มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง “การจดการเชงกลยทธในการบรหารการจดทาบรการสาธารณะขององคการปกครองสวนทองถนในจงหวดสมทรปราการ”โดยผวจยทบทวนความรความเขาใจและขอกาหนดกฎเกณฑตาง ๆ จากแนวคด ทฤษฎ กฎหมาย ระเบยบ ผลงานวจยทเกยวของ ดงน

1. กฎหมายทเกยวของในการจดทาบรการสาธารณะขององคการปกครองสวนทองถน 1.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 1.2พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 แกไขเพมเตมถง

ฉบบท 6 พ.ศ.2552 2. แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบการจดการเชงกลยทธ 2.2 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรการสาธารณะ 2.3 แนวคดทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ

3. ขอมลทวไปเกยวกบองคการบรหารสวนตาบลทใชเปนกรณศกษา 3.1 องคการบรหารสวนตาบลบางปลา 3.2 องคการบรหารสวนตาบลบางเสาธง 3.3องคการบรหารสวนตาบลบางโฉลง 3.4องคการบรหารสวนตาบลแพรกษาใหม 3.5องคการบรหารสวนตาบลเทพารกษ 4. งานวจยทเกยวของ 5. กรอบแนวคดในการวจย …………………………………….………………………

1. กฎหมายทเกยวของในการจดทาบรการสาธารณะขององคการปกครองสวนทองถน 1.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 งานวจยนเปนการศกษาเกยวกบการจดการเชงกลยทธในการบรหารการจดทาบรการสาธารณะขององคการปกครองสวนทองถนในจงหวดสมทรปราการ ทเลอกศกษาเฉพาะ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

9

องคการบรหารสวนตาบล ดงนน ผวจยจงตองศกษาทาความเขาใจองคการปกครองสวนทองถนจาการศกษารฐธรรมนญทเปนกฎหมายสงสด ดงตอไปน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 หมวด 14 การปกครองสวนทองถน ไดบญญตไวดงน มาตรา 249 ภายใตบงคบมาตรา 1 ใหมการจดการปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน ทงน ตามวธการและรปแบบองคการปกครองสวนทองถนทกฎหมายบญญต การจดตงองคการปกครองสวนทองถนในรปแบบใดใหคานงถงเจตนารมณของประชาชนในทองถนและความสามารถในการปกครองตนเองในดานรายได จานวนและความหนาแนนของประชากร และพนททตองรบผดชอบประกอบกน มาตรา 250 องคการปกครองสวนทองถนมหนาทและอานาจดแลและจดทาบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนตามหลกการพฒนาอยางยงยน รวมทงสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาใหแกประชาชนในทองถน ทงน ตามทกฎหมายบญญต การจดทาบรการสาธารณะและกจกรรมสาธารณะใดทสมควรใหเปนหนาทและอานาจโดยเฉพาะขององคการปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ หรอใหองคการปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการดาเนนการใดใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต ซงตองสอดคลองกบรายไดขององคการปกครองสวนทองถนตามวรรคส และกฎหมายดงกลาวอยางนอยตองมบทบญญตเกยวกบกลไกและขนตอนในการกระจายหนาทและอานาจตลอดจนงบประมาณและบคลากรทเกยวกบหนาทและอานาจดงกลาวของสวนราชการใหแกองคการปกครองสวนทองถนดวย ในการจดทาบรการสาธารณะหรอกจกรรมสาธารณะใดทเปนหนาทและอานาจขององคการปกครองสวนทองถน ถาการรวมดาเนนการกบเอกชนหรอหนวยงานของรฐ หรอการมอบหมายใหเอกชน หรอหนวยงานของรฐดาเนนการจะเปนประโยชนแกประชาชนในทองถนมากกวาการทองคการปกครองสวนทองถนจะดาเนนการเอง องคการปกครองสวนทองถนจะรวม หรอมอบหมายใหเอกชน หรอหนวยงานของรฐดาเนนการนนกได รฐตองดาเนนการใหองคการปกครองสวนทองถนมรายไดของตนเองโดยจดระบบภาษ หรอการจดสรรภาษทเหมาะสม รวมทงสงเสรมและพฒนาการหารายไดขององคการปกครองสวนทองถน ทงน เพอใหสามารถดาเนนการตามวรรคหนงไดอยางเพยงพอ ในระหวางทยงไมอาจดาเนนการไดใหรฐจดสรรงบประมาณ เพอสนบสนนองคการปกครองสวนทองถนไปพลางกอน กฎหมายตามวรรคหนงและกฎหมายทเกยวกบการบรหารราชการสวนทองถน ตองใหองคการปกครองสวนทองถน มอสระในการบรหารการจดทาบรการสาธารณะ การสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา การเงนและการคลง และการกากบดแลองคการปกครองสวนทองถน ซงตองทาเพยงเทาทจาเปน เพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถน หรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม การปองกนการทจรต และการใชจายเงนอยางมประสทธภาพ โดยคานงถงความเหมาะสมและความแตกตางขององคการปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ และตองมบทบญญตเกยวกบการปองกนการขดกนแหงผลประโยชน และการปองกนการกาวกายการปฏบตหนาทของขาราชการสวนทองถนดวย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

10

มาตรา 251 การบรหารงานบคคลขององคการปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต ซงตองใชระบบคณธรรมและตองคานงถงความเหมาะสมและความจาเปนของแตละทองถนและองคการปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ การจดใหมมาตรฐานทสอดคลองกนเพอใหสามารถพฒนารวมกนหรอการสบเปลยนบคลากรระหวางองคการปกครองสวนทองถนดวยกนได มาตรา 252 สมาชกสภาทองถนตองมาจากการเลอกตง ผบรหารทองถนใหมาจากการเลอกตงหรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถนหรอในกรณองคการปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษจะใหมาโดยวธอนกไดแตตองคานงถงการมสวนรวมของประชาชนดวยทงนตามทกฎหมายบญญต คณสมบตของผมสทธเลอกตงและผมสทธสมครรบเลอกตงและหลกเกณฑและวธการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถนใหเปนไปตามทกฎหมายบญญตซงตองคานงถงเจตนารมณในการปองกนและปราบปรามการทจรตตามแนวทางทบญญตไวในรฐธรรมนญดวย มาตรา 253 ในการดาเนนงานใหองคการปกครองสวนทองถนสภาทองถนและผบรหารทองถนเปดเผยขอมลและรายงานผลการดาเนนงานใหประชาชนทราบรวมตลอดทงมกลไกใหประชาชนในทองถนมสวนรวมดวยทงนตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต มาตรา 254 ประชาชนผมสทธเลอกตงในองคการปกครองสวนทองถนมสทธเขาชอกนเพอเสนอขอบญญตหรอเพอถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนไดตามหลกเกณฑวธการและเงอนไขทกฎหมายบญญต

โดยสรป จะเหนไดวารฐธรรมนญไดใหความสาคญกบการกระจายอานาจสองคการปกครองสวนทองถน โดยสาระสาคญทใหทองถนเปนองคการหลกในการจดทาบรการสาธารณะ เพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนตน

1.2พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 แกไขเพมเตมถง ฉบบท 6 พ.ศ.2552 งานวจยนเปนการศกษาเกยวกบการจดการเชงกลยทธในการบรหารการจดทาบรการสาธารณะขององคการปกครองสวนทองถนในจงหวดสมทรปราการ ทเลอกศกษาเฉพาะองคการบรหารสวนตาบล ดงนน ผวจยจงตองศกษาทาความเขาใจ อบต. ในเชงกฎหมายกอน เพอใหเกดความเขาใจทถกตองวา อบต. คออะไร มโครงสราง และอานาจหนาทอยางไร ดงน พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล ฉบบท 6 พ.ศ. 2552 มาตรา 43 และ 44 ไดอธบายไววา องคการบรหารสวนตาบล (อบต.) มฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน ทประกอบดวย สภาองคการบรหารสวนตาบล และนายกองคการบรหารสวนตาบล(พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล ฉบบท 6 พ.ศ. 2546 มาตรา 43 และ 44) 1. สภาองคการบรหารสวนตาบลมอานาจหนาทดงตอไปน (1) ใหความเหนชอบแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล เพอเปนแนวทางในการบรหารกจการขององคการบรหารสวนตาบล (2) พจารณาและใหความเหนชอบรางขอบญญตองคการบรหารสวนตาบล รางขอบญญต งบประมาณรายจายประจาป และรางขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

11

(3) ควบคมการปฏบตงานของนายกองคการบรหารสวนตาบลใหเปนไปตามกฎหมาย นโยบาย แผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล ขอบญญต ระเบยบ และขอบงคบของทางราชการ (พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล ฉบบท 6 พ.ศ. 2552 มาตรา 46) 2. นายกองคการบรหารสวนตาบล โดยใหองคการบรหารสวนตาบลมนายกองคการบรหารสวนตาบลคนหนงซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถน นายกองคการบรหารสวนตาบลอาจแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนตาบลซงมใชสมาชกองคการบรหารสวนตาบลเปนผชวยเหลอในการบรหารราชการขององคการบรหารสวนตาบลตามทนายกองคการบรหารสวนตาบลมอบหมายไดไมเกนสองคน และอาจแตงตงเลขานการนายกองคการบรหารสวนตาบลคนหนงซงมไดเปนสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลหรอเจาหนาทของรฐได 3. นายกองคการบรหารสวนตาบลมอานาจหนาทดงตอไปน (1) กาหนดนโยบายโดยไมขดตอกฎหมาย และรบผดชอบในการบรหารราชการขององคการบรหารสวนตาบลใหเปนไปตามกฎหมาย นโยบาย แผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล ขอบญญต ระเบยบ และขอบงคบของทางราชการ (2) สง อนญาต และอนมตเกยวกบราชการขององคการบรหารสวนตาบล (3) แตงตงและถอดถอนรองนายกองคการบรหารสวนตาบลและเลขานการนายกองคการบรหารสวนตาบล (4) วางระเบยบเพอใหงานขององคการบรหารสวนตาบลเปนไปดวยความเรยบรอย (5) รกษาการใหเปนไปตามขอบญญตองคการบรหารสวนตาบล (6) ปฏบตหนาทอนตามทบญญตไวในพระราชบญญตนและกฎหมายอน และใหนายกองคการบรหารสวนตาบลควบคมและรบผดชอบในการบรหารราชการขององคการบรหารสวนตาบลตามกฎหมาย และเปนผบงคบบญชาของพนกงานสวนตาบลและลกจางขององคการบรหารสวนตาบล (พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล ฉบบท 6 พ.ศ. 2552 มาตรา 58, 58/3, 59, และ 60) 4. อานาจหนาทขององคการบรหารสวนตาบล องคการบรหารสวนตาบลมอานาจหนาทในการพฒนาตาบลทงในดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม โดยมหนาทตองทาในเขตองคการบรหารสวนตาบล 9 ประการ และอาจจดทา 13 ประการ อบต. มหนาทตองทา 9 ประการ มดงน 1. จดใหมและบารงรกษาทางนาและทางบก 2. รกษาความสะอาดของถนน ทางนา ทางเดน และทสาธารณะ รวมทงกาจดขยะมลฝอยและสงปฏกล 3. ปองกนโรคและระงบโรคตดตอ 4. ปองกนและบรรเทาสาธารณภย 5. สงเสรมการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 6. สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

12

7. คมครอง ดแล และบารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 8. บารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน 9. ปฏบตหนาทอนตามททางราชการมอบหมายโดยจดสรรงบประมาณหรอบคลากรใหตามความจาเปนและสมควร และมหนาทอาจจดทา 13 ประการ มดงน 1. ใหมนาเพอการอปโภค บรโภค และการเกษตร 2. ใหมและบารงไฟฟาหรอแสงสวางโดยวธอน 3. ใหมและบารงรกษาทางระบายนา 4. ใหมและบารงสถานทประชม การกฬา การพกผอนหยอนใจและสวนสาธารณะ 5. ใหมและสงเสรมกลมเกษตรกร และกจการสหกรณ 6. สงเสรมใหมอตสาหกรรมในครอบครว 7. บารงและสงเสรมการประกอบอาชพของราษฎร 8. การคมครองดแลและรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน 9. หาผลประโยชนจากทรพยสนของ อบต. 10. ใหมตลาด ทาเทยบเรอ และทาขาม 11. กจการเกยวกบการพาณชย 12. การทองเทยว 13. การผงเมอง (พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล ฉบบท 6 พ.ศ. 2552 มาตรา 66, 67, และ 68)

โดยสรป องคการบรหารสวนตาบลมอานาจหนาทหลกตามกฎหมาย 9 ประการ ในการจดทาบรการสาธารณะตาง ๆ ใหกบประชาชนในทองถนของตน และนายกองคการบรหารสวนตาบล มหนาท ควบคมและรบผดชอบในการบรหารราชการขององคการบรหารสวนตาบลตามกฎหมาย 2. แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 2.1 แนวคดเกยวกบการจดการเชงกลยทธ จากการศกษาเรอง”การจดการเชงกลยทธในการบรหารการจดทาบรการสาธารณะขององคการปกครองสวนทองถนในจงหวดสมทรปราการ” ผวจยเหนวา การจดการเชงกลยทธนนตองศกษาความหมายของการจดการเชงกลยทธกระบวนการการจดการเชงกลยทธ และตวแบบในการจดการเชงกลยทธ จะทาใหเขาใจถงการจดการเชงกลยทธ ซงจะไดนาแนวคดทฤษฎไปเปนแนวทางในการตงกรอบแนวความคดในการศกษาครงน ซงไดความหมายกระบวนการ และตวแบบ ดงตอไปน 2.1.1 ความหมายของการจดการเชงกลยทธกลยทธ ผวจยไดศกษาแนวคดการจดการเชงกลยทธ (Strategic management) นนไดความหมายในหลายๆทรรศนะของนกวชาการตางๆ สามารถนามาทาความเขาใจไดดงน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

13

สาหรบความหมายของ “strategic management”หรอ การจดการเชงกลยทธ Pearce & Robison (2009) ไดใหความหมายไววาการจดการเชงกลยทธ คอชดของการตดสนใจ และการกระทาทสงผลใหเกดการจดทาแผนและการปฏบตตามแผน เพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ Robbin & Coulter (2002) กไดใหความหมายเชนเดยวกนวาการจดการเชงกลยทธหมายถง การตดสนใจและการดาเนนการเพอนาไปสเปาหมาย บงชผลการดาเนนงานในระยะยาวขององคการสอดคลองกบ Pitts & Lei (2000) ทไดกลาววา การจดการเชงกลยทธเปนความคด แผนงานและการกระทาทองคการนามาใชกอให เกดผลสาเรจไดเปรยบคแขงขนSchermerhorn (2002) ไดใหความหมายวา เปนแผนแมบทหรอแผนปฏบตการทมความสาคญอยางยงสาหรบองคการเพอใชในการกาหนดทศทางการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายและเกดประโยชนในการแขงขน Wheelen & Hunger (2006) ใหความหมายของการจดการเชงกลยทธหมายถง การตดสนใจในการปฏบตการ เพอใหองคการประสบผลสาเรจในการดาเนนงานระยะยาว อกทง บญเกยรต ชวะตระกลกจ (2556) ไดใหความหมายไววา การจดการเชงกลยทธ คอการจดการตามวตถประสงค (Management by Objective-MBO) อยางหนงนนเอง หรอเรยกอกอยางหนงวาวตถประสงคเชงกลยทธ (Strategic Objective) พบล ทปะปาล และ ธนวฒน ทปะปาน (2559) ไดใหความหมายวา การจดการเชงกลยทธ เปนการกาหนดแนวทางหรอวธทางในการดาเนนการขององคการ เพอใหบรรลผลตามเปาหมายหรอวตถประสงคนนเอง สดใจ ดลกฑรรศนนท (2558) ไดใหความหมายไววา การจดการเชงกลยทธ คอการกาหนดแนวทางในการดาเนนการขององคการในระยะยาว เพอทาใหการดาเนนงานบรรลวตถประสงคทกาหนดไว ปกรณ ปรยากร (2554) ไดกลาวไววา การบรหารเชงกลยทธ เปนเรองทเกยวของโดยตรงกบการทผบรหารจะตดสนใจกระทาการดานใดดานหนงหรอทก ๆ ดานของกจการ โดยคานงถงผลงานในระยะยาว Fitzroy, Hulbert, & Ghobadian (2012) ไดกลาวไววา การจดการเชงกลยทธ คอ เปนเรองของในการจดการกระบวนการในองคการ และการสรางการเปลยนแปลงทมประสทธภาพ เพอใหกาวทนโลกาภวฒน ซง ทศพร ศรสมพนธ (2548, หนา 75-79) ไดกลาวถง การบรหารเชงกลยทธ (strategic management) วาเปนกระบวนการทมการบรณาการรวมกนของการวางแผนเชงกลยทธ (strategy formulation) ทครอบคลมถงการพจารณาวสยทศนและภารกจขององคการ การกาหนดวตถประสงคขององคการ การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และขดสมรรถนะภายใน การวเคราะหและเลอก การนาไปปฏบต (strategy implementation) และ ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ (2546) กลาววา การบรหารเชง กลยทธหมายถง การดาเนนงานเพอใหบรรลจดมงหมายหรอเปาประสงคตามพนธกจ (mission) หรอภารกจขององคการ โดยสรางความสมพนธระหวางองคการใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม โดยเฉพาะผทไดผลประโยชนจากองคการ (stakeholders) นบเปนปจจยสาคญทมผลตอการตดสนใจ และการกาหนดนโยบายขององคการ ซงประกอบดวย ผรบบรการ (customer) พนกงาน (employee) ชมชนในทองท (community) ผถอหน (stakeholders) องคการประชาชน (civil society) ฯลฯ การบรหารเชงกลยทธเปนศาสตรและศลปในการดาเนนการในกจกรรมทเกยวของกนคอ การวางแผนกลยทธ (strategic planning) การปฏบตตามกลยทธ (strategic implementation) และการควบคมและประเมนผลกลยทธ (strategic control and evaluation)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

14

ดงนนผวจยจงสรปความหมายของการจดการเชงกลยทธ หมายถงการตดสนใจของผบรหารในการนาพาองคการใหบรรลเปาหมายทงในระยะสนและระยะยาว ซงเกยวของกบกระบวนการการจดการเชงกลยทธในองคการ มลกษณะปรากฏอยในแผนกลยทธ (strategic planning) และการบรหารการดาเนนงานตามกระบวนการตงแตเรมตนจนสนสด เชน การวางแผนกลยทธ การนากลยทธไปปฏบต และการควบคมและประเมนผลกลยทธ เพอใหบรรลเปาหมายขององคการนนเอง 2.1.2 กระบวนการการจดการเชงกลยทธ ขนตอนในกระบวนการการจดการนน สามารถนาแนวคดของนกวชาการตางๆ นามาอธบายเพอหาขอสรปในการดาเนนการวจยไดดงน วรางคณา ผลประเสรฐ (2553) ไดกลาวไววา “การจดการเชงกลยทธเปนศาสตรและศลปในการดาเนนการ” ซงอาจมความสลบซบซอนและยากตอความเขาใจผบรหารจาเปนตองใชการคดอยางเปนระบบในการกาหนดกรอบของความเปนองคการ เพอใหเกดความเขาใจในสวนตางๆของการจดการเชงกลยทธ และสามารถมองเหนภาพทงองคการในมมมองทเหมาะสมซงจะชวยใหผบรหารหลกเลยงการใหความสนใจในประเดนปลกยอยทไมจาเปนจะเหนไดวาการจดการเชงกลยทธจะประกอบไปดวยขนตอนพนฐาน 4 ขนตอนคอ 1) การวเคราะหเชงกลยทธ (Strategic Analysis) 2) การกาหนดกลยทธ (Strategic Formulation) 3) การนากลยทธไปสการปฏบต (Strategic Implementation) และ4) การประเมนและควบคมกลยทธ (Strategic Evaluation and Control)โดยมสาระสาคญสอดคลองกบ Robbin & Coulter (2002) ไดกาหนดกระบวนการจดการเชงกลยทธไว 6 ประการดงน 1) การระบ พนธกจ วตถประสงค และขององคการ 2) การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก 3) การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน 4) การกาหนด 5) การนาไปปฏบต 6) การประเมนผลงาน Fred (2007) ไดกาหนดกระบวนการจดการเชงกลยทธออกเปน 3 สวน ดงน 1) ก า ร ก าห น ด ก ล ย ท ธ (Strategy Formulation) 2) ก า ร น า ก ล ย ท ธ ไป ป ฏ บ ต (Strategy Implementation) 3) การประเมนผลกลยท ธ (Strategy Evaluation) และยงสอดคลองกบ Wheelen & Hunger (2006) ไดกาหนดกระบวนการจดการเชงกลยทธพนฐานไว 4 ขนตอน ประกอบดวย 1) การวเคราะหสภาพแวดลอม (Environmental Scanning) 2) การกาหนดกลยทธ (Strategy Formulation) 3) การปฏบตตามกลยทธ (Strategy Implementation) 4) การประเมนและการควบคมกลยทธ (Evaluation and Control) โดยสรป การจดการเชงกลยทธเปนการบรหารอยางมระบบทตองอาศยวสยทศนของผนาและอาศยการวางแผนอยางมขนตอนโดยผานการตดสนใจและการประเมนแลววาเหมาะสมกบองคการและสามารถนาไปปฏบตไดจรง อนจะนาความสาเรจมาสองคการได และกระบวนการในการจดการเชงกลยทธนน จะประกอบดวยขนตอนดงน 1) การวเคราะหสภาพแวดลอม 2) การกาหนด 3) การนาไปปฏบต และ 4) การควบคมและประเมนผล ผวจยจงไดนากระบวนการดงกลาวไปใชเปนกรอบแนวคดในการวจย 2.1.3 เครองมอในการทใชในการจดการเชงกลยทธ การวเคราะหสภาวะแวดลอมเบองตน (SWOT Analysis)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

15

การวเคราะหสภาวะแวดลอม หรอ SWOT Analysis ถอเปน “กรอบแนวคด” พนฐานสาหรบการจดหาขอมลเพอนามากาหนดกลยทธองคการ “กรอบการวเคราะห SWOT" สามารถนาไป ใชไดทงองคการขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ทงภาครฐ ภาคเอกชนทเปนธรกจทวไปและธรกจการตลาด ขอบขายของ “กรอบแนวคด SWOT” ประกอบดวย การวเคราะหบรบทขององคการในสวนทเปนจดแขง (Strength) จดออน (Weakness) โอกาส (Opportunity) และอปสรรคหรอภาวะคกคาม (Threat) หรอกลาวอกนยหนงคอ “กรอบแนวคด” การวเคราะหสภาพ แวดลอมภายในและภายนอกองคการ เพอนามากาหนดฐานะตาแหนง และแนวทางดาเนนงานทเหมาะสมกบสภาพขอเทจจรงขององคการ การวเคราะหสภาวะแวดลอมองคการ มขนตอน และทฤษฎทเกยวของ (Matzke, Kriebel, & Krauss, 2007 อางถงใน ศรรตน ชณหคลาย, 2558) ดงน (1) การวเคราะหปจจยภายใน (1.1) หลกการวเคราะหปจจยภายใน การวเคราะหปจจยภายใน คอ การวเคราะหสภาพความ เปนจรงขององคการ วามปจจยอะไรเปนจดแขงและจดออน เพอให เหนปจจยภายในทชวยใหการดาเนนงานขององคการประสบความ สาเรจ หรอปจจยทเปนปญหาตอองคการ การวเคราะหปจจยจดออน และจดแขงขององคการมหลายทฤษฎทสามารถนามาใชเปนแนวทางการวเคราะห สาหรบความหมายของปจจย “จดแขง” และ “จดออน” มดงน 1. ปจจยจดแขง (Strength) หมายถง สวนทด สวนทองคการ ทาไดด สวนทเปนความเขมแขงขององคการ สวนทเปนความสามารถ พเศษขององคการ เชน โครงสรางชดเจน (สรางขนจากการวเคราะหภารกจ งาน และอตรากาลง) การมชอเสยง ภาพลกษณทดขององคการ บคลากรมความพรอม มความร มทกษะและความสามารถพเศษ การบรหารงาน มประสทธภาพมเทคโนโลยททนสมย องคการมผลงานทดจนเปนท ประทบใจของผทเกยวของ องคการไดรบการจดสรรงบประมาณจานวน ทเพยงพอ ผบรหารระดบตนไดรบความไววางใจจากผบรหารระดบสง องคการมระบบการบรหารทด มทมบรหารโครงการทมประสทธภาพ เปนตน ทงหมดนจะตองเปนจดแขงทมความสอดคลองกบทศทางใหม ขององคการ เปนจดแขงทสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงขององคการ 2. ปจจยจดออน (Weakness) หมายถง สวนทไมด สวนทเปน อปสรรค สวนทลาหลงทาใหองคการเสยหาย สวนททาใหภาพลกษณ องคการเสยหาย ปจจยนมลกษณะตรงขามกบจดแขง เชน บคลากร ขาดความรและความชานาญ ไมมระบบฐานขอมลทมประสทธภาพ ระบบการบรหารงานไมทนสมย ขาดระบบและกลไกการบรหารงานทม ประสทธภาพ ผบรหารขาดวสยทศน โครงสรางองคการไมยดหยน ไมม การกระจายอานาจ ขาดวฒนธรรมการทางานทสงเสรมและสนบสนน ใหองคการดาเนนงานบรรลเปาหมายได ฯลฯ ทงหมดนเปนจดออนท องคการไมสามารถตอบสนองทศทางใหมและการเปลยนแปลงของ องคการได ผลการวเคราะหปจจยภายในจะชวา องคการมศกยภาพ ความ สามารถในการรเรมดาเนนโครงการใหม ๆ ไดหรอไม องคการมโอกาสพบ กบความสาเรจเพยงใดและมแนวทางแกไขอยางไร

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

16

(1.2) ตวแบบการวเคราะหปจจยภายใน การวเคราะหองคการ (Organizational Analysis) เปนการวเคราะหตามตวแบบใดตวแบบหนงทสามารถบงบอกถงสถานภาพของ องคการในมตใดมตหนง หรอหลายมตรวมกนเพอใหเหนภาพโดยรวม ขององคการวามความพรอมอยางไร หรอมขอบกพรองเพยงใด เพอ ใหองคการสามารถนาไปกาหนดกลยทธปรบปรงแกไขในสวนท บกพรอง หรอใชกลยทธเสรมใหองคการเตบโตยงขน อาท 1. ตวแบบการคนหาความเปนเลศขององคการ McKinsey 7 –S กรอบแนวคดการคนหาความเปนเลศขององคการ หรอ McKinsey 7- S Framework ของ (Waterman and Peters, อางถงใน ศรรตน ชณหคลาย, 2558, หนา 33-36) (1) โครงสรางองคการ (Structure) หมายถง การออกแบบโครงสรางการบรหารและโครงสรางงานขององคการ ความสมพนธระหวางกลมงานและความสมพนธระหวางอานาจหนาทภายในองคการ เสนทางการรายงานผลงาน (การบงคบบญชาสงการ) ความเชยวชาญขององคการความรบผดชอบในงาน ภาพลกษณขององคการ หมายถงการจดระบบระเบยบใหกบบคลในการปฏบตงาน (2) องคการ (Strategy) หมายถง นโยบาย ทศทางและขอบเขตการทางานขององคการในระยะยาว กระบวนการไดมาซงแผน กจกรรมการดาเนนงานทมความสอดคลองและเหมาะสมกบการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมภายในและภายนอกองคการ การปฏบตงานภายใตแผนงาน (3) ระบบการทางาน (Systems) หมายถงขนตอนและกระบวนการทางานทชวยใหบคลากรปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ เชน ระบบการเงนและงบประมาณ การบรหารทรพยากรมนษยการตดตอสอสาร การตดตามประเมนผล ระบบการประกนคณภาพงาน (4) ลกษณะการทางานของผนา (Style) หมายถง บคลกภาพและภาวะผนาของผบรหารระดบสง วธการและแนวทางการบรหารงานของผบรหารระดบสง แบบแผนพฤตกรรมในการปฏบตงานของผบรหาร เปนองคประกอบทสาคญอยางหนงของสภาพแวดลอมภายในองคการ ความเปนผนาขององคการจะมบทบาทสาคญตอความสาเรจหรอลมเหลวขององคการ องคการทมความเปนเลศจะถายทอดสงทดงามใหแกบคลากรระดบตาง ๆ อยางจรงจงสมาเสมอโดยพยายามปลกฝงคานยมรวมในการปฏบตงาน และการสรางศรทธาใหกบบคลากร (5) บคลากร (Staff) หมายถง ทรพยากรมนษยในองคการ สมาชกคนสาคญขององคการและคณภาพของสมาชกขององคการ แบบแผนและพฤตกรรมทองคการแสดงหรอปฏบตตอพนกงานในหนวยงาน (6) ทกษะความสามารถขององคการ (Skills) หมายถงความสามารถและประสทธภาพการดาเนนงานขององคการทเกดจากการพฒนาทกษะของทรพยากรมนษยในองคการ 2 ดานหลก คอ ดานงานอาชพ (Occupational Skills) ของบคลากรเปนทกษะทจะทาใหบคลากรสามารถปฏบตงานในตาแหนงหนาทและงานทรบผดชอบ เชน ดานการเงน ดานบคคลและทกษะดานความถนดหรอความชาญฉลาดพเศษ (Aptitudes and special talents ) ของบคลากรเปน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

17

ความสามารถททาใหบคลากรโดดเดนกวาคนในองคการอน สงผลใหมผลงานท ดกวาและเจรญกาวหนาในหนาทการงานรวดเรว ซงองคการตองมงเนนทกษะ 2 ดานควบคกน (7) คานยมรวม (Shared Values) หมายถง วฒนธรรมองคการและวฒนธรรมการอยรวมกนของสมาชกในองคการ ความคาดหวงขององคการ หรอแนวคดพนฐานขององคการ คานยมหรอวฒนธรรมองคการทยดถอรวมกนของสมาชกภายในองคการจนกลายเปนพนฐานหลกของระบบการบรหารและวธการปฏบตของบคลาการและผบรหารในองคการ เมอคานยมและความเชอไดถกยอมรบทวทงองคการ และบคคล การปฏบตตามคานยมเหลานน องคการกจะมวฒนธรรมทเขมแขง 2. หลกการบรหารจดการแบบองครวม (Total Quality Management : TQM) มหลกพนฐาน 4 ดาน เรยกวา “4 เสาหลกของ TQM” ประกอบดวย (Bonstingl, 1992, อางถงใน ศรรตน ชณหคลาย, 2558, หนา 36-38) (1) หลกการสรางความสมพนธและความรวมมอ หลกการน กาหนดวาหนวยงาน/องคการตองใหความสาคญกบฝายสนบสนนและผรบ บรการ ทกคนในองคการตางมสวนเกยวของในการสรางคณภาพองคการ ดงนนการทางานรวมกนเปนทมจงเปนสงจาเปนหลกการของ TQM อธบาย วา ผลงานของหนวยงานจะเกดขนไดตองอาศยความสามารถและ ประสบการณจากทกคนรวมกน เชน ความสาเรจในชนเรยนในการ สรางความสามารถและทกษะของผเรยนเกดจากความรวมมอกนระหวาง อาจารยและนกศกษา ดงนนอาจารยและสถาบนการศกษาจงเปนเครองมอ สนบสนนใหเกดคณภาพทางการศกษา ใหเกดสงแวดลอมทดตอการ เรยน สถาบนการศกษาจะตองรบผดชอบตอการจดเตรยมคณภาพการ ศกษาในระยะยาว โดยจดการสอนและสรางสงแวดลอมใหนกศกษา ไดรบสวสดการทางการศกษาทมคณภาพสง สถาบนการศกษาตองลงทน จดทากระบวนการเรยนรตลอดชวต โดยการจดหาโอกาสใหนกศกษา ไดรบประโยชนมากทสด ในอกสวนหนงขององคการ นกศกษาจะตอง สามารถสรางผลงานของตนเอง คอผลการเรยนทมคณภาพและตองม การปรบปรงคณภาพตลอดเวลา (2) หลกการประเมนตนเองและปรบปรงตนเองอยางตอเนอง หลกการนมเปาหมายเพอใหองคการมการปรบปรงอยางตอเนองอย ตลอดเวลา ผบรหารจะตองทางานรวมกบบคลากรในองคการเพอสรางผลงานรวมกน แนวคดการบรหารจดการแบบ TQM จะเนนเรองการ ปรบปรงตนเอง รวมกนพจารณาความสามารถของบคคลททางานรวม กนเพอพฒนาใหเกดการเปลยนแปลงในหนวยงาน TQM เปนแนวคดการ สรางผลงานทใหประโยชนสงสดกบทงบคลากรและหนวยงานไปพรอม กน ความสาคญของ TQM คอ การเปนกระบวนการพฒนาตนเองท ตองดาเนนการอยางตอเนองและตองทาการประเมนตนเองเพอใหทราบถง สถานภาพของตนเองในเรองตาง ๆ ทกาหนดเปนองคประกอบของการ สรางคณภาพองคการ (3) หลกการสรางกระบวนการทางานอยางเปนระบบ หลกการ TOM ใหความสาคญกบการทางานเชงระบบ และงานทดาเนนการ ในหนวยงานตองทาอยางเปนกระบวนการทมความตอเนอง เมอมการ วเคราะหผลงานในแตละขนตอนของกระบวนการทางานจะทาใหทราบ ไดทนทวามสงผดปกตเกดขนทระบบใด สวนไหนทผดพลาดจะสามารถ แกไขหรอยกเลกไดในขนตอน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

18

ทเปนปญหาทนท ในกระบวนการทางาน จะมหลายระบบ เปนตนวา ระบบการบรหารทรพยากรบคคล ระบบงบ ประมาณ ระบบการตดตามประเมนผล สวนกระบวนการทางานของ แตละระบบหรอของระบบใหญจะไปสรางคณภาพของผลผลตอกชนหนง ดงนน ระบบทมคณภาพจงจะสามารถสรางจากกระบวนการทางานทม ประสทธภาพและใหเกดผลงานทมคณภาพ (4) หลกการความรบผดชอบของผนา หลกการท 4 ของ TQM ไดใหความสาคญกบภาวะผนาไวสงมาก โดยเนนวาความสาเรจของ TQM ขนอยกบความรบผดชอบของฝายบรหาร เชน การกาหนดทศทาง การบรหารทชดเจนในเรองวฒนธรรมการบรหาร การบรหารทรพยากร บคคลเพอสรางงานบรการทมคณภาพ ยกตวอยางเชนในสถาบนการศกษา ผบรหารตองกาหนดกลยทธการจดการศกษาทสนบสนนใหอาจารย ผสอนตองกาหนดเนอหาวชาทนกศกษาจะสามารถบรรลผลสาเรจทางการศกษา โดยมการประเมนและปรบปรงตนเอง และเนนการเรยนการ สอนแบบใหนกศกษาเปนศนยกลาง โดยการจดกรอบการศกษา และ เครองมอสาหรบปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนเพอใหบรรลผล ตามทศทางและเปาหมายทกาหนด การนาแนวคดดาน TQM มาใชในการวเคราะหสภาวะแวดลอม ภายในองคการ หวใจสาคญของการบรหารจดการแบบองครวม (TQM) คอประชาชนหรอผรบบรการ ทงนองคการจะตองมความเขมแขงสามารถ สรางฐานใหองคการมความมนคงเกยวกบการตระหนกและคานงถงคณภาพ องคการการสอสารภายในใหมความเขาใจถงคณภาพงาน และการยอมรบ และตองการเปลยนแปลงโดยมวฒนธรรมองคการทสามารถสรางคณภาพ งานใหเกดขนในองคการได พนฐานทมนคงทง 3 ดานขององคการจะเกดขนไดตอเมอองคการมการจดการดานการบรหารทรพยากรมนษย ระบบและกลไก และกระบวนการทางานในองคการทด (2) การวเคราะหปจจยภายนอก (2.1) หลกการวเคราะหปจจยภายนอก ศรรตน ชณหคลาย (2558, หนา 41-42) ไดกลาวไววา การวเคราะหปจจยภายนอก คอ การวเคราะห สงแวดลอมภายนอกทมอทธพลตอองคการ เชน การเปลยนแปลง ดานเทคโนโลย การเมอง เศรษฐกจ และสงคม การวเคราะหปจจยภายนอก จะชวยใหองคการเขาใจและตระหนกถงโอกาส และอปสรรคหรอภาวะคกคามทมตอองคการ และสามารถพจารณาไดวาองคการจะดาเนนการ หรอบรหารจดการภายในใหเหมาะสมและสอดคลองกบทศทาง ของสงแวดลอมภายนอกอยางไร ปจจยแวดลอมภายนอกทมอทธพล ตอองคการม 2 ระดบ ไดแก (1) สงแวดลอมมหภาคหรอสงแวดลอมทวไป หมายถง สงแวดลอมทมผลตอระบบสงคม องคประกอบของสงแวดลอมน ไดแก ระบบเทคโนโลย ระบบเศรษฐกจของประเทศหรอของโลก ภาวะเศรษฐกจ ถดถอย การเมองและกฎหมาย เสถยรภาพทางการเมองของรฐบาลและ การกาหนดนโยบายและกฎหมายทมผลตอการดาเนนงานขององคการ และระบบสงคม วฒนธรรม การเปลยนแปลงทางประชากรและวฒนธรรม ความเปนอยของประชากร คานยม ความเชอทอาจสงผลตอพฤตกรรม การปฏบตงานขององคการ (2) สงแวดลอมเกยวกบงาน หมายถง สงแวดลอมในขณะ ปฏบตงานทมผลตอการดาเนนงานขององคการ ไดแก ผรบบรการ อาจ เปนประชาชนหรอหนวยงานอนทงภาครฐและ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

19

ภาคเอกชน ผบรหารระดบ สงทควบคมอานาจการตดสนใจขององคการฝายการเมองทมบทบาทใน การควบคมนโยบายองคการ ในการวเคราะหปจจยแวดลอมภายนอกจะวเคราะหเฉพาะ สวนท เปน “โอกาส” (Opportunity) และ “ภาวะคกคาม” หรอ “อปสรรค (Threats) การวเคราะหเฉพาะในสวนของ O และ T ตามทอธบายขางตน ตามตวแบบ PEST และเนอหาสาระจากทฤษฎระบบเปด จะพบวาปจจย “โอกาส” (Opportunity) และ “ภาวะคกคาม” (Threats) มความหมายดงน (1) ปจจยโอกาส (Opportunity) หมายถง สภาพการณทจะ ทาใหเกดการไดเปรยบ ไดประโยชน หรอชองทางททาใหการปฏบตงานมความสะดวก เชน ไดรบการจดสรรงบประมาณและบคลากรเพยงพอ - การกาหนดนโยบายและกฎหมายของรฐททาใหการปฏบตงานและการบงคบใชกฎหมายขององคการมประสทธภาพมากขน ประชากรม การศกษาสงทาใหมทศนคตทดตอการบรหารงานของรฐ ประชากรม รายไดสงขนทาใหหนวยงานของรฐใหการชวยเหลอนอยลง หรอมองไป ถงการมระบบเทคโนโลยสารสนเทศของประเทศททนสมย ระบบการเมอง ทมเสถยรภาพ ประเทศมความมนคงทางเศรษฐกจ ซงจะสงผลด และใหโอกาสทดตอการดาเนนงานขององคการ (2) ปจจยภาวะคกคาม (Threats) หมายถง สงแวดลอมภายนอก ท เปนอปสรรคตอองคการ เชน ปจจยททาใหเกดการเสยเปรยบ เสย ประโยชน เสยสทธ ซงอาจนาไปสการดาเนนงานทขาดประสทธภาพ การเปลยนแปลงนโยบายของรฐบาลททาใหความสาคญของหนวยงาน ลดลง การยบเลกสวนราชการ การลดอตรากาลง การตดลดงบประมาณ จากสภาวะเศรษฐกจตกตา ทงปจจยโอกาสและภาวะคกคามจะมสวนอยางมากในการ กาหนดทศทางใหมและการเปลยนแปลงขององคการ (2.2) ตวแบบการวเคราะหปจจยภายนอก การวเคราะหปจจยโอกาสและภาวะคกคามขององคการ มกรอบทฤษฎหรอตวแบบทสามารถนามาใชในการวเคราะห เชน การวเคราะหดวยตวแบบ PEST ดงน ตวแบบ PEST (PEST Analysis) สามารถนามาใชเปนกรอบการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคการ ดงม องคประกอบของตวแบบ “PEST”ประกอบดวย ปจจยดานการเมองและกฎหมาย เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และเทคโนโลย โดย Susser กลาววาสภาวะแวดลอมโดยทวไป ขององคการภาครฐจะประกอบดวย 2 สวนหลก คอ สภาวะแวดลอม ภายในสงคมและสภาวะแวดลอมภายนอกสงคม เมอพจารณาทฤษฎ ระบบเปดผนวกกบตวแบบ PEST จะมปจจยสาคญทนามาอธบายได ดงตอไปน (Susser, 1992, p. 180-181, อางถงใน ศรรตน ชณหคลาย, 2558, หนา 45-49) (1) ระบบการเมอง (Politics) ในสงคมประชาธปไตย การ ทางานของสถาบนการเมองจะเกยวของกบกระบวนการตดสนใจกาหนด นโยบายสาธารณะซงมอทธพลโดยตรงตอการบรหารขององคการภาครฐ กลมอานาจของระบบการเมองทมความสมพนธกบการบรหารของ องคการภาครฐ ไดแก (1.1) กลมอานาจรฐ 3 สถาบนหลก ประกอบดวย ฝาย บรหาร ฝายนตบญญต และฝายตลาการ ความสาคญของทง 3 สถาบนหลกตอการบรหารรฐกจ มดงน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

20

(1.1.1) ฝายการเมอง หรอคณะรฐมนตร คณะรฐมนตร เปน “ขาราชการการเมอง” มบทบาทสาคญ 3 ดาน คอ 1) ดานการใช กฎหมายและเสนอกฎหมายบางประเภทเพอนาไปใชเปนเครองมอใน การบรหารราชการแผนดน 2) ดานนโยบาย โดยมบทบาทสาคญในการกอกาเนดนโยบายสาธารณะเพอใหขาราชการประจานาไปปฏบตทงภายง. และภายนอกประเทศ และ 3) ดานการบรหารและอานาจบงคบบญชา สงการขาราชการประจาในการปฏบตงานตามนโยบาย (1.1.2) ฝายนตบญญต ฝายนตบญญตมหนาทหลกใน การกาหนดกฎหมาย โดยเฉพาะกฎหมายในรปของพระราชบญญต และ ยงมหนาทในการตรวจสอบการบรหารงานราชการแผนดนของรฐบาล จงทาใหฝายนตบญญตมความสมพนธกบกระบวนการการบรหารรฐกจ (1.1.3) ฝายตลาการ หรอศาล ทาหนาทตดสนคดใน กระบวนการยตธรรมและทาหนาทตความกฎหมายใหถกตองตาม รฐธรรมนญ เมอศาลมคาวนจฉยภายใตเงอนไขของกฎหมายเปน อยางใด คาพพากษาของศาลถอเปนบรรทดฐานทหนวยงานของรฐ ตองปฏบตตาม และถอเปนบรรทดฐานในการบรหารงานขององคการ ภาครฐตอไป (1.2) กลมพลงทางการเมอง ไดแก กลมผลประโยชนและ สอสารมวลชน พรรคการเมอง กลมพลงประชาชน และระบบราชการ แตละกลมจะมบทบาทและมผลกระทบตอการบรหารงานขององคการ ภาครฐแตกตางกนนกวเคราะหองคการจะตองศกษาบทบาทและอทธพล ของแตละกลมใหชดเจนกอนนามากาหนดยทธศาสตรองคการ (2.) ระบบเศรษฐกจ (Economics) หมายถง สภาพเศรษฐกจ ของประเทศทมผลตอการจดสรรงบประมาณและการบรหารงานของ องคการ สถานภาพทางการเงนของหนวยงานบงคบบญชา ภาระทางการ เงนทหนวยงานบงคบบญชาตองรบผดชอบตอองคการ ระบบเศรษฐกจประเทศเกยวของกบการสรางผลผลต การ กระจายผลผลต และการบรโภคสนคาและบรการในสงคม ซงมความ สมพนธกบระบบการเมองและการบรหารงานของรฐเนองจากการ กาหนดนโยบายดานเศรษฐกจเกยวของกบความมนคงทางการเมอง และตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ขณะเดยวกนเสถยรภาพทาง เศรษฐกจ (พจารณาจากรายไดประชาชาต คณภาพชวตของประชาชน สถานภาพการลงทนจากแหลงทนภายในและภายนอกประเทศ ฯลฯ) กมความสมพนธกบประสทธภาพของการบรหารงานของรฐและความ มนคงทางการเมอง โดยมระบบราชการทาหนาทสงตอขอมลใหรฐบาล กาหนดความเหมาะสมของนโยบายเศรษฐกจ เพอใหเกดกระบวนการ บรหารทเหมาะสม เชน การสรางความสมดลระหวางโครงสรางทาง สงคม เกษตรกรรมและอตสาหกรรม การเปลยนแปลงทางโครงสราง สงคมตองพจารณาควบคกบผลกระทบจากระบบเศรษฐกจโลก ซงจะม ผลตอการเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจประเทศ เชน การใชระบบ เงนตราแลกเปลยนสนคาในสกลตาง ๆ การมกลไกการผลตและระบบ การตลาดทถกกาหนดโดยกลมผมอทธพลทางเศรษฐกจทงระดบประเทศ และตางประเทศ ความสาคญของระบบเศรษฐกจจงเกยวของกบ กระบวนการบรหารงานของรฐในการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากด ใหมประสทธภาพ ใหมการกระจายไปสผบรโภคอยางยตธรรม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

21

นกวเคราะหสภาวะแวดลอมดานเศรษฐกจขององคการ โดย เฉพาะในหนวยงานของรฐจงตองเขาใจถงโครงสรางทางเศรษฐกจ ทกระดบ รวมถงรายไดประชาชาต การจางงาน อตราเงนเฟอ สภาพ คลองดานการเงนของประเทศ ฯลฯ เพอใหการวางแผนเชงยทธศาสตร ขององคการมประโยชนตอองคการและผทมสวนเกยวของกบองคการ มากทสด (3) ระบบสงคม (Social Relations) หมายถง วฒนธรรม ทางสงคม ขนาดและคณภาพประชากร ปญหาและความตองการของ ประชาชน ระบบนเวศวทยาทมผลกระทบตอการบรหารงานขององคการของรฐ ซงระบบสงคมทอาจมผลตอองคการและการทางานของ องคการภาครฐ สามารถจาแนกไดเปน 3 สวน คอ โครงสรางทางสงคม และวฒนธรรม ลกษณะประชากร และระบบนเวศวทยา (3.1) โครงสรางทางสงคมและวฒนธรรม ประกอบดวย สถาบนทางสงคมทมบทบาทในการกลอมเกลาวฒนธรรมทางความ คดของคนในสงคม ซงสามารถสงผลตอการบรหารขององคการของรฐ ทงทางบวกและทางลบ สถาบนทางสงคมเหลานไดแก สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา สถาบนการศกษา สถาบนทางสงคมเหลานมบทบาท ในการบมเพาะและกลอมเกลาใหคนในสงคมมแนวคด ความเชอ และ พฤตกรรมทสนบสนนหรอตอตานการบรหารงานของรฐ สาหรบ “วฒนธรรม” ซงเปนสวนหนงของระบบสงคม ทง สงคมและวฒนธรรมเปนสงทควบคกน วฒนธรรมทางสงคมของไทย ทมลกษณะของ “คานยม” ซงถกปลกฝงโดยสถาบนทางสงคมเปน เวลานานตลอดชวงชวตคน ทมอทธพลและสงผลกระทบตอการบรหาร ขององคการภาครฐ เชน 1) คานยมอานาจ การนยมอานาจหรออานาจ นยม เปนระบบความคดและคานยมของชนชนปกครอง วฒนธรรมอานาจ นยมเปนมรดกจากวฒนธรรมทางสงคมในอดตตอเนองมาถงสงคม สมยใหม ซงมผลตอแนวคดของผททาหนาทอยในองคการของรฐทมตอการใหบรการประชาชน และ 2) ระบบอปถมภ คานยมนอาจสงผล ตอการแสวงหาอานาจทางการบรหาร เนองจากอาจมการใหผลประโยชนแลกเปลยนกนหรอรวมมอกนระหวางขาราชการกบกลมพอคาและ นกธรกจ ขาราชการชนผใหญกบขาราชการชนผนอย นกการเมองกบ ขาราชการ ซงสงผลตอการบรหารงานในองคการของรฐ (3.2) ประชากร ขอมลทางสถตดานประชากรทจะเปน ประโยชนในทางการบรหารขององคการของรฐกจ คอ ขอมลดานโครงสราง ประชากรจะอธบายถงโครงสรางอายประชากร ครวเรอน การศกษา และ รายไดประชากร ขอมลทางโครงสรางประชากรเหลานจะเปนประโยชนใน การวเคราะหปจจยประชากรทหนวยงานในภาครฐทเกยวของในเรองน จะตองนามาพจารณาใหความสาคญในการกาหนดแผนเชงยทธศาสตร องคการ (3.3) ระบบนเวศวทยา การวเคราะหปจจยดานระบบนเวศ วทยาอาจตองมองรวมไปถงสงแวดลอมโลกทไดกลายเปนประเดน ปญหาสงคมโลกอกประเดนหนงดวย เนองจากสงแวดลอมกาลง ถกทาลายโดยประชากรของทงโลก เพอนามาพจารณาถงบทบาทของ องคการหรอผลกระทบจากระบบนเวศวทยาทมตอการบรหารงานของ องคการภาครฐนนอยางไร (4 ) เทคโน โลย (Technology) หมายถ ง การเปล ยนแปลง และความเจรญกาวหนาของนวตกรรม การโทรคมนาคม และเครองมอ สมยใหมทสงผลตอการบรหารงานในองคการของรฐ เทคโนโลยสารสนเทศ โดยเฉพาะดานขอมลและการสอสารมบทบาทสงตอการบรหารงานใน องคการสมยใหม การเกดขนของระบบเทคโนโลยสารสนเทศทาใหการ ตดตอสอสารม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

22

ความรวดเรว มประสทธภาพ นอกจากนการโทรคมนาคม และการขนสง อนเนองมาจากความเจรญทางดานโครงสรางพนฐาน และระบบโทรคมนาคมขนสงทาใหการตดตอ การขนสงสนคา และการ เดนทางสะดวก ความเชอมโยงของการวเคราะหสภาวะแวดลอมองคการ (SWOT Analysis) สามารถอธบายโดยสรปดวยแผนภมได ดงน ภาพท 2.1 ความเชอมโยงของการวเคราะหสภาวะแวดลอมองคการ

ท ม า : ประ ย ก ต จ าก Quick MBA.Com Internet Center for Management and Business Administration, Inc. (n.d.). SWOTAnalysis. (อางถงใน ศรรตน ชณหคลาย, 2558, หนา 50) การกาหนดกลยทธ

Weihrich (1982) (อางใน สมตร สวรรณ, 2554) ไดเสนอขนตอนการกาหนดกลยทธ ดงน 1) เขยนรายการสภาพแวดลอมภายในทเปนจดแขงหลก (Key internal strength) ใชอกษรยอ S 2) เขยนรายการสภาพแวดลอมภายในทเปนจดออนหลก (Key internal weakness) ใชอกษรยอ W 3) เขยนรายการสภาพแวดลอมภายนอกท เปน โอกาสหลก (Key external opportunities) ใชอกษรยอ O 4) เขยนรายการสภาพแวดลอมภายนอกทเปนอปสรรคหลก (Key external threats) ใชอกษรยอ T 5) จดทาตารางเมตรกซ ดงน

ตารางท 2.1 ตารางเมตรกซ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

23

ทมา : Weihrich, 1982 (อางในสมตร สวรรณ, หนา 29) (1) จบคจดแขงหลก – โอกาสหลก (SO) คดหาทเหมาะสมสาหรบเซลนโดยการใชจดแขงเพอใหไดรบโอกาสมากทสด หมายถง องคการมสภาพแวดลอมภายในทมจดแขงหรอปจจยสงเสรม การดาเนนการตามเปาหมายทกาหนดไวอยางด และมโอกาสทจะดาเนนงานนนไดเนองจากมสภาพแวดลอมภายนอกทเออตอการดาเนนงานสภาพเชนนเปนสภาพทดทสดเพราะมปจจยสงเสรมทงภายในและภายนอกองคการ (2) จบคจดแขงหลก – อปสรรคหลก (ST) คดหาทเหมาะสมสาหรบเซลนโดยการใชจดแขงเพอหลกเลยงอปสรรค หมายถงองคการทมจดแขงหรอสภาพแวดลอมภายในทสงเสรมการดาเนนงานตามเปาหมาย แตมขอจากดจากสภาพแวดลอมภายนอกทเปนอปสรรคตอการดาเนนงาน สภาพเชนน ถาผบรหารสามารถปรบเปลยนขอจากดหรออปสรรคนนใหเปนโอกาสไดกจะสามารถดาเนนงานไปสเปาหมายทกาหนดไดเปนอยางด เนองจากองคการมความพรอมอยแลว (3) จบคจดออนหลก - โอกาสหลก (WO) คดหาทเหมาะสมสาหรบเซลนโดยการลดจดออนเพอเพมโอกาส หมายถง องคการทมจดออนหรอสงแวดลอมภายในทไมเออใหดาเนนงานตามเปาหมายทตองการ แตมสภาพแวดลอมภายนอกทเปดโอกาสใหสามารถดาเนนงานไดด สภาพเชนนผบรหารจะตองกาหนดกลยทธในการพฒนาองคการทจะสงผลดตอการดาเนนงานเพราะโอกาสจากสภาพแวดลอมภายนอกเปดให (4) จบคจดออนหลก – อปสรรคหลก (WT) คดหาทเหมาะสมสาหรบเซลน โดยการลดจดออนและหลกเลยงอปสรรค หมายถง องคการทมทงจดออนภายในและสภาพแวดลอมภายนอกทเปนขอจากดตอการดาเนนงานตามเปาหมาย สภาพเชนนผบรหารจะตองตดสนใจทจะยบหรอยกเลกองคการ หรออาจหากลยทธปรบเปลยนภารกจขององคการใหม (5) จากทงหมดในแตละชอง ตดสนใจเลอกเพยง 1-2 ทจะเกดผลสงสดมาเปนหลก

การการนาไปปฏบต (Strategy implementation) ไดมนกวชาการหลายทานไดกลาวถงการนาไปปฏบต ดงน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

24

สมบต ธารงธญวงศ (2545) กลาวถง การนานโยบายสการปฏบตวา การนานโยบายหรอการนากลยทธทกาหนดไวไปสการปฏบต เปนความสามารถขององคการในการรวบรวมคน ทรพยากรในหนวยงานและกระตนบคลากรในหนวยงานใหปฏบตงานเพอบรรลวตถประสงคขององคการ ประสบความสาเรจครบถวนใหเกดผลผลต และใหสมบรณสอดคลองกบ สมชาย ภคภาสนววฒน (2546) ซงอธบายวาการนากลยทธสการปฏบต (Strategy Implementation) เปนการดาเนนมาตรการเชงกลยทธ หมายถง การดาเนนมาตรการทงในสวนของทรพยากรวตถ ทรพยากรมนษย และการปรบระบบและโครงสรางองคการ โดยเกยวพนกบทงในระดบองคการ (Corporate Level) และระดบปฏบตการ (Operational level) โดยในระดบแรกคอ การดาเนนมาตรการเชงกลยทธในระดบองคการ (Corporate level) เปนการวางแผนการใชทรพยากรขององคการโดยภาพรวมอยางมประสทธภาพโดยใชทรพยากรของสวนธรกจตางๆในองคการนน สวนระดบทสองเปนดาเนน มาตรการเชงกลยทธในระดบปฏบตการ (Operational level) เปนการดาเนนการทเกยวของกบกระบวนการในแตละขนตอนทกระบบ วฒนา พฒนพงศ (2546) กลาวถงขนตอนของการนากลยทธสการปฏบตวาประกอบดวยประเดนสาคญ 3 ประการ คอ 1) ผทาหนาทแปลงกลยทธสการปฏบตตองทราบวา “จดมงหมายเชงกลยทธ” (Strategic goal) มกขอไดแกอะไรบาง 2) ตองทราบวา ภายใตจดมงหมายเชงกลยทธหรอแผนงานแตละแผนงานนน มกลยทธ (Strategy) หรอโครงการอะไรบาง และ 3) ตองจดทาโครงการโดยใหวตถประสงคของโครงการสอดรบกบจดมงหมายของแผนงานและตองตระหนกวา ภายใตแผนงานเดยวกบเรานน ยงมโครงการอนๆ อก จาเปนทจะตองทาหนาทชวยสนบสนน ประสานโครงการประสานแผน และประสานนโยบาย เพอใหการดาเนนงานบรรลผลตามทตงไว และสอดคลองกบ วโรจน สารรตนะ (2546) ไดเสนอแนะกลยทธในการนานโยบายไปปฏบตจานวน 13 กลยทธไดแก 1) วเคราะหและสงตอนโยบาย 2) เรยนรปญหาเพอแกไขและปองกน 3) ใชผลการวจยใหเปนประโยชน 4) นาทฤษฎมาประยกตใช 5) พฒนาปจจยทสงผลตอนโยบาย 6) ตดตาม ประเมน และวจยเพอพฒนา 7) มงชนะสงตอตานการเปลยนแปลง 8) มงเปนผนาการเปลยนแปลง 9) ศกษาอนาคตเพอวสยทศนรเรมและสรางสรรค 10) ทบทวนขอวจารณตอการศกษา 11) ทบทวนขอเสนอเพอปฏรปการศกษา 12) ทบทวนเพอเขาใจนโยบาย และ 13) พฒนาตวแบบกระบวนการนโยบายของหนวยงาน นอกจากนยงกลาวเพมเตมอกวา การนา หรอกลยทธไปปฏบตเปนกระบวนการ หนงในสามขนตอนของการพฒนาองคการ ซงประกอบดวย 1) การวนจฉย (Diagnosis) 2) การนากลยท ธส การปฏบ ต (Invention implementing) 3) การประเมนผล (Evaluation) โดยในการนากลยทธสการปฏบต มหลายวธ แตทสาคญสวนใหญม 5 วธ ดงนคอ1) การใหคาปรกษา (Process consultant) เปนเทคนคทจะชวยใหสมาชกกลมมทกษะในการวนจฉยปญหาและกาหนดวธการแกปญหา ความสมพนธระหวางบคคลและการทางานของกลม 2) การสรางทมงาน (Team building) เปนเทคนคทจะชวยใหกลมทางานบรรลจดหมายอยางมประสทธผล 3) การใชบคคลหรอกลมทสาม (Third - party intervention) เปนเทคนคทจะชวยใหบคคล กลมหรอหนวยงาน สามารถแกปญหาความขดแยงเกยวกบงาน หรอทเกดจากความสมพนธระหวางบคคล โดยอาศยการเปลยนแปลงจากผนาภายนอก 4) กจกรรมเทคโนโลยโครงสราง (Techno structural activities) เปนกจกรรมทมงปรบปรงเทคโนโลยในการทางานและ/หรอโครงสรางองคการ และ 5) การเปลยนแปลงวฒนธรรมองคการ (Organizational culture change) เปนการพฒนาวฒนธรรม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

25

ของสมาชกในองคการใหสอดคลองกบกลยทธขององคการและปจจยอน เชน โครงสรางองคการ เปนตน (วโรจน สารรตนะ, 2546) ซงสอดคลองกบท Edwards & Sharkansky (1979, อางถงในเฉลมเผา อจละนนท, 2547) กลาววา กระบวนการนานโยบายไปปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายนนจะตองมสวนเกยวของกบองคการหรอหนวยงาน (Agencies) ทรบผดชอบนโยบายไปปฏบตโครงสรางขององคการและขนตอนมาตรฐานการทางาน คอ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทมเปนจานวนมากและขาดความยดหยนยอมกอใหเกดปญหาในการนานโยบายไปปฏบตได เชนเดยวกบท Elmore (1977, อางถงในเฉลมเผา อจละนนท, 2547) กลาววา องคการหรอหนวยงานทมการจดโครงสรางตามหลกเหตผล โครงสรางของอานาจมการลดหลนตามสายงานบงคบบญชา มการกระจายอานาจและงานของแตละหนวยไปปฏบต พรอมทงมอบอานาจหนาทใหเพยงพอตอการปฏบต และเมอมการรบนโยบายไปปฏบตแลว องคการหรอหนวยงานจะตองมการแปลงใหเปนรายละเอยดในการปฏบตใหสอดคลองกนและมการกาหนดความรบผดชอบไวอยางชดเจน สาเหตสาคญทจะทาใหการนานโยบายไปปฏบตลมเหลว คอแนวทางในการปฏบตไมไดกาหนดหรอนยามไวใหชดเจน รวมทงความไมรบผดชอบของผปฏบตหนาทตามทไดรบมอบหมาย ไมสามารถสนองตอนโยบายได ดงนน องคการและหนวยงานจะตองมการเตรยมความพรอมในดานโครงสรางขององคการและหนวยงานใหมความชดเจน เหมาะสม จงจะทาใหการนานโยบายไปปฏบตประสบผลสาเรจ Edward (1981, อางถงใน ศภชย ยาวะประภาษ, 2540) กลาววา อปสรรคทสาคญอกประการหนงในการนานโยบายไปปฏบต คอ คณภาพและจานวนของบคลากรหรอทมงานมไมพอเพยงตอการนานโยบายไปปฏบต กลาววา จานวนบคลากรมความสาคญตอการนานโยบายไปปฏบต หากเกดการขาดแคลนดานนาลงคนจะสงผลโดยตรงตอความไมมประสทธภาพในการนานโยบายไปปฏบต ซงสอดคลองกบท วรเดช จนทรศร (2540) กลาววา ปญหาหลกปญหาหนงของการนานโยบายไปปฏบตไดแกปจจยทางดานบคลากรทมคณภาพมความรความสามารถทจะปฏบตตามนโยบายนนๆ และถาหากวานโยบายทกาหนดมความตองการบคลากรมาปฏบตเปนจานวนมาก รวมทงมความตองการบคลากรทจะตองมคณสมบต มความรความสามารถสง ซงหากนโยบายดงกลาวไมสามารถทจะหาบคากรมาปฏบตงานไดทนทวงท ความลาชาในการปฏบตงานกจะเกดขนจากบคลากรทมคณภาพไมเหมาะสม และยงนโยบายเกยวของกบปญหาทางเทคนคมากเทาใด ความตองการบคลากรทมความรเฉพาะในดานนนๆ จะยงมมากขน และยงมความตองการมากขนเทาใด ความขาดแคลนกจะมมากขนตามมาดวยเชนกน ดงนน จงจาเปนตองจดหาหรอเตรยมบคลากรไวอยางเพยงพอ และมคณภาพ จงจะทาใหการนานโยบายไปปฏบตเกดผลสาเรจดานงบประมาณในการดาเนนการกเชนเดยวกน Vepa (1974, อางถงใน ธนะรชต แจงสวรรณ, 2540) กลาววาการขาดแคลนดานการเงนและงบประมาณ มกจะเปนขออางทนาไปใชเสมอ การนานโยบายและปฏบตและประสบความสาเรจไดนน จะตองไดรบการสนบสนนในดานการเงนและงบประมาณอยางเพยงพอ ซงสอดคลองกบท Edward, Mazmanian & Sabatier (1980, 1981, อางถงใน ศภชย ยาวะประภาษ, 2540) ตางยนยนวา นโยบายทจะประสบความสาเรจไดนน จะตองไดรบการสนบสนนทรพยากรทงดานการเงนและดานกาลงคนอยางเตมท มฉะนน นโยบายตางๆ จะปรากฏอยในแผนกระดาษเทานนเอง กลไกประการสดทาย เกยวกบดานวสดอปกรณของหนวยงาน ความสาเรจดานนโยบายขนอยกบปจจยดานการบรการตางๆ วามเพยงพอหรอไม Edward (1979, อางถงใน ศภชย สมนอย, 2542) กลาววาการมวสดอปกรณ สถานททาการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

26

เครองมอเครองใช ทดน และอปกรณ อานวยความสะดวกอนๆ จะมผลตอความสาเรจหรอลมเหลวของนโยบาย เชนเดยวกบการขาดแคลนดานกาลงคนและงบประมาณ ดงนนองคการหรอหนวยงานจงจาเปนตองเตรยมวสดอปกรณตางๆ ไวอยางเพยงพอ และมคณภาพ จงจะทาใหการนานโยบายไปปฏบตเกดผลสาเรจ

การควบคมและประเมนผลกลยทธ เทคนคการวดผลแบบสมดล (balanced scorecard : BSC) ในอดตการประเมนผลหรอวดผลแผนกลยทธมปญหาเรองไมมเทคนคหรอวธการทเหมาะสมทจะใชวดผลหลายๆดาน จงใหความสาคญกบการวดผลดานการเงนเพยงดานเดยว ภายหลง Kaplan & Norton (2001) ไดนาเสนอเทคนคการวดผลแบบสมดล (balanced scorecard : BSC) เพอเปนเครองมอในการเชอมโยงกลยทธเขากบการปฏบตงาน และใชในการวดผลการปฏบตงานวาสอดคลองกบวสยทศนหรอไม อยางไร โดยครอบคลม 4 มมมอง ไดแก (1) มมมองดานการเงน (finance perspective) เชน มลคาเพมทางเศรษฐกจการทากาไร การเตบโต และการลดตนทนคาใชจาย เปนตน (2 ) ม มมองด านล กค า (customer perspective) เชน ความ พ งพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย เปนตน (3) มมมองดานกระบวนการภายใน (internal process) เชน การพฒนาการผลตและการลดขนตอนการใหบรการ เปนตน (4) มมมองดานการเรยนรและเตบโต (learning and growth) เชน การพฒนาระบบฐานขอมล และการบรหารความรในองคการ เปนตน เทคนคการกาหนดเกณฑและตวชวดในการประเมนผลในตางประเทศ เกณฑการประเมนผลตามทรรศนะของ Dunn (1994) ไดรบความนยมในการนามาใชในการประเมนผลนโยบายและแผนตางๆ ซงไดแก (1) ประสทธผล (effectiveness) คอ การตอบคาถามเกยวกบผลเปนไปตามเปาประสงคหรอไม ซงเปนการใชเหตผลทางเทคนควชาการ (2) ประสทธภาพ (efficiency) คอ การตอบคาถามเกยวกบความพยายามหรอพลงทใชในการบรรลเปาประสงค ซงเปนการใชหลกเหตผลทางเศรษฐกจ เชน จานวนคาใชจายตอหนวย ผลตอบแทนรวม และอตราสวนคาใชจายตอผลตอบแทน เปนตน (3) ความพอเพยง (adequacy) คอ การตอบคาถามเกยวกบความสามารถในการแกไขปญหาทเกดขน (4) ความเปนธรรม (equity) คอ การตอบคาถามเกยวกบตนทนและผลตอบแทนทไดรบกระจายไปสกลมตางๆอยางเปนธรรมหรอไม (5) การตอบสนองความตองการ (responsiveness) คอ การตอบคาถามเกยวกบผลวาตอบความตองการ และสรางความพงพอใจตอกลมเปาหมายหรอไม เชน การวดจากแบบสารวจความพงพอใจของกลมเปาหมาย เปนตน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

27

(6) ความเหมาะสม (appropriateness) คอ การตอบคาถามเกยวกบผลวามคณคาแทจรงตามวตถประสงคหรอไม ตวแบบประเมนผลซป ป (CIPP evaluation model) (Stufflebeam, 1971) ประกอบดวย (1) การประเมนบรบท (context evaluation) เปนการประเมนสภาวะแวดลอมของนโยบายและแผน เชน สภาพทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม ความจาเปนหรอความตองการของกลมเปาหมาย และความเหมาะสมของพนทเปนตน (2) การประเมนปจจยนาเขา(input evaluation) หรอการประเมนความพยายาม เปนการประเมนทรพยากรตางๆของนโยบายสาธารณะ เชน ความรและทกษะของบคลากร ความพอเพยงของบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณ และเทคโนโลย เปนตน (3) การประเมนกระบวนการ (process evaluation) เปนการประเมนการดาเนนนโยบายและแผนวาเปนไปตามขนตอนทกาหนดไวหรอไมอยางไร (4) การประเมนผลผลต (product evaluation) เปนการประเมนผลหลงสนสดนโยบายและแผนวาผลเปนไปตามวตถประสงคทกาหนดไวหรอไม เชนการบรรลผลในแงของเวลา ปรมาณ และคณภาพ เปนตน ทงนตวแบบประเมนผลซปป (CIPP evaluation model) เปนตวแบบทไดรบความนยมนามาใชในการประเมนผลนโยบาย แผน และโครงการในประเทศไทย สาหรบในประเทศไทย วรเดช จนทรศร (2541) ไดกลาวถงเกณฑในการประเมนประสทธผล โดยดจากผลลพธจากการดาเนนงานตลอดจนการเปลยนแปลงของประชากรกลมเปาหมายประกอบดวยตวชวด 4 ประการ คอ (1) ระดบการบรรลเปาหมาย เปนตวชวดวาบรรลเปาหมายดานใดบางและการบรรลเปาหมายสงผลตอประชากรเปาหมายอยางไร โดยสามารถวดการเปลยนแปลงในเชงปรมาณและคณภาพของประชากรเปาหมาย เชน การบรรลเปาหมายทางเศรษฐกจและสงคมอาจดจากการเพมรายไดตอหวตอคนเปนตน (2) ระดบการมสวนรวม เปนตวชวดระดบความสาเรจโดยใหความสาคญกบมตการมสวนรวม สามารถอธบายความสมพนธเชงสาเหตและผลไดวาการมสวนรวมของประชาชนสงผลตอระดบความสาเรจมากนอยเพยงไร และจะปรบปรงสงเสรมการมสวนรวมไดอยางไร ระดบการมสวนรวมสามารถวดจากจานวนประชากร ความถ ระดบ และกจกรรมการมสวนรวม (3) ระดบความพงพอใจ เปนเกณฑวดระดบการยอมรบ โดยอาจพจารณาจากสดสวนของประชากรเปาหมายทพงพอใจกบบรการของรฐ สดสวนของครวเรอนทพอใจการปฏบตหนาทของเจาหนาทระดบความพงพอใจในมาตรการ (4) ความเสยงของโครงการ เปนตวชวดประสทธผลเพอดความเสยงในการบรรลเปาหมายดานหนงหรอเปาหมายรวม ซงสามารถประเมนคาความเสยงไดจากการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และสงแวดลอมทงในระยะสนและระยะยาว

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

28

ในขณะท กลา ทองขาว (2548, หนา 180-181) ไดกลาวถงองคประกอบ 4 ประการทใชเพอพฒนาเปนตวบงชความสาเรจหรอความลมเหลวของนโยบายและแผน คอ ระดบการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายในเวลาทกาหนด การไดรบประโยชนโดยตรงของกลมเปาหมาย ความตอเนองของการปฏบตภายหลงนโยบายสนสด และการนาวธการทใชไดผลไปใชในทอนๆ 2.2 แนวคดเกยวกบการบรการสาธารณะ ประเดนทจะตองศกษาใหเขาใจตอไป คอ ในทางวชาการนนมแนวคดเกยวกบเรองบรการสาธารณะอยางไร เพอจะไดอาศยเปนแนวทางในการศกษาวเคราะหการจดทาบรการสาธารณะโดย อบต. ความหมายของบรการสาธารณะ ประยร กาญจนดล (2538) อธบายวา บรการสาธารณะ หมายถง กจการทอยในความอานวยการหรออยในการควบคมของฝายปกครอง ทจดทาเพอสนองความตองการสวนรวมของประชาชนสอดคลองกบ นนท วฒ น บรมานนท (2554) ใหความหมายวา บรการสาธารณะเปนกจกรรมทฝายปกครองทาขนเพอวตถประสงคสาธารณะ ซงประกอบดวยเงอนไข 2 ประการ คอ1) กจกรรมทถอวาเปนบรการสาธารณะจะตองเปนกจกรรมทเกยวของกบนตบคคลในกฎหมายมหาชน ซงหมายความถงการทนตบคคลในกฎหมายมหาชนเปนผประกอบกจกรรมทเปนบรการสาธารณะนนดวยตนเอง อนไดแกกจกรรมทรฐ องคการปกครองสวนทองถน องคการมหาชนหรอรฐวสาหกจเปนผดาเนนการ และหมายความรวมถงกรณนตบคคลในกฎหมายมหาชนมอบกจการของตนบางประเภทใหเอกชนเปนผดาเนนการจดทาแทน แตองคการทมอบยงควบคม/กากบดแลใหการดาเนนกจกรรมนนอยในสภาพเดยวกบทองคการผมอบเปนผดาเนนการเอง (นตบคคลตามกฎหมายมหาชน หมายถง นตบคคลทมอานาจหนาทในการจดทาบรการสาธารณะไดแก รฐ องคการปกครองสวนทองถน องคการมหาชน และวสาหกจมหาชน) 2) กจกรรมทถอวาเปนบรการสาธารณะจะตองเปนกจกรรมทมวตถประสงคเพอประโยชนสาธารณะและตอบสนองความตองการของประชาชน หลกเกณฑการจดทาบรการสาธารณะระดบทองถนมดงน 1) บรการสาธารณะระดบทองถนตองไมเปนภารกจทเกยวกบความมนคงของชาต ภารกจการจดทาบรการสาธารณะทอยในอานาจหนาทของทองถนตองเปนภารกจเพอชมชนหรอประชาชนในทองถนนน ไมใชเพอประโยชนแกมหาชนของรฐ กลาวคอ ถาเพอประโยชนแกสวนรวมของประชาชนทวทงประเทศและมความสาคญตอความเปนเอกภาพของรฐ ความมนคงของชาต การตางประเทศ การยตธรรม และการคลงของประเทศ จะตองอาศยองคการกลางเปนผปฏบตหนาทเพอใหเปนอนหนงอนเดยวกน รฐจงตองเปนผดาเนนการ หากรฐไมดาเนนการเอง รฐกจะตองเปนผควบคมนโยบายใหทองถนดาเนนการตามนโยบายเพอผลประโยชนของรฐ หรอความเปนเอกภาพของรฐ 2) บรการสาธารณะระดบทองถนตองเปนภารกจทองคการปกครองสวนทองถนมความสามารถทจะดาเนนการได หากการจดทาบรการสาธารณะบางอยางทเปนกจกรรมขนาดใหญตองใชเทคโนโลย เงนทน และบคลากรทมความสามารถระดบสง รฐไมควรกระจายอานาจการจดบรการสาธารณะนนใหแกทองถนไปดาเนนการ แตหากจาเปนตองจดทา รฐอาจยนมอเขาไปดาเนนการเสยเอง เชน การศกษาระดบสง การคมนาคมขนสงทางอากาศ การชลประทาน การขด เจาะนามนเชอเพลง เปนตนแตขอพจารณาในเรองดงกลาวนอาจ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

29

มขอยกเวน ในกรณททองถนมความสามารถเพยงพอทจะดาเนนกจกรรมนน ๆ ได เพราะบรการสาธารณะบางอยางเปนกจการทไมสลบซบซอนหรอมเทคนคมากนก และมกเปนกจการทเกยวของกบชวตประจาวนของประชาชน จงตองอาศยความชานาญของผทจะเปนเจาหนาท ซงไดแกเจาพนกงานทองถนทรถงสภาพของทองถนนน ๆ เปนผจดทา จงจะมประสทธภาพมากกวาใหรฐซงเปนผวางนโยบายและดาเนนกจการในวงกวางเปนผจดทา การทจะใหรฐเปนผดาเนนการขนาดเลกสนองตอบความตองการของคนในทกพนทพรอม ๆกน ยอมเปนการสนเปลองงบประมาณและไมสามารถจดทาไดอยางทวถงและมประสทธภาพ 3) บรการสาธารณะระดบทองถนตองเปนภารกจทองคการปกครองสวนทองถนดาเนนการแลวไมมผลกระทบกบองคการปกครองสวนทองถนอน องคการปกครองสวนทองถนแตละประเภทมอานาจและหนาทอสระในการบรหารงานในองคการของตนเอง ถาองคการปกครองสวนทองถนองคการใดจดทาบรการสาธารณะใหแกประชาชนในองคการของตน จะตองไมมผลกระทบใหเกดความเสยหายแกองคการอน ทงภาระหนาท และรายได 4) บรการสาธารณะระดบทองถนตองเปนภารกจทองคการปกครองสวนทองถนดาเนนการตรงตามความตองการของประชาชนในทองถน การจดบรการสาธารณะในทองถนเพอสนองตอบความตองการและประโยชนสงสดของประชาชนในทองถน เปนสวสดการของสงคมทองคการปกครองสวนทองถนแตละองคการจดขน โดยพจารณาจากความตองการและความเหมาะสมในแตละทองถน ซงความตองการของแตละทองถนมความแตกตางกนตามสภาพสงคม เศรษฐกจ และปจจยอน ๆ ความตองการของแตละทองถนเปนปจจยสาคญในการแบงแยกภาระหนาทและรายไดทองคการแตละองคการควรจะรบการจดสรรงบประมาณ องคการปกครองสวนทองถนใดมอานาจและหนาทมาก ภารกจกจะมมากดวย และสงผลใหเกดรายไดมากขน แตถาภารกจทองคการปกครองสวนทองถน ดาเนนการ ไมตรงกบความตองการของประชาชน และรฐมอบภารกจดงกลาวใหดาเนนการกจะไมคมคางบประมาณทรฐจดสรรให และไมเกดประโยชนทเหมาะสม ดงนน รฐจะใหองคการปกครองสวนทองถนดาเนนการจดบรการสาธารณะใด จาเปนตองพจารณาถงความเหมาะสมในแตละทองถนใหตรงกบความตองการของประชาชน และไมใหเกดปญหาการจดทาบรการสาธารณะทซาซอนกน (จราภา แจงใจด, 2541) โดยสรป แนวคดของนกวชาการเกยวกบเรองบรการสาธารณะและการจดทาบรการสาธารณะโดยองคการปกครองสวนทองถนมความคลายคลงกน คอ บรการสาธารณะเปนเรองเกยวกบกจกรรมตาง ๆ ซงจดทาโดยองคการปกครองสวนทองถน เพอตอบสนองตอความตองการและประโยชนของประชาชนสวนรวมในแตละทองถน ทงนองคการปกครองสวนทองถนแตละแหงควรพจารณาจดทาบรการสาธารณะตาง ๆ ตามความเหมาะสมกบขอบเขตความรบผดชอบและขอจากดตาง ๆ ของแตละแหง และควรมการปรบปรงเปลยนแปลงบรการสาธารณะตาง ๆ อยเสมอ เพอใหสอดคลองและเหมาะสมกบความเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนในแตละทองถน

2.3 แนวคดเกยวกบความพงพอใจ Kotler & Armstrong (2002) อธบายไววา พฤตกรรมของมนษยเกดขนตองมสงจงใจ (motive) หรอแรงขบ (driver) เปนความตองการทกดดนจนมากพอทจะจงใจใหบคคลเกดพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของตนเอง ซงความตองการของแตละคนนนจะไมเหมอนกน ซงความตองการบางอยางเปนความตองการทางชววทยา (biological) เกดจากภาวะตงเครยด เชน ความหว

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

30

กระหายหรอความยกลาบากบางอยาง ความตองการทางจตวทยา (psychological) เกดจากความตองการความยอมรบ (recognition) การยกยอง (esteem) หรอการเปนเจาของทรพ ยสน (belonging) ความตองการสวนใหญอาจจะไมมากพอทจะจงใจใหบคคลกระทาในชวงเวลานน ความตองการกลายเปนสงจงใจ เมอไดรบการกระตนอยางเพยงพอจนเกดความตงเครยด สอดคลองกบMaslow (1943) คนหาวธทจะอธบายวาทาไมคนจงถกผลกดนโดยความตองการบางอยาง ณ เวลาหนง ทาไมคนหนงจงทมเทเวลาและพลงงานอยางมากเพอใหไดมาซงความปลอดภยของตนเองแตอกคนหนงกลบทาสงเหลานน เพอใหไดรบการยกยองนบถอจากผอน คาตอบของมาสโลว คอความตองการของมนษยจะถกเรยงลาดบจากสงทกดดนมากทสดไปถงนอยทสดทฤษฎของมาสโลวไดจดลาดบความตองการตามความสาคญคอความตองการทางกาย (physiological needs) เปนความตองการพนฐาน คอ อาหาร ทพก อากาศ ยารกษาโรคความตองการความปลอดภย (safety needs) เปนความตองการทเหนอกวา ความตองการเพอความอยรอด เปนความตองการในดานความปลอดภยจากอนตรายความตองการทางสงคม (social needs) เปนการตองการการยอมรบจากเพอนความตองการการยกยอง (esteem needs) เปนความตองการยกยองสวนตว ความนบถอและสถานะทางสงคมความตองการใหตนประสบความสาเรจ (self-actualization needs) เปนความตองการสงสดของแตละบคคล ความตองการทาทกสงทกอยางไดสาเรจ ทงนบคคลพยายามทสรางความพงพอใจใหกบความตองการทสาคญทสดเปนอนดบแรกกอนความตองการนนไดรบความพงพอใจ ความตองการนนกจะหมดลงและเปนตวกระตนใหบคคลพยายามสรางความพงพอใจใหกบความตองการทสาคญทสดในลาดบตอไป ตวอยาง เชน คนทอดอยาก (ความตองการทางกาย) จะไมสนใจตองานศลปะชนลาสด (ความตองการสงสด) หรอไมตองการยกยองจากผอน หรอไมตองการแมแตอากาศทบรสทธ (ความปลอดภย) แตเมอความตองการแตละขนไดรบความพงพอใจแลวกจะมความตองการในขนลาดบตอไป Freud (1964) ตงสมมตฐานวาบคคลมกไมรตวมากนกวาพลงทางจตวทยามสวนชวยสรางใหเกดพฤตกรรม ฟรอยดพบวาบคคลเพมและควบคมสงเราหลายอยาง สงเราเหลานอยนอกเหนอการควบคมอยางสนเชง บคคลจงมความฝน พดคาทไมตงใจพด มอารมณอยเหนอเหตผลและมพฤตกรรมหลอกหลอนหรอเกดอาการวตกจรตอยางมาก ชรณ เดชจนดา (2535) ไดเสนอทฤษฎการแสวงหาความพงพอใจไววา บคคลพอใจจะกระทาสงใดๆ ทใหมความสขและจะหลกเลยงไมกระทาในสงทเขาจะไดรบความทกขหรอความยากลาบาก โดยอาจแบงประเภทความพงพอใจในกรณนได 3 ประเภท คอความพอใจดานจตวทยา (phycological hedonism) เปนทรรศนะของความพงพอใจวา มนษยโดยธรรมชาตจะมความแสวงหาความสขสวนตวหรอหลกเลยงจากความทกขใดๆความพอใจเกยวกบตนเอง (egoistic hedonism) เปนทรรศนะของความพอใจวามนษยจะพยายามแสวงหาความสขสวนตว แตไมจาเปนวาการแสวงหาความสขเปนธรรมชาตของมนษยเสมอไปความพอใจเกยวกบจรยธรรม (ethical hedonism) ทรรศนะนถอวามนษยแสวงหาความสขเพอผลประโยชนของมวลมนษยหรอสงคมทตนเปนสมาชกอยและเปนผทไดรบผลประโยชนผหนงดวย 3. ขอมลทวไปเกยวกบองคการบรหารสวนตาบลทใชเปนกรณศกษา 3.1. องคการบรหารสวนตาบลบางปลา (องคการบรหารสวนตาบลบางปลา, มมป.) สภาพโดยทวไป

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

31

ลกษณะทตงมเนอท 53.376 ตร.กม. หรอ 33,360 ไร ตงอยทางทศใตของอาเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ ระยะหางจากทวาการอาเภอบางพล ประมาณ 6 กโลเมตร มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ ตดตอ เทศบาลตาบลบางพล และ อบต.บางโฉลง อาเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ ทศใต ตดตอ เทศบาลตาบลบางป อาเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ ทศตะวนออก ตดตอ อบต.บางเสาธง อาเภอบางเสาธง และ อบต.บางเพรยง อาเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ ทศตะวนตก ตดตอ อบต.บางพลใหญ อาเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ อบต.แพรกษาใหม อาเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ สภาพพนดนเปนดนเหนยวอดมสมบรณ เหมาะแกการเพาะปลก เลยงปลาสลด และเลยงกง โดยแบงเปน 2 เขตตามลกษณะอาชพและชมชน คอ เขตตอนเหนอของตาบลเปนชมชนเมอง ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพคาขายและรบจางทวไป มโรงงานอตสาหกรรม บานจดสรร และอาคารพาณชย สวนเขตตอนใตของตาบลเปนเขตเกษตรกรรม ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพเลยงปลาสลด เลยงกง และทาสวนผลไม จานวนหมบาน ม 15 หมบาน จ า น ว น ห ม บ า น ใน เข ต อ บ ต . เ ต ม ท ง ห ม บ า น 14 ห ม บ า น ไ ด แ ก ห ม ท 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,12,13,14,15 จานวนหมบานในเขตเทศบาลบางสวน 1 หมบาน ไดแก หมท 11 จานวนประชากร ประชากรทงสน 31,549 คน แยกเปนชาย 15,421 คน หญง 16,128 คน 3.2 องคการบรหารสวนตาบลบางเสาธง (องคการบรหารสวนตาบลบางเสาธง, มปป.) สภาพทวไป ลกษณะท ตงอยเลขท 101 หมท 7 ถนนบางนา-ตราด กม.26 ตาบลบางเสาธง อาเภอบางเสาธง จงหวดสมทรปราการ บรเวณทางหลวงแผนดนหมายเลข 34 บางนา-ตราด หางจากทวาการอาเภอบางเสาธง ประมาณ 50 เมตร พนท อบต.บางเสาธง พนททงหมด 56.11 ตารางกโลเมตร คดเปน 35,068.75 ไร มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ ตดตอกบ เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร ทศตะวนออก ตดตอกบ อาเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ ทศตะวนตก ตดตอกบ ตาบลศรษะจรเขนอยและตาบลศรษะจรเขใหญ จงหวดสมทรปราการ ทศใต ตดตอกบ อาเภอบางบอ จงหวดสมทรปราการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

32

ทองถนอนในตาบล จานวนเทศบาล 1 แหง ไดแก เทศบาลตาบลบางเสาธง จานวนหมบาน ม 17 หมบาน จานวนหมบานในเขตองคการบรหารสวนตาบลบางเสาธง เตมทงหมบาน จานวน 11 หมบาน ไดแก หมท 2,5,6,7,8,9,10,11,12,13 และหมท 14 จานวนหมบานในเขตองคการบรหารสวนตาบลบางเสาธงบางสวน จานวน 6 หมบาน ไดแก หมท 1,3,4,15,16 และหมท 17 จานวนประชากร ประชากรทงสน 29,992 คน แยกเปนชาย 14,846 คน หญง 15,146 คน 3.3 องคการบรหารสวนตาบลบางโฉลง (องคการบรหารสวนตาบลบางโฉลง, มปป.) สภาพโดยทวไป ลกษณะทตงอยสองฝงของถนนบางนา – ตราด ชวงกโลเมตร ท 13 ถงกโลเมตรท 19 โดยอยหางจากอาเภอบางพล ไปทางทศตะวนออกประมาณ 8 กโลเมตร องคการบรหารสวนตาบลบางโฉลง มเนอทประมาณ 20,949 ไร หรอ 33.5 ตารางกโลเมตร มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ ตดตอกบ ตาบลหนองปรอ อาเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ ทศใต ตดตอกบ คลองสาโรง ตาบลบางปลา อาเภอบางพล จงหวด สมทรปราการ ทศตะวนออก ตดตอกบ ตาบลศรษะจรเขใหญ อาเภอบางเสาธง จงหวด สมทรปราการ ทศตะวนตก ตดตอกบ ตาบลบางพลใหญ ตาบลราชาเทวะและ สนามบนสวรรณภมอาเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ จานวนหมบาน ม 11 หมบาน จานวนหมบานในเขตองคการบรหารสวนตาบลบางโฉลง มทงหมด 11 หมบาน - โดยมพนทเตมทงหมด 10 หม ไดแก หมท 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 และหมท 11 ยกเวน หมท 3 มพนทบางสวนอยในเขตเทศบาลตาบลบางพล จานวนประชากร ประชากรทงสน 36,046 คน แยกเปนชาย 15,486 คน หญง 20,560 คน 3.4 องคการบรหารสวนตาบลแพรกษาใหม (องคการบรหารสวนตาบลแพรกษาใหม, มปป.) สภาพทวไป ลกษณะทตงปจจบน ตงอยท 555/5 หมท 5 ซอยขจรวทย ตาบลแพรกษาใหม อาเภอเมองสมทรปราการ จงหวดสมทรปราการ 10280 มพนท 20.32 ตารางกโลเมตร หรอ 12,700 ไร มอาณาเขตตดตอดงน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

33

ทศเหนอ ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลเทพารกษ และเทศบาลเมองปากนาสมทรปราการ อาเภอเมองสมทรปราการ ทศใต ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลแพรกษา, เทศบาลตาบลแพรกษา และเทศบาลตาบลบางป อาเภอเมองสมทรปราการ ทศตะวนออก ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลบางพลใหญ และองคการบรหารสวนตาบลบางปลา อาเภอบางพล ทศตะวนตก ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลแพรกษา และเทศบาลตาบลแพรกษาอาเภอเมองสมทรปราการ จานวนหมบาน ม 7 หมบาน จานวนประชากร ประชากรทงสน 36,613 คน แยกเปนชาย 18,421 คน หญง 18,192 คน 3.5 องคการบรหารสวนตาบลเทพารกษ (องคการบรหารสวนตาบลเทพารกษ, มปป.) สภาพโดยทวไป ลกษณะทตงอยทางตอนเหนอของอาเภอเมองสมทรปราการจงหวดสมทรปราการ หางจากตวอาเภอประมาณ 10 กโลเมตร มพนททงหมด 4.3 ตารางกโลเมตร หรอ 2,687.50 ไร มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลบางแกว อาเภอบางพล ทศตะวนออก ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลบางพลใหญ อาเภอบางพล ทศตะวนตก ตดตอกบ เทศบาลตาบลบางเมอง อาเภอเมองสมทรปราการ ทศใต ตดตอกบ องคการบรหารสวนตาบลแพรกษาใหม และเทศบาลเมอง ปากนาสมทรปราการ อาเภอเมองสมทรปราการ จานวนหมบาน ม 10 หมบาน จานวนหมบานในเขต อบต. มทงหมด 5 หม ไดแกหมท 1,2,6,8 และ 9 ตาบลเทพารกษทองถนอนในตาบลเทพารกษมเขตปกครองทงสนจานวน 5 หมบานโดยหมท 3,4,5 และหมท 7 ตาบลเทพารกษ อยในเขตเทศบาลตาบลบางเมอง จานวนประชากร ประชากรทงสน 22,060 คน แยกเปนชาย 10,012 คน หญง 12,048 คน 4. งานวจยทเกยวของ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

34

มณฑรา ยนนาน (2544) ศกษาเรองศกยภาพขององคการบรหารสวนตาบลและประชาชนในการสงเสรมและพฒนาวฒนธรรม กรณศกษาตาบลบางตาเถร อาเภอสองพนอง จงหวดสพรรณบร มวตถประสงคเพอศกษาระดบศกยภาพในการสงเสรมและพฒนาวฒนธรรมระดบตาบลขององคการบรหารสวนตาบลและประชาชนตาบลบางตาเถร อาเภอสองพนอง จงหวดสพรรณบร รวมทงศกษาปญหาและอปสรรคในการสงเสรมและพฒนาวฒนธรรมของตาบลบางตาเถร อาเภอสองพนองจงหวดสพรรณบร กลมตวอยางในการศกษาครงนประกอบดวย 3 กลม ไดแก 1) กลมสมาชกองคการบรหารสวนตาบลบางตาเถร จานวน 16 คน โดยใชแบบสมภาษณระดบลกเปนเครองมอในการเกบขอมล 2) กลมประชาชนในตาบลบางตาเถร จานวน 99 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 3) กลมผนาทางวฒนธรรม จานวน 10 คน โดยใชแบบสมภาษณระดบลกเปนเครองมอในการเกบขอมล วเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแกความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษาพบวา ศกยภาพขององคการบรหารสวนตาบลและประชาชนในการสงเสรมและพฒนาวฒนธรรมตาบลบางตาเถรในภาพรวมอยในระดบคอนขางสง จาแนกรายดานของวฒนธรรม ดงนดานประเพณทองถน มศกยภาพในภาพรวมอยในระดบคอนขางสง ทงสองกลมเหนดวยหากตาบลจะทาการอนรกษฟนฟประเพณทองถน และตองการใหอนรกษฟนฟประเพณทองถนในระดบคอนขางสง สวนความสามารถในการจดการ ทงสองกลมเหนวามความสามารถคอนขางสง แตองคการบรหารสวนตาบลเหนวาความสามารถดานการจดโครงสรางองคการยงอยในระดบตา สวนประชาชนเหนวาความสามารถในการควบคมดแลยงอยในระดบปานกลาง ดานการพฒนาประเพณทองถน องคการบรหารสวนตาบลไมตระหนก และไมตองการทจะพฒนา จงไมไดแสดงความคดเหนเกยวกบความสามารถในการจดการ สวนประชาชนกไมตระหนกในการพฒนาประเพณทองถนเชนกน แตเมอไดรบการนาเสนอจากผวจยกกลบมความตองการใหพฒนาประเพณทองถนระดบคอนขางสงและเหนวาความสามารถในการจดการพฒนาประเพณทองถนอยในระดบสง โดยควรปรบปรงดานการจดโครงสรางองคการใหมความเขมแขงขนดานโบราณสถานและสงสาคญทางประวตศาสตรของทองถน มศกยภาพในภาพรวมอยในระดบคอนขางสง องคการบรหารสวนตาบลใหความสาคญกบการสงเสรมโบราณสถานและสงสาคญทางประวตศาสตรนอย ขณะทประชาชนมความตระหนกและตองการใหสงเสรมในระดบคอนขางสงรวม ทงเหนวาสามารถจดการไดในระดบคอนขางสงทกดาน สวนการพฒนาโบราณสถาน ทงสองกลมมความคดเหน มความตองการ รวมทงเหนพองตองกนวาสามารถพฒนาโบราณสถานและสงสาคญทางประวตศาสตรของทองถนไดในระดบคอนขางสง ดานศลปะการแสดงทองถน ในภาพรวมมศกยภาพอยในระดบคอนขางสง โดยองคการบรหารสวนตาบลใหความสาคญกบการอนรกษ ฟนฟ และพฒนาศลปะการแสดงทองถนไมมากนก ขณะทประชาชนมความตระหนก และตองการใหอนรกษ ฟนฟ และพฒนาศลปะการแสดงทองถนในระดบคอนขางสง รวมทงเหนวาความสามารถในการจดการสงเสรมและพฒนาเรองดงกลาวอยในระดบคอนขางสงทกดานดานภมปญญาทองถน มศกยภาพในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยองคการบรหารสวนตาบลใหความสาคญกบการอนรกษ ฟนฟ และพฒนาศลปะการแสดงทองถนไมมากนก ขณะทประชาชนมความตระหนก และตองการใหอนรกษ ฟนฟ และพฒนาศลปะการแสดงทองถนในระดบคอนขางสง และเหนวาความสามารถในการจดการสงเสรมและพฒนาเรองดงกลาวอยในระดบปานกลาง ยกเวน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

35

ดานภาวะผนาในการสงเสรมภมปญญาทองถนอยในระดบคอนขางสงดานภาษาถน มศกยภาพในภาพรวมอยในระดบปานกลางคอนขางตา โดยองคการบรหารสวนตาบลใหความสาคญกบภาษาถนไมมากนก และไมเหนความจาเปนเรงดวนในการอนรกษ ฟนฟ หรอพฒนาวฒนธรรมดานนแตอยางใด สวนประชาชนมความตระหนกและตองการใหสงเสรมและพฒนาภาษาถนในระดบปานกลางเชนกน

จฑารตน ตานานวน (2551) ศกษาเรองภาวะผนาและแนวทางการจดการการพฒนาตาบล เพอศกษารปแบบภาวะผนาของนายกองคการบรหารสวนตาบล และแนวทางการจดการพฒนาตาบลของนายกองคการบรหารสวนตาบล 3 ดาน คอ การจดการความขดแยง การสงเสรมกระบวนการมสวนรวม และการจดทาแผนพฒนาตาบล โดยการใชวธการศกษาและวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ดวยการสมภาษณแบบเจาะลกจากผใหขอมลสาคญ (Key Informant) ประกอบดวยนายกองคการบรหารสวนตาบล ปลดองคการบรหารสวนตาบล หวหนาสวนตาง ๆ ภายในองคการบรหารสวนตาบล และตวแทนผใหญบานภายในตาบล โดยมพนทในการศกษา คอ องคการบรหารสวนตาบลเชงดอย อาเภอดอยสะเกด และองคการบรหารสวนตาบลแมเหยะ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

ผลการศกษา พบวานายกองคการบรหารสวนตาบลเชงดอยใชภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) ในการจดการพฒนาตาบลเชงดอย มตหลกทนามาใช คอ การมอทธพลอยางอดมการณ (Idealized Influence: II) และมตทรองลงมา คอ มตการกระตนทางปญญา (Intellectual Stimulation: IS) สาหรบแนวทางการจดการพฒนาตาบล พบวาแนวทางการจดการความขดแยงใชการจดการความขดแยงแบบไกลเกลย โดยเชญคกรณมาเจรจาหรอสอบถามเหตผล มการสงเสรมกระบวนการมสวนรวมใหกบพนกงานสวนตาบลและประชาชนในตาบล ทงระดบรวมคดรวมลงมอปฏบต และรวมแกปญหา การจดทาแผนพฒนาตาบล พบวา นายกองคการบรหารสวนตาบลเชงดอย มสวนในการจดทาแผนพฒนาตาบลโดยกาหนดมาจากนโยบายการทางาน และจะเขารวมประชมจดทาแผนรวมกบชมชนอยางสมาเสมอ นายกองคการบรหารสวนตาบลแมเหยะ ใชภาวะผนาการเปลยนแปลง ในการจดการการพฒนาตาบลแมเหยะ มตหลกทนามาใช คอ การจดการภายใตเงอนไขเชงรบ และมตทรองลงมาคอ การใหรางวลตามสถานการณ สาหรบแนวทางในการจดการความขดแยงเฉพาะความขดแยงทสงผลกระทบตอองคการบรหารสวนตาบลเทานน มการสงเสรมใหพนกงานเขารวมปฏบตงานโดยการใชคาพดชกชวน โนมนาว แตในระดบประชาชนพบวามการแจกสงของใหกบประชาชนเพอชกจงใหเขารวมกจกรรมทจดขน การจดทาแผนพฒนาตาบล พบวาบทบาทในการจดทาแผนฯ เปนของคณะกรรมการทไดแตงตงขนเทานน

จตพร เสถยรคง (2557) ศกษาเรองแหงความสาเรจในการบรหารจดการภาครฐของไทย มวตถประสงคเพอ 1) ศกษากระบวนการจดการเชงกลยทธของหนวยงานทไดรบรางวลการบรหารจดการภาครฐรายหมวด ประจาป พ.ศ. 2555 และ พ.ศ. 2556 2) ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐรายหมวด และ 3) แนวทางการพฒนาการบรหารจดการเพอกาหนดรปแบบการบรหารจดการภาครฐสองคการแหงความเปนเลศครบทกดาน ขอมลทใชในการศกษา ไดแก การศกษาจากเอกสาร (Documentary study) และการวจยภาคสนาม (Field research) โดยเกบจากผบรหารระดบสง และคณะทางานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐของหนวยงานทไดรบรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐรายหมวด ประจาป พ.ศ. 2555 และ พ.ศ. 2556 จานวน 10 หนวยงาน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

36

ผลการวจย พบวา กระบวนการจดการเชงกลยทธของหนวยงานทไดรบรางวลการบรหารจดการภาครฐรายหมวด ประจาป พ.ศ. 2555 และ พ.ศ. 2556 ทง 10 หนวยงาน มรปแบบทคลายคลงกนโดยเรมจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอก เพอนามาเปนขอมลสาหรบกาหนดเปาประสงคและการดาเนนการ การนามาปฏบต มการสอสารและปรบทศนคตของบคลากรใหเปดใจรบความเปลยนแปลง การใหทกฝายทกระดบเขามามสวนรวมในการสรางคณภาพ โดยเนนการตรวจสอบ ประเมนหาขอบกพรอง และนามาปรบปรงแกไขอยางตอเนอง เพอนาไปสความสาเรจตามเปาหมายของแตละหนวยงาน ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐรายหมวด พบวา ปจจยหลกทสงผล ไดแก ปจจยดานผนาและปจจยการบรหาร กลาวคอ ผนาหนวยงานทกระดบใหการยอมรบและเลงเหนความสาคญของการปรบปรงเปลยนแปลง พรอมใหการสงเสรมสนบสนน ผลกดนใหมการพฒนาคณภาพงาน โดยมการสงเสรมใหมการนาหลกการจดการภาครฐแนวใหมมาใชในการพฒนาคณภาพงาน โดยเนนจดการเชง (Strategic management) การบรหารคณภาพทวทงองคการ (Total quality management: TQM) โดยใหทกคนมสวนรวมเนนทความพงพอใจของลกคา มการปรบปรงแกไขตามวงจรเดมมง (PDCA) เพอมงไปสความเปนเลศ เนนการมธรรมมาภบาล (Good governance) การทางานเปนทม การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Result based management: RBM) การประเมนผลการปฏบตงานองคการแบบสมดล (Balanced scorecard) การสรางขวญและแรงจงใจในการทางานเพอนาไปสวธปฏบตทเปนเลศ (Best practices) และสรางนวตกรรม มาใชในการพฒนาคณภาพงาน อยางสมาเสมอ หลกและวธการบรหารดงกลาวจงถอแนวทางการพฒนาการบรหารจดการเพอกาหนดรปแบบการพฒนาองคการเพอนาไปสองคการแหงความเปนเลศครบทกดาน

มานตย พลมะเรง (2555) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนทมตอการดาเนนงานดานโครงสรางพนฐานขององคการบรหารสวนตาบลโพนงาม อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม ผลการศกษาพบวา ระดบความพงพอใจของประชาชนทมตอการดาเนนงานดานโครงสรางพนฐานขององคการบรหารสวนตาบลโพนงาม อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม โดยรวมอยในระดบปานกลาง (X=2.68) เมอพจารณาเปนรายดาน อยในระดบปานกลางทกดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ดงน ดานการพฒนาระบบไฟฟาแสงสวาง ดานการกอสรางถนน ดานการจดระบบนาเพอการอปโภคบรโภค และดานการปรบปรงซอมแซมถนน ตามลาดบ

ปภานวน ศรรวง (2555) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนตอการบรการขององคการบรหารสวนตาบลบางสมบรณ อาเภอองครกษ จงหวดนครนายกผลการศกษาพบวาความพงพอใจของประชาชนผใชบรการองคการบรหารสวนตาบลบางสมบรณในภาพรวมทง 4 ดานพบวาอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 3.78 และมความพงพอใจรายดานเรยงตามลาดบ ดงน อนดบหนงความพงพอใจของประชาชนตอผลการดาเนนงานขององคการบรหารสวนตาบลบางสมบรณ ในภาพรวมปทผานมา อยในระดบพอใจมาก มคาเฉลยเทากบ 3.89 อนดบสองความพงพอใจดานสงอานวยความสะดวก อยในระดบพอใจมาก มคาเฉลยเทากบ 3.82 อนดบสามความพงพอใจ ดานกระบวนการขนตอนการใหบรการ อยในระดบพอใจมาก มคาเฉลยเทากบ 3.78 อนดบสความพงพอใจดานการบรการของเจาหนาท อยในระดบพอใจมาก มคาเฉลยเทากบ 3.75

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

37

วาทน ทะปญญา (2555) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนตอการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลแมนาเรอ อาเภอเมองพะเยา จงหวดพะเยาการศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจของประชาชนตอ การบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลแมนาเรอ อาเภอเมองพะเยา จงหวดพะเยา และเพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลแมนาเรอ อาเภอเมองพะเยา จงหวดพะเยา ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ประชาชนทมอายตงแต 18 ปขนไป อาศยอยในเขตพนทตาบลแมนาเรอ อาเภอเมองพะเยา จงหวดพะเยา จานวน 365 คน ผลการศกษาโดยรวม 4 ดาน พบวาอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอย พบวา ดานทมคาเฉลยมากทสด ไดแก ความพงพอใจดานสงเคราะหเบยยงชพผสงอาย ผดอยโอกาส ผพการ และผตดเชอ ความพงพอใจดานการสงเสรมการศกษา ความพงพอใจดานอาชพ ดานทมคาเฉลยนอยทสด ไดแก ดานพฒนาโครงสรางพนฐาน

โอภาส มงคลพพฒน (2555) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนทมตอการใหบรการสาธารณะขององคการบรหารสวนตาบลพลวงทอง อาเภอบอทอง จงหวดชลบรเปนการศกษาระดบและมาตรการเกยวกบความพงพอใจของประชาชนทมตอการใหบรการสาธารณะและศกษามาตรการในการพฒนาการใหบรการสาธารณะดานตาง ๆ ตามบทบาทภาระหนาทขององคการบรหารสวนทองถน ตามพระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 งานนพนธเปนการศกษาในเชงปรมาณ และเสรมดวยการสมภาษณเชงคณภาพ โดยผลของการศกษามขอคนพบดงน กลมกจกรรมทมระดบความพงพอใจคอนขางมาก ไดแก งานลอยกระทง งานประเพณวงควาย การจดงานรดนาดาหวผสงอายในเทศกาลสงกรานต สวนกลมกจกรรมทอยในระดบความพงพอใจคอนขางนอย ไดแก การสงเคราะหเบยยงชพผปวยเอดส การขดลอกคคลอง การสงเสรมการออกกาลงกายฮลาฮบ และประเดนสดทายสงทประชาชนอยากใหจดทาโครงการพฒนามากทสด เรยงลาดบไดแก การประชาสมพนธขาวสารอยางทวถง การจดเกบและกาจดขยะมลฝอย และการตดตงไฟฟาสาธารณะอยางทวถง

ชนกานต วงษกรณ (2555) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนทมตอการใหบรการขององคการบรหารสวนตาบลกระแจะ อาเภอนายายอาม จงหวดจนทบรผลการวจยพบวา ประชาชนทมาตดตอขอรบบรการสวนใหญเปนเพศหญง มอายมากกวา 44 ปขนไป - 54 ป สวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษา มอาชพเกษตรกรและมรายไดนอยกวา หรอเทากบ 5,000 บาท และพบวา ระดบความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการของ องคการบรหารสวนตาบลกระแจะ อาเภอนายายอาม จงหวดจนทบร ในดานระบบบรการ ดานเจาหนาท/บคลากร ผใหบรการ ดานสถานท/ สงอานวยความสะดวกผรบบรการ ในภาพรวมอยใน ระดบพงพอใจมากทง 3 ดาน และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ประชาชนมความพงพอใจตอการ ใหบรการขององคการบรหารสวนตาบลกระแจะ ในดานสถานท/ สงอานวยความสะดวกผรบบรการ ซงมความพงพอใจเปนอนดบสดทายและเมอเปรยบเทยบความพงพอใจของประชาชนตอการให บรการขององคการบรหารสวนตาบลกระแจะ อาเภอนายายอาม จงหวดจนทบร จาแนกตาม สถานภาพของประชาชนในเรองเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพและรายได พบวา ประชาชนทมา ตดตอขอรบบรการจาแนกตาม เพศ อายและรายไดตางกน มความพงพอใจตอการใหบรการ ไมแตกตางกน สวนประชาชนทมาตดตอ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

38

ขอรบบรการทมระดบการศกษาและอาชพตางกน มความพงพอใจตอการใหบรการแตกตางกนทนยสาคญทางสถต .05

ธนวรรณ แสวงศร (2556) ศกษาเรอง ความพงพอใจตอการใหบรการขององคการบรหารสวนตาบลทาเสา อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบรผลการวจยพบวา ประชาชนทเปนกลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศชาย รอยละ 55.1 มอายระหวาง 31-40 ป รอยละ 24.9 การศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน ตอนปลาย/ปวช./หรอเทยบเทา รอยละ 41.2 อาชพสวนใหญรบจางทวไป รอยละ 20.2 และมรายไดตอเดอนตากวา 5,000 บาท รอยละ 37 การศกษาระดบความพงพอใจตอการใหบรการขององคการบรหารสวนตาบลทาเสา อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร พบวาประชาชนมความพงพอใจตอการใหบรการ 4 ดาน อยในระดบมาก เรยงตามลาดบดงน ดานสงอานวยความสะดวก ดานกระบวนการขนตอนการใหบรการ ดานเจาหนาทผใหบรการ และดานการประชาสมพนธ การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจตอการใหบรการขององคการบรหารสวนตาบลทาเสา อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร จาแนกตามเพศ อาย การศกษา และรายได พบวา ประชาชนมระดบความพงพอใจตอการใหบรการในภาพรวมไมแตกตางกน สวนประชาชนทมอาชพในภาพรวมแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจตอการใหบรการ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

พมณภทร สรรประสทธ (2556) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนในการขอรบเบยยงชพผสงอายขององคการบรหารสวนตาบล กรณศกษา: ตาบลพรหมณ อาเภอเมอง จงหวดนครนายกผลการวจยพบวา 1. ปจจยสวนบคคลทม เพศ อาย ระดบการศกษา ระดบรายไดเฉลยตอเดอน และอาชพทแตกตางกน ไมมผลตอความพงพอใจของประชาชนทมาขอรบเบยยงชพผสงอาย ขององคการบรหารสวนตาบล กรณศกษา: ตาบลพรหมณ อาเภอเมอง จงหวดนครนายก 2. ปจจยดานคณภาพในการใหบรการ ไมมผลตอความพงพอใจของประชาชนทมาขอรบเบยยงชพผสงอาย ขององคการบรหารสวนตาบลพรหมณ อาเภอเมอง จงหวดนครนายก 3. ปจจยทสนบสนนตอความพงพอใจของประชาชนและความพงพอใจของประชาชนในการขอรบเบยยงชพผสงอายขององคการบรหารสวนตาบล กรณศกษา: ตาบลพรหมณ อาเภอเมอง จงหวดนครนายก มความสมพนธกน

อทธกร ทบทมทอง (2556) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบล กรณศกษา: องคการบรหารสวนตาบลลาไทร อาเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยาผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลทมเพศตางกน มความพงพอใจตอการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลลาไทร อาเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา ดานโครงสรางพนฐาน ดานงานสงเสรมคณภาพชวต ดานการวางแผนการสงเสรมการลงทนพาณชยกรรมและการทองเทยว ดานการบรหารจดการและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานศลปวฒนธรรม จารตประเพณและภมปญญาทองถน โดยภาพรวมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนปจจยสวนบคคลดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอน ทแตกตางกน ไมมผลตอความพงพอใจตอการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลลาไทร อาเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา

ยคลธร อรรถศร (2557) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการสาธารณะ องคการบรหารสวนตาบลยางชาย อาเภอโพธทอง จงหวดอางทองผลการวจยพบวา 1) ปจจยสวนบคคลของประชาชนทมารบบรการสาธารณะ สวนใหญเปนเพศหญง อาย 38- 47 ป ระดบ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

39

การศกษามธยมศกษา อาชพอสระ (เกษตรกร, รบจาง, คาขาย) และระยะเวลาทอาศยอยในพนท 6 – 10 ป ความพงพอใจของประชาชนทมตอการใหบรการสาธารณะองคการบรหารสวนตาบลยางชาย อาเภอโพธทอง จงหวดอางทอง ประกอบดวย ดานโครงสรางพนฐาน ดานงานสงเสรมคณภาพชวต ดานการจดระเบยบชมชน/สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอย ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน พาณชยกรรม และการทองเทยว ดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานศลปะ วฒนธรรม จารตประเพณ และภมปญญาทองถน โดยรวมมความพงพอใจอยในระดบมาก และ 2) ประชาชนทมปจจยสวนบคคลตางกน มความพงพอใจตอการใหบรการสาธารณะองคการบรหารสวนตาบลยางซาย อาเภอโพธทอง จงหวดอางทอง แตกตางกน

สาธต วายลม (2558) ศกษาเรอง ความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรการดานโครงสรางพนฐาน ขององคการบรหารสวนตาบลผกขะ มวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจของประชาชน ทมตอการบรการดานโครงสรางพนฐานขององคการบรหารสวนตาบลผกขะ และเพอเปรยบเทยบ ระดบความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรการดานโครงสรางพนฐานขององคการบรหาร สวนตาบลผกขะ จาแนกตามปจจยสวนบคคล กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนไดแก ประชาชน ทอาศยอยในเขตพนทองคการบรหารสวนตาบลผกขะ อาเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว จานวน 373 คน เครองมอทใชในการเกบขอมล คอแบบสอบถาม ผวจยไดดาเนนการแจกและเกบขอมลได คนจานวนรอยละรอย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแกการแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบสมมตฐาน ใชคาสถต t- Test และ One – way ANOVA และการทดสอบความแตกตางรายคดวยวธการ LSD ผลการศกษาพบวา 1. ผลการศกษาระดบความพงพอใจของประชาชนทมตอการบรการดานโครงสราง พนฐานขององคการบรหารสวนตาบลผกขะ พบวา ในภาพรวมประชาชนมความพงพอใจอยใน ระดบมาก เมอพจารณาตามรายดาน พบวามคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน เมอเรยงลาดบคาเฉลย จากมากไปหานอย ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานไฟฟาหรอแสงสวาง รองลงมาคอ ดานประปา และดานทมคาคะแนนเฉลยมาเปนลาดบสดทายคอ ดานถนน ตามลาดบ 2. ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวา ประชาชนทม อาชพ แตกตางกน มความพง พอใจตอการบรการดานโครงสรางพนฐานขององคการบรหารสวนตาบลผกขะ ไมแตกตางกน ท ระดบนยสาคญทางสถตท .05 สวนประชาชนทม เพศ อาย สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มความพงพอใจตอการบรการดานโครงสรางพนฐานของ องคการบรหารสวนตาบลผกขะ แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ชลนชา สมภกด (2558) ศกษาวจยเรอง ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการดานบรรเทาสาธารณภยขององคการ บรหารสวนตาบลหนองตะเคยนบอน จงหวดสระแกว เปนการศกษาวจยเชงสารวจ มวตถประสงคเพอ 1. เพอศกษา ระดบความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการดานบรรเทาสาธารณภยขององคการบรหารสวนตาบลหนอง ตะเคยนบอน จงหวดสระแกว 2. เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการดานบรรเทาสา ธารณภยขององคการบรหารสวนตาบลหนองตะเคยนบอน จงหวดสระแกว จาแนกตามปจจยสวนบคคล ประชากรท ใชในการศกษาครงน ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก ประชาชนทอาศยอยในเขตพนทองคการบรหาร สวนตาบลหนองตะเคยนบอน จงหวดสระแกว จานวน 377 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสอบถาม ผวจยทาการแจกและเกบแบบสอบถามไดเตมจานวนรอยละรอย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

40

สถตทใชในการวเคราะห ไดแก การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ในการทดสอบสมมตฐานใชสถต t-Test และ One-way ANOVA เพอทดสอบเปรยบเทยบคาเฉลยของตวแปร โดยกาหนดคานยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ ทาการทดสอบความแตกตางรายคดวยวธLSD ผลการวจยพบวา 1. ผลการศกษาระดบความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการดานบรรเทาสาธารณภยขององคการ บรหารสวนตาบลหนองตะเคยนบอน จงหวดสระแกว ในภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาตามรายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานการบรรเทาสาธารณภยหลงจากเกดภย รองลงมาคอ ดานการบรรเทาสา ธารณภยขณะเกดภย และดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานการบรรเทาสาธารณภยกอนเกดภย ตามลาดบ 2. ผลการ เปรยบเทยบ ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการดานบรรเทาสาธารณภยขององคการบรหารสวนตาบล หนองตะเคยนบอน จงหวดสระแกว จาแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา ประชาชนทมเพศ อาย สถานภาพการ สมรส ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอนตางกน มความพงพอใจตอการใหบรการดานบรรเทาสาธารณะภย ขององคการบรหารสวนตาบลหนองตะเคยนบอนแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนไปตาม สมมตฐานทตงไว สวนประชาชนทมอาชพ แตกตางกน มความพงพอใจตอการใหบรการดานบรรเทาสาธารณะ ภยขององคการบรหารสวนตาบลหนองตะเคยนบอน ไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถตท .05 ไมเปนไป ตามสมมตฐานทตงไว 5. กรอบแนวคดในการวจย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

41

ภาพท 2.2 กรอบแนวคดในการวจย