทางสอวทยกระจายเสยงมากกวาการเรยนจากครทสอนแบบบรรยาย

3) สอวทยกระจายเสยงสรางความนาเชอถอ ดงทกลาวมาแลววาสอวทยกระจายเสยงเปนสอทางเสยงทเสนอ

เนอหาสาระโดยบนทกเสยงของผรหรอผเชยวชาญในเนอหาสาระนนมาใหผเรยนไดฟง ซงจะสรางความนาเชอถอใหเกด

ขนกบผเรยน ผเรยนไดเรยนจากแหลงของเรองนนไดตรง

4) สอวทยกระจายเสยงชวยสอนทดแทนคร สอวทยกระจายเสยงชวยสอนทดแทนครในกรณทครขาดหรอคร

ขาดความรความชานาญในเรองนน สอวทยกระจายเสยงจะชวยใหผเรยนไดเรยนรจากผสอนหรอผรทมความรความชานาญ

ในวชาหรอกลมการเรยนรน นกรณไมมครสอนรายการวทยกระจายเสยงจะทาหนาทสอนแทนคร

โดยสรปแลว วทยกระจายเสยงเพอการศกษาเปนสอเสยงทเสนอเนอหาสาระทใหความรท วไปแกผฟง และเปน

เนอหาสาระทเปนสวนหนงของหลกสตรทเปดสอนในสถาบนการศกษา วทยกระจายเสยงมความสาคญ คอ ใหความรท วไป

แกประชาชนและใหความรเพอการเรยนการสอน ความสาคญของวทยกระจายเสยงใหความรเพอการเรยนการสอน

ครอบคลม ชวยใหเขาถงผเรยน สรางความสนใจใหกบผเรยน สรางความนาเชอถอ และชวยสอนทดแทนคร

กจกรรม 4.1.1

1. คาสาคญ (Keywords) ของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

2. วทยกระจายเสยงเพอการศกษามความสาคญอยางไร

แนวตอบกจกรรม 4.1.1

1. คาสาคญเกยวของกบความหมายของวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ไดแก สอเสยง เนอหาสาระ

ความร หลกสตร สถาบนการศกษา

2. ความสาคญของวทยกระจายเสยง มความสาคญ 2 ประการ คอ (1) ใหความรทวไปแกประชาชน และ

(2) ใชในการเรยนการสอน

เรองท 4.1.2

ประเภทและรปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ในเรองท 4.1.1 ไดกลาวถงความหมายและความสาคญของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาแลว กอนทจะ

ผลตรายการวทยกระจายเสยงจาเปนทตองทราบถงประเภทและรปแบบของรายการวทยกระจายเสยง เพอไดวเคราะหและ

กาหนดเนอหาใหเหมาะกบรปแบบของรายการวทยกระจายเสยง

1. ประเภทรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาจาแนกได 2 ประเภท คอ รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาท วไป

และรายการวทยกระจายเสยงเพอการสอน

1.1 รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาทวไป (Education Radio Programme) เปนรายการวทยกระจายเสยง

ทมงใหความรท วไปสาหรบประชาชนและผเรยนในระบบชนเรยนและนอกระบบโรงเรยนกได มไดมงเพอการสอนใน

หลกสตรใดหลกสตรหนง

1.2 รายการวทยกระจายเสยงเพอการสอน (Instruational Radio Programme) เปนรายการวทยกระจายเสยงท

ผลตขน เพอวตถประสงคในการสอนโดยตรง เนอหารายการทเสนอเปนสวนหนงของหลกสตรการศกษาระดบหนงระดบใด

เชน รายการวทยกระจายเสยงเพอการสอน สาหรบระดบประถมศกษาหรอของสถาบนการศกษาหนงสถาบน เชน รายการ

วทยกระจายเสยงของมหาวทยาลยรามคาแหง รายการวทยกระจายเสยงของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนตน

2. รปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

รปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษามหลายรปแบบ ในทนจะเนนทรปแบบรายการทเหมาะกบการนา

รายการมาใชในการเรยนการสอน ไดแก พดคนเดยวหรอบรรยาย สนทนา สมภาษณ อภปราย ละคร สาระละคร สารคด

นตยสาร และรายการปฏสมพนธ

2.1 รายการพดคนเดยวหรอบรรยาย เปนรายการวทยกระจายเสยงเพอการสอนทมผพดคนเดยว หรอวทยากรให

ความรคนเดยว โดยมผดาเนนรายการเปดรายการและปดรายการ หรอผดาเนนรายการเปดรายการ เสนอเนอหาสาระ และ

ปดรายการ

ขอดของรายการพดคนเดยว คอ ผเรยนหรอผฟงจะไดรบฟงตอเนองตลอด รสกวาเปนสวนหนงของรายการ

สวนขอจากดของรายการพดคนเดยว คอ (1) ถาใชเสยงของวทยากรหรอเสยงของผดาเนนรายการเพยงเรองเดยว

เสนอท งรายการจะทาใหผเรยนโดยเฉพาะในระดบประถมศกษาจะเบอหนายและยงเสนอในระยะเวลานานไมได วทยากร

หรอผดาเนนรายการทใหความรจะตองมนาเสยงและลลาการนาเสนอทนาสนใจ และความยาวของรายการไมควรมากจะทา

ใหผเรยนไมเบอหนาย และ (2) ประเดนสาคญของเนอหาสาระในเรองทพดใฟฟง สาหรบนกเรยนประถมศกษาบางคน

อาจจะสรปสาระสาคญทฟงไมได นอกจากวทยากรหรอผดาเนนรายการจะตองสรปสาระสาคญใหในตอนสรปทาย

2.2 รายการสนทนา รายการสนทนาจะมความแตกตางจากรายการสมภาษณ รายการสนทนาเปนรายการพดคยกน

ระหวางผดาเนนรายการกบวทยากร โดยผดาเนนรายการเปนผถามคาถาม วทยากรแสดงความสมพนธในคาถาม ท งผ

ดาเนนรายการและวทยากรจะแลกเปลยนความคดเหนกนได นอกจากน ผดาเนนรายการควรจะสรปทพดในแตละขอ

คาถาม และแสดงความคดเหนเพอเชอมโยงไปสขอคาถามใหม

ขอดของรายการสนทนา คอ (1) ผเรยนรสกวาตนเองไดถามคาถามและไดทราบวามคาตอบทาใหผเรยนเขาใจใน

เรองทเรยนงายขนไมสบสน (2) ผดาเนนรายการจะสรปสาระสาคญทวทยากรพดใหฟงอกครง ซงจะชวยทบทวนเนอหาสาระ

ทนาเสนอใหเขาใจดยงขน (3) มการสลบเชงการสนทนาหรอพดคยทาใหเกดความหลากหลายของเสยงและเรองททาการ

สนทนา และ (4) สรางสรรนาเชอถอใหกบผเรยนเนองจากไดรบขอมลและเนอหาสาระในเรองจากผรหรอผเชยวชาญ

ขอจากดของรายการสนทนา คอ (1) กรณทผดาเนนรายการหรอวทยากรมลลาในการนาเสนอไมนาสนใจจะทาให

ผเรยนเบอฟง และ (2) ความยาวของรายการไมควรมระยะเวลานานควรจะมการสลบเสยงหรอการถามและตอบทาให

ผเรยนไมเบอหนาย

2.3 รายการสมภาษณ รายการสมภาษณทกลาวถงน เปนการสมภาษณท งรายการ ซงเปนรายการวทยกระจายเสยง

ทมผดาเนนรายการเปดรายการนาเขาสเรองการสมภาษณ สวนเนอหาประกอบจะมผสมภาษณโดยการถามคาถามอยงเดยว

และผใหสมภาษณตอบคาถาม จากนนผดาเนนรายการจะปดรายการ

ขอดของรายการสมภาษณ คอ (1) มความหลากหลายในการนาเสนอมการพดคยกนระหวางบคคลทาใหเกดเสยง

และลลาทแตกตางกน (2) ใหความรสกเหมอนจรง รายการสมภาษณผสมภาษณตองไปยงสถานททคนไปสมภาษณถงแม

เปนเพยงใหเสยง แตควรมเสยงรอบ ณ สถานทน น มาประกอบในรายการ ทาใหผฟงเหมอนกบไดรวมอยในเหตการณนน

ดวย

ขอจากดของรายการสมภาษณ คอ (1) คณภาพของเสยงไมคอยชดเจนเครองมอทใชในการบนทกเสยงตองดพอ

และ (2) ความยาวของรายการไมควรยาวเกนไป การบนทกเสยงทไมชดเจน จะทาใหผเรยนหรอผฟงไมสนใจในรายการ

2.4 รายการอภปราย เปนรายการวทยกระจายเสยงทมผดาเนนรายการอภปราย 1 คน (ผดาเนนรายการ) ปอน

ประเดนหรอคาถามใหผรวมอภปราย (คอ วทยากร) ต งแต 2 คนขนไป แตไมควรเกน 4 คนขนไป โดยผอภปรายแตละคน

จะแสดงความคดเหนของตนตอประเดนตางๆ ทกาหนดไว ผดาเนนรายการเปนผควบคมใหรายการดาเนนการไปตามบท

วทยกระจายเสยงทกาหนดไว ยงเปนผถาม สรปการแสดงความคดเหน และเชอมโยงซงคาถามทอภปรายไปยงผอภปราย

แตละคน

ขอดของรายการอภปราย คอ (1) มความหลากหลายในการนาเสนอ เพราะผอภปรายหรอวทยากรแตละคนมเสยง

และลลาการพดแตกตางกน (2) ความนาสนใจของการใหเหตผลหรอแยงกน ทาใหผเรยนอยากตดตามฟงเพอจะตดสนใจ

และหาขอสรป จงสรางความนาสนใจใหกบผเรยน (3) สรางความนาเชอถอในเรองเนอหานนตดตามผอภปรายหรอวทยากร

เปนผรผเชยวชาญในเรองนนโดยตรงมาใหขอคดเหน

ขอจากดของรายการอภปราย คอ (1) การแสวงหาผอภปรายทมท งผรผเชยวชาญจรงและมลลาการพดทนาสนใจ

หลายคนมารวมกน จะทาไดยากในการตดตอนดหมาย (2) ความยาวของรายการตองมากพอทจะเกดการแสดงความคดเหน

ทเพยงพอทผเรยนนามาวนจฉยกวางขวาง รายการอภปรายจงไมเหมาะกบผเรยนระดบประถมศกษา และ (3) ผดาเนน

รายการหรอผดาเนนการอภปรายเปนผทมไหวพรบในการตดสนใจแกปญหาในกรณทมปญหาเกดขนจากการแสดงความ

คดเหนของผอภปรายแตละคน

รายการอภปรายสวนใหญมกเปนการบนทกการอภปรายสดนามาออกอากาศ

2.5 รายการละคร เปนรายการวทยกระจายเสยงทเสนอเรองราวตางๆ ดวยการจาลองสถานการณเปนละครมบท

เจรจา คอ การพดและมการบรรยาย เพอใหทราบวาเหตการนนเกดขนอยางไร ใชดนตรและเสยงประกอบเพอใหรายการม

ความสมจรงสมจง

รายการละครทางวทยกระจายเสยงเปนรายการทนกเรยนจะชอบมากกวารายการประเภทอนๆ มหลากหลายเสยง

มเสยงประกอบ และเสยงดนตรทาใหนาสนใจอยากตดตาม ถงแมความยาวของรายการจะนานนกเรยนยงจะฟงได

ตลอดเวลาเพราะใหท งความรและความสนกสนาน

การเสนอรายการวทยกระจายเสยงในรปแบบละครอาจเสนอได 3 วธ คอ ละครทจบในตอนเดยว ละครไมจบใน

ตอนเดยว และละครชด

1) ละครทจบในตอนเดยว มความยาว 20 นาท หรอ 30 นาท อาจมความยาวถง 60 นาท กรณสาหรบ

นกเรยนระดบมธยมศกษาได แตสาหรบเดกเลกความยาวของละครอยประมาณ 20 นาท กาลงเหมาะ

2) ละครไมจบในตอนเดยวเสนอเปนตอนตดตอ มความยาวตอนละ 15-60 นาท

3) ละครชด (Series) เปนละครจบเปนตอนๆ ตวละครอาจเปนชดเดยวกนหรอคนละชด และการเสนอเรอง

เปนแนวเดยวกน

ขอดของรายการละคร คอ (1) มความหลากหลายของเสยง คอ มเสยงพดหลายคน มความหลากหลายของ

เสยง มเสยงประกอบ และเสยงดนตร (2) การนาเสนอเปนการพดคยตอบโตทเหมอนกนในเหตการณจรงจากตวละครใน

การสนทนา จงชวนใหคดตามฟงและไมนาเบอ เนอหาผกเรองใหหาคาตอบและในบทมหลาหลายอารมณ รก สงสาร และ

เกลยดชง (3) การนาเสนอเหมอนกบในชวตจรงหรอเปนเหตการณหรอการดาเนนชวตจรง ถาผเขยนบทมประสบการณใน

การเขยนบทจะโนมนาวใหผฟงหรอผเรยนนามาปฏบตตามได

ขอจากดรายการละคร คอ (1) ผผลตโดยเฉพาะผเขยนบทตองมประสบการณในการเขยนบทละครทจะใหม

ความรและความบนเทง และ (2) การใหเสยงในละครนจะทาใหการเจรจาหรอบททเปนคาพดมความเหมอน การคดเลอกให

ไดเสยงดงทผเขยนบทสรางจนตนาการกาหนดไวบางครง ทาใหไดยากพอสมควร

2.6 รายการสารคด เปนรายการวทยกระจายเสยงทนาเสนอหลากหลายวธการ เนอหาของรายการเปนเรองเดยวกน

ตลอดรายการ

รายการสารคดจะนาเสนอหลากหลายวธการ โดยเนนความเปนจรง มท งรายการพดคนเดยวหรอบรรยาย รายการ

สนทนา รายการสมภาษณ และรายการละคร ตวอยางรายการวทยกระจายเสยงเสนอเนอหาในการสอนในเรองยารกษาโรค

สาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 4 เนอหาของรายการม 3 หวเรอง หวเรองท 1 ความหมายของยารกษาโรค เรองท 2

ความสาคญของยารกษาโรค และเรองท 3 ประเภทของยารกษาโรค รปแบบรายการทหลากหลายในสารคดเรองยารกษาโรค

มดงน

หวเรอง รปแบบรายการ

1. ความหมายของยารกษาโรค บรรยาย 2. ความสาคญของยารกษาโรค ละคร

3. ประเภทของยารกษาโรค สนทนา

ขอดของรายการสารคด คอ (1) ผเรยนไมเบอหนายแมจะมเนอหาสาระ ดานพทธพสยและจตพสยดวยความ

หลากหลายของรปแบบรายการ และหลากหลายของเสยงทาใหไมเบอหนายทจะฟง (2) ผเรยนมโอกาสไดจดจาหรอเขาใจ

เนอหาไดดวาผเรยนกาลงเรยนอยในหวเรองอะไร เพราะแตละหวเรองจะนาเสนอแตละรปแบบรายการ ทาใหผเรยนหรอ

ผฟงเขาใจไดทนทวาหวเรองทจะเรยนใหมเรมตนแลว

ขอจากดของรายการสารคด คอ (1) การออกแบบนาเสนอทตองใชหลายรปแบบรายการ ผผลตรายการตองม

ประสบการณในดานการนาเสนอในหลายรปแบบ ประสบการณดานการเขยนบท และ (2) งบประมาณในการผลตรายการ

ประเภทสารคดจะสงกวา ระยะเวลาในการผลตอาจตองใชเวลาในการเขยนบทและการบนทกรายการมากขนตามความ

หลากหลายของรปแบบรายการ

2.7 รายการสาระละคร เปนรายการวทยกระจายเสยงทผสมผสาน รปแบบรายการสารคดเขากบรปแบบรายการ

ละคร ดวยการนาละครมาประกอบเปนบางสวน

การนาละครมาประกอบมงเสนอสาระท ง 4 แนวทาง คอ เปนละครนาเรองอธบาย เปนตวอยางของประเดนหรอ

แนวคด และสรปประเดน

การเสนอรายการสาระละครในสวนทเปนรายการสารคด อาจเสนอรายการรปแบบสนทนา หรอสมภาษณ รายการ

วทยกระจายเสยงบางรายการผลตในรปแบบรายการสารคด แตผลตออกมาเปนรปแบบรายการสาระละครแทน

ขอดของรายการสาระละคร มดงน คอ (1) ความหลากหลายของรปแบบและเสยงจะทาใหผฟงหรอผเรยนไมเบอ

หนาย และชวนใหนาตดตาม (2) การเสนอเนอหาสาระไดนาสนใจเพราะความหลากหลายของรปแบบรายการและเสยงทาให

ผเรยนไมเบอหนาย หากเนอหาสาระมากผฟงหรอผเรยนกยงฟงได เพราะใหท งความรและความบนเทงพรอมกน (3) ผเรยน

เขาใจไดดเมอฟงในเนอหาสาระทมสวนของละครทขยายประเดนหรอแนวคด หรอสรปอกครง ทาใหฟงเขาใจเนอหาสาระด

ขน

ขอจากดของรายการสาระละคร คอ (1) ผผลตตองมประสบการณในการนาเสนอรายการทมหลากหลายรปแบบ

การวเคราะหเนอหาหวเรองในเรองนจะเสนอรปแบบอะไร และตองมประสบการณในการเขยนบทละครการเขยนรายการ

ละครตองใชประสบการณในการเขยนบทคอนขางมาก หากไมมประสบการณในการเขยนบทละครกจะกลายเปนบทสนทนา

เหมอนถามตอบ และ (2) ตองใชงบประมาณและระยะเวลามากเชนเดยวกบรายการประเภทสารคด และรายการประเภท

ละคร

2.8 รายการนตยสารทางอากาศ การเรยนการสอนในปจจบนเนนการสอนแบบบรณาการในกลมสาระการเรยนร

หรอวชา หรอภายในวชาระดบหนวยการเรยน รายการนตยสารทางอากาศจงเปนรปแบบรายการวทยกระจายเสยงประเภท

หนงทเหมาะจะนามาใชในการสอนแบบบรณาการได

รายการนตยสารทางอากาศเปนรายการวทยกระจายเสยงทมความหลากหลายในรปแบบรายการและเสยงนาเสนอ

เนอหาของรายการมหลายเรองเชนเดยวกบนตยสารในสอสงพมพมหลายเรองหลายรสในเลม เชน รายการนตยสารทาง

อากาศเรอง “โลกใบน” แตละชวงรายการจะมหลายรปแบบและแนวเนอหาสาระทหลากหลาย ดงตวอยาง รายการสอนเรอง

“ความรคคณธรรม” ระดบมธยมศกษาปท 1 เรองท 1 ความหมายและหนทางทกท (ศลธรรม) เรองท 2 สภาพแวดลอมใน

บรรยากาศ (วทยาศาสตร) และเรองท 3 วถประชาธปไตย (หนาทพลเมอง) จากหวเรองท ง 3 มความแตกตางในดาน

เนอหาวชาหรอศาสตร เนอหาไมมเอกภาพในกลมเดยวกน รปแบบของรายการมความแตกตางดงน

หวเรอง รปแบบรายการ

1. ความหมายและการมทกข สนทนา 2. สภาพแวดลอมในบรรยากาศ สมภาษณ

3. วถประชาธปไตย ละคร

ขอดของรายการนตยสารทางอากาศ จะเหมอนกบรายการสารคดมชอทเพมเตม คอ ผเรยนไดเรยนเนอหาสาระท

หลากหลายในหลายวชาหรอกลมสาระการเรยนร หรอในวชาเดยวกนแตเรยนหลายหวเรองในแตละหนวย

ขอจากดของรายการนตยสารทางอากาศ เหมอนกบรายการสารคดคอ ผผลตรายการตองมประสบการณและตอง

ใชงบประมาณ

2.9 รายการปฏสมพนธ หรอเรยกวา รายการสด เปนรายการวทยกระจายเสยงทออกอากาศสด และเปดโอกาสให

ผฟงหรอผเรยนไดโทรศพทมาสอบถามขอสงสย หรอพดคยในรายการ รายการสดผดาเนนรายการตองเปนผทม

ประสบการณและแกปญหาเฉพาะหนาไดด สวนวทยากรหรอผมาตอบขอสงสยหรอพดคยตองมความรอบรตองมลลาในการ

พดชแจงใหเขาใจไดงาย และแกปญหาเฉพาะหนา รายการปฏสมพนธจะมบทวทยกระจายเสยงแบบไมสมบรณเพยงแต

ลาดบการเปดรายการ การปฏสมพนธ และการปดรายการเทานน จงตองคดเลอกผทมประสบการณในทมงานการผลต

เพอใหไดรายการทมคณภาพ และเหมอนกบผฟงหรอผเรยนรวมอยในเหตการณจนเกดความตองการทจะสอบถามขอสงสย

หรอพดคย

ขอดของรายการปฏสมพนธ คอ (1) ผเรยนหรอผฟงมโอกาสพดคยสอบถามขอสงสยไดทนทเหมอนกบการเรยน

แบบเผชญหนา (2) ผเรยนหรอผฟงไดมโอกาสแสดงความคดเหนและมความม นใจในตนเองมากขน เพราะไดแสดงออกทา

ใหผอนไดทราบในดานความคดเหนหรอขอสงสย (3) ผเรยนหรอผฟงมสวนรวมในการเรยนคอนขางมากกวารปแบบ

รายการวทยกระจายเสยงประเภทอน และมโอกาสเตรยมความพรอมในการเรยนเตรยมขอคาถาม และ (4) ผเรยนหรอผฟง

จะกระตอรอรนในการเรยน เพราะตองการทจะสอบถามขอสงสย และตองการหาคาตอบ

ขอจากดของรายการปฏสมพนธ คอ (1) คณภาพของเสยงผฟงหรอผเรยนฟงจากโทรศพทเขามาเสยงจะไมดนกใน

บางครงจะทาใหไมอยากฟงรายการ และ (2) ผดาเนนรายการ และวทยากรหรอผรวมรายการตองมประสบการณมาก

พอสมควร

โดยสรป รปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษามหลากหลายรปแบบในทน ไดแก พดคนเดยว สนทนา

สมภาษณ อภปราย ละคร สาระละคร สารคด นยตสารทางอากาศ และรายการปฏสมพนธ

กจกรรม 4.1.2

1. จงอธบายความแตกตางของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาทวไป กบรายการวทยกระจายเสยง

เพอการสอน

2. จงเปรยบเทยบความแตกตางของรปแบบรายการวทยกระจายเสยงตอไปน

2.1 รายการสนทนากบรายการสมภาษณ

2.2 รายการสารคดกบรายการนตยสารทางอากาศ

2.3 รายการสาระละครกบรายการละคร

แนวตอบกจกรรม 4.1.2

1. รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาทวไป เปนรายการวทยกระจายเสยงทมงใหความรทวไป มไดมง

เพอการสอนในหลกสตรใดหลกสตรหนง สวนรายการวทยกระจายเสยงเพอการสอน เปนรายการวทยกระจายเสยง

ทผลตขนเพอวตถประสงคในการสอนโดยตรง เนอหาสาระทเสนอเปนสวนหนงของหลกสตรการศกษาของระดบ

ใดระดบหนง หรอของสถาบนการศกษาใดสถาบนหนง

2. ความแตกตางของรปแบบรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

2.1 รายการสนทนา เปนรายการวทยกระจายเสยงทมคนมาพดกน 2 คน ทง 2 คนเปนผถามและค

สนทนาแสดงความคดเหนในประเดนทนาเสนอ ทงคจะแลกเปลยนความคดเหนกนได สวนรายการสมภาษณ เปน

รายการวทยกระจายเสยงทมผสมภาษณและผใหสมภาษณโดยผสมภาษณจะถามคาถามฝายเดยวใหผใหสมภาษณ

ตอบ และสรปประเดนหรอเพมเตมเนอหาสาระใหผฟงเขาใจดขน

2.2 รายการสารคด เปนรายการวทยกระจายเสยงทมหลายรปแบบรายการรวมกน และเนอหาสาระของ

รายการเปนเรองเดยวกนตลอดรายการ สวนรายการนตยสารทางอากาศ เปนรายการวทยกระจายเสยงทมความ

หลากหลายในรปแบบรายการและเรองทเสนอ และเนอหาของรายการมหลายเรอง

2.3 รายการสาระละคร เปนรายการวทยกระจายเสยงทผสมผสานรปแบบรายการสารคดเขากบรปแบบ

ละคร ดวยนาละครมาประกอบบางสวน สวนรายการละคร เปนรายการวทยกระจายเสยงทเสนอเรองราวตางๆ ดวย

การจาลองสถานการณเปนละคร

ตอนท 4.2

เสยงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 4.2 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

4.2.1 เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4.2.2 เสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4.2.3 เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนเสยงทใหความรความบนเทงกบผฟงหรอผเรยน

มความสาคญใหความรกบผเรยน ทาใหเนอหาสาระทเรยนมความนาสนใจนกเรยนเกดความ

กระตอรอรนในการเรยน เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยง ไดแก เสยงผดาเนนรายการ เสยง

วทยากร และเสยงผแสดง

2. เสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนเสยงทใชในรายการเพอนารายการ

คนรายการ หรอจบในรายการทนาเสนอ ความสาคญของเสยงดนตรและเพลง คอ ใหความรใหอารมณ

ผเรยนอยากตดตามอยากฟง ผเรยนไมเบอหนายในการเรยน สรางบรรกาศในการเรยนทด และชวยให

ผเรยนไดทบทวนบทเรยน ประเภทของเสยงดนตรและเพลงม 3 ประเภทคอ ดนตรหรอเพลงประจา

รายการ ดนตรหรอเพลงคนรายการ ดนตรประกอบเนอหาของรายการ การคดเลอกเสยงดนตรและ

เพลงเรมดวยการศกษาบท เลอกและทดลองฟง และระบรายการละเอยดของเสยงลงในบท

วทยกระจายเสยง

3. เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนเสยงทผลตขนหรอเสยงจากธรรมชาต เพอ

นามาประกอบใหรายการมความสมจรงมากยงขน มกใชประกอบในรายการละคร ความสาคญของเสยง

ประกอบ คอ ทาใหรายการมความสมจรง และทาใหรายการนาสนใจ ประเภทของเสยงประกอบม 3

ประเภท คอ เสยงธรรมชาต เสยงสนทนาพดคย และเสยงผลตขน แหลงของเสยงประกอบไดมาในรป

ซดเสยงทผลตเสยงประกอบ การบนทกเสยงนอกสถานท และการผลตในหองบนทกเสยงรายการ

วตถประสงค

1. หลงศกษาเรอง “เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถอธบาย

ความหมาย ความสาคญ และประเภทของเสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

2. หลงศกษาเรอง “เสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษา

สามารถอธบายความหมาย ความสาคญ และประเภท และการคดเลอกเสยงดนตรหรอเพลงไดถกตอง

3. หลงศกษาเรอง “เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถ

อธบายความหมาย ความสาคญ และแหลงของเสยงปะกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ไดถกตอง

ความนา

เสยงในรายการวทยกระจายเสยงอาจจาแนกไดหลายประเภท ในทนจะจาแนกเปน 3 ประเภท คอ เสยงพด

เสยงดนตร และเสยงประกอบ รายการบางรายการมเฉพาะเสยงพดและเสยงดนตร เชน รายการสนทนา รายการอภปราย

ฯลฯ อาจจะมเสยงประกอบทเกดจากนอกสถานทมนอยมาก บางรายการกมเสยงท ง 3 ประเภท เชน รายการละคร รายการ

สารคด ฯลฯ สาหรบเสยงพด และเสยงดนตรจะขาดไมไดในรายการ

สาหรบในเรองเรองท 4.2.1 ถงเรอง 4.2.3 จะกลาวถง เสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบ โดยครอบคลม

ความหมาย ความสาคญ ประเภท และการคดเลอกเสยง

เรองท 4.2.1

เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ในเรองท 4.2.1 เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนเสยงทมความสาคญตอรายการเปนอยาง

ยง

1. ความหมายของเสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนเสยงทใหความรและความบนเทงกบผฟงหรอผเรยน

2. ความสาคญของเสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ความสาคญของเสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษามดงน คอ

2.1 ใหความรกบผเรยนโดยเฉพาะเสยงวทยากรและเสยงผแสดง

2.2 ทาใหเนอหาสาระทจะเรยนมความนาสนใจ โดยเฉพาะเสยงพดมลลาการนาเสนอนาสนใจ และความ

หลากหลายของเสยงพด และความหลากหลายของการนาเสนอ สรางความนาสนใจใหกบผเรยน

2.3 ทาใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยนเพราะไดฟงเสยงพดจากบคคลหลายคน และผมความรความ

เชยวชาญในเรองนน

ในการผลตรายการวทยกระจายเสยง เสยงพดเปนเสยงทดความสาคญกวาเสยงดนตร และเสยงประกอบ เพราะ

เปนเสยงทถายทอดความรใหกบผเรยน

3. ประเภทของเสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ไดแก เสยงผดาเนนรายการ เสยงวทยากร และเสยง- ผแสดง

3.1 เสยงผดาเนนรายการ

3.1.1 ความหมายของเสยงผดาเนนรายการ เปนเสยงพดทใชเปดรายการ นาเขาสเรอง ดาเนนเรอง สรปเรอง

และปดรายการ รายการบางรายการเสยงผดาเนนรายการอาจใชดาเนนเรองเชอมรายการอกดวย รายการจะนาสนใจผฟง

อยากตดตามฟงเพยงใด สวนหนงขนอยกบเสยงผดาเนนรายการ

3.1.2) ลกษณะของเสยงผดาเนนรายการ ผผลตรายการควรคดเลอกผดาเนนรายการทมเสยงทมคณภาพ คอ

ออกเสยงชดเจน เสยงไมเพยน ออกเสยงถกตามอกขรวธ มลลาการนาเสนอนาฟง และเราอารมณผฟงอยากตดตามฟง

(1) ออกเสยงชดเจน ผดาเนนรายการบางคนมกเขาใจวา การพดทเคนเสยงหรอกกเสยงทคอ หรอพด

แบบกระซบกระซาบ จะใหเสยงทไพเราะ กลบเปนวธการทใหเสยงทผด และสรางความนาราคาญใหผฟง ผดาเนนรายการ

ควรมนาเสยงทชดเจนดวยการเปลงเสยงแทออกมาอยางเตมท เพอใหผฟงเกดความเชอม นในเนอหาสาระทจะถายทอดให

ฟง

(2)เสยงไมเพยน ความผดเพยนของเสยงทาใหเสยงออกมาไมนาฟง และกอใหเกดการตความทผดของ

ผฟงได ลกษณะความเพยนของเสยงทพบกนมากในรายการ คอ ใชสาเนยงทองถน และเพยนเสยง

โดยปกตแลว ผดาเนนรายการในรายการวทยกระจายเสยงควรใหสาเนยงกลางๆ เปนสาเนยงทางการ ไมใช

สาเนยงของถนใด ทาใหผฟงเกดความเขาใจผดได เชน คาวา “ขาว” เปน “เขา”หรอ “ลบ” เปน “เลยบ” เปนตน

ผดาเนนรายการตองออกเสยงใหตรงตามคาไมเพยนท งพยญชนะ สระ และวรรณยกต ตวอยางการเพยน

พยญชนะ เชน ความ เปน พาม สมเดจ เปน ถมเดจ เพยนสระ เชน ลอง เปน โลง ขาว เปน เขา เพยนวรรณยกตสวนมาก

มกเพยนวรรณยกต โท เปน ตร เชน ได เปน ดาย มาก เปน มาก การเพยนเสยงอาจเกดขนได เนองจากผใหเสยงบางคน

มกเนนขอความทอานหรอเพมเสยงมากเกนไปจนเกดการเพยนเสยง

(3) ออกเสยงถกอกขรวธ ผดาเนนรายการตองอานออกเสยงภาษาไทยใหถกตอง เชน ออกเสยงตว ร ล

และคาทมตว ร และ ล กล า ใหชดเจนอยางเปนธรรมชาต และออกเสยงชดถอยชดคา เชน มหาวทยาลย ตองออกเสยง

มะ-หา-วด-ทะ-ยา-ไล มใชออกเสยงเปน “หมา-ไล”

(4) ลลาการนาเสนอนาฟง ในการใหเสยงทางวทยกระจายเสยงผใหเสยงตองมวธการนาเสนอเสยงใหนา

ฟง คอ ตองเปนการพดคย หรอการเลาอยางมจงหวะจะโคน มการเวนวรรคตามบท มการทอดจงหวะ และเนนหนกหรอลด

เสยงตามเนอความ

(5) เราอารมณใหอยากฟง ผดาเนนรายการตองเสนอเสยงอยางมอารมณดวยการปรบอารมณ

ความรสกตามบท หรอตามขอความทจะตองเสนอเสยง

3.2 เสยงวทยากร

3.2.1 ความหมายของเสยงวทยากร ในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เสยงวทยากรเปนเสยงท

มความสาคญมากเสยงหนง เสยงวทยากร หมายถง เสยงทใหความรในรายการ

3.2.2 ลกษณะของเสยงวทยากร เสยงวทยากรไมจาเปนตองเปนเสยงทมคณภาพเหมอนกบ ผดาเนน

รายการ แตเปนเสยงพดทเปนธรรมชาตเหมอนพดคยกน ไมใชพดแบบอานใหฟง วทยากรบางคนเสนอเนอหาสาระใน

รายการไดชดเจนและใหประโยชนตอผฟงมาก แตออกเสยงอกขรวธไมถกตอง มลลาการนาเสนอไมนาฟง ในกรณเชนน

ผผลตรายการอาจนาเสยงวทยากรมาเสนอส นๆ แลวใชเสยงผดาเนนรายการพดแทนตามขอความทวทยากรพดมา หรอใน

กรณเสยงวทยากรทบนทกเสยงนอกสถานทไมชดเจนมเสยงรบกวน มกจะใชเสยงผดาเนนรายการพดแทนไดเชนกน

3.3 เสยงผแสดง

3.3.1 ความหมายของเสยงผแสดง เสยงผแสดงมกจะใชในรายการสาระละคร และละคร เสยง-ผแสดง

เปนเสยงพดทเสนอตามบทละครทไดรบมอบหมายหรอบทบาทสมมต และตามอารมณของเรองทกาหนด

3.3.2 ลกษณะของเสยงผแสดง เสยงผแสดงควรมคณภาพเชนเดยวกบเสยงผดาเนนรายการ และเปน

เสยงทมความสมจรงเหมอนกบบคลกภาพของตวละครนน และเปนเสยงทใหอารมณตามบททกาหนดไว เชน อารมณโกรธ

เสยใจ ฯลฯ

โดยสรป เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนเสยงทใหความรและความบนเทงกบผฟงหรอ

ผเรยน มความสาคญใหความรกบผเรยน ทาใหเนอหาสาระทเรยนมความนาสนใจ ผเรยนเกดความกระตอรอรนในการ

เรยนขน เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ม 3 ประเภท คอ เสยงผดาเนนรายการ เสยงวทยากร และ

เสยงผแสดง

กจกรรม 4.2.1

เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษามกประเภท อะไรบาง จงอธบายพอสงเขป

แนวตอบกจกรรม 4.2.1

เสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 ประเภท คอ

(1) เสยงผดาเนนรายการ เปนเสยงพดทใชในรายการเพอเปดรายการ นาเขาสเรอง ดาเนนเรอง สรปเรอง และปด

รายการ (2) เสยงวทยากร เปนเสยงทใหความรในรายการ และ (3) เสยงผแสดง เปนเสยงพดทเสนอตามบทละครทไดรบ

มอบหมายหรอบทบาทสมมต และตามอารมณของเรองทกาหนด

เรองท 4.2.2

เสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ในเรองท 4.2.1 นกศกษาไดเรยนเรองเสยงพดในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาแลว ในเรองท 4.2.2 จะ

กลาวถงเสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงดนตรและเพลงเปนองคประกอบสาคญทขาดไมไดในรายการวทยกระจายเสยง เสยงดนตรและเพลงท

ประกอบในรายการอาจเปนดนตรและเพลงของประเทศตะวนตกหรอประเทศไทย

ดนตรและเพลงของประเทศตะวนตกทใชในรายการวทยกระจายเสยงมหลายประเภท เชน (1) ดนตรคลาสสก เปน

ดนตรทมความไพเราะในเรองของเสยงทจะถายทอดอารมณความรของเพลงออกมาสผฟงได (2) ดนตรแจส เปน

ดนตรทแสดงความรสกทรนแรงระบายความเจบปวด ความแคน ฯลฯ และ (3) ดนตรรอค เปนดนตรทเนนจงหวะและ

เสยงดนตรทดง เรว แรง และรอน สวนใหญดนตรประเภทคลาสสกนยมนามาใชประกอบในรายการ

ดนตรและเพลงของประเทศไทยจาแนกไดเปน 3 ประเภท คอ (1) เพลงพนบาน (2) เพลงลกกรงหรอเพลงไทย

สากล และ (3) หรอเพลงลกทง เพลงไทยท ง 3 ประเภทใชประกอบในรายการได

1. ความหมายของเสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงดนตรและเพลง เปนเสยงทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอนารายการ คนรายการ หรอจบรายการภายใน

รายการทนาเสนอ

เสยงดนตรทใชในรายการเพอนารายการ เปนเสยงดนตรทใชเรมรายการ

เสยงดนตรทใชในรายการเพอคนรายการ เปนเสยงดนตรทใชในระหวางคนแตละหวเรอง หรอประเดนในรายการ

เสยงดนตรทใชในรายการเพอจบรายการ เปนเสยงดนตรทใชจบรายการ ซงมกจะเปนเสยงดนตรเกยวกบเรม

รายการ

2. ความสาคญของเสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงดนตรและเพลงมความสาคญตอผเรยนหรอผฟงดงน คอ (1) ใหความรโดยเฉพาะเนอหาในเพลง (2) ให

อารมณผเรยนอยากตดตามฟงในเนอหา (3) ใหผเรยนไมเบอหนายในการเรยนสรางบรรยากาศในการเรยนรทดน น และ (4)

ชวยใหผเรยนไดทบทวนสงทเรยน

2.1 ใหความรโดยเฉพาะเนอหาในเพลงบางเพลง จะใหความรกบผเรยนดกวาทครจะสอน จะทาใหนกเรยน

ตองการจะเรยน เพราะมจงหวะของเสยง และการใหเสยงทเปนทวงทานอง สวนพนบาน เพลงลกกรง หรอเพลงสากล หรอ

เพลงลกทง ทเปนคารองกใหความรกบผฟง เชน เพลงรายการวทยกระจายเสยงเนนเรองความสามคค อาจใชเพลงสามคค

ใหเนอหาความรกบผเรยนไดเปนอยางด ผเรยนจะจดจาเนอหาสาระไดแมนยา เพราะรสกชนชอบและเขาใจในเนอหาสาระ

งายกวาทครมาสอนหรอบรรยายใหฟง การใชเพลงประกอบเนอหาของรายการ ผผลตรายการหรอทมผลตรายการจะตอง

เปนผรในเรองเพลง ฟงเพลงมากและจดจาเนอหาสาระในเพลงทจะนามาประกอบในรายการได เดกเลกถาใชเพลงใหเนอหา

ของรายการไดจะชวยใหเดกสนใจและสนกกบการเรยนมากยงขน

2.2 ไดอารมณอยากตดตามเนอหาในรายการ การเสนอทางรายการวทยกระจายเสยง การใชดนตรหรอเพลง จะทา

ใหผเรยนมอารมณคลอยตามกบเนอหา คอ ต งใจเรยนกนมาก ตดตามเนอหาทกาลงเรยนอยางตงใจ ดงนน ดนตรหรอ

เพลงทใชในการคนรายการตองมค นบางพอสมควร แตท งนตองเหมาะกบระยะเวลา และการนาเสนอเนอหาอกดวย

2.3 ชวยใหผเรยนไมเบอหนายในการเรยน การสรางบรรยากาศในการเรยนทด นอกจากมเสยงพดทหลากหลาย

ยงมเสยงดนตรหรอเพลงทหลากหลายท งทวงทานองและจงหวะคนการนาเสนอ ทาใหรายการนาสนใจไมเบอหนาย ไมตอง

ฟงแตเสยงพดอยตลอด

2.4 ชวยใหผเรยนไดทบทวนสงทเรยน การเสนอเนอหาสาระอยางตอเนองจะทาใหผเรยนไมไดมโอกาสไดทบทวน

เนอหาในแตละหวเรองทนาเสนอ การใสดนตรหรอเพลงคนในแตละหวเรองจะทาใหผเรยนไดมโอกาสครนคดถงเนอหาท

ตนเองเรยนผานมา

3. ประเภทของเสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงดนตรหรอเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ในทนจาแนกได 3 ประเภท คอ (1) ดนตรหรอ

เพลงประจารายการ (2) ดนตรหรอเพลงคนรายการ และ (3) ดนตรประกอบเนอหาของรายการ

3.1 ดนตรหรอเพลงประจารายการ เปนดนตรทเรมรายการและจบรายการ ดนตรประจารายการมความสาคญ คอ

สรางเอกลกษณของรายการเพอผฟงหรอผเรยนไดทราบวารายการวทยกระจายเสยงทกาลงฟงเปนรายการในกลมสาระการ

เรยน/วชาอะไร

ลกษณะของดนตรประจารายการ มดงนคอ ลกษณะของเนอหา (1) เปนดนตรทไมมทรจก (2) มลกษณะ

ทวงทานองทเหมาะกบกลมสาระการเรยนร/วชา (3) ไมควรมคารองหรอเนอรอง และ (4) เหมาะกบวยของผฟงหรอผเรยน

3.2 ดนตนหรอเพลงคนรายการ เปนดนตรทนามาใชเขาแทรกในการเปลยนรปแบบรายการ หรอหวเรอง/ประเดน

ของรายการ หรอเหตการณ หรอสถานท เปนดนตรหรอเพลงทอาจมคารองหรอไมมคารอง แตตองเหมาะสมกบเนอหาสาระ

ในรายการ มความสาคญ คอ ทาใหผฟงหรอผเรยนทราบวาในแตละชวงของรายการจะมการเปลยนแปลงท งเนอหา และ

รปแบบรายการ

ลกษณะของดนตรค นรายการมดงน คอ (1) เปนดนตรหรอเพลงทเสนอไดสอดคลองกบเนอหาสาระในแตละชวง

ของรายการ และ (2) เปนดนตรทเหมาะกบวยของผเรยนหรอผฟง

ดนตรค นรายการไมจาเปนตองใชแผนหรอเพลงทซ ากนอยตลอด อาจเปลยนใหเหมาะสมกบเนอหาในรายการทจะ

มาคนรายการ

3.3 ดนตรประกอบเนอหาของรายการ เปนการใชคารองของดนตรหรอเพลงทใหเนอหาสาระไดโดยไมตองใช

เสยงพดมาประกอบในรายการ ทาใหผเรยนไดรบท งความรและความสนกสนานเพลดเพลน และยงชวยใหเขาใจเนอหาไดด

ยงขนและจดจาไดนาน

4. การคดเลอกเรยนดนตรและเพลงในการผลตรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

การคดเลอกเสยงดนตรหรอเพลงประกอบรายการเรมดวยการศกษาบทวทยกระจายเสยง เลอกและทดลองฟง

และระบรายละเอยดของเสยงลงในบทวทยกระจายเสยง

4.1 ศกษาบทหรอโครงรางของบทวทยกระจายเสยง ในบางครงผเขยนบทวทยกระจายเสยงอาจจะระบ

ลกษณะของดนตรและเพลงทตองการใชไวในบทวทยกระจายเสยง อยางไรกตาม ผผลตรายการตองอานบท

วทยกระจายเสยงและพจารณาวาควรใชดนตรและเพลงประเภทใด ทวงทานองลลา และจงหวะลกษณะใดในชวงไหน

4.2 เลอกและทดลองฟง เมอกาหนดดนตรและเพลงแลว ผผลตรายการอาจดจากคอมพวเตอรหรอจากซอง

ซดเสยงและเปดฟง การเลอกดนตรและเพลงใชประกอบรายการแตละประเภทมแนวทางทตองคานงถงดงน คอ

1) การคดเลอกดนตรหรอเพลงประจารายการ มแนวทางดงน (1) ควรเลอกดนตรทเกดจากเครองดนตร

หลายชน มระดบเสยงทเดนชด สามารถดงดดความสนใจของผฟง (2) เปนทอนดนตรทส นและจบลงกระชบ หนกแนน

ไมควรจบดวยการคอยๆ เฟด และ (3) ควรเปนดนตรบรรเลงมากกวาเพลงรอง และเพลงสากลมากกวาเพลงไทย เพราะ

เพลงสากลมใหเลอกมากกวา มความแตกตางหลากหลายของอารมณและลลามากกวา นอกจากน ในกรณทเปนรายการ

ศลปวฒนธรรมประเพณ หรอศาสนาของประเทศไทย อาจใชดนตรไทยเปนดนตรประจารายการ

2) การคดเลอกดนตรหรอเพลงคนรายการ มแนวทางดงน (1) ควรเลอกดนตรทมทวงทานอง ลลาเรอยๆ

ไมเปนทอนส นๆ และไมเปลยนแปลงความแตกตางในอารมณเพลงมาก (2) กรณทคดเลอกเฉพาะบางสวนของดนตรมาใช

ตองมชวงความยาวทเหมาะทใสในรายการและครบชวงของดนตรนน และ (3) ดนตรค นรายการควรเปนดนตรประเภท

เดยวกนตลอดไมควรใชดนตรคลาสสกปนดนตรแจส

3) การคดเลอกดนตรหรอเพลงประกอบเนอหาของรายการ มแนวทางดงน คอ เนอหาในดนตรหรอ

เพลงสอดคลองกบเนอหาในรายการ

4.3 ระบรายละเอยดของเสยงลงในบทวทยกระจายเสยง เมอคดเลอกดนตรและเพลงไดแลวใหระบชอดนตร

หรอเพลง ความยาวของดนตรหรอเพลงลงในบทวทยกระจายเสยง

โดยสรป เสยงดนตรและเพลง เปนเสยงทใชในรายการวทยกระจายเสยง เพอเปดรายการ คนรายการ หรอ

จบรายการภายในรายการทนาเสนอ ความสาคญของเสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

มความสาคญ คอ (1) ใหความรโดยเฉพาะเนอหาในเพลงบางเพลง (2) ใหอารมณผเรยนอยากตดตามเนอหาใน

รายการ (3) ใหผเรยนไมเบอหนายในการเรยนสรางบรรยากาศในการเรยนทด (4) ชวยใหผเรยนไดทบทวนในเนอหา

สาระ ประเภทของเสยงดนตรหรอเพลงในบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 ประเภท คอ (1) ดนตรหรอเพลง

ประจารายการ (2) ดนตรหรอเพลงคนรายการ และ (3) ดนตรประกอบเนอหาของเพลง การคดเลอกเสยงดนตรและ

เพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาเรมดวยศกษาบทวทยกระจายเสยง เลอกและทดลองฟง และระบ

รายละเอยดของเสยงในบท

กจกรรม 4.2.2

จงเตมขอความตอไปนลงในชองวาง

1. เสยงดนตรและเพลงเปนเสยงทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เพอ (1)

(2) และ (3) ภายในรายการทนาเสนอ

2. เสยงดนตรและเพลงมความสาคญในรายการวทยกระจายเสยง คอ (1)

(2) (3) และ (4)

3. ประเภทของเสยงดนตรหรอเพลงจาแนกได 3 ประเภทคอ (1) (2) และ (3)

4. ขนตอนการคดเลอกเสยงดนตรหรอเพลงเปนเสยงทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3

ขนตอน คอ (1) (2) และ (3)

5. ลกษณะของดนตรประจารายการทควรนามาใชในรายการวทยกระจายเสยง คอ

(1) (2) และ (3)

6. ลกษณะของดนตรคนรายการทควรนามาใชในรายการวทยกระจายเสยง คอ (1)

(2) และ (3)

แนวตอบกจกรรม 4.2.2

1. เสยงดนตรและเพลงเปนเสยงทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา (1) เพอนารายการ (2) คน

รายการ และ (3) จบรายการ ภายในรายการทนาเสนอ

2. เสยงดนตรและเพลงมความสาคญในรายการวทยกระจายเสยง คอ (1) ใหความรโดยเฉพาะเนอหาใน

เพลง (2) ใหอารมณอยากตดตามเนอหาในรายการ (3) ใหผเรยนไมเบอหนายในการเรยน สรางบรรยากาศในการ

เรยนทด และ (4) ชวยใหผเรยนไดทบทวนบทเรยน

3. ประเภทของเสยงดนตรหรอเพลงจาแนกได 3 ประเภท คอ (1) ดนตรหรอเพลงนารายการ (2) ดนตรหรอ

เพลงคนรายการ และ (3) ดนตรประกอบเนอหาของรายการ

4. การคดเลอกเสยงดนตรและเพลงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา คอ (1) ศกษาบท

วทยกระจายเสยงหรอโครงรางของบทวทยกระจายเสยง (2) เลอกและทดลองฟง และ (3) ระบรายละเอยดของเสยง

ลงในบทวทยกระจายเสยง

5. ลกษณะของการคดเลอกดนตรหรอเพลงประจารายการ คอ (1) เลอกดนตรทเกดจากเครองดนตรหลาย

ชน มระดบเสยงเดนชด ดงดดความสนใจผฟง (2) ทอนดนตรทสนและจบลงกระชบ และ (3) เปนดนตรบรรเลง

มากกวาเนอรอง และเพลงสากลมากกวาเพลงไทย

6. ลกษณะของการคดเลอกดนตรหรอเพลงคนรายการ คอ (1) ดนตรทมทวงทานอง ลลาเรอยๆ ไมเปนทอน

สนๆ และ (2) ควรเปนดนตรประเภทเดยวกนตลอดไมควรใชคลาสสกปนดนตรแจส

เรองท 4.2.3

เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

นกศกษาไดเรยนผานมาแลว เสยงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาในเรอง 4.2.1-4.2.2 เกยวกบเสยงพด

และเสยงดนตรในเรองท 3.2.3 จะกลาวถง เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

1. ความหมายของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาเปนเสยงทผลตขนจากเสยงจากธรรมชาต เพอนามา

ประกอบในรายการใหมความสมจรงมากยงขนมกใชประกอบในรายการละคร

2. ความสาคญของเสยงประกอบในรายการวยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษามความสาคญ คอ (1) ทาใหรายการมความสมจรง และ

(2) ทาใหรายการนาสนใจ

2.1 ชวยทาใหรายการมความสมจรง ดวยเสยงทนามาประกอบจะทาใหผฟงหรอผเรยนรดกวาเสมอนอยใน

เหตการณ เชน เสยงประกอบของนกรองจานวนมากในปา เสยงประกอบของนกรองจะสรางบรรยากาศใหกบผฟง เหมอน

อยในปาจรง เปนตน

2.2 ทาใหรายการนาสนใจ เสยงประกอบมกนยมใชในรายการละครทาใหรายการมความสมจรง และนาสนใจโดย

ลกษณะของรายการประเภทละครกมความหลากหลายของเสยงแลว ถามเสยงประกอบอกยงเพมความนาสนใจทาใหอยาก

ตดตามฟงรายการ

3. ประเภทของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

การจาแนกประเภทของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาจาแนกเปน 3 ประเภท คอ เสยง

ธรรมชาต เสยงสนทนาพดคย และเสยงผลตขน

3.1 เสยงธรรมชาต เปนเสยงทเกดขนตามธรรมชาต บนทกมาใชเปนเสยงประกอบเพอทาใหรายการสมจรงขน เชน

เสยงนกรอง เสยงนาตก เสยงฟารอง เปนตน

3.2 เสยงจากสภาพแวดลอม เปนการบนทกเสยงคนพดคยกน เพอขยายเนอหาสาระของเรองนนใหชดเจนขน เชน

วทยากรกาลงพดถงสายสมพนธของสามและภรรยาจะตองมการปรกษาหารอกนระหวางรบประทานอาหารหรอกอนนอน ก

จะมเสยงสามภรรยาพดคยกนแทรกเขามา และเสยงจากตลาด

3.3 เสยงผลตขน เปนเสยงทสรางขนจากวสดและเครองมอแลวบนทกในรปของวสดบนทกเสยง เชน เทป

บนทกเสยง ซด ฯลฯ เชน เสยงฝนตก เสยงระเบด ฯลฯ

4. แหลงของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

เสยงประกอบทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดมาจากวสดบนทกเสยงหรอซด การบนทกเสยงนอก

สถานท และการผลตในหองบนทกเสยง

4.1 เสยงประกอบจากซด เสยงประกอบจากแผนเสยงมกจะผลตออกมาเปนชด เชน ชดเสยงสตว ชดเกยวกบ

ธรรมชาต ฯลฯ รายละเอยดของเสยงประกอบจะบอกไวทซองนอก หรอซองใน หรอกลางแผน

4.2 เสยงประกอบจากการบนทกเสยงนอกสถานท เสยงประกอบบางเสยงตองบนทกจากนอกสถานท ลกษณะของ

เสยงประกอบทบนทกเสยงนอกสถานท จาแนกได 2 ลกษณะ คอ (1) การบนทกเสยงประกอบนอกสถานท จากเหตการณ

จรง และ (2) การบนทกเสยงประกอบพรอมเสยงพด

1) การบนทกเสยงประกอบนอกสถานทจากเหตการณจรง เปนการบนทกเสยงประกอบนอกสถานทจากเสยง

ธรรมชาตหรอแหลงเสยงนนดวยเครองบนทกเสยง เชน เสยงไกในฟารม เสยงเชยรของคนในสนามมวย ฯลฯ การ

บนทกเสยงประกอบประเภทนตองควบคมมใหเสยงทไมตองการเขามา

2) การบนทกเสยงประกอบนอกสถานทพรอมเสยงพด เปนการบนทกเสยงประกอบนอกสถานทในรายการ

สมภาษณ เสยงประกอบทเกดขน ณ ทน นถกบนทกดวย เพอใหความสมจรงและมชวตชวาขน

4.3 เสยงประกอบจากการผลตในหองบนทกรายการ การผลตเสยงประกอบในหองบนทกรายการทาได 2 ลกษณะ

คอ (1) ผลตเสยงประกอบเตรยมไวกอนการบนทกรายการ และ (2) ผลตเสยงประกอบพรอมกบการบนทกรายการ

1) การผลตเสยงประกอบเตรยมไวกอนบนทกรายการ เปนเสยงประกอบทผลตในหองบนทกรายการกอน

บนทกรายการสมบรณ เพอใชประกอบกรยาตวละครแหตการณในบท มข นตอนในการผลตทยงยาก หากผลตพรอมกบการ

บนทกรายการจะเสยเวลาในการผลตมาก เชน เสยงเดนแถวของทหาร (เอยงกลองเปลาซงใสเมลดถ วแหง ไป-มา ทางซาย-

ขวาอยางเปนจงหวะ) เสยงรถเบรกอยาแรง (แทงเหลกขดแผนกระจกบางๆ) เสยงฝนตกหนก (เทกระชอนหรอตะแกรงทใส

เมลดถ วแหงประมาณ 30 เมลด เอยงไปมาทางซาย-ขวา) เปนตน

2) การผลตเสยงประกอบพรอมกบการบนทกรายการ เปนเสยงประกอบทผแสดงเปนผทาเอง พรอมกบการ

บนทกรายการ เชน เสยงตบโตะ เสยงพดขณะรบประทานอาหาร ฯลฯ การผลตเสยงประกอบประเภทน ควรใหผแสดงทา

เสยงประกอบขนเองจะไดเสยงประกอบพรอมกบเสยงพดมากทสด

โดยสรป เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาเปนเสยงทผลตขน หรอ

เสยงจากธรรมชาตเพอนามาประกอบใหรายการมความสมจรงมากยงขนมกใชประกอบในรายการละคร

ความสาคญของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา คอ ทาใหรายการมความ

สมจรง และทาใหรายการนาสนใจ ประเภทของเสยงประกอบม 3 ประเภท คอ เสยงธรรมชาต เสยง

สนทนาพดคย และเสยงผลตขน แหลงของเสยงประกอบทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอ

การศกษาทาไดดวยวสดบนทกเสยงทบนทกเสยงประกอบ การบนทกเสยงนอกสถานท และการผลต

ในหองบนทกเสยงรายการ

กจกรรม 4.2.3

จงเตมขอความลงในชองวางตอไปน

1. เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาคอ

2. ความสาคญของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาคอ

3. ประเภทของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 ประเภท คอ (1)

(2) และ (3)

4. แหลงของเสยงประกอบทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 แหลง คอ (1)

...................(2).............................และ (3ป

แนวตอบกจกรรม 4.2.3

1. เสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา คอ เสยงทผลตขน หรอเสยงธรรมชาต เพอ

นามาประกอบในรายการมความสมจรง

2. ความสาคญของเสยงประกอบในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา คอ ทาใหรายการนาสนใจ และ

ทาใหรายการมความสมจรง

3. ประเภทของเสยงในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 ประเภท คอ (1) เสยงธรรมชาต (2) เสยง

สนทนาพดคย และ (3) เสยงผลตขน

4. แหลงของเสยงประกอบทใชในรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 3 แหลง คอ (1) เสยงประกอบ

จากวสดบนทกเสยงหรอซด (2) เสยงประกอบรายการบนทกเสยงนอกสถานท และ (3) เสยงประกอบจากการผลต

ในหองบนทกรายการ

ตอนท 4.3

บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 4.3 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

4.3.1 แนวคดเกยวกบบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4.3.2 ข นตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสวนหนงของรายละเอยดของรายการทางวทยกระจายเสยง

ต งแตเรมรายการจนกระท งจบรายการ บทวทยกระจายเสยงมความสาคญคอชวยใหรายการ

วทยกระจายเสยงดาเนนไปอยางมข นตอน และชวยใหรายการประสบความสาเรจสวนประกอบของ

รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 2 สวน คอ สวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบการผลตรายการ

และสวนทกาหนดรายละเอยดของเสยงหรอสวนทเปนตวบทวทยกระจายเสยงประเภทของรายการ

วทยกระจายเสยงเพอการศกษาจาแนกเปนบทวทยกระจายเสยงแบบสมบรณ และบทวทยกระจายเสยง

แบบกงสมบรณ

2. ข นตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 5 ข นตอน คอ (1) ข นกาหนดรปแบบรายการและ

ความยาวของรายการ (2) ข นเขยนแผนรายการสอน (3) ข นเขยนแผนผงรายการ (4) ข นเขยนบท

วทยกระจายเสยง และ (5) ข นทดสอบบทรางและปรบปรงรายการวทยกระจายเสยง

วตถประสงค

1. หลงจากศกษาเรอง “แนวคดเกยวกบวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถอธบาย

ความหมาย ความสาคญ สวนประกอบ และประเภทของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

2. หลงจากศกษาเรอง “ข นตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถระบ

ข นตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

เรองท 4.3.1

แนวคดเกยวกบบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ในเรอง 4.3.1 แนวคดเกยวกบบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาจะกลาวถงครอบคลม (1) ความหมายของบท

วทยกระจายเสยงเพอการศกษา (2) สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา และ (3) ประเภทของบทรายการ

วทยกระจายเสยง

1. ความหมายและความสาคญของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

1.1 ความหมายของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสวนทบอก

รายละเอยดของรายการตงแตเรมรายการจนกระท งจบรายการ

รายละเอยดของรายการ คอ การกาหนดเสยงท ง 3 ประเภท คอ เสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบ ดงเชน

เสยงพดจะพดอะไรกรณทไมมคาพดทตองบอกถงหวขอทจะพดดวย สวนเสยงดนตรตองระบวาใชเพลงอะไร กาหนด

ศพทเทคนคทใชกบการผลตรายการวทยกระจายเสยง ทนยมใชม 3 คา เฟดอนท เฟดเอาท เฟดอนเลอร จะกลาวโดย

ละเอยดในข นการเขยนบทวทยกระจายเสยง สาหรบเสยงประกอบจะตองระบวาเปนเสยงประกอบประเภทใด

1.2 ความสาคญของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา องคประกอบสาคญของการผลตรายการวทยกระจายเสยง

ทขาดไมได คอ บทวทยกระจายเสยง ความสาคญของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษามดงน คอ

1) ชวยใหการผลตรายการวทยกระจายเสยงดาเนนไปอยางมขนตอน โดยเฉพาะอยางยงนามาใชในการผลต

ขนวางขนตอน เตรยมการ ดาเนนการ และประเมนการผลตรายการวทยกระจายเสยง

ในข นวางแผน รายการวทยกระจายเสยงจะกาหนดในเรองบคลากร และข นตอนทตองใชในการผลตรายการ

วทยกระจายเสยง

ในข นเตรยมการ รายการวทยกระจายเสยงจะกาหนดในเรองของการเตรยมวสดรายการทด การเตรยมบคลากรใน

เรองการซอม การเตรยมสถานทตองใชในหองบนทกเสยงขนาดเลกหรอใหญตองเพยงพอกบจานวนบคคลทมาใหเสยง และ

การเตรยมเครองมอและอปกรณโดยเฉพาะไมโครโฟน

ในข นดาเนนการ โดยเฉพาะการบนทกรายการนอกสถานทหรอการบนทกรายการในสถานทจาเปนตองใชรายการ

วทยกระจายเสยงมากกวาทกข นตอนของการผลตรายการวทยกระจายเสยง และเปนบทวทยกระจายเสยงทมความสมบรณ

อกดวย เพอใหรายการดาเนนไปอยางมประสทธภาพ

ในข นประเมน โดยเฉพาะบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา การกาหนดประเดนหรอสงทประเมนตองประเมนจาก

บทวทยกระจายเสยงเปนสาคญ

2) บทวทยกระจายเสยงชวยใหรายการประสบความสาเรจ ดงไดกลาวมาแลววารายการวทยกระจายเสยงม

สวนเกยวของกบข นตอนของรายการวทยกระจายเสยงท ง 4 ข นตอน บทวทยกระจายเสยงทมความสมบรณถกตองและ

ชดเจน ยอมเปนเครองมอประกนความสาเรจของการผลตรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาตอไป

2. สวนประกอบของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาประกอบดวย 2 สวน คอ สวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบการผลตรายการ

วทยกระจายเสยง และสวนทกาหนดรายละเอยดของเสยงทเปนบทวทยกระจายเสยง

2.1 สวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบบทวทยกระจายเสยง เปนการกาหนดรายละเอยดเกยวกบการผลตรายการ

ประกอบดวย

- ชอหนวยงานทผลตรายการ

- ชอวชา/ชอรายการ

- ชอรปแบบรายการ

- ความยาวของรายการเปนนาท

- ชอผดาเนนรายการ/วทยากร/ผรวมรายการ

- การออกอากาศครงแรก

- สถานทผลตรายการ/วนเวลาในการบนทกรายการ

- บคลากรทรบผดชอบในการผลตรายการ

ตอไปน เปนตวอยางของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาทแสดงรายละเอยดเกยวกบการผลตรายการ

วทยกระจายเสยง

ศนยเทคโนโลยการศกษา

หนวยผลตรายการวทยกรจายเสยงเพอการศกษา

บทวทยกระจายเสยง

กลมสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษา

รายการท 1 เรอง คาฟาอน ความยาว 5 นาท

รปแบบรายการ สารคด

ผดาเนนรายการ พจมาน สรอยแสง

วทยากร นายแพทยสชาต พรหมสชาต

ผแสดง ดารณ นอยแสง และธวยชย โตใหญ

ออกอากาศครงแรกวนท 2 พฤษภาคม 2558 เวลา 13.00-13.05

บนทกในสถานท 3 มนาคม 2558

ผควบคมการผลตรายการ แสงเดอน เหมนอย

ผกากบรายการ จนทรฉาย แสงดาว

ผเขยนบท สทธน แจมใส ผควบคมเสยง ชยฉตร นาคชย

ผประสานงาน พงษศกด สารวธศลป

ภาพท 4.1 สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงแสดงรายละเอยดเกยวกบ

การผลตรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

2.2 สวนทกาหนดรายละเอยดของเสยงหรอบทวทยกระจายเสยง เปนการเรยงลาดบกอนหลงของเสยงและให

รายละเอยดของเสยงพดและเสยงดนตร ดงภาพท 4.2

4. ดนตรคนรายการ เฟดอน เพลง Dream Way แลวเฟดเอาท 10 วนาท

5. ผดาเนนรายการ โดยท วไปแลว คนเราสวนใหญไมชอบใหถามเรองอาย จะนบอายสกครงหนงเมอถงวน

เกด ครบรอบวนเกดแตละครงจะคดวาตวเองมอายมากขน ยงพออายครบ 20 ป

จนถงอาย 60 วน น เปนวยของการทางานสรางครอบครว มความรบผดชอบมากท ง

เรองของตวเอง และสมาชกในครอบครว ปญหาในครอบครวเกยวกบสขภาพทางกาย

และจตใจจงเกดขนบอยครง ดงตวอยางของครอบครวน

6. ละคร

(1) เสยงประกอบ เฟดอนเดอร เสยงรถสตารท

(2) แม (โมโห) รถเปนอะไรนะ สตารทเทาใดๆ กไมตด มหวงไปไมทนประชมแน

(3) ลก (ตะโกนจากในบาน) แมคะ พรงนนกจะไปดหนงกบเพอนจะไมไปเรยนพเศษนะคะแม

(4) แม (ตะโกน) ตามใจไมเรยนกไมเรยน

ฯลฯ

ภาพท 4.2 ตวอยางสวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงแสดงรายละเอยดของเสยง

3. ประเภทของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาอาจจาแนกประเภทไดหลายประเภท คอ แบบแสดงเคาโครง แบบกงสมบรณ

และแบบเตมรป ในทน จาแนกประเภทของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาออกเปน 2 ประเภท คอ บท

วทยกระจายเสยงแบบสมบรณ และบทวทยกระจายเสยงแบบกงสมบรณ

3.1 บทวทยกระจายเสยงแบบสมบรณ (Complete Scrip/Detailed Script/Fully Scripted Show) เปนบท

วทยกระจายเสยงทมรายละเอยดอยางสมบรณของเสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบ รวมท งอรยาบถทตองการให

เกดขนในเสยงพด เชน โกรธ ดใจ รองไห ฯลฯ และแสดงรปแบบรายการไวชดเจน บทวทยกระจายเสยงประเภทน เหมาะ

สาหรบรายการละคร รายการสารคด กระจายเสยง ซงจะตองกาหนดรายละเอยดของเสยงไวอยางชดเจน

ในการผลตรายการวทยกระจายเสยง บทวทยควรเปนบทแบบสมบรณชวยใหบคลากรทเกยของกบการผลต

รายการเขาใจในรายการทจะผลต และทาใหการผลตรายการวทยกระจายเสยงเปนไปอยางรวดเรวและมคณภาพ

3.2 บทวทยกระจายเสยงแบบกงสมบรณ (Semi-Complete Script-SemiScripted Show) เปนบทวทยกระจายเสยงท

มความสมบรณไมเตมรป มลาดบข นตอนการนาเสนอ แสดงรปแบบรายการไดชดเจน แตละบางสวนในรายละเอยดของ

เสยงพด คอ เสยงวทยากร เสยงผอภปราย เสยงผใหสมภาษณ เพอใหพดเตมเอง เชน รายการสมภาษณในบท

วทยกระจายเสยงอาจมเฉพาะคาถามของผสมภาษณไว แตคาตอบผใหสมภาษณพดเตมเอง รปแบบของรายการทใชบท

วทยกระจายเสยงประเภทกงสมบรณ ไดแก รายการสนทนา สมภาษณ อภปราย สารคด และรายการนตยสาร บางรายการ

ฯลฯ

โดยสรป บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาเปนสวนหนงทแสดงรายละเอยดของรายการตงแตเรมตน

รายการจนกระท งจบรายการ สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา 2 สวน คอ สวนทแสดง

รายละเอยดเกยวกบการผลตรายการ และสวนทกาหนดรายละเอยดของเสยง หรอสวนทเปนบทวทยกระจายเสยง

ประเภทของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาจาแนกเปนบทวทยกระจายเสยงแบบสมบรณและบท

วทยกระจายเสยงแบบกงสมบรณ

กจกรรม 4.3.1

1. จงเขยนคาสาคญ (Keyword) ทเกยวกบความหมายของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

2. จงระบความสาคญของรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

3. จงเขยนแผนภมแสดงสวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา และแสดงความหมายในแต

ละสวนของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

4. จงเขยนแผนภมแสดงการจาแนกประเภทบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา และระบรปแบบของ

รายการจาแนกตามบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาดวย

แนวตอบกจกรรม 4.3.1

1. คาสาคญ (Keyword) เกยวกบความหมายของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา คอ บอกรายละเอยด

ของรายการวทยกระจายเสยง

2. ความสาคญของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 2 ประเภท คอ (1) ชวยใหการผลตรายการ

วทยกระจายเสยงดาเนนไปอยางมขนตอน และ (2) ชวยใหรายการประสบผลสาเรจ

3. เขยนแผนภมแสดงสวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาและแสดงความหมายในแตละ

สวนของบทวทยกระจายเสยง

สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

สวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบ สวนทกาหนดรายละเอยด

การผลตรายการ ของเสยง

การกาหนดรายละเอยด การเรยงลาดบกอนหลงของ

เกยวกบการผลตรายการ เสยงและใหรายละเอยดของ

เสยงพดและเสยงดนตร

4. เขยนแผนภมแสดงการจาแนกประเภทบทรายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาและรปแบบของ

รายการจาแนกตามบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ประเภทของบทวทยกระจายเสยง

บทวทยกระจายเสยงแบบสมบรณ บทวทยกระจายเสยงแบบไมสมบรณ

- รายการละคร - รายการสนทนา – รายการสารคด

- รายการสารคด - รายการสมภาษณ รายการนตยสารทางอากาศ

- รายการอภปราย

เรองท 4.3.2

ขนตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

ในเรองท 4.3.1 นกศกษาไดเรยนแนวคดเกยวกบบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาคงจะเหนแลววา บท

วทยกระจายเสยงมความสาคญตอการผลตรายการเปนอยางมาก หากไมมบทวทยกระจายเสยงแลวรายการกไมสามารถ

ดาเนนการได ดงนน นกศกษาควรจะไดศกษาข นตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ซงม 5 ข นตอน คอ ข น

ท 1 กาหนดรปแบบรายการและความยาวของรายการ ข นท 2 เขยนแผนการสอนทางวทยกระจายเสยง ข นท 3 เขยน

แผนผงรายการวทยกระจายเสยง ข นท 4 เขยนบทวทยกระจายเสยง และข นท 5 ทดสอบเขยนรางและปรบปรงบท

วทยกระจายเสยงตอไป

1. การกาหนดรปแบบรายการและความยาวของรายการวทยกระจายเสยง

ข นตอนแรกของการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา คอ ข นกาหนดรปแบบของรายการและความยาวของ

รายการวทยกระจายเสยง

1.1 การกาหนดรปแบบรายการ การกาหนดรปแบบรายการจะกระทาเมอผเขยนบทไดวเคราะหและกาหนด

เนอหาทรวบรวมมาแลว และไดกาหนดหวเรองหรอประเดนหลก และหวขอยอยหรอประเดนรอง การกาหนดรปแบบ

รายการเปนการระบวาจะเสนอรายการในรปแบบใด จงจะเปนประโยชนตอผฟงมากทสด เมอกาหนดรปแบบรายการแลว

ผผลตจงมากาหนดความยาวของรายการ

1.2 การกาหนดความยาวของรายการ เปนการระบวารายการทออกอากาศจะเสนอโดยใชระยะเวลาเทาใด ใน

กรณทมการกาหนดเวลาออกอากาศไวแลวกจะไมตองกาหนดความยาวของรายการ โดยท วไป รายการวทยกระจายเสยง

เพอการศกษาจะมความยาวประมาณตงแต 5 นาท 10 นาท 20 นาท 30 นาท อยางไรกตาม การกาหนดความยาวของ

รายการขนอยกบ (1) รปแบบรายการ เปนรปแบบรายการประเภทใด (2) ปรมาณของเนอหาสาระทจะนาเสนอมมากนอย

เพยงใด และ (3) วยของผเรยน ผเรยนทอยในวยเดกเลกไมควรเสนอรายการวทยกระจายเสยงทใชเวลานาน เดกเลกจะทน

ฟงไมไดระยะเวลานานตอใหรายการนนจะมหลากหลายรปแบบกตาม

2. การเขยนแผนรายการสอนทางวทยกระจายเสยง

หลงจากผผลตรายการกาหนดรปแบบรายการและความยาวของรายการแลว จะมาถงข นเขยนแผนรายการสอนทาง

วทยกระจายเสยง ในบางครงการเขยนแผนรายการสอนกบแผนผงรายการอาจตองไปพรอมๆ กน แผนรายการการสอนเปน

แนวทางใหผฟงหรอผเรยนไดทราบลวงหนาวาตนเองจะตองศกษาจากสอวทยกระจายเสยงในเรองใด มสาระสาคญอะไรท

ตองเรยน เรยนแลวไดอะไร การนาเสนอจะนาเสนอในลกษณะใด กจกรรมทตองทาอะไร และประเมนผลการเรยนอยางไร

นอกจาก จะชวยใหผเรยนไดเตรยมความพรอมกอนทจะเรยนแลว ยงชวยผสอนทาใหผสอนไดไดทราบแนวทางในการสอน

กจกรรมทตองจดใหกบผเรยน และมการวดและประเมนผลในลกษณะใด ครจะไดเตรยมกจกรรมและเครองมอในการ

วดผลตางๆ การเขยนแผนรายการการสอนทางวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนการกาหนดหวเรองหรอประเดนรายการ

กาหนดแนวคด กาหนดวตถประสงค กาหนดสาระสรปของรายการ กาหนดกจกรรมกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน

และการประเมน

กอนทจะกลาวถงในรายละเอยดแตละสวนประกอบของแผนรายการการสอน ในแผนรายการการสอนจะมการ

กาหนดชอเรองของรายการ การกาหนดชอเรองของรายการกาหนดได 2 ลกษณะ คอ (1) การกาหนดชอเรองของรายการท

เปนสานวน เชน ยานนสาคญไฉน กระดมสวยดวยมอเรา สมนไพรมประโยชนตอรางกายจรงหรอ ฯลฯ การกาหนดชอเรอง

เปนสานวนมขอด คอ ทาใหผฟงหรอผเรยนสนใจทอยากจะตดตามฟง แตมผลเสย คอ ต งชอเรองยากทจะใหนาสนใจให

ครอบคลมในประเดนรายการ (2) การกาหนดชอเรองของรายการอยางเปนทางการ ซงผเรยนจะไดยนบอยๆ เวลาทควรสอน

ในเรองอะไรกจะบอกนกเรยน การกาหนดชอเรองอยางเปนทางการ เชน ความสาคญของยา ประเภทของกระดม ประโยชน

ของสมนไพร การตงชอเรองแบบเปนทางการตงงายแตไมเราความสนใจของผฟง แตอยางไรกตาม ชอเรองรายการทกาหนด

ตองครอบคลมประเดนรายการหรอหวเรองดวย ดงนน หวเรองจงความสมพนธกบชอเรองของรายการ

1) การกาหนดประเดนรายการหรอหวเรองรายการ เปนการระบชอของประเดนรายการหรอชอหวเรอง และ

จานวนของประเดนรายการหรอหวเรอง ขอควรคานงถงในการกาหนดประเดนรายการ ประเดนรายการตองสอดคลองกบชอ

เรอง ในแตละประเดนรายการตองมระยะเวลาทนาเสนอไมควรแตกตางกนมาก ประเดนรายการไมควรมมากอาจทาใหเสนอ

เนอหาไดไมครบถวนโดยเฉพาะรายการวทยกระจายเสยงทเสนอความยาวของรายการเพยง 5 นาท การกาหนดชอเรองของ

รายการเปนสานวน อาจตองกาหนดประเดนรายการเปนสานวนเชนกน

2) การเขยนแนวคด แนวคด (Concept) คอ สาระสาคญประจาแตละหวเรองหรอประเดนรายการ แนวคดม 2

ประเภท คอ (1) แนวคดระดบกวาง เปนแนวคดทไมทราบขอบเขต เชน หวเรอง ประเภทของพช แนวคดระดบกวาง คอ

พชมหลายประเภท และ (2) แนวคดระดบแคบ เปนแนวคดทจาเพาะเจาะจงลง เชน หวเรอง ประเภทของพช แนวคดระดบ

แคบ คอ พชม 2 ประเภท คอ พชลมลก และพชยนตน

การเขยนแผนรายการสอนรายการวทยกระจายเสยงควรใชแนวคดระดบแคบซงเปนแนวคดระดบนาไปใชได การ

กาหนดแนวคดเทากบจานวนหวเรอง หวเรองม 2 หวเรอง แนวคดกม 2 ขอเชนกน ภาษาทใชในการเขยนแนวคดควรส น

กะทดรดทซงตอจากนน เปฯตน ไมควรนามาเขยนในแนวคด

3) การเขยนวตถประสงค วตถประสงค เปนสงทแสดงออกของผเรยนวดหรอสงเกตได โดยท วไปมกกาหนด

วตถประสงคในรปเชงพฤตกรรม ประกอบดวย เงอนไข พฤตกรรม และเกณฑ

(1) เง อนไข หมายถง สงทครผสอนกาหนดขน เพอใหผเรยนเกดพฤตกรรมมกขนตนดวยประโยควา

“หลงจากศกษา” หรอ “เมอศกษา” เรองนน แลว

(2) พฤตกรรม หมายถง การแสดงออกของผเรยนทวดหรอสงเกตไดมกใชคาวา บอก อธบาย สรป จาแนก

เปรยบเทยบ แยกแยะ เขยน วาดภาพ รายงาน จาแนก ฯลฯ การเขยนพฤตกรรมตองมขนตนดวยประธาน คอ นกเรยน

สามารถอธบาย หรอนกเรยนสามารถบอก

(3) เกณฑ หมายถง การยอมรบพฤตกรรมในระดบทครพงพอใจ มกใชคาทเปนขอความวาไดถกตองหรอได

ครบถวน ทเปนอตราสวน ทาได 8 ขอจาก 10 ขอ หรอรอยละ รอยละ 80 ขนไป

ตวอยางของการเขยนวตถประสงคเปนพฤตกรรมหวเรองท 1.1 ประเภทของพช วตถประสงคเชงพฤตกรรม คอ

หลงจากศกษาเรอง “ประเภทของพชแลว” นกเรยนสามารถจาแนกประเภทของพชไดถกตอง

4) การเขยนสาระสรปของรายการ เปนการบรรยายการเดนเรองของการนาเสนอในรายการวทยกระจายเสยงโดย

เขยนบรรยายตามแผนผงรายการ ดงนน การเขยนสารสรปของรายการจะทาเมอเขยนแผนผงรายการเสรจเรยบรอยแลว

5) การกาหนดกจกรรม มการกาหนดใน 3 ชวง คอ กจกรรมกอนฟงรายการ กจกรรมระหวางฟงรายการ และ

กจกรรมหลงฟงรายการ

(1) กจกรรมกอนฟงรายการ เปนกจกรรมทผเรยนตองดาเนนการกอนฟงรายการวทยกระจายเสยงมกให

ผเรยนไดเตรยมตนเองกอนฟงรายการวทยกระจายเสยง เชน การอานหนงสอเรยน หรอแบบเรยน การเตรยมเครองเขยน

การเตรยมอปกรณการทดลอง การตอบคาถามหรอคนควาในหวขอทครกาหนดใหผเรยนทากอนฟงรายการ เพอใหเขาใจใน

เรองทฟงดยงขน ฯลฯ

(2) กจกรรมระหวางฟงรายการ เปนกจกรรมทผเรยนตองดาเนนการระหวางฟงรายการวทยกระจายเสยง มก

ใหผเรยนไดบนทกสาระสาคญในระหวางฟงรายการวทยกระจายเสยง เพอผเรยนจะไดนากลบไปทบทวนเรองทไดฟงจะทา

ใหเขาใจในเนอหาสาระทเรยนดยงขน

(3) กจกรรมหลงฟงรายการ เปนกจกรรมทผเรยนตองดาเนนหลงจากฟงรายการวทยกระจายเสยงแลว เชน

การอภปราย การทารายงาน การสรางชนงาน การทาแบบฝกหด ฯลฯ

6) การประเมนการเรยน เปนการตรวจสอบวาผเรยนไดรบความรเพมขนหลงจากทเรยนมากนอยเพยงใด โดยการ

ประเมนการเรยนดวยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน และทาการประเมนกจกรรมระหวางเรยนอาจเปนท งกจกรรม

กอนฟงรายการ กจกรรมระหวางฟงรายการ และกจกรรมหลงฟงรายการ

ตวอยางการเขยนแผนรายการสอนทางวทยกระจายเสยงจะเสนอในตวอยางของการเขยนบทวทยกระจายเสยง

ประเภทสารคด เรองคาฟาอน ตอไป

3. การเขยนแผนผงรายการทางวทยกระจายเสยง

การเขยนแผนผงรายการทางวทยกระจายเสยง เปนการจดลาดบกอนหลงการนาเสนอและกาหนดชวงเวลาในการ

นาเสนอเปนนาทและวนาท การเขยนแผนผงรายการชวยใหผเขยนบทมองเหนภาพรวมท งรายการไดชดเจน

การเขยนแผนผงรายการทางวทยกระจายเสยงอาจเขยนได 2 แบบ คอ แบบเทยบเสนเวลา และแบบเรยงลาดบ

หวขอ

3.1 การเขยนแผนผงรายการแบบเทยบเสนเวลา เปนการกาหนดชวงเวลาในการเสนอแตละประเดนไวทาง

ซายมอ และกาหนดประเดนหรอกจกรรมทางขวามอเรยงลาดบ ดงภาพท 5.2

แผนผงรายการวทยกระจายเสยง

กลมการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

รายการท 10 เรอง การใชยา

รปแบบรายการ สารคด ความยาวของรายการ 20 นาท

เวลา ลาดบท ประเดน/วธการนาเสนอ

1 ดนตรประจารายการ

5 (1-3) 2 เปดรายการ/ดนตรประจารายการ

3 ดาเนนเรอง: นาเขาสเรอง: ละคร

4 พดคย: การใชยาท วไป

(4-5) 5 บรรยายเชอมรายการ/ดนตร

10 6 ดาเนนเรอง: สนทนา: การใชยาแผนปจจบน

7 บรรยายเชอมรายการ/ดนตร

15 (6-7) 8 ดาเนนเรอง: สมภาษณ: การใชยาแผนโบราณ

20 (8-9) 9 ปดรายการ

10 ดนตรประจารายการ

ภาพท 5.2 แผนผงรายการวทยกระจายแบบเทยบเสนเวลา

3.2 การเขยนแผนผงรายการแบบเรยงลาดบหวขอ ไมแตกตางจากแบบเทยบเสนเวลา เปนการกาหนด

ประเดนหรอกจกรรมไวทางซายมอ และกาหนดความยาวของแตละชวงทนาเสนอเปนนาทและวนาท ดงภาพท 5.3

แผนผงรายการวทยกระจายเสยง

กลมการเรยนรสขศกษาและผลศกษา

รายการท 10 เรอง การใชยา

รปแบบรายการ สารคด ความยาวของรายการ 20 นาท

ลาดบท ประเดน/วธการนาเสนอ เวลา (นาท)

1 ดนตรประจารายการ 0.10

2 เปดรายการ: นาเขาสเรอง: ละคร 1.00

3 ดาเนนเรอง: พดคย 5.00

4 บรรยายเชอมรายการ/ดนตร 0.30

5 ดาเนนเรอง: การใชยาแผนปจจบน: สนทนา 5.00

6 บรรยายเชอมรายการ/ดนตร 0.40

7 ดาเนนเรอง: การใชยาแผนโบราณ: สมภาษณ 6.00

8 บรรยายสรป/ดนตร 1.00

9 ปดรายการ 0.20

10 ดนตรประจารายการ 0.10

ภาพท 5.3 แผนผงรายการวทยกระจายเสยงแบบเรยงลาดบหวขอ

4. การเขยนรางบทวทยกระจายเสยง

การเขยนรางบทวทยกระจายเสยง เมอกาหนดแผนผงรายการและแผนรายการสอนแลว กถงข นการเขยนรางบท

วทยกระจายเสยง ในข นการเขยนรางบทวทยกระจายเสยงจะนาเสนอใน 3 ประเดน คอ ข นตอนการเขยนสวนทเปนตวบท

การใชภาษา และศพทเทคนคในบทวทยกระจายเสยง

4.1 ขนตอนการเขยนสวนทเปนตวบทวทยกระจายเสยง ในข นนอาจจะแบงข นตอนการเขยนออกเปน 4 ข น

ยอยดงน คอ ข นเรมรายการ ข นจดรปและตกแตงรายการ ข นสรางจดประทบใจและจดสดยอด และข นสรป แตในทนจะ

จาแนกข นการเขยนรางบทวทยกระจายเสยงเปน 5 ข นยอย คอ ข นเปดรายการ ข นนาเขาสเรอง ข นดาเนนเรอง ข นสรปเรอง

และข นปดรายการ

4.1.1 ขนเปดรายการ เปนการกลาวเปดรายการเพอใฟผฟงหรอผเรยนทราบวาขณะนกาลงฟงรายการ

วทยกระจายเสยงของสถานใด เปนรายการประเภทใด เรองอะไร หนวยงานใดเปนผผลตรายการ รายการบางรายการจะ

บอกชอผดาเนนไวในสวนเปดรายการ

4.1.2 ขนนาเขาสเรอง เปนการชใหเหนถงความสาคญและความสนใจของเรองทจะนาเสนอ การเขยนบท

วทยกระจายเสยงในข นน อาจใชเทคนคตางๆ เพอดงความสนใจไดหลายวธ เชน การใชคาถาม การใชเสยงประกอบ การ

ยกตวอยาง หรอยกสถานการณ การใชเพลงทมความหมายสอดคลองกบรายการ เพอนาเขาสประเดนของรายการ ฯลฯ

4.1.3 ขนดาเนนเรอง เปนการนาเสนอเนอหาสาระตามรปแบบรายการทกาหนดไว ตวอยางเชน การเขยน

การดาเนนเรองในรปแบบรายการสนทนา และรายการสารคด

1) การดาเนนเรองในรปแบบรายการสนทนา การเขยนบทวทยกระจายเสยงในข นน ตองเขยนประเดน

สนทนาแตละประเดนไมยดยาว และเปนเพยงกรอบในการสนทนาในสวนทวทยากรพดมกจะเขยนเพยงแนวตอบทตองการ

ใหวทยากรพดขยายเพมเตมเอง

2) การดาเนนเรองในรปแบบรายการสารคด การเขยนบทวทยกระจายเสยงในข นดาเนนเรองจะนาเสนอ

ตามรปแบบรายการยอยทกาหนดไว ในกรณทรปแบบรายการยอยเปนรายการสมภาษณ ละครส น การเขยนบท

วทยกระจายเสยงในสวนนมแนวทางดงน

- การเขยนบทวทยกระจายเสยงรายการสมภาษณทแทรกในรายการสารคดจะไมเขยนแนวคาถาม

ในแตละประเดนไว จะเขยนเฉพาะใหผดาเนนรายการพดเชอมโยงรายการเปนผนาเขาสการสมภาษณ และเรมทเสยงผให

สมภาษณ

- การเขยนบทวทยกระจายเสยงในสวนทเปนละครส น มสวนประกอบทสาคญดงน คอ (1) การ

บอกเลาเรองราว เปนการบอกเลาเหตการณตางๆ ทเกดขน (2) การบรรยาย เปนการบอกความคดอานของตวละครหรอ

บรรยายลกษณะทาทางหรอการกระทาตางๆ และ (3) การเสนอบทเจรจา เปนบทสนทนาโตตอบกนระหวางตวละครดวยกน

และการแสดงออกตวละคร

การเขยนบทวทยกระจายเสยงในสวนการดาเนนเรองในรปแบบรายการสารคด สวนสาคญอยทการเขยนเชอมโยง

ในแตละรปแบบรายการยอย เพอใหเนอหาของรายการแตละสวนทเกยวโยงตอเนองเปนเรองเดยวกน การเขยนเชอมโยง

อาจใชการบรรยาย หรอใชเพลงหรอดนตรเชอม

- การเขยนเชอมโยงโดยการใชการบรรยาย เปนการใชคาพดโยงจากเนอหาทเพงเสนอจบไปแลว ใหเขามาเกยวกบ

เนอหาทจะเสนอตอไป

- การเขยนเชอมโยงดวยการใชเพลงหรอดนตร เปนการใชเพลงหรอดนตรใหเขากบบรรยากาศกบเนอหาทเสนอ

4.1.4 ขนสรปเรอง เปนการสรปประเดนสาคญทเสนอในข นดาเนนเรอง เพอใหผฟงหรอผเรยนเขาใจเนอหา

สาระทนาเสนอ และจดจาไดงาย

4.1.5 ขนปดรายการ เปนการบอกใหทราบวารายการนมใครทาหนาทอะไรบาง เหมอนกบการใหเครดตทาย

รายการ และรายการครงตอไปจะเสนอเรองอะไร เพอใหผฟงเกดความสนใจตดตามฟงรายการครงตอไป

4.2 การใชภาษาในการเขยนบทวทยกระจายเสยง ในการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา นอกจาก

ผเขยนบทตองม 5 ข นตอนยอยแลว ภาษาทใชในบทวทยกระจายเสยงกเปนสงสาคญ การใชภาษาในการเขยนบท

วทยกระจายเสยงมแนวทางดงน คอ

1) ภาษาทใชทางวทยกระจายเสยงตองมความกระชบ เขาใจงาย ไมเพอเจอ วกวน สบสน และทกถอยคา

จะตองสอความหมายไดชดเจน

2) ภาษาทใชตองบรรยายใหเกดภาพหรอจนตนาการได โดยยดหลกทวา การเขยนบทวทยกระจายเสยงตอง

เขยนใหฟงดวยหเหมอนกบเหนดวยตา

3) ตองเลอกสรรคาทเหมาะสมและถกตองตามความหมายจรงๆ ไมคลมเคลอ

4) ตองรจกเลอกใชคาทเปลงเสยงไดงาย

5) ประโยคทเขยนตองมประธาน กรยา ชดเจน เปนรปประโยคงายๆ แตไมนาประโยคส นๆ หลายประโยคมา

ตอกน ประโยคทเขยนมท งประโยคยาวและส น

6) ภาษาทเขยน เปนการเขยนเพอการฟง มใชเขยนเพออาน การเขยนบทวทยกระจายเสยง เปนการเขยนเพอ

สอสารระหวางบคคลมลกษณะเหมอนการพดคยกน

7) ภาษาทใชตองไมสอไปทางหยาบคายหรอลามกอนาจาร

4.3 ศพทเทคนคทใชในบทวทยกระจายเสยง ศพทเทคนคเปนคาส นทใชเขยนในบทวทยกระจายเสยงเพอสอ

ความหมายใหบคคลทเกยวของกบการผลตรายการวทยกระจายเสยงไดเขาใจตรงกน ศพทเทคนคทใชกนมากในบท

วทยกระจายเสยง ไดแก เฟดอน เฟดเอาต เฟดอพ เฟดดาวน และเฟดอนเดอร

1) เฟดอน (Fade in) เปนการนาเสยงเขามาโดยคอยๆ เพมความแรงของเสยงทละนอย คายอทใช คอ Fl

2) เฟดเอาท (Fade out) เปนการคอยๆ ลดความดงของเสยงจนกระท งไมไดยนอกตอไป คายอทใช คอ FO

3) เฟดอพ (Fade up) เปนการคอยๆ เพมระดบของเสยง คายอทใช คอ FU

4) เฟดดาวน (Fade down) เปนการคอยๆ ลดระดบความดงของเสยงลง คายอทใช คอ FD

5) เฟดอนเดอร (Fade under) เปนการคอยๆ ลดความดงของเสยงหนงลงคลออกเสยงหนง เชน ลด

เสยงเพลงลง เพอคลอเสยงพด ฯลฯ

ศพทเทคนคทใชในบทวทยกระจายเสยงทนยมใช คอ เฟดอน เฟดเอาท และเฟดอนเดอร

5. การทดสอบรางและปรบปรงบทวทยกระจายเสยง

การทดสอบรางและปรบปรงบทวทยกระจายเสยง เปนการตรวจสอบและปรบแกรางบทวทยกระจายเสยง

เมอไดรางบทวทยกระจายเสยงแลวควรตรวจสอบตนรางบทวทยกระจายเสยง มแนวทางดงน คอ

1) ผเขยนบทวทยกระจายเสยงลองอานบทออกเสยงดเพอดลลาและชวงเวลา

2) ใหเพอนรวมงานอานและวพากษวจารณ

3) ในกรณทมคณะกรรมการผลตบทเรยนรบผดชอบในการผลตสอดวย ควรจะไดตรวจสอบความถกตองของบท

วทยกระจายเสยง โดยเฉพาะในดานเนอหาและภาษาทใช

สวนการปรบปรงบทวทยกระจายเสยงจะดาเนนการหลงจากผานการตรวจสอบบทวทยกระจายเสยงแลว การ

ปรบปรงบทวทยกระจายเสยง เปนการปรบแกบทวทยกระจายเสยงเพอนาไปผลตรายการใหตรงกบความประสงคทกาหนด

ไว

ตวอยางของการเขยนบทรายการวทยกระจายเสยงประเภทสารคด

เนอหาสาระในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพละศกษา ระดบชนประถมศกษาปท 5

เรอง คาเฟอน

เครองดมทมสวนผสมคาเฟอนทวางขายตามรานคาตางๆ โดยถกกฎหมาย เชน กาแฟ โอเลยง ฯลฯ ในเครองดม

กลมนจะมสารเสพตดทเรยกวา คาเฟอนผสมอย หากรบประทานตดตอกนเปนเวลานานอาจจะมผลเสยตอรางกาย

1. โทษทไดรบจากสารคาเฟอน

คาเฟอนจะออกฤทธกระตนศนยควบคมกลามเนอของผนงเลอดในสมอง ทาใหหลอดเลอดหดตวสงผลใหหว

ใจเตนเรวขน มผลกระทบตอระบบการยอยอาหาร และทาใหเปนโรคกระเพาะอาหาร

นอกจากน เมอบรโภคคาเฟอนมากขนจะมผลตอทารกในครรภ ทาใหการเจรญเตบโตผดปกต เชน สมอง

พฒนาการชา รางกายหยดการเจรญเตบโต นายอยในกระเพาะอาหารผลตออกมามาก สงผลใหกระเพาะอาหารระคายเคอง

2. การปองกนการรบสารคาเฟอน

1) หลกเลยงการรบประทานไอศครมรสกาแฟ

2) ไมควรดมกาแฟหรอโอเลยงของผปกครองหรอซอรบประทานเอง

แผนรายการการสอนทางวทยกระจายเสยง

กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพละศกษา ระดบชนประถมศกษาปท 5

รปแบบรายการสารคด เรอง อนตรายคาเฟอน ความยาว 5 นาท

1. ประเดนรายการ (หวเรอง)

1.1 โทษทไดรบจากสารคาเฟอน

1.2 การปองกนการรบสารคาเฟอน

2. แนวคด

2.1 โทษทไดรบจากสารคาเฟอนสงผลตอหวใจเตนเรวขน เปนโรคกระเพาะอาหาร และความผดปกตของทารกใน

ครรภ

2.2 การปองกนการรบสารคาเฟอน คอ การหลกเลยงการรบประทานไอศครมรสกาแฟ และการไมดมคาเฟอนหรอ

โอเลยง

3. วตถประสงค

3.1 หลงจากศกษาเรอง “โทษทไดรบจากสารคาเฟอน” แลว นกเรยนสามารถอธบายโทษทไดรบจากสารคาเฟอนได

ถกตอง

3.2 หลงจากศกษาเรอง “การปองกนการรบสารคาเฟอน” แลว นกเรยนสามารถระบแนวทางการปองกนการรบสาร

คาเฟอนไดถกตอง

4. สาระสรป

เรมดวยผดาเนนรายการบรรยายเพอนาเขาสเรอง จากนนนาเสนอละครตามดวยผดาเนนรายการสนทนากบ

วทยากรเกยวกบโทษไดมาจากคาเฟอน และสมภาษณประชาชนถงการปองกนการรบสารคาเฟอน ผดาเนนรายการกลาวสรป

รายการ

5. กจกรรม

5.1 กจกรรมกอนฟงรายการ

- เตรยมอานหนงสอเรยนเรอง คาเฟอน

- เตรยมปากกา ดนสอ และสมด สาหรบบนทกสาระสาคญ

5.2 กจกรรมระหวางฟงรายการ

- บนทกสาระสาคญจากการฟงรายการ

5.3 กจกรรมหลงฟงรายการ

- เขยนรายงานเรอง “อนตรายของคาเฟอน”

6. การประเมนการเรยน

1. จากการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

2. จากการบนทกสาระสาคญและการเขยนรายงาน

แผนผงรายการวทยกระจายเสยง

กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพละศกษา ระดบชนประถมศกษาปท 5

รปแบบรายการสารคด เรอง อนตรายจากคาเฟอน ความยาว 5 นาท

ประเดน/วธการนาเสนอ ความยาว

1. ดนตรประจารายการ 0.20 นาท

2. เปดรายการ/ผดาเนนรายการ 0.20 นาท

3. ดนตรค นรายการ 0.10 นาท

4. นาเขาสเรอง/ผดาเนนรายการ: บรรยาย 0.20 นาท

5. ดนตรค นรายการ 0.10 นาท

6. ดาเนนเรอง/ละคร และผดาเนนรายการ สนทนากบวทยากร: โทษทไดรบจารสาร

คาเฟอน

2.20 นาท

7. ดนตรค นรายการ 0.10 นาท

8. ดาเนนเรอง/สมภาษณประชาชน: การปองกนการรบสารคาเฟอน 1.20 นาท

9. ดนตรค นรายการ 0.10 นาท

10. สรป/ผดาเนนรายการ 0.30 นาท

11. ปดรายการ/ผดาเนนรายการ 0.20 นาท

12. ดนตรประจารายการ 0.20 นาท

ตวอยางของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษารปแบบรายการสารคด เรอง อนตรายจากคาเฟอน

1. ดนตรประจารายการ

2. ผดาเนนรายการ

3. ดนตรค นรายการ

4. ผดาเนนรายการ

5. ดนตรค นรายการ

6. ละคร

(1) ลกชาย

(2) แม

(3) ลกชาย

(4) แม

(5) ลกชาย

(6) คนขาย

(7) แม

7. ดนตรค นรายการ

8. ผดาเนนรายการ

9. วทยากร

10. ผดาเนนรายการ

11. วทยากร

FI พลง By alone

รายการวทยกระจายเสยงเพอการศกษาททานผฟงจะไดรบฟงตอไปน อยในกลมสาระ

การเรยนรสขศกษาและพละศกษา รายการท 2 เรองอนตรายจากคาเฟอน ผลตรายการ

โดยสานกเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

FI เพลง My House แลว FO

ทานผฟงคงเคยดมเครองดมกนแลว เราจะดมเมอเวลาทเราตองการนาเขาสรางกาย หรอ

หวนา ในเครองดมบางประเภทมสวนผสมของคาเฟอน คาเฟอนเปนสารเสพตดประเภท

หนงทผสมอยในเครองดม โดยเฉพาะในกาแฟหรอโอเลยงจะมคาเฟอนผสมอย ทาง

รายการจะพดคยกนถงอนตรายจากคาเฟอนในเครองดมกน และการปองกนไมให

คาเฟอน สารเสพตดอยในรางกายไดอยางไร มาตดตามฟงกนตอไปคะ

FI เพลง Sea Sea แลว FO

แมครบดนองคนนนซครบ เขากนโอเลยงของแมเขา

ลกอยากนนะโอเลยง เปนกาแฟเดกๆ ไมควรทาน

ผมไมทานหรอกครบขมไมเหนอรอยตรงไหน

ดแลวลก แลวลกจะเอานาอะไร

นาเยนครบแม

จะรบนาอะไร มโอเลยง กาแฟเยน เปปซ นาออย นาสม

ขอนาเปลาเปนขวด และนาแขงแหง 2 ทจะ

FI เพลง Sea Sea แลว FO

จากละครทฟงจบไปเมอสกคร จะเหนวาการดมนาเปลาทสะอาดดกวาการดมโอเลยง ใน

โอเลยงมคาเฟอนทเปนสารเสพตดทเปนอนตรายตอรางกายอยางไร เรามาฟงนายแพทย

สชาต พรหมสภาพ โรงพยาบาลไทยสยาม กรงเทพมหานคร จะพดคยใหฟงถงโทษท

ไดรบจากคาเฟอน สวสดคะคณหมอ

สวสดคะ

คณหมอคะ ถาเราดมเครองดมทมคาเฟอนผสมอยคงเปนอนตรายตอรางกายอยางไร

คาเฟอนเปนสารเสพตดจะออกฤทธกระตนศนยควบคมกลามเนอของผนงเลอดในสมอง

ทาใหหลอดเลอดหดตวเรวและสงผลใหหวใจเตนเรวขน

12. ผดาเนนรายการ

13. วทยากร

14. ผดาเนนรายการ

15. วทยากร

16. ผดาเนนรายการ

17. วทยากร

18. ดนตรค นรายการ

19. ผดาเนนรายการ

20. สมภาษณ (ผชาย)

21. สมภาษณ (เดกผชาย)

22. สมภาษณ (เดกผหญง)

23. สมภาษณ (ผหญง)

24. ดนตรค นรายการ

25. ผดาเนนรายการ

26. ดนตรค นรายการ

27. ผดาเนนรายการ

28. ดนตรประจารายการ

หวใจเตนเรวขน เปนอนตรายตอรางกายเราอยางมาก นอกจากนน สงผลกระทบตอ

รางกายอะไรอกบางคะ

กมผลกระทบตอระบบยอยอาหารทาใหเปนโรคกระเพาะอาหาร นอกจากน ผหญงม

ครรภถาบรโภคคาเฟอนจะมผลตอทารกในครรภ ทาใหเดกมการเจรญเตบโตผดปกต

ฟงคณหมอพดแลว คาเฟอนนเปนภยตอชวต คณหมอคะสาหรบเดกจะทาใหเดก

เจรญเตบโตผดปกตอยางไร

สมองจะพฒนาชา รางกายหยดการเจรญเตบโต และสงผลใหกระเพาะอาหารระคายเคอง

สรปไดวา คาเฟอนมอนตรายตอรางกาย โดยเฉพาะการเตนของหวใจ และทาใหเกดโรค

กระเพาะได ขอขอบคณ คณหมอคะทมาอธบายใหเหนถงอนตรายของคาเฟอน ขอบคณ

คณหมอคะ

ครบ สวสดครบ

FI เพลง Bear and People แลว FO

เมอไดทราบถงอนตรายของคาเฟอนแลว คราวนจะมแนวทางปองกนไมรบสารคาเฟอน

เขารางกายไดอยางไร ทางรายการไดสอบถามความคดเหนถงแนวทางการปองกน

คาเฟอน จากประชาชนกนคะ

ตองหลกเลยงอยาดมกาแฟ ควรดมนมดกวา

ไมซอไอศครมทมรสกาแฟ

ไมทานโอเลยงหรอชาของแม

กตองไมทานกาแฟหรอโอเลยง ตองหามใจตวเองคะ อยาทานเดดขาดคะ

FI เพลง Happy Day แลว FO

ฟงความคดเหนจากหลายทาน ทาใหไดขอคดทสาคญในการปองกนคาเฟอน คอ

หลกเลยงอยารบประทานสงน เขาสรางกายเรา คาเฟอนกไมมโอกาสทจะอยในรางกายทา

อนตรายตอตวเราไดคะ

FI เพลง Happy Day แลว FO

รายการนขอขอบคณ นายแพทยสชาต พรหมสชาต ทใหเกยรตเปนวทยากร ดารณ

นอยแสง และธวชชย โตใหญ ละคร แสงเดอน เหมนอย ควบคมการผลตรายการ และ

ดฉน พจมาน สรอยแสง ดาเนนรายการ พบกนใหมในรายการคร งตอไป สาหรบวนน

สวสดคะ

FI เพลง By alone แลว FO

โดยสรปแลว บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสวนทบอกรายละเอยดของรายการตงแตเรมรายการจนจบรายการ

ความสาคญของบทวทยกระจายเสยง คอ ชวยใหรายการวทยกระจายเสยงดาเนนไปอยางมข นตอน และชวยใหรายการประสบ

ความสาเรจ สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงจาแนกเปน 2 สวน คอ สวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบการผลตรายการ และสวนท

กาหนดรายละเอยดของเสยงหรอสวนทเปนตวบท สวนประเภทของบทวทยกระจายเสยงจาแนกเปน 2 ประเภท คอ บทแบบสมบรณ

และบทแบบกงสมบรณ ข นตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษามข นตอนสาคญอย 5 ข นตอน คอ (1) ข นกาหนดรปแบบ

รายการและความยาวของรายการ (2) ข นเขยนแผนรายการสอน (3) ข นเขยนแผนผงรายการ (4) ข นเขยนบทวทยกระจายเสยง และ (5)

ข นทดสอบตนรางและปรบปรงบทวทยกระจายเสยง ภาษาทใชในการเขยนบทวทยกระจายเสยงตองส นกะทดรด เขาใจงาย

ศพทเทคนคทนยมใชในการเขยนบทวทยกระจายเสยงคอ เฟดอนท เฟดเอาท เฟดอนเดอร

กจกรรม 4.3.2

1. จงตอบคาถามตอไปนสนๆ

1.1 จงอธบายความหมายของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา

1.2 สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษามกสวน อะไรบาง

1.3 จงเปรยบเทยบความแตกตางของบทวทยกระจายเสยงแบบสมบรณกบแบบกงสมบรณ

1.4 การเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษามขนตอนทสาคญ 5 ขนตอน จงอธบายแตละขนตอนพอ

สงเขป

2. ใหนกศกษาเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาแบบสมบรณ รปแบบรายการสารคด 1 รายการ ความยาว

20 นาท โดยเลอกหลกสตรในระดบประถมศกษา มธยมศกษา หรออดมศกษา เพยง 1 หลกสตร

แนวตอบกจกรรม 4.3.2

1. ตอบคาถาม

1.1 บทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา เปนสวนทบอกรายละเอยดของรายการ ตงแตเรมรายการจนจบ

รายการ

1.2 สวนประกอบของบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษา ม 2 สวน คอ (1) สวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบ

การผลตรายการ และ (2) สวนทกาหนดรายละเอยดของเสยงหรอสวนทเปนตวบทวทยกระจายเสยง

1.3 เปรยบเทยบความแตกตางของบทวทยกระจายเสยงแบบสมบรณ เปนบททมรายละเอยดอยางสมบรณ

ของเสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบ รวมทงอรยาบททตองการใหเกดขนในเสยงพด สวนบทวทยกระจายเสยงแบบ

กงสมบรณ เปนบททมความสมบรณไมเตมรป มลาดบขนตอนการนาเสนอ แสดงรปแบบรายการไดชดเจน

1.4 ขนตอนการเขยนบทวทยกระจายเสยงเพอการศกษาม 5 ขนตอน คอ (1) กาหนดรปแบบรายการและ

ความยาวของรายการ เปนการระบวาจะเสนอรายการในรปแบบใดจงจะใหผฟงไดประโยชนทสด โดยมความยาวของ

รายการทเหมาะสม (2) เขยนแผนรายการสอน เปนการกาหนดประเดนรายการ กาหนดแนวคด กาหนดวตถประสงค

กาหนดกจกรรมกอนและหลงฟงรายการ และการประเมน (3) เขยนแผนผงรายการ เปนการจดลาดบกอนหลงการนาเสนอ

และกาหนดชวงเวลาในการนาเสนอเปนวนาทและนาท (4) เขยนรางบทวทยกระจายเสยงประกอบดวย 5 ขน คอ เปด

รายการ นาเขาสเรอง ดาเนนเรอง สรปเรอง และปดรายการ และ (5) ทดสอบรางและปรบปรงบทวทยกระจายเสยง เปนการ

ตรวจสอบและปรบแกรางบทวทยกระจายเสยง

2. บทวทยกระจายเสยงตองมแผนรายการสอน แผนผงรายการ และตวบทประกอบดวย การเปดรายการ นาเขาส

เรอง ดาเนนเรอง (ตามรปแบบรายการ) สรปเรอง และปดรายการ นกศกษาตองเขยนบทวทยกระจายเสยงใหม

สวนประกอบครบตามทกลาวขางตนกจะทาใหการผลตรายการวทยกระจายเสยงจะมประสทธภาพและสมบรณมากขน

บรรณานกรมหนวยท 4

ชยยงค พรหมวงศ. (2525). โครงการฝกอบรมการผลตชดการสอนทางไกล. เอกสารสาเนา

เออจต วโรจนไตรรตน. (2534). เทคนคการใหเสยงทางวทยกระจายเสยง ใน เอกสารการสอนชดวชาการผลตรายการ

วทยกระจายเสยง หนวยท 2 สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นนทบร