FRD 12 Prill.pdf

8/18/2019 FRD 12 Prill.pdf

1/16

Radikalizmi

tjetërson

parimet

e besimit dhe

të fesë islame

adresa:

rruga “Abdi Toptani”,

Tiranëe-mail:

[email protected]

drejtor: Alfred Cako

tel: 04 22 42 444

ÇMIMI: 30 LEKË

Gazetë informative, politike, ekonomike, sociale, kulturore Viti 3, nr. 126 . E martë, 12 prill 2016

Orët e fundittë Marubëve

në skutate Shkodrës

Italianët dheturqit kryesojnë

listën e të punësuarvenë Shqipëri

Partizani i pafat,humbet dy

pikë në Vlorë,Flamurtari e

barazon në fund

SPORTSPECIALE

Banka Botërore:

Pesë rreziqet qëmund të cënojnërritjen më 2016-2017

RAPORTI

f. 10 - 1

MUZEU I RI

Diplomacia,Shqipëriae vështirë përinvestimet

EKONOMI

“Parajsatfskale” dhe

korrupsioni ynë

Ç’na hapi punëkjo Panamaja!

FOKUS

f. 8-9

N

dërkohë që politika dhinstitucionet e ndryshme t

shtetit shqiptar ndodhen përpadisa sfidave të rëndësishmkombëtare në kuadrin përmbushjes së objektivave mtë fundit integruese të vendtonë në Bashkimin Europian, sarritja e standardeve politikoqeverisëse të vendit, funksionimdemokratik i institucioneve tshtetit, plotësimi i ...

Po bëhen 3 ditë që kur pla

skandali i “Panama Pappersdhe e gjithë bota u përfshi ntë. 11 milionë dokumenteve pë214.000 firma off-shore shumicprej të cilave përbëhen vetëmnga një kuti poste gjenden në tashtuquajturat parajsa fiskalsiç është Lihtenshtejni e Andornë Europë, Karaibet, por edhPanamaja. Dhe nuk ...

Bamir Topi: Solidariteti

njerëzor, forca më madhoree kombeve të qytetëruara

f. 14f. 8 f. 6

nga Gjon Kroi f.

f.

KRYETARI I FRD-SË MERR PJESË NË FORUMIN EUROAZIATIK TË STAMBOLLIT

KANDALI

Prokuroriahqiptare nis

hetimet përransfertatff-shore

AKSIDENTI

Helikopterii Ushtrisë,nxirren ngaliqeni pjesëte mbetura

f. 7f. 2


2/16

12 prill 2016 fryma e re 2

olitikë

Forumi Euroaziatik

ryetari i Frymës së Re De-mokratike, Bamir Topi kadeklaruar se lufta ndajzmit fitohet përmes njëe të gjerë globale, me përf-

e të gjitha kombeve. Ishshtetit shqiptar, ka mbaj-fjalim në edicionin e 19-

orumit ekonomik euroazi-ë u zhvillua me 5-7 prillnë Stamboll, organizuar

Marmara Group Founda-opi ka referuar në panelin

ull: Longing for Cold War?hirë e madhe për Luftë të? Gjatë këtij fjalimi, kryet-

D ka vënë theksin te sfidate globale, duke i kushtuarmendje të veçantë ter-it dhe radikalizmit fetar.ij, terrorizmi është rrezi-i madh që i kanoset sot

qytetërimit botëror, një rrezikpermanent për jetën e të gjithëqytetarëve. Për këtë shkak, Topiu shpreh para panelit, se duhetnjë aleancë globale kundër ter-rorizmit. “Lufta ndaj terror-rizmit nuk është detyrë vetëme një kombi apo një aleance. Askush nuk mund të jetë indife-rent ndaj saj. Sot, bota ndodhetpërballë kërcënimeve terroristedhe asnjë vend nuk është imun.Kjo luftë është një përgjegjësidhe sfidë globale e sigurisë drejttë ardhmes së përbashkët dhebashkimi i kombeve në një front

dhe unifikimi i veprimeve tëpërbashkëta, për ta luftuar ter-rorrizimin në themel dhe në tëgjitha llojet e tij, përbën sot ar-syen, bindjen dhe motivin krye-sor, që lufta ndaj terrorrizimit do

opi: Lufta ndaj terrorizmit, domosdoshmëriashkimi i kombeve në një frontulmet terroriste të 11 shtatorit në SHBA, cënuan sigurinë e mbarë botës”

të fitohet nga kombet përparim-tarë”, u shpreh Topi. Kryetari iFrymës së Re Demokratike sollinë vëmendje sulmet terroristetë 11 shtatorit 2001 në Shtetete Bashkuara të Amerikës. Sipastij, atentatet e para 15 viteve,cenuan sigurinë jo vetëm nëSHBA por në mbarë botën. “Aktiterrorist i 11 shtatorit 2001, mbikullat binjake në Nju Jork, SHBA,ndryshoi tërësisht mënyrën e tëmenduarit dhe të koncepturit të jetës në SHBA, Evropë dhe mëgjerë. Ky akt, shënoi goditjen eparë që terrorristët ndërmorën

ndaj vendit me demokracinëmë të zhvilluar në glob dhenjëkohësisht ndaj zhvillimit,përparimit dhe prosperitetit nëbotë. Ai cënoi sigurinë jo vetëmtë SHBA-së, por t ë botës mbarë”,

tha Topi. Ish presidenti i Republikës theksoi gjithashtu se përg jatë këtyre 15 vitev e, terro rizmdhe xhihadizmi nuk janë ndaludhe kanë arritur të sulmojnnë zemër Madridin, LondrënParisin, Ankaranë dhe së fundmedhe Brukselin. “Goditjet e tyrdëshpëruese, synojnë që përmedëmtimit të jetëve njerëzore tpafajshme, të shkaktojnë pasiguri, pakënaqësi, mungesë besimdhe frikë në popullatë; përmezbatimit të dhunës së egër të pamëshirshme, kërkojnë tmbjellin panik, terror, nënshtrim

kaos dhe të përhapin luftënxitjmes qytetarëvë të botës. Bota soështë bërë gjithnjë e më shumglobale dhe dinamike. Kufijtë phumbasin rëndësinë dhe vlerëqë kanë pasur më parë. Demokra

“Shqipëria si vendi

ku evropianizmi është

traditë dhe vijon të

kultivohet, i është

bashkuar luftës kundër

terrorizimit, që herët”

“Përgjatë këtyre 15

viteve, terrorizmi dhe

xhihadizmi nuk janë

ndalur dhe kanë arritur

të sulmojnë në zemër Madridin, Londrën,

Parisin, Ankaranë

dhe së fundmi edhe

Brukselin”


3/16


politikë Lua ndaj terrorrizmit nuk është detyrë vetëm e një komnjë aleance. Askush nuk mund të jetë indierent nd

“Xhihadizimi, kërcënimimë i madh i harmonisë dh bashkëjetesës njerëzore”

a dhe ekonomia e tregut pohihen si faktorë dobiprurës dhehvillues për vendet në progres”,a theksuar Topi. Duke iu refer-ar rolit të Shqipërisë në luftënundër terrorizmit, Topi tha seendi ynë, si anëtar i NATO-s,

htë qartësisht i pozicionuarë mbështetje të operacioneveër të ndaluar përhapjen e xhi-adizmit. “Shqipëria si vendi kuvropianizmi është traditë dhejon të kultivohet, i është bash-

uar luftës kundër terrorizimit,ë herët. Si anëtare e NATO-s,o ka qenë pjesë e operacioneve

shtarake të Aleancës në zona tëdryshme të globit, për të nda-ar përhapjen e xhihadizmit

he për të zvogëluar ndikiminhe pasojat e veprimtarisë së”, vijoi ai.

Aështë kjo bota ku ne duam të jeto- jmë dhe t’ia lëmë trashëgim fëmi- jëve tanë? Kjo është një pyetje, që

tashmë është bërë pjesë e diskureve poli-tike, ekonomike dhe sociale. Rrëzimi nëfillimin e viteve ’90-të i mureve të ngriturapërgjatë Luftës së Ftohtë, krijoi një mar-rëdhënie të re mes popujve, të cilët besu-an edhe më shumë te vlerat e demokracisëdhe antivlerat që i ndanë deri në atë kohë,dolën jashtë skenarëve të bashkëpunimitdhe integrimit. Shoqëritë evropiane ubënë më të hapura dhe më të prirura përunitet dhe bashkëpunim. Ndryshimet ethella në Evropën Qendrore dhe Lindoreu përkrahën dhe u mbështetën gjerësishtnga SHBA, si djepi i demokracisë dhe nga

Evropa Perëndimore si bashkërendëse ezbatimit të lirisë, të të drejtave dhe baraz-isë. Pas më shumë se katër dekadash luftetë ftohtë, Evropa do të gjendej në paqedhe harmoni.

Por, akti terrorist i 11 shtatorit 2001,mbi kullat binjake në Nju Jork, SHBA,ndryshoi tërësisht mënyrën e të mendu-arit dhe të koncepturit të jetës në SHBA,Evropë dhe më gjerë. Ky akt, shënoi go-ditjen e parë që terrorristët ndërmorënndaj vendit me demokracinë më të zh-villuar në glob dhe njëkohësisht ndaj zh-villimit, përparimit dhe prosperitetit nëbotë. Ai cënoi sigurinë jo vetëm të SHBA-së, por të botës mbarë. Përgjatë këtyre15 viteve, terrorizmi dhe xhihadizmi nuk

janë ndalur dhe kanë arritur të sulmojnënë zemër Madridin, Londrën, Parisin, Ankaranë dhe së fundmi edhe Brukselin.Goditjet e tyre dëshpëruese, synojnëqë përmes dëmtimit të jetëve njerëzoretë pafajshme, të shkaktojnë pasiguri,pakënaqësi, mungesë besimi dhe frikënë popullatë; përmes zbatimit të dhunëssë egër e të pamëshirshme, kërkojnëtë mbjellin panik, terror, nënshtrim,kaos dhe të përhapin luftënxitje mesqytetarëvë të botës.

Bota sot është bërë gjithnjë e mëshumë globale dhe dinamike. Kufijtëpo humbasin rëndësinë dhe vlerën qëkanë pasur më parë. Demokracia dheekonomia e tregut po shihen si faktorë

dobiprurës dhe zhvillues për vendetnë progres. Përparimet e teknikës dheteknologjisë po luajnë një rol themelornë këtë dinamizëm global. Komunikiminuk po njeh më barriera dhe distanca.Qeveritë kanë kuptuar vlerën e bash-

kërendimit të veprimeve dhe unifikimittë forcave kundrejt rreziqeve terrorriste. Emira është bashkuar dhe po lufton fort tëkeqen, përmes ndërgjegjësimit, se vetëmbashkimi i kombeve në luftën e përbash-kët kundër terrorrit, mund t’i çojë atadrejt fitores. Në vitet e fundit, sulmet ter-rorriste kanë rritur shtrirjen e tyre dukecënuar jetën dhe duke sjellë shkatër-rime dhe dëmtime materiale të konsid-erueshme. Por, ato nuk kanë mundur tëulin mbështetjen, përkrahjen dhe solidar-itetin njerëzor, të cilët përbëjnë forcën mëmadhore që kemi ne, si qenie njerëzore.

Radikalizmi po lufton të tjetërsojë pari-met e besimit dhe të fesë islame. Ndërsaxhihadizimi po përpiqet me të gjitha for-

mat dhe mjetet të zgjerojë zonat e influ-encës dhe sferën e kontrollit në një terri-tor edhe më të gjerë, duke u bërë kështurreziqet dhe kërcënimet më të mëdha tëharmonisë dhe bashkëjetesës njerëzore.Lufta e tyre po shtrihet në shumë fronte,si në atë ekonomike, kibernetike, përmeskomunikimit apo diplomacisë, etj. Përsakohë ato do të jetojnë, paqja në botë dotë jetë e cënuar. Në këtë kohë, kur bota poballafaqohet me rritjen e ekstremizmit tëdhunshëm, ndërveprimi i përbashkët op-eracional përbën domosdoshmëri jetikepër mbrojtjen e paqes në botë.

Radikalizimi dhe xhihadizmi nuk kanëasnjë lidhje me fenë islame dhe besiminnë tërësinë e tij. Përkundrazi, ata po e

përdorin besimin për të realizuar qëlli-met dhe synimet e tyre ekspansioniste.Fetë, pavarësisht nga emri dhe dogma,në qendër të tyre kanë promovimin dheproklamimin e paqes, të harmonisë dhemirëqenies njerëzore. Lufta shihet si re-

gres dhe bashkëjetesa mes tyre shnjë lidhje e natyrshme dhe e përputhdrejt progresit dhe bashkëekzistenc

Rritja e numrit të vatrave të lufbotë, ka sjellë rritjen e numrit të jatëve prej këtyre vendeve, të cilët t janë bërë në miliona. Kjo po sjell rpërmasave të krizës së refugjatëvepërfshirë të gjithë Evropën, e cila ue papërgatitur për një fluks kaq tënjerëzisht që mbërritën në territori

Shqipëria si vendi ku evropiaështë traditë dhe vijon të kultivoështë bashkuar luftës kundër terrorqë herët. Si anëtare e NATO-s, ajo kpjesë e operacioneve ushtarake tancës në zona të ndryshme të glob

të ndaluar përhapjen e xhihadizmpër të zvogëluar ndikimin dhe paveprimtarisë së tij.

Një tjetër specifikë e Shqipërisëlidhja dhe marrëdhënia që ajo ka ventë ketë me religjonin. Zyrtarisht, shteiptar ka njohur pesë fe, si fe zyrtareveçanta që na bën krenar si shqiptarpikërisht harmonia mes tyre. Në asnnë Shqipëri një fe nuk ka sulmuar njëpasi ekzistenca është parë si një mpër të bashkëjetuar së bashku, nën fe paqes dhe të jetuarit të njëkohshësimi është kthyer në urë, që lidh dhekon njerëzit, duke bërë që edhe difemes tyre, të jenë gjithnjë e më të ldhe të pandjeshme.

Lufta ndaj terrorrizmit nuk detyrë vetëm e një kombi apo një al Askush nuk mund të jetë indiferensaj. Sot, bota ndodhet përballë këmeve terroriste dhe asnjë vend nukimun. Kjo luftë është një përgjegjësfidë globale e sigurisë drejt të ardsë përbashkët dhe bashkimi i komnë një front dhe unifikimi i veprimpërbashkëta, për ta luftuar terrorrnë themel dhe në të gjitha llojet e tbën sot arsyen, bindjen dhe motivinsor, që lufta ndaj terrorrizimit do të nga kombet përparimtarë.

*Fjala e kryetarit të Fryma e Rmokratike, Bamir Topi në edici19-të të forumit ekonomik euroa

që u zhvillua me 5-7 prill 2016 nëboll, organizuar nga Marmara

Foundation. Ish Presidenti i Repu

referoi në panelin me titull: Longi

Cold War? – Dëshirë e madhe për L

Ftohtë?

Fjalimi i plotë i kryetarit të FRD, Bamir Topi

Bashkimi i kombeve në

jë front, për ta luftuar

errorrizimin në themel

he në të gjitha llojet e tij,

ërbën sot motivin kryesor,

ë lufta ndaj terrorrizimit

o të ftohet”

Shqipëria si vendi ku evropianizmi është

traditë dhe vijon të kultivohet, i është

bashkuar luftës kundër terrorizimit,

që herët. Si anëtare e NATO-s, ajo ka

qenë pjesë e operacioneve ushtarake tëAleancës në zona të ndryshme të globit,

për të ndaluar përhapjen e xhihadizmit

dhe për të zvogëluar ndikimin dhe pasojat

e veprimtarisë së tij.


4/16


okus

Ç’na hapi punë kjo Panamaja!

rajsat fiskale

ë një fenomen

ili katapulton

ekonomitë e

eve në të cilatdodhen sepse

in vemendjen

e bizneseve të

mëdha të cilat

malisht do t’iu

j të paguanin

iarda dollarë

taksa

Po bëhen 3 ditë që kur plasiskandali i “Panama Pappers”dhe e gjithë bota u përfshi

në të. 11 milionë dokumenteve për214.000 firma off-shore shumica prejtë cilave përbëhen vetëm nga një kutiposte gjenden në të ashtuquajturatparajsa fiskale, siç është Lihtenshtej-ni e Andora në Europë, Karaibet, poredhe Panamaja. Dhe nuk vonuan tëdilnin emrat politikanësh të nivelevetë larta si mbretër, president, kryem-inistra, ministra dhe të afërm të tyre.

Ky skandal i hapi shumë punë atyreqë ia kishin dalë gjatë gjithë këtyre

viteve të fshihnin të ardhurat, të mospaguanin taksa dhe në fund të fundittë bëheshin edhe më të pasur. E kamfjalën për kryeministrin e Islandësi cilli u detyrua të jepte dorëheqjen

përkundër dëshirës së vet. E njëjta

gjë vlen edhe për k reun e qeverisë bri-tanike i cili ka pranuar se ka patur njëkuotë në një kompani offshore të krijuar nga i ati (i ndarë nga jeta në 2010),duke theksuar se e ka shitur atë për30.000 stërlina, pak para se të bëhejkryeministër. Cameron ka theksuar senë atë kohë ka paguar normalisht tak-sat mbi të ardhurat e kuotës. Presiden-ti rus u detyrua ta mohonte lidhjen mekëtë skandal.

Në Francë ministri i financavedeklaroi se skandali i “Panama Pa-pers” e detyroi qeverinë ta fusë

Panamanë në “listën e saj të zezë”

te juridiksioneve tatimore jobash-

këpunuese. Po ashtu qeveritë evro-piane kanë nisur t’u kërkojnë ban-kave vendase llogari për veprimet etyre, në vendet e quajtura si “parajsafiskale”.

Jo pak punë iu hapi ky skandaledhe bankave. Nga hetimi i Konsor-ciumit Ndërkombëtar të GazetarëveInvestigativë, rezutoi se 365 grupebankare kishin krijuar më shumë se15 mijë shoqëri offshore, me ndih-

mën e zyrës panameze. Vlen të për-mendet njëra prej bankave më tëmëdha franceze, “Société Générale”e cila rezultonte si një nga 5 bankatkryesore, kliente të zyrës ligjore“Mossack Fonseca”.

Në panik, Autoriteti i Kontrollit tëbankave në Francë u kërkoi këtyre tëfundit, një raport të hollësishëm dhedeklarimin e aktivitetit bankar, pasçështjes së “Panama Papers”.Në tënjëjtën mënyrë reagoi edhe autorite-ti supervizor i bankave në Britani, icili u lëshoi një ultimatum institu-cioneve financiare, ku u kërkontetë deklaronin brenda datës 15 prill,nëse kishin lidhje me “Mossack Fon-

seca”.Jo pak punë iu hap edhe perso-nave që kanë të ardhura nga burimetë dyshimta që kanë lidhje me botëne krimit dhe nga korrupsioni. Tanido të bëhet më e vështirë për këta tëfundit t’i fshehin ato.

Në Shqipëri dolën dy emrat eparë njëri prej të cilëve kishte pasuredhe mbështetje politike nga një ishministër. Dje filluan edhe aluzionete shtypit opozitar për pushtetarët esotëm. Nëse nuk del ndonjë emër ngaato dokumenta që nuk janë të paktanë numër atëherë ato ngelin vetëmnë kuadrin e hamendësimeve. Porgjitthsesi le ta lemë kohën të flasë.

E vetmja gjë e mirë e këtij skan-dali qe se të gjitha mediat më mefamë u morën me të. Dhe nuk kishsi të ndodhte ndryshe. Tek e funditky është dhe misioni i shtypit, in-

formimi i publikut dhe gjurmimi iskandaleve të ndryshme.

Parajsat fiskale janë një fenomen icili katapulton ekonomitë e vendevenë të cilat ndodhen sepse tërheqinvemendjen e bizneseve të mëdhatë cilat normalisht do t’iu duhej tëpaguanin me miliarda dollarë taksa.Thuhet se gati ¹/ e të gjithë pasurisëbotërore ndodhet e fshehur nëpërkompanitë off – shore. Taksat qësuppozohej të siguronin më shumëshërbime dhe të mira për të varfëritose ata që nuk munden t’i sigurojnëvetë ato. Ç’mund të bëhej me gjithëkëtë pasuri vallë?

Sipas Bill Gates ka më pak vendetë varfra në botë sot se ka pasurndonjëherë. Më konkretisht ai shk-ruan në një postim në Twitter se,që nga viti 2000, numri i vendeveme të ardhura të ulëta ka rënë nga63 në 34, një rënie kjo prej rreth 50

për qind! Kina është shembulli më injohur, por ka dhjetra të tjerë, dukepërfshirë Brazilin dhe Meksikën. Ko-rea e Jugut, e cila ka marrë ndihmanë shuma të mëdha pas Luftës sëKoresë, tani është kthyer në një do-nator neto.

Pritet që deri në vitin 2030, nukdo të ketë mbetur asnjë prej vendevetë varfra. Po sa kohë duhet të kalo- jë deri atherë? Edhe pse do të ketëgjithnjë e më pak vende të varfra, dotë ketë ende njerëz shumë të varfër.Dhe ata do të jenë në ato pak vende,shumë prej të cilave janë duke lëvi-

zur jashtë nivelit me të ardhura tëulëta dhe kanë përfituar statusin e tëardhurave mesatare. Sot 70 për qinde njerëzve më të varfër të botës jeto- jnë në vendet me të ardhura mesa-tare, dhe kjo përqindje ka të ngjarë tështohet në vitet e ardhshme.

Shkaku i kësaj gjendje është faktise shumica e agjencive të zhvillimit,të tilla si Banka Botërore, përdorintë ardhurat mesatare të një vendi sifaktori kryesor për të vendosur nësenjë vend i caktuar kualifikohet përndihmë apo jo. Në vitet e ardhshmeIndia, Gana, Nigeria, Pakistani, dhe Vietnami do të humbin më shumëse 40 për qind e ndihmës të akord-uar prej tyre për zhvillim të përgjith-shëm, të klasifikuar në kategori tëndryshme si grante, kredi me interestë ulët, asistencë teknike, dhe llojetë tjera të përkrahjes . Në një farëmënyre kjo ka sens sepse vende të

cilat rrisin nivelin e të ardhurave pëfrymë duhet të jenë në gjendje të ku jdeset për veten e tyre.

Por në disa vende, treguesi i tardhurave mesatare nuk ndihmonë mbushjen e xhepave të mëdhtë varfërisë së skajshme. India ështnjë shembull i fuqishëm. Në viti2011 të ardhurat mesatare të saishin më shumë se $ 1,400 në vit, tmjaftueshme për t’u kualifikuar si tardhura mesatare. Por në shtetin indian të Uttar Pradesh, për 200 milionjerëz, mesatarja ishte më pak se nje treta e saj ose e shprehur në shifr

vetëm 436 $ në vit. Në shtetin fqinj tBiharit, të populluar nga 100 milionjerëz, ajo ishte vetëm $ 249 në viKjo është rreth 68 cent në ditë.

Nëse Bihari do të ishte një veni pavarur, ai do të kualifikohej pënjë sërë ndihmash. Por për shkak sai është pjesë e Indisë, ai nuk do tmund të përfitojë asnjë lloj ndihmeEdhe në qoftë se India do të mbledhë më shumë taksa në nivel federadhe të transferojë një pjesë të konsiderueshme të pasurisë, shteteve mtë ardhura të ulëta si Bihari, kjo gjnuk do të kompensojë dot financimin e humbur.

Ka një tjetër problem me përdorimin e të ardhurave mesatare skriter kryesor për ndihmë. Rritja tyre nuk është një masë e mirë sidomos për përmirësime konkrete n jetën e njerëzve. Ajo nuk ju tregonëse ata do të jetojnë më gjatë, osnëse ata kanë më shumë gjasa pëtë marrë një arsim të mirë, të gjejnnjë punë, dhe nëse kanë një mundësi më shumë për të rritur fëmijë tshëndetshëm.

Për shembull, Nigeria ka nivel ttë ardhura mesatare më të lartë s Vietnami, Pakistani, apo Gana. Pokrahasuar me njerëzit në ato vendeNigerianët vdesin më të rinj, kanë m

pak gjasa të jenë të shkolluar, dhe kmë shumë të ngjarë që ata të vdesipara moshës 5 apo edhe në lindje.

Por ka edhe një mënyrë tjetëpër të luftuar varfërinë. Kujt vallldo t’i shkonte në mendje se barazigjinore në vendin e punës mund tshtojë të ardhurat me $ 4.3 trillionpër ekonominë amerikane deri nvitin 2025. Ky ishte rezultati i njstudimi i publikuar nga BBC. Pokjo vlen jo vetëm për Amerikën popër botën mbarë. Sipas një raporhulumtues nga MGI, të ardhurat nshkallë globale do të rriten me $ 1trillion nëse barazia gjinore arrihenë të gjithë botën. Vërtetsia këtyre t

dhënave mund të vëërtetohet farlehtë pasi vetëm në SHBA gratë përbëjnë 46% të fuqisë punëtore amerikane, por aktualisht kontribuojnvetëm një të pestën e prodhimit tbrendshëm bruto (PBB).


5/16


fokus

“Parajsat fiskale” dhe korrupsioni ynnga Gjon KROI

Vendosja e

drejtësisë ndaj

zyrtarëve të

korruptuar përbën

jë nga sfidat më të

mëdha, me të cilën

duhet të përballet

hoqëria shqiptare

në ditët e muajtë

e ardhshëm, pas

miratimit të ligjit

ë dekriminalizimit

dhe reformës që

ritet të ndërmerret

në drejtësi

nxjerrësh pretekste pas preteksteshpër të mos u marrë me reformën nëdrejtësi, me qëllim që të shmangëshhetimin e politikanëve dhe zyrtarëvetë lartë shqiptarë, të cilët për gatinjëçerek shekulli me radhë e kanëkthyer Shqipërinë në parajsë për vetene tyre, do të thotë: “Rroftë sebepi!” përta shtyrë dhe ca kohë duke u hedhur hisyve njerëzve tanë që po luftojnë për 5dollarë në ditë, dhëmbë për dhëmbëme varfërinë ekstreme, e cila s’katë ndalur, dhe që për më tepër vjenkryesisht për shkak të pasurimit dheadministrimit të paligjshëm të parasëpublike në Shqipëri. Pyetja që organettona të hetimit duhet të kishin shtruardhe që duhet t’i ishin përgjigjur mekohë është: Si “shpërblehen” nëpu-nësit e korruptuar, kryesisht vendi-marrës të nivelit të lartë për shitjen einteresave publike kundrejt përfiti-meve korruptive? Ofrimi në Shqipërii investitorëve të paverifikueshëmapo të regjistruar në kompanitë “Of-shore”; zgjidhja me “mirëkuptim” ekonflikteve të biznesit me kompanitëe huaja, “zgjidhje” që përgjithësishtrëndojnë mbi taksapaguesit shqiptardhe janë në favor të palës së huaj; le-

galizimi i marrëveshjeve koncesion-are të tipit partneritet publik-privattë pashoqëruara me dokumentin eplotë të marrëveshjes, me tekste tëpaunifikuara, në mjaft raste edhe tëpapërkthyera në shqip apo në disaraste të tjera edhe të papublikuarame emër të sekrtetit tregtar; mosndëshkimi i asnjë prej nëpunësve,zyrtarëve apo politikanëve të lartëlobist për gropat fiskale të hapuranga koncesionarët dhe investitorëte kompanive mashtruese fantazëmmë origjinë “parajsat fiskale”, etj.,tregojnë se klientët kryesor të vendittonë në “parajsat fiskal janë politika-nët dhe jo biznesmenët shqiptarë.

Ndaj, vendosja e drejtësisë ndaj

zyrtarëve të korruptuar përbën njënga sfidat më të mëdha, me të cilënduhet të përballet shoqëria shqiptarenë ditët e muajtë e ardhshëm, pasmiratimit të ligjit të dekriminalizimitdhe reformës që pritet të ndërmerretnë drejtësi. Mesa duket po vjen kohaqë ata, të cilat janë pasuruar përmespushtetit politik dhe na kanë privuarne nga një shoqëri vlerash demokra-tike, mirëqenieje ekonomike dhesigurie juridike për të gjithë, duhet të japin llogari para drejtësisë së refor-muar. Kësisoj, shpresojmë që 2016-atë konsiderohet edhe si viti i fundit,ku baronët e politikës, drogës dhebiznesit kriminal, një nga një ose nëgrupe të ndryshme, do të fillojnë tëmbyllin epokën e sundimit të tyre an-tiligjor përgjatë 25 viteve tranzicion.Këto ngjarje shpresëdhënëse pritettë ndodhin, jo vetëm se shqiptarët endershëm po kërkojnë drejtësi, porkryesisht nga që po u soset durimi

edhe institucioneve të ndryshmendërkombëtare. Shtetet e Bashkuaratë Amerikës “nuk do të gjejnë qetësi”derisa procesi të përfundojë, ka thënëpara disa ditësh ambasadori ameri-kan Donald Lu, duke folur për refor-mën në drejtësi. Dhe nuk ka disku-tim, që këmbëngulja e ambasadoritLu vjen nga një porosi e marrë di-rekt prej eprorëve të tij në Shtëpinëe Bardhë. “Të gjithë ne në Ambasa-dën Amerikane jemi të përqendruarnë reformën në drejtësi për shkak tëudhëzimit direkt nga zyrtarë të lartënë Shtëpinë e Bardhë dhe në Depar-tamentin e Shtetit. Ata na kanë thënëqartësisht se prioriteti numër një i Qe-verisë Amerikane në Shqipëri është tëmbështesë reformat e nevojshme përpranimin e Shqipërisë në BE”, theksoiai midis të tjerash. Mbase kur për-mend “…reformat e nevojshme përpranimin e Shqipërisë në BE”, përveçkëshillave të eprorëve të tij, ambasa-dori Lu ka parasysh edhe konstati-min e bërë në raport-progresin e vitit2015, ku thuhet: “Vendi ka arritur disinivel përgatitjeje në luftën kundërkorrupsionit. Pak progres është bërëvitin e kaluar, veçanërisht përmes mi-

ratimit të një strategjie dhe një planimasash. Gjithsesi, korrupsioni ështëi gjithëpërhapur dhe masa me efek-tive nevojiten për të themeluar njërekord solid të hetimeve, përndjekjesdhe dënimit në të gjitha nivelet, nëveçanti për rastet kur përfshihen zyr-tarë të lartë të shtetit”. Siç dihet kor-rupsioni dhe krimi i organizuar janëshkaku kryesor që vendi dhe ekono-mia jonë humbasin çdo ditë opor-tunitete të rëndësishme nga bota eqytetëruar, duke u zhytur gjithnjë emë shumë në mjerim, anarshi dhepasiguri. Ashtu siç ka theksuar edheSekretari Amerikan i Shtetit, XhonKerry, janë pikërisht këto fenomene,që mund të rrezikojnë seriozisht të

gjitha zhvillimet dhe arritjet tona de-mokratike, përgjatë këtyre 25 viteve.Bëhet fjalë për një korrupsion kapilar,i përhapur gjerësisht si nje kancer memetastazat e tij, në të gjithë nivelete qeverisjes, i cili kërkon të gëlltisëgjithëçka dhe të kontrollojë çdo gjë.Si rezultat i korrupsionit të zhvil-luar ekzistojnë sot pushtete shumëtë fuqishme të krimit, në atë masësa që arrijnë t’i diktojnë qeverisjessë vendit, se ç’duhet të bëjë ende nëinteres të tyre dhe jo të qytetarëve,duke frenuar ecurinë e reformave in-tegruese për t’u bërë pjesë e familjessë madhe europiane. Në këto kushte,qytetarët e ndershëm janë të gjithë tëdetyruar të paguajnë “taksën e kor-rupsionit” për të zgjidhur edhe njëproblem sado të vogël në jetë. Kësisoj,korrupsioni bëhet kështu, jo vetëmnjë faktor varfërues, por edhe njëfenomen traumatizues për ta. Proble-mi ka agravuar së tepërmi nga që re-

Ndërkohë që politika dheinstitucionet e ndryshmetë shtetit shqiptar ndod-hen përpara disa sfidave të rëndë-sishme kombëtare në kuadrin epërmbushjes së objektivave mëtë fundit integruese të vendittonë në Bashkimin Europian, si;arritja e standardeve politiko-qeverisëse të vendit, funksionimidemokratik i institucioneve tështetit, plotësimi i treguesve tëduhur ekonomiko-social, refor-ma në drejtësi, zbatimi i ligjit tëdekriminalizimit, reforma zgjed-hore e kështu me radhë, befastërheq vëmendjen një “problemndërkombëtar”, pas publikimit të“Panama papers”, lidhur me disainvestigime mediatike në një prejoazeve të “parajsave fiskale” nëbotë. Përveç përmendjes së em-rit të ndonjë kompanie shqiptarenë këto “letra”, ajo që e bën poli-tikën dhe institucionet shqiptaretë harrojnë punët dhe hallet mëprioritare që kanë për të zgjidhur,është zakoni i tyre i vjetër për t’umarrë me çfarë t’u dalë përpara,mjafton që të tërheqin vëmendjen

e njerëzve nga problemet e tyrereale. Natyrisht, duke u shprehurnë këtë mënyrë nuk duam të the-mi që “Panama papers”, s’ështëedhe një “problem shqiptar”, porkëtë problem e kemi patur gjith-një përpara syve dhe para se t’nae tregonin gazetarët e huaj, atëna e kanë treguar gazetarët tanë,teksa kanë denoncuar “firmat pi-ramidale”, Becchetin e HEC-it tëKalivaçit, tragjedinë e Gërdecit,ÇEZ-DIA, Bankers Petroleumdhe dhjetëra koncesione e inves-time të tjera të dyshimta përgjatëgjithë tranzicionit shqiptar. Ngaana tjetër, më afër se Panamanë,ne kemi Zvicrën, Luksemburgun,

Qipron apo shumë hapësira tëtjera brenda kontinetit tonë,për të mos përmendur Singapo-rin dhe Hong Kongun e Azisë, tëcilat ofrojnë gjithashtu avantazhefiskale e financiare, kryesishtpërmes mundësimit të anoni-matit dhe sekretit të lartë bankar.Po kështu, nuk besoj se s’ështëdëgjuar kurrë më parë për denon-cime të shumta mediatike lidhurme transferime të mundshmeparash të politikanëve shqiptarënë Qipro. Por këto denoncimenuk kanë marrë kurrë vemendjene duhur të publikut dhe për mëtepër të institucioneve ligjzbat-uese për t’u hetuar me seriozitete përgjegjësi profesionale. T’i tur-resh Ismail Mulletit që është njëbiznesmen, deri tani i regjistruarsi qindëra e mijëra biznesmenë tëtjerë, në të ashtuquajturat “parajsa fiskale” të Panamasë, dhe të

agimi qytetar s’ka qënë në nivelkohën e duhur, kur shihej që njvid, i cili fillonte punë me përgnë administratën shtetrore, sidnë doganë, tatime, zyrat e prokpublik, në polici, gjykatë, etj., e tij dhe e familjes ndryshonteshëm; kur këta individë, sapo filluar të hipin e zbresin nga mluksoze, të visheshin me “firmafrekuentonin lokale bosash, të bshtëpi e ndërtonin vila të shtrt’i shkollonin fëmijët jashtë shtpaguanin shërbëtorë e bodigtë blenin diploma e çertifikata mi për të garnatuar “de jure” vepunës, etj. Ata vazhdojnë t’i gëedhe sot privilegjet e korruppër arsye se antikorrupsioni tanishëm ka qënë thjeshtë “szhurmë për asgjë”. Fakt është tikorrupsioni nuk mund të jelëvizje dobiprurëse nëse nuk aprangos personat përgjegjës drikthejë në buxhetin e shtetit pe të ardhurave publike që ështbitur në mënyrë të paligjshme.tu që, ndonëse në shtator të vkaluar, pas një konference mbikundër korrupsionit që u zhvil

Rumani, Prokurori i PërgjithsShqipërisë, Adriatik Llalla, deklinstitucioni i tij kishte “nën hetnumër të konsiderueshëm zyrtkryesisht të nivelit të lartë, qhohet se janë të përfshirë në vpenale të korrupsionit dhe sdorimit të detyrës”, nuk kaluanpak javë kur ai nisi ta ristruktunjësinë Antikorrupsion në Proknë e Krimeve të Rënda, “për fangarkesa e kësaj njësie nuk ka qlartë, pasi nuk ka pasur referimkorrupsionin në radhët e zyrtë nivelit të lartë gjatë muafundit nga institucionet e ngarme ligj”. Kësaj i thonë “Parti”, Prokurori!?... Ndaj, Shqipëria

të jetë vendi i fundit në rajoqytetarët e tij nuk po dëgjojnëqë “iks” president, kryeparalatar, kryeministër, ministër apo lloj zyrtari tjetër i lartë u prangshkelje të ligjit, për keqqeverisfavorizime dhe abuzime me fpublike, etj., siç ka ndodhur dndodh aktualisht në Rumani, KSerbi, Mal i Zi, e kështu me r Aq më pak po dëgjojnë për vengjykatash të formës së prerkëta eksponentë të lartë të polshtetit apo biznesit, të paprekpër vite me radhë, të dënoheshumë vite burg, duke ju sstruar njëkohësisht edhe pae paligjshme të korrupsionitrafikut të influencës. Vetëm nmënyrë, rruga e vetme drejt pue qeveritarëve dhe zyrtarëve tnë vendin tonë, mund të përshprej tyre me ndershmëri dhe dmbajtur ballin lart.


6/16


peciale

Italianët dhe turqit kryesojnëlistën e të punësuarve në Shqipëriinjët italianë dhevëllezërit” turq. Janë pikër-sht shtetasit e këtyre dye që kryesojnë listën e tëtë cilët kanë zgjedhur që tëë në vendin tonë.tendencë u theksua më

gjatë vitit të kaluar, pasi mëjo udhëhiqej nga shtetasittë cilët i gjen më shumë në

m dhe tregti.vitin 2015, shifrat e Shër-

Kombëtar të Punësimit ra-në mbi 3,000 të huaj që kanëur si mundësi punësimi

tonë. Gjatë pesë viteve të

tendenca kryesisht ështëe, me disa luhatje të pakta.ligjor që rregullon mar-

ien e tyre të punës brendashqiptarë ka ndryshuar

rë, së fundmi në vitin 2013.108/2013 datë 28/03/2013ë Huajt” dhe Vendimet eit të Ministrave me Nr. 66-

74-85, datë 12.02.2014 sirdhrit të Ministrit nr.147,9.07.2014 ”Për deklariminnësim të shtetasve të Bash-Europian, zonës Shengen,ve të Shteteve të Bashkuararikës, shtetasve të Repub-

ë Kosovës dhe shtetasve të

ikës së Serbisë të përkatë-ike shqiptare).kuadër përcakton se cilëttë huaj duhet të pajisen mene dhe cilët me vërtetime.mi i mëtejshëm i legjisla-me atë të BE-së (kusht përtjen e hapjes së tregut kurojmë në BE) dhe lehtësimieve për marrjen e lejeve tëkrijuan terren më të favor-ër punësimin e të huajve.istikat e ofruara nga Shërbi-

mbëtar i Punësimit raporto-për periudhën janar-dhjetor

punësuan 3,139 shtetas tëa të cilët 1,711 me leje pune

en për shtetas jo anëtarë tëmit Europian, zonës Shen-tetasve të Shteteve të Bash-ë Amerikës, të Republikës sës dhe atyre të Republikës sëtë përkatësisë etnike shqip-

he 1,428 që ishin të pajisur mem deklarimi për punësim.tët e Shërbimit Kombëtar tëmit thonë se duke analizuarn e shtetasve të huaj, të cilëtë marrëdhënie pune pranënive të huaja, filialeve të tyreipëri që janë vetë investues,të thuhet se tendenca e pu-t është pozitive dhe kjo dety-

çon në rritjen e numrit tështetasve.ti që të huajt po gjejnë nëri një vend të sigurt puneërë shpesh pjesë e raporti-ë mëdha të huaja, veçanër-a ato të shteteve f in e.

Ka disa arsye se përse tregu shq-iptar i punës i josh këta njerëz, siçështë kërkesa ende e lartë për pro-fesionistë, për njerëz të kualifikuarnë profesione të vjetra apo në atasektorë që janë nën zhvillimin evrullshëm të teknologjisë, por edhekostoja e ulët e jetës (krahasuar mevendet e tyre të origjinës), por edhenjë taksim më i favorshëm.

Tirana, aty ku

strehohen më shumë

Kryeqyteti shqiptar, Tirana,

është “streha” e preferuar e të huajve që zgjedhin të krijojnë një jetë

të re në vendin tonë. Statistikat e2015-s të Shërbimit Kombëtar tëPunësimit (SHKP-së) tregojnë setre janë rajonet që kanë numrinmë të madh të shtetasve të huaj –Tirana, Durrësi dhe Lezha. Mundtë thuhet se ka një ndryshim tëvendosjes gjeografike të shtetasvetë huaj. Në vitin 2014, në krye tëpreferencave qëndronin Fieri, El-basani e Shkodra.

Nëse i referohemi në mënyrëmë të detajuar të dhënave të vitit të

kaluar, sipas të njëjtit burim, Tiraname 1,447 shtetas të huaj aplikues

zinte vendin e parë sa i përket sh-trirjes gjeografike. Kjo shifër zë 46%të totalit, nga të cilët 651 leje punedhe 796 vërtetim – deklarimi përpunësim. E ndjekur nga Durrësi, me291 shtetas të huaj, ose 9.2% e totalit(nga të cilët 101 leje pune dhe 190vërtetim deklarimi për punësim).Në vendin e tretë, sipas të dhënavetë SHKP-së, renditet Lezha me 172shtetas të huaj ose 5.5% e totalit(nga të cilët 134 leje pune dhe 38vërtetim – deklarimi për punësim).

Pjesa tjetër e të dhënave u takojnërajoneve të tjera të vendit.

Dominojnë punëmarrësit, qpunojnë në sipërmarrjet private mpronësi të huaj. Sektorë të veçanttë ekonomisë preferojnë të marripunonjës të huaj për kategori puntë ndryshme. Një pjesë i preferopër nivelin e aftësive të munguartë punonjësve shqiptarë, kryesishnë fushën e industrisë nxjerrëse dh

energjetikës, ndërsa pjesa tjetër pëkrahun më të lirë të punës.Turqit dhe italianët,

“emigrantët” e Shqipërisë

Ky është një fenomen qekspertët shpesh përpiqen t’i “emgracion” të ndërsjellë, për disa janefekte të globalizmit e për të tjer janë efekte krize. Pjesa më e madhe të huajve, të cilët preferojnë tvijnë në Shqipëri janë nga shtetefqinje, që janë më të goditura ngkriza financiare e me të cilët historia na ka lidhur gjithmonë.

Regjistri elektronik i të hua jve (moduli E-leje pune) ka rritumundësinë e monitorimit dh

menaxhimit të shtetasve të huanë Shqipëri dhe kjo ka lehtësuakryerjen e studimeve për ndikimiqë kanë në ekonomi.

Megjithatë, të huajt që punojnnë Shqipëri përbëjnë një forcë punpothuajse të pandjeshme ndaj totalit, edhe pse numri i tyre është nrritje. Në vitin 2008 ishin 1,200 thuaj që punonin me leje të rregulltpune, ndërsa në vitin 2011, kjo shifëu rrit në 2,300, për të arritur në vitipasardhës në 2,500.

Sipas të dhënave të Shërbimit Kombëtar të Punësimit, gjatvitit 2015, numrin më të madh tshtetasve të huaj të pajisur me lej

pune e zinin turqit, që përbëni52% të totalit (me 888 leje).

Ata ndiqen nga shtetasit kinezme 188 leje pune ose 6% e totalikanadezët me 95 leje pune os5.5% e totalit dhe maqedonasit m80 leje pune ose 2.6% e totalit.

Këto shifra i referohen numrtotal të lejeve të punës të dhën(1,711) dhe jo atij të të huajve nShqipëri.

Ndërsa fqinjët tanë përtej Adriatikut renditen në vend të parsa u përket vërtetimeve/deklarimeve të punës. Me 719 vërtetimtë dhëna gjatë vitit 2015 ata zini50% të totalit (prej 1,428 deklarim

punësimesh), të ndjekur nga shqiptarët e Kosovës me 219 vërtetimose 15.3% e totalit. Vendin e trete zënë shtetasit grekë me 168 os12% e totalit, ndërsa ata amerikanë 72 vërtetime ose 5% e totalit

Shqipëria vlerësohet si vend i preeruar për të punuar, veçanërishnga shtetasit e vendeve qinje dhe kjo për disa arsye

veprat hidrike

HEC-et “joshin” të huajtPak vite më parë ishin kinezët ata që dominoninnë sektorin e ndërtimit. Sot, kur tregu është itejngopur dhe nuk po ndërtohet më, ca edhe nga“moratoriumet”, të huajt kanë parë si një sektor joshës atë të veprave hidrike. Kjo ka bërë që sipas tëdhënave të Shërbimit Kombëtar të Punësimit, sek-tori i ndërtimit të renditet si më i preferuari për pu-nësimin e të huajve. Rritja e shifrave në këtë fushëi dedikohet mungesës së forcës së punës së kualifi-

kuar që nevojiten për ndërtimin dhe vënien në punëtë veprave hidrike. Në Shqipëri, sot numërohenrreth 229 HEC-e të vogla që janë në prodhim.

Kështu, sipas të dhënave për vitin 2015, ndërti-mi ishte sektori që dominoi tregun e punës me 721shtetas të huaj. E shprehur në përqindje është 23% e

totalit, nga të cilët 553 janë pajisur me leje pune dhe168 me vërtetim deklarimi për punësim.

Në vendin e dytë janë aktivitete të tjera shërbi-mi me 572 shtetas të huaj, e shprehur në përqindje18% e totalit, nga të cilët 269 janë pajisur me një lejepune dhe 303 me vërtetim deklarimi për punësim.

Në krahasim me vitin 2014, që kishte parësorefushën e shërbimeve të ndryshme si p.sh., hotele,bare, restorante, qendra trajtimesh estetike apo ak-

tivitete të shoqatave të ndryshme, viti 2015 ka ren-ditur në vendin e parë sektorin e ndërtimit. Këtëvit, ky sektor ka një karakteristikë të re, nuk bëhetfjalë për ndërtim rrugësh apo pallatesh, por veprashujore siç janë hidrocentralet, le të themi ai në Banjë,Moglicë, etj..

Kostoja e ulët e jetesës, taksat mbi të ardhurat, por edhe nevoja që ka vendi për disa profle pro-

fesionesh që te ne ose mungojnë ose gjenden me pakicë. Të paktën në pesë vitet e fundit, numri i

tyre ka ardhur në rritje, kjo edhe se legjislacioni i ndryshuar herë pas here e favorizon. Në vitin

2015, sipas të dhënave zyrtare të Shërbimit Kombëtar të Punësimit, numri i shtetasve të huaj që punojnë në vendin tonë ishte mbi 3,000


7/16


aktualitet Drejt bankave janë nisur letër-porosi për të gjitha transnë shumë të mëdha të bëra në 10 vitet e

Skandali financiarProkuroria shqiptare nishetimet për transfertat off-shor

Pas përfshirjes së dy kompa-nive shqiptare dhe biznes-menit Ismail Mulleti në

kandalin e “Panama Papers” kunë fshehur e pastruar miliona

uro pasuri, Prokuroria shqip-re ka nisur hetimet. Burime nga

kuza bënë me dije se hetimet përërfshirjen e Mulletit në fshehjen earave në Panama dhe shqiptarëve

tjerë të dyshuar në këtë skemëo të kryhen në bashkëpunime krimin ekonomik, pastrimin e

arave dhe partnerët e huaj. Por sio të kryhen këtë hetime?

Fillimisht drejt bankave janësur letër-porosi për të gjithaansfertat në shumë të mëdha

bëra në 10 vitet e fundit bren-a apo jashtë vendit nga shtetashqiptar apo të huaj drejt zonave

njohura si ishujt off-shore apoarajsat fiskale.

Analizimi i këtyre transfertave sihe dokumenteve të publikuar nëPanama Papers” do të shërbejnëër të parë nëse ka apo jo pastrimarash apo fshehje pasurie ngahtetas shqiptar qofshin biznes-

en, politikan apo personazheublik. I pari në listën e hetimeveperson i dyshuar është përfshirë

mail Mulleti i cili pritet që brenda0 ditëve të thirret para hetuesveë prokurori për të dëshmuar nëdhje me paratë e transferuara nëanama dhe bizneset që ai zotërone shtetas të huaj.

ar dhe ne do t’i japim emmë shpejt të jetë e mundu

ta bërë këtë, do të vijnë nnjë, ku ne kemi qendrëngazetarë shqiptarë, me tëOCCRP po bashkëpunon. Ne dimë kush është kush,nga Shqipëria, MaqedoniKosova. Ata e dinë këtë“,shprehur Sullivan për dnet. I pyetur se në median tare është thënë që në “PaPapers” ka emra të rëndësnga Shqipëria dhe kjo duketë dalë prej gazetarëve qnojnë me OCCRP, Dreë Supërgjigjet prerë.

“Kush e thotë këtë? Gaztë cilët po punojnë me ne

rregulla strikte bashkëpunim ju është bërë e qartë të mos nikojnë me askënd. Mesa data e kanë mbajtur fjalën. Nsoj të ketë folur asnjë prej tyremra shqiptarësh të rëndësiUnë i di emrat, por urrej para kohe. Kjo është një mar jo një sprint”, u shpreh ai.

Gazetarët e skandalit “Panama Papers” paralajmërojnë publikimin e shqiptarëve të përfs

Të tjerë shqiptarë të përfshirë

Dreë Sullivan është drejtor iOCCRP (Organizata për Rapor-timin e Krimit të Organizuar dheKorrupsionit), e cila operon nëEvropën Lindore, Ballkan dhe Rusi

dhe shumë shpejt do të sjellë em-rat te rinj e përfshirë në “PanamaPapers”.

Pyetjeve se kur dhe sa shpejtdo të ndodhë kjo, Dreë Sullivan ipërgjigjet. “Jemi ende në proces.

Ende nuk janë hapur në mënyrëtë thelluar dokumentet nga Shq-ipëria. E nisëm me Rusinë, qëkishte shumë materiale, pastajSerbinë, Rumaninë, Çekinë. Mëbeso, njerëzit janë duke punu-

Aksidenti në Shkodër

Helikopteri

Ushtrisë,nxirren ngaiqeni pjesët

e mbetura

Ekspertët e “Eurocopter”

dhe ata amerikanë po

hetojnë rreth shkaqeve të

aksidentit tragjik

P jesët e mbetura të helikopterit të ush-trisë EC 145, që u rrëzua të mërkurëne kësaj jave në liqenin e Shkodrës, janë

nxjerrë dy ditë më parë nga Polumbarëte RENEA-s dhe Forcave të Armatosura.Për nxjerrjen e trupit të helikopterit

është përdorur edhe njëvinç i tonazhit të rëndë.Fillimisht, pjesët e mjetitfluturues të ushtrisë janëtransportuar drejt qytetitverior të Shkodrës, ndërsamë pas trupi i helikopterit,bashkë me pjesët e tij, do tëtransportohen drejt Tiranës.Operacioni për nxjerrjen ehelikopterit vijoi që në orëte para të mëngjesit të kësajtë diele, ku fillimisht u nx-orën pjesë të tij, si radarit

dhe sende të tjera. Një ditë më parë u nxornga liqeni edhe kamera regjistruese e he-likopterit të ushtrisë EC 145. Kjo pajisje, sidhe kutia e zezë do t’i nënshtrohen të hë-nën ekspertizës, në Prokurorinë e Shko-drës, në prani të specialistëve të “Euro-

copter”, nga ku pritet të hidhet dritë rrethshkaqeve që çuan në rrëzimin e helikopt-erit të ushtrisë. Helikopteri u rrëzua 6 ditë

më parë në Grizhë të Malësisë së Madhe,kur humbën jetën edhe dy pilotët Flo-rian Deliaj dhe Donald Hoxha, si u plagos

Gerald Baramuça. Ndërkohë, përmes njëdeklarate për shtyp, Shtabi i Përgjithshëmi Forcave të Armatosura, theksoi se vijon bashkëpunimi me Prokurorinë përzbardhjen e shkaqeve të rrëzimit të he-likopterit të Ushtrisë EC 145.

Feja në shkolla

MA: S’do të predikoh

do jetë thjesht lëndëMinistria e Arsimit, ka reaguar pas deklarakryeministrit Edi Rama se në shkolla do tëedhe lëndë fetare. Përmes një deklarate për Ministria e Arsimit thekson se një lëndë që jep nmbi besimet fetare do të implementohet si projlot në 10 shkolla në vend, që prej vitit të ardhsh

MAS sqaron se bëhet fjalë vetëm për një mësimore dhe theksoi se në shkolla nuk do tdikohet. “Lënda që do të quhet “Historia dhe kufetare” do të futet në kurrikulat e pesë shkollmesme dhe 5 shkollave 9-vjeçare, në klasat dhe vitet e para. Lënda do jepet nga mësues klerikë. Nuk do predikohet. I kam parë shqetësakademikëve, projekti do diskutohet me akadenuk do miratohet asgjë pa miratimin e akdami

deklaroi ministrja e Arsimit, Lindita Nikolla, ishte e pranishme në Komisionin parlament“Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik”. Përe një lënde mbi kulturën fetare u njoftuar nga krnistri Edi Rama disa ditë më parë, gjatë një aktivKomunitetit Mysliman.


8/16


konomi

Mark Craëford: “Kur am-basada dhe diplomatëtnuk janë më diplomatë,

duke parë vështirësinë e situatës,është shumë e vështirë për ne t’uthemi investitorëve hajdeni, sepsedo jetë ambasada që do t’u thotëmos hajdeni, sepse situata nukështë e përshtatshme”

Diplomacia ekonomike ështëvënë në alarm për klimën e rën-duar te investimeve, që është krijuar në vendin tonë, aq sa disa prejdhomave të huaja të tregtisë, më tërëndësishmet në vend, janë duke iorientuar investitorët të mos futennë Shqipëri. Pasiguria juridike mekontratat aktuale, mosfunksioni-mi i shtetit ligjor dhe korrupsioniduket se janë arsyet themelore.

Shqetësimi është përcjellë nërrugë jo zyrtare në Monitor javët efundit, porse klima e rënduar, që për-flitet në korridoret e diplomacisë, kanisur të artikulohet zyrtarisht.

Duke folur në takimin e or-ganizuar nga Fondacioni për LiriEkonomike, pak ditë më parë,Presidenti i Dhomës Amerikane tëTregtisë , Mark Craëford tha: “Dukedëgjuar kanadezët dhe amerika-nët, që po ikin nga sektori i naftës,po mendoja për Albpetrolin, se simund të investosh aty. Por kur am-basada dhe diplomatët nuk janë mëdiplomatë, duke parë vështirësinë esituatës, është shumë e vështirë përne t’u themi investitorëve hajdeni,sepse do jetë ambasada që do t’uthotë mos hajdeni, sepse situatanuk është e përshtatshme”.

Në një bisede telefonike me

Monitor, Craëford pohoi se inves-titorët po ikin nga Shqipëria dheky është fakt, nuk është më njëthashethem, ata po e thonë pub-likisht që po ikin. Ai tha se kom-pania Helvet Pacard ka ikur tash-më, ndërsa Bankers Petroleumpo përpiqet të largohet (kompa-nia në fakt ka njoftuar shitjen).Gjithashtu koncensionari i naftësTransatlantik Petroleumin erdhidhe iku brenda një viti. Craëfordthotë që pas kësaj kompanie ishtenjë miliarder amerikan, që “nuke di pse nuk e morën seriozishtnë Shqipëri”. Ai përmend dhe njërast kur një kompani, pasi erdhi,

vendosi të mbyllë aktivitetin, portani ka ngecur në një pikë ku asikën dot dhe as e mbyll dot dheduhet të sorrollatet për tre vjet,për shkak të burokracive në mbyl-ljen e një biznesi.

Këto shqetësime i janë për-cjellë pak ditë më parë nga Dhoma Amerikane edhe Këshillit të In-vestimeve, një platformë e ngri-tur nga autoritetet shqiptare membështetjen e BERZH-it për tërritur dialogun midis qeverisë dhesektorit.

Shefi i Dhomës Amerikane

pohoi për Monitor se investitorëtthonë që nuk është vetëm kon- juktura e papërshtatshme e tregutarsyeja që po ikin, por edhe ambi-enti. Ai shton se edhe gjermanëtmendojnë kështu.

Ambasada Amerikane në Shq-ipëri, e kontaktuar nga Monitorlidhur me këshillat që ata u japininvestitorëve që duan të vijnë nëShqipëri, tha përmes zëdhënësittë saj, Ryan Roberts: “Forcimi ilidhjeve ekonomike midis SHBAdhe Shqipërisë është një elementi rëndësishëm i marrëdhëniesse shumeanshme që kemi meShqipërinë. Ndërkohë që as nuk

inkurajojmë dhe as shkurajojmëinvestime, ambasada ka përgjegjë-si, kur i kërkohet, që të ofrojë njëvlerësim të ndershëm të mundë-sive dhe sfidave që ka të bërit bi-znes në Shqipëri.”

Presidenti i Shoqatës Gjermanetë Industrisë dhe Tregtisë në Shq-ipëri (DIHA) Rolf Castro-Vasquez,tha se ai nuk shprehet deri të mar-tën, kur DIHA do të publikojë An-ketimin për Klimën e Biznesit dheInvestimeve në Shqipëri. Ky an-ketim paraqet një vlerësim të vitittë shkuar si dhe një parashikimpër vitin në vazhdim. Gjithashtutregohen dhe perspektivat e Shq-

ipërisë si vend për investime.Në një intervistë të mëparshme

për Monitor, z.Vasquez ka pohuarse “ju duhet të tregoni se jeni tëaftë të përmirësoni mjedisin e tëbërit biznes. Problemi qëndron nëfaktin se procedurat, dokumenta-cionet duhet të hartohen në kohëdhe këtu ka shumë vend për për-mirësime. Kur çështja vjen te nivelibazë, atëherë ka shumë probleme. Ai përmendi dhe se Maqedoniapo tregohet aktive. “Ka një regjimfiskal të favorshëm dhe kjo për neështë një pikë e rëndësishme”.

Edhe Exim Bank e Kinës

fut Shqipërinë në listëne zezë për 4 vjet

Geri Selenica nga QendraShqiptare për Studime Strategjikenjëkohësisht konsulent për inves-timet kineze në Shqipëri tha se

Exim Bank, banka që përfaqësonQeverinë Kineze e ka vendosurShqipërinë në listën e zezë dhepër një periudhë katër vjeçarenuk do të vlerësojnë asnjë projektfinancimi për Shqipërinë. Ky ven-dim, tha Selenica, “erdhi sepse pasvlerësimeve të analistëve të EximBank rezultoi që projekti i “Rrugëssë Arbrit” qe një projekt i keq,madje tejet korruptiv, ku kryemi-nistri Rama i kishte sugjeruar disaherë kinezëve të bashkëpunoninme një mikun e tij. Pikërisht ngadështimi i këtij projekti por edhenga mosvlerësimi e sorollatja epropozimeve serioze kineze, kjo

bankë nuk do të financojë asnjëprojekt për Shqipërinë katër vitete fundit”.

Selenica tha se, ky vendim iështë komunikuar para dy javëshdisa kompanive kineze që kishinaplikuar për kredi për financ-imin e projekteve të ndryshmenë Shqipëri.

Burimet jo zyrtare pohuan senë të njëjtën situatë ndodhet edhediplomacia ekonomike e disashteteve të tjera të rëndësishme, tëcilat kanë vendosur të mos rekom-andojnë investitorët e vendeve tëtyre në Shqipëri.

Tashmë kur të gjithë shtetet e

Rajonit po rikuperohen nga krizaekonomike kryesisht nëpërmjetthithjes së investimeve të huaja,Shqipëria në tre vitet e fundit jovetëm që nuk ka arritur të përf-shijë në tregjet e saj asnjë investi-

Diplomacia, Shqipëriae vështirë për investimet

Duke bërë një vlerësim përrritjen e pritshme eko-mike për periudhën 2016-17, Banka e Botërore nëportin rajonal “Ribalancimr rritje më të fortë” të pre-ntuar sot ka evidentuar pesëziqe që kanosin procesin e

mëkëmbjes.Nga faktorët e jashtëm

nditen tre si më kryesore:hatshmëria e tregjeve fi-

nciare, rritja më e ulëttregjet eksportuese dhe

izjet e çmimeve të lëndëvepara në Bursa.Ndërsa si arsye të brend-

me shihen zgjedhjet ergjithshme parlamentare të17 dhe shpejtësia e refor-ave strukturore dhe fiskale.

Në vlerësimin e përgjith-ëm banka evidenton njëthim të rritjes ekonomike2015-ën, e udhëhequr nga

vestimet dhe eksportet.Banka ve ne dukje se rib-ncimi i burimeve të rritjesfilluar dhe për të siguruar

ndrueshmërinë e tij ështënevojshme adresimi i defi-eve fiskale dhe të jashtmee forcimi i trendit pozitiv tëoduktivitetit.

Institucioni Financiarërkombëtar rekomandonreformat duhet të përqen-

ohen në përmirësimin emës së biznesit dhe qe-isjes, përmirësimin e dre-

sisë, cilësisë dhe eficensësshërbimeve publike dhe

brojtjes sociale.Rritja e produktivitetit vjen

a garantimi i përdorimitqëndrueshëm të energjisëe burimeve natyrore dheajtje e mjedisit. Eliminimi itorëve dekurajues dhe bar-rave në punësimin formal,raqet mjaft rëndësi, sipasalizës së BB.

tor të huaj serioz, por madje edhato pak kompani të huaja të mëdha (rasti i Bankers Petroleum dhTIA) po largohen nëpërmjet shitjesë aktivitetit ose mbylljes së aktivitetit si rasti i Kurum dhe Beralb.

Shefja e BB: Shqipëria

nuk po shfrytëzon as

avantazhin gjeografk

Shqipëria nuk ka arritur tshfrytëzojë avantazhin e saj gjeografik, i cili lejon akses si ngtoka dhe nga deti. Kështu ështshprehur shefja e Zyrës së BankëBotërore në Tiranë Tahseen Sayee pyetur nga “Monitor” gjat

prezantimit të raportit të radhëpër vendet e rajonit të EuropëJuglindore në lidhje me rritjen konkurrueshmërisë me vendet rajonit për klimën e sipërmarrjeprivate dhe Investimet e HuajDirekte.

Sipas saj qeveria shqiptarduhet të nisë përpjekjet për përmirësimin e mjedisit të biznesit.

Referuar Maqedonisë, shefja zyrës së Bankës Botërore e cilësosi një model pozitiv dhe se Shqipëria duhet të ndjekë ritmin rritjes së vendeve të tjera në lidhjme Investimet e Huaja Direkte.

Zonja Sayed vlerësoi reforma

që po ndërmerr qeveria shqiptardhe sipas saj do të duhet të pritetë paktën dy vjet për të kuptuaefektin real në ekonomi.

“Stabilizimi i legjislacionit fiskal, i cili ka ndryshuar shpesh d

erësimi

Pesë rreziqetmund të cënojnëen më 2016-2017

Shqipëria nuk ka arritur të

shfrytëzojë avantazhin e saj

gjeografk, i cili lejon akses

si nga toka dhe nga deti

Investimet e huaja në

tremujorin e fundit ranë

me 25% në krahasim me

të njëjtën periudhë të vitit

të kaluar, duke zbritur në

shifrën e 169 milionë euro


9/16


lejojë pjekjen e kushteve për in-estime serioze”, tha shefja e zyrës

Bankës Botërore në Tiranë.

Investimet e huaja bien

për dy tremujorë radhazi

Pas një rritjeje në dy tremu-rët e parë të vitit 2015, investi-et e huaja kanë shënuar rënie nëysmën e dytë të vitit, duke reflek-

tuar reduktimin e investimeve ngakompanitë e mëdha të naftës.

Sipas të dhënave nga Bilanci iPagesave të Bankës së Shqipërisë,investimet e huaja në tremujorine fundit ranë me 25% në krahasimme të njëjtën periudhë të vitit tëkaluar, duke zbritur në shifrën e169 milionë euro, niveli më i ulëtqë nga tremujori i dytë i vitit 2014.

Edhe në tremujorin e tretë in-vestimet kishin rënë me 3.3%.

Për gjithë vitin 2015, investi-met e huaja arritën në 871 milionëeuro duke u rritur me vetëm 7.1%në raport me 2014-n dhe dukeqenë 5.7% më të ulëta në raportme 2013-n.

Ecuria e investimeve në vitin2015 reflekton paqëndruesh-

mërinë e tyre dhe varësinë elartë nga industria e naftës. Nëgjashtëmujorin e parë, ato urritën ndjeshëm me 30%, si rrjed-hojë e investimeve në hapjen epuseve të naftës, por edhe rritjene kapitalit të bankave. Në tremujorin e tretë stafeta i kaloi en-ergjisë, me projektet e hidrocen-traleve.

Tremujori i katërt ishte mënegativi, teksa Bankers Petroleum,investitori më i madh në vend,pothuajse pezulloi prodhimin përshkak të konfikteve me qeverinëshqiptare dhe rënies së ndjeshmetë çmimeve të naftës.

Sipas Bankës së Shqipërisë,“Prurjet në formën e investimevedirekte gjatë kësaj periudhe kanëardhur kryesisht nga sektori i hi-drokarbureve me rreth 44%, aii energjetikës me rreth 10%, tëndjekur nga sektori i bankar dheai i telekomunikacionit, që kanëtërhequr përkatësisht 10% dhe 7%të flukseve hyrëse të investimevetë huaja direkte”.

Sipas burimeve nga Bankers,në 2015-n investimet e kompanisëishin rreth 130 milionë euro, ndër-sa këtë vit ato pritet të përgjys-mohen, teksa nuk parashikohenhapje pusesh të reja.

Me hyrjet e kompanive të rejaqë po mungojnë dhe pritshmëritënegative të kompanive të naftës,shpresa e vetme për investimete huaja për këtë vit mbetet te en-ergjia.

N jë studim i fundparaqet trendet bopër eksportet, tregon se çfarë eksporton seciliHarta, e krijuar nga amerikane e Merrill Lynctë dhënat e CIA Ëorld Factregon sipas ngjyrave tre jashtme kudo në botë.

Me blu janë të përfaqshtetet në të cilat nafta ëskrye të listës së eksporte

nga ngjarjet e dy viteve tëme luhatjet e çmimeve tëbruto duket se sa delikateekonomia e secilit dhe vnga eksportet.(jo vetëm snë Azi dhe Afrikë).

Raporti tregon se shtetet që eksportojnë mdhe mineralet e çmuar jnë rol të rëndësishëm nnominë globale. Këto shtngjyrosura me të kuqe, trsidomos rëndësinë e ekspfloririt. Dominon në listë

Ndërsa vendet eurofokusin e tyre e kanë të ddrejt makinerisë dhe tra

tit. Elektronika dominoKinë dhe SHBA, ndërsaqimi, pijet dhe tekstili non më tepër në pjesën tjshteteve.

Shqipërinë, harta e me ngjyrë të verdhë, ekkryesor i së cilës është gtekstileve dhe këpucëve. Gmbahet për ushqim dhvendet e tjera të rajonitsisht për metale dhe min

Raporti citon se kngadalësim të ndjeshëtregtisë së jashtme që nza ekonomike e vitit 200edhe në sfidat botërore tpublike në Forumin EkoBotëror tregohet se një globale efektive dhe një investimesh është çelënxitjen e rritjes ekonomi

ërball esme sfidat lob

studimi

Harta e eksportev

botërore, Shqipër“mburret” metekstile dhe këpuc

Ministria

Gati aktet nënligjore të ligjit për

urizmin, i dorëzohen së shpejti qeverisëMinistria e Zhvillimit të Ekonomisë, Turizmit,Tregtisë dhe Sipërmarrkes ka gati tashmë ak-tet nëligjore të ligjit të ri për turizmin, ndërsa pritett’i dërgojë për shqyrtim në qeveri. Burime nga kjoministri bëjnë të ditur se memiratimin e tyre do të mundtë fillojë puna për zbatimine këtij ligji i cili pritet të sjellëedhe efekte të ndjeshme në di-siplinimin e sektorit, kryesishtpër klasifikimin dhe standard-izimin e njësive akomoduese,duke qenë se rreth 70% e tijoperon në informalitet.

Nga ministria mësohet se

ligji do të fillojë të japë efek-tet e para që në këtë sezon,por të plota do të mund të ndihen pas dy vitesh.Pas daljeve të akteve nënligjore do të nisë puna përtrajnimin dhe certifikimin e guidave turistike, qëështë një pjesë e rëndësishme e këtij dokumenti.

Gjithashtu do të nisë edhe puna për klasifikimin enjësive akomoduese.

Këtyre subjekteve do t’iu lihet një afat tranzitorqë do të shërbejë si njohës për procedurat e reja

që do të nevojiten. Klasifikimido të bëhet nga një komisioni ngritur pranë ministrisë. Nëfund të muajit mars do të nisëedhe përgatitja e vlerësuesve,të cilët do të jenë pjesë e pro-cesit të vlerësimit, pasi do tëprodhojnë raporte bazuaredhe në vizitat që do të real-izojnë në terren. Ndërsa moni-torimi do të bëhet përmes In-

spektoratit, do të kontrollohetpuna e bërë.

Gjatë periudhës mars-prill do të realizohet njëfushatë ndërgjegjësimi në të gjithë vendin për nisjene aplikimeve në të gjithë vendin. Prioritet do t’i jepetpjesës së bregdetit, për shkak të fillimit të sezonit


10/16


ulturë

et që te muzeu të gëlojnëjerëzit, të ishte i mbushur

me specialistë apo turistë. Kjoeçse imagjinatë. Pas rrugës sëëse dikush nuk të shoqëron

është krejt e pamundur të ori-sh për te Galeria Kombëtaree në Shkodër, ku një kuti ele-

me shuk telash elektrikë, dhetë hekuri, e ndan nga Muzeurafisë Marubi. Të vetmen qënë seriozitetin e këtyre dy in-neve zhytur si në një kazanh, në rrugicë, janë pllakat eura nga Ministria e Kulturës.eria po përgatitej ekspozitagjike, me prezantimin e pu-pesë misioneve arkeologjikeNdërsa në Muzeun e Maru-i bën disa kthesa e ngjiteshhkallë të ngushta ku kundër-oma e një furre buke ngjitur,heshtje e plotë.më një mesoburrë në krye të

ve, që është njoftuar për leji-në për të parë orët e fundit te

i vjetër, në një nga skutat eKy na shoqëron për të parërniza modeste të vendosuraë korridorit të ngushtë, dhe tëNuk na lejon të fotografojmëa treguar shenjën e ndalimit.ë është paketuar tashmë, dheditë për ditë të largohemi,

emi gati për te godina e re”,iceroni. Hyjmë te një zyrë,

duket përbëjnë gjithë stafin

eut, dy gra të ulura si duketnë një pozicion të ngrirë, tëa, që vetëm na vështrojnë…ndihej një lloj lehtësimi që

ransferohet Muzeu, ndoshtakjo, por ato nuk flasin, s’eo ën ër a sn ë ë. Frederiku

Orët e fundit të Marubëvenë skutat e ShkodrësStamati, specialist i restaurimit natregon direkt tavolinën e tij të punës,rezervuar këto ditë për restaurimine disa objekteve që kanë përdorurMarubët gjatë punës dhe aktivitetittë tyre fotografik. Prej disa ditësh,dhe ndoshta me javë, Stamati thotëse do të restaurojë të gjitha objektete Marubëve.

Ndër duar i gjejmë një kuti druri,ndonëse e vjetër, duket e mbaj-tur mirë. Është një nga aparatëtfotografikë pothuaj unikë tëMarubëve. Pajisja duket si një kutifillimisht, por restauratori e hapngadalë për të treguar procesin qëndiqte fotografimin.

Ky është aparati i tretë që restau-rohet nga objektet e Marubit, përt’u bërë gati për ekspozim për nëMuzeun e Ri. Stamati thotë se kaqenë pak i dëmtuar dhe në detajedallohen ende gjurmë gishtash,duke krijuar një zbehtësi të lehtë nëanësore, dhe ndriçim më të fortë,aty ku Marubët kanë fiksuar foton.Janë të dukshme gjurmët e përdor-imit, rrathët që gërryejnë pak drurine aparatit, pjesa metalike diku më e

shndritshme, dhe diku pak e lënë ngaerrësira…Vendi ku montohej aparatika shenja po ashtu përdorimi.

Stamati jo pa qëllim na i tregon tëgjitha këto detaje, duke e mbyllur sepikërisht këto gjurmë janë ruajtur në

rocesin e restaurimit. Janë urmë

të punës së Marubëve të lëna gjatëaktivitetit të tyre…Të gjitha këto as-pekte të përdorimit të aparatëve qëpo restaurohen, këto gjurmë nga du-art e fotografëve të parë në Ballkan,që mbërritën në Shqipëri dy shekujmë parë, nuk do të “shkëlqejnë”.Stamati thotë se do të ekspozohenashtu, pa luks e shkëlqim që shkak-ton restaurimi. Do të rregullohennga dëmtimet, por gjurmët e duarvetë Marubëve do të jenë të dukshme.“Janë aparatë të mirë, nuk do t’ibëjmë xixë, pasi në të kundërtën do ja humbin faktin e përdorimit, do tërrijë e oksiduar e pastër, nuk do t’juikë historia e përdorimit”, thotë mebindje restauratori, nga më vjetritdhe unik në vendin tonë.

Në këtë proces janë tre aparatëfotografikë që fillojnë nga shekulli XIX, derisa kanë lënë punët e fun-dit Marubët, pra punën në studione tyre. Kalon një ironi e lehtë nëpërmendjen e Stamatit, kur thotë seMarubët kanë përdorur aparatëtmë të mirë të kohës, ata gjermanë,përderisa kanë realizuar ato foto aqcilësore.

Në këtë godinë ndodhet gjithëpasuria fotografike e Marubëve dheobjekteve që ata kanë përdorur. Parapak kohësh, për herë të parë, rreth100 mijë negativë kanë përfunduarprocesin e digjitalizmit, duke krijuarn ë valë ublikimi në rr etet sociale

nga njohja e familjarëve nga fotot eMarubëve. Të gjithë këto priten tëkalojnë në Muzeun e Ri, pa një datëtë caktuar hapjeje, por është në pro-cesin e fundit të ndërtimit.

Por jo të gjitha pritet tëekspozohen në muzeun e ri.Stamati thotë se tani po merrenme restaurimin e objekteve që dotë ekspozohen, pasi kjo punë dotë vazhdojë në të ardhmen, mepjesën tjetër të objekteve që ruhen.Largohemi nga godina e vjetër, menjë guidë të shpejtë të ciceronit, qëpër të na tërhequr në kuriozitetin eMarubëve, ndal dhe tregon se fotojae vitit 1914, e në krye të korridorittë ngushtë, që mban dixhiturën“Dorëzimi i armëve”, ështëpërzgjedhur nga UNESCO mes 500fotove më të mira në botë.

Ikja nga muzeu i vjetër i ngjaninternimit të gjatë të Marubëve, pa-surisë unike në Ballkan. Godina eMuzeut të ri, diku nga mesi i pedo-nales, të tërheq nga rrethimi dherrjeta që fsheh pamjen. Në të hyrëtë kësaj rruge nga më të bukurat nëShkodër është më e preferuar edhe

për vetë vendalinjtë. Në fundjavë,paradite, nuk ka shumë lëvizje porendja e të rinjve ndihej. Pa turistë,lokale pak të errta, të zymta, qëkundërmojnë me era qofte, dhe ta-bela pritëse si “shpi birre” e lëshonatmosferën e edonales dre t orien-

tit. Janë dy-tre studio piktorësh, puntë tyre; e vetmja ku mund të mbetesme orë është libraria françeskanposhtë një godinë të vjetër, që thotse do ta kthejnë në Muze.

Ja në këtë rrugë të del përpardhe muzeu modern i Marubit, qmësojmë se do të quhet MuzeKombëtar i Fotografisë Marubi, i cido të pasurohet dhe nga arkiva ttjerë të fotografisë. Punimet pothua janë drejt fundit. Gjithçka është bardhë, dhe vitrinat e ekspozimmbajnë forma moderne kubike, mdrita të fshehta, tashmë të instaluaNë katin zero, që zbresin shkallët, ntregojnë se do të shërbejë për vendosjen e makinerive, teknologji fjalës së fundit, e përshtatshme për truajtur objektet. Ky arkiv pritet të pasurohet edhe me koleksione të tjeranga fotografë shkodranë, por edhfotografë të tjerë që kanë pasur aktivitet në periudha të ndryshme.

Mjediset alternohen me ndriçmin natyral, me hapësirën e qelqttë ndërfutur në mesin e godinës. Spas Stamatit të paktën do duhen dhtre-katër muaj punë, që gjithçka t

mbarojë. Ndërsa ka qenë parashkuar fundi i muajit maj për përfundimin e punimeve.

Megjithatë, në këtë fazë muzeështë lyer, janë përcaktuar se ku dtë vendosen fotografitë. Drejtoi Muzeut, Lu iano Bo i, më herë

Një ditë në muzeun e vjetër të Marubëve, ku gjithçka po paketohet

për t’u transferuar në një botë tjetër të imazhit. Restaurimi i aparatit fotografik unik, ku duken të gjalla gjurmët e përdorimit; muzeu

modern i fotografisë, me teknologji unike në Ballkan, pritet së shpejti

të hapet; vendosur në zemër të pedonales së qytetit, gjithçka ofrohet

anë restorante dhe birrari, dhe libraria e françeskanëve, me godinën

drejt rrënimit mbi krye, që pritet të bëhet muze

ga Violeta Murati


11/16


Rasti më i bujshëm i këtyre kohëve të undit lidhet me një prej filozoëve gjermandebatet e shumta lidhur me Fletoret e zeza të botuara vitin e kaluar në Eu

htë shprehur se janë materiale qënë për herë të parë në Shqipëri, semi avangardë dhe se bëhet fjalë përknologji krejtësisht innovative sa ikon arkivës dhe laboratorit. Para-

hikohet që për restaurimin e foto-

afisë të jemi të vetmit, mbase nëjon. Me transferimin e Marubëve

ë muzeun e ri, nis dhe procesi përpërfshirë në UNESCO. Kjo është

eklaruar para pak kohësh, për herëparë nga Boçi, për të pasur dhe

tografinë si pjesë të programit tëemories së botës. Një proces që

o zgjasë, por për drejtuesit e rëndë-shme është nisja, që do t’i gjejë nëuzeun e ri. Në këtë histori kujto-

më se italiani Pietro Marubbi u lar-ua nga vendi i tij për arsye politike.

erdhi së bashku me pajisjet e tijtografike dhe u vendos në veri të

hqipërisë, duke ndërtuar kështu njëerandori fotografike, e cila është njëesar unik për Shqipërinë. 500000

mazhe të Shqipërisë së vjetër janëhkrepur në disa dekada. Pa këtookumente historike, vështirë se do

dinim sot sesi dukej Shqipëria nëeriudhën gjatë viteve 1858-1940.otografi Pietro Marubi ka bash-ëpunuar me dy shqiptarë të rinj e

talentuar, që e vazhduan punëndhe pas vdekjes së tij: Kel dhe Gegëarubi, të cilët arkivuan në studio,bi tre breza të Shqipërisë, në shek-lin e 19-të dhe të 20-të. Këto ishintot e para në qytetin verior shqiptarShkodrës. Dhe t’u tregosh në këtë

në të veriut, turistëve që mund tëstisin, a marrin vesh mbi Marubët,

asurinë prej gjysmë millionë fotosh,

hënohet si rast unik për kulturënhqiptare. Vendosur në zemër të pe-onales, muzeu modern i fotografisëuk do lexohet më si ironi e rrugicavezymta të Shkodrës, por së paku ku-

oziteti të grishet drejt një pasurie

Të kopjosh një fjali dhe mëpas ta futësh mes shkrimevetë tua pa vendosur refer-

encën, nuk ndodh vetëm në ditëttona dhe me njerëz që në niveline tyre u përkasin vetëm kufijve tënjë vendi, apo si p.sh të një faktorishqiptar të shpërndarë, siç ështërasti ynë në Ballkan. Kjo ndodhdhe ka ndodhur edhe me mendjetë ndritura të filozofisë botërore,pavarësisht mendimeve dhe qën-drimeve të tyre lidhur me kontek-stet historiko-shoqërore dhe regji-met ku jetuan dhe punuan. Rastimë i bujshëm i këtyre kohëve tëfundit lidhet me një prej filozofëve

gjermanë dhe debatet e shumtalidhur me Fletoret e zeza të botu-ara vitin e kaluar në Europë. Sigur-isht filozofia si shkencë ecën parame mendime pro dhe kundër, medebate, me diskutime, por edheme atë “përplasje” të nevojshmetë paraardhësve me pasardhësit.Nëse një teori, apo mendim kishtekuptim në një kohë të shkuar, atonuk mund të mbeten aksiomatë pandryshuara, për më tepërkur bëhet fjalë për këtë shkencë.Mund të ketë ndodhur që Haid-egeri ta ketë marrë frazën dhe nëshënimet e tij të pafundme ta ketëharruar referencën dhe kjo do të

ishte thjesht një harresë që nukdo të krijonte mendimin se nukishte filozof i zoti, apo mendim-tar. Por mund të ketë ndodhurdhe e kundërta që ta ketë marrëatë dhe meqëështë tepër e go-ditur, ka dashur ta bëjë të tijën.Edhe në këtë rast, askush nuk iaheq meritën e tij si filozof i madh,pasi një fjali në gjithë mendimin etij nuk do të kishte një peshë sa tavinte në dyshim ekzistencën e vetëHaidegerit. Vjen një ditë dhe tëvërtetat dalin në shesh dhe ështëmirë që secilit t’ia japësh hakun,qoftë edhe sikur të bëhet fjalë përnjë frazë si kjo e Evolës. Artikulli

që vijon është shkëputur nga njëgazetë italiane dhe nxjerr në pahpikërisht faktin e mësipërm, hakutek i zoti. Më pas natyra e diskuti-meve merr edhe nuanca të tjera qëlidhen me përkatësinë kombëtaredhe që mund të çojë në ekzagjer-ime të pafundme, por shkencambetet shkencë dhe saktësinë eka në themel të punës së vet. Pakëto të vërteta saktësisht të vër-tetueshme, apo të pranueshme sitë tilla ( me doza vërtetësie të qar-ta), do të kishim vizione të shtrem-bra të shkencave në përgjithësi e tëfilozofisë në veçanti. Së shpejti dotë sjell edhe mendimin e filozofit

italian Evola, pasi është pak i njo-hur në rrethet tona të shkencavedhe mendimit.

Në shënimet e pabotuara tëHaidegerit tek fjala Racë lexojmë:Kur një racë e humbi kontaktin

A mund të quhet

Haidegeri kopjac?me atë që ka dhe mund t’i japëqëndrueshmëri me botëne qënies,atëherë organizmat kolektivë tëformuara prej saj, cilado qoftëmadhështia dhe fuqiae saj, biennëmënyrë fatale në botën e rastë-sisë. Bëhet fjalë për një citim ngalibri i Julius Evolës “Revolta kundërbotës moderne”, i botuar në Italinë vitin 1934 dhe në gjermanishtnjë vit më vonë, e marrë krejtësishtprej filozofit gjerman, me përjash-tim të përshtatjes me ortografinëe vet filozofike me termin Qënie.

Tomas Vasek, kryeredaktor i re-vistës filozofike Hohe Luft, në njëartikull të zgjeruar me titull: Njëprogram përmbysjesh shpirtërore,tek gazeta gjermane Frankfrut A.Z,më 30 dhjetor 2015, dha lajmin ekëtij zbulimi të diskutueshëm dhetë pabotuar, që mund ta drejtojëdebatin e pafund rreth Haidegeritnë një drjetim të ri. Kjo për dy ar-sye: e para me natyrë të këndshmefilologjike, sepse në asnjë nga ve-prat e Haidegerit, as në veprat pasvdekjes nuk duket emri i JuliusEvolës dhe, as në ndonjë tjetër,nuk gjendet referimi për Evolën.Por ka një hipotezë, edhe pse të

largët, të një lidhje, midis filozofititalian dhe atij gjerman. Arsyejae dytë, që e bën këtë zbulim tëpabotuar të rëndësishëm filozo-fikisht, qëndron tek fakti se, sipas Vasekut se reçenca e mendimit të

Evolës nga vetë Haidegeri, mundtë shfaqet si çelësi i leximit të kri-tikës së tij të“botës moderne” dhetë bindjeve te tij antisemite. An-drea Evola lindi në Romë në vitin1898 dhe vdiq po aty në vitin 1974.Teoricien shumë i prirur ndaj he-zoterizmit, me fillesa të filozofisësë kulturës, e dominuar nga vleraaristokratike dhe tradicionale, sidhe nga një racizëm antisemit.Evola ishte mbështetës i bindurndaj fashizmit, por vetëm në njëmoment të caktuar ai u përplas

me regjimin, të ciklin e akuzoi sei kishte tradhtuar vlerat e origji-nës. Është autor në vitin 1937 iparathënies në edicionin e pestëtë Protokollet e të mençurve tëSionit: gënjeshtra e trupshme his-torike e përdorur nga racizmi eu-ropian, që ta justifikonte perseku-timin e hebrenjve. Në Gjermaninëe viteve ’30, gjatë fazës së fundittë republikës sëËeimarit, vepra eEvolës shkaktoi shumë interes nëmjediset e të ashtuquajturit revo-lucioni konservator. Veçanërishtdisa ese, të përkthyera menjëherënë gjermanisht, patën një jehonëtë rëndësishme, siç e konfirmon

ende një reçencë e Gotfrid Benit,e botuar në vitin 1935, në revistënDie leteratur, ku poeti gjermanshprehet me terma entuziaste përaderimin ndaj tezave të shprehuranga Evola tek Revolta ndaj botës

moderne, pasi ata që e lexualibër, ky është gjykimi i tijshihtendryshe Europën.

Idetë e Evolës u diskutuakritikuan nga Shmidi, siç e kmon epistolari, mes dy autqë sot rruhet në arkivat e dorfit. Po Haidegeri? Sipaskut është e mundur të gjekritikën e tij të modernizdallim nga Harresa e Qëni jehonë të filozofisë së kusë Evolës. Për bindjen e tij,botën e traditës në të cilëntokracia shpirtërore e kishtnjë lidhje me transhendi kundërvihet me bujtjen,

shekullit të VII dhe të VI parsonë,për Humnaizmindhe nalizmin, rënia e modernnjë mekanizëm autoreferqë nuk mund ta ndalësh mdiagnozë kjo që të kujton ngatë haidegeriane, sipas sëmetafizika platonike dhe dimi abstrakt dhe objektiv jorigjinën e një procesi që të çdominimin e makinacionevafirmimin e një racionalitetiritës gjithëpërhapës, e kthyenjë dominimi me mjete. Sipadegerit është dominimi i sanumërit që gjithçka e nivelokështu ia mbyll rrugën Qën

shkatërron çdo rang dhe çdment të spiritualitetit në tokEvolën bota moderne e vnga çdo spiritualitet transhee humb lehtësisht çdo ligj hkie dhe kohezgjatje. Në këpekt djallëzor të modernizmtë shfaqej, sipas Evolës, shpbre me prirjen e vet për llogdhe abstragimin, të cilit ëmundur t’ia vësh fajin e këtcesi të rënies. Njëlloj edhHaidegerin, që në historintë Qënies, ua atribuon hebnjë talent përllogaritës, frocpërkohshëm të hebraizmithur me ngritjen e racion

modern,që mund të identifime parimin e shkatërrimitgjërat janë të tilla, atëhere ligjshme të hipotizosh, seu quajt antisemitizëm mei Haidegerit, a mund të çfilozofinë e kulturës së EPrandaj a mund të shohëHaidegeri i mëvonshëm zoterik radikalisht fashist, ambicje për dominimin shptë elitave, që të lejojnë rikte perëndive? Deri më sokishim dokumente që ta kmonim një lidhje shpirtërorEvolës dhe Haidegerit. Polimi i këtyre shënimeve p

leximin nga ana e vet nëmë të rëndëishme të Evolësushqen dyshimin se të paboe filozofit gjerman fshehinshumë sekrete.

Arjan Th.


12/16


hëndet

MBJET E MUSKUJVE

ilaçi më i mirëtyral që trajtonumatizmën

D

himbjet reumatike janë shumë të forta dhe thua- jse nuk qetësohen dot pa medikamente. Ilaçi që

do t’ju paraqesim në këtë postim është shumë efikasnë qetësimin e dhimbjeve reumatike dhe dhimbjeve tëtjera. Vaji me spec djegës është një mënyrë efikase nëlehtësimin e dhimbjeve sepse nxit qarkullimin e gjakut.

Gjithçka që ju duhet janë 10 speca të freskëtdjegës dhe 2 gota vaj ulliri ekstra i virgjër. Lajinispecat dhe pritini në copa të vogla. Futini në një

kavanoz qelqi dhe hidhini 2 gotat e vajit sipër.Lëreni vajin e specave të qëndrojë në një vend të

errët e të thatë për 7 ditë. Pas këtyre ditëve, kullojenivajin me anë të një nape.

Masazhoni zonat që ju dhembin me këtë vaj.Këtë proçedurë mund ta përdorni 2 herë në ditë,derisa dhimbjet t’ju kenë kaluar plotësisht. Është erëndësishme që ta mbani trupin ngrohtë pasi të keniaplikuar masazhin me vajin djegës.

Patatet: Vlerat ushqyese

dhe përfitimet shëndetësoretatet jeshile janë helmueseepse përmbajnë alkaloidë,i solaninë dhe arsenik, të mbidozë mund të jenë fa-

esa jeshile në lëkurën e pa-shtë klorofil dhe tregon seështë ekspozuar në dritën

ksina natyrore e patates,na, është koncentruar nëë të dëmshmeatja, e cilësuar edhe siëresha” e bimëve barishtoreë aleate e fuqishme për shën-në. Përmban potasium, vita- karbohidrate, shumë e mirëneutralizuar diabetin, ndi-

kockat dhe hidratuar lëkurën.ftimet

atet rezultojnë të pasura me

në C, përmes së cilës orga-onë bën të mundur ripari-dëmeve të shkaktuara ngaet e lira. Prania e potasium-ato shumë të vlefshme në

kundër hipertensionit. Fetateve janë të shkëlqyera edhetë djegieve të vogla, ndërsapatates mund të jetë i vlef-

për të hidratuar lëkurat eNdihmojnë jashtëzakonishtn tretës, janë “bashkëpu-

” kundër formimit të hem-eve, në rast gastriti apo tëve të stomakut dhe kolitit.

janë shumë të pasura meidrate komplekse, tejet të

ueshme për kë vuan nga. Karbohidratet komplekset duhet të shpërbëhen nëna të thjeshtë përpara segëlltitur që të hyjnë në qa-në mënyrë të ngadaltë, përribuar kështu në mbajtjenjatë të glicemisë. Patatet tëdjesinë e ngopjes, çka ndi-

në mbajtjen nën kontroll tëhe humbjes së peshës. Pra-humë vitaminave si vitam-he B-kompleks ndihmojnë

hjen e duhur të këtyre kar-ateve. Kjo është arsyeja psebëjnë pjesë të pashmang-

ë regjimin ushqimor.

tjaqë patatet përmbajnë kar-ate, ato treten lehtë dhejnë tretjen. Kjo veti i bën

një ushqim të mirë përtët, foshnjat dhe për ata që

nuk tresin dot ushqimet e forta,

por që kanë nevojë për energji. Portë kujtojmë se nëse hahen shumëpatate rregullisht mund të shkak-tojë aciditet në afat të gjatë. Patatetgjithashtu përmbajnë sasi të kon-siderueshme fibrash.

Kujdesi i lëkurës

Vitamina C, vitaminat B-kom-pleks dhe mineralet si kalium, mag-nez, fosfor dhe zink janë të vlefshmepër lëkurën. Përveç kësaj, tuli i shty-pur i patates i përzier me mjaltëshërben për një fytyrë të shkëlqyer,për qeskat poshtë syve dhe për njol-lat në fytyrë. Përsëri, kjo masë nëseaplikohet në vendet e djegura jepnjë lehtësim të shpejtë.

Reumatizma Vitaminat, kalciumi dhe mag-

nezi në patate ndihmojnë përnjë lehtësim në reumatizëm. Ujii marrë nga patatet e ziera jepgjithashtu një lehtësim. Por për

shkak të përmbajtjes së lartë të

niseshtesë ose karbohidrateve, ajotenton të rrisë peshën e trupit, gjëe cila mund të jetë me efekte nega-tive te pacientët reumatikë.

Ftohja

Patatet janë shumë efektive nëinflamacionin e brendshëm apotë jashtëm. Ato heqin inflamacio-nin te zorrët dhe sistemin e tretjesdhe janë një ushqim i mirë përata që kanë ulcerë në gojë. Pata-tet e shtypura mund të aplikohenpër të lehtësuar inflamacionet e jashtme, djegiet etj.

Truri

Funksionimi i duhur i truritvaret shumë nga niveli i glukozës,

i furnizimit me oksigjen, nga disapërbërës të kompleksit B, ngadisa hormone, aminoacide dheacidet yndyrore, siç është ome-ga-3. Patatja mbulon pothuajsetë gjitha nevojat e përmendura

më lart. Ajo është e pasur me kar-

bohidrate dhe mban në nivele tëduhura glukozën në gjak, e cilanuk lë për lodhje trurin dhe e bënatë aktiv. Oksigjeni i cili dërgohetnë tru me anë të hemoglobinësnë gjak ka përbërës kryesor hek-urin. Patatet përmbajnë shumëhekur dhe kështu ndihmojnë përkëtë funksion gjithashtu. Fosforidhe zinku të gjetur në patate, janë të vlefshme për trurin.

Sëmundjet e zemrës

Përveç vitaminave (B-kom-pleks, C), mineraleve dhe fibrave,patatet përmbajnë substanca tëquajtur karotenoid (lutein, zeaxan-thin etj.), të cilat janë të dobishme

për zemrën dhe organet e tjera tëbrendshme. Por përsëri, patatjangre nivelin e glukozës në gjak dhekonsumimi i tepërt mund të çojënë trashje, gjë e cila mund të vërënë presion të madh zemrën dhe

nuk rekomandohet për njerëzit dhjamosur dhe diabetikë.

Gurët në veshka

Gurët në veshka janë shkaktuar kryesisht nga niveli i lartë acidit urik në gjak. Në raste të tillaproteinat duhet të shmangenveçanërisht proteinat shtazore, ttilla si mishi, gjel deti, karkalecdeti, peshqit e detit, vezëqumështi si dhe spinaqi, fasuletë cilat në mënyrë drastike rritinivelin e acidit urik në gjak. Hekuri dhe kalciumi gjithashtu ndihmojnë në formimin e gurit. Patatja është e pasur me të dyja këtdhe normalisht nuk përshtatenga kjo pikëpamje. Por kjo ështshumë e pasur me magnez, i cirefuzon grumbullimin apo depozitimin e kalciumit (kalcifikim) nveshka dhe indet e tjera, duke bërë të dobishëm kundër formimit të gurëve.

Diarreja

Patatja është një ushqim i pasur me energji për ata që vuajnnga diarreja, pasi patatet tretelehtë si dhe janë të buta. Por nj

konsumim i madh mund të shkaktojë diarre për shkak të gëlltitjes stepërt të niseshtesë.

Antitumoral

Lëngu i patates është një tra jtim i mirë për djegiet, plagëndrydhjet, problemet me lëkurënulcerat, efektet e narkotikëvekancerit të mitrës kundër formimtë cisteve ose tumoreve.

Kujdes!

Nga ana tjetër, duhet kujdekur hani patate. Patatet jeshil janë helmuese sepse përmbaj nalkaloidë, si solanine, chaconindhe arsenik, të cilët në mbidozmund të jetë fatale. Pjesa jeshil

në lëkurën e patates është klorofil, por ky klorofil tregon se patatja është ekspozuar në dritëku toksina natyrore e patatessolanina është koncentruar nmën rë të dëmshme.


13/16


letërsi

RrathëMbas lutjes së parë u kapëndora-dorë dhe silleshinme hapa të matun për-th ashtu sikur vëhen në varg përhedhë valle vendëse. Silleshin

arg tue u ba rreth ende i papërkry-m dhe përsëritnin pajanda nëtëm një thanje, si emën apo fja-

Kryetari qëndronte në mjedishe drejtonte fjalë e lëvizje, tue uhanë këtyne krah në një drejtim

caktuem, i tretun në ekstazë mey të mbyllun.

“Tash mund ta çojmë zanin eflasim pa pëshpëritë. - Mbeti

tha Baci. - Tash janë të përqen-ruem në vete e s’i ndëgjojnë mangujt e jashtëm. I vetmi që mund

mbajë veshët të hapun kahanet e jashtme asht zëvendësi,ëshilltari. - Ndeji e u mejtue e vi-i: - Sa kryetarë shkuen e erdhënai, Këshilltari, mbeti aty ku asht,ë të dytin vend, i ngulun si cungsi. - Zëvendësi i truhej Hyjnisë sie një gjysmë goje, por megjithatë

ani i tij mbizotnonte fjalët e lu-eve të përbashkëta. Fjala e tijdhej si prej një bahje prej gojës shthurun dhambësh një gurë

vetmuem në pusin e shterrun. -hikoje mirë e mos harro tiparinyeneç, menda e zgjuet që nuk

dërron, prore me një shprehje në

tyrë, i qetë, energjik e sygordhë! “Zëvendësi i Drenashit, i ash-quejtun Këshilltari, së fundi u vu

dhe ai në valle si pa andie. Shtriniahun e djathtë mbi shpatullat e

alltarit për anë si flatër gjerze dheora e madhe e tij prej fshataritbulonte një pjesë të supit të sho-

ut, të një fshatari vocrrak të thatëfytyrëtjerrun. Kambët e thamta elakueme të tij lëviznin plogshtë

ë vallen vendëse: një hap para,ë hap mbrapa e mandej shpejt e

hpejt, dy para e një tjetër fare tëhkurtë përsëri mbrapa.

Kështu në varg, dale e dalë dhebarë e mbarë zhdërvillohej rrit-

hëm e me hov lëvizja vallëzore, jo

a sqimtari të natyrshme krenariepërmbajtun hera-herë, dhe ngjitbas plaste prapë papritmas egër-a e burrave fshatarë si bujenadër arat e tyne.

Zëvendësi lutej fare vetëm mealë të veta në të folmen e Ripës sëoshtme: “Zot, po të lus, shqymbinmiqtë tonë. Të lus, pra, shqymbi!os i le gja mangut, po qiti tashtire me gjindje e mall e gja e fiki siket një qiri në ujë, e shnjerëzojia tepër se i ke shnjerëzue ata pa-

ukuj panukujsh! Dyndi këtij ven-e dlirë sish dhenë, e mbyti pa e

n një sish për farë, mbyti të gjithëë ujin e atij lumi për nën, po ash-

si mbyte vjetin e keq ushtrinëkarkalecave kur ata vërshuen

henat tona, a more vesh? E mosle vend nën këtë diell, ashtu deh!os u le vend!”

Së voni zu secili me u lutëë vete, ulë në gjunj të mëd-

Jeta e falës, zhvillimet e saj kanë qënë zhvendosur në binarë të rinj, bin jetës praktike, të nënshtruara ndaj ligjësive t

erës. Besimtarët përkitnin si të ver-bët në sonambul majet e gishtave ime dashë të marrin ndjesë e bekimprej tyne. Mandej herë në rresht,herë palë e palë vallja - balladë

Documents

FRD 12 Prill.pdf