№ 17 (11878)

26-уми апрелисоли 2013

ЊАФТАНОМА АЗ 20-УМИ ИЮЛИ СОЛИ 1932-ЮМ НАШР МЕШАВАД

НАШРИЯИ ВАЗОРАТИ МАОРИФИ ЇУМІУРИИ ТОЇИКИСТОН www.omuzgor-news.tj

Беіин фарди їаіон омўзгор аст,Аз ў сарсабзу хуррам рўзгор аст.

6 ДАР ИН ШУМОРА:

сањ. 3

сањ. 2

сањ. 7

сањ. 8

Дар оѓоз Р. Ќурбонова ваН .Саидов аз синфхонањо ,кабинетњои фаннї ва лавози-моти таълимии мактаби маз-кур дидан карда, ба сифатикорњои сохтмонї бањои ба-ланд доданд . Њамчунин , бохонандагони синну солу гуно-гуни мактаб суњбатњо ороста,ба сатњи дониши онњо ошноїпайдо карданд . Хонандагонбо шукргузорї аз давлатисоњибистиќлоли Тољикистонва сиёсати хирадмандонавумаорифпарваронаи Прези -денти Љумњурии Тољикистонизњори хушнудї аз он кар-данд, ки акнун онњо дар ша-роити хеле мусоид тањсилиилм менамоянд.

Дар љамъомади тантанавїмуовини Сарвазири ЉумњурииТољикистон Р. Ќурбонова изњор

дошт, ки давлати соњибистиќ-лоли Тољикистон дар сиёсатииљтимоии худ муносибатњои си-фатан нави идоракунии соњаиилму маорифро ба миён гу-зошт . Президенти кишвар ,Љаноби Олї Эмомалї Рањмоназ рўзњои нахустини фаъолия-таш дар сиёсати пешгирифтаихуд маорифро дар љои аввалнињода, онро яке аз соњањоиафзалиятнок эълон намуд. Иннавъи гузориши масъала, кидорои љанбаи сиёсї, иљтимоїва маърифативу фарњангї ме-бошад , барои рушду нумуиминбаъдаи маорифи кишвартакони љиддие дод. Аз љумла,мактаби нави замонавие, киимрўз мавриди истифода ќарордода шуд, идомаи мантиќии инсиёсати созанда мебошад.

Њамчунин, вазири маориф

4БУНЁДКОРЇ

МАКТАБИ НАВ ДАР ВАРЗОБ

Дар ноњияи Варзоб бинои нави таълимї дар наздимактаби тањсилоти умумии №1 мавриди бањрабардорїќарор гирифт. Дар расми ифтитоњи он муовиниСарвазири Љумњурии Тољикистон Руќия Ќурбоновавазири маорифи Љумњурии Тољикистон НуриддинСаидов ва раиси ноњияи Варзоб Акбар Ятимов ширкатварзиданд. Мењмононро омўзгорон, хонандагонимактаби навбунёд ва ањли љамоатчигї бо самимиятпешвоз гирифтанд.

Н. Саидов таъкид намуд, киљавобан ба ѓамхорињои Пре-зиденти Љумњурии Тољикистонмо, кормандони соњаи мао-рифро зарур аст, ки љињатитаъмини сифати тањсилот вабаланд бардоштани сатњи до-нишини муњассилин кўшиш бахарљ бидињем.

Мавриди зикр аст, ки биноитаълимї дар доираи татбиќимарњилаи сеюми Лоињаи Гран-ти Фонди каталитикї бо даст-гирии Њукумати Љумњурии То-љикистон барои 600 љойи ни-шаст дар ду баст бунёд гарди-дааст. Бино дуошёна ва бо та-рњи нави замонавї сохта шуда,дорои 12 синфхона, утоќи ди-ректор, хонаи муаллимон, ки-тобхона, утоќи муњосиб ва буѓ-хонаи марказонида мебошад.Њамаи синфхонањо, аз љумла,синфхонаи технологияи компю-терї, устохонаи таълими ду-зандагї бо асбобу анљоми таъ-лимї муљањњаз гардонида шу-дааст. Маблаѓи сохтмон зиё-да аз 1млн. 600 њазор сомони-ро ташкил дода, корњои сохт-мониро ЉСП "Суѓди СХ" бо си-фати баланд ба анљом расо-нидааст.

Ноилшо НУРАЛИЕВ,"Омўзгор"

Ваќте ки соли 2011 ба ифтихори 13-умин со-лгарди Вањдати миллї дар маркази ВМКБ -шањри Хоруѓ бо ибтикор ва ташаббуси Сарва-ри кишвар Эмомалї Рањмон кохи илму донишва маърифат-муассисаи таълимии давлатии"Мактаби Президентї барои хонандагони бо-лаёќат" дари худро ба рўи толибилмони до-ништалаб боз намуд, ман њам аз тариќи озмунба ин макони муќаддас дохил шудам. Ростї,худро насли нињоят хушбахт медонам, ки дарин мактаби зебову замонавї аз таълимдињииомўзгорони варзидаву соњибтаљриба илму до-ниш, дарси худогоњию хештаншиносї, ватанд-ўстию мењанпарастиро гирифта истодаам.

Мањз мењнати шабонарўзии устодонамбуд, ки дар байни толибилмони мактабњоивилоят барандаи стипендияи Президентї гар-дидам. Моњи январи соли равон дар озмуниљумњуриявии даставї, ки дар ноњияи Данѓа-ра гузашт, иштирок намуда, аз фанни алгеб-

ра сазовори љои якум ва соњиби медали тил-ло гардидам. Ифтихормандам, ки вазири ма-орифи Љумњурии Тољикистон, профессор Ну-риддин Саидов медалро ба ман таќдим на-муд.

Њамаи ин комёбињо ба ман рўњу илњоми тозабахшиданд. Шукри ин давлату ин сарзамини би-њиштосо, шукри Ватани азизам - Тољикистоншукри меъмори Вањдату пешвои миллат, Сар-вари азизамон муњтарам Эмомалї Рањмон ме-кунам. Чаро ки дари дунёи илму маърифатроба рўямон кушод. Мехоњам, тањсиламро дарягон донишгоњи байналмилалї давом дода,оянда ба кишвари азизу халќи мањбубам хизматнамоям.

Азиз ШАРОФОВ,хонандаи Мактаби Президентї барои хонандагони болаёќати

шањри Хоруѓ

4ШУКРОНА

КЎШИШ ДОНИШРО МЕАФЗОЯД

ДАР ЊАМА МАЙДОНЗАФАР БОЯД НАМУД

АЗ ПАЁМ ТО ПАЁМњидоятгари чароѓи ормонњои миллї

ЊАМА РОЗЇ, РАИС НЕЁ худ чаро Худоёри Набї дар кори сохтмони

бинои мактаб монеа эљод мекунад

-Ман хушбахтам, ки Худовандин касби пуршарафронасибам гардондааст.

ТАЪИН Ё ТАЪЙИН?

НОНИ ЊАЛОЛИ ОМЎЗГОР

Беш аз панљоњ сол дар ќоидањои имлои забонитољикї њангоми омўзиши њарфи аломати сакта(ъ) ќоидае маъмул буд: "Њарфи ъ дар байни дусадонок (ба ѓайр аз ду калима - фаъол ватаъин) навишта намешавад".

сањ. 10

сањ. 4

БОТИНУ ЗОЊИР ЯКЕ БОШАДСурататро чї кунам, гар ту надорї сират,Ки ба як љав нахарам сурати бемаъниро.

№17 26-уми апрели соли 2013ОЛИМПИАДА

Њусни оѓози озмунТавре дар шумораи гузаштаи

њафтанома иттилоъ дода будем,олимипиадаи љумњуриявии мак-таббачагон дар мактаб-интерна-ти солимгардонии ба номи Бобо-љон Ѓафурови ноњияи Рўдакї босабќати довталабони фанњоидаќиќ оѓоз гардид, ки он тўли серўз идома ёфт. Ин њафта даролимпиада мусобиќаи донишмиёни довталабони фанњоиљамъиятї-гуманитарї сурат ги-рифт. Дар он аз 6 фан 210 нафардовталаб ба њам сабќат орос-танд. Дар расми ифтитоњ, ки дартолори ин парваришгоњ суратгирифт, вазири маорифи Љумњу-рии Тољикистон Нуриддин Саи-дов иштирокдоронро аз номимушовараи вазорат муборакбодгуфта, ба довталабон муваффа-ќият таманно кард. Зикр шуд, китасмими Вазорати маориф дармавриди ташкили љараёниолимпї бо маќсади боло бурда-ни сифати тањсилот ва ба ин ва-сила омода намудани бунёдко-рони љомеаи шањрвандї нигаро-нида шудааст.

- Мушоњидањои чандинсолабаъзе нуќсонњоро аз љараёни чу-нин чорабинї ошкор намуданд, -гуфт вазир. - Њаракати олимпїимкониятест барои шинохти ис-теъдодњо, - зикр кард вазир. - Азин рў, мо вазифадорем, ки бањритаъмини шаффофияти ин озмунтамоми тадбирњоро ба кор барем.Мо бояд дониста бошем, ки:

Зери пойи ањли маънї хорбудан солњо,

Бењ, ки чун гул бар саридастори нодон зистан.

Нуриддин Саидов изњор на-

муд, ки ташкили шаклњои гуногу-ни олимпиада, хушнависиву Бе-дилхонї, Њофизхонї ва чандедигар барои бештар фаро гириф-тани хонандагони боистеъдоддар њар маврид мусоидат кардаметавонад.

-Маќсад њамин аст, ки њара-кати олимпї бояд дар тамомисол идома ёфта, хусусияти ом-мавї гирад. Ба ќавли Хайран-деш, "Ќалам бояд ягон дам дамнагирад", - гуфт вазир.

Таѓйирот дар бобати низомибаргузории шартњо чунин шуд, кињар довталаб саволномаи тестїва номгўи кори хаттиро тариќилифофаи алоњида дастрас на-муд. Ибтидо "њуљум"-и аз андозаберуни довталабони "иловагї"хеле нороњаткунанда буд. Валеин дафъа барои иштироки ингурўњ зарурат эњсос нагардид,зеро тавре Нуриддин Саидовзикр кард:

-Имрўз љомеаи љањонї моилба омўзиши фанњои даќиќ аст.Тафаккури љомеаи мо, ки харак-тери гуманитарї дорад, аз инљињат ниёз ба дигаргунї дорад.

Ин тартиб бењтарин омил дартаъмини шаффофияти озмунгардид: њам ваќт сарфа гардидва њам даъвоњои беасос камтаршуданд.

Шоми пурфайзБегоњи њамон рўз барои шод

гардонидани хотири довталабонбо иќдоми вазир шоми базму шеърбаргузор гардид, ки дар он шои-рони маъруфи кишвар МуњаммадЃойиб, Зулфия Атої, Хайрандешва Сафармуњаммад Аюбии Мањ-зун, инчунин ректори Донишгоњитехнологии Тољикистон НуралїШоев иштирок намуданд. Базмроровии шинохтаи телевизион Лола-хон Сатторї ба даст гирифт. Мењ-монон аз чунин вохўрии барояшонѓайричашмдошт илњоми тоза ги-рифта, бењтарин суханњо ва ашъ-ори худро ба бачањо њадя наму-данд. Чунончи:Зулфия Атої: - Дар ин шоми

пурфайз дар ињотаи ин бўстони

дилосо бо шумо будан бароямхеле гуворост. Аз нигоњњотон, азчењрањотон пай бурдан мумкинаст, ки озмун дар ин боѓи сарсабз,боѓе, ки нињолони хурду бузургдорад, боѓе, ки њавояш њаловат-бахш аст, воќеан шаффоф суратгирифтааст.Муњаммад Ѓойиб: - Дар на-

зди ин ѓолибон сухан гуфтан хелемушкил аст. Ваќте ба чењраи ининсонњо назар мекунед, бовармекунед, ки ояндаи љомеа ободаст.

Сипас, шоир шеъри машњури"Ватандорї"-и худро ба самъињозирин расонид:

Њамон роње, ки поёнашнамедонї, ватандорист.

Њамон дарде, ки дармонашнамеёбї, ватандорист…Сафаралї Раљаб, як омўзго-

ри химия, бо чанд намуд бозї, киба рушди тафаккур ва зењни хо-нандагон нигаронида шуда буд,диќќати бачањоро љалб намуд.Хайрандеш, Сафармуњам-

мад Мањзун ва Лолахон Сат-торї низ ба бачањо фикрњоиљолиб баён карда, аз ашъори хешнамунањо ќироат намуданд.

Дар мањфил баромади хонан-даи синфи 1-и мактаби раќами138-и шањри Вањдат Салмон Са-идов басе хотирмон буд. Салмон,ки ќобилияти аљиб ва њофизаи

ќавї дорад, бо забонњои русивуанглисї, урдуву њиндї низ шеъризиёд медонад. Тавре падарашдар суњбат иброз намуд, ў азэљодиёти 105 шоир шеър аз ёдкардааст. Нуриддин Саидов таъ-кид кард, ки барои ба литсейиПрезидентї шомил шудани Сал-мон мусоидат мекунад.Нуралї Шоев: -Нуриддин

Саидов замони ректории худњамаи ректоронро даъват кардабуд, ки агар мо раќобатпазир бу-дан хоњем, бояд донишљўёни худ-ро аз њамин озмун интихоб намо-ем. Донишгоњи мо ин даъватроба хушї пазируфта, барои ќабу-ли њар кадоми шумо, довтала-бон, омода аст.

Шогирдон аз суханњои адибо-ну роњбарони соња рўњи тоза ги-рифта, ба ќироати шеърњо шурўъкарданд. Аз эљодиёти худ шеърхондани хонандаи мактаби раќа-ми 2-и ноњияи Ховалинг НаврўзиЉамъамурод њамаро ќоил кард.Директори Маркази кор бо мак-таббачагони шоиста ШокирљонГадоев ба њар кадом туњфањоихотиравї таќдим намуд.

Аппелятсия ва…Рўзи дуюм довталабон бо на-

тиљаи кори худ шинос шуданд.Яке аз натиља ќонеъ, дигаре ни-гарон, саввумї барои исботи до-ниши худ даъвогар. Ќисмати зи-ёди довталабон аппелятсия до-данд. Аслан, аппелятсия ва ёшинос шудани њар довталаб бакори худ ташвиш намеовард,агар ба ин љараён омўзгоронуволидони онњо халал намерасон-данд. Мутаассифона, ин кор даршароите, ки аъзои кумитаи тадо-рукот ва њакамонро фаро гириф-та буд, ѓайриимкон гардид. Бо ву-људи ин, аксарияти довталабонна бо маќсади фањмидани кам-будии худ, балки бо иддаои худ-њимоякунї мурољиат мекарданд.(Њатто, аз 50 холи имконпазир 23хол ба дастовардањо њам даъво-гар буданд). Узви њайати њака-мон, декани факултети муноси-батњои байналмилалї Холмањ-мањмад Самиев бо нигаронї из-њор намуд, ки чунин даъвогарон-,хусусан, аз литсею гимназияњобештар буданд. "Њол он ки бар-тарии хонандагони мактабњоимиёна мушоњида мешуд, -гуфт ў.-Аз нигоњи ман, барои њар довта-лаб варианти алоњидаи кор пеш-нињод гардад, бењтар аст".

Бањси довталабон аз фаннињуќуќ аз њама "муташанниљ" буд.Бачањо яке бо гиря, дигаре боистодагарї њаќќонияти худро ис-бот кардан мехостанд.

Муњаммадалї Имомов, хо-нанда аз вилояти Суѓд, довтала-бона, ѓайри пешнињоди раёсатимаорифи вилоят барои њимояидониши худ аз фанни њуќуќ баназди мо омад. Ўро падарашњамроњї мекард. Ба гуфти онњо,дар даври сеюм нисбат ба онњо

беадолатї шуда будааст. Аслан,тамоми озмунњо њамин хусусият-ро доранд. Барои исбот онњонусхаи рўйхати ѓолибонро ба монишон доданд. Дар њаќиќат, даррўйхат миќдори холњои ў дармуќоиса ба холњои Шањбоз Миз-робов зиёдтар буданд. Барои мофањмидани ин муаммо љолиб на-муд. Бо модари Шањбоз њамсуњ-бат шудем. Аз рўи гуфти ў,рўйхати пешнињодшуда беэъти-бор буда, дониши фарзанди ўдоваронро ќоил карда тавонис-та будааст. Барои равшанї ан-дохтан ба ин масъала ба муови-

4ОЗМУН

ни сардори раёсати маорифивилоят Дилбар Исмоилова му-рољеъ шудем. Ў изњор намуд, китибќи ќарори кумитаи тадорукотѓолиб Шањбоз аст.

-Мо дањњо бор Муњаммадали-ро фањмондем, розї мешавад,вале боз… - гуфт ў.

Зимни вохўрї падари Муњам-мадалї ба мо чунин баён кард:

-Мо аслан даъвои љои касидигарро гирифтан надорем. Ме-хоњем, фарзандамон, ки тўличор сол омодагї дидааст, ба фа-култети њуќуќшиносї дохил ша-

вад. Мо имкони бо маблаѓ дохилкардани ўро надорем.

Ба падари ѓамхор фањмо-нидем, ки имрўз роњбаронимуассисањои тањсилоти олиикасбї худ барои ќабули ба-чањои боистеъдод завќман-данд ва фарзанди ў, агар во-ќеан, дониши кофї дорад, беягон мамониат метавонад ,шомили факултети дилхоњихеш гардад. Ин маслињатроэшон хуб ќабул карданд. Дарњамин њол падари Муњамма-далї чунин гуфт:- ин кор имкондорад, ба шарте ки дар дониш-гоњ њам мисли вазорат адолатриоя гардад...

Шукўњи анљоми озмунДар расми анљом вазири мао-

рифи љумњурї Нуриддин Саидов,муовини вазир Тољинисо Мањма-дова, сардори раёсати муасси-сањои тањсилоти томактабї вамиёнаи умумї Абдуљаббор Али-

ев, ректори ДЉТИБКМ ЛатофатНазирова, сардорони раёсати ма-орифи ВМКБ, вилояти Хатлон,шањри Душанбе, проректори ДМТ,њайати доварон, мудири шуъбаимаорифи ноњияи Рўдакї (ЉумъаНазаров) ва дигар шахсони масъ-ул иштирок доштанд. НуриддинСаидов аз љараёни олимпиада,њусну ќубњи он ва роњњои хубиташкили кор дар оянда суханкард.

-Албатта, мо ба ин тартибе, киимрўз мегузарад, ќаноатмандшуда наметавонем, -таъкид кардвазир, -зеро замон назди мо та-лаботи дигар пеш мегузорад. Њарпешнињоди муњимеро, ки аз тара-фи шумо ба мо меоянд, меомў-зем ва дар Низомномаи олимпи-ада ворид мекунем. Фикр меку-нам, минбаъд барои иштирокидовталабон мањдудиятро бар-доштан лозим меояд, яъне, мин-баъд хонандагон аз њамаи син-фњо метавонанд иштирок намо-янд.

Проректори ДМТ АбдусаломМиралиев дар бораи тартибиќабул, имконият ва тањсил дардонишгоњ њарф зада, довтала-бонро барои дохил шудан ба до-нишгоњ даъват намуд.

Дар робита сардорони раёса-тњои маорифи вилояти ХатлонХоналї Ќурбонзода ва ВМКБЃарибшо Ѓарибшоев, муовинисардори раёсати маорифи шањ-ри Душанбе Соњибназар Сафа-ров довталабонро барои ѓолиби-ят муборакбод гуфта, бо ќаноат-мандї аз љараёни олимпиадабањси шогирдонро бо доваронпадидаи хуб арзёбї намуданд.Зикр шуд, ки барои пешрафтикори олимпиада андешаву пеш-нињодњоро хаттї ирсол менамо-янд.

- Дар љаласаи солона вазиримаориф таъкид карда буд, ки ба-рои дарёфти истеъдодњои њаќиќїмеъёри бањогузорї ва талаботдар олимпиада боз њам бештармегардад, -аз љумла гуфт С.Са-фаров. -Аз ин рў, кам шуданитеъдоди ѓолибон нишони пастбудани сифати тањсилот набуда,балки ба њамин нукта вобастагїдорад. Бинобар ин, моро зарурмеояд, ки минбаъд барои ѓоли-

бияти бештар ба даст овардан баин маънї бештар такя намоем.

Ба ин тари ќ , озмун бебањсу љанљоли бемаънї, беэътирози барзиёд, бе ишти-роки ба истилоњ "ѓайрикон-курсї"-њо , бо ќаноатмандї ,бо шукўњ ва хотироти рангинанљом пазируфт . Айни њолмо аз таассуроти хеш боњамин иктифо карда, хулоса-њоро дар шуморањои ояндабаррасї менамоем. Дар ан-љом танњо њаминро таъкидмекунем, ки бо чунин шогир-дон мо бояд ба ќавли Шои-ри халќии Тољикистон Му -њаммад Ѓойиб:

Дар њама майдон зафарбояд кунем,

Тољикистонро дигар боядкунем.

Ноилшо НУРАЛИЕВ, Саида НАБИЕВА,

"Омўзгор"

№17 26-уми апрели соли 2013РАЊНАМО

Масалан, дар Паёми соли2011 Президенти Љумњурии Тољи-кистон баён дошта буданд, ки дарсе соли оянда маоши кормандо-ни муассисаю ташкилотњоисоњањои иљтимої ду баробар зиёдкарда мешавад. Бо назардоштипешнињоди Сарвари давлат азякуми сентябри соли 2011 ва соли2012 маоши амалкунандаи вази-фавии кормандони муассисаюташкилотњои соњањои иљтимої,андозаи нафаќа ва стипендия баандозаи муайян зиёд карда шуд,ки ин яке аз омилњои њавасман-дии ањли љомеа мебошад.

Њамчунин, бо маќсади таъминнамудани шаффофияти истифо-даи маблаѓњои буљетї шаклњоиомории љамъоварии маълумотимолиявї барои муассисањои тањ-силоти умумї тањия гардид, ки оншаффофияти харљи маблаѓњоибуљетї ва истифодаи дурусти за-хирањои моддиву молиявї ва ва-сеъ ба роњ мондани мубодилаиэлектрониро таъмин менамояд.Ин амал боиси сарфакорона вамаќсаднок истифода бурданимаблаѓњои буљетї њангоми хари-ди давлатї ва пешгирии омилњоикоррупсионї, љорї намудани ни-зоми хариди электронии молумањсулот бо истифода аз техно-логияњои муосири иттилоотї ме-гардад.

Бо назардошти он ки сайёраиолам сокини асри 21 аст ва ин асрасри рушду ташаккули техникавутехнологияњои муосири замонавї,асри технологияњои иттилоотивукоммуникатсионї мебошад тала-би замони муосир аст, ки њар якшањрванду кишвар њамќадами за-мон бошад. Бинобар ин, дар асо-си таъкидњо дар паёмњои ду солиохир бо иќдоми Њукумати Љумњу-рии Тољикистон як ќатор санадњоеќабул карда шуданд, ки дар баро-бари рушду инкишофи самтњоигуногуни љомеа ба рушди соњаимаориф низ такон бахшиданд.

Масалан, соли 2011 бо ќаро-ри Њукумати Љумњурии Тољикис-тон Барномаи рушди инноватси-онии Љумњурии Тољикистон бароисолњои 2011-2020 ќабул шуд, киин санад на танњо ба рушди соњаимаориф, балки ба рушди тамо-ми соњањои иќтисодиёти миллиикишвар алоќамандї дорад. Яъне,навоварию нављўї, андешаи навумуносибату њисси баланди масъ-улиятшиносї бояд кору рафторуамали њар фард бошад. Соњаимаориф њамчун соњаи афзалият-ноки љомеа ташаббускори навго-ниву навоварї, кашфиёту ихтиро-от, андешаи наву афкори созан-даи љомеа дар ин самт иќдомњоизиёдеро амалї намуда истода-аст. Таъсиси марказњои инноват-сионї ва таъмини онњо бо таљњи-зоти муосири замонавї, алоќа-мандиашон бо шабакаи байнал-милалии Интернет, ба зиммаимутахассисони соњавї ва ба ко-рњои илмиву нављўї ва ихтироъ-кориву кашшофї вогузор наму-дан ва ба чунин марказњо љалбнамудани хонандагону донишљ-ўён ва омўзгорони љавони лаёќат-манду истеъдоднок талаботи са-нади мазкур мебошад.

Албатта, татбиќи амалии инБарномаро бидуни иљрои Барно-маи компютеркунонии муасси-сањои таълимї барои солњои2011-2015 тасаввур кардан но-мумкин аст. Иљрои Барномаи ком-пютеркунонии муассисањои таъ-лимї агар дар љумњурї 92 дар-садро ташкил дода, то имрўз зи-ёда аз 830 мактаби тањсилотимиёнаи умумї ба шабакаи бай-налмилалии интернет алоќа-мандї дошта, дар маљмўъ 48 мар-кази компютерї таъсис дода шу-даанд. Санади муњиме, ки дар инмуддат ќабул гардид Консепсияиташаккули њукумати электронїдар Љумњурии Тољикистон мебо-шад, ки татбиќи он метавонад ро-битаи доимї миёни маќомотињокимияти давлатї ва шањрван-дону муассисаю ташкилотњоротаъмин намояд. Асоси Консеп-сияи ташаккули њукумати элект-рониро пеш аз њама баланд бар-доштани самаранокии фаъолия-ти маќомоти иљроияи њокимиятидавлатї ва идоракунї бо истифо-даи васеи технологияњои иттило-

отию коммуникатсионї, баландбардоштани сатњи сифат ва дас-трас будани хизматњои иљтимоие,ки ба шањрвандон ва ташкилотњорасонида мешаванд, содда гар-донидани ќоидањо ва кам карда-ни муњлатњои расонидани хизма-тњои иљтимої, инчунин кам карда-ни (коњиш додани) харољоти маъ-мурї, ки ба расонидани ин хизма-тњо вобастагї доранд, ташкилмедињад. Принсипи Консепсияиташаккули њукумати электронї"Њар замон аз њар макон" ифода-гари њадафњои нињоии санадимазкуранд.

Бо маќсади мусоидат ба тат-биќи сариваќтии Консепсияи та-шаккули њукумати электронї ва-зорати маориф бояд тарбия ваомода намудани кадрњои балан-дихтисос дар њамаи зинањои тањ-силотро тибќи нишондоди Паёмамалї намояд, ки дар ин самтмуассисањои тањсилоти ибтидої,миёна ва олии касбие, ки мутахас-сисони соњаи информатика вателекоммуникатсия тайёр меку-нанд, муваззаф гардонида шуда-анд. Вобаста ба иљрои масъалаимазкур дар назди муассисањоитањсилоти ибтидоии касбї кур-сњои кўтоњмуддати 1 ва 3-моњаташкил карда шудааст, ки тоимрўз зиёда аз 7850 нафар шањ-рвандон курсњои мазкурро аз рўйиихтисоси системаи компютерї ваИнтернет-технология хатм наму-да, соњиби сертификат гардида-анд. Инчунин, аз љониби муасси-сањои таълимии ѓайридавлатие,ки дар асоси иљозатномаи Вазо-рати маорифи Љумњурии Тољики-стон фаъолият менамоянд, 5300нафар курсњои кўтоњмуддатрохатм карда, соњиби сертификатшудаанд.

Барномаи давлатии сифатбарои солњои 2013-2015, ки дарин муддат ќабул карда шуд, масъ-улини соњаи маорифро водормесозад, ки дар њамаи зинањоитаълимї ва дар мазмуну мунда-риљаи маводи таълимию илмї,методї, китобњои дарсї, суњбатиомўзгорон, сатњи азхудкунї вафањмишу донишу муњассилин ваомодагии касбии хатмкунандагонба сифату сифатнокї таваљљуњзоњир карда шавад.

Дар масъалаи омода намуда-ни кадрњои коргарї вобаста ба та-лаботи бозори мењнати ватанї ваљањонї, инчунин васеъ намуданишабакаи муассисањои тањсилотиибтидоии касбї ва соњибкасб на-мудани шањрвандон дар њамкорїбо маќомоти иљроияи њокимиятидавлатии шањру ноњияњои дахл-дор тадбирњои мушаххас андеши-да шуд. Аз љумла, љињати ба кас-бомўзї, такмили ихтисос ва шањо-датномакунонии малакањои касбїљалб намудани то сад њазор нафаршањрвандони бекор, бахусус муњо-љирони мењнатї ва бо ин маќсаддар тамоми шањру ноњияњои киш-вар ташкил намудани марказњоитаълими калонсолон, омўзишихизматрасонї ва соњибкорї дардавоми соли гузашта ин теъдодишањрвандон дар заминаи муасси-сањои тањсилоти ибтидої ва миё-наи касбї соњибихтисос гардони-

да шудаанд.Дар ин самт вобаста ба ни-

шондоди Паём дар соли 2011"Барномаи ислоњот ва рушди му-ассисањои тањсилоти ибтидої вамиёнаи касбї барои солњои 2012-2020" тањия ва бо ќарори Њукума-ти Љумњурии Тољикистон аз 30апрели соли 2012, №200 ба тас-диќ расонида шуд. Бо вуљуди онки дар 63 муассисаи тањсилотиибтидої аз рўи 108 ихтисос ва дар52 муассисаи тањсилоти миёнаикасбї аз рўи 120 ихтисос мутахас-

сисон тайёр карда мешаванд,эњтиёљоти љумњуриро таъмин кар-да наметавонанд.

Бинобар ин, аз љониби Вазо-рати маориф "Таснифоти давла-тии касбњои коргарї, вазифањоихизматчиён ва дараљањои тарифїдар Љумњурии Тољикистон" омодава барои тасдиќ пешнињод кардашудааст, то муассисањои ин зинаитањсилот ихтисосњои барои љумњ-урї заруриро тавонанд интихобва амалї намоянд. Касбњои кор-гарии барои саноати љумњурї дар-корї - ороишгар, пармагар, ќолаб-гар, маъданкан, рехтагар, сангта-рош, рангуборчї, рангпаз, маши-насоз, куњканї, геология, марк-шейдерї, арматургар, роњсоз, ас-

фалтгар ва амсоли инњо мебо-шад, ки барои таъсиси чунин кас-бњо пеш аз њама нерўи кадрї вазаминаи мусоид лозим аст.

Пайваста гузаронидани тањли-ли њолати тайёр кардани кадрњодар муассисисањои таълимї боназардошти ќонеъ гардониданиталаботи бозори мењнат ба мута-хассисони ботаљриба, дорои до-ниши баланди касбї.

Дар масъалаи омода намуда-ни пешнињоди мушаххас љињатитањияи механизми њамоњангсозии

њидоятгари чароѓи ормонњои миллїПаёми Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон аз 20апрели соли 2012 дар давоми як сол њамчун дастурирушди бењдошти љомеа рањнамо ва њидоятгари умедуорзуњои ояндасози миллат буд. Дар ин давра дарзаминаи дастуру њидоятњои Сарвари давлат вобаста барушди самтњои муњими љомеа тадбирњои зиёде амалїшуданд. Бо назардошти он ки паёмњои њамасолаиСарвари давлат натиљаи баррасї ва љамъбасти паёмњоисолњои гузашта мањсуб меёбад, Паёми соли гузаштарониз бевосита давоми мантиќии паёмњои солњои ќаблїарзёбї кардан мумкин аст.

фаъолияти маќомоти давлатї вароњњои амалї гардонидани Ќону-ни Љумњурии Тољикистон "Дар бо-раи масъулияти падару модардар таълиму тарбияи фарзанд"тибќи талаботи дастури тарѓибо-тии "Ќонуни рањнамо" дар њамаизинањои таълимї дар њамкорїмиёни муассисањои таълимї вакумитаи падару модарон тадби-рњои мушаххасе амалї шуда ис-тодаанд. Бо назардошти он киробитаи муассисаи таълимиюволидайн ба таври дилхоњ ба роњмонда шуда, дар хонишу донишифарзандон ва азхудкунии фанњоитаълимии онњо такони љиддиеворид намояд, волидайн метаво-нанд тавассути воситањои иттило-отию коммуникатсионї- сайту по-чтањои электронии муассисаитаълимї ва ё омўзгорон дар ир-тибот бошанд, маълумоти њаррў-заи давомот, рафтор, муносибатва дарсазхудкунии фарзандонихудро фањманд.

Тарѓиби ахлоќи неки њамида,ватандўстї, даст назадан ба ама-лњои номатлуб ва дигар масъа-лањои тарбиявї дар вохўрии кор-мандони Вазорати маориф бо ку-митањои падару модарони муас-сисањои таълимї дар мавсимиистироњати тобистонаю зимисто-на ташкил карда шуда, нисбат бапешгирї намудани њамаи ама-лњое, ки кўдаконро ба тарбияинодуруст мебаранд, суњбату вох-ўрињо гузаронида шудаанд.

Ќонуни Љумњурии Тољикистон"Дар бораи масъулияти падарумодар дар таълиму тарбияи фар-занд" дар тарѓибу ташвиќи арзи-шњо ва расму оини миллї, дарруњияи ифтихор аз ватану ватан-дорї, хештаншиносї ва љавон-мардї, тарбия намудани хонанда-гону донишљўён наќши муњим ме-бозад ва амалї шудани он на та-нњо падару модарро дар таъли-му тарбия, балки роњбарони му-ассисањои тањсилоти миёнаиумумї, ибтидої, миёна ва тањси-лоти олии касбї, омўзгорон,љомеа ва давлатро низ водор ме-созад, ки ба ин масъала диќќатимахсус дињанд.

Нишондодњои паёмњои њама-солаи Сарвари давлат њамчундастури бењдошти рушди љомеадар ташаккули љомеа сањми му-носиб дорад.

Раљабалї САНГОВ,Садафмоњ САФАРОВА,

кормандони раёсати илм ваинноватсияи Вазорати

маориф

Барои адабиёти куњанбунёди тољик анъанаи де-рин аст, ки ањли ќалам тавассути ашъори худ шоњонизамони хешро ба раиятпарварї, инсофу адолат, на-кўкорї, дасти афтодагонро гирифтан, сулњу суботропойдор кардан, илму фанро тараќќї додан њидоят ку-нанд.

Саъдї гуфтааст: "Подшоњро карам бояд, то бар ўгирд оянд, то дар паноњи давлаташ эмин нишинанд…Искандари Љомї шоње буд, хирадманду оќилу одил.

Дар "Рисола дар назми тамаддун ва таовун"-иАњмади Дониш барои шоњ дањ шарт муќаррар шуда-аст:

1. Њар як ањли раиятро бо кадом арзу њољате, киояд, шоњ то њал кардани он арз худро ба њукми њољат-манд дарорад.

2. Дар хўрдан ва пўшидан эътидолро нигоњ до-рад, ки як шарти адолати ќаноат аст.

3. Интихоби њољатмандонро бар даргоњи худ равонадорад.

4. Њангоми њукм баровардан шафќат кунад вабесабаб дуруштї накунад, аз шунидани њољату арзмаломат накунад ва аз "сухан гуфтан бо заифон вамискинон" нанг надорад".

5. Шоњ бар хилофи ќоидаи маъмул зўран ризоињељ касро бар манфиати худ талаб накунад, дар њук-мњои худ сустї ва риёкорї накунад.

6. Бо сабаби љабр ва такаббур халќро аз худ дурнагардонад, балки бо эњсон ва шафќат худро мањбубидилњо гардонад, то сипоњ ва раия аз ў хушнуд бошанд.

7. Аз хатари њукумат ва вилоят ѓофил набошад.8. Шоњ бояд бо олимони бодиёнат - олимони но-

тамаъкор ва донишманд мусоњиб бошад. На ба шах-соне, ки бо нияти як порчае аз ашёи њароми амир си-тондан макру фиреб мекунанд.

9. Шоњ бояд аз тафтиши зулми амалдорон мут-тасил огоњ бошад ва онњоро љазо дињад ва ба он ќано-ат накунад, ки худ зулм намекунад.

10. Шоњ бояд њалим, муаддаб… бошад, то ки аш-хоси њољатманд ба додхоњї назди ў раванд ва њар но-ањле аз њилми ў истифода набарад.

11. Ситоиши шоњи одил ва санохонии ў низ аз

мавзуъњои зерини адабиёти тољик каст.12. Шоирон ба ин васила арзи сипоси мардумро аз

шоњи одилу раиятпарвар ифода менамуданд. Шукронааз номи халоиќ мекарданд, ки роњбаре шоиста насиба-шон гашта.

Ба ин маънї, адибон фарзанди миллатанд. Шахсия-ти шоиста будани Љаноби Олї, Президенти кишвар Эмо-малї Рањмон аз таваљљуњи ањли адаб дур намондааст.Муносибати хайрхоњона ва халќпарварї, дастгирии яти-мону бекасону камбизоатњо, эътибор додан ба тамомипањлўњои зиндагии мардум аз фазилатњои Сарвари киш-вари моанд.

Аз ин љост, ки Муњаммад Ѓоиб бо ифтихору таманномегўяд:

Кист Рањмонов? Як пайвандгар, як дурбин,Бар љањон пайванд мулкаш кард ин марди матин.Тољикистонро шиносад Амрикову Њинду Чин…Ин ба гуфтан њаст осон, бахти андак нест ин.Дар шеъри "Зодрўзи офтоб"-и Камол Насрулло мехо-

нем:Муборак зодрўзи бахти тољик,Ки дар симои некат гашта хандон.Муборак бод тољу тахти тољик,Ки аз ту гашт аз нав партавафшон.Ширин Бунёд дар шеъри "Шањсавори миллати мо

(Эњдо ба Президенти Љумњурии Тољикистон ЭмомалїРањмон) иборањои инъикоскунандаи олами ботинї, хис-латњои умдаи инсониро дар ситоиши Љаноби Олї маври-ди истифода ќарор додааст.

Њамчу Исмоили Сомон вањдате эљод кардї,Њар чї кардї, бар Ватан кардї, Ватан обод кардї.Дар "Вањдатвалї"-и Исо Рањим, "Лутфи Худо"-и Аб-

дусаттори Рањмон, "Номи шумо"-и Усмон Олим, "Меъмо-ри Вањдат"-и Мирзо Рустамзода, "Забон ва сухан"-и Муњ-тарам Њотам, "Эмомалї Рањмон"-и Њадиса ва дигарон си-мои Президенти кишвар хеле самимона тасвир шудааст.

Маъруфи ЊИСОМ,омўзгор.

Саноќул ШАРИФОВ,Корманди шоистаи Тољикистон, омўзгори

собиќадор, ноњияи Айнї

4ЊИДОЯТ

4СИПОСНОМА

ДАР ДИЛУ ДИДАИ МАРДУМ

№17 26-уми апрели соли 2013 ТАЉРИБА

Мавзўи дарс: Душанбе -пойтахти ман

Маќсади дарс: Тарбия наму-дани хонандагон дар рўњияи ва-тандўстї, худшиносї, эњтиромба пойтахти кишвар, баланд бар-доштани маданияти шањрвандиионњо, ташаккули маърифат ванутќи онњо.Таљњизот: расму плакатњо,

компютер, навори видеої, ки-тоб…

Равиши дарсБаёни мавзўъ: Душанбе -

пойтахти манДарс бо зикри абёт дар вас-

фи Душанбе ва суханњои муќад-димавї дар бораи њадафу маќ-сад ва ањамияти мавзўъ оѓозмеёбад… Сипас, байни муалли-ма ва хонандагон дар бораи мав-зўи дарси тарбиявї суњбат васаволу љавоб сурат мегирад.Баъд аз ин, муаллима дар тах-таи синф њарфњои парешонроменависад ва ба шогирдон супо-риш медињад, ки доир ба њар якиин њарфњо панде гўянд:

Д - Дониш талабу бузургїомўз,

То бењ нигарад рўзат азрўз.

У - Устоди азизу мењрубо-нам,

Мењрат шуда љо ба љисмуљонам.

Ш - Шоир андар синаимиллат дил аст,

Миллати бе шоира анборигил.

А - Аниси кунљи танњоїкитоб аст,

Фурўѓи субњи доноїкитоб аст.

Н - Набошад њаме неку бадпойдор,

Њамон бењ, ки некїмонад ёдгор.

Б - Ба дониш рўй оред, эйазизон,

Ки дониш сарнавиштиумри инсон.

Э - Эй булбулакони боѓидониш,

Шодона таронањомуборак.

4ДАРСИ ТАРБИЯВЇ

АЉАБ ШАЊРИ ДИЛОРОЇ,Њамасола якшанбеи сеюмимоњи апрел Рўзи пойтахттаљлил мегардад. Ба инмуносибат омўзгорончорабинињои гуногунбаргузор менамоянд. Яке азчунин тадбирњо ташкилидарсњои кушоди тарбиявист.Чигунагии таљлили њар ид ватаассурот бахшидани он бабачањо ба њунари кордонїва мањорати корбарииомўзгор вобаста аст.

Бачањои азиз: -Аз њарфњоиаввали пандњои гуфтаи шумономи пойтахтамон хонда меша-вад: Душанбе .Муаллима: -Азизон! Биё-

ед, аввал дар бораи шањриДушанбе каме маълумот ме-дињем.Дилшод: -Душанбе яке аз

шањрњои зеботарин ва тараќќи-ёфтаи Осиёи Марказї буда, дарводии Њисор дар баландии 750-930 метр аз сатњи бањр љой ги-рифтааст. Масоњаташ 124,6 км2мебошад.

Шањло: -Душанбе 15 мартисоли 1925 чун пойтахти љумњуриихудмухтори Сотсиалистии Тољи-кистон ба худ маќоми шањрро ги-рифтааст. Он аз соли 1925 тосоли 1961 Сталинобод ном дошт.Аз соли 1961 аз нав Душанбеномгузорї шуд. Шањри Душанбеаз 4 ноњия иборат аст: ИсмоилиСомонї, Сино, Фирдавсї ва Шоњ-мансур.Масрур: -Пойтахт бо бисёр

шањрњои гуногуни љањоналоќањои иќтисодї, илмї ва фа-рњангї дорад. Душанбе пойтахидавлати мо, тољикон, шањри зе-бою дилоро буда, маркази та-маддуни тољикон мебошад. Чу-нон ки шоир мегўяд:

Душанбе тахти Сино шуд,муборак,

Зи нав манзури дилњо шуд,муборак.

Агар чанде дилам доѓиБухорост,

Душанбе њам Бухоро шуд,муборак.

Адолат: -Гулгашту хиёбо-нњои зебои он диќќати њар як би-нандаро ба худ љалб менамоянд.Аз кишварњои зебои бурунмарзїмењмонњои зиёде вориди пойтах-тамон мегарданд ва бо як љањонмењр ба пойтахти њамешабањоримо менигаранд. Душанбе шањризебо ва дўстистНасим: -Дар пойтахти мо на-

мояндагони миллатњои гуногун

зиндагї ва кор мекунанд. ДарДушанбе Ќасри Миллат, Њукума-ти љумњурї, Маљлиси Олї, вазо-рату сафоратхонањо, Академияиилмњо, дањњо мактабњои ибтидої,миёна ва олии касбї, садњо мак-табњои миёна, корхонањо, фабри-каву заводњо, биноњои истиќо-матї, театру ќасрњои маданият,бозорњои шањрии пурбаракат,кўчаю хиёбонњои гулафшон, ча-ману боѓњо симои Душанбешањ-рро зебою рангорангтар карда-анд…Муаллима: -Бачањои азиз,

мо њоло байни гурўњњо саво-лу љавоб ташкил мекунем. Дарсинфи мо 3 гурўњ њаст, ки њаркадом ба худ ном доранд. Гур-

ўњи якум - Вањдат , гурўњидуюм - Илњом, гурўњи сеюм -Офтоб мебошад. Барои саво-лу љавоб дар бораи Тољикис-тон, пойтахти он, Президентикишвар, раиси шањр, Маром-номаи сокини пойтахт омодабошед. Инак, чанд савол батаври интихобї:

-Маромномаи сокини пойтахткай ва бо ќарори кї ба тасвибрасидааст?

-Дар аввали маромнома ка-дом суханњо гуфта шудаанд?

-Якчанд пункти маромномарономбар кунед.

-Шумо сокини пойтахтро чїгуна дидан мехоњед?

-Душанберо дар оянда чї хелдидан мехоњед?

-Таманнои шумо дар бораиободии шахри Душанбе чист?

Фарзона: -Ман мехоњам, кидар Душанбе дўстї боз њам ќави-тар гардад. Доимо сулњу амонїпойдор бошад, Душанбе боз њамзеботар гардад.

Баъд аз ин, бачањо доир баВатан ва Душанбе шеъру суруд-хонї карда, сањначаи "Хоки Ва-тан"-ро иљро менамоянд. Пас азнамоиши сањнача таронаи "Шук-рона" суруда мешавад...

Давлатбахт ШОЕВА,омўзгори мактаби

раќами 49-ишањри Душанбе

Маќсад аз баргузории суњбатмаънидод кардани мафњуми зе-боии ботинї (сират) ва зоњирї(сурат), парваридани њисси зебо-ипарастии хонандагон, инкишофдодани дарку фањмиши зебоїдар онњо, тарбияи одоби њамидадар шогирдон аст. (Навиштаљотдар тахтаи синф оид ба зебої,расмњо бораи одоб, матни на-ќлњо).

Роњбари синф: - Бачањо, моимрўз дар бораи зебоии инсонгуфтугў мекунем. Оё шумо бомафњумњои зебо, зебої, ботин,зоњир, сират ва сурат шинос њас-тед? Калимаи зебої аз решаизебо ва калимаи зебо аз решаизеб сохта шудааст. Маънои зебороиш, зинат, њусн, хушрўї, со-њибљамолї мебошад:

Ба чашмаш њамон хоку њамсиму зар,

Бузургї бад - ў ёфта зебуфар.

(Абулќосими Фирдавсї)Ваќте ки мо зебої мегўем,

бояд ду љињати он - зебоии бо-

тинї (сират) ва зоњирї (сурат)-родар назар дошта бошем. Зебоииботинї ё сират зебоиеро мег-ўянд, ки ба олами дарунї, рўњ вадили инсон дахл дорад, (одат,хислат, ахлоќу рафтор, кирдор,тартибу интизо) инсон тавассутиќалбу рўњ ба назар мерасад.

Зебоии зоњирї ё сират зебо-иеро мегўянд, ки он ба воситаичашм дида мешавад, яъне, зе-боии ошкоро, маълум, аён, шакл,њолати берунї, чигунагї, њолувазъияти инсону табиат. Зебоииќадду ќомат, рўю мўй, сарулибос,расму сурат, наќќошию канда-корї, бофтану пухтан… зебоиизоњирианд. Дар табиат њам наму-нањои зиёди зебої мављуд аст.

Мањз ягонагии сирату суратзебоии њаќиќиро ба вуљуд меова-рад. Баъзан нафароне њастанд,ки ба сурат зебо нестанд, аммосирати зебояшон ба онњо њуснмебахшад.

Сурататро чї кунам, гарту надорї сирате,

Ки ба як љав нахарамсурати бемаъниро.

Бачањо, аз гуфтањои боломаълум мешавад, ки барои ин-сон зебоии ботинї љои муњимроишѓол мекардааст.Гулнора: Бачаи баодобЊар бачае, ки тарбиядида

бошад, бисёр баодоб мешавад...Либосашро ифлос намекунад.Њама ваќт баодоб гап мезанад.

Асло дурўѓ намегўяд... Аз хонданва донистан хурсандї мекунад.Агар вазифаро надонад, шарммекунад, хафа мешавад. Дарваќти хондан бозї намекунад.Ваќташро холї ва бекор намегу-заронад. Њангоми танаффус бо-зињои бељо ва хандањои баланднамекунад... Падару модарроиззат кардан, аз гуфтаи онњо на-баромадан, суханашонро раднакардан, њамеша дар њама корризои онњоро љустан ба њар каслозим…

(Садриддин Айнї)

Фарзона Искандар ва ЊакимИскандари Румї дар овони

љањонгирї ба њилаи тамом њисо-реро (ќалъаеро) бикушод ва бавайрон кардани он фармон дод.Гуфтанд:

Дар он љо њакимест доно вабар њалли мушкилоти њикмат та-воно.

Вайро талаб дошт. Чун биё-мад, шакле дид аз ќабули табъдур ва таъби ањли ќабул аз вайнуфур (нафратовар).

Гуфт:"Ин чї сурати ѓариб ва чї

шакли муњибу бадњайбат аст?"Њаким аз он сухан барошуфт

(дар ѓазаб шуд) ва хандон - хан-дон дар он ошуфтагї (парешон-њолї) гуфт:

Таъна бар ман мазан басурати зишт,

Эй тињї аз фазилатуинсоф!

Тан бувад чун ѓилофу љоншамшер,

Кор шамшер мекунад,на ѓилоф!

(Абдурањмони Љомї)Роњбари синф: -Ба фикрам,

шумо аз њикояи аввал фањмидед,ки бачаи баодоб тимсоли инсо-ни зебост. Ў ахлоќи хуб дорад,ботинан ва зоњиран дар худ зе-боиро таљассум мекунад. Азњикояти дуюм фањмидед, ки су-рати зебо нишони ќуввату таво-ної нест, инсон бояд ботинанзебо бошад. Биёед, акнун пандуандарзњоеро ба ёд орем, ки зе-боии инсон, ботину зоњири ўротавзењ медињанд. (якчанд андарзсадо медињад)

Дар анљом роњбари синф фик-ру мулоњизањои баёншударољамъбаст карда, шогирдонро бариояи њамешагии забони ботинузоњир њикоят мекунад.

Одина САФАРЗОДА,омўзгор, шањри Вањдат

4ЊИДОЯТ

Суњбат дар љараёни таълиму тарбияи хонандагонњамчун усули пањншуда ва заруртарин гуногунмавзўъ(маърифатї, сиёсї, эстетикї ва этикї) шуда метавонад.Он бештар дар зинаи ибтидої ва синфњои 5-6 ба корбурда мешавад. Бо истифода аз ин усул мо намунаияк дарси тарбиявиро дар мавзўи "Зебої чист?"пешнињоди шумо мегардонем.

БОТИНУ ЗОЊИРЯКЕ БОШАД(Соати тарбиявї барои синфњои V-VI)

Китоби дарсї аз љумлаи ашёи зарурии омўзгоронухонандагон ба шумор меравад. Муносибати шоиста боон ва эњтиёт намудани китоб вазифаи асосии макта-биён мебошад. Сол то сол сифати китобњои дарсї азнигоњи муњтаво бењтар гардида, дар баробари ин, бањ-су мунозирањо низ љињати шакл, бандубасти он барпомешаванд.

Анљумани тољикон ва форсизабонони љањон - "Пай-ванд" вохўрињои муаллифони китобњои дарсии макта-бњои тањсилоти умумиро, ки аксар узви ифтихории инанљуман мебошанд, бо хонандагон ва омўзгорони мак-табњои миёна ба роњ мондааст.

Чунин вохўрии навбатї бо иштироки як гурўњ муал-лифони китобњои дарсї - Хуррам Рањимзода, ТабаралїЗиёзода, Сайидамир Аминов барпо гардид. Чунон кипрофессор Х. Рањимзода гуфт, вай муаллифи собиќкитобњои дарсии "Таърихи дин" ва "Одоби оиладорї" -ст. Бино ба гуфтаи мавсуф, пас аз бозпурсии 1600 на-фар хонандаи синфњои болоии макотиби тањсилотиумумї ва 460 нафар омўзгорон тасдиќ намудаанд, киомўхтани ин фанњо ба хонандагон хеле зарур аст.

Доктори илми педагогї, муаллифи китоби дар-

сии таърихи синфњои болої Табаралї Зиёзода аф-зуд, ки солњои пеш баъзан воќеияти таърихї дар ки-тобњои дарсї тањриф мешуданд. Тањияи китобидарсї, аз ин рў, басо мушкил буда, аз муаллифи ондониши мукаммал ва таљрибаи баланди соњавироталаб дорад. Имрўз ба ин масъала диќќати љиддї вамуносибатро дигар набояд. Муаллифи китоби дар-сии забони модарї барои синфњои 8 - 10 Сайида-мир Аминов аз хусуси муносибат бо китоб, тарзитањияи китоби дарсї, мушкилот ва роњњои њалли онњодар тањия ва китобнависї сухан гуфт. Вай ба хонан-дагон ва омўзгорони мактаб мурољиат намуд, ки дардилхоњ маврид њаќ доранд андеша ва пешнињодотихешро доир ба њусну ќубњи китобњои дарсї баён на-моянд.

Хотирнишон кардан бамаврид аст, ки Анљуманитољикон ва форсизабонони љањон - "Пайванд" дар солиљашни 20 - солагии таъсиси худ идомаи чунин чора-бинињоро дар наќша дорад.

Њотами ЊОМИД,"Омўзгор"

4ВОХЎРЇ

ТАЊИЯИ КИТОБИ ДАРСЇ - КОРИ МУШКИЛ

№17 26-уми апрели соли 2013МАСЪУЛИЯТИ ВОЛИДАЙН

Бувад, ки маљлиси Њофизба юмни тарбияташ,

Њар он ки металабад,љумла бошадаш мављуд.

Ибтидои парвариш,навозишумењрубонї, макони аслии оноила, падару модар мањсуб ме-ёбанд. Ќабули Ќонуни ЉумњурииТољикистон "Дар бораи масъули-яти падару модар дар таълимутарбияи фарзанд" имкон фаро-њам меорад, ки раванди та-ваљљуњи љомеа ба мактаб ва сањ-ми он дар пешрафту такомуликишвар тамоюли тоза касб намо-яд. Он такони навест бањриамалї гардидани њадафњо вакорњое, ки дар ин самт пешорўи,маорифчиёни асил ва зањматпи-санди кишвар истодаанд.

Падару модарон масъуланд,ки фарзанд ба дунё овардаву,тарбия намоянд. Фаъолият вамуносибат асоси љараёни тарбиябуда, ташаккули сифатњои ин-сонї, махсусан, кўдакону љаво-нон, пеш аз њама, вобаста бападару модар ва муњити зистионњо мебошад. Таъсири падарумодар ба ташаккули шахсиятинасли наврас омили муњим аст.Аммо сатњи маълумотнокї вањолати иљтимоии зиндагии пада-ру модарон гуногунанд, тарбияифарзандон њам як хел нест. Мах-сусан, модароне, ки аз асосњоидонишњои педагогї ва психологїогоњї дошта бошанд, мутаасси-фона кам ба назар мерасанд.Агар њар як модар, новобаста бамиллат, асосњои психологияисинусолї ва педагогикаро до-нанд, тарбияи насли наврасродуруст ба роњ мондан хеле осонмешавад. Аксарияти падару мо-дарон тарбияи мењнатиро дурустба роњ монда наметавонанд. Аз

нуќтаи назари илми педагогикава психология, кўдак аз синни 4-5- солагї (духтарон), синни 5-6-солагї (писарон) бояд љуроброшуста, картошка, сабзиро тозакарда тавонад, он гоњ сарчаш-мањои ба мењнат вобастакунїоѓоз меёбанд. Аммо аксариятипадару модарон фарзандонихудро аз њад зиёд нозпарвар тар-бия менамоянд, ягон чизро бањ-ри онњо дареѓ намедоранд…Шоњиди воќеае шудем, ки дарДонишгоњи давлатии тиљоратиТољикистон донишљўе гуноњ со-дир кард. Дар сўњбат бо падариў гуноњи донишљўро исбот наму-дем. Падари ў А. фарзандашроба љои насињат бўса карда гуфт:"Писарам, хуб нест". Фарзанди ў.К. хандида аз дар баромад.Яъне, ин падар гуноњи фарзан-дашро бо навозиш бахшид. Ё инки дар назди дарвозањои макта-бњои тањсилоти миёна, донишка-да, донишгоњњо сањар (то оѓозидарс) истода мушоњида намоед,падарон бо мошинњои шахсиихуд фарзандонашонро бо сарулибосњое оварда мемонанд, киба талаботи мактаби муосир вазамон мувофиќ нестанд. Њоло онки либоси хона, кўча, љои кор ваљои тањсил аз њамдигар фарќмекунанд. Падару модарониазизро зарур аст, ки ба ин масъ-ала диќќати љиддї дињанд.Масъалаи тарбияи фарзанд ва-зифаи аввалиндараљаи падарумодар, сарчашмаи имтињони зин-

4ЊАМКОРЇ

дагї аст.Тарбиятгари аввалин падару

модар мебошанд, аввалин суха-нњо аз онњо ба гўши фарзанд ме-расад. Падару модар дар сар-

гањи ташаккули андешаву эњсосва рушди љањонбинии кўдакќарор доранд, фарзандон дунё-ро нахуст бо чашму дили онњомебинанду мешиносанд ва му-носибати худро ба олами атроф,ќабл аз њама, аз дидгоњи падарумодар муайян мекунанд.

Муќаддастарин макони таъ-лиму тарбия, илму маърифат ваманбаи ташаккули шахсият мак-таб аст. Асоси камолоти ахлоќї,таълимию тарбиявї ва маънави-ро шахс дар мактаб мегирад. Ва-зифаи муќаддаси омўзгорон таъ-лиму тарбия аст. Омўзгор агар

ДАСТИ ЊАМ БОЯД ГИРИФТАНТарбия ба маънои парвариш, омўхтан, адаб омўхтан,навозиш, мењрубонї, нигоњбонї, њимоя мебошад.

њар як хонандаро баробари фар-занди худ фарзанд њисобад, дарон сурат мењнати ў хело самарава сифат медињад. Омўзгороннабояд фаромўш намоянд, ки

онњо дар баробари таълим доданшахсиятњои ояндаи љамъиятрониз тарбия менамоянд.

Педагоги барљастаи маъруфА.С.Макаренко навиштааст,"…осонтарин усули алоќаи мак-таб бо оила худи хонанда мебо-шад. Афзалияти ин усул дар онмебошад, ки бача талабњои му-аллимро ќабул карда, онњоро дароила њам љорї месозад. Њар якмуаллим ва роњбари синф боядба хонаи хонанда рафта, доир бамуњит ва њаёти оилавии ў маълу-моти заруриро пайдо кунад."

Ин алоќаи мактаб бо падару

модар ба тарбияи насли наврасдар замони муосир хело ањами-яти љиддї дорад. Хонанда њисмекунад, ки ў дутарафа дар зериназорат аст. Барои инкишофињамаљонибаи наврасон, хонанда-гон ба роњ мондани корњои таъ-лимї, тарбияи ахлоќї, мењнатїзарур аст.

Президенти кишвар ЭмомалїРањмон зимни яке аз суханро-нињои хеш ќайд намуданд: "...бедастгирии волидайн ислоњотимаориф натиљаи дилхоњ нахоњаддод, ки ин њаќиќат бе бањс аст.То ваќте ки зарурати ин масъаладар поён, яъне дар сатњи оиладарк нашавад, ягон ибтикоротсамараи мусбат нахоњад дод".

Имрўз дар љодаи ислоњотисоњаи маориф мушкилоти таъ-лимгоњњо аз он иборат аст, киомўзгорон ва падару модаронхело кам вохўрї мегузаронанд.Њукуматњои мањаллї бояд ба ом-ўзгорон ёрии худро дареѓ надо-ранд, аммо онњо аксаран аз њам-корї бо мактаб канораљўї мена-моянд. Махсусан, дар мањалњоёрии раисони мањалла ба омўз-горон хело кам њис карда меша-вад. Мувофиќи маълумоти омо-рии Вазорати маорифи Љумњу-рии Тољикистон аз теъдоди уму-мии 1703028 нафар хонандагонимуассисањои тањсилоти миёнаиумумї дар соли 2009 211 ва дарсоли 2010 327 њолати ќонунши-канї аз љониби ноболиѓон ба ќайдгирифта шудааст. Ин нишонди-њандаи он аст, падару модарон,комитетњо ва раисони мањалњо азњамкорї канораљўї намудаанд.

Дилором САНГИНОВА,мудири кафедраи фалсафа

ва сиёсатшиносииДонишгоњи давлатии

тиљорати Тољикистон

Мактаби ин дењаи ободон (ба номиЉўраќул Раззоќов) солњост, ки дар ради-фи бењтарин таълимгоњњои ноњияи Раштќарор дорад. Ин љо 39 нафар омўзгориварзида (аз љумла, 6 нафар зан) ба таъ-лиму тарбияи 721 нафар хонанда машѓу-ланд.

Онњо њамвора кўшиш бар он мекунанд,ки шогирдон њар субњ бо дили гарм ва бомайли том ба мактаб шитобанд, нисбатба тањсилу ба омўзиш шавќи баланд дош-та бошанд. Ба ин, пеш аз њама, туфайлиљолибу дилангез, рангину таваљљуњоварбаргузор намудани њар як машѓулиятметавон ноил гашт. Машѓулиятњои но-мафњум ва ќолабию якранг боиси дил-кандагии хонандагон аз тањсил ме-шаванд.

Ин нуктаи муњимро устодонимактаби Шул хуб медонанд ва азин љост, ки мекўшанд, то њар рўзишогирдон дар дабистон хо-тирмону манфиатбор бо-шад. Дар мактаб мунта-зам чорабинињои мухта-лиф аз ќабили вохў-риву мулоќотњо,озмунњо, њамои-шњои тантанавї,мусобиќоти вар-зишї… баргузоркарда мешаванд.Мактаб бо воли-дон њамкории до-имиву пурсамар

дорад. Тамоми корњо вобаста ба ободониюмуљањњазсозии таълимгоњ дар заминаињамин њамкорї сурат мегиранд. Омўзгороназ он ќаноатманданд, ки солњои охир, бавижа, пас аз ќабули Ќонун "Дар бораи масъ-улияти падару модар дар таълиму тарбияифарзанд" волидон ба мактаб, ба тањсилу

ба рафтору кирдори фарзандонбештар таваљљуњманд гардидаанд.Ин њолат ба таќвияти тањсили хо-нандагон мусоидат кардааст. Мах-сусан, духтарон барои бештар баомўзиш машѓул шудан ва идомаи

тањсил дар мактабњои олї кар-дан имкон пайдо намуданд.Њамасола сафи онњое, ки пас

4ТАЪЛИМГОЊ

МАКТАБИ МО ИФТИХОРИ МОСТДењаи Шул аз мањаллањоишуњратёри водии Рашт эътирофшудааст ва ба ин, пеш аз њама,таваљљуњу муњаббати ањли ин дењаба фарњангу илму маърифатмусоидат карда. Њамчунин, Шулдар мавзеи басо назаррабо вахушбоду њаво љойгир астумиќдори ањолиаш низ зиёд.

аз хатми мактаб хоњи-ши тањсил дар дониш-гоњу донишкадањо меку-нанд, зиёд мешавад.Соли тањсили гузаштааз 40 нафаре, ки мак-табро хатм карданд,беш аз 30 нафар до-нишљў шуданд.

Айни замон ќариб100 нафар хатмкарда-гони таълимгоњ дармактабњои олї тањсилдоранд.

Директори ин таъ-лимгоњи бонуфузиноњия Мунаввар Шари-

фов омўзгори собиќадор ва эътирофгашта-ву соњибэњтиром аст ва соли сеюм аст, кидар ин вазифа кор мекунад. Ў фароњамова-рии шароити созгор барои фаъолияти омўз-горон, дастгирии онњо, муомилаи нек бо ањлимактаб ва робитаи доимї бо шогирдонро дарамалиёти њамарўзаи хеш дар мадди аввалмегузорад. Изњори сипосмандї мекунад, кибо ѓамхории њукумати љумњурї дар мактабсолњои 2005 ва 2012 биноњои иловаи таъ-лимї бунёд ёфтанд, ки дар натиља шароитуимконоти тањсили хонандагон ба фаъолия-ти омўзгорон хеле таќвият пазируфт.

Директор, њамчунин ифтихорманд аст,ки устодони номваре чун А.Ќутбиддинов,С.Хушвахтов, З.Сайакрамов, М.Ањмадов,Ќ.Таѓдиров, М.Му- њаббатов, Н.Шаро-

фова… дар мактабфаъолият дорандва њар яке фидоиипешаи хеш аст. Бочунин омўзгоронкор кардан масъу-лияти бузурге таќо-зо дорад ва низ кас-ро ба бењбуди пай-вастаи равандитаълиму тарбиядилпур мекунад.

М.АБДУРАУФ,"Омўзгор"Як лањзаи машѓулияти омўзгори забони русї М.Ањмадов бо шогирдон

Директори мактаб М.Шарифов бо омўзгорони љавоноид ба методикаи таълим суњбат баргузор менамояд.

РЎЗИ ДАРЊОИ КУШОДБо маќсади амалї гардонидани дастуру

супоришњои Президенти Љумњурии Тољикис-тон, Љаноби Олї, муњтарам Эмомалї Рањ-мон љињати баланд бардоштани сифати таъ-лиму тарбия ва тайёр кардани мутахассисо-ни баландихтисоси ба талаботи бозори мењ-нат раќобатпазир, њамчунин, љалби довтала-бони болаёќат ба муассисањои тањсилотиолии љумњурї дар мувофиќа бо Вазоратимаорифи Љумњурии Тољикистон ва бо даст-гирии молиявии раёсати "Тољикматлубот"дар Донишгоњи давлатии тиљорати Тољикис-тон Рўзи дарњои кушод ва озмуни љумњури-явии хатмкунандагони болаёќати муасси-сањои тањсилоти миёнаи умумї баргузор гар-дид.

Беш аз 700 нафар иштирокдорони инчорабинї - хатмкунандагони мактабњои тањ-силоти миёнаи умумї, литсею гимназияњо азпойтахт ва шањру ноњияњои љумњурї аз до-нишгоњ дидан карда, бо базаи моддиву тех-никї, шароити таълиму тарбия аз наздикошно гаштанд.

Дар доираи "Рўзи дарњои кушод" озмуниљумњуриявї дар байни хатмкунандагони бо-лаёќат тариќи ќабули имтињонњои тестї азфанњои математика, забон ва адабиёти то-љик, забони англисї, асосњои давлат ва њуќуќгузаронида шуд.

Барои иштирок дар озмун 536 нафар хат-мкунанда ба ќайд гирифта шуда, имтињонитестї супориданд. Натиљањои имтињонњо та-вассути воситањои техникї дарњол муайянгардида, ба таври шаффоф бо иштирокињамаи хатмкунандагон ва омўзгорони онњодар тахтаи электронї нишон дода шуд.

Дар љамъбасти озмун беш аз 100 нафархатмкунандагон бо гирифтани холњои балан-дтарин барои дохил шудан ба Донишгоњидавлатии тиљорати Тољикистон соњиби им-тиёз гаштанд ва бо туњфањои хотиравї, азќабили Netbook, Planshet, 3G-модем, USB-flash ва бо туњфањои рамзии донишгоњ њавас-манд гардонида шуданд. Хушбахтона, тањ-лили баргузории озмуни мазкур, ки солисеюм аст, дар донишгоњ доир мегардад, ни-шон медињад, ки сатњи таълиму тарбия вадонишандўзии хатмкунандагони муасси-сањои тањсилоти миёнаи умумї сол то солхубтару бењтар гардида, сафи хатмкунанда-гони болаёќат афзоиш ёфта истодааст.

Фарњод ШАРОФОВ,декани факултети

муносибатњои иќтисодиибайналмилалї ва њуќуќи ДДТТ

4ДОВТАЛАБ-2013

№17 26-уми апрели соли 2013ТАВАЉЉУЊ

НАБЗИ САЙЁРА

Ин шабу рўз истифодабарнада-гони шабакаи Интернет барномаижурналисти шинохтаи рус Влади-мир Соловёвро, ки хеле пештар бавоситаи радиои Вести ФМ пахшшуда будааст, мавриди баррасїќарор дода истодаанд. Ин барномааз таърихи тољикон ва фарњанги ба-ланди форсизабонон њикоят меку-над. В.Соловёв дар барномаи тањ-ти таваљљуњ адибону олимони фор-сизабон, аз љумла, оњангсози ши-нохта Зиёдулло Шањидї ва фарзан-ди эшон Толиб Шањидиро, ки дўстирўзноманигор будааст ва тамадду-ни њазорсолаи миллати тољикромуаррифї кардааст.

Дар рафти барнома русзабоно-не, ки зодгоњашон Тољикистон буда-асту алъон дар Россия зиндагї дош-таанд, пайваста занг мезаданд ва азхотироти ширини айёми љавонї, азтабиати нотакрори зодгоњашон на-ќлњо мекарданд. Соловёв бошад, бавасилаи барномаи худ борњо ба шу-навандагонаш бо таъкид мурољиатмекунад, ки кишвари тољикон на та-нњо дорои баландтарин ќуллаву та-биати зебову мевањои ширин аст,балки соњиби таърихи бузург буда,ба тамаддуни башарият њиссаи ар-занда гузоштааст. Мероси нобиѓаго-ни халќи тољик доир ба илмњои ну-љум, алљабр, тиб ва ѓайра дар даво-ми асрњо сарчашмаи омўзиш буда-аст. Ў ба шунавандагонаш аз ниёко-ни номвари мо, ки дар таърихи ин-соният маќоми бузург доранд, ёдо-вар шуда, мегўяд: "Абўалї ибниСино, Ал-Хоразмї, Ал-Форобї, Ал-Берунї, Рўдакї, Фирдавсї, Хайём,Румї, Саъдї, Њофиз, Љомї, Борбадва Бењзод бењтарин фарзандонимиллати тољиканд. Онњоро дар за-мони худ, берун аз њудуди Суѓдиќадим, Хуросон ва Мовароуннањрниз мешинохтанд."

Соловёв дўстии худро бо Толиб

Шањидї бо ифтихор борњо таъкидкарда, суруди машњури "Я встретилдевушку"-ро ба воситаи родио басамъи шунавандагонаш мерасонад,ки муаллифи шеъри он шахсиятибарљастаи айёми Шўравї МирзоТурсунзода аст.

Соловёви огањ аз таърих мегўяд:"…мо, халќи рус, худро аз њама бо-лову доно мегирем ва мегўем, киЛомоносов дорем. Як бор аз замо-ни Ломоносов фаротар назар афка-неду худ ќазоват кунед, ки мардумитољик то мо чї таъриху фарњангуфалсафаи ѓанї доштаанд. Солшу-мориеро, ки имрўз мо аз он истифо-да мекунем, низ тољикон тартиб до-даанд. Њайрон нашавед, таърихроомўзед…"

Чунон ки зикраш рафт, миёниВладимир Соловёви мазкур ва фар-занди фарзонаи миллати мо ТолибШањидї риштаи мустањками мењрувафо барќарор будааст. Одатанинсонњои худшиносу соњибдониш бадигарон на танњо шахсияти хешромуаррифї мекунанд, онњо рисола-ти муаррифгарии гузаштаву њозираимиллати хешро низ ба дўш доранд.Фаразан, ин журналисти рус бо То-либ Шањидї нею бо тољики «нав»-ешиносої медошт, назари ў нисбатба мо чї гуна мебуд? Он гањ, бешак,ба мисли Жириновский миллатиморо танњо аз њамин љињат "меши-носонд". Зинда бошанд инсонњоиасиле, ки ба хазинаи фарњанги ба-шарият њиссагузор њастанду аз фай-зи баракати эшон миллат ба љањони-ён бо некномї муаррифї мегардад!

Ситорабонуи СОЊИБНАЗАР,"Омўзгор"

Вазорати маорифи ЉумњурииТољикистон соли тањсили 1997-1998 бо маќсади иљрои дастурусупоришњои Президенти мамла-кат дар маљлиси машваратии за-нони фаъоли љумњурї (аз 26 ап-рели соли 1997) ва дар вохурїбо љавонон (23 майи соли 1997)бо ќарори мушовараи худ (аз 30майи соли 1997, №6/2) ва фар-мони вазири маорифи ЉумњурииТољикиситон (№442, аз 1 августисоли 1997) барои довталабон азноњияњои дурдасти кўњистониљумњурї дар муассисањои тањси-лоти олии касбии љумњурї квотаимахсусро љорї намуд, ки муво-фиќи он мебоист 594 нафарљавонон, аз он љумла, 352 нафардухтарони ноњияњои кўњистондар асоси суњбат ба курсњои яку-ми ихтисосњои муќарраршудаќабул карда мешуданд. Аммо189 нафар духтарон (ДМТ-51 на-фар, ДДОТ ба номи С.Айнї-18нафар, ДДЗТ ба номи С.Улуѓзо-да-1 нафар, ДТТ ба номи С.О-симї-6 нафар, ДДТТ ба номиАбўалї ибни Сино-20 нафар,ДАТ-22 нафар, ДДХ ба номи ака-демик Б. Ѓафуров-20 нафар, ДДЌба номи Носири Хусрав-4 нафар,ДДХ ба номи М.Назаршоев-21нафар, ДДК ба номи Абўабдул-лоњи Рўдакї-18 нафар, коллељитиббии шањри Душанбе-8 нафар)ќабул гардиданду халос, ки интеъдодро, 74 нафар аз ноњияњоитобеи љумњурї, 40 нафар азноњияњои вилояти Хатлон, 52 на-фар аз ноњияњои Вилояти Мухто-ри Кўњистони Бадахшон ва 27нафар аз ноњияњои вилояти Суѓдташкил намуданд.

Соли тањсили 1998-1999 бо-шад, аз 665 љойи људошуда (411квота барои духтарон) бароидовталабони тибќи квота тањ-силкунанда ба муассисањои тањ-силоти олии касбии љумњурїњамагї 219 нафар духтар тариќисуњбат ќабул карда шуданд.

Соли тањсили 1999-2000 аз802 љойи људокардашуда 434нафар духтарон ба муасси-сањои тањсилоти олии касбииљумњурї ќабул карда шудаанд,ки 54,1% наќшаи ќабулро таш-кил дод . Мувофиќи наќшаиќабули тањиякардаи Вазоратирушди иќтисод ва савдои Љум-њурии Тољикистон вобаста баталаботи ноњияњои дурдаст бамутахассисони соњањои иљти-моию иќтисодї, хусусан, басоњањои маориф, тандурустїва фарњанг дар соли тањсили2000-2001 барои духтаронидењоти дурдаст 718 љой људокарда шуд.

Њамкории маќомоти мањал-лии њокимияти давлатииноњияњо, шуъбањои маориф вамуассисањои тањсилоти олиикасбї натиљаи дилхоњ дода,соли тањсили 2000-2001 аз 718љойи људогардида, 519 нафардухтарон ба муассисањои тањ-силоти олии касбии љумњурїтариќи суњбат ќабул шуданд, ки72,3%-и наќшаи ќабулро таш-кил менамояд.

Дар баробари ин, мувофиќиќарори Њукумати Љумњурии То-љикистон (аз 29 апрели соли2001, №199) аз соли 2001 тосоли 2005 теъдоди ќабули дух-тарони ноњияњои дурдаст бамактабњои олии љумњурї му-

ќаррар гардид. Тибќи ин муќар-рарот соли 2001 633 нафар,соли 2002 664 нафар, соли2003 619 нафар, соли 2004 485нафар ва соли 2005 465 нафарќабули духтарон муайян гарди-дааст.

Ќабули духтарон ба макта-бњои олї аз рўи квота давоми5 соли тањсили ќаблї нишондод, ки сабаби асосии иљро на-шудани наќшаи мазкур дар онбуд, ки њукумату идораву шуъ-бањои маорифи вилояту шањруноњияњо нисбат ба ин масъаламуносибати љиддї надоштанд.Бо маќсади љалб намудани дух-тарон корњои тарѓиботию фањ-мондадињї доир намегардид.Идораву муассисањои таълимїдар моњњои охир , баробариоѓоз ёфтани имтињони ќабул,бањри иљро намудани наќшаимуайяншуда ба кор шурўъ ме-карданд. Дар натиља, ба макта-бњои олї духтароне сафарбаркарда мешаванд, ки 8-10 солмуќаддам мактаби миёнарохатм кардаанд, баъзеи онњо со-њиби 2-3 фарзанд њам њастанд.Дар ваќти сафарбар намуданидухтарон аз рўи квота бароиноњияњои дурдаст майлу хо-њиш, донишу малакаи духтаронба инобат гирифта нашуда, боонњо дар муассисањои таълимїдарсњои иловагї, корњои тарби-явї, фароѓатї дуруст ба роњмонда намешуд.

Мављуд будани норасоињодар ќабули духтарон, набуда-ни шароити хуб дар ваќти тањ-сил, ба инобат гирифта нашу-дани лаёќат, майлу хоњишидухтарон ба он оварда расони-дааст, ки ќисме аз духтаронитибќи квота дохилгардида во-баста ба вазъи оилавї, иќти-содї-иљтимої ва паст буданисатњи дониш мактабњои олиротарк намудаанд, ё ба шуъбаиѓоибона гузаштаанд. Соли 2002ба мактабњои олї 631 нафардухтарони ноњияњои дурдастќабул карда шуданд. Ќайд на-мудан лозим аст, ки соли 2002бо назардошти љойњои илова-гии људошуда ќариб њамаи мак-табњои олї аз наќшаи квотаиПрезидентї зиёд духтаронроќабул намудаанд. Вале аз рўинаќшаи асосї бошад, ба камбу-дињо роњ дода шудааст.

Нишондодњои наќшаи ќабу-ли писарон ва духтарон ба мак-табњои олии Љумњурии Тољики-стон тибќи квотаи ПрезидентиЉумњурии Тољикистон, ки боќарори Њукумати Љумњурии То-љикистон аз 31 январи соли2006, №58 "Дар бораи ќабулидонишљўён ба мактабњои олииљумњурї тибќи квотаи Прези-денти Љумњурии Тољикистон ба-рои солњои 2006-2010" тасдиќшудааст, њар сол ба муасси-сањои тањсилоти олии касбї батеъдоди 500 нафарї бароидухтарону писарон љой људогардидааст.

Дар иртибот ба ин ќарор, бомаќсади ба низом дароварда-ни љараёни ќабул ба мактабњоиолї аз рўи квотаи ПрезидентиЉумњурии Тољикистон "Дасту-рамали ќабули духтарон ва пи-сарон ба мактабњои олї (беим-тињон) тибќи квотаи Прези-дентї" бо ќарори мушовараи

Вазорати маорифи ЉумњурииТољикистон аз 08.02.2006, №3/4 тасдиќ карда шуд. Њамчунин,дар заминаи њамин Дастура-мал ќарори Њукумати ЉумњурииТољикистон аз 3 апрели соли2006, №137 "Дар бораи тасдиќиЌоидањои ќабули донишљўён бамактабњои олии љумњурї тибќиквотаи Президенти ЉумуњрииТољикистон" ба тасвиб расид.

Њар сол дар асоси инќоидањо мувофиќи нишондо-дњои наќшаи ќабули писарон вадухтарон ба мактабњои олииЉумњурии Тољикистон тибќиквота ба муассисањои тањсило-ти олии касбї духтарону писа-рон ќабул карда мешаванд. Азљумла, соли тањсили 2007-2008мувофиќи нишондодњои на-

4МАКТАБИ ОЛЇ

КВОТА -ИМТИЁЗ БАРОИ ДУХТАРОН

Соњаи маориф яке аз соњањои афзалиятнок ба њисобрафта, сол аз сол таваљљуњ ба он зиёд мегардад.Хусусан, аз њисоби духтарони ноњияњои дурдаст тайёрнамудани мутахассисонро Президенти мамлакат,муњтарам Эмомалї Рањмон њанўз дар Анљумани сеюмииттињодияњои занон, созмонњои ѓайрињукуматии занониљумњурї (соли 1997) ба миён гузошта, ќайд намудабуданд, ки барои њарчи бештар ба њаёти љамъиятиюсиёсї ва роњбарии истењсолот љалб намудани занонбояд аз њисоби духтарон мутахассисони соњањоигуногуни хољагии халќ барои таъмин намуданиноњияњои дурдаст омода карда шаванд.

ќшаи ќабул ба мактабњои олииЉумњурии Тољикистон 1007 љойљудо гардидааст, аз љумла,барои писарон 457 ва бароидухтарон 550 љой. Хушбахтона,имсол низ наќшаи ќабул тибќиквотаи Президентї асосаниљро гардид.

Соли тањсили 2009-2010 бо-шад, мувофиќи нишондодњоинаќшаи ќабули писарон ва дух-тарон ба мактабњои олї 1151љой људо гардид, ки аз ин 516љой барои писарон ва 635 љойбарои духтарон буд.

Соли тањсили 2011-2012 му-вофиќи нишондодњои наќшаиќабули духтарон ва писарон бамуассисањои тањсилоти олиикасбии Љумњурии Тољикистонтибќи квотаи Президенти Љум-њурии Тољикистон 1146 љой(духтарон 591 љой, писарон 555љой) људо гардид.

Соли тањсили 2012-2013 му-вофиќи нишондод ба муасси-сањои тањсилоти олии касбииљумњурї 1185 љой (духтарон607 љой, писарон 578 љой) људогардид, ки таќсимоти љой дарвилоятњо чунин аст: ВилоятиМухтори Кўњистони Бадахшон144 љой, вилояти Суѓд 301 љой,вилояти Хатлон 453 љой ваноњияњои тобеи љумњурї 287љой.

Таќсимоти љойњо дар сатњимуассисањои тањсилоти олиикасбї агар солњои ќаблї назди-ки дањ муассисаро ташкил ме-дод, њоло бошад, теъдоди му-ассисањо низ зиёд шуда, фаро-гирии довталабони тибќи кво-та зиёдтар ба роњ монда шуда-аст. Дар маљмўъ, аз соли 1997то соли 2012 ба муассисањоитањсилоти олии касбии кишвартибќи квотаи Президенти Љум-њурии Тољикистон 11425 нафар(8108 нафар духтар ва 3317 на-фар писарон) дохил шудаанд.Њоло бошад, дар муассисањоитањсилоти олии касбии кишвар6558 нафар (3489 нафар дух-тар) тибќи квотаи ПрезидентиЉумњурии Тољикистон дохил-гардида тањсил намуда истода-анд.

Ягона камбудие, ки дар инсамт ба назар мерасад , азљониби Вазорати рушди иќти-сод ва савдо љой доштани кам-будиву норасоињо дар таќсимо-ти ихтисосњо вобаста ба тала-боти шањру ноњияњо мебошад.Аз љумла, се соли охир ба якќатор шањру ноњияњо такроранихтисосњое људо карда меша-ванд, ки дар ин шањру ноњияњоталабот ба ин ихтисосњо не-станд (ихтисоси кимиё ва тех-нологияи металлњои ранга дарноњияи Љиргатол, гидрогеоло-гия ва геологияи муњандисї,дар ноњияи Рашт, геологияи на-фту газ дар ноњияи Файзобод,технологияи чарб , равѓаниэфир ва мањсулоти атриотиюкосметикї дар ноњияи Муъми-нобод, режисёри театр ва кинодар ноњияњои Ховалинг ва То-љикобод, технология ва таљњи-зоти истењсолоти нахњои таб-биї, сохтмони зеризаминї вашахтањо ва ѓ.).

Сафарбек САМАДОВ,сармутахассиси раёсатитањсилоти олии касбї ва

баъдидипломии ВМ ЉТ

4ХУДРО БИШНОС

НИГОЊИ ГАРМИ ЖУРНАЛИСТИ РУСБА ТАЪРИХИ ТОЉИКОН

20 апрели соли љорї дар кишварамон бо ташаббуси Вазоратимаориф, Барномаи "Дастгирии тањсилоти олї" ва "Барномаи ид-рорї"-и Шуъбаи Ташкилоти байналмилалии Институти "Љомеаи ку-шод" - Сандуќи њамоњангї дар Тољикистон намоишгоњ барои довта-лабони макотиби олї баргузор гардид.

Ин навъ намоишгоњњо аз соли 2001 њамасола баргузор меша-ванд ва соли гузашта дар он зиёда аз 4500 нафар ва тайи ин чандсол дар маљмўъ зиёда аз 20 000 нафар иштирок кардаанд. Мавридидиќќати донишљўёни зиёд ќарор гирифтани ин навъ намоишгоњњо азмуњимии омўзиш байни љавонон, ки солњои охир рў ба афзоиш аст,далолат медињад.

Аз ин њамоиш мактаббачањо, довталабони оянда, донишљўён вамутахассисони љавон дар бораи имконияти васеи омўзиш дар ИДМва хориљ аз он бархўрдор шуданд.

Дар доираи ин намоишгоњ дар бораи низоми тањсилот дар хо-риља ва низоми омодасозии њуљљату асноди лозимаву супориданитестњо, инчунин аз шарту шароити гирифтани идрорпулї маърўзањоимашваратї хонда шуданд.

Чунин њамоиш дар шањри Хуљанд низ 22-юми апрел баргузоршуд. Дар назар аст, дар Кўлоб 3-юми май, дар Ќўрѓонтеппа 4-умимай ва дар Хоруѓ 15-уми май чунин љамъомад барпо шавад.

Ситорабону НАЗАРОВА,"Омўзгор"

4ИТТИЛОЪ

ДОВТАЛАБОН ДАСТГИРЇ МЕЁБАНД

№17 26-уми апрели соли 2013МУШКИЛОТ

Ман дар сиёсати худ мао-рифро дар мадди аввал мегу-зорам.

Эмомалї РАЊМОНДавоми панљ-шаш соли охир

дар ноњия 7 мактаб аз нав сохта,ќисми зиёди дигарашон таъмирипурра гардиданд. Ва њоло сохт-мони ду бинои мактаби дигаридома дорад.

Сокинони дењаи Зафарободиљамоати дењоти Гулистон низ инбунёдкорињоро дида, барои бењ-дошти вазъи мактаби дењаи худба њукумати ноњия, Вазорати ма-орифи Љумњурии Тољикистонмурољиат намуданд. Охир, фар-зандони онњо низ мехоњанд дарбинои барњавои наву замонавїва бо воситањои зарурї таъмин

тањсил намоянд, на дар як чањор-девори фарсудае. Ва ин фикрродиректори њамин мактаб- макта-би тањсилоти умумии асосии№41 Абдусаттор Ањмадшоев таќ-вият бахшид. Номбурда зимнисуњбат иброз дошт, ки бинои мак-табашон собиќ мурѓхона аст, киаз рўи ночорї аз соли 1997 инљ-ониб онро њамчун мактаб исти-фода мебаранд.

Ин ба ном мактаб аз шашсинфхона иборат буда, дар он265 нафар хонанда дар се басттањсил менамоянд. Ањолии дењасол аз сол зиёд мешавад. Алњолдар ин љо 160 оила зиндагї ме-кунад. Аксари хонадагон баъдихатми синфи 9 бо сабаби дур бу-дани мактаби дењаи њамсоя (зи-ёда аз се километр) тањсилроидома дода наметавонанд. Ду-руст аст, ки соли тањсили љорїхатмкардагони синфи нўњум бовуљуди дурии роњ бо дастгирї ваташвиќи директор АбдусатторАњмадшоев тањсилро идома до-данд. Вале падару модарон дарташвишанд.

- Аз ин хотир,- мегўядА.Ањмадшоев,- мо дар дастљ-амъї бо сокинони дења бароисохтмони бинои нави мактаб бањукумати ноњияи Восеъ ва Вазо-рати маорифи Љумњурии Тољики-стон мурољиат намудем…

Мактуби сокинони дења вароњбарияти мактаби раќами 41бељавоб намонд. Њафтае нагу-зашта вазири маорифи ЉумњурииТољикистон Нуриддин Саидов,собиќ раиси ноњияи Восеъ Сул-тон Валиев, муовини раиси ноњияНурулло Мирзоев, сардори бах-ши меъморї ва шањрсозии ноњияОтабек Муќимов дар якљоягї азвазъи мактаб дидан намуданд.

Хулоса карданд, ки њарчї зудтарбинои нави мактаб сохта шавад.Ба ќароре омаданд, ки биноимактаб дар замини шафати фер-маи чорводории хољагии дењќо-нии "Њулбук", ки ќаблан боѓ бу-дааст, бунёд гардад. Аз ин ќарорњама хурсанд буданд, хурсандиитолибилмон бештар. Лоињаибино аз тарафи дирексияи сохт-монии Вазорати маориф тарњ-резї шуда, маблаѓ људо гардид.Танњо истифодаи замини зерисохтмон ќарордоштаро ќонунїгардонидан лозим буд. Ва ин њан-гом замин соњиб пайдо кард: хо-љагии дењќонии "Њулбук", аниќта-раш, раиси он Худоёри Набї.Њама бар он шуданд, ки маљлисиумумии сањмдоронро даъват на-моянд, то он хулосаи худро ба-рорад. Вале чизи дигар ин љомуаммост. Чаро раиси хољагїХудоёри Набї нисбати људо кар-дани ќитъаи замин барои сохтмо-ни бинои мактаб садди роњ шуда,бе розигии маљлиси сањмдорон,бар хилофи ќонунњои мављудаферма ва ин заминро ба кадомяк ширкат ва ё фирмаи дар шањ-ри Душанбе буда, ки масъулашМўсоев ном шахс будааст, баиљора медодааст. Ва њамчунин,боиси андешаронї аст, ки чароидораи кишоварзии ноњия дарњисоботи худ дар иљлосияи маљ-лиси вакилони халќи ноњия баљои тањлили пурраи фаъолиятихољагии "Њулбук" ба масъалаизамини сохтмони мактаб часпи-да, дар ин бахш Худоёри Наби-ро дастгирї намуд.

Хушбахтона, мавзўи бардош-таи идораи кишоварзї аз тарафивакилон дастгирї наёфт, њатто,мањкум гардид.

Хуллас, 8 марти соли 2013

маљлис бо иштироки 160 нафарсањмдорон ва сокинони дењаиЗафаробод баргузор гардид.Собиќ сардори дастгоњи раисиноњия А.Толибов, мудири шуъ-баи маорифи ноњия М. Давлатё-ров, раиси мањалла Р. Шерхонов,имомхатиби дења Ф. Заровудди-нов баромад карда, људо карда-ни замину сохтмони бинои мак-табро маъќул шумориданд. Иш-тирокдорони маљлис-сањмдоронва сокинони хољагї ин таклифрољонибдорї намуда, овоз доданд.Ва барои тасдиќи райъашон са-над тартиб дода, имзо њам кар-данд, ба љуз раиси хољагї Худо-ёри Набї, ки аќидае чунин до-рад: "Интихоби замин барои сох-тмони бинои нави мактаб ноду-руст буда, ў дар ин мавзеъ оян-да маќсади барќарор карданифермаи хољагиро дорад. Аз та-рафи дигар, замини ферма ма-кони касалињои сироятї буда,барои саломатии кўдакон хатар-нок мебошад".

Аљаб фаъолияту кашфиёте.Кадом ферма? Њамон фермаибиноњояш бедевору ќисман бо-лопўшу болорњояш фурўрафта?Ва бо кадом маблаѓ фермаробарќарор мекарда бошад? Њолон ки хољагї тавони пардохтиандозро надошта, зери ќарз мон-дааст. Наход, љаноби Худоёрмурѓхона- мактабро набинад, кифарзандони сањмдоронаш он љотањсил мекунанду манбаи њаргуна беморист.

- Агар раис як бор дохилибинои мактаб мешуду бўи нафас-гири то ин дам мављудаи онро бамашом мекашид ва агар зарраерањму шафќат медошт, бароикўдакони сањмдоронаш, ки оян-даи љамъиятанд, давутоз мекард,

4МУЌОВИМАТ

Ё худ чаро Худоёри Набї дар кори сохтмонибинои мактаб монеа эљод мекунад

Оре, чунин аст сиёсатипешгирифтаи Сардоридавлатамон. Солњост, кидар заминаи ин сиёсатсоњаи маориф рушдмеёбад. Шумораи мактабумуассисањои таълимїторафт афзуда, бо васоитизарурии таълимїмуљањњаз мегарданд.Сарвари давлатамон,Љаноби Олї ЭмомалїРањмон дар расмикушодашавии аксари инмуассисањо ширкатварзида, барои пешрафтитаълим дуои нек додаанд.Аз љумла, хонандагонуомўзгорони мактабитањсилоти миёнаи умумии№53-и ноњияи Восеъ,сокинони шањраки Восеъшоњиди чунин як вохўриисамимї буданд.

сањм мегузошт. Вале гумон ме-кунем, ки шояд ин љо сири дига-ре нињон бошад, ки барои мо но-мафњум аст.

Собиќ мудири фермаи маз-кур, вакили маљлиси вакилонихалќи ноњияи Восеъ аз њисобиинтихобкунандагони дењаи За-фаробод Шамсиддин Абдураззо-ќов замини фермаи чорводорїбудани ќитъаи замини барои мак-таб интихобшударо ба куллї радменамояд.

- Давоми дањ сол мудириињамин фермаро ба ўњда доштам.Намунавї буд. Замини мазкурбекорхобида буду ба ферма та-аллуќ надошт. Бо ќувваи корга-рони ферма онро боѓ кардем вабарои эмин доштани он атро-фашро девор гирифтем. Дар ягонњуљљат замини ферма будани онќайд нашуда буд. Имрўз, ки за-рурати сохтмони мактаб пешомадааст, бигузор, мактаб ша-вад. Кўдакон , фарзандон бароимо азизтаранд. Њама чиз боядбарои бењбудї ва хушии кўдако-ну толибилмон бошад. Мо ами-нем, ки бо дастгирии њукуматиноњия, вилояту љумњурї мактабсохта мешавад ва хонандагон азон бањравар гардида, дар шаро-ити созгор таълиму тарбия ме-гиранд ва ворисони сазовори гу-заштаву имрўзаи худ мегарданд.

Оре, ба ин мо низ бовар до-рем. Шањодати ин оѓози сохт-мон, кандани тањкурсии биноимактаб аст, ки ба пофишориюмуќобилияти љаноби ХудоёриНабї нигоњ накарда, аз тарафибинокорони ширкати сохтмонии"Ниагара-А" бо суръат идомадорад. Бовар дорем, ки солиоянда хонандагон тањсили худ-ро дар мактаби наву замонавїидома хоњанд дод.

Њ.ЊАМИДОВ,рўзноманигор, узви ИЖТ,

С. ОДИНАЕВ,мушовири шуъбаимаориф, узви ИЖТ,Наљот САФРЗОДА,мухбири рўзномаи

"Хатлон"

Муовини раиси шањр Фотима Табаро-ва аз он ёдовар шуд, ки зиёиён њамешапешсафу пешќадам ва роњбару роњнамоиањли љомеа мебошанд. Мардум ба хизма-ти омўзгор њамеша ниёз дорад.

Њукумати Тољикистон ба соњаи мао-риф диќќати аввалиндараља дода, онросоњаи афзалиятнок арзёбї кардааст. Ба-заи моддиву техникии мактабњо торафтбењ мегардад. Њангоми боздидњо ва ши-носої бо фаъолияти омўзгорон мо, эњсосмекунем, ки дастовардњои соњаи маорифсол то сол меафзоянд. Вале њоло њамсарварони мактабу омўзгорони алоњида,ба ќадри талаботи давру замон кору фаъ-олият надоранд. Ќонуншиканињо аз тара-фи љавонон, махсусан хонандагон дидамешавад, ки ин нишонаи суст будани таъ-лим ва тарбия аст. Мушоњидањо гувоњїмедињанд, ки баъзе омўзгорон бо дилигарм кор намекунанд. Нисбат ба дониши

шогирдон ва таќдири ояндаи онњо бепар-воянд. Бе тайёрї ба дарс меоянд. Машѓу-лиятњояшон якрангу дилгиркунанда мегу-зарад. Аз пайи эљодкорї нестанд. Дар ќис-мати њуљљатдорї, дафтардорї, навиштишиору овезањо ѓалатњои зиёд ба чашммерасанд. Интизоми мактаббачањо хелекоста гардидааст. Мактабњо бо волидоналоќаи устувор надоранд. Барои њаминбандњои алоњидаи Ќонун "Дар бораимасъулияти падару модар дар таълимутарбияи фарзанд" хеле суст амалї мегар-данд. Фаъолияти ташкилотњои љамъиятиимактабиро љоннок кардан лозим аст.

Мо имрўз соњиби ду мактаби хонанда-гони боистеъдоду лаёќатманд: гимназияиба номи Т.Собиров ва гимназияи ба номиА.Балъамї њастем. Вале дар асл донишияк гурўњи хонандагони ин мактабњо бањамон номи олии "лаёќатманд" мувофиќнест. Сатњи сифати дониши хонандагони

ин мактабњо хеле паст буда, ба талаботистандартњои ягонаи тањсилот љавобгў не-станд. Маъмурияти ин таълимгоњњо ватамоми омўзгорони мактабњои шањррозарур аст, ки барои ин ду мактаби хонан-дагони арзандаро гирд оранд. Суњбатираиси кумитаи иљроияи шањрии њизбихалќи-демократии Тољикистон Раљабму-род Љалилов ба мавзўи худомўзии омўз-гор, такмил додани дониш, аъзои њизббудану барои халќу Ватан хизмат наму-дани омўзгор бахшида шуд. Ў ќайд намуд,ки омўзгор баробари дониши баланддоштан бояд аз љињати идеологї, аќидаустувор бошад, манфиатњои давлат вамиллатро аз њама боло донад. Ана, њамонваќт гуфтањои ў ба њадаф мерасанд.

Дар пеш интихоботи навбатии прези-дентї истодааст. Мо бояд бо аќидаи ус-тувор, бо шукргузорї аз дастовардњоиистиќлол ба ин марњила омодагї бинем.Маъракаи сиёсї аз њар кадоми мо њушё-рии сиёсиро талаб мекунад. Њар ќадареба Ватан, ба миллат ва давлату њизби худсодиќ бошем, њамон ќадар иќтидори монеруи тоза мегирад.

Мудири шуъбаи маориф СафаралїКамолов ањли кормандони соњаи маориф-ро ба он даъват кард, ки дар кори худсодиќ бошанд. Сазовори номи пуршара-фи муаллим кору амал намоянд.

Дар охир бањри ислоњи камбудињо варушди минбаъдаи соњаи маориф ба шах-сони масъул маслињату супоришњои му-шаххас дода шуданд.

Саидмурод ИСКАНДАРЇ,рўзноманигор

4ВОХЎРЇ

ВАЌТЕ КИ МАСЪУЛИЯТ НЕСТ…Чанде пеш дар толори мактаби тањсилоти миёнаи умумии №5-ишањри Вањдат доир ба маќому манзалати омўзгор, рафти иљроидастуру супоришњои Президенти мамлакат дар бобати баландбардоштани сифати тањсилот, танзими ќонуну ќарорњои ЊукуматиЉумњурии Тољикистон, иљрои Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораимасъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд", фаъолиятиаъзои њизби халќї-демократии Тољикистон, танзими оила, танзимианъана ва љашну маросимњо ва дигар масъалањои соњаи мактабумактабдорї вохўрии ањли маорифи шањр бо муовини раиси шањрФотима Табарова, раиси кумитаи иљроияи шањрии њизби халќї-демократии Тољикистон Раљабмурод Љалилов, мудири шуъбаимаорифи шањр Сафаралї Камолов доир гардид.

ТАЛАБОТИ ЯГОНАТашкили хуби кори таълиму тарбияро

коллективи омўзгории коллељи информа-тика ва техникаи компютерї асоси тала-боти ягонаи педагогї мешуморанд. Тањли-лњо нишон медињанд, ки агар дар гурўњњокор ба талабот љавобгў набошад, талабо-ти ягонаи педагогї вуљуд дошта намета-вонад. Устоњои таълими истењсолї њанго-ми гузаронидани дарсњои назариявї-ис-тењсолї ва ташкили он ба масъалањои ин-тизом , дониш, касбомўзї, вобаста наму-дани љойи нишасти хонанда дар синфхо-на, устохонањо диќќати махсус медињанд.

Устоњои таълими истењсолї талаботиягонаи педагогиро ба сатњи дониш, мањо-рату истеъдоди касбомўзї, дар доираимеъёрњои бањогузорї доимо ба инобатмегиранд. Њангоми дарсњои таълимї-ис-тењсолї диќќат додан ба алоќамандиифанњои махсус аз талаботи дигари мањо-рати педагогї мебошад. Ѓайр аз ин, дардавраи таљрибаомўзии истењсолї дар кор-хонаю муассисањо хонандагонро аз наздикбо коргарон шинос намуда, ба сафи ихти-роъкорон дохил менамоянд, ки хеле му-њим мебошад.

Талаботи ягона, пеш аз њама, ба сатњимаданияту маърифатнокии устоњо вобас-та аст. Мо кўшиш мекунем, ки онњо дарсатњи баланди педагогї ќарор дошта бо-шанд. Методикаи тарбияро наѓз омўзандва вазифаи худро доимо иљро намоянд. Баин хотир роњбарияти коллељ бо мутахас-сисони љавон бештар корњои инфиродї,суњбату машѓулиятњо барои такмили до-нишу ихтисоси онњо ташкил менамоянд.Дар баробари он оид ба таѓироти педаго-гикаи коргарї, ихтирокорию навъоварї,љорї намудани методикаи нав машѓулия-тњои амалї гузаронида мешаванд.

Р.ШАРИФОВ,директори коллељи информатика

ва техникаи компютериишањри Душанбе

4ТАЊСИЛОТИ КАСБЇ

№17 26-уми апрели соли 2013АНДЕША

Накўтар хислати олии инсон,Бидон, дар партави омўзгор аст.

- Чї саодати беинтињост омўзгор будан.Дари илму маърифатро ба рўи ин тифла-кони дўстрў во намудан ба њар кас муяс-сар намешавад. Омўзгорї касби пурифти-хор, аммо басо мушкил ва тањаммулпазираст. Охир, муаллим меъмори рўњи инсонаст ва бояд рўњшиноси тавоно ва ќудрат-манд бошад.

Албатта, поягузори бинои маърифатињар инсон хонавода аст. Аммо хишти ав-валро дар ин зербино мањз омўзгор мегу-зорад. Омўзгоре, ки касбашро дўст медо-рад ва аз он бештар, дилбастаи кўдаконаст…

Муњаббат аз кўдакї ба ин касб мењрдошт. Њанўз аз овони тифлї орзу дошт, кимуаллим шавад. Волидон низ аз интихобифарзанд шодмону ризоманд буданд. Па-дар, ки дењќон буду умре бо араќи љабин

ва обилаи кафи даст нон мехўрд, пайвас-та насињат мекард:

- Саъй кунед, ки як умр луќмаи њалолхўред…

Ин панди падар дар гўш баъди хатмимактаби њафтсолаи дења соли 1960донишљўи омўзишгоњи маданї-рав-шаннамоии ноњияи Рўдакї гардида,баъди ду сол ба њайси муаллимимусиќї дар мактаби ба номи Не-красови ноњияи Данѓара фаъоли-яти омўзгории хешро оѓоз кард.Муносибати сарди маъмурият баин фан, нарасидани китобњоидарсї ва ба талабот љавобгў набу-дани дониши хонандагон ўро во-дор сохт, ки мањорати педагогїва дониши худро боз њамсайќал дињад. Дубора до-нишљў гардид-донишљўиДонишгоњи давлатии ом-ўзгории Тољикистон баноми АбўабдуллоњиРўдакии шањри Кўлоб.Ўро баъди хатми факул-тети забон ва адабиёти тољики ин даргоњитаълимї дар мактаби миёнаи №24-и дењаиБобосафоли поён (њоло ба номи Сайф Ра-њимзоди Афардї) муаллими синфњои ибти-дої таъин карданд. Муњаббат Азимов ба

зудї дар ноњия, вилоят ва берун аз он њам-чун омўзгори кордон ва муваффаќ шинох-та шуд. Ин марди хирад, ки беш аз нисфиумри хеш пайи таълиму тарбияи насли на-врас бахшидааст, то ба нафаќа баромадан

сарварии мактаби таљрибаи пешќадамисинфњои ибтидоии маорифи ноњияиФархорро ба уњда дошт. Имрўз низ ми-ёни њамкасбон шоистаи эњтиром астудар борааш бо мењр њарф мезананд.

- Аслан муаллим кам нест, валена њар кас мисли Муњаббат Азимовсазовори номи пурэњтироми устод ме-гардад, - мегўяд сарвари таълимгоњАдолат Бўриева ва бо таассуфу дард

илова мекунад, - имрўз низ шоядаз мактаб дур намешуд, агарсаломатї имконаш медод...

-Барои ў хуштарин садо,бењтарин наво, дилљўтариноњанг ин садои зангўлаи мак-таб аст, ки имрўзњо хеле паз-монаш шудааст. Аммо бемо-рие, ки тайи чанд соли охирмубтало гардид, ўро дигар им-

кони идома додани фаъолияти омўзгорїнамедињад.

Устод хоњиш мекунад, ки баъди мурданмаро дар њавлии мактаб гўронед, то њаррўз садои зангўлаи мактабро шунаваму

ором хоб равам, - пурдард мегўяд дода-раш Мањмадалї, ки доиман аз њоли баро-дар хабар мегирад.

Барои хизматњои арзанда МуњаббатАзимов бо унвони Муаллими хизматнишон-додаи Љумњурии Тољикистон ва чандин иф-тихорнома мукофотонида шудааст. Солиљорї Муњаббат Азимовро барои хизматњоибисёрсолаи бенуќсон, сањми арзанда дарпешрафти кори мактаб, таълиму тарбияинасли наврас, тайёр кардани кадрњои бо-лаёќат ва иштироки фаъолона дар њаётиљамъиятии ноњия бо унвони таъсисдодаимаќомоти иљроияи њокимияти давлатииноњияи Фархор "Омўзгори фахрии ноњияиФархор" ва маблаѓи 2000 сомонї ва ифти-хорномаи раиси ноњия ќадр карданд.

- Ман хушбахтам, ки Худованд ин касбипуршарафро насибам гардондааст. Шодам,ки шогирдонам имрўзњо дар љомеа маќомисазовор доранд, - бо ифтихору ќаноатмандїизњор мекунад Муњаббат Азимов.

Ин марди њалиму мењрубон баробарикори пурсамари омўзгорї њафт фарзанд-ро тарбия карда, дар роњи ростиву на-кўкорї ва донишандўзї ба воя расонда-аст. Имрўз чун як падари хушбахту бато-леъ ба онњо пайваста як чизро талќинмекунад:

- Дар њар куљое набошед, дар њар вазъегирифтор нагардед, шумо, ки бо нони њало-ли омўзгор бузург шудаед, луќмаи нонињалол хўред.

Шарифи АБДУЛЊАМИД,"Омўзгор"

4ФИДОИЁНИ СОЊА

НОНИ ЊАЛОЛИ ОМЎЗГОР

Дар шароити маблаѓгузории са-рикасї маблаѓњо аз буљет муво-фиќи меъёри вобаста ба ду сар-чашма ворид мегарданд. Яке азњисоби мактаб, яъне мувофиќимеъёр мактабњои тањсилоти уму-мии ибтидої, асосї, миёна, ново-баста ба миќдори талабагон, ди-гаре вобаста ба миќдори талаба-гон, яъне дар мактаб њар ќадархонандагон зиёд бошанд, њамонќадар маблаѓи зиёд људо карда ме-шавад. Инчунин, ба мактабњо ме-тавонанд аз дигар сарчашмањомаблаѓ ворид карда шавад. Азњисби хољагии ёрирасони мактаб,падару модарон, хайрияњо азњисоби ташкилоту одамони сахо-ватманд ва дигар сарчашмањо.

Њамаи маблаѓњо, албатта, ма-вќеи сарфу харљи худро доранд,вале ќисми асосии онњо бароипардохти музди мењнат равонакарда мешаванд.Фонди њавасман-дгардонии моддии муаллимон бо-шад, дар асоси дастурамал аз њисо-би маблаѓи ба пардохти муздимењнат равонакардаи буљет таш-кил карда мешавад, яъне дар асо-си дастурамал ва ставкањои ба-рои пардохти музди мењнати му-аллимон пешнињодкардашуда ва якќисми он 25 % - аш ба фондињавасмандгардонии моддї гузаро-нида мешавад.

Фарзи мисол, фонди муздимењнат агар 100 њазор сомонїбошад 25 њазор сомонї бароифонди њавасмандгардонии моддїљудо карда шуда, 75 њазор сомо-нии дигари он мувофиќи дастура-мал барои дарс, тафтиши даф-тар, роњбарии синф, мудирии ка-бинетњои фаннї њар моњ муво-фиќи табел дода мешавад.

Дар мактаб ба риояи интизомимењнат диќќат бояд дод. Масалан,роњбарияти мактаб пеш аз ба дарсшурўъ намудани муаллим, аввалтайёрии худи муаллимро санљад,ба дарс тайёр будан, (барномаикорї, конспект, асбобњои аёнї) са-ломатии муаллим ва дигар вазъи-яти муаллимро санљида, барои бадарс даромадан ба ў рухсат ди-њад. Дар њолати ба дарс тайёрнабудан, бо барнома мувофиќ на-будани дарси омўзгор, набуданиасбобњои аёнї (аз рўи имконият)бад будани ањволи саломатї, зиёдбудани эњсосот, муаллимро ба дарсдаромадан иљозат надињад.Чунинрафтори роњбари мактаб аз яктараф масъулияти муаллимро ба-рои дарс зиёд намояд, аз тарафидигар эњтиром ба хонандагон ме-бошад. Ба муаллимоне, ки ба дарсбе тайёрї омаданд ё умуман бе-сабаб, ё босабаб ба мактаб наома-данд, дар табели бањисобгириивакти корї аломати ѓоиб монда,њамон рўз ё њамон соат ба онњомаош дода нашавад.

Дар бисёр мактабњои дењањомайдони варзишї ё худ асбобњоиварзиш, инчунин, синфхонаи таъ-

лими мењнат мављуд нест, бино-бар њамин, дарсњо ба ном гуза-ранда мешаванд.

Агар имкон набошад, хусусандар фасли сармо, њамин дарсњо-ро нагузаранд.

Масалан, ба муаллими дороимаълумоти олї, аммо ихтисосаш,дигар, ки дарси варзиш мегуза-рад, як ставкаи пурра не, балки

ним ставка њаќгузорї карда ша-вад. Ба љои 333 сомонї 166,50 со-монї ба фонди њавасмандгардо-нии моддї гузаронида шавад. Дар-сњои варзиш ва таълими мењнатусанъати тасвирї аз рўйи барно-ма гузаронда шаванд. Асбобњоиварзишї ё таълими мењнату рас-мкашї, агар дар мактаб мављуднабошанд, хонандагонро ба ди-гар мактаби њамсояи марзи ноњиябурда бо чунин асбобњо, аз љумламайдончањои варзишї, тўр, теннисва дигар асбобњо шинос намо-янд.

Дар њамин љо, ќайд кардан за-рур аст, ки маоши муаллимонроаз миќдори хонандагон низ воба-ста кардан дуруст мебошад . Ма-салан, агар дар синф 20 нафархонанда бошад, ставка пурра пар-дохта шавад, агар кам бошад, ма-салан, синф 14 хонанда доштабошад, ставка пурра не, балки 85- 90 фоиз дода шавад. Синфњое,ки аз 25 нафар зиёд хонанда до-ранд, ставка 1,10 - 1,15 пардохташавад, бењтар аст. (Албатта, бо на-зардошти шароити мактаб ва вазъиѓунљоиши синфхонањо.)

Хонандагон асосан дорои ќоби-лияту дониши њархелаанд. Аз иннигоњ. хонандагони њар як синф-ро, ба се гурўњ људо кардан мумкинаст: гурўњи хубу аълохонњо, миё-нахонњо. Бадхонњо. Дар мактабчунин вазъиятро доимо назораткардан лозим аст. Масалан, дарљамбасти чоряки якуми соли хо-ниш аз 25 нафар хонандаи син-фи 7 - ум хубу аълохон 6 нафар,миёнахон - 15 нафар, бадхон - 4нафар.

Барои њавасмандгардонии мод-дии муаллимони фаннии синфњои

ибтидої ва роњбарони синф дармактаб комиссияи санљишї таш-кил карда мешавад.

Комиссия дар муддати кўтоњдониши хонандагонро санљида,шумораи аълохонњо, миёнахонњова бадхонњоро муќаррар менамо-яд ва ба маъмурияти мактаб ба-рои њавасмандгардонии моддиимуаллимон пешнињод менамояд.

Муњосиб - иќтисодчиимактаб дар асоси дасту-рамали дар аввали солихониш тартибдода ва азљониби маъмуриятимактаб тасдиќгардидахулосаи комиссияи сан-љишї, донишазхудкуниихонандагонро гирифта бамуаллимон ва роњбаро-ни синф музди иловагї(мукофотпулї) њисоб ме-кунад.

Љамъи музди иловагїва мукофотпулињо дарсоли аввал бояд аз 25фоизи фонди музди

мењнат зиёд набошад .Дар солњои минбаъда фаъо-

лияти кори муаллим аз кам шуда-ни сафи бадхонњо ва зиёд шуда-ни аълохонњо дар синф ба њисобгирифта шуда, агар теъдоди аъло-хонњо аз 50 % зиёд бошад, бамуаллими фаннї додани мукофот-пулии якваќта дода мешавад.

Шуъбаи маорифи ноњия ба-рои санљиши кори роњбарияти мак-таб комиссия таъсис медињад, кивай кори директор, љонишини таъ-лимї ва љонишини тарбиявиро са-нљида барои гирифтани муздииловагї (мукофот) рухсат меди-њад .

Дар вакти гузаронидани санљ-иш бањои аввал ба донишазхуд-кунї ва давомоти хонандагон дарсоли хониш дода мешавад.

Ба кори китобдор, сарпешо-њанг, мудири лабаратория, љониши-ни таълимї, муаллими омодагиидифои њарбї, љонишини директороид ба хољагї њисоби миёнаи роњ-барони мактаб кифоягї мекунад.

Роњбарияти мактаб ба дараљаикориљрокунии ин кормандон дардавоми сол бањо дода, бо фар-моиши худ андозаи додани муз-ди иловагиро муќаррар мекунад .

Ба њамагон маълум аст, ки нањамаи муаллимон гарчанде мута-хассиси соњаи худ њам бошанд,ќобилияти хуби фањмондадињї ваё аз хонанда талаб кардани до-нишро доранд. Бинобар ин, бамаќсад мувофиќ аст, ки муалли-мони ќобилиятнок дар њар мин-таќа муќаррар карда шаванд.Масалан, дар њар 4 - 5 мактабимиёна муаллими фанњои матема-тика, химия, физика, адабиёт, гео-графия, таълими мењнат, варзиш,

4МУЛОЊИЗА ВА ПЕШНИЊОД

санъати тасвирии (расмкашї)ќобилиятнок донисташуда дарсмедињанд. Бењтар мешавад, ки дар-сњои онњо дар рўзњои муайян гу-зошта шаванд, то талабагоне, кихоњиши ба дарсњои чунин муал-лимон иштирок кардан доранд, аздигар мактабњо омада иштирок ку-нанд. Роњбарони мактабњо тала-багони хоњишмандро, ки фанњоидўстдоштаи худро мехоњанд хуб-тар аз худ намоянд, муайян кар-да, барои ба дарси муаллимиќобилиятноки дигар мактаб ишти-рок кардан бо шартнома дар рўзусоати муайян мефиристанд.

Масалан, рўзњои душанбе азсоати 11 то 13 дар мактаби њамсоябарои синфњои 9 - 11 дарси адаби-ёт, химия, география мегузарад. Хо-њишмандон метавонанд ба ин дар-сњо омада иштирок кунанд. Муво-фиќи шартнома мактаб барои иш-тироки талабагонаш дар дигармактаб маблаѓ медињад ва маб-лаѓњо ба маоши муаллимони лаё-ќатманд илова карда мешавад.

Маоши муаллимони ќобилият-нокро аз њисоби сањми волидонметавон зиёд кард.

Барои пурра кардани сафимуаллимони ихтисосманд дар

мактаб хуб мешуд, ки аз њисобихонандагони худи мактаб чунинмутахассисро омода созанд. Дарваќти тањсил ва хатми мактаб бахонандагон ёрї расондан лозимаст. Ба онњо барои ба мактабњоиолї фиристондан тавсия доданлозим. Инчунин, ба ќадри имконаз њисоби маблаѓњое, ки дар мак-таб мављуд аст, њар сол як ё думаротиба ба чунин донишљўёнёрии моддї расондан ба манфи-ати кор аст.

Хулоса, маќсади асосии њавас-мандии моддии муаллимон яктакон, як омили муњимест бароидарсазхудкунии хонандагон ваин тадбирњои зарурианд. Муаллимњам, бояд ѓамхории давлатро њискунад, нисбат ба фарзандонихалќ, ки таќдири ояндаи онњо дардасти вай мебошад, ѓамхор бо-шад . Байни муаллим ва хонандаяк мењри устодї ва шогирдї пайдошуданаш лозим аст . Барои њаминњам устод ва њам шогирд якдигар-ро њурмат кунанд ба сўйи ояндаидурахшони кишварамон бо дастипоку дили гарм нигоњ кунанд.

Дўстмурод ШЕРОВ,сариќтисодчии шуъбаимаорифи ноњияи Њисор

Баробари ворид шудани муаллим дарсинф хомўшї њукмфармо гардид.Њама баробар аз љо хеста, бофарањмандї нигањ сўи устод дўхтанд.Муаллим ба чењраи маъсум ва зебоикўдакони фариштахў нигариста, ботабъи болида аз дил мегузаронд:

МЕЊРИ УСТОДОН УСТОДАМ КАРДНахустин ќадамњои худро ба даргоњи илму маърифат, мактаб њељ гоњ

фаромўш намекунам. Чунки дар он лањзањо барои омўзиши илм эњтиёљдоштам. Маро устоди азизу ќадрдонам шодравон Алимардон Ќурбоновсолњои талабагиам бо лаби пур аз ханда ва мењру самимият пешвоз ги-рифта буд. Моњи майи соли 1988 устоди мо барои адои хизмати Модар -Ватан рафт ва баъдан маро устодони дигар Барногул Асророва, НозанинСафарова ва Сумангул Бегова дарс доданд. Чун хонандаи синфњои болоїшудам, як ќатор омўзгорони дигар бароям роњи дурусти њаётро омўхтанд.Баъди хатми мактаб ман њуљљатњоямро ба филиали Омўзишгоњи омўзго-рии шањри Ќўрѓонтеппа дар ноњияи Панљ супоридам. Њангоми дар омўзиш-гоњ хонданам устодони дигари мењрубон ба монанди Шарофиддин Асо-муддинзода ва Анвар Одинаев бароям боз роњи дурусти њаётро омўхтанд.Баъди хатми омўзишгоњ барои кор кардан ба мактаби аввалаам, ки мудда-ти 11 сол дар он љо тањсил карда будам, омадам. Дар он љо ман њамаинозукињои касби омўзгориро аз муаллимаи ботаљриба- Зайнурахон Муњам-мадиева, ки дар дилу дидаи мардум љо гирифта буд, омўхтам. Мањз мењриин омўзгорон буд, ки ман шайдои ин касб шудам. Баъди чанде устод ЃиёсБекназаров маро ба озмуни "Муаллими љавон" пешнињод кард. Хушбахто-на, дар он озмун сазовори љои дуюм гардидам.

Баъдан тасмим гирифтам, ки дониши хешро дар ин љода сайќал ди-њам. Соли 2007 њуљљатњоямро ба факултаи биологияи ДДОТ ба номи С.Айнїсупоридам. Худи њамон сол маро ба њайси муаллими биология ба литсейиноњия даъват карданд. Дар литсейи давлатии ноњия маро бонуи боистеъ-доду сухандон ва њалиму мењрубон Заррагул Давлатова бо хандаю суха-нони ширин ќабул намуд.

Баъди ба вазифаи дигар гузаштани муаллима Каримљон Файзиев бањайси роњбар ба литсей омад. Ман дар он лањзањо барои идомаи дарс бадонишгоњ рафта будам. Њангоми аввалин маротиба бо ин устод њамсуњбатшуданам суханони ширини ў ва устод А.Абдурањимов панди зиндагиамгаштанд. Мањз мушфиќию мењрубонї ва суханони неки устодон буд, ки инкасби аз њама бузург дар дили ман љо гирифт.

Хушвахт ЉОБИРОВ,омўзгори литсейи давлатии ноњияи Панљ

4ЭЊТИРОМ

№17 26-уми апрели соли 2013ФАЪОЛИЯТ

- Муаллим, маълум аст, ки гимна-зияи №53 дар заминаи мактаби шуњра-тёри ба номи Муњаббат Мањмудова таъ-сис дода шудааст.

- Оре, мактаби мазкур соли 1965 фаъ-олияти худро оѓоз намудааст. Ин муасси-саи таълимї бањри 964 нафар хонандасохта шудааст. Соли 2005 мактаб ба гим-назия табдил дода шуд. Айни њол дар инборгоњи маърифат 1949 нафар толибилмба тањсил фаро гирифта шудаанд. Њолобеш аз 20 шогирди гимназия дар хориљикишвар (макотиби олии мамолики Россия,Чин, Туркия, Украина, Ќазоќистон) тањсил-ро идома медињанд.

- Дар љаласаву њамоишњо, ки дар ра-ёсати маорифи шањр ва шуъбаи мао-рифи ноњия баргузор мегарданд, ќаблаз њама, аз боби дастовардњои гимна-зияи шумо ва муваффаќияти хонанда-гонатон њарф дар миён андохта меша-вад. Сабаб дар чист?

- Ин нукта љойи бањс надорад. Ба тав-ри мушаххас метавон ќайд кард, ки солигузашта дар озмунњои фаннии љумњури-явї се нафар толибилми гимназия соњи-би љойњои намоён гардиданд. Хонандаигимназия - Шоњрух Тољиддинов таълим-гоњро бо медали тилло хатм намуд. До-хилшавии шогирдони гимназия ба макта-бњои олии гуногуни љумњурї 96,6 дар сад-ро ташкил медињад. Соли гузашта дарозмуни "Хонандаи бењтарини соли 2012"ду нафар хонанда - Шањроми Шоњназар(синфи 10) ва Забир Мањмудов (синфи 11)иштирок варзида, љойи якумро соњиб гар-диданд. Дар сабќати "Синфи бењтаринисол" синфи 9 "в" (роњбараш Роњат Абду-самадова) сазовори љойи аввал шуданд.Омўзгори гимназия Давлатшо Мањмудовдар озмуни "Муаллими сол" иштирок кар-да, љойи дуюмро ишѓол кард. Синфхонаибењтарини фаннї бошад, синфхонаи фан-ни математика (роњбараш муаллима ЛолаЉабборова) шинохта шуд.

- Дар масъалаи гузаронидани таъ-тилњо ва ташкили дарсњои иловагї му-дирияти гимназия чї гуна амалњову на-ќшањоро ба анљом мерасонад?

- Рањбарияти гимназия тибќи ќароримушовараи Вазорати маорифи ЉТ наќшава чорабинињо тартиб дода, аз рўи он, азљумла семинари омўзгорони ноњияи Ис-моили Сомониро дар таълимгоњ баргузорнамуд. Дар олимпиадаи шањрї 48 нафархонандаи гимназия иштирок карданд. Хо-нандагони синфи Х1 Забир Мањмудов аз

4СУЊБАТ фанни забони русї - љойи аввал, синфиХ1 Шањбоз Сабуров аз фанни таърихихалќи тољик - љойи сеюм, синфи Х Шањро-ми Шоњназар љойи дуюм аз фанни физи-ка, синфи 1Х Нозанин Валихољаева - љойисеюм аз фанни физика, - синфи 1Х Роми-ши Шоњназар - љойи якум аз фанни хими-яро соњиб гардиданд. Дар рўзњои таътил,дар гимназия машѓулиятњои омўзиши тех-нологияи муосир барои омўзгорон, тав-зењи нуктањои асосии "Имлои забони то-

муљањњаз бо асбобу технологияи муосирмављуд мебошад.

Дар муассисаи мо 63 адад компютерва 3 тахтаи электронї мавриди истифо-даи устодону шогирдон ќарор дорад. Ба13 нафар хонанда як компютер рост мео-яд. 92 нафар омўзгори пуртаљрибавуњирфаї алъон ба фарзандони мањалламашѓулият мегузаронанд. Аз ин теъдод,22 нафарашон нафаќахўрон ба шумормераванд, ки онњо шахсиятњои пуркору

ДАРИ БОЗИ ИЌБОЛмаъруф мебошанд, ки мактаби таљрибаипешќадами худро доранд. Дар ин радиф,љалби мутахассисони љавон басо хуб бароњ монда шудааст. Худи њамин сол чорнафар омўзгори љавон ба кор пазируфташуданд, ки хатмкардаи макотиби олї бањисоб мераванд.

Мудирияти гимназия Барномаи Рушдигимназия барои солњои 2012-15-ро тањиява пешнињод намудааст, ки њайати омўз-горон тибќи он кору фаъолияти хешро бароњ мондаанд.

- Мањфилњои фаннї чї тавр амалмекунанд? Кадоме аз онњо фаъолта-ранд?

- Дар гимназияи мо шаш мањфил фаъ-олият дорад, ки метавонем мањфили фи-зикони љавонро бо номи "Ихтироъкорониљавон" чун намуна орем. 22 нафар муал-лимон аз аттестатсия гузашта, 8 нафарсоњиби тахассуси олї гардиданд. Сек-сияњои гуногуни варзишї амал мкунанд.Солњои зиёдест, ки тањти роњбарии шои-ри нуктасанљ, омўзгори шинохта КиромОстонзод мањфили адибони љавон, баноми Мирзо Турсунзода - "Ошёни баланд"кори худро пеш мебарад. Мањз бо ташаб-буси аъзои ин мањфил вохўриву мулоќо-тњо бо шоирону нависандагон баргузормегардад.

Дар хотима аз зањмати омўзгоронисоњибмактаб Т.Љумъаев (муаллими фан-ни физика, љонишини директор оид баќисми таълимї), Р.Юлдошева (омўзго-ри фанни математика), Ойдиной Турди-ева - муаллим-равоншинос, Роњат Абду-саломова. Лола Љабборова, - муаллимо-ни математика, Ќумрї Шукронаева (био-логия), Раъно Орифова (экология), Ва-

лихољаева (химия), Давлатшо Мањмудов(таъриху њуќуќ), Муродбахт Диловарова,Ахмедова (синфњои ибтидої), МуаззамХолиќова (математика), Зебо Ботурова(таъриху њуќуќ), Ширин Сафарова (забо-ни русї), Зебо Сафарова, МуњаббатЮсуфова (синфњои ибтидої), Мушар-раф Абдуллоева, Мунаввара Турсунова(забон ва адабиёти тољик), Њабиб Холов(физика), Исматуллоева (забонихориљї), Насиба Раљабова (технологияиинформатсионї) ва бисёр дигарон ме-тавон ёдоварї намоям, ки эшон аз та-моми имконот ва шароити дар ихтиёра-шон буда самаранок истифода бурда,дар баланд гардидани сатњи сифатитаълиму тарбия њиссаи бузурги худромегузоранд.

- Омодагї ба аттестатсияи давлатиихатми мактаби миёна ва аз синф ба син-фгузаронї чї тавр ба роњ монда шуда-аст?

- Мо аллакай бо фењристи аттестат-сияњои давлатии хатмкунї ва аз синф басинфгузаронї аз њафтаномаи "Омўзгор"шинос шудаем. Наќша ва барномаи вижаиомодагию тайёрї ба аттестатсияњоро та-рњрезї намуда, дар садади он њастем, кидар рўзњои наздик гўшаи махсуси аттес-татсиониро барорем. Њамчунин номгўидарсњои иловагию тавзењотиро, ки бево-сита ба фанњои аттестатсионї иртиботдоранд, тартиб хоњем дод. Умуман, дарин самт амалу ниятњои боњадафро ба роњхоњем монд.

-Барои суњбати самимї ташаккурШодї РАЉАБЗОД,

Саъдулло АБДУЛЛОЕВ,"Омўзгор"

МУЊОВАРА БО САРВАРИ ГИМНАЗИЯИ №53-ИШАЊРИ ДУШАНБЕ АЗИЗБЕК БОРОНОВ

љикї", донистани санадњои меъёриюњуќуќї гузаронида мешаванд. Ташкил ваба роњ мондани мусобиќањои варзишї,озмуни "Волидайни бењтарин" аз ќабиличорабинињои дигари маъмурияти гимна-зия мањсуб меёбанд.

Дар рўзњои таътили бањорї хонанда-гони гимназия аз Осорхона ва Китобхонаимиллї дидан ба амал оварда, дар намо-ишномањои гуногуни театрњо ва барно-мањои љолиби сирк ширкат намуданд.

- Татбиќи Ќонун "Дар бораи масъу-лияти падару модар дар тарбияи фар-занд" дар гимназия чї тавр ба роњ мон-да шудааст?

-Болотар таъкид кардем, ки мо њама-сола озмуни "Волидайни бењтарин"-ро ме-гузаронем. Дар гимназия рўзњои шанбеињар њафта "Рўзњои падару модарон" эълонкарда шудааст. Давра ба давра маљлисуљамъомадњои падару модарон гузарони-да мешаванд. Ќобили зикр аст, ки баъдиќабули Ќонун "Дар бораи масъулияти па-дару модар дар таълиму тарбияи фар-занд" таваљљуњи волидон ба таълиму тар-бия ва сабаќомўзии фарзандон хеле зиёдгардидааст. Падару модарон рўзњои шан-бе бо муаллимони фаннї, роњбарони син-фњо ва мудирияти гимназия ба таври ало-њида дидор ва мулоќот анљом медињанд.Умуман, дар ин самт амалњои муассир вамондагор ба сомон расонида шуданд вамешаванд.

- Перомуни таљњизот ва асбобу аб-зори таълимї дар таълимгоњ ва фаъо-лияти њайати устодону омўзгорон маъ-лумот медодед.

- Таъкид намудан лозим аст, ки даргимназия се кабинети фаннии замонавии

- Муаллим, дар таъминимактаб бо кадрњои омўзгорїмушкилоте доред?

-Мактаби мо соли 1967 бунёдшуда, анъанаи дерини худро до-рад. Њоло дар мактабњои олиикишварамон ва берун аз он 63нафар шогирди мактаби мо бо-муваффаќият тањсил карда исто-даанд.29 нафар омўзгор дорему630 нафар шогирд. Аз онњо 278нафарашон духтаронанд. Хуш-бахтона, солњои охир љалби дух-тарон ба зинаи сеюми тањсилотбењтар шуда истодааст. Ниятдорем, ки аз њисоби донишљўё-не, ки дар филиали дар ДДОТ баноми С. Айнї дар Рашт тањсилмекунанд ва аз њисоби кадрњоимањал мактабамонро бо омўзго-рони болаёќат таъмин кунем.

Дар коллективи мо омўзгоро-не, ки фидоии касби худанд, зи-ёданд. Муаллимаи фанњои забонва адабиёти русамон ЛевшинаЛюбов Владимировна яке аз ом-ўзгорони пешќадами ноњия буда,диёри Тољикобод ва мардумо-нашро бисёр дўст медорад вамардум њам ба ў ва ба касбашэњтироми зиёд ќоиланд. Омўзго-

ри синфњои ибтидої ХайриддинНуров, Анвар Назриев, СаидљонЭшонов ва Мањзар Муњаммадра-њимова дар њамаи муваффаќия-тњои коллективи омўзгориамонсањми муносиб мегузоранд. Ом-ўзгори суруди мактаби мо, Аъло-чии фарњанги Љумњурии Тољики-стон Њабибулло Холов дар њамаичорабинињои мактаб,љамоат ваноњия сањмгузор аст.

-Муњтарам Нуров,њамко-рињои шумо бо њокимияти ма-њаллї ба хотири пешрафтикори таълиму тарбия ва бо инроњ љалби њарчи бештари во-лидайни шогирдон дар кориидоракунии мактаб дар кадомпоя аст?

-Раиси љамоати ЛангариШоњ Мањмадрасул Гулов, ки дарсобиќ омўзгор буд, бо коллекти-ви мо робитаи хуб дорад, мороњамеша дастгир аст.Масалан,барои дар мактаб нигоњ дошта-ни 4 нафар омўзгори љавони моаз љониби љамоат ба њукуматиноњия пешнињод ирсол кардуонњо шароити манзилиашонробењтар карданд. Дар њамаи чо-рабинињои мактаби мо раисиљамоат фаъолона иштирок ме-кунад ва мо таъсири мусбиињамкорињоро амалан эњсос ме-кунем.

-Муаллими муњтарам, ба-рои пешрафти кори коллекти-ви омўзгорї ва мактаб кадом

мушкилотеро монеи пешрафтмедонед ва чї пешнињоде до-ред?

-Мактаби мо 14 синфхонадошта, куњнасохт аст аст, ба та-лаботи рўз чандон мувофиќ не-ст.Шогирдон дар ду баст мехо-нанд. Дигар ин ки мо бояд њар5 сол омўзгоронро ба курсњоитакмили ихтисос фиристем,дар Раштонзамин ДЉТИБКСМмуассисаи минтаќавии худроба манзури љалби омўзгорон бакурсњои такмили ихтисос надо-рад.Бояд омўзему омўзонем.Боќї њамаи масъулият ба зим-маи мо, омўзгорон, аст, ки ра-ванди таълиму тарбияи наслинаврасро тибќи талаботи замонба роњ монем.

С.ИСКАНДАРОВ,"Омўзгор"

4МУСОЊИБА

РОЊБАРЇ БА МАКТАБ МАСЪУЛИЯТЕСТ ЉИДДЇСуњбат бо директоримактаби раќами 17-иноњияи ТољикибодСирољиддин Нуров.

ЉОМЕА АЛАЙЊИ НАШЪАМАНДЇДар Вилояти Мухтори Кўњистони Бадахшон баргузории як ќатор

чорабинињои фарњангию маърифатї дар назар дошта шудааст.-Озмуни љумњуриявии театрњои халќї тањти унвони "Љомеа алайњинашъамандї" ба ин силсилачорабинињо дохил мешаванд. Бароидар сатњи баланди ташкилию эљодї баргузор намудани озмунимазкур дар назди муовини раиси вилоят Ќиматгул Алибердиевамашварат доир гардид. Дар он Низомномаи фестивал, ки аз тара-фи Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон тањия ва тасдиќ шу-дааст, баррасї шуда, рељаи даври аввали баргузории озмуни те-атрњои халќї ва коллективњои драмавї дар шањри Хоруѓ ваноњияњои вилоят тасдиќ гардид. Њафтаи баргузории озмуни вило-ятии театрњои халќї аз 20 то 25-уми майи соли 2013 дар шањриХоруѓ баргузор мегардад.

Фестивали љумњуриявии "Њаф-таи китоби кўдакону наврасониљавон " дар шањри Хоруѓ ваноњияњои вилоят 9-уми апрели соли

љорї дар Маркази давлатии љаво-нони шањри Хоруѓ баргузор гардид.Онро муовини мудири шуъбаи фа-рњанги вилоят Сайёд Ќурбонмањма-дов ифтитоњ бахшида, ќайд намуд,ки Фестивали мазкур имсол бо фа-рогирии аксарияти хонандагонитаълимгоњњои шањри Хоруѓ ваноњияњои вилоят рангину пурмуњ-таво баргузор гардид.

ЉАШНИ КИТОБ

4ЧАНД ХАБАР АЗ ХОРУЃ

"ШАТЊ" ДАР"ПАРАСТУ-

2013"Театри вилоятии ВМКБ

ба номи Мењрубон Наза-ров ба озмуни анъанавииљумњуриявии "Парасту -2003" намоишномаи"Шатњ"-ро, ки мазмуни ондар заминаи ѓояњои ба-ланди башарии осориМавлоно ЉалолиддиниРумї ва Шайх Аттор суратгирифтааст, манзури тамо-шобинон гардонд. Ин аса-ри сањнавї, ки онро сар-коргардони театр УмедХусравов ба сањна гузош-тааст, аз љониби санъат-шиносони кишвар бањоибаландро сазовор гардид.

Љ. ЌОЗИБЕКОВ,«Омўзгор»

№17 26-уми апрели соли 2013ЁДДОШТ

Подшоњї Гўристон аз марги њаррўзаи ин муњо-

љирони бадбахт, алалхусус, кўдакон "обод-тар" мешуду дењистон на. Гурўње аз бимиофтоби беамони бодия ва аз вањшати "со-кинон"-и музирраш ночор аз сангу кулўхдевор бардошта, рўи онро хаспўш карда,ба таъбире барои худ сарпоноњ месохтанд,ё дигарњои дасткўтањ заминро як-ду оринљмекофтанду болои онро бо лойу най андо-ва мекарданд, ки мешуд манзили зисти якинсон...

Дар маркази мањаллаи бузург, ки се кол-хозро муттањид мекард, бинои барњавое босабки финї сохта шуда буд ва љамъиятеанбуњ аз шумори љавонони њозир сафороїдошт. Ваќте ин манзараро дар њоли тамо-шо будем, ногоњ марде бо лутфу мењрбо-нии саршор, назди мо омад бо салом. Боњар кадоме аз мо дастдарёб карду гуфт:

- Шумо бачањои колхози Орљоникидзе?Бо ман биёед!

Устод моро ба синфхонае бурд, ки њанўзбўйи рангу оњак медод ва њар яки моро номунасаб пурсид. Мо, ки аз ин илтифот боли-даруњ шудем, озодона ба устод суњбат кар-дем. Дар фарљом ў худро муаррифї кард:Ман, муаллими шумоён, Ѓуфронов Под-шоњї...

Нахустин дидору дарси мо бо муаллимњамин гуна хотирнишин буд.

Баъдан, азбаски сохтмони мактаб нота-мом буд ва синфхона камї мекард, мороаз бинои марказї ба љойи дур интиќол до-данд, баройи мо њуљрае аз бинои идораиколхози Орљоникидзе људо шуд.

Шуруъи дарс аз зуњр буд ва таќрибанњама њамсинфон як соат-ним соат пештараз замони муќаррар ба дарс њозир мешу-дем, ба хотири истиќболи устод. Муалли-ми мо аз мањалли дигар меомад ва њаминки эшон аз дур намудор мешуд, чун селайипарандагон сўйи устод болафшон мешуде-му дар гирдаш хирман мезадем ва шодонто синфхона меомадем. Аз ин истиќболимо нозирони атроф тааљљубу тањсин мекар-данд. Ба устоди мо мардуми дењ бо адабусамимияти тамом ањвол мепурсид.

Устод Подшоњї чун њамаро дар љойи худмеёфтанд, тибќи одат шогирдонро бароитозагии синф тањсину ташвиќ мекарданд.Баъд он чї ки мо интизораш будем, шуруъмешуд:

- Бачањо, имрўз њам дар њар ду кисаамфаќат бањои чору панљ аст, дар сумкааммукофотњо. Канї, сар кардем! Кї ба дарстайёр?

Ва њар ки хубтар бањо мегирифт, љойи-заи хубтар дарёфт мекард. Мо дар баро-бари бањои хуб, аз устод боз дафтарњоинав, ќаламњои ранга, хаткашаку хатпокку-нак ва агар касе китоби дарсї надошт, њатто

китоби дарсї љоиза мегирифтем. Баъданпай бурдам, ки ин подошњоро устод бо пулихудаш, ба хотири шавќмандии моён харидмекард. Муаллим Подшоњї дар муносибатбо мо он гуна зубда ва самимї буданд, кињар яке аз мо мепиндошт, ки устод аз њамабеш ўро дўст дорад.

Мањфили шоди мо бо устод Подшоњїто синфи се давом кард. Сипас? ин зањ-матро устод Муллоидї Ниёзов то синфидањ кашиданд, устоди сартопо наљобатудонишу тамкин.

Агарчи мактабро ба поён расонидем,аммо нашъаи суњбатњои устод Подшоњїаз димоѓамон дур намешуд ва њар таъ-тили даврони донишљўї устодро зиёратмекардам. Устод бо њамон нектинатиивижа маро фарзандвор ба оѓўш мекашидва ифтихор дошт, ки шогирди пойлучу бе-ќарори дирўзааш њоло донишљў шудааст.Ва ман аз њама беш мафтуни чењрайинурбору фарањшораш мешудам. То ондаме, ки рўзе дар китобхонаи Фирдавсїрўзномаи ноњия - "Машъал" - ро вараќ ме-задам, ки ногоњ дар сафњае чашмам баин сатрњои сиёњ афтод: Омўзгорони мак-таби миёнаи чањор аз марги нобањанго-ми Устод Ѓуфронов Подшоњї сахт андў-њгинанд... Худоё, ин хоб аст ё бедорї, кимуаллими мо чењра ба хок кашидаву ак-нун ўро дигар набинем?!

Ёд бод он, ки зи мо ваќти сафар ёднакард,

Ба видоъе дили ѓамдидаи мо шоднакард...

Дар донишгоњи бузургПас аз гузашти беш аз чињил сол њоло

дарк мекунам, ки мо на дар мактаби му-ќаррарии миёна, балки дар як донишгоњибузург, дар миёни устодоне фарњехта,фарзона ва олињиммат таълим мегириф-таем. Устодони мо аксари кулл тањсилкар-да дар донишгоњњои олї буданд ва онњомуносиби номи ифтихорманди соњибмаъ-лумот аз хеш заковати олї, зоњиру ботиниозода ва самимияту хоксории тамом на-моиш медоданд.

Мактаби чањор аз таълимгоњњои нахус-тини Масчоњи нав ва дар васати се колхозягона буд. Љумла наврасони ин се колхозимуштамил аз ёздањ дењкадаи хурду бузург,

дар ин дабистон њосил аз илм мебардош-танд. Мактаб аз муњташамманзилњои ондаврони шурои дењот буд, бо ин вуљуд та-вони гунљоиши мукаммали љавонони дењ-ро, ончунон ки мебоист, надошт. Аз ин рўдар њар ѓурфаи таълимї аз сї то чилучандшогирд сабаќ мегирифт. Аммо ин як бор-гоњи дониши сода набуд: љилвазори маъ-рифате буд, ки як даста устодони ѓамхорубедордил ба чорбоѓи муќаддаси донишпи-санд табдил дода буданд. Дастаи муназ-зам, иродатманд ва якмаром, ки гўиё даряк дег љўшида бошанд. Ман рўзе нест, киазизтарин касони хеш - падар ва модари

ХуршеддилонЧунин тавсиф бардошти мунњасир ба

фарди банда нест, дањњову садњо дўсто-ни њаммактабамро медонам, ки устодонимактаби чањори солњои шасти ќарни гуза-шатаро дар бузургвориву мењрбонї гар-мтару равшантар аз хуршед мешуморанд.Устодони мо, гумонам истироњату таътилнадоштанд, ки њар гоње гурўњ-гурўњ дарњар гузару мањал пайдо мешуданд, то азрўзгори берун аз дарси шогирдон воќифбошанд, бо волидайни онњо мулоќот оро-янд ё ки ба шароити хониши онон дарманозил ошно бишаванд. Нашъаи нишо-те, ки аз дидор бо устод МаликмирзоНеъматов мебардоштем, то кунун аз ди-моѓам нарафтааст. Устод њам муаллимиљуѓрофия буданд ва њам пионервожат.

Њамдењаи мо Мирзо Бобокалонов, кидар синфи нуњ мехонд, дар олимпиадаифизикони љумњурї медали нуќра касбкард. Мактаб аз ин комёбї љашн дошт.Инак, устод Муллодороб Туробов воридисинфи мо мешаванд. Марди тањамтанубосалобат, чењраашон аз суруру ифтихорхуршедмисол ва мегўянд: "Офарин бабачањои колхози Орљоникидзе. Медалитиллои мактабро њам шумо хоњед овард".Дасти њар яки мо кўдакони дувоздањсола-ро мефушурданду табрик мекарданд...

Ќиссањои ирфонии мактаби чањор бешу-моранд, аммо чањорчўбаи мањдуди рўзно-ма имкони тафсилоти бешро намедињад.Бояд достоне бо оби зар навишт, ки корно-маи муаллимони шањири мактабро дар раъ-си устод Ѓуфронов Абдурауф, ки њамчун ди-ректори матину коро ин гуна дастаи муназ-заму гетиафрўзеро такмил карда буд, гунљ-оиш дињад. Бояд устодони хуршеддилерочун Њомидов Олимбек, Сафаров Мулло-туйчї, Љўраев Акбархоља, Муродов Насрид-дин, Соњибова Ќудратмоњ, Диёрова Пахта-моњ, муаллима Шоњодиева, Нуъмонова Са-дафмоњ, Бадиев Маликсаид, Њафизов Ну-риддин, Ризоев Мирзошариф, Иноятов До-добой, Шарифов Муњаммадназар, СаидовУстоњалим, Аминов Абдурањим, МаљидовАбдуњамид ва дигарону дигарон, ки гўиё корне, балки умри гаронмояи худро нисори ом-ўзиши фарзандони диёр мекарданд, чењра-кушої кунад. Инњо дар як бодияе, ки туфай-ли ќадами мубораки инсон рў ба бањориободї менињод, бо пайкори ќањрамононаќофилаеро бо мањмилњои дониш ба роњ ба-роварданд, ки мусофирони он аз бузургта-рин донишгоњњои Тољикистон то дониш-гоњњои номдори Тошканду Маскаву КиевуЛенинград уќдаи илм боз карданд. Шогир-дони онњо то пиллаи академикї боло раф-танд, вазиру њокими шањристону шањрњо шу-данд, табибу муњандису зориъу муњаќќиќгаштанд, дар нињодњои ќудративу интизо-мии Ватан ба мартабањои боло расиданд.Мактаби чањори солњои шаст (то замоне, кидар се колхоз ягона буд) шояд наздикињазор шогирди мумтозе ба камол расонид,ки донишгоњњои номдори Ватанро дар риш-тањои гуногун сарафарозона хатм карданд.Муњол аст ин гуна ифтихорофаринии индурдонаи биёбон чандсолањои наздик так-рор шавад. Барои чунин корнома мањаббатба касб кам аст, бояд дардошнои мардум,ошиќи сарсахти Ватан ва парчамдори ори-яту ифтихороти миллї шуд, ки устодонимактаби чањори Масчоњ чунин буданд.

Обиди ШАКУРЗОДА,рўзноманигор.

4ЁДИ МАКТАБУ УСТОДОН

Дар як субњи гармои тобистон мо - бачањои панљ-шашсоларосадои шайпур аз хоб бедор ва љалби хеш кард. Шайпур навидаз мавсими нави хониш медод. Он замон муњољиркунонии мо,масчоњиён, аз диёри њазорсолаи хеш ба дашти урёну беобиДилварзин бо берањмии тамом идома дошт. Мардумро хонахезба ин сањрои мањиб кўчонда буданд, бидуни он ки роње, љўюљоње омода бошад.

худро, ки рањмати поки Эзид бар равонипокашон, ёд накунам. Аммо устодонамрониз, ки бархе аз онњо аз ин љањони фонї барањмати Эзидї пайвастаанд, њамчун азиз-тарин каси хеш мудом ёд мекунам. Худо-ванди бузург биомурзад онњорову рањматкунад.

Мо панљ - шаш соат дарс мехондем,аммо соатњои дигарро бо ёд ва интизоридарси нав мегузарондем. Зеро мактаб ваустодон низ моро интизор буданд. Сайи-дикром Сайидов, љонишини директор,муаллими адабиёти мо яке аз ин родмар-дон буд. Дарси устод Сайидикром аз онсар мешуд, ки њар яки мо баройи муъал-лим шеъри њифзкарда на кам аз чањормисраъ мехондем. Устод Сайидикром дардили мо мењри китоб мепарварид, туфай-ли устод ба китобхонаи мактаб роњ ёфтемва инчунин ў худ барои мо адабиёти мух-талиф меовард, то фориѓ аз дарсњо бихо-нем. Дар дарси устод мо њамеша ба сабќ-ат тайёр мешудем, сабќати шеър, фасињва шевову зебо наќл кардан, иншои ѓайримуаќаррар навиштан, навиштани нома,ёддошт ва њикоя, машќи шеър ва амсолиин. "Адаб чист?" - мегуфтанд устод."Аадаб он аст, ки беадаб набошем. Аммобеадабї чист? Беадабї - аз китоб дур бу-дан ва нахондан!". Устод Сайидикром мо,саргаштањои навпои дарёйи донишро, дарин бањри бекарони бузургї бо чунин саб-ки содаву бузургворона нохудої мекард.Агар ман дар риштаи адабиёти донишгоњтањсил кардаам ва агар ошнои роњиќаламкашї шудаам, аз шогирдии ин усто-ди наљиб ва аз пайравї ба кору пайкори ўандар хами кўчае расидаам...

Устод Ќосимшоњ Иноятов, муовинидиректор дар њамон айём - яке аз чењ-рањои шохис, фарди пуркор ва соњибза-вќу пур аз ниру ва дар мактабу мањал мањ-буб. Ба гумонам, устод Иноятов тамомишогирдони мактабро мешинохт ва дўстмедошт, ки аз њар яке ањвол пурсад.

Муаллим Иноятов, бо вуљуди пуркорїмањфили "адабиётшинос" таъсис додабуд ва як газетаи деворї бо њамин унвонбо зањамоти он кас моњона табъ мешуд.Зимнан, дар мактаб чандин мањфили ил-миву њунариву варзишї бо равнаќи та-мом пешрав буд…

"Таъйин бар вазни тањќиќ;муайян кардан ва махсус наму-дан чизеро аз миёни чизњо; ма-гар форсиён як ё-ро барои тах-фиф њазф намоянд ва ин навъеаз тафрис бошад". Аммо модо-ме ки Њукумати љумњурї ќоидаиболоро ќабул кард, аз ин рў,

њамагон вазифадоранд, ки онроамалї намоянд. Барои њалли инмуаммо чанд мисол меорем.

Доктори илмњои филология,профессор Б.Камолиддинов даркитоби дарсии "Забони тољикї"барои синфи 11 (Душанбе: "Со-бириён", 2007.- Сањ.13) дар ма-шќи 11 дар мисоли як ќатор ка-лимањо, амсоли таъм, таъмир,таъсир, таъхир, объект, ќонеънавиштани калимаи "таъин"-ротавсия намудаанд. Дар васоитиметодии Р.Мирзоев "Таълимиимло дар синфњои ибтидої" (Ду-шанбе, 2005.- С.38), китобњоидарсии Хаскашев Т., Њомидов Р."Забони тољикї" барои синфи 5(Самара, 2000.- С.107), Арзума-нов С., Сангинов А. "Забони то-љикї" барои донишљўёни макта-бњои олї (Душанбе: Маориф,1988.- С.10) ва амсоли инњо ка-лимаи таъин истифода шудааст.

Дар љилди 2-юми "Фарњангизабони тољикї" (Москва, 1969.-С.348) вожаи мазкур - таъин,вале дар љилди 2-юми "Фарњан-

ги тафсирии забони тољикї" (Ду-шанбе, 2010.- С.342-343) ин вожаба шакли таъйин омадааст.

Дар "Луѓати мухтасари то-љикї-русї" (мураттиб Я.И.Калон-таров. Душанбе, 1988.- С.304)омадааст: "Таъин 1. назначение,определение; 2. назначенный,определённый; таъин кардан а)назначить, определят; ба кортаъин кардан назначать на ра-боту; б) поручать; давать наказ,наказывать; одами таъин знако-мый человек, надёжный чело-век".

Дар "Луѓати русї - тољикї"(Москва,1985.- С.519) калимаи"назначение" њамчун таъин кар-дан тарљума шудааст.

Баъди нашри "Ќоидањои асо-сии имлои забони адабии тољик"(1972), лоињаи "Имлои забонитољикї" дар асоси талаботи са-надњои њуќуќии давлат, махсу-сан, Ќонуни забон ва дастовар-дњои илмии забоншиносї тавас-сути рўзномањои "Садои мар-дум" (19.08.1995), "Љумњурият"

(26.08.1995) ва "Омўзгор"(1.09.1995) ба муњокимаи умумпешнињод гардид. ЊукуматиЉумњурии Тољикистон, баъдибаррасї, онро 3-юми сентябрисоли 1998, тањти №355 ба тас-виб расонд. Аз љумла, дарќоидањои асосии "Имлои забонитољикї"-и он (Душанбе, 2007.-С.9) њарфи ъ чунин шарњ додашудааст: "… дар байни ду садо-нок њарфи ъ навишта намеша-вад: мавзўи бањс, тулўи офтоб,шурўи кор, маљмўи ашъор, мао-риф, таом ва ѓайра. Калимаифаъолият ва таъин аз ин ќоидаистисноанд".

Мутаассифона, дар"Ќоидањои имлои забони тољикї",ки бо ќарори Њукумати ЉумњурииТољикистон аз 4-уми октябрисоли 2011, №458 тасдиќ шуда-аст, имлои ъ ба таври гуногунпешкаши хонандагон гардидааст,ки касро ба шубња меорад. Ма-салан, дар сањифаи 10-умиќоидањои номбурда, ки матбааиВазорати маорифи ЉумњурииТољикистон бо фармоиш ва сар-сухани собиќ вазири маорифиЉумњурии Тољикистон А.Рањмо-нов соли 2012 нашр намудааст,

омадааст: "Њарфи ъ дар байни дусадонок, ба истиснои калимањоифаъол ва таъин навишта наме-шавад: маориф, таом, мавзўибањс, тулўи офтоб, шурўи кор,маљмўи ашъор ва ѓ.". Аммоњамин ќоида дар ќарори номбур-даи њукумат (ин дафъа бо сарсу-хани Кумитаи забон ва истилоњо-ти назди Њукумати Љумњурии То-љикистон), ки муассисаи нашри-явии "Маориф ва фарњанг"-и Ва-зорати маорифи Љумњурии То-љикистон (соли 2012, сањ.12) батабъ расонидааст, муѓлаќ ва но-равшан аст: "Њарфи ъ дар байниду садонок, ба истиснои кали-мањои фаъол ва таъйин навиш-та намешавад: маориф, таом,мавзўи бањс, тулўи офтоб, шур-ўи кор, маљмўи ашъор ва ѓ.".Аљабо, чї тавр калимаи таъиндар як њуљљат ду хел навишташудааст?

Модоме ки њарфи ъ дар бай-ни ду садонок, ѓайр аз калимањоифаъол ва таъин, навишта наша-вад, пас, риояи њамагон ба инќоида њатмист.

Сайфуллоњ МАЊКАМОВ,номзади

илмњои филология

4ЗАБОНШИНОСЇ ТАЪИН Ё ТАЪЙИН?Беш аз панљоњ сол дарќоидањои имлои забонитољикї њангоми омўзишињарфи аломати сакта (ъ),ќоидае маъмул буд: "Њарфиъ дар байни ду садонок (баѓайр аз ду калима - фаъолва таъин) навиштанамешавад". Дуруст аст, кикалимаи таъин вожаи арабїбуда, дар забони арабї башакли таъйин навиштамешавад. Дар љилди авваликитоби Муњаммад Ѓиёсуддин"Ѓиёс-ул-луѓот" (Душанбе:Адиб, 1987.- Сањ.200) низомадааст:

№17 26-уми апрели соли 2013ТАТБИЌИ САНАД(Аввалаш дар шумораи гузашта)

ТАВСИЯЊОИ МЕТОДЇоид ба амалї намудани фармоиши вазири маорифи Љумњурии Тољикистон аз 6.03.2013, №559"Оид ба анљоми соли хониши 2012-2013, аттестатсияи давлатии аз синф ба синфгузаронї ва

хатм дар муассисањои тањсилоти умумии Љумњурии Тољикистон" ва "Дастурамали азаттестатсияи давлатї гузаронидани хонандагон дар муассисањои тањсилоти умумии ЉумњурииТољикистон" (ќарори мушовараи Вазорати маорифи Љумњурии Тољикистон аз 28.02.2013, 3/32)

3.Дар маљлисњои синфї ваљаласањои АВО ва ё кумитаи па-дару модарон низ ин ду санадбаррасї карда мешаванд.

4.Як моњ пеш аз аттестатсиямаводи иловагии аттестатсияњоишифоњї аз љониби омўзгорон дарасоси барномањои таълимїтањия гардида, пас аз баррасїдар иттињодия ва шўроњои ме-тодї ва тасдиќи директори мак-таб дар љойи махсус мањфуз дош-та мешавад.

5. Баррасии натиљаи назора-ти иљрои барномаи таълим даршўрои педагогї ва ё дар шўроиметодї (Барои зинаи аввал вадуюми тањсилот дар ибтидоинимсолаи дуюм ва дар зинаи се-юми тањсилот дар нимсолаи ду-юми соли хониш наќшаи чораби-нињо љињати иљрои барномаи таъ-лимї тартиб дода шуда, бо на-зардошти масъалаи муњим буда-наш дар шўрои педагогї тасдиќкарда мешавад).

6.Љадвали аттестатсияњоихаттї ва тестии хатм тибќи фар-моиши вазири маориф тањия кар-да мешавад. Љадвали аттестат-сияи давлатї барои шинос шуда-ни муаллимон, хонандагон вападару модарон 10 рўз пеш азсар шудани аттестатсияи дав-латї дар гўшаи аттестатсионїовехта мешавад. Дар гўшаи ат-тестатсионї бар замми љадвалиаттестатсияњо, љадвали дарсњоимашваратї ё ёрирасон (консул-татсия), иќтибосњо аз Дастура-мал, намунаи тарзи дурусти пуркардани рўйи вараќи аттестатси-онї ва тартиботи аттестатсия(сариваќт, бо либоси тавсиявї валавозимоти аттестатсия - ручка,ќалам, паргор…ба аттестатсияњозир шуда, дар раванди он баоромї риоя кардан), љой додамешавад. Зарур аст, ки даргўшаи аттестатсионї шиорњоидаъватии "Аттестатсияњоро бобањои хубу аъло месупорем","Бањои аттестатсия натиљаи до-ниши солонаи шумост", "Виљдон-бењтарин нозир", "Дар ваќти ат-тестатсия ба оромї риоя намо-ед" ва монанди инњо љой додашаванд.

7. Ба њар синф љузвдони ат-тестатсионї ташкил карда меша-вад, ки дар он нусхаи ќароришўрои педагогї дар бораи ба ат-тестатсия роњ додани хонанда-гон, протоколи маљлиси падарумодарон бо ќайди баррасии љад-вали аттестатсияи синф ва тар-тиботи аттестатсия, протоколњоиаттестатсия ва вараќњои штамп-дор љой дода мешавад.

8. Тибќи талаботи Дастура-мал ба аттестатсияи давлатии азсинф ба синфгузаронї ва хатм-кунї хонандагоне роњ дода ме-шаванд, ки аз фанњои аттестат-сияшаванда бањои мусбат дош-та бошанд. Бинобар ин, пас азбаррасї дар шўрои педагогї дарпротоколи он ному насаби њар хо-нандаи ба аттестатсия роњ ёфтадарљ гардида, дар фармоишидиректор бошад, миќдоран ќайдмешавад. Масалан, синфи 5 «А»аз 25 нафар 25 нафар роњ додашавад.

Синфњои хатмкунанда (9 ва11) њам дар ќарори шўрои педа-гогї ва њам дар фармоиши дирек-тор бо ному насаб дарљ кардамешаванд.Пас аз аттестатсияниз дар њамаи синфњо (ба истис-нои синфњои 1-3) ин раванд так-рор меёбад. Хонандагони син-фњои 1-3 як маротиба њангоми басинфи дигар гузаронидан даршўрои педагогї ном ба ном вадар фармоиш бошад, бо раќам(1-А аз 24 нафар 24 нафар) зикркарда мешаванд.

Азбаски дар њуљљати меъёриињуќуќї њама љузъиётњо нишондода намешавад, зарур медо-нем, то баъзеи нуктањои Дасту-рамалро шарњ дињем.Банди 7, сарсатри 3. Агар хо-

нанда бањои солонаи "5" доштабошаду аз аттестатсия бањои "3"

ё "4" гирад, бањои љамъбастї азрўи натиљаи аттестатсия гузош-та мешавад, яъне бањои љамъ-бастї бањои аттестатсия ба шу-мор меравад.Банди 28. Дар њолати ба ат-

тестатсия њозир нашудани раис,имтињонгиранда ва ё ёвар фав-ран бо фармоиши директор касидигар таъин карда шуда, шуъбаимаорифро воќиф намуда, бо пай-до шудани фурсат ба фармоишиумумї таѓйирот ворид карда ме-шавад.Банди 34. Аттестатсияњои

шифоњиро маъмурияти мактабметавонад дар доираи рўзњоидар фармоиш муќарраршуда ти-бќи шароити мактабу омўзгор гу-зорад (яъне, дар байни аттестат-сияњои хатм).Банди 36. Ба истиснои иншо

дигар њамаи лифофањо як соатпеш кушода шуда, санад навиш-та мешавад, ки дар он ќайди ваќ-ти кушодани лифофа, буданимавод, мувофиќати он бо барно-маи таълим, хоно будану набу-дани он, дуруст будани мисолумасъалањо ва монанди инњо њат-мист.Банди 39. Сархати 2. Ба ко-

рњои хаттие, ки бањои 5/5 ва 2/2гузошта шудаанд, таќриз навиш-та мешавад.

Меъёри бањогузорї баиншо

Ба мазмун ва љињатњои забо-нии иншо аз рўйи меъёрњои зе-рин бањо дода мешавад:

♦ мувофиќати баён бамавзўъ;

♦ шарњи пурраи мавзўъ;♦ далелнокии баён;♦ мураттабии баён;♦ хулосаи хуб;♦ рангорангии луѓат ва сох-

ти грамматикии нутќ;♦ ягонагии услуб ва мурат-

табии нутќ;♦ мустаќилият ва муњокима-

ронињои шахсии хонанда;♦ мављудияти фикрњои љоли-

бу тоза ва татбиќи амалии онњо;

Бањо ба иншоБањои панљ "5" (аъло) ба ин-

шое гузошта мешавад, ки хонан-да:

♦ мавзўъро бевосита ва ко-милан дар бар гирифта, маводиадабиро пурра фањмида, бањодисаи баёншаванда бањо додатавониста бошад ва мустаќило-наю мураттаб фикр рондани ў аз

он маълум шавад;♦ ба забони фањмо, мушах-

хас ва бурро навишта бошад;♦ хулосааш бенуќсон бошад;♦ дар иншо хатоињо содир

накарда бошад;♦ мазмуни иншои навишта

ба наќшаи кор пурра мувофи-ќат кунад;

♦ дар иншо ба истифодаи дуранг ва ислоњи фикру аќида роњнадода бошад.

♦ њусни хат, њошиягузорї,мураттабии баёни фикр муво-фиќи маќсад бошад;

♦ дар интихоби калима, ибо-ра ва љумласозї нуќсон надоштабошад.

Бањои ду "2" (бад) ба иншоегузошта мешавад, ки:

♦ мавзўъро нафањмида, ма-води адабиро суст донистаниталаба маълум шуда истад;

♦ мавзўъ мувофиќи талаббаён наёфта, ба наќли одї ванусхабардори китоби дарсї мо-нанд бошад;

♦ наќшаи кор ба мазмун му-вофиќат накарда, хатоињои грам-матикї ва услубї мушоњида кар-да шавад.

♦ дар он миќдори ѓала-тњои имлої ва аломатњои ки-тобат аз 9 - то зиёда бошад,яъне дар он 5 ѓалати имлоїва 6 ѓалати аломати кито-бат, ё 7 ѓалати аломати ки-тобат, 3 ѓалати имлої дидашавад.

Намунаи таќризњоИншо мувофиќи наќшаи

корї хуб, бо мазмуни баланд,њусни хати зебо, эљодкорона,бо ифодаи мењру муњаббатибепоён нисбат ба мактабу ом-ўзгор навишта шудааст. Хо-нанда тавонистааст порчањоишеъриро бо тањлил ва бамав-рид истифода барад. Дар ма-вќеаш кор фармудани вожањоаз он гувоњї медињад, ки за-хираи луѓавии хонанда бойаст.

Иншо ѓалат надорад, эљод-кории хонанда мушоњида ме-шавад. Дар иншо мустаќилиятва муњокимаронињои шахсиихонанда аён аст. Љамъбасту ху-лосабарорї низ мувофиќи мат-лаб аст.Бањои мазмун 5 (аъло)Саводнокї 5 (аъло)Раиси комиссияи аттес-

татсионїимзо ному насаб

Имтињонгирандаимзо ному насабЁваронимзо ному насабХонанда мавзўъро нафањми-

дааст ва онро мувофиќи талаббаён карда натавонистааст. На-ќшаи кор ба мазмун мувофиќатнамекунад. Гузоштани њошиявусарсатр риоя нашудааст. Хатихонанда бад буда, дар иншо ис-лоњкории зиёд дида мешавад.Љумлањо ѓалат ва бо хатоњоизиёд рўйбардор шудаанд.

5 ѓалати имлої, 6 ѓалатиаломати китобат

Бањои мазмун 2 (бад)/ са-воднокї 2 (бад)

Раиси комиссияи аттес-татсионї

имзо ному насабИмтињонгирандаимзо ному насабЁваронимзо ному насабБанди 40. Билетњои илова-

гие, ки хонандагони як синф азрўи он аз аттестатсия гузашта-анд, дар синфи дигар такроранистифода бурдан мумкин нест.Бинобар ин, барои њар синф ало-њида бояд маводи иловагї тањиява тасдиќ намуд.Банди 44. Бояд пеш аз атте-

статсия њатман хонанда аз бањоиаттестатсияи пешина воќиф бо-шад. Аз ин рў, дар тањияи љадва-ли аттестатсионї инро бояд баинобат гирифт.

Иќтибосњо азТавзењот оид ба тариќи тестгузаронидани аттестатсияидавлатии аз синф басинфгузаронї ва хатмСаволњои тест аз тарафи ко-

миссияњои аттестатсионї пеш азаттестатсия ба хонандагон таќ-сим карда мешавад.

Барои љавоби тестњо барои яксавол аз фанњои гуманитарї аз1,5 то 2 даќиќа ва барои фанњоитабиї-риёзї аз 3 то 5 даќиќа ваќтљудо карда мешавад.

Вараќаи тест такроран ба хо-нанда дода намешавад.

Баъди анљоми ваќти бароисанљиш људошуда аъзои комис-сия вараќаи тестро љамъ наму-да, дурустии онро тибќи калидидодашуда, муайян менамоянд.

Аттестатсия ба тариќи тестїтибќи фармоиши вазир ва љадва-ли тасдиќнамудаи Шўрои педа-гогии муассисаи таълимї гузаро-нида мешавад.

Натиљаи санљиш як рўз пас азаттестатсия ба маълумоти хо-нандагон расонида шуда, бопротоколи комиссияи аттестат-сионї ба расмият дароварда ме-шавад.

Ќ.МУЊИДДИНОВ,муовини

директори МЉТМ,номзади илмњои педагогика

Њама гуна донишњо, дасто-вардњои илмї- оммавї, таъри-хи дуру наздик , кашфиётиолам, гуфтугўи тамаддунњо,имзои созишномањои байнал-милалї, шартномањои мухтали-фи хусусию давлатї тавассутизабон ва хат ба амал меояндва билохира дар шакли китоб,маљалла, ахборнома дастрасиљомеа мегарданд. Дар бароба-ри ин, китоб рафиќи шафиќ вамуниси дилу ќалби инсонњомаънидод шуда, онро манбаидониш, "аниси кунљи танњої" ва

"фурўѓи субњи доної" муаррифїнамудаанд. Як ташаббуси хелесамаровари Њукумати ЉумњурииТољикистон сањм гузоштан дарчопи асарњои бадеии шоиру на-висандагони љумњурист, ки якеаз шаклњои тарѓиби адабиётибадеї ва худи адибони тољик башумор меравад.

Дигар василаи тарѓиби ки-тобдорї таљлили њамасолаиФестивали љумњуриявии"Њафтаи китоби кўдакону на-врасони Тољикистон" дар са-росари Тољикистон ба њисоб

меравад. Чунин иќдом бо та-шаббус ва дастгирии вазора-тњои фарњанг ва маорифиЉумњурии Тољикистон, Итти-фоќи нависандагони Тољикис-тон, Китобхонаи давлатии ба-чагонаи љумњуриявии ба номи

Мирсаид Мир-шакар суратмегирад. Фес-тивали имсо-ла низ бо та-моми шукўњуш а њ о м а т а шдар шањру на-воњии љумњу-риамон барпогардид . Дардоираи ин фе-стивал дар та-моми шањру

ноњияњои мамлакат бо кито-бдўстон, насли наврас муло-ќоти судманди рў ба рў дош-танд. Албатта, ваќте наврасаз хурдї бо муаллифи шеър,афсона, њикоя аз наздик ши-нос гардидаву аз тарзи ба да-

сти хонанда расидани маводхабардор мешавад, минбаъддар нињоди вай шавќу завќидўст доштани китоб ва њам-дам будан бо он пайдо мегар-дад. Дар Фестивали имсолааз адибони гузаштаи адабиё-ти кўдаки тољик, устодон Мир-саид Миршакар, Гулчењра Су-лаймонї, Убайд Раљаб, Мављ-уда Њакимова , Акобир Ша-рифї, Наримон Баќозода низёдоварї шуда , дар рўзњоибаргузорї бевосита оид бањаёт ва фаъолияти онњо мањ-филњои ёдбуд барпо гардид.Чунин иќдом собит кард, киэљоди ин ќабил адибон ифо-дагари рўњия ва завќи бадеиихонандагони имрўз низ њаст.

423 АПРЕЛ - РЎЗИ ЉАЊОНИИ КИТОБНаќши китоб ва китобхонањо барои тарбияи наслњои имрўзуоянда хеле муњим аст. Китобхонї љузъи муњими тарбияинасли наврасро бояд ишѓол кунад. Миллати мо бо китоб вакитобхонї, заковат ва маърифатнокии худ дар љањонимутамаддин маќоми шоиста касб кардааст.

Эмомалї РАЊМОН

(давомаш дар сањ.12)

ГАНЉИНАИ ХИРАДИ МИЛЛАТ

№17 26-уми апрели соли 2013ТАЪЛИМ

ЭътирофРўзи якшанбе буд. Муаллима

ваќт ёфта, китоби методиеро, кидоир ба тарзњои гуногуни гузаро-нидани корњои хаттї аз фанниматематика дар синфњои ибти-дої таълиф ёфтааст, вараќ зада,нуктањои муњими онро дар даф-тар сабт мекард. Њамеша њаминтавр аст. Њангоме ки вай, Нази-ра Олмуњаммадова, лањзаи му-вофиќро дарёбад, ба омўзиширисолаву дастурњои таълимї ваё мутолиаи осори бадеї машѓулмешавад. Зеро хуб медонад, киомўхтану азхуд кардани роњушевањои нав ва судбахши дарсїдар замони муосир ба рангинуљолиб ва раѓбатангез гузаштанимашѓулиятњо сабабгор хоњадшуд. Имрўз њам китоби љадидро,ки тарзу усулњои соддатарињалли мисолу масъалањоро ни-шон медод, ботањаммул мутолиамекард.

Ногањ садое аз назди дарво-заи њавлї хотирашро парешонуваро аз мутолиа боздошт.

-Кї бошад? - аз дил гузарондмуаллима ва ба сўи дар роњ ги-рифт. Ваќте дарро боз кард, рўба рўи худ духтараки шармгинумавзунќоматеро, ки замоне шо-гирдаш буду алњол дар курси яку-ми факултаи механикаю матема-тикаи ДМТ тањсилро идома ме-дод, бидид. Оре, вай, МавзунаиБобохон, шогирди дўстдошта ваќадрдони муаллима аст, ки ба ха-баргирияш омадааст. Назирабаъд аз ањволпурсї Мавзунароба хона хонд.

- Рўзи истироњатист, гуфтамшуморо хабар гирам, - бо чењраихандону шукуфон иброз доштМавзуна, Охир, шумо устоди ази-зу мушфиќи ман њастед. Ин шумобудед, ки муњаббати тањсилу ом-ўзишро чун оташе дар дили манфурўзон кардед. Бо рањнамоиюњидоятатон ман донишљў шудам.

Назира хаёлан солњоеропеши назар меовард, ки ба Мав-зунаю њамсинфони вай сабаќ ме-омўзонд. Духтараки ѓайратманд,бо азму ирода ва кунљкове будМавзуна. Фањму идроки баландедошт, хушзењну соњибќобилиятбуд. Бахусус, дар дарсњои мате-матика, њангоми њалли масъа-лањо дасти боло дошт. Њини ко-рњои мустаќилона ќабл аз дига-рон амалу ифода ва муодилаюмасъалањоро њал мекард ва худ

аз худ дасташ боло мешуд…Инак, вай ба маќсадаш расида,комёб гардидааст.

- Медонед, муаллима, - бачашмони пурмењр ва дар айнињол барќпоши устодаш нигарис-та хитоб кард Мавзуна. -Шуморобисёр дўст медоштем мо, шогир-донатон. Агар як рўз бо сабабеба мактаб намеомадед, шахсанман парешонхаёлу ошуфта ме-шудам. Эњсоси танњої ва дуриитасодуфї панљаи њасрат бар ќал-бам мезад. Ёд дорам, боре, аниќ-тараш, айёме, ки дар синфидуюм тањсил мекардем, шумо якрўз ба мактаб наомадед. Ваќтепурсидем, ки чаро муаллима Ол-муњаммадова ба дарс наомада-аст, посух доданд, ки бемор шу-даанд. Ба љойи шумо муаллимаидигаре ба мо машѓулият гуза-ронд. Ончунон дилтангу зиќ шу-дам, ки як худам медонаму Худо.Дарсњои шумо бо љилваю тоби-шњои рангину серпањлуи худ чуноњанрабо моро ба худ мекаши-данд. Аммо он рўз… Хаёлам њардарс моњеро дар бар мегирифт,ки ростї, тўлониву дилгиркунан-да мегузашт.

Хайрият, рўзи дигар шумо чунњарваќта ба мактаб омадед. Ша-бењои хуршеди дурахшон, ки но-хоста аз пушти абрњои ситабрчењра менамуда бошад…

Мо баѓоят шодмону руњба-ланд гардидем, завќу нишоте барќалбњои кўчакамон нуфуз кардабуд. Њамон ишќ, ишќи шогирд баустод маро доиман ба сўи шумомекашад, муаллимаи мењрубониман!

Ва Назира каме ранг бохта,хиљолатомез гўш ба сурури зами-раш, ки ногањон ба ѓалаён ома-дааст, фаро медињад.

- Рањмат, Мавзунаљон, - мег-ўяд дар љавоб вай. -Аз омадана-ту хабаргирињои туву дигар шо-гирдон сарам ба осмон мерасад.Ин бахти бузург аст, ваќте хид-мату ранљњои маро шумову шумобарин толибилмон ќадр мекунед.Ман ин њолатро намедонам, чїтавр ифода кунам. Бовар ку-нед….

4МЕЊРНОМА њодияи методии муаллимонисинфњои ибтидоии ноњияи Синомебошад.

- Дар њамоишу машваратњоиомўзгорони мактабњои ноњия ас-лан аз корбурди шевањои нави-ни таълимї дар њамбастагї ботехнологияву васоити техникиизамонавї суњбат карда, дарсњоикушоди намунавї мегузаронем, -шарњ медињад муаллима.

Аммо, ба аќидаи Назира вази-фаи аввалиндараљаи омўзгоршиносої бо дастурњои навтариниметодию таълимї ва омўхтанитаљрибаи пешќадами њампешагонаст. Алњол муаллима дар синфи2 -и "б", ки дар он 37 нафар толи-билм ба сабаќомўзї машѓуланд,машѓулият мегузаронад.

- Соли гузашта 41 нафар шо-гирдони ман, ки дар синфи 6 "б"таълим мегирифтанд, дар атте-статсияи давлатии аз синф басинфгузаронї аз фанни забонитољикї ба нишондињандањои бењ-тарин ноил гардиданд, - мегўядНазира. 39 нафар аз имтињонбањои хубу аъло гирифтанд, та-нњо 2 нафар бањои ќаноатбахш-ро сазовор гаштанд. Ин танњо якмисол аст, аз натоиљи судмандикори муаллима.

Назира Олмуњаммадова тавъ-ам бо пешаи омўзгорї фаъолия-ти илмии худро низ бо љањду та-лош идома медињад. Мавсуф башуъбаи аспирантураи ДЉТИБКСМдохил гардида, рисолаи худро дармавзўи "Асосњои педагогии ташак-кули раванди маърифатии хонан-дагони синфњои ибтидої дар ни-зоми нави тањсилот" оѓоз кардааст.Дар ин љода, аз маслињату њидоя-ти устодон М.Лутфуллоев ва И.Аб-дуллоев ба таври васеъ истифо-да мебарад.

… Назира њолия хеле серко-ру серташвиш аст. Вай азм кар-дааст, ки дар озмуни ноњиявии"Муаллими сол" ширкат варзида,аз ќавли шоир, "зарби худро био-змояд".

Васоити аёнї тањияву омодамекунад, маќолањои методиихудро, ки дар њафтаномаи "Омў-згор" ба чоп расондааст, дар пап-каи алоњида љой менамояд, дар-сњои иловагї мегузаронад.

Вай боварию эътимод дорад,ки дар озмун, албатта, пирўзї бадаст меорад.

Воќеан, ба ин бонуи иродат-манду фарзона ва донишпажўњмо низ комёбињо хоњонем!

Шодї РАЉАБЗОД,"Омўзгор"

ДАРС АГАР ХУШ ГУЗАРАД…

Омўзгорї њам табибї астНазира мактаби миёнаро хатм

кард ва назди падараш (равонашшод бод!) амаки Олмуњаммадшармгинона арзи њол кард:

-Ман духтур мешавам, падар.Орзуям њамин буд, ки оянда кор-манди соњаи тиб мешавам.

- Орзу дар љавонї айб нест,духтарам, - рамузгирона суханоѓоз кард падараш ОлмуњаммадиРаљаб. -Лекин… агар насињатимаро бипазирї, муаллима шав.Омўзгорї њам шабењи пешаи та-бибї аст. Табиби рўњи одамизод.Ман бовар дорам, ки ту аз ўњдаиин касби пурмасъулият ба хубїхоњї баромад.

- Суханони ќиблагоњам, кишахси бофазилату донишмандбуданд, маро ба андеша карданводор сохт. Чанд рўз фикр карда-му фикр кардам ва интињо ба ху-лосае омадам, ки дар роњи инти-хоби ояндаи роњи њаётии хеш дуоипадарро рањтўша хоњам гирифт.Донишкадаи омўзгории пойтахтросоли 1988 ба итмом расондам, -меафзояд ба наќлаш муаллима.

Инак, муаллима Назира Ол-муњаммадова 25 - сол мешавад,ки дар мактаби тањсилоти миёнаиумумии №50-и шањри Душанбењамчун муаллимаи синфњои иб-тидої фаъолият мекунад.

Дарс агар хуш гузарад…- Медонед, - бо чењраи афрў-

хта ва нигоњи завќфизо мефањмо-над муаллима. - Агар дарсу ма-шѓулият шавќовар, табъи дил вахуш гузарад, ончунон ба кас кай-фияту лаззате мебахшад, ки… бахуд мегўї, ки њамин 45 даќиќаиљудокардашуда њам кам аст. Бо-вар мекунед, аксари дарсњои бан-да (таърифу муболиѓа нањисо-бед) ана њамин тавр шавќангезухотирмон сурат мегиранд. Саба-баш чї бошад, худам њам наме-донам, - бо хоксорию фурўтанї,ки хоси муаллима мебошад, мег-ўяд вай. Њарчанд… Њарчанд кибањри амалї гардидани як чуниндарс зањмату мењнат ва омўзишипайваставу бедорхобињои ша-бњои дароз пушти сар мешавад.

Охир, њељ гоњ ва бе њељ ваљњ шахсба фатњи ќуллаи мурод намера-сад ва дурри маќсуд ба каф на-меорад. Омўхтан, омўхтан, омў-хтан, ирода, ирода, ирода варўњи барозандаю тавоно лозимдар ин љода! Осону сањл набудунест, пешаи омўзгорї.

-Ваќти гузарондани машѓули-ятњо, - мегўяд Назира, ман воба-ста ба мавзўъ ва муњтавои дарсаз кулли сабку методњои љориизамони муосир, амсоли мубоњи-са, бозї-наќшофарї, сингвен, ди-аграммаи Вен, кластер, ММД(медонам, мехоњам донам, дони-стам) ва ѓайраи дигар истифодамебарам.

Махсусан, истифодаи усулиММД дар дарсњо баѓоят бароямписанду хушоянд аст. Њангомибаёни мавзўи нав ба хонандагонвараќчањои супоришї таќсимкарда мешаванд, ки ба се гурўњљудо шудааст:ќисмати аввал - медонам,ќисмати дуюм - мехоњам до-

нам.ќисмати сеюм - донистам.Бояд тавзењ дод, ки хонанда-

гон дар оѓози дарс ду ќисматиаввалро дар вараќчањо пур ме-кунанд. Усулњои дигар низ дармашѓулиятњои ман самараи некмедињанд.

Муњим - натиљаЯк нуктаро зикр кардан ба-

маврид аст, ки муаллима Нази-ра Олмуњаммадова се сол меша-вад, ки љонишини роњбари итти-

Мехоњам машњур бошам, шўњрат хушбахтист, аммомехоњам, ки судманд бошам, судманд будан вазифа аст.

(Виктор Гюго)

Шояд баъзењо бар он аќидабошанд, ки дар замони пешраф-ти илму техника ва компутеркуно-нии мактабњои маълумоти умумїба китобхонї дигар эњтиёљ на-мондааст, чунки китобхонањоиэлектронї низ арзи вуљуд карда-анд ва дар дилхоњ вазъият азонњо дар муддати кўтоњ истифо-да бурдан мумкин аст. Набоядфаромўш кард, ки на њама соњи-би компутеранд ё аз он истифо-да бурда метавонанд. Илова барин, инљониб мутмаин бар онам,ки компутер њељ гоњ љойи китоброгирифта наметавонад, зеро исти-фода аз китоб дар њар гуна ша-роиту вазъият басо ќулай ва му-вофиќ аст.

Мутаассифона, мушоњидањонишон медињанд, ки воќеан, бовуљуди он ки талошњои зиёде азтарафи њукумат ва муассисањоидахлдор дар равнаќи китобу ки-тобдорї амалї карда мешаванд,аксарият ба ин ганљинаи бебањотаваљљуњи хоса зоњир наменамо-янд. Њирси молу чизпарастї ид-даеро то ба дараљае расондааст,ки китоберо харидорї накарда,ба интихоби ашёи ќиматбањобештар майл доранд. Шояд дарманзили баъзе аз њамшањрињо-ямон то имрўз ягон китоби бадеї

вуљуд надошта бошад. Дониш,аќл, хирад, одобу рафтори аз ки-тобхониву китобдорї ба вуљудомада, тинати инсон ва рафторугуфтори ўро зеб медињад. Инсо-ни маданї њар куљо бошад, ќадрмебинад, пас, чаро ба китоб рўоварданро баъзењо умуман багўшаи хаёлашон намеоранд, кихеле таассуфовар аст.

Дар баъзе аз шањру навоњииљумњуриамон китобхонањои де-њотро дар дањ- бист соли охир"тарака" карданд, онњоро то бадараљаи нестї расонданд. Муно-сибат ба китоб бояд ба дараљаихеле зарурї дигар карда шавад.Њама медонанд, ки барои эљодияк асари бадеї чї ќадар зањматубедорхобии муаллиф сарф ме-гардад. Ба ќавле, ин хуни љигар-шавињоро бояд эњтиром кард, баон арљ гузошт.

Дар хотир дорем, ки солњоипеш ташаббуси ташкил карданикитобхонањои шахсї пеш омадабуд. Як ќисми шахсиятњои фарњ-ангии љомеаамон бевосита дарманзили истиќоматии худашончунин китобхонањоро, ки беш азпанљ-дањ њазор нусха китоб дошт,ташкил карда, ба хизмати њам-

шањриву њамдењаашон гузоштабуданд.Дар шањри Истаравшан"Кошонаи Саъдї" - и Акбар Бо-бохољаев аз њамин гуна китобхо-нањо буд. Аз рўйи шунидамон,имрўз низ чунин ташаббускорондар кишварамон њастанд ва агарба онњо аз нигоњи иќтисодї анда-ке кўмак карда шавад, боварњаст, ки ин соњаро равнаќ мебах-шанд.

Чунон ки вазири маорифи То-љикистон Нуриддин Саидов дарФестивали љумњуриявиии Њаф-таи китоби кўдакону наврасониТољикистон иттилоъ дод, айнињол дар мактабњои миќёси љумњ-уриамон 3815 китобхонаи мак-табї њаст, ки кўдакону хонанда-гони синфњои болоии таълим-гоњњо ба таври фаровон аз онњоистифода мебаранд. Дар баро-бари ин, 63 литсей, 53 коллељ ва36 мактаби олї китобхонањоиалоњидаи худро доранд, ки дархизмати шогирдону донишљўёнионњост. Чунин ташкил карданикори соњаи маориф минбаъд низидома ёфта, барои баланд бар-доштани савияи дониши шогир-дон мусоидат хоњад кард. Вазо-рати маориф њамчунин 170

номгўй китоби бадеиро бароихониши мустаќилона ба хонанда-гону тарбиятгирандагони макта-бњо ба сифати хониши бадеї тав-сия додааст. Дар худи њамин солбояд боз 60 номгўй китоби дарсїбо теъдоди 40 њазор ададї нашршавад. Умуман, 1 миллиону 300њазор китоби дарсї чоп шудааства то поёни сол боз 46 номгўй ки-тоби дарсї ба нашр хоњад расид.

Имрўзњо Китобхонаи миллииТољикистон майдони марказиипойтахтро њам бо намуди шарќ-иёна ва њам бо шароиту дарбар-гирии мавод, теъдоди зиёди ки-тобњо бо забонњои гуногуни дав-латњои дунё зеб додааст.

Пас, чаро бањри афзун гар-дондани дониш ва мањорату ма-лакаамон аз чунин хазинаи пур-муњтаво истифода набарем? Та-нњо хиради азалии мардумробояд тањрик дод, зеро халќи то-љик аз азал дорои чунин сифа-тњои њамидаи инсонї буд. Касеаз мутолиаи китоб зарар надида,балки аќлу хирад, дониш ва фа-рњанги миллиро ба худ гирифта-аст. Бошад,ки омўзиш шуѓлињамешагии мардуми мо бошад.

Њотами ЊОМИД,"Омўзгор"

ГАНЉИНАИ ХИРАДИ МИЛЛАТ(идома аз сањ.11)

СУННАТЊОИ ЯЃНОБИЁНБо ибтикори ташкилоти љамъи-

ятии "Маркази омўзиш, тањќиќ, та-рљума ва нашри адабиёти љањон"китоби нави номзади илми фило-гия Гулмурод Неъматов тањти ун-вони "Суннатњои мањаллии яѓоно-биёни болооби Варзоб" тавассутинашриёти "Ирфон" ба нашр расид.Китоби мазкур аз муќаддима, бах-шњои "Маросими љашни арўсї","Хатнасур", "Номгузорї", "Наврўзияѓнобиёни болооби Варзоб", "Исти-лоњоти чорводорї ва суннатњои он"ва хулоса иборат аст.

Муњаррири масъули китобШодї Шокирзода таъкид намуд, киГулмурод Неъматов беш аз чил солбоз дар мактаби тањсилоти миёнаиумумии №11-и дењаи Зумандиноњияи Варзоб ба њайси муаллимисинфњои ибтидої фаъолият мена-мояд. Ў соли 1998 тањти роњбариидоктори илми филология, профес-сор Д.Карамшоев дар мавзўи "Лек-сикаи чорводорї дар забонияѓнобї" рисолаи илмиашро њимоянамуд ва аввалин номзади илмифилология аз байни яѓнобиён мањ-суб мешавад. Номбурда муаллификитоби "Яѓноби зивоки алифбо"("Алифбои забони яѓнобї". -Душан-бе, 2004), силсилаи маќолањои ил-мию методї ва яке аз муаллифо-ни фаъоли нашрияњои педагогїмебошад.

4КИТОБИ НАВ

№17 26-уми апрели соли 2013РАНГОРАНГ

4ТАЊСИЛОТИ ТОМАКТАБЇ 4КЎДАКИСТОН

Ташаббуси маќомотииљроияи њокимияти давлатиимањаллии шањр барои фаъолия-ти самараноки кўдакистонњо,таъминоти онњо бо хўрок, сариваќт таъмиру муљањњаз намуда-ни онњо, назорати вазъи салома-тии кўдакон, тозаву озода нигоњдоштани боѓчањо ќобили зикраст.

Чанде пеш дар шањр озму-ни "Мураббии сол"-ро гузаро-ниданд ва дар ин санљиши ма-њорат 7 нафар мураббияи бењ-тарини кўдакистонњо фаъолонаширкат варзиданд. Дар ин саб-ќати мањорат мураббияи кўда-кистони раќами 4 Фирўза Зои-рова ба љойи аввал сазовор до-ниста шуд. Ѓолиб ва њамаи иш-тирокчиёни озмун аз тарафињукумати мањаллї ќадрдонїшуданд.

Муассисањои томактабиишањр дар доираи ЌарориЊукумати Љумњурии Тољикис-тон "Дар бораи Барномаирушди томактабї" ва ЌарориЊЉТ "Оид ба Стратегияи мил-ллии Љумњурии Тољикистондар бораи рушди саломатиикўдакон ва наврасон дар дав-раи то соли 2015" ба тасвибрасидаанд , фаъолият до -ранд . Дар доираи ин

Бо маќсади ба таълим фаро гирифтанимуњољирони мењнатї дар заминаи муасси-сањои тањсилоти ибтидоии касбии љумњурїкурсњои кўтоњмуддати омўзиши касбњо таш-кил карда шудаанд. Дар наќшањои таъли-мии курсњои мазкур дар баробари омўхта-ни фанњои тахассусї, омўзиши фанни за-бони русї низ дохил карда шудааст.

Рўзи 26 марти соли равон дар ноњияиРўдакї ярмаркаи љойњои кори холї баргу-зор гардид ва беш аз 300 љойи кор пешни-њод гардид.Барои кор 9 нафар роњхат ги-рифтанд. Албатта, барои ин ноњияи сера-њолї ин миќдор хеле кам аст. 24 нафаридигар барои омўзиш дар курсњои кўтоњмуд-дат номнавис карда шуданд. Иловатан боихтисосњои андовагар, устои хиштчин, ду-редгару пардоздињандаи бино 80 љойи корихолиро КВД "Тољикхориљакор"-и Хадамотимуњољирати назди Њукумати Љумњурии То-љикистон пешнињод кард. Шартњояш њамчандон мураккаб набуданд: роњкиро аз њисо-би корфармо (баъдан аз маош дошта ме-шавад); маблаѓи иљозатномаи корї аз њисо-би корфармо ва талаботи дигар ва он њамдонистани забони русї, ки барои муњољи-рони корї хеле муњим аст.

Њамкории Вазорати маорифи ЉумњурииТољикистон дар ин самт бо Вазорати мењ-нат ва њифзи иљтимоии ањолии Љумњурии То-љикистон, инчунин Хадамоти муњољиратиназди Њукумати Љумњурии Тољикистон хубба роњ монда шудааст.

Мо барои шинос шудан бо фаъолияти

Агентии давлатии њифзи иљтимої, шуѓлиањолї ва муњољират дар ноњияи Рўдакї вамуассисањои зерсохтори он бо сардори ра-ёсат Холназар Баротов мусоњиб шудем.Мавсуф ќайд кард, ки оид ба иљрои нусха азПротоколи маљлиси Њукумати Љумњурии То-љикистон аз 15 январи соли 2013 љињатиљалби њарчи бештари шањрвандони кишварба омўзиши касбњои коргарї ва такмил до-дани малакаи тахассусии онњо дар њамкорїбо Вазорати маорифи Љумњурии Тољикистонва Хадамоти муњољирати назди ЊукуматиЉумњурии Тољикистон корњои зиёде ба анљ-ом расидаанд. Дар асоси Созишномаи њам-корї миёни Вазорати мењнат ва њифзи иљти-моии ањолии Љумњурии Тољикистон ва Вазо-рати маорифи Љумњурии Тољикистон Раёса-ти Агентї бо ташкилоти љамъиятии "Дўстї-рафоќат", коллељи муњандисию омўзгорї,ташкилоти љамъиятии масъулияташ мањду-ди "Рауза", ташкилоти љамъиятии масъули-яташ мањдуди "Мададгор", ташкилоти љамъ-иятии масъулияташ мањдуди "Сомон Салим-зода", ташкилоти љамъиятии "Олами кўда-кон" созишномаи њамкорї оид ба касбомўзїба тариќи худмаблаѓгузорї ва шањодатно-макунонии малакањои касбии шањрвандонбо бекорон ва муњољирони мењнатї басташуданд. Дар семоњаи аввали соли 2013 139нафар шањрвандон ба шањодатномакунониималакањои касбї фаро гирифта шуданд ваба тарзи худмаблаѓгузорї бошад, 260 на-фар курсњои кўтоњмуддатро хатм карданд.

Бояд гуфт, ки барои шањодатномакунониималакањои касбї фарогирии 36 соати дарсњатмї буда, шањрвандони бешуѓли њамагунасинну сол метавонанд дар ин гуна курсњо иш-тирок намоянд. Соли 2012 324 нафар шањ-ванд, ки дар беш аз сї курси омўзишї аз рўи33 касбу њунар ба омўзиш љалб шуда буданд,

соњиби чунин шањодатнома шуданд.- Мушкилї дар тайёр кардани коргаро-

ни мутахассис ин ба шањрвандон фањмон-да натавонистани моњияти фаъолияти кур-сњои кўтоњмуддати аз љониби Агентї ва му-ассисањои зерсохтори он њаст,- мегўяд Хол-назар Баротов. - Намедонам, ки мо мар-думро чї тавр фањмонем? Њол он ки танњосоли гузашта 868 нафар шањрванди ноњи-яамонро, ки љойи кор надоштанд, њам касбомўзондем ва њам бо љойњои кор таъминкардем. Аз ин 372 нафарашон занњо ва 129нафар љавононанд. 272 нафар шахсонибешуѓли хоњишманди касбомўзї ба марка-зњои таълимї равон карда шуданд, ки ак-сарияташон занон ва љавононанд. Аз онњо19 нафар муњосиб ва коргузор бо МЭЊ,кафшергари газу барќ, челонгарони таъми-ри мошинњо буданд, ки тавассути марказитаълимии омўзиши модулї тайёр кардашуданд.131 нафар дўзанда, муњосиб, ќан-нод, ошпаз ва барќчї тавассути марказитаълимї омўзонда шуданд.Тавассути мар-кази касбомўзии соњибкорї бошад, 86 на-фар шањрванд бо ихтисосњои гуногун,азљумла, ороишгар, кулолгар, мураббї вабарќчї тайёр карда шуданд.Њамин тавр, 36нафар тавассути маркази калонсолон бакурсњои кўтоњмуддати омўзиши забонњоианглисї ва олмонї ва ќанноду дўзандафаро гирифта шуданд,илова намуд Хол-назар Таваккалович.

Бо маќсади дар амал татбиќ намуданиСозишнома дар бораи њамкорї байни Ва-зорати мењнат ва њифзи иљтимоии ањолииЉумњурии Тољикистон ва Вазорати маори-фи Љумњурии Тољикистон аз 15 майи соли2012 раёсати Агентї бо шуъбаи маорифиноњия њамкории зич дорад.

С.ИСКАНДАРОВ,"Омўзгор"

4ТАЊСИЛОТИ КАСБЇ КУРСЊОИ КУТОЊМУДДАТ-Тањсилоти ибтидоии касбї яке аззинањои муњими соњаи маорифбуда, фаъолияти он барои таъминнамудани иќтисоди миллї бомутахассисони зинаи аввалитањсилоти касбї равона кардашудааст.

ОМИЛИ РУШДИ КАДРЊОИ КОРГАРЇ Дар литсейи №2 барои хонандагониболаёќати шањри Душанбе мањфилибадеї дар доираи Њафтаи забон ва ада-биёти тољик баргузор шуд, ки дар он шо-ираи ширинкалом Гулрухсор Сафиева ваадиби хушзавќ Ањлиддини Њисорї иш-тирок доштанд.

Мањфилро мудири кафедраи забонва адабиёти тољик Т.Сафарова ифтитоњнамуд. Баъдан хонандагон аз ашъоришоира намунањо ќироат намуданд. Ху-сусан, иљрои суруди "Раќси парасту", бооњанги хоразмї аз тарафи хонандаи син-фи 11"а" Фарањнози Фурќатулло ба ањлимањфил хеле писанд омад ва мењмонон-ро љалб намуд.

Мењмонони мањфил Г.Сафиева ваА.Њисорї дар охир ба ќабилияти шеър-хонию шеърфањмии хонандагони литсейбањои баланд дода ба онњо комёбињоинавин таманно карданд.

Шоира аз ин мањфили баргузоргар-дида шод гашта, барои корњои бадеиихонандагон изњори ќаноатмандї намуда,дар мањфилњои оянда иштироки худ вадигар адибонро ба наќша гирифтанд.Њамзамон мењмони дигари мањфилАњлиддини Њисорї баргузор гардиданичунин чорабиниро сариваќтї њисобида,барои даъват ба чунин мањфили бошукўњбо хонандагони литсейи № 2-и шањриДушанбе барои хонандагони болаёќатизњори миннатдорї намуд. Дар охир сар-вари литсей С. Саидов иштироки мењмо-нонро дар мањфили имрўза айни муддаодониста, ба хонандагон бори дигар таъ-кид намуд, ки дар рўзгорашон панди ади-бонро сармашќи кори худ намоянд.

Маликноз ЌУРБОНОВА,муаллимаи забон ва

адабиёти тољики литсей

4МАЊФИЛ

ШОИРОН ДАРЊУЗУРИ ХОНАНДАГОН

њуљљатњои муњим дар аксари-яти муассисањои томактабиишањри Вањдат тармиму барќ-арорсозии биноњо , сохтмо-нњои иловагї, таъмини ашёизарурї аз тарафи маќомотииљроияи мањаллии њокимиятидавлатии шањр, шахсони са-ховатпеша, кўмакњои хайрхо-њонаи падару модарон ва ди-гар сарчашмањои буљавї иљро

шуданд. Барномаи зикргарди-да давра ба давра татбиќгашта, имкон дод, ки сифатитарбия ва таълим, заминаимоддї-техникї, пояи кадрї вариояи муќаррароти аснодимеъёрии њуќуќии соњаи муас-сисањои томактабї бењтаргардад. Муассисањои томак-табї њамон тавр, ки масъули-ни ду кўдакистони бо фаъоли-яти онњо шиносгардидаи моиброз намуданд, аз рўи бар-номаи тарбия, таълим ва ин-кишофи кўдакони синни то-мактабї "Рангинкамон" фаъ-олият мекунанд. Кўдакисто-ни раќами як "Лола" (муди-раш Адолат Ѓафурова) бо по-кизагию ташкили кор, љо баљогузории кадрњо намунаи иб-рат аст ва бесабаб нест, кимудираш дар озмуни "Кўдаки-стони сол" ѓолиб омада, азљониби шуъбаи маориф вамаќомоти иљроияи њокимиятидавлатии мањаллии шањр ботуњфањо ќадр карда шуд.

Албатта, њанўз њам баъземушкилоти њалталаби соња,аз ќабили таъмири асосї, ду-русттар љињозонидани кўда-кистонњо, толорњои варзишї,таъмини онњо бо бозичањо,бењтар кардани таъминотибачањо бо хўрокињои серѓизотаљдиди назарро таќозо ме-кунад.

Дар маљмўъ вазъи кўдакисто-нњои шањри Вањдат хуб, валемисли дигар шањру ноњияњоикишварамон шумораашон њанўзкам аст.

С.ИСКАНДАРОВ,"Омўзгор"

ДАР СУРАТ: Мудири кўда-кистон Адолат Ѓафурова бобачањо.

ВАЗЪИ КЎДАКИСТОНЊОХУБ, ТЕЪДОДАШОН КАМ

Аз суњбат бо мутахассиси муассисањои томактабии шуъбаимаорифи шањри Вањдат Мавлуда Муњаммадиева маълум шуд, кидар шањр 18 муассисаи томактабї фаъолият доранд ва 1973 нафаркўдак аз љониби 98 нафар мураббия парасторї мешаванд. Аксаримураббияњои кўдакистонњо соњибмаълумоту эљодкоранд. 52 нафарбо маълумоти олї, 31 нафар бо маълумоти миёнаи касбї вабоќимонда ба таври ѓоибона дар муассисањои тањсилоти миёна ваолии касбї тањсил карда истодаанд. Дар 4 кўдакистони такягоњїбо ташкили семинару њамоишњои касбї, дарсњои кушод таљрибаимураббияњо, мудирон ва мушовирони эљодкору пешќадам манзуридигарон мегардад.

- Дар кўдакистон бунёди таъ-лиму тарбия гузошта мешавад, -мегўяд мудири кўдакистони №9-и шањри Вањдат Гулсун Шарифо-ва. - Мањз дар њамин даргоњи му-борак хурдтаракон аввалин ќада-мњои худро ба олами маърифатмегузоранд, нишонањои мањоратуистеъдоди худро вобаста ба ин ё

машѓуланд.Ба фаъолияти кўдакистон

Ќонун "Дар бораи масъулиятипадару модар дар таълиму тар-бияи фарзандон" такони љиддїбахшид. Пеш аз њама, иртиботиволидон бо кўдакистон, таваљљуњионњо ба рафтору кирдори фарзан-донашон бештар гардид.

Бо ибтикори мудири кўдакис-тон Г.Шарифова дар заминаи ин

"БУНАФША"ЊАМЕША ШУКУФОСТон амал зоњир менамо-янд. Аз ин рў, фаъоли-яти кўдакистон бањриташаккули хислатњоињамида дар кўдаконањамияти басо муњимдорад.

Воќеан њам, кор-мандони кўдакистони№9, ки "Бунафша" номдорад, ин нуктаи му-њимро хуб дарк карда-анд ва њамвора кўшишбар он доранд, ки даркори таълиму тарбия тозакорунавовар ва масъулиятшинос бо-шанд.

Бо азму талоши ањли кўдаки-стон ва бо дастгирии шуъбаи ма-орифи шањр ин ошёни хурдтара-кон пайваста обод ва бештармуљањњаз мешавад. Ин љо бењта-рин мураббияњо, ѓамхору мењру-бони кўдакон ба таълиму тарбия

ќонун якчанд вохўривумулоќот бо волидонбаргузор карда шуд, кињама хусусияти тавзе-њиву рањнамої дош-танд.

- Ман њар субњ чунмебинам, ки кўдакон бесаркашиву инљиќї аздасти падар ё модарихуд гирифта бо чењраишукуфо ба сўи кўдаки-стон меоянд, тамомињастиямро њиссиёти

гарму гуворое фаро мегирад, -мегўяд Г.Шарифова. - Ва худробаѓоят хушбахт дармеёбаму азпешаам бештар ифтихор меку-нам.

Њамчунин, азм бар он мекунам,ки барои боз њам тањким бахши-дани фаъолияти хеш бикўшам…

А.ИЛЁСПУР,"Омўзгор"

НАШРИЯИ НАВБоз як нашрияи нав бо номи "Нури дониш", ки аз њаёти ањли маори-

фи шањри Истаравшан наќл мекунад, ба дасти муштоќони соњаи мао-риф расид. Дар шумораи аввали он паёми табрикии раиси шањри Иста-равшан И. Абдуллоев ба табъ расидааст. Њамчунин, сардори раёсатимаорифи шањр О. Икромов аз хусуси вазифањои минбаъдаи ањли мао-риф андешаронї намудааст. Яке аз иќдоми хуби ањли эљоди "Нури до-ниш" он аст, ки минбаъд зери рубрикаи "Мудирони маориф" аз хусусимашъалафрўзони маорифи шањри Истаравшан мавод чоп менамояд.Дар шумораи аввалини он дар бораи фаъолияти нахустин мудири мао-риф Бањриддин Азизї навиштае пешкаши хонандагон гардидааст.

Њамчунин, аз хусуси ѓолибони олимпиадаи фаннии мактаббачагонишањр маводи мусаввир ба табъ расидааст. Чанд навиштае, ки зерирубрикањои "Аз дафтари хотирањо", "Донистан хуб аст", "Дигаргунињоиминбаъда" љой дода шудаанд, хонданбобанд. "Нури дониш" нашрияираёсати маорифи шањр буда, моње як маротиба бо теъдоди 3 њазор нус-ха(бо забонњои тољикї, русї ва ўзбекї) нашр мешавад.

Њотами ЊОМИД,"Омўзгор"

4НАВГОНЇ

№17 26-уми апрели соли 2013 ЭЉОД

(њикоя)Оѓози соли тањсил. Сањни

мактаб пур аз шогирдону устодо-ну падару модарон. Пур аз гулу гул-даста, пур аз суруру шодї, пур азѓулѓулаву машѓала буд.

Љамъомади њамешагии оѓозисоли тањсил баргузор гардид. Шод-бошњо гуфта шуд. Чанде аз шогир-дон таронањо хондаву суруданд.Баъдан директори мактаб эълондошт, ки яке аз муаллимони ботаљ-рибаи чанд соле дар муњољиратиРусиябуда ба мактаб бозгаштааства муаллимро ба шогирдон муар-рифї намуд.

Муаллим як марди баландќо-мати таќрибан 50-55-солае буд,мўяш сафед, чењрааш пур аз ожанг,нигоњаш љиддї, абрўвонаш камегирењхўрда. Ба назар чунин мера-сид, ки суханњои дар мавриди ўгуфтаи директор барояш рабте на-доранд. Андаке бепарво ба кадомяк нуќтаи номаълуме нигоњ мекард.

Духтарак аз суханони директорфањмид, ки њамин муаллим роњба-ри синфи онњо таъин шудааст. Дух-тарак норозиву нороњат шуд. Охир,ў мехост, ки роњбари онњо муалли-ми љавоне бошад, хушсимову ху-шандом бошад. "Хайр, бубинем, кимуаллими пиру фарсуда чї кореметавонад бикунад", - аз дил ѓуза-ронд духтарак. Баъд аз итмомидарсњои рўзи аввал муаллим баназди онњо омад. Бо тамкину оро-миву нармие бо њар яке аз шогир-дон шинос шуд. Чанд сухан аз на-ќшаву ниятњояш гуфт. Шеваи гуф-тори муаллим аз дигар устодонхеле фарќ мекард. Насињату таъ-кидњои тўлониву дилбазан накард.Бо як лањни ширину гуворо њарфмезад.

Духтарак бо гўшаи чашм бањамдарсон нигаристу пай бурд, кињама бо як тарзи њайратовару бо-варнакарданї ба њарфњои муаллимгўш медињанд. Охир, духтарак читавр маѓал бардоштану ѓавѓо кар-данњои онњоро хуб медонист. Њолобошад, хаёле шеваи сухан гуфта-ни муаллим њамсинфонашро аф-сун карда буд.

Бад-ин минвол, рўзњо сипарїмешуданд. Духтарак њаќиќатеробарои худ кашф кард. Ў ва аксарињамсинфон ба муаллим мењр бас-та буданд. Њар њафта рўзи шанбе-ро бесаброна интизор мешуданд.Рўзњои шанбе дарси тарбиявї бар-гузор мегардид. Дар оѓоз муаллимбарояшон ќиссањои аљибу андар-зњои тозаву ношунидае мегуфт.

Баъдан мавзўеро пешнињод ме-

-Бубин, ин љой барои ман њаммисле, ки писанду дўстдоштанї баназар меояд.

-Шумо чї гуна ин љо омадед? -пурсон шуд духтарак.

-Мебинї, ки ман воќеї нестам.Њосили рўъёяму бас. Медонам, кихеле њам ба суњбати ман ниёз дорї.Барои њамин, ин љоям.

Ин аввалин дидору гуфтугўидухтарак бо рўъёи муаллим буд.Дигар њар гоњ, ки ў ба суњбати му-аллим ниёз медошт, он лањза

хушандом оњиста-оњиста ба муал-лими пири рўъёї табдил меёбад.Ин аввалин ва охирин рўъёи љаво-ни муаллим буд. Дигар ба таврињамешагї ў дар рўъёхои духтаракњамон муаллими пир буд.

Муаллим аз Русия, бозору мар-дикорї, мардуми он кишвар, фар-њангу адабиёти онњо низ мегуфт. Азон мегуфт, ки бачањои мо кафк балаб назди онњо аз гузаштагон номбурда, аз беифтихорї ифтихормефурўшанду мисрае аз бузургон

4САНЉИШИ ЌАЛАМ

кард ва сари он мавзўъ њай бањсумунозирањое мешуд. Гоње њам шо-гирдон аз мавзўъњои мухталиф бамуаллим саволњои зиёде медо-данд. Муаллим бо њамон тамкини-ву нармии ба ў хос, хеле пурмуњта-во ба онњо љавоб медод.

Духтарак аз ин љараён беруннабуд. Ў акнун муаллими "ба дилихудаш"-ро ёфта буд. Пештар њамсаволњое дар фикри духтарак пай-до мешуданд, аммо духтарак инњамаро бо роњбари собиќи синфа-шон, бо падару модараш дар миёнгузошта наметавонист. Фосилаебайнашон буд. Ин муаллим њаминфосиларо тавонист аз миён бардо-рад. Дигар духтарак доир ба њармавзўъ бо муаллим суњбат мекард.Аммо эњсос мекард, ки аз ин суњ-батњо сер намешавад. Охир, муал-лим њар рўз наметавонад, танњо боў гуфтугў дошта бошад. Дар дигарсинфњо дарс мегўяд, зиндагии ху-дашро дорад. Боре фикри аљибедар маѓзи духтарак пайдо шуд:"Кош, духтараш мебудам..."

Духтарак як одат дошт. Њар рўз,соате канори боѓашон мерафт,гаштугузор мекард. Ба талу теп-пањои самти ѓарбии дења, ки рў барўи хонаи онњо ќарор дошт, хелечашм медўхт. Аз канори њавлиашонрўди кўчаке љорї буд, мардум онмавзеъро "Сой" мегуфтанд. Духта-рак њамеша бањору тобистон, тира-моњу зимистон, рўзњои пурбарфуборону сарду офтобї канори њавлїмерафт. Шохае, барге, гиёње, гула-ке, сабзаеро интихоб мекарду ме-бардошту меовард хона. Дафтарибузурге дошт. Дар он аз шохавубаргу гиёњу гулу сабза манзумаемесохт. Имсол њам корро идомамедод.

Духтарак канори њавлї, зерисояи себи бузурге нишаставу ат-рофро менигарист, аммо намета-вонист, рўи чизе тамаркуз намояд.Чењраи муаллим пеши рўяш буд.Чашмони каме мањзун, чењраи пураз ожанг, мўйи сафед, ќомати ан-дак хамидаи муаллим мисли рўъёепеши назараш меомад. Ногоњ рўъёба сухан даромад:

-Мебинам, ки ин љоро хеле дўстдорї.

-Оре, ман чанд сол аст, ки батаври хамешагї ин љо меоям, -љавоб гуфт духтарак.

рўъёи муаллим пайдо мегардид.Боре аљиб рўйдоде шуд. Духтараказ чї бошад, ки гузаштаи муаллим,љавониву сурати онзамонии ўромехост дар зењн тасаввур намояд.Рўъё пайдо шуд. Духтарак хиљолат-задаву шармолуд он чиро аз зењ-наш њамин њоло убур карда буд, борўъёи муаллим дар миён гузошт.Дар лабони муаллими хаёлї чиземоил ба дарду њасрат љўш зад. Дарпайи он оташаке дар ќаъри чашмо-наш барќ заду њамоно хомўш гар-дид. Аз ин мавзўъ чизе нагуфт.Муддате хомўш монд. Нињоят оѓозиќисса намуд.

Аз кўдакиву наврасї, бачагивуљавонї, аз хонаводааш гуфт. Азайёми донишљўиву рўзгори беѓамударди он замонаш гуфт. Ў мегуфтудухтарак хаёле дар он рўзгори пе-шини муаллим њамроњаш буд. Бо ўтўббозї мекард, аз чашма об мео-вард, ба талу теппањо мерафту гу-лњои бањорї мечид, ба имтињонусанљишњо тайёрї медид ва њоказоюњоказо. Духтарак дар идомаи гуф-тори ин шабањ бо чї хаёле сар бар-дошту ба ў нигарист. Аз њайрат шахшуд. Дигар идомаи гуфтори рўъё-ро намешунид. Дар муќобилашрўъёи муаллими пир набуд. Якљавони баландќомати хушлибос, бочењраи љаззоб, мўи сари шонахўр-да, ки шояд 22-24 сол дошт, бо ўњарф мезад. Гарданбанди хушгу-лаш бо њавои насими атроф бодмерафт. Ба ќавле, дањони духтарак"воз" монд. Ким-кадом як чизе дарсурату андоми ин љавоне, ки чењ-рааш њанўз ожанге надошт, ниго-њаш њам мањзун набуд, ќоматашросту њамвор буд, ёде аз муалимипири ў намеовард.

- Њайрон шудї, духтарам?- Наход, наход, ин шумо бо-

шед?- Оре, ин манам. Дурусттараш

ин љавон ман будам, -љавоб гуфтрўъеи љавон ва шеърпорае хонд:

Аз пайкару ќадди расо, якќомати хам мондааст,

Љойи љањони шодињо яколами ѓам мондааст.

Аз чењраи бељурми ман якмушт ожанг мондааст,

Аз њафтранги зиндагїрўзгори беранг мондааст.

Духтарак медид, ки чї тавр боќироати шеър он љавони хушхату

дар ёд надоранд. Аз бемаърифатї,пастии фарњанги имрўзиён мегуфт.Бо дард, бо алам мегуфт... ...Боредухтарак рўъёи муаллимро то дерваќт интизор шуд. Нињоят, шабањимуаллим пешаш пайдо гардид. Ха-ставу афсурдаву рангаш паридабуд. Хаёле, ки майли суњбат на-дошт. Духтарак њам рамуз гириф-таву суолборонаш накард.

-Биё, духтарам, боѓро тамошокунем, каме чашмонамонро об ди-њем. Ба гулу гиёњу сабзањо саломебидињем. Духтарам, ту аз омаданатба боѓ даст накаш. Гулу гиёњу саб-зањо низ забоне доранд, бо гўшидил онњоро бояд шунид. Онњо низмисли мо мебошанд. Муѓљаву љаво-наву шукуфаанд. Баъдњо ин хамазарду хушку хазон хохад шуд. Чандрўз пеш шеъре хонда будам. Хаё-ле барои ман гуфта бошанд:

Ѓунчањои шавќи ман охир,Аз шукуфтан боз мондаСурати ман як гули

пажмурдаест,Пайкари ман ростї, њамчун-Дарахти аз хазон

афсурдаест.Он њама андешањоям

вањмангез,Њамчу сайди даргурез-

рамхўрдаест.- Хеле шеъри хуб аст, њамин

тавр не? Духтарам, акнун хеле чи-зњоро медонї, Њарчанд инсон та-моми тўли умр меомўзаду ёд ме-гирад, боз њам муњтољи маслињатумашваратест. Бикўш, он чиро, киомўхтиву андухтї, дуруст истифо-да намої...

...Њаво якбора тира шуд. Шамо-ли тунде бархост. Миёни ин њамавазъи ногањонии атроф рўъёи му-аллим ѓайб зад. Дили духтарак сиёњшуд. Бори аввал буд, ки чунинњолат рух дод. Одатан муаллимирўъёї бо самимияту мењрубонї бадухтарак худоњофизї мекард.Аммо имрўз... Њарчанд духтаракхудро бо њар роње мехост тасаллїбидињад, намешуд, ки аз ин вазъинофорам рањо ёбад. Эњсос мекард,ки кадом як пайомади шуме дар роњаст. Духтарак аввалин бор буд, кишохе, гуле, гиёње, сабзае бо худ бахона наовард...

...Муаллим вориди синф шуд.Духтарак њамоно ба муаллимивоќеї нигарист. Айнан шабењи

То кунам гуфтам ба шеъре лаб сафед,Ногањон шуд осмони шаб сафед.Ёдам омад устоди мўйсафед,Устоде, к-аз навиштанњо шудаМўйи ў аз бўри мактабњо сафед.

Бозор СОБИР

рўъёйи дирўзї буд, муаллим. Дилидухтарак тањ кашид.

Дарс оѓоз гардид, муаллим ме-гуфту дар тахта менавишт, шарњмедод, ангорањое мекард. Гоњ-гоњеноаён даст ба ќафаси сина мебурд.Ќаблан њам духтарак ин њаракатимуаллимро медид. Духтарак эњсосмекард, ки муаллим мушкили ќалбїдорад. Сухани муаллим ќатъ шуд.Худро рўйи курсї кашид. Дасти ча-паш њамоно рўйи синааш буд. Пай-кари муаллим якбора хам хурду бо-лои миз афтод.

- Усто-о-од! - беихтиёр нињеббардошт духтарак. Хаёле ин овоздару тирезањову деворњои синфропора карда дар тамоми фазои мак-таб печид. Ин нидо он ќадар дардуалам дар худ дошт, ки њељ садденаметавонист" пеши онро бигирад.Духтарак миёни муаллимону шо-гирдону канори устодаш ќарордошт, аммо танњо худу муаллимромедид, медид, ки аз муаллимаштанњо љисме бар љой монда, рўњашњанўз дирўз омодаи сафари дурбудааст. Медиду бовараш наме-шуд, ки ў дигар мурдааст. Он рўзуон шаб духтарак ба марги муаллимбисёр гирист. Ба ќавле, обу адошуд.

...Субњи рўзи дигар дар сањнимактаб, назди хонандагон директо-ри мактаб чанд сухани хушкуќолабї ба хотири муаллим гуфт.Исёне, туѓёне, инќилобе пайкаридухтаракро фаро гирифт. "Находбарои чунин инсоне, барои чунинустоде ин гуна сухан гўянд. Аз сафињамсинфон берун шуд, пеш баро-мад, дар муќобили хонандагонќарор гирифт. Эњсос мекард, кидардаш бузург аст, талафоте дода-аст, ки њатто, њамин кўњи бузургидар дурињо саркашида наметаво-над ба он ќиёс шавад. Дар бароба-ри сухан гуфтан рўшанаш мешуд,ки чї ќадар танњои танњо мондааст.Дарднок буд ин њолат. Духтаракканори боѓ рафт. Он љоеро, кирўъёи муаллим ба таври њамешагїпайдо мешуд, дуру дароз, бо дар-ду алам, бо муњаббати зиёд бо ни-гоњаш ламс намуд. Рўъёи муаллимниз баъди маргаш ѓайб зада буд...

... Хеле об аз сар гузашт. Дух-тарак мактабро хатм кард. Номаикамол дар даст вориди хона шуд.

- Биё, духтарам, муборак ша-вад, - гўён падараш бо мењр азљабинаш бўсид.

- Мо ин рўзро хеле интизор бу-дем, духтарам, - ба гуфтугў пайвастмодараш.

- Дар яке аз донишгоњњои маъ-руф бо чанд нафар гапзанон кар-дем. Худо хоњад, њуљљатњоятро ме-супориву дидї, ки дар чашм ба њамзадан донишљў шудї.

- Ман ба донишгоњи омўзгорїмеравам, - оромона гуфт духтарак.

- Ба куљо? Ба донишгоњи омўз-горї? Барои чї? - шурид падараш.Дар њоле, ки ќатрањои ашки сўзоназ гунањои шодобу љавони духтаракмешориданд, љавоб гуфт:

Ба хотири муаллим...Азимхон МАЛАХОВ,

омўзгори мактаби раќами45-и ноњияи Рўдакї

Дар литрейи №2 барои хонандагониболаёќати шањри Душанбе бо иштиро-ки як гурўњ омўзгорони љавони ноњияиСино дар мавзўи "Санљиши тестї якеаз усулњои нави меъёри бањодињї бадониши хонандагон" семинар ташкилва гузаронида шуд. Њадаф аз ташкилнамудани семинар ёрии методї расони-дан ба омўзгорон оид ба моњият ва ис-тифодаи тест, инчунин, дар равиши кормавриди тањлилу санљиш ќарор доданион буд.

Семинарро директори литсей С.Саидовњусни оѓоз бахшида, бо истифода аз комю-теру проектор дар бораи 5 намуди тест :

- намуди пўшида бо интихоби дурустияк љавоб;

- намуди кушод;- мувофиќ омадан;

- барќарор намудани дурустии пайдар-пайї; - намуди пўшида интихоби дурустињамаи љавобњо ва тарзи истифодаи онњодар дарсњо маълумот дод.

Омўзгорони литсей вобастаба мавзўъњои гузашта дар њаряк чоряк ба ѓайр аз корњои сан-љишие, ки ба барнома дохилкарда шудааст, аз рўи на-муди тестњои 1 ва 2 тесттартиб дода, бањои корњоисанљиширо бо натиљаи те-стњо муќоиса менамоянд.

Муаллимони таърихихалќи тољик аз макта-би №33 Муњамно-сирова Мадина,Ибодова Замира,муаллимаи забони англисїаз мактаби №25, Бобошарипова Ганљи-на, муаллимаи забони русии мактаби №90фикру аќидаи худро дар бораи семинар иб-роз дошта, таклиф намуданд, ки дар бораипањлўњои гуногуни дарс ва муаммоњои пе-дагогї бештар чунин семинарњо ташкил на-моянд.

Дар литсей бо намояндагони Муасси-саи давлатии "Маркази миллии тестї" бопадару модарон ва хонандагони синфњои

10 вохўрї ташкил карда шуд. Њамоњангсо-зи Маркази миллии тестї Шамсов Имомид-дин падару модаронро бо Ќарори Њукума-

ти Љумњурии Тољики-стон аз 5 марти соли2008, №114 њамчунзерсохтори Вазоратимаорифи ЉумњурииТољикистон љињатиамалї намудаш ни-зоми нави ќабулидовталабон ба муас-сисањои тањсилотиолии касбии Љумњу-рии Тољикистон та-риќи имтињонњоимарказонидашудаидохилшавї таъсис

дода шудааст шинос намуд.Сармутахарсиси шуъбаи идора

ва ќабули тест Бўриева Муаззама дар боракнизоми нави ќабули довталабон ба макта-бњои тањсилоти олии касбї (МТОК), ки аз рўи407 тахассус аз 29 МТОК-и Љумњурии Тољи-кистон сурат мегирад, бартарињои низоминав, људо шудани тахассусњои МТОК-и Љум-њурии Тољикистон ба 5 кластер маълумотимушаххас дод.

Ў иброз дошт, ки довталаб њуќуќ дорад,

ки то 10 тахассус ва МТОК- ро дар доираи 1кластер вобаста ба намуд (ройгон ва ѓайри-ройгон), шакл (рўзона ва ѓоибона) ва забонитањсил (тољикї ва русї) интихоб намояд.

Дар асоси наќшаи генералии Марка-зи миллии тестї ва фармоиши вазиримаорифи Љумњурии Тољикистон аз24.01.2013, №161 љињати санљиши тар-тиб, расмиёт ва љузъиёти низоми навиќабули довталабон ба МТОК - и љумњурїозмоиши калон гузаронида мешавад, кидар он хонандагони синфњои 10 иштирокменамоянд.

Баќайдгирии довталабон дар шањрњоиДушанбе, Ќурѓонтеппа, Хуљанд , Хоруѓ аз рўињуљљатњои зерин гузаронида мешавад:

- шиноснома ё шањодатномаи таваллуд;- гувоњномаи тасдиќкунандаи мактаб оид

ба тањсил дар синфи 10;- расид (квитансия) аз Бонки давлатии

амонатгузории "Амонатбонк" ва шуъбањои оноид ба пардохти 5 сомонї;

- њуљљати тасдиќкунандаи дараљаи маъ-юбї ва КНТ (дар њолати маъюб будан).

Дар вохўрї ба саволњои падару модаронва хонандагон Шамсов Имомиддин, Бўрие-ва Муаззама ва Муртазоќулова Наргис љаво-бњои мушаххас гардонида, ба иштирокчиёнбуклету плакатњо таќдим намуданд.

Муњаммадї НАРЗИЌУЛОВ,љонишини директори литсейи №2

барои хонандагони болаёќатишањри Душанбе

4ТЕСТ

МЕЪЁРИ НАВИ БАЊОДИЊЇСанљиши тестї нисбат ба корњоисанљишї дорои як ќатор бартарињомебошад ва аз ин љост, ки ваќтњоиохир дар мактабњои тањсилотимиёнаи умумї, гимназия ва литсейњоњар чоряк барои аниќ намуданидониши азбаркардаи хонандагон азтестњо истифода менамоянд.

№17 26-уми апрели соли 2013

ДЎСТ МЕДОРАМБањори нозанини Ориёнро дўст

медорам,Бањори сарзамини тољиконро

дўст медорам.Бањор омад, табиат зинда

гашту накњатафшон шуд,Тамошои замину осмонро дўст

медорам.Ба кўњу дашт борони бањорї

резаду резад,Бањори файзбору гулфишонро

дўст медорам.Ба њангоми сањаргоњон чї

форам чак-чаки борон,Садои шир-шири оби равонро

дўст медорам.Муборакпай расид Наврўз,

ёрон, дар Ватан имрўз,Дигар пайваста сайри

бўстонро дўст медорам.Биё, эй навбањори ман,

љањонамро мунаввар кун,Ки ман бо ин шукуфої

љањонро дўст медорам.Љумъахони БОБОЗОДА,

омўзгори мактаби №6,ноњияи Муминобод

АШКИ МАРДЯк ќатра ашки мард дунёи

розњост,Дунёи сўзњо, дунёи созњост.Як ќатра ашки мард дардест

бењудуд,Ифшогаре зи бас аљзу ниёзњост.Як ќатра ашки мард эњсоси

зиндагистТалхии ќисмат аст, дунёи

бехудист.

СОЊИБФАЗИЛАТБа дўстам С.Рањимзода

Дўстам, њастї басе соњибњунар,Аз фурўѓи илму дониш бањравар.Чун чароѓи рањнамої бањри мо,Дур аз мо мекунї хавфу хатар.Лутфу эњсону адолатпарварїБањри ту мерос бошад аз падар.Дар сухан устод њастї, шод бош,Њар амал пайваста дорї бо самар,Ифтихори мо бувад аз њастият,Шод бошї то абад, марди њунар!

ДИЛСИЁЊГарчи гоње зи назарњо дурї,Лек бо њарфи бадат манзурї.Амалат ранги заифон бошад,Дида биност, валекин кўрї.Гарчї авзои замон рангин аст,Ту њама бешарафу нољўрї.Арсаи вањдати мо гулзор аст,Гум шавад шеваи муштамзўрї.Њама чиз дар назарам мисли

њубоб,Ту њамон кавданаки шабкўрї.Аз танўри дили ту лахча

намонд,Накунад дуд дигар ин мўрї.

Маъруфи ЊИСОМноњияи Айнї

ГУЛШАНИ РОЗ

ШАРЊИ СЕ БАЙТИ ЊОФИЗ4БА ОЗМУНИ «ТАФСИРИ ЯК БАЙТ»

ХЕЗУ ДАР КОСАИ ЗАР...Албатта, гоње мустаќиман кас наме-

тавонад ба тањлили як байт оѓоз намо-яд, хоса, гўяндаи он агар шоири машњу-ре чун Хоља Њофиз бошад. Тафсири ашъ-ори шоирони ориф ё орифони шоир, пешаз њама, баста ба маслаку тариќати ир-фонии онон дорад. Бешак, метавон њарбайтеро аз шоире, новобаста аз ин ки шо-ири классик аст ё муосир, ба мисдоќимасали "як сухан сесаду шасту шаш пањ-лу дорад", тањлили орифона кард, ё азон маънои ирфонї берун овард. Чуниннамунањоро метавон аз хилоли ашъориустодони шеъри муосири тољик МирзоТурсунзода (масалан байтњои алоњидаишеъри "Њамин кофист") ва Лоиќ (маса-лан "Ту Яктоиву ман Яктопарастам") пай-до карду шарњи ирфонї дод, дар њоле,ки ин шоирон ќатъан аз арбоби тариќатнабудаанд.

Аллома Шиблии Нуъмонї низ дарасари машњураш "Шеър-ул-аљам" ба чу-нин шоирону намунаи чунин ашъор ишо-рањо кардааст.

Аммо дар мавриди ашъори ХољаЊофиз садсолањост, ки сухани ањли ба-сират аз маќулаи дигар будааст. ЃазалиЊофизро садсолањост, ки тафсир меку-нанду боз њам сухани охир гуфта наме-шавад. Зеро Њофиз, бо ин ки як ѓазалса-рои бузург аст, боз донандаи улуми за-мони худ ва њамчунин улуми пешазис-ломї, хоса фарњангу ирфони пуррамзурози Митрої, Зарвонї, Зардуштї ва њик-мати юнонї низ њаст. Аз ин љост, ки ава-стошиносони бузурге, чун Њошими Разїва амсоли онон аз ашъори Хоља бароитафсири баъзе масоили зардуштї низкор љустаанд ва абёти зиёдеро бар маб-нои ирфони зардуштї тафсир намуда-анд.

Шоири шеъри нав ва яке аз Њофиз-шиносони бузурги ќарни 20 Ањмади Шом-лу ѓазалиёти Њофизро ба гунае, ки дардевони ў омадаанд, ќабул надошта, боба кор гирифтани маъониву мантиќу ќиёсонњоро љобаљо кардаву албатта, ба зид-дияти шадиде њам дучор гардида. Дарњоле, ки кори анљомдодаи ин шоир дарх-ўри мулоњизаву андеша низ њаст.

Њоло моро лозим аст, ки се байтро аз3 ѓазал тафсир кунем. Ќабл аз он, ки баин амал даст занем, бояд донем, ки та-риќати Њофизро "маломатия" гуфтаандва дар шеъри ў вожаи "ринд" на ба маъ-нои аслии он, балки ба маънои љавонмар-ду инсони воќеъиву ворастае, ки пуштипо ба ду олам задааст, омада.

Байти аввал:Хезу дар косаи зар оби тарабнок

андоз,Пештар з-он, ки шавад косаи сар

хок, андоз.Ин ѓазал аз 8 байт иборат аст ва дар

бањри рамали мусаммани махбуни асла-ми мусаббаъ, бо вазни фоъилотун-фаъ-алотун- фаъалотун-фаълон эљод шуда-аст.

Пеш аз њама, дар мисраи аввал амраст (Хез!) ва дар мисраъи дуввум ил-лати ин амри муњим (пештар аз он, кимарг фаро расад) ташрењ ёфтааст.Амре, ки аз иљрои он саркашї имконнадорад.

"Косаи зар" ба љойи њамон љом, со-ѓар, сотгин, паймона ва њар зарфе, ки ба-рои нўшидан аз он истифода мешавад,омадааст. "Оби тарабнок" киноя аз ша-роб аст, оби ангур, ки тарабу хушњоливу

шодї меофаринад.Дар мисраи дуввум таркибњои "ко-

саи сар" ва "хокандоз" ба ду таркибимисраи аввал иртиботи маънавї до-ранд ва истењкоми он дуро таъмин на-мудаанд. Таркиби "хокандоз"-ро ба сешакл таъбир кардаанд: Хок андоз! -дар ин љо феъли амр аст, ба маъниибирезу бинўш, ки дар ин сурат маъноибайт чунин мешавад: бархезу дар љомизаррин, пеш аз он, ки косаи сар ба хоктабдил шавад, шароби шодибахш би-резу бинўш. 2. Агар хокандозро сифа-ти мафъулии мураккаб бигирем, бамаънии ба хок афтодаву дар хок андох-ташуда мебошад ва дар ин сурат маъ-нии байт чунин мешавад: пеш аз он, кикосаи сар дар хок андохта шавад, ша-роби шодибахш бирезу бинўш. 3. Хо-кандоз дар маънии василае, ки бо он,хокро љамъ мекунанд.

Ба андешаи мо, мањз калимаро "хо-кандоз" бояд пазируфт, њамон асбобе,ки бо ин ном то њол миёни мардум му-стаъмал аст.

Њосили маънии байт: Чун Њофиз рин-де вораставу беэътино бар њар ќавоидаст ва медонад, ки дар косаи зарринхўрдану нўшиданро шариат њаром њисо-бидааст, бепарвову лоќайдона мегўяд:Пеш аз он, ки косаи сари мо ба хокандозтабдил ёбад, тасаввураш чандон муш-кил нест, косахонањои сарро дар гўрњоифурўуфтода бисёр дидаем, ки бо хок пургаштаанд, - бархезу дар косаи зарриншароб андоз, то бинўшем. Медонад, кинўшидани шароб гуноњи бузург аст ваќасдан нўшидани онро бо косаи зар, кимамнуъ аст, тавсия мекунад, то азаматигуноњ дучанд шавад ва ин аз хавоси шеъ-ри ўст, ки бо он зуњњоди хушкро азиятмекунад.

Байти дуввумХирќаи зуњди маро оби харобот

бибурд,Хонаи аќли маро оташи майхона

бисўхт.Ин байти панљум аз як ѓазали 8-бай-

тии Хоља аст, ки дар он њам калимотихоси ирфону ашъори ў љой доранд: Хи-рќа - либосии расмии ањли тасаввуф ёњамон сўфиён. Зуњд - порсоиву покизагї.Харобот - бархе дар ташрењи ин калимаонро ба "хуробот = хур+ обот" - марбутба Хуршед аз ойини Мењрпарастї. "Обихаробот" - њамон бодаву май. "Хонаи аќл"- изофаи ташбењист ва аз он љо, ки аќлинсонро роњнамосту ўро мањфуз медо-рад, ба хона ташбењ шудааст. "Оташимайхона" - баробар аст бо "оби харобот"- яъне, май.

Њосили байт: "Оби харобот зуњдириёии маро бурду нобуд кард ва шаробиоташин, аќли моддии маро зоил кард,яъне, мастї сабаби дур шудани аќлу зуњ-ди риёї гашт."

Байти саввумМан пири солу моњ наям, ёр

бевафост,Бар ман чу умр мегузарад, пир аз

он шудам.Ин байт баргирифта аз як ѓазали 10-

байтии Хоља њаст, бо вазни мафъул-фоъ-илот-мафоъил-фоъилун ва бањри мазо-реъи мусаммани ахраби макфуфи мах-зуф.

Аз ин байти Хоља набояд ягон хел ша-рњи ирфонї истинбот намуд, чун бавузуњ ошкор аст, ки сухан аз њолативоќеии инсон ва гузари айми ў меравад.Яъне, "ман аз нигоњи солу моњ пир на-гаштаам, балки љафои ёри бевафо маропир намудааст." Дар байти мофавќи инишора ба Паямбари охир аст, ки "фит-наи чашм"-аш боиси эманї аз "фитнаиохирзамон" гардида. Нукоти тасаввуфииин ѓазал дар абёти 4, 5, 6, 7 ва 8 нуњуф-таасту байти мавриди назари мо бо бай-ти матлаю маќтаъ аз ин миён мустас-ност.

Файзулло БОЌИЕВ,муаллими забону адабиётимактаби № 5-и дењаи Дарѓи

ноњияи Айнї,Аълочии маорифи ЉТ

Сол то сол сафи донишкадањою до-нишгоњњо, коллељу литсейњо зиёд шудаистодаанд, вале нарасидани кадрњоибаландихтисосу њамоно эњсос мешавад.Дар самти касбиинтихобкунии наврасонмебояд дигаргунии љиддие ба амаловард, то ки мутахассисони соњибњунарусоњибкасб ба воя расанд.

Чи бояд кард, то ки сатњи касбинти-хобкунии наврасону љавонон ба дардиљомеа дархурад. Вобаста ба ин, бояд азсинни томактабї волидайн кўдакро дарруњияи мењнатдўстї ва эњтиром ба њамаикасбњо тарбия намуда, малакаи корї ом-ўзонанд. Зеро тарбияи сариваќтии мењ-натии наврас мањаки асосї дар љамъия-ти шањрвандї мебошад.

Бисёр наврасону љавонон интихобикасби худро бо ёрии дўстони калонсол ёхуд "таѓоњои" мушкилкушо њал карданїмешаванд. Мутаассифона, чунин тарзињалли масъала онњоро ба ќуллаи умеднамерасонад.

Дар чунин њолат иродаи ќавии омўз-гор зина ба зина, марњила ба марњила бороњу усулњои гуногун дар раванди таълимба наврас таъсир расонида метавонад.Дар ин маврид хусусиятњои равонии пан-ду андарзњо аз ашъори бузургон аз ман-фиати холї нест.

Муаллим бояд ба наврас ёдовар ша-вад, ки дар рўи Замин њоло бештар аз 60њазор касбу њунар мављуд аст. Њар касметавонад бо назардошти хусусиятњоифардии худ касб интихоб намояд.

Муаллаим на танњо наврасро ба водорнамудани навиштани иншо дар мавзўъи"Касби дўстдоштаи ман" њидоят намояд,балки ба саёњат бурдани хонандагон баин ё он коргоњ, ташкил намудани вохўрињобо одамони касбу корашон гуногун хелеманфиатовар аст. Баъдан дар асоси тас-савурот гузаронидани пурсишнома (анке-та) низ ба маќсад мувофиќ аст.

Намунае аз пурсишнома:-Дар бораи касбњо чї маълумот дорї?-Ба ту кадом касбњо маъќуланд?-Кадом панду андарзњоро оид ба кас-

бу њунар медонї?-Волидайн, роњбари синф, муаллимо-

ни фаннї ба ту чї маслињат медињанд?-Ба ин касби интихобкардаат ба љамъ-

ият чї манфиат оварда метавонї?-Касби интихобкардаатро дар кадом до-

нишгоњ ё донишкада гирифтан мумкин аст?Баъди омўхтан ва тањлил намудани

пурсишномањо бо њар як хонанда суњбатифардї гузаронида, барои њалли мушкилиионњо маслињатњои методї бояд дод.

Раљабалї ШАРИФОВ,љонишини директории литсейи

раками №1-и ноњияи Ёвон

4ИНТИХОБИ КАСБ

ЊУНАР БЕЊ АЗ СИМУ ЗАРМусаллам аст, ки кўдаконунаврасон фаќат бо як умеддонишу илм меомўзанд, то кисоњиби касбу коре шуда, дароянда бо аќлу хираду мењнатихеш дар љомеа сањмгузорбошанд. Вале барои мавќеихудро дар интихоби касб дурустмуайян кардани наврас, дар њељњолат бе њамкорї ва мададиомўзгор ба љое намерасад.

4НАЗМ

№17 26-уми апрели соли 2013

дарс наомадї?Хонанда:- Бародарам бемор шуд.Омўзгор:- Хайр, ту чї кор кардї?Хонанда:- Велосипеди бародарамро бе-

кор намондам.ХХХ

Омўзгор:- Кадом намуди паранда барои

инсон манфиатовар аст?Хонанда:- Парандаи бирёншуда.

ХХХМуаллим пеш аз навиштани

иншо хонандаи сустхонеро таъкидкард:

- Умедворам, ки аз дафтаридигарон рўйбардор карданатронамебинам.

Хонанда:- Ман њам чунин умед дорам,

муаллим.

Хонандае ба дарс дер омад.Муаллим сабаб пурсид:

- Чаро дер кардї?Хонанда:- Дар роњ дуздон ба ман дараф-

тоданд.Муаллим:- Оњ! Зарар нарасонданд?Хонанда:- Не, танњо вазифаи хонагиам-

ро рабуданд.ХХХ

- Ба дастат чї шуд?- Аз нўги ангуштам хун гириф-

танд.- Њељ гап набудааст-ку. Лекин

чаро гаљбандї (гипс) карданд?- Ман барои хунгириашон муќо-

билат кардам.ХХХ

Омўзгор:- Шарифљон, чаро дирўз ба

Сармуњаррир:Ноилшо НУРАЛИЕВ

Суроѓа: 734024, ш.Душанбе, к.Нисор Муњаммад, 13а. Телефонњо: ќабулгоњ – 221-63-36, љонишини сармуњаррир – 227-36-29, котиби масъул ва шуъбањо – 227-25-49

Н.САИДОВ, Ф.РАЊИМОВ, Т.МАЊМАДОВА, Ф.ИСМОНОВ, А.РАЊМОНОВ,М.САЙФИДДИНОВ, А.МУРОДЇ (љонишини сармуњаррир)

Муассис: Вазорати маорифиЉумњурии Тољикистон

«Омўзгор» дар Вазорати адлияи Љумњурии Тољикистон тањти раќами 21Р – 405 19.12.2000 сабти ном шуда, тањти раќами 0018/рз, аз 14.09.2007 дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистоназ нав номнавис гардидааст. Нашрия ба хотири чандандешї маводе низ ба табъ мерасонад, ки идораи њафтанома метавонад бо муаллифон њамфикр набошад ва барои онњо масъулиятба уњда нагирад. Дастхатњо ва суратњо ба муаллифон баргардонида намешаванд.

Њафтанома дар Муассисаи ХЊЊФ «Мушфиќї» ба табъ расидааст. | Индекси обуна – 68850 | Адади нашр: 29 776 нусха | Тарроњ: С. Ниёзов | Њуруфчинон: О.Љабборова ва Ш. ЗафарзодаПочтаи электронї: info@omuzgor-news.tjСайти њафтанома: www.omuzgor-news.tj

Њайатитањрир:

АНЉОМ

ПАНЉ ЛАТИФА

4ОЗМУН

Гурўњи дўстону њамсабаќон ба аспиранти АИ ЉумњурииТољикистон Парвина Каримова нисбати даргузашти ПАДАРАШ изњори њамдардї намуда, ба хешу табор ваназдикони марњум сабри љамил металабанд.

Конфронси илмии устодон, оли-мони љавон ва донишљўёни ДДХ баноми академик Бобољон Ѓафуровбахшида ба Соли байналмилалиињамкорї дар соњаи об бо суханиифтитоњии ректори донишгоњ Ѓафу-рљон Усмонов оѓоз гардид. Ректортартиби баргузории конфронсротавзењ дода, таъкид намуд, киимрўз дастгирии ањли илм, олимо-ну унвонљўён вазифаи асосии раё-сати донишгоњ ба шумор меравадва дар ин самт корњои назаррас баанљом расиданд. "Минбаъд устодо-не, ки рисолаи номзадиро дифоъменамоянд, ба маблаѓи 800 сомонїва њангоми њимояи рисолаи док-торї ба маблаѓи 1500 сомонї ќад-рдонї карда мешаванд. Њамчунин,ба наќша гирифта шудааст, ки 270адад китобњои дарсї ва дастурњоитаълимии устодон баъди тасдиќдар шўрои олимон ба тариќи рой-гон ба нашр мерасанд", - зикр на-муд Ѓафурљон Усмонов.

ТАВАЉЉУЊ БА ИЛМ МЕАФЗОЯД

Баъдан мудири кафедраи ада-биёти классикии тољик, номзадиилмњои филологї, дотсент НуралїНурзод дар мавзўи "Њидоятномаиофаринандагї" (Бардоштњо аз му-лоќоти Президенти Љумњурии Тољи-кистон бо зиёиёни кишвар) маърў-

заи пурмуњтаво намуд. Мудири ка-федраи географияи иќтисодї, ном-зади илмњои география МунирхонХољаев перомуни моњияти Солибайналмилалии њамкорї дар соњаиоб фикру андашањояшро баёндошт. Донишљўи факултети кибер-нетика С. Комилова дар мавзўи"Аќидањои иќтисодии Абўалї ибниСино" маърўза кард. Сипас конф-ронс кори худро дар бахшњо идомадод. Расми љамъбасти конфронсиилмии устодон ва донишљўёни до-нишгоњ хеле бошукўњ баргузор гар-дид. Дар ин замина њафт фармониректор оид ба дастгирии илм, усто-дону олимон ва унвонљўёну дониш-љўёни болаёќат ќироат гардид.

Њамчунин, дар ин рўз озмуниихтирокорону навоварон љамъбасткарда шуда, бењтаринњо мукофото-нида шуданд.

Нўъмон РАЉАБЗОД

Шўрои ташкилоти мактабїроњњои пешбарии фаъолияти со-змонњои талабагиро баррасї ме-кунад. Инчунин, мундариљаи фаъ-олияти созмонро тањия карда, дарамал татбиќ шудани наќшањои да-стањо, маркази ташхиси андешавупешнињодњоро аз љониби мактаб-бачагон тањти назорат мегирад.

Шўро бењтарин ёридињандаиташаббусњо ва фаъолияти аъзоиташкилоти мактабии шањр ваноњия, созмондењи назорати коридастањо, гурўњњо, тадорукот ва му-собиќањо мебошад. Барои ташки-лу гузаронидани њар гуна чораби-нињо кумитаи корї, гурўњњои эљодїва ташаббускор таъсис дода ме-шаванд. Шўро ташкилоти љамъи-ятї, иљрокунанда ва њамоњангсозбуда, мутобиќи принсипњои демок-ратї байни конфронсњои ташки-лоти мактабї амал мекунад. Маќ-сади асосии Шўро бењтар намуда-ни роњбарї ба фаъолияти ташки-лоти мактабии ноњиявї, шањрї вавилоятї мебошад.

Бисёр хуб мешуд, агар аз та-рафи роњбари Созмони талабагїва љонишини директор оид ба коритарбияи мактаб дар ваќти дурустинтихоб кардани њайати ШўроиСозмони талабагї ба хатої роњ на-

4ТАВСИЯ

ТАКМИЛИ ФАЪОЛИЯТИШЎРОИ СОЗМОНИ ТАЛАБАГЇ

дињанд, яъне, ба њайати Шўроимактабии Созмони талабагї хо-нандагоне, ки ќобилияти созмон-дињї дошта, соњибистеъдод, хуш-муомила ва эљодкоранд, ворид кар-да шаванд.

Ваќти тањия намудани наќшаикории шўрои мазкур бисёр хуб ме-шуд, ки дар баробари чорабинињоиба рўзњои таърихї бахшидашудаоид ба фаъолияти кори Созмониталабагї аз рўи самтњои се зина -"Ахтарон", "Ворисони Сомонї" ва"Сомониён" амал кунанд.

Хуб мебуд, агар натиљаи корисамтњоро дар Шўро мавриди муњо-кима ќарор медоданд, зеро онњосутуни Созмони талабагї ба њисобмераванд.

Хотиррасон бояд кард: шояд азсабаби дар баъзе мактабњо таъингаштани сарварони нав кор аз мад-ди назар дур монда бошад. Аз ин рў,бањри боз њам баландтар бардошта-ни кори созмон њисоботи роњбарионро дар давоми соли хониш Шўроиомўзгорї як ё ду маротиба мавридимуњокима ќарор дињад, то камбу-дињои љойдошта ислоњ шаванд.

Ќ. ИМОМНАЗАРОВ,мудири шуъбаи њамоњанг-

созии Маркази љумњуриявиитањсилоти иловагї

Њамасола моњи апрел дар Донишгоњи миллии То-љикистон бахшида ба Рўзи илм конфронси љумњури-явии илмию назариявии њайати устодону кормадондоир мегардад. Имсол низ конфронси мазкур 15-умиапрел бахшида ба "Эъломияи СММ оид ба дањсо-лаи (солњои 2013-2022) байналхалќии наздиксозиифарњангњо" дар маљлисгоњи бинои асосии донишгоњифтитоњ ёфта, аз рўйи бахшњо дар факултетњо корихудро идома бахшид. Дар ифтитоњи конфронс мавз-ўъњои наздикшавии фарњангњо-омили муњими инки-шофи инсоният, сањми адабиёти тољик дар фарњан-ги љањонї, коллейдери калони адронї ва озмоиши"Помир - Чакалтой", фарњанги сулњ-асоси муколамаибайнифарњангї аз љониби иштирокдорон ироа гар-дида, мавриди бањсу мунозира ќарор гирифтанд.

Њамчунин, дар факултетњо конфронс шаш рўз идо-

4КОНФРОНСма ёфта, донишљўёну устодон дар мавзўъњои мухталифмаърўзањо намуданд. Дар маросими љамъбастии он низустодону донишљўён дар мавзўъњои наќши забони то-љикї дар рушди фарњанг ва тамаддуни тољик, комёбииимрўзаи биотехнология ва масъалањои узвиёти генетиитаѓирдодашуда, механизм ва марњилаи ташаккули фа-рњанги сиёсати хориљии ЉТ, наќши СММ дар наздиксо-зии фарњангњо маърўза намуданд. М.Каримов, муовиниректор оид ба илм, дар суњбат зикр намуд, ки баргузо-рии силсилаконфронсњо бахшида ба Рўзи илм дар ДМТто як андоза сифати тањсилотро боло бурда, мутахас-сисони љавонро њарчї бештар ба пажўњишу тадќиќи илмїводор месозад ва таваљљуњи аксариятро ба мавзўъњоимухталифи дархўри замон љалб менамояд.

Э.ХУШБАХТ,"Омўзгор"

РЎЗИ ИЛМ ДАР ДМТ

Раёсат ва њайати кормандони Донишкадаи љумњурия-вии такмили ихтисос ва бозомўзии кормандони соњаимаориф аз фавти бемањали БАРОДАРИ муовини ректориДЉТИБКСМ О.Гулов сахт андуњгин буда, ба хешу табор ва

наздикони марњум изњори њамдардї менамоянд.

Чанде пеш марги нобањангом сармутахасси-си шуъбаи маорифи ноњияи Рўдакї ЛатофатАбдурањмоноваро аз мо рабуд. Ў дар ноњия аззумраи занони болаёќат ва бомаърифат мањсубмеёфт. Марњум барои бењдошти вазъи кори таъ-лиму тарбия дар кўдакистонњо мунтазам тав-сияю маслињатњои манфиатбахш медод, ки инњељ гоњ аз ёди мо, кормандони кўдакистонњо, фа-ромўш намешавад. Чун ба кўдакистоне ќадаммегузошт, аз бозї ва шодии бачањо ба завќ мео-мад ва доимо мегуфт, ки масъулияти мураббї,омўзгор ва падару модар дар таълиму тарбияинасли наврас бузург аст ва онњо бояд ин рисолати худро аз тањтидил иљро кунанд. Муаллимаи мењрубон, доимо бо самимият суханмегуфт. Наќшањои зиёде дошт. Орзуи ягонааш пешравї дар корикўдакистонњо ва баланд бардоштани савияи дониши мураббияњоиљавон буд. Афсўс, ки ин зани њалиму мењрубон, маслињатгару кор-дон дигар дар байни мо нест. Љои ў дар дида буд, акнун ба дилњорафтааст. Ёдат ба хайр, устоди азиз!

Зинат ГРЕЗОВА,мудири кўдакистони №2-и ноњияи Рўдакї, дўстон ва њамкасбон

АЗ ДИДА БА ДИЛЊО4СУГВОРЇ

Шумораи нави нашрияи ташки-лоти љамъиятии "Маркази омўзиш,тањќиќ, тарљума ва нашри адабиё-ти љањон" - маљаллаи "Адаб" дарсоли 2013 ба дасти муштариёнрасид. Ин шумора бо рубрикаи"Паёми хирад" оѓоз ёфта, дар он"Футувватнома"-и ФаридуддиниАттор (дар тањияи Алии Муњамма-дии Хуросонї) чоп шудааст. Зерирубрикаи "Аз Рўдакї то имрўз"маќолањои донишмандони сарши-нос Њуљљатуллоњи Аюбї "ШамсиТабрезї ва Мавлоно: шикори Си-мурѓ" (дар тањияи ШоњмансуриШоњмирзо) ва Нурулло Мирзома-тов "Бар синаи Маъдан задаї чокимаонї" ва дар бахши "МашриќуМаѓриб" нигоштањои Усмон Назир"Ду абармарди љањони сухан Ал-Муаррї ва Умари Хайём", ШодїШокирзода "Мо Ян: Ман аз номи

халќ ва барои халќ менависам, набо супориши њизбї", АбдуќодириАбдурауф "Раво-бити адабї ва зу-њури он дар мат-буот" ба нашр ра-сидаанд.

Дар сањи-фањои маљалламунтазам наму-нањо аз ганљинаиадабиёти љањончоп мешаванд.Ин бор чанд баргаз дафтари ашъ-ори адиби бузур-ги рус НиколайНекрасов ва дуњикояи нависан-даи олмонї АннаЗагерс "Мария бамаљлис меравад"

ва "Вохўрї дар сари роњ" манзурихонандагон гардидаанд. Њамчу-нин, алоќамандони нашрия мета-вонанд бо зиндагинома ва корно-маи ин адибон ошно бишаванд.

Дар бахши "Дунёиэљодкор" таълифотиСалими Зарафшон-фар "МарсияномаиШермард" ва АлиризоМирасадуллоњ "Аз ро-маннависї то худ-кушї" (дар тањияи Му-њаммадљони Шодї ваМуњаммадиќболи Нуъ-мониён) љой гирифта-анд. Ёдномаи ШодїШокирзода "Пайвандњам аз мо рафт" зикрихайре аз донишмандиварзидаи тољик Пай-ванди Гулмуродзодамебошад.

«Омўзгор»

АРМУЃОНИ АДАБ4ТОЗАНАШР

Номаи камоли гумшудаи №094062, ки онро соли 2000 мак-таби №19-и ноњияи Синои шањри Душанбе ба Њайдаров Рауфљ-он Шавкатович додааст, эътибор надорад.

Номаи камоли гумшудаи №177578, ки онро соли 1987 мак-таби №33-и ноњияи Синои шањри Душанбе ба Пираков Абдуѓа-фор Абдулањадович додааст, эътибор надорад.

Номаи камоли гумшудаи Т-ШТА №0341782, ки онро соли 2009гимназияи №74-и ноњияи Фирдавсии шањри Душанбе ба Султо-нов Фаридун додааст, эътибор надорад.

ЭЪТИБОР НАДОРАД