1. Jan Beleyn m.m.v. Meindert Gees Gent 17 april 2012De Vlaamse ruimtelijke ordening in 2012: capita selecta

2. Verwelkoming Inleiding en voorstelling Doel en opzet van deze opleiding Bundel?

3. Outline: capita selecta Stand van zaken inzake de verjaring van bouwmisdrijven (en de publieke herstelvordering): verjaren stedenbouwkundige misdrijven nu of niet? De Raad voor Vergunningsbetwistingen: tendensen in de eerste rechtspraak? De watertoets bis: beter dan de eerste watertoets?

4. Verjaring anno 2012

5. Verjaring anno 2012 Kort eerst de basics stedenbouwmisdrijven zijn wanbedrijven in principe een verjaringstermijn van 5 jaar, maar mogelijke stuitings- of schorsingsdaden verschillend aanvangspunt van de verjaring de publieke en de private herstelvordering de herstelvordering kan niet verjaren voor de strafvordering (artikel 26 V.T.Sv)

6. Verjaring anno 2012 Duidelijkheid vr het decreet van 4 juni 2003 het strafbare feit van instandhouding van stedenbouwkundige overtredingen was een voortdurend misdrijf. Samen met het aflopende misdrijf was er een voortgezet misdrijf. Dit alles belemmerde enkele nuances daargelaten - de verjaring van stedenbouwmisdrijven en door toepassing van de regel van artikel 26 V.T.Sv ook de verjaring van de daarop gente herstelvorderingen ongeacht wanneer het primaire misdrijf plaats vond kon (bijna) nog steeds het herstel gevorderd worden voor de burgerlijke rechtbank of strafrechtbank

7. Verjaring anno 2012 Het Verjaringsdecreet van 4 juni 2003 artikel 146, derde lid DRO: De strafsanctie voor het instandhouden van inbreuken, bedoeld in het eerste lid, 1, 2, 3, 6 en 7, geldt niet voorzover de handelingen, werken, wijzigingen of het strijdige gebruik niet gelegen zijn in de ruimtelijk kwetsbare gebieden, voorzover ze geen onaanvaardbare stedenbouwkundige hinder veroorzaken voor de omwonenden of voorzover ze geen ernstige inbreuk vormen op de essentile stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming krachtens het ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg Doelstelling: het creren van rechtszekerheid (+ billijkheid)

8. Verjaring anno 2012 Toch rechtsonzekerheid na het Verjaringsdecreet van 4 juni 2003 allerlei grondwettigheidsproblemen (Arbitragehof nr. 136/2004, 22 juli 2004, Cass. 23 november 2004, P.04.1032.N en Arbitragehof nr. 14/2005, 19 juni 2005). Van het derde lid van artikel 146 DRO bleef over: de strafsanctie geldt niet voor de instandhouding [] voor zover de handelingen, werken, wijzigingen of het strijdige gebruik [] niet gelegen zijn in de ruimtelijk kwetsbare gebieden decriminalisering of strafuitsluitingsgrond? quid landschappelijk waardevol agrarisch gebied?

9. Verjaring anno 2012 Doelstelling VCRO: (nog maar eens) rechtszekerheid en billijkheid Hoe? Interpretatieve bepaling (decriminalisering) artikel 6.1.1, derde lid, ingevoegd bij decreet van 4 juni 2003 en gedeeltelijk vernietigd bij arrest nr. 14/2005 van 19 januari 2005 van het Grondwettelijk Hof, wordt genterpreteerd als volgt: deze bepaling heft de strafbaarstelling van de vermelde stedenbouwmisdrijven op (6.1.2 VCRO) aldus: sinds 22 augustus 2003 is instandhouding buiten ruimtelijk kwetsbaar gebied niet langer een misdrijf geen publieke herstelvordering meer gegrond op (het eerdere) strafbare feit van instandhouding, tenzij in ruimtelijk kwetsbaar gebied (artikel 6.1.1, vierde lid VCRO)

10. Verjaring anno 2012 Hoe? Nieuwe verjaringsregeling voor de publieke herstelvorderingRuimtelijk kwetsbaar gebied 10 jaar vanaf de dag van het misdrijf Instandhouden blijft strafbaarOpenruimtegebied 10 jaar vanaf de dag van het misdrijf Instandhouden is niet strafbaarBuiten ruimtelijk kwetsbaar en buiten 5 jaar vanaf de dag van het misdrijf Instandhouden is niet strafbaaropenruimtegebied Zonder afbreuk aan de gemeenrechtelijke stuitings- of schorsingsgronden of artikel 26 V.T.Sv.

11. Verjaring anno 2012 Hoe? Overgangsbepaling voor de nieuwe verjaringsregels nieuwe termijnen gelden slechts vanaf 1 september 2009 artikel 7.7.4 VCRO: De totale duur van de verjaringstermijn mag evenwel niet meer bedragen dan de termijnen vermeld in artikel 2262bis, 1, tweede en derde van het Burgerlijk Wetboek (5-20 jaar) indien het recht om de herstelvordering in te stellen ontstaan is vr 1 september 2009 Hoe? Nieuwe lijst van ruimtelijk kwetsbare gebieden artikel 1.1.2,10 VCRO: LWA is geen ruimtelijk kwetsbaar gebied Nieuwe verjaringsregel werd (dit keer wel) grondwettig bevonden GwH nr. 94/2010, 29 juli 2010

12. Verjaring anno 2012 Maar ... de administratie en rechtspraak volgen niet onmiddellijk Sleutel: artikel 26 V.T.Sv Het gewoontemisdrijf Het gebruiksmisdrijf of voortzettingsmisdrijf? Eenheid van opzet

13. Verjaring anno 2012 Het gewoontemisdrijf? miskenning van artikel 4.2.5 VCRO is een gewoontemisdrijf dat wordt voortgezet in de zin van artikel 6.1.1, eerste lid VCRO wat is een gewoontemisdrijf? resultaat: verjaring kan geen aanvang nemen na eerdere betwisting in lagere rechtspraak het Sinterklaasarrest van het Hof van Cassatie van 6 december 2011 (P.11.0599) in alle gevallen?

14. Verjaring anno 2012 Het gebruiksmisdrijf of voortzettingsmisdrijf? stelling VANSANT (TMR 2010/6) het actief gebruiken of voortzetten is te onderscheiden van het (louter) passief instandhouden van bouwinbreuken? Hof van Beroep Gent, 9de kamer, 2006/AR/771, 9 maart 2012: Het wetens en willens gebruiken van een wederrechtelijk bouwwerk valt eveneens onder instandhouding, hetgeen thans gedepenaliseerd is Cass. 10 januari 2012 (P.11/0843.N/1): Het na 1 mei 2000 aanhoudend gebruik van een constructie in strijd met de gewestplanbestemming waarbij het misdrijf zelf voortduurt of wordt voortgezet () maakt geen zelfstandig misdrijf uit maar is strafbaar krachtens artikel 146, eerste lid, 6 Stedenbouwdecreet 1999, en, sinds 1 september 2009, krachtens artikel 6.1.1, eerste lid 6 VCRO, die zowel het plegen, het voortzetten als het in stand houden van een inbreuk op de nog van kracht zijnde plannen van aanleg strafbaar stellen

15. Verjaring anno 2012 Het gebruiksmisdrijf of voortzettingsmisdrijf? [] Anders dan het plegen of het voortzetten van de inbreuk op een bestemmingsvoorschrift door een daarmee strijdig gebruik, die het stellen van n of meerdere zowel positieve als aflopende handelingen van gebruik veronderstellen, vormt de instandhouding n voortdurend misdrijf van behoud van de delictuele toestand van gebruik die ten gevolge van voormelde positieve handelingen is ontstaan en waaraan de dader geen einde stelt. De voltooiing van het plegen of het voortzetten van het strijdige gebruik door het beindigen van voormelde positieve handelingen sluit het voortbestaan ven een met het bestemmingsvoorschrift strijdige toestand die door dit gebruik is ontstaan, niet uit. Cass. 17 januari 2012 (P.11.0971.N/1)

16. Verjaring anno 2012 Eenheid van opzet: artikel 65 Strafwetboek wanneer is sprake van eenheid van opzet?

17. Verjaring anno 2012 Rechtszekerheid: hoegenaamd niet Verschil tussen handhavingstheorie en handhavingspraktijk Quid nieuwe verjaringsregeling? Oplossingen?

18. RvVb anno 2012

19. RvVb anno 2012 Kort eerst de basics: met de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (Decreet van 27 maart 2009) werd de RvVb ingevoerd als opvolger van de Raad van State in het vergunningen- contentieux Vlaams administratief rechtscollege (GwH 27 januari 2011, 8/2011) doet uitspraak over vergunningsbeslissingen validatiebeslissingen (vooralsnog theorie) en registratiebeslissingen de RvVb is operationeel sinds 1 december 2009

20. RvVb anno 2012 Rechtspraak inzake hoedanigheid opvallendste tendensen: RvVb sluit aan bij het formalisme van de Raad van State en werkt volgens de nieuwe terminologie van de VCRO rechtspersonen (A/2010/0043 A/2012/0051) CBS vs. gemeente / stad (S/2011/0040 A/2011/0066) buurtcomit vs. natuurlijke persoon (A/2011/0034) GSA vs. Vlaams Gewest (S/2011/0097) Gewestelijke erfgoedambtenaar (A/2011/0186) VME (A/2012/0031)

21. RvVb anno 2012 Rechtspraak inzake de ontvankelijkheid opvallendste tendensen: veel onontvankelijkheden en een grondig nazicht inzake het belang taxipost (S/2011/0013) registratie omvat geen ontvankelijkheidsbeoordeling (A/2010/0045) afdoende omschrijving geschonden geachte rechtsregels in middel (A/2010/0024 - S/2012/0005) eerst mogelijke datum van aanplakking (A/2010/0011) BELANG: een potentieel belang volstaat (A/2011/0126)? BELANG moet actueel blijven (A/2011/0075) BELANG: enkel met wat in verzoekschrift staat kan rekening gehouden worden (A/2011/0079). Wel kan het belang uit het volledige verzoekschrift gehaald worden (A/2011/0107) BELANG: louter nabuurschap volstaat niet voor een derde (S/2011/0079) BELANG: CBS behoudt belang indien zij zelf geen beslissing neemt (A/2011/0150)

22. RvVb anno 2012 Rechtspraak inzake de ontvankelijkheid BELANG: beperkte betwistingsmogelijkheid voor deputatie na ontvankelijk administratief beroep (S/2011/0048) BELANG: geen belang voor opvolger van de vergunning (A/2011/0159)

23. RvVb anno 2012 Rechtspraak inzake het MTHEN opvallendste tendens: het MTHEN wordt bijna nooit aanvaard! basis: op de leest van de Raad van State (S/2010/0003) enkel met het inleidend verzoekschrift wordt rekening gehouden (S/2010/0066) enkel met een volledig MTHEN wordt rekening gehouden (S/2010/0021) niet wanneer tussenkomende partij verzaakt aan uitvoering (S/2010/0014) niet bij onvolledige koppeling met MV (S/2010/0065) wanneer wel MV voorligt: geen hinder (S/2012/0031) niet bij regularisatievergunningen (S/2010/0054) (quasi) niet bij overheden (S/2010/0036) enkel wanneer bijzonder gestoffeerd en gedetailleerd! wel schorsing (voorbeelden: S/2011/0167 - S/2012/0020 S/2012/0060)

24. RvVb anno 2012 Rechtspraak inzake ambtshalve middelen opvallendste tendens: veel ambtshalve middelen eerder vooral inzake hoedanigheid recenter: motivering in functie van het verslag van de PSA (S/2011/0012 A/2011/0009 A/2011/0178) ook: motivering beschikkend gedeelte beslissingen deputatie (A/2010/0046)

25. RvVb anno 2012 Varia impliciete verzaking (A/2010/0033) bij expliciete verzaking / nieuwe vergunning toch vernietiging (A/2010/0004) kosten ten laste van de deputatie (A/2011/0032)

26. RvVb anno 2012 Gevoelig punt: snelheid van de procedures de RvVb is opgericht (en werd verantwoordbaar geacht) om tot een snellere beslissing te komen (Parl. St. Vl. P 2008-2008, 2011/1, p. 204-205) RvVb was in het begin slachtoffer van eigen succes LIFO? nu toch een verbetering merkbaar

27. RvVb de lege ferenda Voorstel van decreet van 29 februari 2012 invoering van een bestuurlijke lus invoering van bemiddelingsmogelijkheden nadere uitwerking van de vordering tot schorsing invoering van een vereenvoudigde behandeling geldboete wegens een kennelijk onrechtmatig beroep mogelijkheid om aanvullende personeelsleden aan te stellen periodieke evaluatie van de raadsleden

28. Watertoets anno 2012

29. Watertoets anno 2012 Kort eerst de basics: watertoets ingevoerd bij decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid (artikel 8 DIW) verdere uitwerking bij Besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de watertoets, vermeld in artikel 8 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid vaak gehoorde kritiek: te complex en niet adequaat (enkele voorbeelden) nu o.m. een aangepast Besluit van de Vlaamse regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van de nadere regels voor de toepassing van de watertoets (wijzigingsbesluit van 14 oktober 2011) inwerkingtreding van de watertoets bis: 1 maart 2012

30. Watertoets anno 2012 Eerste wijziging: uitbreiding van toepassingsgebied wanneer dient tot een watertoets overgegaan te worden? oude regeling: zekere vergunningen, plannen en programmas zoals opgesomd in artikel 8, 5 DIW. Ook bij stedenbouwkundige attesten of planologische attesten (artikel 8,1 laatste lid DIW) nieuwe regeling: het bestaande lijstje wordt aangevuld met andere vergunningen, programmas en plannen die onderworpen zijn aan de watertoets voor zover het voorwerp van de betrokken vergunningen of voor zover de realisatie van het plan of programma (of deel ervan) een schadelijk effect kan veroorzaken (nu bijlage 2 bij het Watertoetsbesluit). Meldingsplichtige werken worden uitdrukkelijk uitgesloten

31. Watertoets anno 2012 Tweede wijziging: beoordelingsschemas worden vervangen door een verplichte adviesvraag bij vergunningverlening hoe wordt de watertoets uitgevoerd? oude regeling: diverse, eerder complexe, beoordelingsschemas naargelang het soort werken nieuwe regeling: ook in de nieuwe regeling blijft er een voorafgaande toets (kunnen er berhaupt schadelijke effecten zijn?). Bij die analyse moet nu soms verplicht een wateradvies gevraagd worden (artikel 3 Watertoetsbesluit). Het betreft nog steeds een niet-bindend advies. Het advies moet tevens uitgebreider zijn, want moet tevens bevatten: de inachtneming bij de beoordeling en het voorstel (van voorwaarden en maatregelen om de schadelijke effecten te voorkomen / herstellen / beperken / compenseren) van de relevante doelstellingen en beginselen, vermeld in artikel 5, 6 en 7 van het decreet (artikel 7 Watertoetsbesluit)

32. Watertoets anno 2012 Derde wijziging: een meer uitgebreide waterparagraaf wat moet de waterparagraaf allemaal bevatten? oude regeling: o.m. een toetsing van de beoordeling van de vergunnings- plichtige activiteit en de opgelegde voorwaarden en maatregelen aan de doelstellingen bepaald in artikel 5 van het decreet nieuwe regeling: o.m. de inachtneming van de relevante doelstellingen en beginselen, vermeld in artikel 5,6 en 7 van het decreet bij de beoordeling van de vergunningsplichtige activiteit en de opgelegde voorwaarden en maatregelen

33. Watertoets anno 2012 Vierde wijziging: geactualiseerde kaart van overstromingsgevoelige gebieden

34. Watertoets anno 2012 Vijfde wijziging: richtlijnen en vernieuwde internettoepassing

35. Vragen Fire away

36. GegevensJan Beleyn (met medewerking van Meindert Gees)jbeleyn@publius.bePUBLIUS advocatenPres. Kennedypark 6/24 8500 Kortrijk Belgiumt +32 (0)56 74 56 00 f +32 (0)56 74 56 01www.publius.be