FRD 20 Maj.pdf

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

1/16

Historia e përgjimeve, pretekstpër të shtyrë Reformën në Drejtësi

adresa:

rruga “Abdi Toptani”,

Tiranëe-mail:

[email protected]

drejtor: Alfred Cako

tel: 04 22 42 444

ÇMIMI: 30 LEKË

Gazetë informative, politike, ekonomike, sociale, kulturore Viti 3, nr. 137. E premte, 20 maj 2016

Skënderbeu“pushton”

Superligën,lot dëshpërimite Partizani

Fleckeinstein: Njoh disa

politikanë qës’duan ta votojnëReformën

SPORTDEKLARATA

Skandali në jetimore

FRD: Histori tronditëse,duhet të ndëshkohenmaksimalisht shkaktarët

NË SHKODËR

LET KRYETARI I DEGËS SË TIRANËS SË FRD

Ekzistencializmiduke lexuar

poezinë e poetitmartir VilsonBlloshmi

STUDIMI

Paketa e bujqësisëapo e qeverisë

EKONOMI f. 8-9

f. 14 f. 10-11f. 7f. 2

Ekonomia shqiptare përballë ekonomisëevropiane

Pardje, opinioni publik u njoh mnjë seancë paksa të veçantë kupërpara Komisionit të Sigurisë Kombëtare raportuan disa nga titullarkryesorë të institucioneve më rëndësishme të shtetit për çështjee përgjimeve të paligjshme, një pretendim i opozitës i ngritur ....

Integrimi ekonomik është njnga fazat më të rëndësishme tintegrimit në tërësi, ku përfshiheedhe ai social e politik. Për Shqipërinë, të integrohesh në BE nudo të thotë vetëm të....

Përgjimet - (i)realapo një pretekstkundër Reformës

Strategji konkretenga politika e Tramp

FOKUS

nga Teuta Nunaj f.

nga Alfred Cako f.

nga Arben Karapici f.

Përgjimet, kurshteti kapet peng

nga militantëtFRD: Sjellja e papërgjegjshme e Visho Ajazit nëmënyrën e komunikimit zyrtar me institucionet

Lehtësitë e parashtruara për bujqësinë

janë një tërheqje mbrapsht nga vendimet

që qeveria ka ndërmarrë më parë.

Zgjedhet e 2017Andi Seferi: Dega eTiranës, ja modelipolitik i ristrukturimit

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

2/16

20 maj 2016 fryma e re 2

olitikë

Kur shteti kapeteng nga militantët

Policia e SHISH mohojnë që pajisja të ketë kryer përgjime telefonatash

shtja e përgjimeve ështëkthyer në axhendënryesore të politikës, pas

meve se një pajisje e Policisëtetit kryen përgjimet eatave. Ndonëse jemi endea dyshimeve të ngritura më

mti nga ana e medieve, edhestitucionet nuk e mohojnëncën e pajisjes. Kjo bën që

met të jenë të arsyeshme,ga ana tjetër verdiktindimtar do ta japin vetëmt e prokurorisë.të javës së fundit debati kapërqendruar konkretisht te

htje duke kaluar kështu në

Përgjimet

nevojitet ajo konkretisht. Kryetarii SHISH, Visho Ajazi Lika, deklaroinë komisionin parlamentar të Sig-urisë se pajisja ekziston, por nukka dyshime se ajo kryen përgjimete telefonave. Këtu bie në sy edhenjë mosrakordancë mes SHISH,Policisë dhe Prokurorisë. Kryet-ari i SHISH i atakuar nga opozitae djeshme, sot në mazhorancë, sii kapur politikisht nga ish kryemi-nistri Sali Berisha, zgjedh të ko-munikojë gojarisht me titullarët einstitucioneve të tjera, duke shpër-fillur kështu komunikimin zyrtar,për të ngritur alarmin e ekzistencës

së një pajisje të dyshimtë, e cila

Detyrimi i institucioneve ligjzbatuesështë të zbardhin të vërtetë

plan të dytë apo të tretë vëmend- jen nga tematikat e tjera, ndoshtaedhe më të ndjeshme për impak-tin publik siç është reforma në dre- jtësi, ajo zgjedhore apo edhe situ-ata ekonomike e vendit. Ngjarja efundit, pavarësisht se ka apo jo el-ementë të vërtetësisë, tregon edhenjëherë tjetër se militantizmi poli-tik i veshur me pushtet jo vetëmdobëson institucionet, por edheçon në keqpërdorimin e pushtetit.

Kapja politike

Ka një paqartësi në deklaratatmes institucioneve ligjzbatuese sai takon ekzistencës apo jo të pa-

jisjes së përgjimit dhe se për çfarë

Ndëshkim i rëndë për çdo përgjim të jashtëligjshëm

huajse të gjitha institucionetigjzbatuese mohojnë ekzis-encën e një pajisje të kryen

me. Dyshimet për pajisjen qëet në Vlorë, duket se kanëjo pasi ajo i përket Inter-taliane dhe përdoret për tra-

Megjithatë, rezultatet përfun-e rreth kësaj çështje duhet

organi i Prokurorisë, nëse

ë kushtet e një skandali tëapo jo. Jo pa qëllim, të gjithëionet duhet të ushtrojnë

n e tyre ligjore në zbardhjenrtetës. Kjo edhe me qëllimgien e debatit politik, pasi kushte debati do të orien-

drejt një tymnaje që mundërqendrojë vëmendjen ngaat e rëndësishme. Nëse jemihtet e një skandali, atëherëimi i rëndë ligjor duhet të

mbi çdo shkelës.

SH

para komisionit të Sigurisëtare, kanë raportuar me

ministri i Brendshëm, Dre-Policisë së Shtetit, kreu isi dhe kryeprokurori i Re-

ës. Kreu i Shërbimit Infor-Shtetëror, Visho Ajazi Likaë i pari që ka raportuar për-

para komisionit, duke deklaruarse nuk disponon informacioneqë pajisja të ketë kryer përgjime.“Disa muaj të shkuara, 2 muaj nemorën informacion që një pajisje eteknologjisë së lartë IMCI Catcherkishte ardhur në Shqipëri. U in-formuam që ishte vendosur në Vlorë për trajnim. Se çfarë ështëkjo pajisje secili mund ta gjejë nëinternet. Ajo që ishte problematikeishte se pajisja nuk ishte deklaru-ar e hyrë brenda. Për këtë arsye ishqetësuar se kjo pajisje mund tëpërdorej në mënyrë të paligjshmemora kontakt me kreun e Proku-rorisë. Detyrë e SHISH ishte të

informonte institucionet e shtetitpër një pajisje që mund të cenontesigurinë kombëtare. Lidhur me atëqë është thënë në media, pas kësajka qenë në dorën e prokurorisë përtë shkuar më tej që të merrte info

në institucionin që e kishte. Nukështë në tagrin tonë që të pyesn-im si përdorej kjo pajisje. Ne nukkishim mundësi të mblidhnim mëshumë informacion. Pajisja për-dorej siç e dini nga policia italianepër një trajnim me policinë shqip-tare”, tha ai.

Ministria e Brendshme

Edhe ministri i Brendshëm,Saimir Tahiri mohoi ekzistencëne pajisjes për të kryer përgjime,ndërsa akuzoi kreun e SHISH, Ajazipër mosndarjen e informacioneveme institucionet. “Jam vënë në dijeni që drejtori i SHISH ka gjykuar

që një informacion ta ndajë mePresidentin dhe jo me Kryemi-nistrin. Nuk mund ta fsheh që dokisha preferuar që drejtori i SHISHtë kërkonte informacion nga poli-cia e shtetit apo unë si Ministër

dhe në rast se do ta vlerësonte tënevojshme mund të informontedhe prokurorin dhe të gjithë auto-ritetet e tjera të larta shtetërore qënë bazë të ligjit është i detyruar tiinformojë. Kam bindjen që Komis-ioni i Sigurisë do t’i vlerësojë mirëato që u thanë këtu nga drejtori iSHISH. Unë kam bindjen që mëshumë shkelin sigurinë ato që uthanë këtu nga Drejtori i SHISHsesa shqetësimi juaj i pavërtetë përnjë pajisje”, u shpreh Tahiri.

Policia e Shtetit

Njwsoj si Ministri i Brendshwm,edhe drejtori i Përgjithshëm i Poli-

cisë së Shtetit, Haki Çako deklaroigjatë raportimit në komisioninparlamentar të Sigurisë se Policiae Shtetit nuk ka pajisje përgjimi tëtelefonave celularë. Gjatë seancësdëgjimore, i pyetur nëse ka dijeni

për futjen në territorin e Shqipërisnjë pajisje përgjimi, Çako tha sprej disa ditësh në lidhje me këtfakt ka filluar një procedim penadhe ai është në dijeni të nisjes shetimeve. Ai theksoi se është i hapur për hetime dhe Prokurorisë është vënë në dispozicion i gjithdokumentacioni për të hedhudritë mbi këtë çështje. “Që në mo

mentet kur jam vënë në dijeni tnisjes së hetimeve kam vënë ndispozicion të gjithë burimet e Poicisë së Shtetit dhe jam në dispozcion të hetimeve. Kategorik jamqë Policia e Shtetit nuk ka patudhe nuk ka pajisje gjurmuese dhnuk ka kryetar asnjëherë gjurmimtelekomunikacioni”, tha Çako. pyetur nga kryetari i komisiontë Sigurisë, Flamur Noka lidhume komentet e ministrit të Brendshëm, Saimir Tahiri se ekziston njpajisje gjurmimi për trajnim, Çaktha se në inventarin e Policisë sShtetit nuk ekziston asnjë pajisjpërgjimi. “Nuk konfirmova mos

ekzistencën, por Policia e Shtetnuk ka pasur dhe nuk ka në inventarin e saj një pajisje të tillë, përskohë është ky legjislacion në fuqGjurmimi është koncept tjetër dhpërgjimi tjetër”, theksoi Çako.

D: Sjellja e papërgjegjshme e Visho Ajazit, në

nyrën e komunikimit zyrtar me institucionet

mund të përbënte dhe cenim tësigurisë kombëtare. Kuptohet,mungesa e vullnetit, ose edhe eqëllimshme, bën që institucio-net të mos kenë bashkëpunim menjëra-tjetrën, duke bërë njëheraziqë rendi dhe siguria në vend të jetënë ditë të hallit. Më keq akoma,është metodika e ndjekur nga kreu iSHISH në komunikimet e tij me in-stitucionet eprore, Presidencë dhe

Prokurori. Gjatë seancës dëgjimore

në komisionin parlamentar të Sigurisë Kombëtare, u mësua se krei SHISH kishte shmangur nga çdlloj komunikimi zyrtar për çështjenë fjalë, Kryeministrin e vendit. Tvetmin raportim ai e kishte bërte Presidenti i Republikës. Që këtduket qartë serioziteti i institucioneve dhe titullarëve të tyre pëtë zbatuar ligjin dhe garantuar sigurinë e vendit. Sjellje tipike politik

prej militantësh të bindur.

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

3/16


politikë

Përgjimet - (i)reale apo një pretekst kundër Reformës?P

ardje, opinioni publik unjoh me një seancë paksa tëveçantë kur përpara Komis-

nit të Sigurisë Kombëtare rapor-an disa nga titullarët kryesorë tëstitucioneve më të rëndësishmeshtetit për çështjen e përgjime-

e të paligjshme, një pretendimopozitës i ngritur mbi bazën e

ë bashkëpunimi mes SHIK-ut,rokurorisë së Përgjithshme dheresidentit ku i pari i kërkonte in-itucionit të dytë të investigontebi mundësinë e supozuar për

ërgjime të paligjshme me anëparatesh të sofistikuara nga njërukturë paralele me strukturënpërcaktuar me ligj. Mbledhjen eomisionit e drejtonte Nën Kry-ari i tij, Flamur Noka dhe për

raportuar ishin thirrur Kry-ari i SHIK, V.Ajazi Lika, Drejtori i

ërgjithshëm i Policisë, Haki ako,inistri i Brendshëm S.Tahiri

he Kryeprokurori A.Llalla. Disatë më parë, ish kryeministri

Berisha, kishte postuar një statusë faqen e vet personale të FB njëretendim të tij për ekzistencën eë mekanizmi inteligjent përgjimizotëruar, sipas tij, nga policia e

htetit e cila kishte përgjuar afro70 persona nga politika, diplo-atë, gazetarë, nga shoqëria ci-le, Presidenti, Kryetari i KLSH,ryebashkiaku Veliaj, Kryetari ipozitës më të madhe, Z.Basha,undërshtarë të brendshëm social-t të Kryeministrit aktual z.Rama,erë të opozitës, kryetarët e disa

artive parlamentare, etj. Supozi-i i S.Berishës është se këtë sistem

sofistikuar përgjimi e ka për-

orur “në mënyrë kriminale dyshjaahiri-Rama” për të marë informa-on në funksion të pushtetit tëre personal. Në fakt, pas këtyre

kuzave u vu re se maxhoranca,se ngaqë është fajtore në një rast

rëndë hipotetik ose është e tred-ur dhe nuk reagoi e nuk e kallzoiëtë llafezan për shpifje, sic ka pa-ur edhe shumë raste të tjera, e taonte para organit të akuzës këtëeri që ‘bën edhe priftin me barë’.

yetja e parë që shtrohet para tëhënave të tija gjoja nga qytetarixhital, se nga i mer ai informa-onet secrete? Ra në sy një domin-

m arrogant i takimit nga i mirën-

huri inkompetent e famëkeqër opinionin publik, F.Noka dheë paaftësi e mungese e organi-

uar përgatitjeje e deputetëve tëaxhorancës për t’u përballur me

opetencë me deputetët e opozitës

nga Alfred Cako

Përgjimet e paligjshme janë një akt i rëndë kriminal dhe n provohen, shkelësit, kushdoqofshin ata, duhet të ndësh

Gjithë kjo histori ka gjasa të jetë kompozuarndonjë të shtunë në darkë tek Gjiri i Lalzit

e për t’u vënë atyre përballë akuzate tyre të vjetra kur nga zyrat e Min-istrisë së Mbrojtjes përgjohej gjithëdynjaja që nuk i shkonte Berishëspas avazit.

Por çfarë doli nga dëgjimi ikatër drejtuesve në Komision?Pas kësaj mbledhje të Komisionittë Sigurisë Kombëtare cilat pyetje

mund të lindin nga publiku? A kapasur përgjime? Kush është strum-bullari i kësaj historie dhe a mundtë jetë ai i përdorur nga politika,apo çështja e ngritur prej tij ështëparimore dhe në interes të forcim-it të shtetit? A ka tek ne aparaturapërgjimesh të futura kontrabandë?Nëse po, kush mund t’i ketë fu-tur? A mund të jenë të përfshiranë këtë lojë edhe shërbime të tjerasekrete? A mund të ketë apara-tura të tjera përgjimi antiligjore tëhuaja në vend? Cfarë ka ndodhurrealisht me zhurmën e fundit mbipërgjimet? A ka pasur përgjimeprej strukturave pranë Policisë së

Shtetit dhe Ministrit të saj aKtual?Kur është investiguar ky dyshim?Kush e investigoi? Si veproi? Kujt iraportoi? Kujt duhet ti raportontesipas ligjit? Nga kush u thirr përspjegime, kur dhe pse tani doli kjoçështje? A po shfrytëzohet ky de-bat në mënyrë artificial nga poli-tika për të fituar kohë? Në se po,pse? Kujt i intereson koha? Po shq-iptarëve dhe demokracisë a ju in-tereson humbja e kohës pas kësajçështje? T’i marim me rradhë e tëpërpiqemi t’u japim përgjigje sipasnjë llogjike racionale.

Së pari, përgjimet e paligjshme janë një akt i rëndë kriminal dhe

nëse ato provohen, shkelësit, kush-doqofshin ata, duhet të ndësh-kohen. Egzistenca e këtij krimiedhe më parë nga Kryeministrate mëparshëm nuk mund të jetënjë alibi që ky faj i rëndë të vazh-dojë. Madje një hetim i drejtë ngaz.Llalla duhet të shtrihet paralelnë të dy rastet e përmendura nëkëto 5 vjetët e fundit. Por a ka pa-sur se fundmi përgjime? Kush ështëstrumbullari i kësaj historie dhea mund të jetë ai i përdorur ngapolitika, apo çështja e ngritur prejtij është parimore dhe në interes tëforcimit të shtetit? Pyetjes së parëtashmë i takon prokurorisë t’i japë

përgjigje, meqenëse kjo çështjeështë në fazë hetimore dhe, siç thaedhe Kryeprokurori, shumë shpejtdo të ketë një përgjigje. Nëse do tëishte e vërtetë, sigurisht që kjo dotë ngrinte një shqetësim real sepse

shteti duhet të ndërtojë e adaptojënë funksion të nevojave për luftënkundër krimit dhe spiunazhit tëhuaj, një kuadër ligjor të nevo- jshëm ku thelbi i tij të jetë ruajtja eprivatësisë dhe të drejtave e lirivekushtetuese të individit. Nga dëgje-sa në Komision doli se strumbullarii këtij supozimi mbi egzistencën e

përgjimeve ishte Kryetari i Shër-bimit Inteligjent, z.V.Ajazi-Lika, icili një dyshim mbi përgjime para-lele të ardhur në mënyrë verbalenga instrumentat e SHIK, ja kishtepërcjellë si shqetësim Kryeproku-rorit për hetime të mëtejshme. Kurdëgjoja Kryetarin e Shërbimit sepsemu kujtua libri fantastik i Kadaresë,‘Dosja H”, ku gjithë sofistikimii përgjimit ishte instrumenti iveshit dhe i thashethemit deri sa të“mbarsej mali e të pillte një mi”. Amund të jetë krijuar kjo histori nganjë shtrat tjetër politik në bashkë-punim me Kryetarin e Shërbimitapo ngjarja duket në një shtrat

normal aktiviteti të SHIK-ut? Kjoështë një pyetje retorike për opin-ionin e ndërgjegjshëm publik, tash-më. Mungesa e informacionevebindëse, strukturimi i debatit mbibazën e thashethemeve, na sjellinmë tepër tek bindja se Kryetari iShërbimit mund të ketë vepruar sivegël qorre e një grupi virulent an-tiperëndimor të politikës shqiptare.

A ka tek ne aparatura përgjimeshtë futura kontrabandë? Nëse po,kush mund t’i ketë futur? Përfaqë-suesit e Policisë së Shtetit kanë pran-uar në mënyrë paksa kontradiktoreegzistencën e një pajisjeje për ‘qël-lime studimore’ e futur nga struk-

turat italiane të policisë në kuadërtë një bashkëpunimi bilateral mesdy strukturave përkatëse të policisësë vendit tonë dhe atyre italiane,aparat i cili, siç pretendohet ngaMinstri i Brendshëm dhe Drejtori iPolicisë, nuk është për përgjim dheme të nuk është përgjuar askush.Edhe këto dy pyetje mund t’i sqarojëorgani i akuzës.

A mund të jenë të përfshira nëkëtë lojë edhe shërbime të tjerasekrete? A mund të ketë aparaturatë tjera përgjimi antiligjore të huajanë vend? Sigurisht, përderi sa flitetnga të dyja palët politike se në këtëaferë përgjimi janë të përfshirë me

Qeverinë tonë shërbimi inteligjentdhe qeveria e Italisë, nuk përjash-tohet fakti që edhe shërbime tëtjera inteligjente të jenë të intere-suara për informacion specifik nëgjithë gamën e interesave gjeop-

olitike, të brendshme a të jashtme,të Shqipërisë e përdorimit të sajsi bazë për zonën ortodokse joshumë miqësore të tyre në arealinballkanik. Nuk përjashtohet faktiqë edhe shërbime të tjera të huajatë sofistikuara e me interes rajonaltë jenë të përfshira në këtë valle ngaxhelozia ndaj shërbimit inteligjent

Italian i cili pretendon se, qyshnga Protokolli i Firences më 1913,e ka një mandat ndërkombëtarmbi Shqipërinë dhe mbikqyrja eItalisë ndaj vendit tonë është meinteres të veçantë strategjik. In-teres për akses ndaj informacionitbrenda vendit tonë sigurisht qëkanë, sidomos pas Luftës së NA-TO-s në Kosovë, SHBA, Britania eMadhe, Izraeli, Greqia, etj. Nësekjo përplasje shërbimesh krye-sisht perëndimore do të ishte evërtetë, duket se këtyre interesave ju është mbështjellë, si një vlerë eshtuar, ajo pjesë e vjetër e politikësshqiptare që nuk do Reformën në

Drejtësi, për ta shfrytëzuar si njëpretekst kundra interesave bazike25 vjeçare me synime integruesetë shqiptarëve në BE, duke u bërëkomplementare për të fituar ko-hën prej afro dy muajsh sa për tëmbyllur punimet e këtij viti Kuven-di pa kaluar Reformën në Drejtësie cila do të ishte një bast për kar-rierën e ardhshme të zotit Lu.

Kur është investiguar ky dys-him mbi përgjimet? Kush e investi-goi? Si veproi? Kujt i raportoi? Kujtduhet ti raportonte sipas ligjit? Ngakush u thirr për spjegime, kur dhepse tani doli kjo çështje? Thamë senga mbledhja e hapur dëgjimore

arritëm në konkluzionin se Kryet-ari i Shërbimit ka komunikuar meKryeprokurorin mbi bazën e njeinformacioni verbal; ky i fundit mePresidentin i cili thirri në takim Kry-etarin e Shërbimit. Gjithë kjo historika gjasa të jetë kompozuar ndonjëtë shtunë në darkë tek Gjiri i Lalzit.Bie në sy fakti se Kryetari i Shër-bimit ka raportuar dhe është takuarme të gjithë, por ai nuk ka rapor-tuar dyshimin e tij tek Kryeministri,gjë të cilën e ka pasur detyrë ligjoredhe ka ndryshuar radhën e bash-këpunimit e informimit ligjor të tij.Duket se ka një lidhje të shkurtërmidis treshes së cituar në fillim dhe

një anashkalim të Kryeministrit.Dihet se për emrin e Kryetarit tëShërbimit (dhe Presidentit) në Shq-ipëri, kanë një ndjeshmëri aleatëttanë strategjikë, SHBA dhe Brita-nia dhe këto, të paktën në rastin e

B.Shaqirit dhe të V.Ajazit, nuklejuar dy kryeministrat BerishRama që të shkarkonin respisht dy të parët në favor të dy daturave të tyre. Sigurisht që e një Kryetari të Shërbimështë bindja e verbër e nënsndaj maxhorancës dhe Kryetrit por, sigurisht, ai nuk m

kthehet një vegël e verbër as eshipit të opozitës e bashkë mbëjnë lojra në kurriz të të ardsë vendit për të bllokuar enormale të Reformave jetikgruese dhe ngritjes së standtë ekonomisë, shtetit të së dlirive bazë të njeriut. Sigurishka pasur përgjime kjo le të hendëshkohen fajtorët, nëse kalë. Por institucioni i akuzës dkishte vepruar me të njëjtin zvjet më parë në lidhje me aku janë bërë, po njëlloj, mbi përe paligjshme nga zyrat e SHIUnjë aparat të ngjashëm. Pasibllokimi i Reformës, kryesis

opozita dhe lideri i saj shpS.Berisha, me pretekste ngandryshme që s’kishin lidhje mlimin e saj me fare pak vulcështja Shullazi, brekët e Shtani, kur ka ngelur edhe pakderi në pushimet parlamenverës duket se kjo cështje re ndjeshme dhe e rëndësishme pa vërtetuar mirë, është okpër ata takëmin e Berishës q25 vjetësh ja kanë shaluar stë shqiptarëve, ju tundin kdhe me kapistallin e tyre të foe mbajnë të shtrënguar, të bëlëkurën e flokët e ‘skllevërve’ përpiqen t’i grahin e t’i ngas

kursit të Brukselit, të cilën shshqiptare ka 25 vjet që e ka ptuar qysh më 8 dhjetor në QStudenti kur studentët thirduam Shqipërinë si gjithë Ev

Ka kohë që janë hedhurBasti është vënë. Ballë pëqëndrojnë dy palë: populelita që do të ruajë e shtojëitimet duke shkelur standanjë shoqërie të civilizuar. D jnë grupet e miqve vampiatyre që nuk e duan Shqidemokratike e të prosperudo fitojnë shqiptarët që pavjetësh ju dha rasti të ribhen me qytetërimin perën

sipas aspiratës së tyre evroKjo sigurisht që është një retorike. Ata që kanë zëvendora dorës për 25 vjet Bllokmunist, do rrëzohen përsëështë aksiomë.

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

4/16


okus

Shqetësimi që vjen nga Trampnga Arben KARAPICIT

ani qëmiliarderi amerikan Trampështë afër fare marrjes së nominimitpresidencial nga ana e republikanëve,njëri prej liderësh të republikanëve

anëRei Preibus deklaroi se “Trampinominuari i paragjykuar” i partisë

ëri thirrje të gjithë republikanëve, “tëhen në mposhtjen e demokrates Hi-

nton”.Tramp, pikëpamjet e të cilit përn e jashtme amerikane kanë ngritur

në disa kryeqytete botërore, sidomosmabad, por edhe tek disa krerë qe-si Edi Rama në Tiranë, Tramp, pra, e

qartë, se do fitojë në nëntor me bind-fitore të madhe, se “America First”!.ka në rendin e parë).Edhe për arësye

thirrjeje, slogan i fushatës, këshilltarii zonjës Klinton Xhon Podesta para-i shqetësimin, se Trampi “paraqethumë të madh” të bëhet president.

kemi një fushatë të ashpër kundër njëati, që thotë dhe bën çdo gjë”, siçpara-i Klinton për fitoret e njëpasnjëshme

it “problematik” jo vetëm për SHBA.drimet e fundit për çështjet ndërkom-ai tha, se ka qëllim “të punojëngushtëinë” dhe kërcënoi “të ndalë ndihmatkistanin”.Premtoi“politikë tjetër treg-aj Kinës” dhe “armatimin bërthamor

atët në Azi”.didati i pritshëm presidencial foli me

hë të ashpër ndaj partnerëve tregëtarë

A-ve dhe i ka kërcënuar edhe me pa-po kërcënon të vendosë tarifa të lartaportet kineze për të balancuar defici-ëtar rekord prej 366 miliardë dollarëshdy vendeve. Dhe Tramp e quan këtë

ndërsa ekonomistët paralajmërojnëikat tregëtare mund të jenë një recetëastrofë. Vjet Shtetet e Bashkuara blenë miliardë dollarë mallra të prodhuara, kurse Kina bleu vetëm 116 miliardëprodhime amerikane. Dhe për të

r këtë disbalancë, Trampi kërkon tëifat mbi mallrat kineze me 45 përqind.m që kjo tarifa prej 45 përqind mbikineze do të jetë e paligjshme, sipas

të Organizatës Botërore të Tregëtisë,ndërpërgjigja e mundshme do të ishteueshme dhe deri tek një luftë tregëtareKinë. Kështu që politikat proteksion-rampit ka më shumë të ngjarë të çojnëak tregëti dhe besim gjithnjë e më pak

rtnerëve.rat konservatorë, se aleatët e Amerikësduhet të pajisen me armë bërthamore,ë dëgjohen më shumë, nëse Donaldbëhet presidenti i SHBA-ve duke ng-yshim mbi angazhimin amerikan përë e rajonit. E para, sepse gadishmëria

mp për lejimin e armëve bërtham-atëve, nëse zbatohej, do të përbëntetë traktatit për mospërhapjen e ar-

ërthamore. E dyta, kërcënimi i Tramptërhequr nga Azia forcon zërat e paktëamentin e Japonisë dhe Asamblenëtare të Koresë së Jugut, se ata nukë mbështeten më gjatë në mbrojtjen

ane. Armatimi i Koresë së Jugut dhe

ë me armë bërthamore do të shtonteet rajonale, duke legjitimuar pro-bërthamor të qeverisë gangstere në

n dhe do t’i jepte fund çdo mbështetjea dhe Rusia për sanksionet ndërkom-kundër Kim Jong Unit. Edhe pseështë kandidat dhejo president, me-

mori kur disa mbështetës të shquar të “Ameica first” shprehën tendenca antisemite dhsimpati emfatike për Hitlerin dhe nazistë“Pionieri i fluturimeve” Karl Lindberg e kishttakuar Hitlerin dhe nazistë të tjerë në fund tviteve 30-të dhe e admironte atë çfarë kishibërë ata. Në vitin 1941 Lindberg u bë anëtar“America First Committee” dhe si nga njerëzmë të njohur në SHBA, ai u bë zëdhënës i kësalëvizje. Linberg kërkonte pajtimin me Hitlerin dhe arritjen e një marrëveshje paqe me tdhe afërsia e tij me nazistët natyrisht shkatërroi jo vetëm emrin e tij përgjithmonë, por t

gjithë lëvizjen. Që atëherë, asnjë politikan nuka dëshirën ta vendosin në lidhje direkte m“America First Committee” dhe në opinionipublik dhe elektoral amerikan është tejet çuditshme për të mos thënë e papranueshmqë një kandidat i mundshëm për presidentSHBA si Donald Tramp e bën këtë lidhje mndërgjegje të plotë.Sepse në rastin më tmirëështë shumë pak e besueshme që Trampka simpati për nazistët ose një dobësi për Hilerin, si Lindberg.Ai ka zgjedhur një sloganveçanërisht i thjeshtë, për t’u mbajtur mendku është i pranishëm edhe nacionalizmi ekonomik. Shumë amerikanë ndoshta nuk dinasgjë për “America First Committee”,si njorganizatë dikur shumë e dëmshme dhe përpjekjet e Trampit, që kjo të tingëllojë thjeshsi një deklaratë patriotike, duket do të dështo jnë.Kandidati republikan për president Tram

tha, se “dëshiron të bashkojë Partinë Republikane”, por ai nuk do të ketë mbështetjeedy ish presidentëve republikanë (mundedhe për shkak të sloganit). XhorxhW. Bush,cili shërbeu për dy mandate para presidentit Barak Obama tha, se ai “nuk ka në plan tmarrë pjesë, ose të komentojë garën e këtviti”. Ndërsa një zëdhënës për të atin e ti Xhorxh H.W. Bush tha, se ish presidenti “ështlarguar tashmë nga politika”.Bushi i vjetër, cili humbi në zgjedhje ndaj Bill Klintonit m1992, më 1996-ën mbështeti kandidatin BoDole, në 2000 pa dyshim mbështeti djalin e tdhe në 2008 të dy Bushët mbështetën XhoMecKein, i cili humbi ndajBarak Obamës. N2012 ata mbështetën Mitt Romnei-n. Dy ishpresidentët nuk do të shkojnë në kuvendin Partisë Republikane në muajin korrik.

Kandidati republikan afër nominimpër president i SHBA-ve, Donald Tramishte edhe në Uashington për të siguruambështetjen në kongres për kandidaturënaq të debatueshme.Udhëheqësit republikanthanë se ishte një fillim i mbarë, por diskutimet duhet të vazhdojnë “për të bashkuapartinë”.Jashtë,protestuesit denoncuan planet e debatueshme të tij për të frenuar imigracionin e paligjshëm.Tramp nuk bëri komentdhe Rajan nuk ofroi mbështetje. Por ata nxorën një deklaratë të përbashkët, ku thuhej, stakimi ishte një “hap pozitiv drejtë bashkimitnjë ndryshim shumë i madh nga komentet mëparshme tëRajan, sipas të cilit do të mbahen takime të tjera “për të kapërcyer mosmarrëveshjet”, tha ai.

Sidoqoftë, Tramp shënoi fitore të thelledhe në Virxhinia Perëndimore dhe në Ne

braska, duke iu afruar shumëpranë emërimit si “”kandidatirepublikan për president nSHBA”. Tani ai duhet t’u tregojë zgjedhësvamerikanëvedhe dy gjëra të fundit: Që mundet të jetë edhe burrë shteti edhe diplomashumë e vështirë kjo për njëtë profilit sDonald Tramp.

duan qytetarët në moment, kur ata shqip-tojnë të magjepsur emrin “Trump” . Ai nukshet gjë tjetër vetëm emrin. Dhe sa më mirëta shesë tani aq më mirë do ta shesë edhemë vonë.

Vështirë të kuptosh strategji konkrete ngapolitika e Tramp, shkruan edhe revista britani-ke “The Spectator”. “Nuk kemi asnjë ide ç’pro-fil do të ketë një qeveri e tij”, citon ajo polito-logun amerikan Enthëni Kordesman. Deri taniTrampipo shtron kërkesa. Por në rast të fitoresnë zgjedhje ai duhet të qeverisë?!” Do ta ulë apodo ta ngrejë Tramp buxhetin ushtrarak,këtë

ende nuk e di njeri Ai herë shprehet prongritjes së buxhetit, herë thotë të hedhë mëshumë bomba në Siri, por ka raste të shprehetdhe kundër”. Sidoqë të vendosë Trampi, ven-dimet e tij pritet të kenë pasoja për Europën.Edhe ministri i Jashtëm gjerman Shtanmajerkrijoi një lloj distancimi, megjithëse pa emër,kur foli për “politikën e frikës” siç e quajti ai,në SHBA.Shqetësimi më i madh europian dhei europianëve duket se është ardhja e panikutedhe në kontinentin e vjetër, sepse në Europëi gjen gati partitë, të cilat po e propagando- jnë me zell izolimin.Megjithatë, pavarësisht

rezultatit të zgjedhjevenë Shtetet e Bashkuara,europianët duhet tëpërgatiten t’i thonë lam-tumirë diçkaje tjetër, iparalajmëron ata gazeta

“Le Monde”.Europianëtduhet të përgatiten t’ithonë lamtumirë doktri-nës Obama, një doktrinëqë synonte vetëpërm-bajtjen dhe bashkë-punimin në politikën e jashtme.

Në Europë janëshumë të habitur veça-nërisht për sloganin “ America first”, i zgjed-hur për politikën e tijtë jashtme nga Trampi,ndërsa mendohet, sepërpjekja e tij për tazbukuruar sloganin dotë dështojë. Mendohet

dështimi, sepse slogani “America first” e kaorigjinën tek America First Committee, që uthemelua më 1940 në SHBA, për të penguarhyrjen e SHBA-ve në Luftën e Dytë Botërore.Në fillimet e saj, “America First Committee”nuk e kishte fare emrin e keq.Për një periud-hë kohe, madje, ishte shumë e preferuar dhemori mbështetje të madhe nga kampet më tëndryshme të spektrit politik.Ky komitet për-faqësonte, në radhë të parë, kundërshtimin eqartë për hyrjen në luftë të SHBA-së, që bu-ronte nga ndërgjegjësimi për misionin e SH-BA-së Luftën e Parë Botërore. Nga shumë vetëshihej si gabim dhe kjo u jepte krahë njerëzve.Dhe së dyti “America first” fsheh një shqetësimshumë të vjetër, që ka lënë gjurmë të thella nëmendësinë amerikane dhe kjo i ka rrënjët nëfazën e themelimit të SHBA-së, frika nga njëlidhje shumë e ngushtë me Evropën dhe nga

një ngatërrim në punët e Evropës, në dëm tëShteteve të Bashkuara.Shpesh kjo është qua- jtur izolim, por vështirë se termi i përgjigjetrealitetit të gjërave në politikën e Shteteve tëBashkuara, që, natyrisht, nuk kërkojnë izoli-min nga politika botërore.

Emrin e keq kjo lëvizje kundër luftës e

sazhi i tij minon besimin për angazhimin e Amerikës në rajon.

Mbretëria e Bashkuar do të jetë më mirë jashtë Unionit Europian, sipas kandidatitDonald Tramp, i cili e shprehu pikëpam- jen e tij në një intervistë për “Foks Njuz”. Aideklaroi se kriza e emigrantëve është diçkae tmerrshme dhe për këtë fajësoi BashkiminEuropian.Britania e Madhe duhet të votojëpër të ndërprerë lidhjet me BE, tha ai. Qëndri-mi ekstremist i Trampit ndaj imigrantëve kangjallur shqetësim dhe tek një grup konserva-tor kërkimesh ekonomike në Uashington,që

arrin në përfundim se deklarata e kandidatitpër president Donald Tramp se “do të depor-tojë 11 milionë imigrantë të paligjshëm” do tatkurrin 2 përqind ekonominë e

SHBA. Sipas “Forumi për Veprim Ameri-kan”, afro 7 milionë imigrantë, shumë prejtyre nga Meksika dhe nga vende të AmerikësQendrore, janë të punësuar në ekonominëamerikane dhe dëbimi i tyre do t’i kushtonte620 miliard dollarë prodhimit vendas. Edhekreu i bashkisë së Londrës Sadik Kan i cilësoisi “injorante” pikëpamjet e kadidatit Tramppër imigrantët myslimanë dhe tha se kjomund t’i bëjë “të dyja ven-det tona më pak të sigur-ta”. Zoti Khan theksoi, se“bëhet fjalë për gjithkëndqë ka të njëjtin besim metë, kudo në botë”.

Mediat europianei ndjekin po ashtu meshqetësim sukseset e Do-nald Tramp në fushatënparazgjedhore, sepse nësee arrin Shtëpinë e Bardhë,kjo do të kishte pasoja përEuropën e vjetër. “Nëse kjoudhë e sukseseve vazhdondhe Donald Tramp vërtethyn në Shtëpinë e Bardhënë vitin 2017, atëherë kjofitore do t’u japë një shtysëtë fortë forcave populistenë Europë, shkruan gaze-ta e madhe franceze “LeMonde”. Mund të pritet qëpopulizmi i tipit Tramp tëzëvendësojë kulturën politike të kontinten-tit të vjetër. Me këtë mund të shpërbëhej dhepluralizmi politik, për të cilin ishte aq e njohurEuropa në këto dhjetëvjeçarë. Sepse një po-pulist, shkruan “Le Mond”, quan të vlefshëmvetëm programin e tij. “Një populist i vërtetënuk kënaqet me atë, që të kritikojë elitat,sepse ai është edhe kundërshtar i pluralizmit”.

Tendenca të tilla po përhapen dukshëmnë Europë. “Populistët europianë gjithmonëkanë dyshime për procesin demokratik, qënuk sjell atë rezultat, të cilin ata e shohin sirezultatin e vetëm korrekt”. Kështu dhe GertËilders e cilëson Dhomën e Dytë të parla-mentit holandez si “parlamenti fallco”. Poashtu edhe Donald Tramp, kur fitoi rivali ivet republikan Ted Kruz në Ajova. GazetaresGloria Orrixhi, në gazetën “Il fatto quotidia-no”, Tramp i kujton manovrat e Berluskonit

në fushatë. Ashtu si Berluskoni, ish kryemi-nistri italian dhe bosi i medias, edhe Trampipo kujdeset fort për të krijuar imazhin e një“të veçuari”, por përdor njëkohësisht të gji-tha shanset që i ofron sistemi politik. “Nukdihet se çfarë do të bëjë ai me suksesin poli-tik që ka, sigurisht nuk ka të bëjë me atë që

Pas një fitoreje bindëse në shtetin

konservator Indiana, Tramp shënoi

fitore të thellë edhe në Virxhinia Perëndimore dhe në Nebraska,

duke iu afruar shumë më pranë

emërimit si kandidati republikan

për president në SHBA. Tani,

ai duhet t’i tregojë elektoratit

amerikan, në mund të jetë edhe

burrë shteti edhe diplomat, një

gjëshumë e vështirë kjo për një të

profilit si Donald Tramp

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

5/16


fokus

nga Teuta Nunaj

Në ekonominë

hqiptare, përdorimikapitalit intelektual

dhe profesional

është i pakët. Rritja

ekonomike nuk

mbështetet mbi

hvillimin e dijes por

mbi punën e krahut,

Ekonomia shqiptare përballë ekonomisë evropian

Integrimi ekonomik është njënga fazat më të rëndësishmetë integrimit në tërësi, ku përf-shihet edhe ai social e politik.

Për Shqipërinë, të integrohesh nëBE nuk do të thotë vetëm të marrështë drejtat dhe përfitimet që të jep kystatus, por edhe realizim detyrimeshe arritje të standardeve evropiane.Hyrja në fuqi e Marrëveshjes së Sta-bilizim Asocimit më 1 prill 2009, sollivendosjen e një kuadri ligjor bashkë-punimi mes Shqipërisë dhe vendevetë BE-së, duke mundësuar krijimin etregjeve të lira. Kjo do të thotë se mall-rat nga Shqipëria mund të eksporto-hen pa barriera tregtare në vendetanëtare të BE-së, gjë e cila e nxit Shq-ipërinë të rrisë cilësinë e produktevetë saj, që të mund t’i tregtojë në këtovende. Ndaj në këtë këndvështrim, tëkrijohet ideja se është Shqipëria ajo

që ka dobishmërinë dhe përfituesh-mërinë më të madhe ekonomike ngabashkëpunimi me BE-në në tërësidhe vendet e ndryshme të BE-së nëveçanti. Po sa qëndron ekonomikishtky perceptim? Le të shtjellojmë meradhë treguesit e marrë në analizë,për të mbërritur në një përfundimekonomik.

Nga të dhënat e INSTAT, përtremujorin e parë të vitit 2016 na re-zulton: Importi i Shqipërisë nga ven-det e BE-së ishte në vlerën 75,5 mili-ardë lekë (ose 547,3 milionë euro);eksportet shqiptare drejt vendeve tëBE-së ishin në vlerën 45 miliardë lekë(ose 323,5 milionë euro); dhe vëllimi

tregtar mes tyre ishte në vlerën rreth874 milionë euro. Ndërsa deficititregtar i Shqipërisë me vendet e BE-së në tremujorin e parë 2016 ishtenë vlerën 220.7 milionë euro. Këto tëdhëna flasin për një treg të gjerë dhetë hapur që kanë vendet e BE-së nëShqipëri, që mundëson sigurimin enjë avantazhi në bilancin tregtar prej220.7 milionë eurosh në tre muaj,duke bërë kështu që avantazhet mëtë mëdha në këtë tregues t’i kenëvendet e BE-së më shumë se vetëShqipëria. Importet e Shqipërisë ngavendet e BE-së zënë 84.5% të totalittë importeve; eksportet e Shqipërisëdrejt vendeve të BE-së zënë 61.3%

të totalit të eksporteve; dhe volumitregtar i Shqipërisë me vendet e BE-së zë 68.3% të totalit të volumit treg-tar që kryen Shqipëria.

Më tej, për zërin e investime tëhuaja, sipas të dhënave të Bankës së

Shqipërisë, rezulton që në bilancin epagesave, zëri i investimeve të huajadalëse nga Shqipëria për në vendet etjera, në vitin 2014 ka qenë në shumën57.7 milionë euro. Në këtë shumëpërfshihen investimet e huaja qëkompanitë shqiptare bëjnë në vendetë tjera dhe njëkohësisht transferi-min e të ardhurave që filialet e kom-panive të huaja në Shqipëri i bëjnë tevendi origjinë, nëpërmjet huave apoinvestimeve të ndryshme. Fakt tjetëri rëndësishëm është se kompanitë ehuaja në Shqipëri, brenda vitit 2014kanë rritur transferimin e dividentit tëpërfituar në Shqipëri në shumën 242milionë euro në vitin 2014, kundrejt82 milionë euro në vitin 2013. Pra,kemi një dalje të konsiderueshme tëvalutës në euro drejt vendeve të BE-së, duke sjellë mungesë në tregunvendës, që ka aq nevojë për investime

dhe likuiditete.Ndërkohë, për sa iu përket përfiti-meve, përmes projektit IPA, për peri-udhën 2007-2013, BE-ja i ka ofruarShqipërisë një asistencë financiarenë shumën 594 milionë euro, të cilat janë zbatuar në projekte të ndry-shme në përmirësimin e infrastruk-turës, forcimin e institucioneve, nëfushën e drejtësisë, rritjen e kapac-iteteve njerëzore etj.

Kështu, nga analiza e këtyre tritreguesve, shohim se nga integrimiekonomik përfitojnë në mënyrëtë konsiderueshme edhe shtetet

anëtare të BE-së dhe jo vetëm Shq-ipëria. Disa nga përfitimet e vendevetë BE-së janë: i) tregjet e lira për tëshitur produktet e tyre; ii) krahë tëlirë punë për kompanitë evropianeqë kanë hapur degë të tyre në Shq-ipëri; iii) mbajtja e një monedhe tëfortë të euros, pasi kursi i këmbimitprej vitesh vijon të jetë në favor tëeuros dhe kjo për shkak të kërkesavegjithnjë të vazhdueshme për euronga degët e shoqërive evropianeqë veprojnë në Shqipëri; iv) vlera tëkonsiderueshme monetare të përf-tuara nga fitimet që nxjerrin kom-panitë evropiane nga investimet ehuaja në Shqipëri.

Por përse ne e kemi këtë lloj va-saliteti nga ekonomia evropiane?Prej 25 vitesh, në ekonominë edobët shqiptare ne kemi një prob-lem të rëndësishëm, ne eksportojmë

në sasi të mëdha lëndë të parë dheimportojmë produkt të gatshëm.Kjo bën që të ardhurat e marra ngatregtia e jashtme të jenë të ulëta dheekonomia vijon të jetë e kontrol-luar nga importet. Edhe produktete gatshme që ne importojnë janëmall porosi: tekstile dhe këpucë,zë i cili është në masën 49.1% të tëgjitha eksporteve tona dhe firmatfasone që i prodhojnë ato, e kanë tëkontrolluar fitimin e tyre prej kom-panive porositëse, të cilat sjellinedhe lëndën e parë. Për sa kohë nëShqipëria do të ketë një industri të

pazhvilluar dhe me produkte portohen dhe nuk prodhohegjendje do të vijojë. Ky parambështetet edhe përmes shifrINSTAT. Kështu, po për tremuparë të vitit 2016, zëri “makine jisje dhe pjesë këmbimi” zë 22totalit të importeve, zëri “ushpije, duhan” zë 17.7% të impdhe zëri “produkte kimike dhetike” zë 14% të totalit të imposë bashku, 53.8% të importeve

Në ekonominë shqiptaredorimi i kapitalit intelektuaprofesional është i pakët. Rritjnomike nuk mbështetet mbi zmin e dijes por mbi punën e kkjo sepse dominojnë faktorëtrialë apo burimet fizike, si: lëparë dhe fuqia punëtore. Zhvteknologjisë informatike dhe mi i teknikës në përgjithësi ësh

ritme të ulëta. Produkti i dijes mnjë mall i çmuar i paarritur dhepaprojektuar për t’u realizuar. i të punësuarve që realizojnë pte që mbështeten mbi dijen ësnivele tejet të ulëta, pasi diturshërben si burim kryesor për zmin e ekonomisë. E gjitha kjo ptë kundërtën e asaj që vendevilluara po aplikojnë prej dekshoqëria e të cilave tashmëkthyer në një shoqëri informku dituria luan një rol themele cila bën që të largohemi edtepër nga ekonomia evropiane

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

6/16


ktualitet Tre fëmijë të mitur janë abuzuar fizikisht dhe seksualisht nga persona ende të paidentifikuar nga prokuroria

kandali në Jetimoren e Shkodrës

pak ditë më parë ka marrë sinjal-izim nga institucioni i Avokati iPopullit, në bazë të të cilit kishtetë dhëna se mbi fëmijët që jetoninnë këtë Qendër kishte abuzimenga personeli. Prokuroria e Shko-drës ndërmori menjëherë vepri-met hetimore, në bazë të të cilave

janë krijuar dyshimet e arsyeshmese punonjës të personelit të Qen-drës kanë abuzuar fizikisht, kanëkeqtrajtuar dhe i kanë vënë nëpunë të detyruar fëmijët e QendrësRezidenciale”, thuhet në njoftimin

e Prokurorisë së Përgjithshme.Sipas hetimeve të deritan-

ishme, veç dhunës dhe punës sëdetyrueshme, prokuroria ka zbu-luar edhe abuzime seksuale me jetimët e mitur. “Në bazë të aktittë ekspertimit përkatës, rezultonse tre fëmijë të mitur femra, janë

abuzuar seksualisht dhe defloru-ar”, thotë prokuroria.

Sipas të dhënave të deritan-ishme të prokurorisë, ka dyshimetë fortë se dhuna seksuale ndaj jetimëve të mitur ka ardhur për

vokati i Popullit dhe Proku-oria e Shkodrës zbuluan njëast skandaloz abuzimi seksu-zik me fëmijët e mitur jetimë,

drën rezidenciale Shkodër.fëmijë të mitur janë abu-

zikisht dhe seksualisht ngaa ende të paidentifikuar

okuroria, e cila në mungesëorit urdhëroi arrestimin eersonave.

drejtoresha e jetimoresër Albana Llazani dhe katërëse të kësaj qendre u arres-e, me kërkesë të prokuror-

r abuzime me detyrën dhem të të miturve.prangat e policisë përfun-

R. Camaj, Sh. Nishani, N.li dhe V. Marku, punonjësedrës Rezidenciale të Fëmi-kodër.ndaluarat nga prokuroriaet se jo vetëm kanë neg-

kujdesin e detyrueshëmtimëve të mitur, por i kanëar ata dhe i urdhëruar tëë punë të detyrueshme.

as prokurorisë, fëmijët ear seksualisht janë të moshëse 12 vjeç, ndërsa abuzimetdodhur përpara tre muajsh.het ende arsyeja e shkar-ga detyra të ish-drejtoreshës

, por pavarësisht se ajo nukmë drejtuese e qendrës, vi-ë punonte në jetimore. Pasmit të punonjëseve, reagoiia e Mirëqenies Sociale, etoi të tregonte se kjo qendërë varësi të Bashkisë Shkodër.pavarësisht këtij qëndrimijanë të paktën tri strukturaet të monitorojnë qendrat

nciale të jetimëve, që në këtënë dështuar pasi abuzimi unga Avokati i Popullit. Sipasftimi zyrtar nga Prokuroriathshme, thuhet se Prokuro-kodrës ka urdhëruar ndali-

disa punonjësve të Qendrës

nciale të Fëmijëve Shkodër,rë ish-drejtoreshën, në vi-hetimit për disa ngjarje tëëse që dyshohet se kanëur me fëmijët në këtë in-on. “Prokuroria e Shkodrës

Skandali në Jetimoren e Shkodrës

inspektimi

FRD: Histori tronditëse, të ndëshkohenmaksimalisht shkaktarët

Raporti i Avokatit të Popullit:Fëmijët u abuzuan në ekskursionRriheshin me këmbë karrigesh

Mbi skandalin në Qendrën Jetimore në Shkodër, ka reaguar njëditë më parë në një deklaratë për mediat Fryma e Re Demokra-tike duke e cilësuar këtë një histori mjaft tronditëse për shoqërinëtonë, duke kërkuar institucioneve përgjegjëse ndëshkimin e këtyreakteve të dhunshme dhe abuzimit fizik e seksual me fëmijët në qen-

drën Rezidenciale të Fëmijëve Shkodër. FRD përshëndet punën e Avokatit të Popullit, që denoncoi këtë abuzim skandaloz dhe insti-tucionet që po punojnë për zbardhjen e kësaj ngjarjeje çnjerëzore.

A ka dështuar sistemi i Shërbimit Social në Shqipëri? Referuarkësaj ngjarje por dhe të tejrave të ndodhura më parë, duket se ka ard-hur koha për të ngritur një sistem funksional në mbrotje të fëmijëve,sidomos jetimëve dhe të pambrojturve. FRD kërkon që gjithë shkak-tarët të shkojnë para drejtësisë për të marrë dënimin maksimal.

N jë inspektim i nisur dy muaj më parë nga Avokati i Popullit

zbuloi skandalin e dhunimit seksual në një prej jetimorevetë Shkodrës. Burime zyrtare nga AP i thanë MAPO se inspektimkishte nisur në të gjithë vendin, por në Shkodër në një QendëRezidenciale në varësi dyfishe mes Bashkisë së Shkodrës dheMinistrisë së Çështjeve Sociale, kishin pasur menjëherë dyshimpër abuzim me të miturit. Avokati i Popullit, Igli Totozani, i thTop-Channel se abuzimi ishte zbuluar nga një fëmijë që ishtetransferuar në një qendër tjetër, ndërsa hetimi i avokatit nxori sskandali kalonte përmasat e dhunimit, ndërsa tre të mitura ishinabuzuar seksualisht.

Totozani tha se situata në të gjitha qendrat është alarmanteFëmijët, që ishin marrë në intervista nga punonjës të specializuar të institucionit të Avokatit të Popullit, tregonin për dhunqë i kalonte kapacitetet njerëzore. Rrahje me shkopinj druri dhkëmbë karrigesh.

Punonjës të Avokatit të Popullit thanë se dyshimet mbi keqfunksionimin në rastin konkret filluan menjëherë pas inspektimi

të parë dhe se institucioni zhvilloi edhe dy inspektime të tjera pëtë hetuar rastin. Vajza të mitura 10 vjeçe, të cilat detyroheshin mdhunë të lanin të gjithë institucionin e jetimores, sjellje të rëndadhe diskriminuese ndaj fëmijëve romë dhe dhunë të vazhdueshmpsikologjike ndaj fëmijëve.

Raportit, sipas Top-Channel, që tregon për kushte tejet të rëndpër jetimët, i shtohet edhe abuzimi seksual i tre vajzave të mituraGjatë ekskursioneve të bëra në Razëm dhe Velipojë, të organizuanga jetimorja, i janë bashkuar grupit dy fëmijë të punonjësve tëinstitucionit, të cilët kanë abuzuar seksualisht me të miturat. Denoncimi i Avokatit të Popullit nuk lë jashtë përgjegjësinë e institucioneve që administrojnë dhe duhet të kontrollojnë këto qendra.

Totozani i tha Top-Channel se në të njëjtën kohë me avokatin, qendra në Shkodër pati një kontroll edhe nga Zyra Rajonale Shërbimit Social, e cila nuk zbuloi asgjë sa i përket skandalit.

Ky është rasti i 3 brenda një viti, ku në qendra të ngjashme zbulohen abuzime. Avokati i Popullit tha se raporti i tyre shpjegon s

këto qendra janë në gjendje skandaloze në të gjithë vendin.“Dënoj me forcë rastin e rëndë të ngjarjes në Qendrën Rezi

denciale të fëmijëve, pranë Bashkisë Shkodër. Nxis hetimin e plottë asaj që ka ndodhur nga ana e Prokurorisë. Çdo dhunues fëmi je, të marrë ndëshkimin e ligjit. Është rasti t’i kujtoj çdo bashkiepërgjegjësinë prioritare për sigurimin e standardeve më të lartpër trajtimin e fëmijëve”, tha Klosi.

RD: Histori tronditëse, të ndëshkohen maksimalisht shkaktarët

shkak të neglizhencës së person-elit të Qendrës Rezidenciale.

Të arrestuarit, sipas prokuror-isë, dyshohen për konsumimine elementeve të veprave penaletë “shpërdorimit të detyrës” dhe“keqtrajtimit të të miturve”. Në njëreagim të shkurtër në faqen e tij në

Facebook, ministri i MirëqeniesSociale, Blendi Klosi, theksoi se kjoqendër rezidenciale është në varë-si të Bashkisë së Shkodrës.

Edhe pse vetë ministri dheMinistria që ai drejton nxituan të

shmangin përgjegjësinë për ng jarjen e rëndë, janë të paktën dstruktura në varësi të Ministrisë sMirëqenies Sociale, që kanë dështuar në parandalimin dhe zbulimin e këtyre abuzimeve. ShërbimSocial Shtetëror është një strukturë që kontrollon qendrat rez

denciale jo vetëm për të mituripavarësisht varësisë së tyre dhpo ashtu Agjencia për Mbrojtjen Fëmijëve është një tjetër strukture posaçme, që duhet të kontrollonte jetimoren e Shkodrës.

okuroria urdhëroi

restimin e ish-drejtoreshës

Jetimores Shkodër,

bana Llazani dhe të katër

nonjëseve të kësaj qendre,

s zbulimit të abuzimeve

ksuale dhe fzike

Avokati i Popullit zbuloi skandalin

në jetimore dhe denoncoi rastin në

prokurori. Ministria e Mirëqenies:

Qendra nuk është në varësinë tonë.

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

7/16


aktualitet

Zgjedhjet e 2017

Kryesia e re e FRD Tirane shumë shpejtë do të ribëje organe forumeve të gruas dhe të rinise si dy nga forumet kr

Dega e Tiranës, ja modeli iristrukturimit politik, si do të fuqizoheP

ër gazetën “Fryma e Re”flet kryetarit për degën eTiranës, e FRD-së, Andi Se-

ri, si po përgatitet për zgjedhjet2017. Pas mbledhjes së krye-

së së FRD-së, dega e Tiranës elësuar, dhe vlerësuar nga më

rëndësishmet në vend, dukeasur parasysh edhe hartën e reektorale, do të ketë një model

ri, sa i takon strukturimit dherganizimti të saj politik. Për këtë

eferi shpjegon në detaje gjithëradegjinë që do të shoqërojëqizimin e këtij qarku për tëbërritur në zgjedhjet e 2017.

Në mbledhjen e fundit të

ryesisë së FRD-së, është hed-

ur hapi i parë i riorganizimit të

rukturave sipas qarqeve dhe u

gritën grupet e punës për zgjed-

et e 2017. Si kryetar i degës së

ranës, si është situata e FRD për

ë këtë degë?

Ashtu sikurse degët e tjera nëbarë Shqiperinë edhe dega e

RD Tirane ka filluar riorganiz-min e saj ne funksion të forcimit

strukturave në qytetin e Tira-

ës dhe Qarkun e Tiranes. Në çdoëndegë të FRD Tiranë, ku organetrejtuese kane dalëe nga votimi si-as parimit “një anëtare një votë”,o bëhet rievidentimi dhe njëunë e palodhur si për prurje tëja ashtu dhe për punën në terrene qytetaret. Kryesia e re e FRDrane shumë shpejtë do të ribëje

rganizimin e forumeve të gruashe të rinise si dy nga forumetyesore për rritjen e kësaj force

olitike dhe konkurimit dinjitoz teaj. Në nivel Qarku ku përfshihen 5eget kryesore të FRD dhe përka-sisht Kavajë, Rrogozhine, Vorë,amëz dhe Tiranë po punohet fort

per nje organizimi me eficentor edhe për një mbulim kapilar

çdo pjese të territorit. Eshte njëerë e shtuar, grupi i punës nevel Qarku per Tiranen, qe u ngrit

e Mledhjen e fundit te Kryesise seRD, sepse do ndikoje pozitivishe punen e strukturave te Degesrane si ne maksimizimin e votes.

Çfarë masash keni marrë përrukturimin e degës?

Mbas mbledhjeve të njëpas-eshme me kryetarët dhe struk-rat e nëndegëve ete FRD Tirane

ë funksion të një pune sa më tëujdesshme me çdo qytetar, men-ojmë të fillojë një tipologji e re or-

anizimi qe ku çdo njesi adminis-ative te ndahet në tre katër Grupeksione ne varësi të territorit geo-afik të territorit që mbulon.

Kjo lloj ndarje do te bejë tëundur që strukturat e FRD Ti-

ranë të jenë më të kudo ndodhura,shpërndan përgjegjesine e punesme qytetarët dhe bën të mundurqe çdo rrugice, grup pallatesh,rrugë, zone te mbulohet nga ane-tare te FRD që jane të atyre zonave.Pra me pak fjalë puna do te jeteme nje eficiencë më të lartë dhe tëgjithë qytetarët kudo ndodhen do

ta ndjejne prezencën e FRD. Dega e Tiranës është më e

madhja, ku edhe do të përqën-

drohen gjithë vmendja për

maksimalizimin e votave. A ka

plan fushatash për antarësimet? Po është e vërtete dega e Ti-

ranës është dega më e madhe nevend dhe në asnje moment nuk

është ulur vemendja kundrejtanëtarësimeve te reja. Ne këtë re-alitet politik në të cilin vendi për-ballet, FRD falë qëndrimit të sajgjithmon në funksion të shtetitdhe qytetarëve ka bërë që shumëqytetarë edhe pse jo në fushatëparazgjedhore të vijne të diskuto- jnë për pikëpamjete e tyre politikedhe të anëtarësohen. Maksimizimii votës normal që është një nga pri-oritet e çdo forcë politike, por FRDeshte e vetmja force e cila ka njevote te qendrueshme sepse njer-ezit e anetaresuar dhe ato qer be-sojnre nre vlerat e FRD nuk janrenjererz konjuktural por qytetar qrebesojnre se ky vend berhet.

K u do bazohet dega e Tiranëspër forcimin e strukturës së saj

politike? Kollonat kryesore e degres se

FRD Tiranë ka qenë dhe do trembetet Forumi Rinor pra rinia, sidhe Forumit i Gruas. Janre kretody forume tre cilave dega e Ti-ranres po i kushton njer kujdestre veçantre qre riorganizimi i

Reforma në drejtësi

Fleckeinstein: Njoh disa politikanë që s’duan ta votojnReforma në drejtësi është një nga reformatmë të rëndësishme për të ardhmen nëvend. Deklarata ka ardhur nga raportuesi përShqipërinë në Parlamentin Evropian, KnutFleckenstein gjatë një takimi me studentë tëfakultetit të Shkencave Shoqërore në univer-sitetin e Shkodrës. Sipas Eurodeputeti Flecken-stein nga partitë politike në vend është marrëgarancia se javën e ardhshme do të miratohetreforma në drejtësi. “Reforma në drejtësi ështënjë nga reformat më të rëndësishme, pasivetëm n.q.s kemi gjykatës të drejtë dhe të paan-shëm, atëherë mund të kemi drejtësi. Unë kamdiskutuar me të gjithë përfaqësuesit e partivepolitike, partisë socialiste, LSI- së dhe partisëdemokratike dhe ato më kanë thënë që javën e

ardhshme do të miratojnë reformën në drejtë-si, dhe është shumë e rëndësishme që brenda6 javëve të miratohet kjo reformë sepse vetëmatëherë mund të fillojnë marrëveshjet për futjene Shqipërisë në BE. Natyrisht ka interesa të in-dividëve të veçantë që nuk duan ta miratojnë

këtë reformë. E thënë me fjalë më të thjeshta, ju do ta merrni vesh pas 6 javëve n.q.s ky venddrejtohet nga politikanë të vërtetë apo nga indi-vidë të tjerë që ju nuk i keni përzgjedhë. Ne be-sojmë se me anë të kësaj reforme mund të jetëe mundur lufta ndaj krimit të organizuar dhekorrupsionit”, ka deklaruar eurodeputeti. Euro-

deputeti Fleckenstein ka qenë më i drejtpërdre- jtë ku i përgjigjet pyetjes se çfarë nënkupton re-forma në drejtësi. “Me reformën në drejtësi nukbëhet fjalë që politikanët të shpëtojnë kokat etyre apo të fëmijëve të tyre por bëhet fjalë për tëardhmen e Sh i ërisë, të vendosim se në cilin

vend dëshiron të jetojë Shqipëria. Është se rëndësishme të ketë gjyqtarë të pavaru jo të ketë gjyqtarë që i përkasin njërës ppalës tjetër sepse marrin shuma nga ato.vend ka nevojë për vende pune të reja, dinvestitor i huaj vjen këtu vetëm kur të suforca e ligjit, prandaj reforma në Drejtëse rendësishme për të gjithe reformat ePrandaj ato duhet ta votojnë atë, dhe ju dthoni politikanëve të këtij vendi të qojnëlart për ta miratuar atë,” është shprehur portuesi për Shqipërinë në Parlamentinpian, Knut Fleckenstein ka komentuardebatet e fundit politike ne vend mbi tencën e pajisjes së përgjimit. “Nëqofttë ishte e saktë që ekziston një pajisje

natyrisht që është një problem. Prandajtë shikohet nqs ekziston apo jo, ndërssonat përgjegjës duhet të japin shpjegimte përpara ligjit. Prandaj kjo çështje mkomentohet më mirë pas reformës në dsi”, tha Fleckenstein.

Andi Seferi: Çelësi i suksesit të punës së FRD ka qenë dhe vazhdonmbetet shkuarja derë me derë dhe kontrata në shërbim të qytetarëv

tyre ter perrmbledhe si eltre afirmuar tani me por mgjitha edhe elementre tre rerndersi e veçantre po ipuners me intelektuale ter jo veterm qre do ter jener e Departamenteve tre FRDdo tre kontribuojnre prer he ideve tre FRD nre shtrestelektuale. Per çdo shtrese sqytetarersh qre FRD do t’i dhet perr tre marrer mbreshe tyre, po mundohemi trenizojme grupe me anretaFRD ter perrbrerre nga tregjimnazesh, studente, punintelektualë, qytetarë e fsha

Ashtu si edhe gjatë dy fave të kaluara çelësi i sukspunës së FRD ka qene dhedon të mbetet shkuarja dederë dhe “kontrata” qytetalidhet me çdo person sy mKjo është mënyra më e mirëmarrë mbështetjen e pjesëmadhe te qytetarëve të cilëtë bindur se FRD mbron inte tyre dhe punon për ta.

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

8/16


konomi

aketa e bujqësisëpo e qeverisëherë ka një lajm të mirë

ër bujqësinë, fermerë eegtarë shpresojnë te rritjadësive. Këtë presin edhe

aketa e prezantuar javësuar nga ministri i Finan-Arben Ahmetaj. Transak-cash deri në një shumë të

r dhe lehtësitë në doganahen prej tyre. Por, edhezënë me punët e bujqë-

ta kanë arritur ta marrinhin e ministrit e madje tëdhe një vlerësim të asajo ndodh. Pyetjes së “Moni-bi vlerësimet e tyre për këtë

i japin të njëjtën përgjigjearët e mëdhenj, edhe spe-

të fushës. Ata thonë seryshimet e fundit, qeveriakorrigjua në masat që patiguar më parë, pasi e pa qëk funksionuan. I tillë ishtei transaksioneve cash deri

mijë lekë në ditë. “Problemi

që vetë i bëjnë ligjet e paz-hme, i shtrëngojnë e pastajë”, thotë Ruzhdi Koni, një

egtarëve më të mëdhenj tëerimeve në vend. Sipaspërvoja ka treguar se tran-

net duhet të jenë sa më tëa, shitblerjet në fermë eat bëhen cash, pasi vetëe punës është e tillë. Pre-

mi se fermerët duhet tëparatë përmes bankës

atrat tona duket ende njëpasi infrastruktura financi-etet ende larg fshatit. Edhe

edhja e postës për shitbler-vlerë 30 mijë deri në 150kë duket një ide e gabuargtarët. Ata thonë se dhe nëst, tregtimi nuk do të funk- siç parashikon Ministria eave. Dhe për të shmangurt përmes postës, ata do të

mundësinë të copëzojnënë vlera nën 30 mijë lekë.do të funksionojë më mirë! Tregtarët e qumështit,duken se do të jenë ata që

mund të mbyllin llogaritë

Lehtësitë e parashtruara për bujqësinë janë një tërheqjembrapsht nga vendimet që qeveria ka ndërmarrë më parë

ajo e përdorimit të blloqeve tfaturave tatimore dhe plotësimtë tyre me shkrim për çdo faturëpër këtë kategori shoqërish ështparashikuar një procedurë veçantë, ajo e miratimit të përdorimit të faturës kompjuterikeSubjektet kanë mundësi të zgjedhin të thjeshtojnë procedurën faturimit: nga ajo e tërheqjes s

blloqeve të faturave pranë Drejtorive Rajonale Tatimore, plotësimit të tyre për çdo rast me shkrimregjistrimit të këtyre faturavtë plotësuara më pas në librat shitjes dhe blerjes; Me hyrjen nfuqi të këtij udhëzimi, çdo bizneqë blen produktet e fermerëvka mundësi të përdorë faturëkompjuterike. Për këtë mjaftotë: vetëmodelojnë një faturë tatimore kompjuterike me të dhënae kërkuara, ta paraqesë atë nDrejtorinë Rajonale Tatimore, cila e pajis me numër serial. Ministri Arben Ahmetaj sqaroi se janmarrë masa që në pikat doganor

të ofrohet dhe të mos mungojshërbimi doganor për eksportin prodhimit bujqësor. “Për eksportuesit e produkteve bujqësoreështë përgatitur urdhri nr. 8874datë 04.04.2016 për të gjithë de

Për më tepër, vetë tregtarët kujto- jnë se shumë probleme në doga-na kanë ardhur nga pengesat enxjerra nga fqinjët, mbi doku-mentet shoqërues, apo rezultatete analizave.

Ekonomistët thonë se, përlinjat jeshile të tregtisë ndërkom-

bëtare, duhen udhëzime të qa-rta e mbi të gjitha të ketë linjën jeshile edhe vendi fqinj. Përn-dryshe është e pavlefshme.“Duhet një bashkëpunim eko-nomik mes vendeve, e jo vetëmpolitik”, thonë ata.

Ku konsiston paketa

Javës së kaluar Ministria e Fi-nancave prezantoi paketën lehtë-suese për bujqësinë. Ajo është njëplotësim dhe korrigjim i lehtë-sive të parashikuara që në vitin2014. Skema e kompensimit tëfermerëve, e cila nga 6% që ishtemë parë, u bë 20% në vitin 2014,duke mundësuar një stimul të

drejtpërdrejtë për fermerët shq-iptarë në funksion të zgjerimit tëveprimtarisë së tyre prodhuesebujqësore dhe blegtorale. “Kjoskemë është konceptuar e tillëqë të mos ngarkojë fermerët me

barrën administrative të lëshi-mit të faturave, të deklarimit, tëmbajtjes dhe përdorimit të kasësfiskale, etj. Pra, fermeri ka vetëmdetyrimin të pajiset me NIPT dhetë shesë produktet e tij e të për-fitojë 20% kompensim”, u shprehministri. Ndryshimet në Udhëzi-mi për kompensimin e fermer-ëve përfshijnë së pari: lejimin ekryerjes së shitjeve me para nëdorë, deri në vlerën 30 mijë lekëtë reja, që një fermer kryen përblerës të ndryshëm, shoqëri tëagrobiznesit ose të përpunimit tëprodukteve bujqësore dhe bleg-torale, ose për eksportuesit e kë-

tyre produkteve, apo çdo subjektitjetër që blen produktet e fermer-ëve që janë të pajisur me NIPT.Me hyrjen në fuqi të këtij Udhëzi-mi, detyrohen të kryhen nëpër-mjet bankës vetëm shitjet mbi

150 mijë lekë. Pagesat për shitjetmbi 30 mijë lekë deri në 150 mijëlekë kryhen nëpërmjet filialeve tëPostës Shqiptare.

Në rritjen e shërbimeve, Min-istria e Financave ka kërkuar ngaPosta Shqiptare që të intensi-fikojë shërbimet e saj për kryer- jen e pagesave për fermerët dhemundësinë e shtrirjes së shërbim-

it pranë zonave rurale ose aty kuzhvillojnë veprimtarinë blerësit eprodukteve të fermerëve.

Pjesë e paketës është rim-bursimi automatik i TVSH-së.Eksportuesit e prodhimeve bu- jqësore klasifikohen si subjekteme risk zero dhe si të tillë, për-fitojnë rimbursim automatiki-sht brenda 30 ditëve të TVSH-së.Shuma e paguar e fermerit prej20% për normën e kompensimitpër blerjen e produkteve të tij,por edhe çdo TVSH e paguar përshpenzimet e përgjithshme qënjë eksportues kryen në kuadër tëveprimtarisë së tij, i rimbursohet

brenda 30 ditëve.Faturat kompjuterike janë

shërbimi tjetër i parashikuar nëpaketë. Për të lehtësuar proce-sin e faturimit të kompanive qëblejnë produktet e fermerit, nga

ditore me shitjen përmes pagesës‘cash’. Ndërsa, tregtarët e fruta-perimeve mund ta shfrytëzojnëpjesërisht këtë skemë. Mjetet etransportit kërkojnë ngarkesame vlera më të mëdha, çka do tëdetyronte pagesat përmes postësapo bankës, thonë përfaqësuesit

e Shoqatave të Fermerëve.Dyshimet e tyre janë se shit-blerjet do të copëzohen nëmënyrë artificiale vetëm për tëshmangur pagesat e më vona,apo edhe të pasigurta (në rastmungese serioziteti të blerësit).Kjo do t’i shtonte një copëzim tëmëtejshëm sektorit që ende povuan copëzimin e ngastrave.

Disa ekspertë të fushës, jashtëMinistrisë së Bujqësisë, thekso- jnë se problemi nuk qëndron tepagesa cash në kohën e blerjessë prodhimeve bujqësore. “Mjaf-ton të disiplinosh faturat” thonëata, duke kujtuar se çelësi i for-

malizimit nuk është transferta eparave. Dhe në lëvizjet e njerëzve jashtë kufijve parashikohet njëqarkullim me para kesh. Ajo çkaështë e rëndësishme, për ta ështënjë gjurmim i faturave, çka ështënë fakt edhe objektivi kryesor iMinistrisë së Financave. Në ven-dimin e qeverisë, parashikohetmodelimi i faturës elektronike, icili edhe pse nuk do të jetë burimtakse për fermerin (të paktën fil-limisht) fut tregtinë e agroushqi-more në linjën e duhur. Por edheekspertët në fushën e bujqësisë janë të bindur se, “me këtë pa-ketë, shteti po disiplinon veten.

Vendimi i mëparshëm për tran-saksione bankare nga fermerëtishte i nxituar”, thonë ata. Nëfshat ende nuk është infrastruk-tura e duhur për të kryer shitblerjet përmes bankave.

Edhe rimbursimi brenda 30ditëve është një rregull që shtetithjesht po synon ta zbatojë, sipastyre pasi për eksportuesit në tërë-si është parashikuar rimbursimbrenda 30 ditëve i TVSH-së.

Linjat jeshile të tregtisë

Pas lajmeve të shpeshta përbllokimin e qëndrimin e kamio-nëve në dogana për disa ditë,

vendimi i qeverisë për të krijuarnjë linjë jeshile për prodhimetbujqësore është mirëpritur. Porkujdes. Që linja jeshile të funk-sionojë duhet që edhe dogana evendit pritës të ketë një të tillë.

he rimbursimi brenda 30

ëve është një rregull që

teti thjesht po synon ta

atojë, sipas tyre pasi për

sportuesit në tërësi është

rashikuar rimbursim

enda 30 ditëve i TVSH-së

Dyshimet e tyre janë se

shitblerjet do të copëzohen

në mënyrë artifciale vetëm

për të shmangur pagesat

e më vona, apo edhe të

pasigurta (në rast mungese

seriozitet i të blerësit)

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

9/16


ekonomi

ët doganore, si dhe janë njof-ar të gjitha agjencitë doganore,

ër të ofruar shërbim 24 orë nëspozicion të eksportuesve të

rodukteve bujqësore, si dhe eën të paefektshëm marrjen eutorizimit të zhdoganimit lo-al apo kryerjes së proceduraveoganore pranë ambienteve përëto subjekte”, vëren Ahmetaj.

ëtu përfshihet edhe përjashtimiskanimit për produktet bujqë-

ore ose minimizimi në raste tëeçantë, apo siç quhet ndrysheanali jeshil për këto produkte.ga të dhënat e eksportit përeriudhën 2015-2016, rezultonë në tre kapituj të vendosur nëanal jeshil, eksportohen 90% eeklaratave në këtë procedurë.

Mbjelljet në rritje

Edhe për shkak të efekteve tëizës, fermerët i kanë drejtuar

ytë nga bujqësia më shumë seë parë. Tregtarët që merren mernizimet bujqësore pohojnë se

tet e fundit, sipërfaqja me seraa vjen e shtohet krahas investi-

eve në teknologji dhe trajtimitrioz të perimeve me ushqyes.

amiljet fermere që e kanë marrëriozisht bujqësinë kërkojnë që

edhe qeveria ta marrë në këtëformë. Kjo është e rëndësishmeveçanërisht kur vëren se treguesite fundit mbi bujqësinë nuk flasinpër një mbarëvajtje të mirë.

Krahas uljes së sektorit bu- jqësor, edhe punësimi ështëtkurrur. Në tremujorin e katërt,forca e punës në bujqësi ra me-3.1%, ndikuar nga emigracioni

masiv i vitit të kaluar. Edhe psedisa qeverisje rresht nuk po ar-rijnë t’i japin bujqësisë vëmend- jen e meritua r, bujqësi a vazh-don të mos e “braktisë” qeverinëme kontributin e saj. Shqipëriambetet vendi me peshën më tëlartë të bujqësisë në raport meProdhimin e Brendshëm Bruto(PBB) në Europë dhe gati sa dy-fishi i rajonit. Një arsye është sene s’kemi nga t’i ikim bujqësisë,e nuk kemi zhvilluar industri tëtjera. Por, ka edhe disa faktorë qënuk e justifikojnë rëndësinë e saj. Vendi vij on t ë jetë një importuesneto i prodhimeve bujqësore. Në

Maqedoni, bujqësia zë 10.2% tëpeshës në totalin e PBB-së; nëMalin e Zi zë vetëm 10% të PBB-së; në Bosnjë, vetëm 7.8% të PBB-së; në Serbi zë 9.7%; në Ukrainë11.8% dhe në Rusi vetëm 4%.

Në vendet e zhvilluara të BE-së,bujqësia zë rreth 2% të PBB-së.Teksa sektori ka pozitë domin-uese në ekonominë shqiptare,vendi vijon të importojë produk-te ushqimore 4.7 herë më shumëse sa eksporton. Kjo ecuri tregonse vendi ndodhet në inercinë etrashëgimisë së para viteve ‘90,pa mundur të modernizojë dhe

të përshtasë sektorin me nevo- jat e reja të ekonomisë së tre-gut. Përkundrazi, masat e marranë vitet 1991 me “masakrën” nëcopëzimin e tokës për frymë, fi-nancimet me pikatore dhe poli-tikat fragmentare të zhvillimite kanë çorientuar zhvillimin eqëndrueshëm afatgjatë të sek-torit. Bujqësia vijon të dominojëekonominë shqiptare për nganumri i të punësuarve me (39.7%të totalit) dhe me kontributin nëstrukturën e Prodhimit të Brend-shëm Bruto. Sektori është përf-shirë në një sërë vështirësishciklike, pa mundur të oriento-

het drejt zinxhirit të vlerave. Passhkëlqimit në dukje të rritjes sëeksporteve me 25% më 2015-n,totali i prodhimit bujqësor ka pë-suar rënie me 0.93% më 2015-s,sipas të dhënave të INSTAT.

Tregtarët dhe ekspertët

e fushës e shohin

një mundësi për t’uvetëkorrigjuar pa

paguar për gabimet

kujtesë bizneseve

hidrokarburet

Tatimet: paguani tatim fitimose gjoba sa 15% e këstit

Ndryshon ligji, qeveria mund bllokojë rishitjen e koncesione

N jë nga nenet e ligjit të supergjobave (procedurave tatimorratuar në tetor të vitit të kaluar dhe që nuk u rrëzua nga GKushtetuese ka filluar të zbatohet. Tatimet u kanë kujtuar mebizneseve që nëse nuk paguajnë kësteve e tatimit mbi fitimitatimi i thjeshtuar mbi fitimin, që duhet të derdhen me këste t jore, atëhere do të marrin gjobë që është sa 15% e vlerës së Sipas njoftimit të tatimeve, “Mospagimi në afat i kësteve paratë tatimit mbi fitimin ose kësteve paraprake të tatimit të thjembi fitimin, sipas nenit 30, të ligjit nr. 8438, datë 28.12.1998, “Pmin mbi të ardhurat”, të ndryshuar, dënohet me gjobë në mapër qind të shumës së këstit për t’u paguar. (Ndryshuar me L99/2015, datë 23.09.2015. Botuar në Fletoren Zyrtare Nr. 187, d

tetor 2015, neni 114/1)).”Më parë, bizneset nuk merrnin gjoba, në rast se nuk pagtatim fitimin, thjesht nuk merrnin dot vërtetim në tatime që paguar detyrimet. Ligji për disa ndryshime dhe shtesa në lig9920, datë 19.5.2008, “Për procedurat tatimore në Republikënipërisë”, të ndryshuar, miratuar në tetor 2015 vendoste gjobsanksione të rënda, në kuadër të fushatës që ndërmorën finanluftën kundër informalitetit. Një pjesë e tyre u hodhën poshGjykata Kushtetuese pas kërkesës së Shoqatës së Tregtarëve.tetuesja shfuqizoi përfundimisht gjoba prej 10 milionë lekëtregtarët e shumicës që shesin mallrat e pashoqëruara me si dhe gjobat 500 mijë lekë për moslëshim fature, mosdeklaripagës reale, mosdeklarimin e punonjësve te biznesi i vogël. U szua gjithashtu dhe neni që ngarkonte me gjobë 100% të mpadeklaruar dhe rivlerësim të të ardhurave për 6 muaj, gjoba 50lekë nëse nuk afishon çmimet apo njoftimin se ke të drejtë tpaguash nëse nuk merr fature.

Ministria e Energjetikës ka bërë gati disa ndryshime në ligkërkimin dhe prodhimin e hidrokarbureve, nëpërmjet janë futur disa koncepte të reja që kanë të bëjnë me sigurinëbëtare. Në rastet kur dega në Shqipëri është u transferuar nga nnjë tjetër, ligji i ri ja njeh shtetit shqiptar të drejtën që për shksigurisë kombëtare mund të mos e miratojë një kalim licenceesionare nga një kompani tek një tjetër.

Projektligji gjithashtu kufizon trajtimin fiskal të koncesionnga 35 vite që është aktualisht, afërsisht sa kohëzgjatja e konc

në 10 vite. Ndryshimet gjithasalizojnë një ndarje më të qartëeve kohore që përfshihen në phën e kërkimit me atë të vlerësnjë zbulimi (7 vite kërkim dhevlerësim).

Burimet nga Ministria e jetikës pohuan se me rritjenbilitetit të Republikës së Shqikalohet nga përfshirja në Marr

jet Hidrokarbure të klauzolave të hapura dhe të pakufizuara nlidhur me stabilitetin e regjimit fiskal në aplikimin e tyre në nkohor të kufizuar (10 vjet nga data e fillimit te prodhimit te hidbureve). Përcaktohet që aktiviteti i kërkimit dhe prodhimit të lëhidrokarbure të kryhet nga ekspertë të pajisur me certifikatën

profesionale për veprimtarinë studimore-projektuese dhe zbpër kërkimin dhe prodhimin e naftës dhe të gazit. Regjimi fiste përcaktohet në legjislacionin tatimor në fuqi, duke përfshiligjin specifik nr. 7811, datë 12.4.1994 “Për miratimin me ndryshdekretit nr.782, datë 22.2.1994 “Për sistemin fiskal në sektorin e karbureve (kërkim-prodhim), të ndryshuar.

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

10/16


strehuar ekzistencën e vet në aspe-ktin e njohjes, aspektin e statusit dhenë aspektin e dhuntive të tij si poetdhe si përkthyes.

***Krijimtaria e poetit Vilson Bllosh-mi, parë si poetikë ekzistence, pa-dyshim që do të karakterizohet ngashenja e kohës. Në poezinë me titullPo ikin vitet, imazhin e saj e gjejmë nënjë prej formave klasike, si një trans-portues i madh, (karvan), në udhë-tim, të padetajuar, por zotërues. Kyimazh i padetajuar i kohës shoqëro-het nga hapësira po kaq e padetajuar,(Në vendin… s’di se ku), në të cilënsubjekti poetik e ndien veten të hum-bur përkundër imazhit të udhëtaritanonim që,…Kur të kalojë …fytyrëndo të shtrembojë/ Ç’ka qenë ky këtu.

Duke ikur, koha e harron tëshkuarën, ku ndër të tjera depozito-hen edhe vlerat. Cila është mënyrakundërvënëse ndaj kohës har-rimtare? Në përpjekje për të gjetursigurinë e njohjes së vlerave, pa-varësisht kohës që ikën, poetika eekzistencës, më tej karakterizohetnga shenja e kujtimit, i cili në poez-inë e cituar vjen në imazhin e vleraveqë mbeten virtualisht dhe ushqejnëmendimet, (Mendimit kur venitet,mbi të ju bëni hije). Kështu poetikae ekzistencës konkretizohet nëpër-mjet kësaj poezie si poetikë e simbo-likave me semantikë kundërvënëse,në rastin tonë koha harrimtare, skotëpafundësie, përkundër kujtimeve,ditë të pavdekshme, dëlirësi rinie, sisimbol i vlerave të mbetura nëpërm-

jet të cilave subjekti lirik rigjen veten,

pavarësisht kohës harrimtare.Kur një këndvështrim të tillë të

kohës dhe kujtimit, si shenja po-etike, pra të ekzistencës së vlerave,të njohjes dhe të rinjohjes së tyre nërrjedhën e humnershme të kohës,e takojmë dy e më shumë herë, aqmë tepër në një cikël vetëm prej 26poezish të mbetura, kemi arsye qëpoetikën e ekzistencës ta shënjojmësi tipar thelbësor të poezisë së VilsonBlloshmit, të mishëruar poetikishtnëpërmjet simbolikave me seman-tika kundërvënëse.

Prova e dytë e pohimit tonë ështëpoezia që mban datën 7 shkurt1974, frekuentativja e së cilës ështëfjala emër dhe për këtë arsye, meqë

titulli mungon, (si në shumë poezitë VB) për lehtësi identifikimi nëprocesin e studimit, do ta titullojmëme këtë fjalë, Emër. Me këtë poezi,poeti shkon më tej: ai procedonme poetikën e fjalës si imazh dukenënkuptuar një emër, pra një fjalë,

një shënjues që lidhet me imazhinsi i shënjuar dhe jo me sendin apopersonin konkret. Fjala (shënjuesi)në këtë rast, meqë nuk lidhet mesendin apo personin konkret, është e

lirë prej tyre, ndaj ajo mbetet ekuiva-lent i pacenuar i vlerave, prezenca etë cilave i jep kuptim dhe njohje qe-nies, ekzistencës së poetit, identitetittë tij, pavarësisht kohës, që …mbitokë …mote e stinë ndërron,/ (emri)…rron/ dhe bëhet kur rininë nëpërkujtime ndiell/ diell. Që poeti VilsonBlloshmi e kishte bindje një raporttë tillë sosyrian të fjalës me imazhin,na bindin edhe dy vargjet sentencë,Jetën e fjalës e justifikon/ mendimi itiposur në të…

Dueli i poetit me kohën ështënjë prej ndërmarrjeve më tragjiketë. Pavarësisht se futet në këtë duelme objektivin për ta anuluar atë (ko-hën) nëpërmjet shenjës poetike tëkujtimit, ai e di se ky objektiv ështëpengu i tij, i cili që nga subkoshien-ca e energjizon për t’iu kundërvënëvetëdijes në lidhje me kohën si njërealitet i humnershëm pafundësie.Mbase është kjo arsyeja që disapoezi do të vijnë vetëm me simbo-likën dominuese të kohës harrim-tare. Imazhit heraklitian të kohësqë …rrjedh si lumë…në poezinëKanë ikur shumë vjet (19 qershor1974), nuk i shoqërohet në sensinkundërvënës asnjë imazh, që do tandihmonte poetin të rigjente qeniene tij në humnerën e kohës së shkuar.(Asnjë gjë kujtimet s’prunë ).Madjenë mungesë të kësaj kundërvënieje,poeti arrin deri atje, sa të vëjë në dys-him ekzistencën në kohë të shkuar

të vajzës së tij të dashur dhe për pa-sojë, edhe veten e tij.(Ndofta s’qemëas ti, as unë).

Gjithsesi, kjo poezi, edhe psepërcjell imazhin e betejës së hum-bur, e nënkupton ekzistencën eqenies humane, që në këtë rastpërfaqësohet nga poeti si shenjëpoetike kundërvënëse me kohën,për të siguruar dhe njohjen e vler-ave. Imazhi tërësor i kësaj poeziesi një betejë e humbur me kohën,modifikohet së brendshmi nëpër-mjet vargut Diku mbeta, dikumbete, i cili gjithsesi, e luan roline kundërvënies ekzistenciale nëkuptimin që kemi folur deri tani.

Në një poezi tjetër, të cilës për ar-

sye të shpjeguara më lart po i vëmëtitull vargun e parë A nuk vija unënetëve, kjo kundërvënie e poetit mekohën, në favor të ruajtjes së vlerave,është më e receptueshme pikërishtme vargun më frekuentativ të saj, tëzgjedhur nga ana jonë edhe për titull

ulturë

oetika e ekzistencësuke lexuar poezinë e poetitmartir Vilson Blloshmi

r të analizuar poezinë e po-

tit martir Vilson Blloshmi,uhet të nisemi nga premisake dhe estetike që motivojnështrimin artistik të botës dhelim e sipër, e çuan njeriun në

n e botëve artistike, përkatë-tëve letrare, të cilat janë botë, “të qeverisura” nga ligje dheunike.nuk mund të ndodhte pa-

ht kushteve të kontaktit me tën. Në këtë kuptim, themi se

i së bukurës ka qenë një ndërmë të mëdha të njerëzimit,lidhet thjesht me nevojën e

për kënaqësi e zbavitje. Dukeumuar të bukurën fillimishtrë, çka presupozonte njohjendhe të thellë të kësaj të fun-

riu e ndiente veten të sigurt.de kishte probleme për t’ur: Prezenca e së bukurës nënuk ishte e përhershme dhemangshme. Nevoja për njëë përhershme, të pashmang-he në nivel total e çoi njeriunimin tjetër të madh, në zbu-arteve, përkatësisht zbulimine letrare, nëpërmjet të cilave

dhe njerëzimi realizuan aspi-kahershme të sigurisë totale,

r kjo si një gjendje ku njeriu, e përjeton thellë dhe e pro-rëfilli qenien e vet. Realizimitës së sigurisë, madje i sig-tale, s’mund të ishte atributbotëve letrare, të cilat si botë

t të vëzhguara, sjellin njohjeë dhe për rrjedhim siguri tëPikërisht për këtë arsye, ar-katësisht botët letrare, bëhen ekzistencës njerëzore. Ështëtë kuptohet që këtej se te kjohënie sigurie ekzistencialenafillën edhe apatia, egërsiae armiqësia e diktaturave përë përgjithësi dhe botët letrareanti. Kjo marrëdhënie sigurien në dy drejtime. Fillimishttivohet nga nevoja e autorit

urinë e munguar dhe më pas,ët letrare janë fakte artistike,rbejnë si territore ku lexuesi,gjetur, rigjetur, ndier dhe pr-ë to ekzistencën e vet, i për-

e si strehë të saj.kumtesën tonë do të ndale-drejtimin e parë, duke e parëë e Vilson Blloshmit si një botëpoetike, të cilën ai me talentinrkushtimin e një Demiurgu,atë, në radhë të parë, për të

Në aspektin e statusit, poetika e ekzistencës vjen si kërkes për dëshminë dhe ruajtjen e statusit të poetit

A nuk vija unë netëve, i cili përsëritettri herë, duke qenë dhe vargu përmb-

yllës i tërë poezisë. Sidoqoftë, poetikae ekzistencës në këto poezi tonifiko-het me ngjyrat e trishtimit, çka lidhetpa dyshim me mungesën e perspe-ktivës sociale dhe politike të autorit.Si të tilla, këtyre poezive iu mungonpërmasa e së ardhmes, mungesë kjoe cila mund të merret në konsideratëderi në nivelin e një shenje tjetër tëpoetikës së ekzistencës.

Në aspektin e statusit, poetikae ekzistencës vjen si kërkesë përdëshminë dhe ruajtjen e statusit tëpoetit. Pozita social-politike e poet-it Vilson Blloshmi në shoqërinë te-

jet të politizuar, në kushtet e luftëssë ashpër të klasave nën diktaturë,ishte një arsye më shumë që poeziae tij në këtë drejtim të spikasë qënga format kundërvënëse, formatsentenciale e deri tek ato ku domi-non imazhi i vëzhguesit dhe kritikutmoral të botës, nëpërmjet ligjërimittë të cilit, brenda poezisë, rimerrenkuptimet dhe format sentenciale

me përmbajtje moralePoezia që mban datën 1 shta-

tor 1972 dhe që në përmbledhjen elëndës shënohet me fjalët e para tëvargut të parë, Nëse nuk munda…,është një poezi tipike, e cila dësh-mon poetikën e ekzistencës në as-pektin e statusit të poetit. Rrethanatnë të cilat është shkruar kjo poezi,poeti i ka shpjeguar në deponimetpara hetuesisë, ku ai thotë se prejkohësh atë, poetin, e kishin llogariturme të vdekurit, pasi vetëm ai nga të208 bashkëmaturantët, nuk punontesi mësues. Në këto kushte veçimi dhevetmie asgjësuese, poeti lufton mearmën e vet, poezinë, për të vetëpo-huar dhe demonstruar në mënyrë

kundërvënëse ekzistencën mes tëgjallëve. (Zjarr përsëri unë kam nëshpirt të djegur / …m’i gjallë jam seçdo i vdekur). Imazhi kundërvënësi poetit ndaj atyre që i mohonin sta-tusin e intelektualit, përkatësisht sta-tusin e mësuesit , është një vetëreha-

bilitim moral. Data 1 shtator 1972 bën më të kuptueshme këtë poezi naspektin e sigurisë së statusit.

Nën diktaturë, statusi moral individit ishte i rrezikuar . Njerinën presion fare lehtë mund tbëhej viktimë e sigurimit famëketë shtetit. Kështu, diktatura falmentonte moralisht dhe vinte nëvarësi të ashtuquajturit intelektualëKundërvënien ndaj këtij imoralite

Vilson Blloshmi e sjell poetikisht nformë sentenciale, ku ngjyra e zezdhe ngjyra e bardhë alternohen nstruktura idiomatike me kuptim antitetik. Më mirë një jetë e zezë me faqtë bardhë / se sa një jetë e bardhë mfaqe të zezë. Kjo është sentenca morale e poetit, njëherësh edhe deklarim i statusit të tij. …E dashurinpër mëshirë…/Me hijen e mirësistënde…. Këto janë vargje të poezistë shënuar nga përgatitësi për botimme titullin …dhe vetëm…, poetika të cilave motivohet nga ndjesitë apatike të autorit, kundrejt mëshirës dhhijes së mirësisë, të përdorura këto s

mënyra tinzare dhe cinike, të vjetrsa bota, për të nëpërkëmbur statusinjerëzor . Ndërsa në një poezi tjetëqë titullohet Po ç’ke bërë… nëpëmjet imazhit që veçohet mu nmjetin kundërvënës, lidhëza po(re cila vjen pas pohores po për tzhvlerësuar atë, poeti sjell imazhie mbrapshtisë morale, rrethimin së mirës, vështirësitë e saj. Po, ppërgjithësisht e kanë të vështirëNjerëzit që në jetë janë të mirë, Dpoezitë e fundit janë imazhe dialoguqë vetëm sa e nënkuptojnë imazhie një dialoguesi dhe si të tilla, të kr

jojnë ndjesinë e zërit të brendshëmtë poetit, zë me të cilin ai kërkon tmbrojë statusin e tij moral .

Përveçse në raport me kohën astronomike, e cila e tjetërson njeriuderi në pikën e dyshimit për ekzistencën, (Ndofta s’qemë as unë as t… Jam apo nuk jam në vete), teme tjetërsimit me nënkuptim kushtet sociale-politike, vjen nëpërmje

Dr. Skënder Karriqi

8/16/2019 FRD 20 Maj.pdf

11/16


Çmimi Më datë 8 Maj, në

Auditoriumin e qytetit tëUticas në Nju Jork, u mbajt

ceremonia e diplomimit të

studentëve të Universitetit

Utica College. Në këtë

ceremoni, kineasti shqiptar,

aktivisti i të drejtave të

njeriut, rektori dhe themeluesi

i Akademisë së Filmit dhe

Multimedias Marubi, si

dhe drejtori i Festivalit

Ndërkombëtar të Filmit për

të Drejtat e Njeriut, Kujtim

Çashku u nderua me titullin elartë të karrierës “Doctor of

Letters Honoris Causa”

oezisë që titullohet, Sërish dukeshë udhë… . Imazhi i njeriut në kër-m të vetvetes, që edhe kur e gjenë nuk e njeh, është ndër më tron-tësit. Në këtë rast, poezia e Vil-n Blloshmit është edhe vetëdije,

or njëkohësisht edhe dëshmi ehqetësimit permanent të poetitër këtë humbje të njeriut, për këtëumbje të tijën. Por nga ana tjetër,oezia, si strehë e ekzistencës së po-it, e nënkupton statusin moral të, sepse në këtë rast ajo kthehet nëë akt dëshmues, denoncues. (Dheodhe prapë rrugëve/ Me bujë e me

ohe/Kërkoje ti vetveten/ Që më nënd e gjete/ E s’e njohe.)

Poetika e ekzistencës si poetikëgurie në aspektin e statusit, vjenë poezinë e Vilson Blloshmit edheëpërmjet imazhit të poetit si kri-ku moral i botës faqebardhë dheqezezë, ku dita dhe nata janë sim-olika të asimetrisë morale të botës.Shih poezinë e identifikuar Gjatëtëve me diell shoh unë hijen time).y imazh asimetrik i moralit të botës

otivohet me modelin astronomikGlobit, gjysmë natë dhe gjysmë

ndriçuar. Prej jetës së njëmendët,etëve të pagjumë të poetit, kur aiashkonte mbrëmjen me mëngjezë,ëto simbole vijnë me shenjën eiomave të poetikës së vargjeve

opullore, ku e zeza (faqezi) dhe eardha, (faqebardhë), janë në ra-orte kundërvënieje kuptimore. Përë tepër, poetika e ekzistencës në

oezinë e cituar më lart përmasohetdhe me imazhin e poetit si njësuesoral i botës. Kështu, imazhi i poetitotagonist, përtej botës (Globit),cilën ai e vëzhgon nga lart, është

ërjetuar njësoj si modelet titanikeitologjike dhe heroike human-

te, siç mund të vihet re në vargjet:dërsa vërsulet globi në honin eamatë/ Me njërën faqe ditë faqenetër natë/ Dhe zgjuar bashkoj unëbrëmjen me/ mëngjezë/ Eh botëqebardhë! Eh botë faqezezë!.. Në

ëtë kuptim, protagonizmi i Vilsin

Vlerësimi

Kineastit shqiptar i është bërë një prezantim nceremonial, lidhur me personalitetin dhe karrierë

Çashku: Kineasti shqiptar nderohme “Honoris Causa” në Nju Jork

Se sa i rëndësishëm bëhet angazhimi i indi-vidit në një shoqëri të vogël si kjo e jona,mbetet një sfidë e vështirë, sidomos mbi

barrierat politike ose kur flitet për një aktivisttë të drejtave të njeriut, e kineast të çështjeve tëmëdha të politikës në vend. Nismat vetmitaretregojnë në të shumtën, raste heronjsh dhe rrallëndodh që këto principe të kalojnë kufijtë si njohjee vlerësim apolitik edhe në fushë të edukimit. Kyrast është kineasti shqiptar Kujtim Çashku, i cili

është nderuar në fillim të këtij muaji nga Bordi i tëBesuarve të Universitetit Utica College, të shtetittë Neë Yorkut, me dhënien e titullit “Doctor ofLetters Honoris Causa”. Vendimi është shpallurnga presidenti i Utica College, Todd Hutton.

Kineastit shqiptar i është bërë një prezantimnë këtë ceremonial, lidhur me personalitetindhe karrierën e tij. Z. Hutton ka vënë në dukje seÇashku është një personalitet i njohur ndërkom-bëtarisht, si një regjisor filmi dheaktivist i të drejtave të njeriut,duke konfirmuar se prej vitit 1992ka bashkëpunuar ngushtësisht meÇashkun në fushën e të Drejtave tëNjeriut, duke vizituar burgjet dhezonat e internimeve të regjimit ko-munist. Ndërsa lidhjet e ngushta të

tij me Universitetin e Utica College,krijuan në bashkëpunim më 2006,Festivalin e Filmit Ndërkombëtarpër të Drejtat e Njeriut. “Z. Çashkuka dëshmuar me aktivizmin dhekarrierën tij gjatë tranzicionit tënjë vendi totalitarist kurajë dhedevotshmëri për arritjen e stan-dardeve ndërko

Documents

FRD 20 Maj.pdf