ProAgri June 09

Nr 113Junie / June 2009

R9,95 BTW ingesluit

ProAgriProAgritegnologie vir die boertechnology for the farmer

K2 Agri:Die boer se saadmaat

Integriteit:Monsanto wys hoe

Trokke vir die boer:FAWMitsubishi Fuso

NviroTek:Wêreldklas laboratorium vir boere

Kerf en strooi mooi met Staalmeester

3

ProAgri en AgriTrader word deur ProAgri (Edms) Bpk uitgegee enaan aktiewe kommersiële boere in Suid-Afrika versprei.

Die oplaag is 60 000.Taalversorging: Mediadienste

ProAgri is ook op die Internet by http://www.proagri.co.za

Copyright reserved © Kopiereg voorbehou

The proprietors and publishers of ProAgri do not necessarily agree with or support the opinions expressed in articles or advertisements appearing in this magazine.

ProAgri 113 - Junie / June 2009

K2Agri se invloed in die saadmark is onlangs dramaties verstewig met die inkoop van Afgri-saad. Die maatskappy bied nou ’n wye keuse van wit- en geel-mielies, kort-, medium- en langtermyngroeiers, konven-sionele basters, BT-basters en Roundup Ready-basters.

Nr 113Junie / June 2009

R9,95 BTW ingesluit

��

K2 Agri:Die boer se saadmaat

Integriteit:Monsanto wys hoe

Trokke vir die boer:FAWMitsubishi Fuso

NviroTek:Wêreldklas laboratorium vir boere

Kerf en strooi mooi met Staalmeester

Gogga Connect

As die internet-gogga jou byt...

Nuwe tegnologie loop ’n mens deesdae om elke hoek en draai raak. Sommige boere laat selfs hulle trekkers en stropers

sonder drywers op die land op-en-af draf. En alhoewel dit nie vir al die boere die aangewese manier van plant en stroop is nie, sal presiese boere altyd die nuutste tegnologie tot hulle voordeel inspan.

Boere kan oeste, profiele en produksie verbeter deur van die internet gebruik te maak. Dink maar aan inligting oor kommoditeitspryse, in-setpryse, weervoorspellings, inligting oor peste en plae, nuwe produksiemetodes, beter masji-nerie, saad en diere. Hierdie inligting is mees-tal gratis en maklik bekombaar op die internet.

Met kostedoeltreffende pakkette en wye dek-king is Gogga Connect die internetdiensverskaf-fer wat boere op die platteland ook toegang tot die internet wil bied. Gogga Connect besef dat boerdery intensief is en daarom laat ons boere toe om met gemak te fokus op boerdery terwyl ons toesien dat jy toegang tot inligting op die internet het. Gogga se produkte sluit ook gratis faks na e-pos, webtuiste en e-pos-adresse in. Skakel Gogga Connect by 08600-46442 of gaan na www.goggaconnect.co.za om meer uit te vind.

ProAgri 113

ContentsInhoudProAgri

Diens met integriteit: Monsanto is aan die boer se kant! ............................................................. 5

Omnia proves products in real farming conditions .... 7

K2 AGRI: Groot saad kom uit die Klein Karoo ........... 8

NviroTek - die wêreldklas laboratoriums spesiaal vir die boer .............................................................. 10

’n Trok vir elke taak: Mitshibishi Fuso is die boer se vervoerbroer ........................................................... 15

Spesiaal: Die perfekte vragmotor vir SA se boere ... 17

Staalmeester se baalkerwers, kuilvoerkerwers en strooistrooiers ......................................................... 18

Besige boere reken op GC Tillage se tapkarre..........19

Agritrader

Beefmasterbulle bewys hulle waarde......... ................ 6

Bobaas by veldbultoetse: Die veld is die Braford se kos ....................................................................... 7

Boere reken op Buffel - die bobaas brandblusser ... 10

Filterdienste 30 jaar: “Ons klante maak ons” ........... 12

gaan kyk het. Daar was in daardie stadium geen stuifmeel nie en geen pitte het gevorm nie.

Later het daar tog bestuiwing plaasgevind, maar oneweredig en nie volledig nie.

In daardie stadium het hulle Monsanto-agent op Wesselsbron, Rudolph Marais, gesê dat Monsanto besig is om ’n volledige opname van die probleem te doen en by hulle ook sou uitkom.

Uiteindelik is ’n vergadering by Nampo gehou waar Monsanto se mense aan boere verduide-lik het wat die probleem was en voorstelle van boere oor vergoeding gevra het.

“Hulle het dadelik erken dat die fout aan hulle kant was en in geen stadium hulle verant-woordelikheid probeer ontduik nie,” vertel Casper.

“So hier en daar het ’n ou uitge-haak, veral toe daar oor pryse gepraat word, maar uiteindelik is almal in ’n baie goeie gesind-heid uitmekaar,” voeg oom At by. “Na die einde se kant toe het ’n mens gevoel die boer en Monsanto is aan dieselfde kant.”

Die feit dat Monsanto ’n groot internasionale organisasie is maak natuurlik sy hand sterker om ’n probleem soos hierdie op te los, voeg hy by. “’n Kleiner or-ganisasie sou miskien versigtig wees om mildelik te vergoed.”

En mildelik was die vergoe-ding inderdaad. Monsanto het hulle opnames gemaak van die pitbedekking en graad op mieliekoppe. Hulle het die bemesting, reënval en vorige oes in aanmerking geneem om te bepaal wat die boer se oes sou moes wees as daar geen bestuiwingsprobleem was nie en die verskil summier aan die boere uitbetaal.

“Die bedrag was meer as wat ons gedink of oor gedroom

het,” erken oom At, “en ons het dit ontvang voordat ons ’n enkele pit gestroop het. En gister het ons dit alles gebruik om kunsmis te koop vir die vol-gende seisoen. Dis die eerste keer dat ons hierdie tyd van die jaar ons kunsmis kan koop.”

Daar is deesdae soveel uitbui-ters in die landbou bedrywig dat die boer gerus sy vingers kan tel elke keer as hy iemand met die hand gegroet het. Teen hierdie agtergrond herstel Monsanto se eerlike optrede weer ’n mens se vertroue in jou medemens.

“Ons plant al Monsanto vandat CRN 3505 op die mark gekom het en daar is normaalweg geen klagte oor Monsanto se diens of produkte nie,” sê Casper. “Hulle pryse vergelyk goed, hulle het met die hante-ring van die bestuiwingspro-bleem gewys ’n mens kan op hulle reken en ons sal Mon-santo-kliënte bly.”

Dit strook met die uitspraak van Kobus Lindeque, ge-biedsbestuurder van Monsanto Afrika: “Monsanto is daartoe verbind om by sy produkte te staan en om sy boerekliënte te ondersteun. Dit is wat ons nog altyd gedoen het en ook in die toekoms sal doen.”

Monsanto het natuurlik ook deeglik ondersoek ingestel na die oorsaak van die wisselval-lige bestuiwing om te verseker

dat die probleem nie weer ondervind sal word nie.

Die ondersoek het onteenseg-lik aan die lig gebring dat die probleem nie by biotegnologie lê nie. Dit is veroorsaak deur sistoplasmiese manlike steriliteit (cytoplasmic male sterility) (CMS).

Hierdie natuurlike proses beheer bestuiwing deurdat die plant steriele stuifmeel produ-seer en dit kom voor in meer as 150 plantspesies.

CMS kan net deur die vrou-like ouerlyn oorgedra word. Die bestuiwingsvariasies is veroorsaak deurdat die manlike en vroulike ouerlyne tydens die produksie van die betrokke saad omgeruil is. Dit, saam met weersomstandighede en sekere boerderypraktyke, het veroorsaak dat die drie basters minder stuifmeel geproduseer het, wat tot ’n laer opbrengs gelei het.

Die probleem was beperk tot minder as ’n kwart van dié kultivars se aanplanting.

Monsanto het deeglik onder-soek ingestel en bevind dat CMS net in die vroulike ouerlyn van die drie basters ter sprake voorkom. Die ouerlyn wat CMS bevat sal nie weer as die vrou-like ouerlyn in basterproduksie gebruik word nie, daarom kan boere met vertroue weer dieselfde basters plant. Talle

“Ons is baie tevrede met Monsanto se hantering van die

hele bestuiwingsvraagstuk en ons sal beslis Monsanto-kliënte bly.” So sê oom At Janse van Rensburg van Mooiveld so ’n ent buite Hoopstad in Botha-ville se koers.

Hy is een van die boere wat groot geskrik het toe hulle mielies nie behoorlik bestuif het nie, maar wat nou baie ingenome is met die eerbare manier waarop Monsanto die probleem hanteer het.

Twee-derdes van die mielies wat hy, sy seun en sy skoon-seun geplant het is Monsanto se DKC78-45BR en in ’n min-dere mate DKC 78-35R. Dit was hierdie twee kultivars, tesame met DKC77-71R, wat die afgelope seisoen bestui-wingsprobleme gehad het.

Casper du Toit van De Rust, so tien kilometer nader aan Hoopstad, is oom At se skoonseun. Hy vertel dat hulle by ander boere van die bestui-wingsprobleem gehoor het en dadelik na hulle eie mielies

“Boerdery is Monsanto se enigste besigheid en daarom is elke boer se voorspoed ons eerste oorweging.” So sê Kobus Lindeque, Monsanto se gebiedsdirekteur vir Afrika (regs) en hier voeg hy die daad by die woord deur op Piet van Zyl van die Springbokvlakte se land te help met die bepaling van die skade deur wisselvallige bestuiwing.

Naas Brits van Dank-baar Boerdery is baie tevrede met Monsanto se produkte, diens en veral die manier waarop hulle die probleem met wissel-vallige bestuiwing hanteer het. “Ek sal met Monsanto die pad loop.”

Diens met integriteit:Monsanto is aan die boer se kant!

Buks Barnard


5ProAgri 113 - Junie / June 2009

boere het reeds hulle saad vir die volgende seisoen bestel.

Een so ’n boer wat verseker weer Monsanto se saad sal koop is Gideon Koegelenberg van Makwassie se wêreld. “Ek dink Monsanto het die beste saad vir ons gebied en boonop gee hulle ’n mens meer as saad,” sê hy.

Hulle verteenwoordiger, Dawie Smith, is die wakkerste

saadverteenwoordiger in die omgewing, vertel Gideon. “Hy kom kyk gereeld deur die jaar hoe my mielies en sonneblom groei. Hy woon ook al die studiegroepdae en die meeste boeredae by en gee belangrike insette.”

Toe Gideon en ’n vriend, Jaco Beyers, agterkom dat hulle mielies nie na behore bestuif nie, het Dawie onmiddellik die landboukundiges laat kom,

selfs buitelandse kundiges, om die saak deeglik te ondersoek.

“Hulle het ons heeltyd op da-tum gehou en gesê hulle werk aan die saak. Hulle het nooit probeer ontken dat daar ’n probleem is nie. Van die begin af het hulle gesê dat, as daar ’n probleem aan hulle kant is, hulle sal pa staan daarvoor.

“Uiteindelik het Monsanto ons beter uitbetaal as wat ons verwag het. Hulle het ook baie gou uitbetaal. Ons is honderd persent tevrede en ek het ver-troue in die maatskappy.”

Naby Klerksdorp boer Naas Brits met droëlandmielies en -sonneblom. 500 hektaar van sy mielie-aanplanting en 100 hektaar van sy sonneblomaan-planting was Monsanto.

Daar was bestuiwingsprobleme op gedeeltes van sy DKC78-45BR en sy DKC77-71R, maar baie min. “Die skade was minder as wat Monsanto toegegee en waarvoor hulle my uitbetaal het,” erken die eienaar van Dankbaar Boerdery.

Naas is baie tevrede met die manier waarop Monsanto die saak hanteer het vanaf die eerste vergadering tot met die spoedige uitbetaling nog voor-dat hy ’n enkele pit gestroop het.

“Ek sal met Monsanto die pad loop,” sê Naas. “Dis lekker om met hulle saam te werk: hulle stel belang, hulle verstaan die boer se saak en hulle staan by hulle produkte en beloftes.”

Naas se Monsanto-verteen-woordiger, Willa Botha, is gereeld in die lande en kom gewoonlik ook strooptyd saam lekkerkry oor die puik oeste wat Naas met Mon-santo-basters behaal.

Toe Willa die pitverlies vanjaar sien, het hy dade-lik Monsanto se magtige masjien aan die rol gesit. Landboukundiges het blokke mielies kom deurgaan, hulle het gps-koördinate en foto’s geneem, mielies oopgemaak, pitte getel, tabelle opgestel en die skade bepaal.

“Die streekbestuurder, Pieter Basson, het kom vra of ek tevrede is met hulle skade-berekening en voorgestelde vergoeding en binne net veertien dae het hulle die geld in my bankrekening inbetaal.”

Met hierdie toewyding en integriteit is dit geen won-der dat boere soos Gideon Koegelenberg weer Mon-santo-basters gaan plant nie: “Ek het vertroue in Monsanto. Dit laat ’n mens gemaklik voel om te sien dat Monsanto sy beloftes nakom. Monsanto is op daardie gebied ’n wonderlike maatskappy.”

Vir meer inligting oor Mon-santo, sy skitterende diens en wenprodukte, praat met Magda du Toit by 011-790-8200 of [email protected] of besoek www.monsanto.co.za.

Plant met vertroue

Die oorgrote meerderheid van die boere wat deur die bestuiwingsvariasie van drie Monsanto-witmieliebasters geraak is, het reeds weer Monsanto-saad bestel vir hulle volgende aanplantings.

Die bestuiwingsprobleem is opgelos en die drie betrokke basters bly ’n wyse keuse vir topproduksie.

DCK78-35R is verdraagsaam teenoor Roundup Ready-onkruiddoder en DKC78-45BR is ’n stapelgeenbaster wat ook stronkboorder beheer. Albei hierdie basters het ’n baie hoë opbrengspotensiaal, is uiters meerkoppig, het ’n baie goeie graangehalte ’n uitstekende staanver-moë, goeie siekteweerstand en toon baie goeie hitte- en droogteverdraagsaamheid. Hulle is geskik vir droëland-verbouing in die Ooste en Weste, sowel as vir besproei-ing.

DKC77-71R is ’n nuwe Roundup Ready-onkruiddoderver-draagsame baster wat digter geplant kan word, vinniger as bogenoemde twee is en min spruite het.

So lyk ’n mieliekop wat nie ordentlik bestuif is nie. Mon-santo het die verskil tussen hierdie mielie en een vol sterk gesonde pitte in Gideon Koegelenberg se bankrekening inbetaal nog voordat hy begin stroop het. “Monsanto het steeds die beste saad vir ons gebied,” sê hy.

Oom At Janse van Rensburg en sy skoonseun, Casper du Toit, is baie tevrede met Monsanto se hantering van die hele bestuiwingsvraagstuk en sal Monsanto-kliënte bly. “Monsanto gee die boer meer as saad,” sê hulle.


headed by Megan A’Bear, for field tests.

“We want to add value through applied research on how the product can influence quality, yield and profitability,” says Megan. “Therefore, we find the optimum dosage, determine when to apply it and whether and how well it will work in the South African situation.”

Initial screening and tests are conducted in the Department’s greenhouses at Sasolburg, and then continued on commercial farms all over the country.

Farmers are quite willing and enthusiastic to help. After all, they do not only benefit from the information gained in the process, but also from the in-

creased yields usually resulting from the tests.

Due to the many variable fac-tors in the farming industry, tests have to be conducted over different seasons and in different situations. Provision must be made for aspects such as different soils, weather changes and different culti-vars.

Throughout the test period, observations are made, measurements are taken and accurate records are kept to be analysed at the end of the period.

Finally, after two to three years of testing, accurate advice can be given on the use of the par-ticular product, and the results that can be expected under specific conditions.

This means that the farmer knows exactly what to expect,

same amount of fertiliser, this approach also opens up other exciting possibilities, such as using nutrition to help plants to resist disease and pest attacks, and to improve the protein content of wheat and the starch content of apples.

Natural plant hormones can also be used to direct plant growth or physiology to alle-viate drought stress and other challenges.

The farmer welcomes all these developments, but there are so many products and claims that he may find it very difficult to make the right decisions.

Omnia’s Agronomical Re-search and Development Department makes it easier for him by performing thor-ough and repeated tests to scientifically assess the use of products under various condi-tions, so that the farmer can see whether the yield increase is due to the product used or merely to soil variations or other factors.

For more information, contact Megan A’Bear at 011-709-8778.

In the never-ending quest for improved yields, farmers are constantly confronted

with new products. However, the application of unproven new technology in a produc-tion situation can be a risky business.

At Omnia, new products are first tested in the chemical laboratory, where factors such as formulation stability, con-sistency, possible hazards and quality are determined.

Omnia believes that all new products should be thoroughly tested in the field before being released to farmers. There-fore, after laboratory testing, products are passed on to Omnia’s Agronomic Research and Development Department,

Omnia’s Agronomic Research and Develop-ment Department conducts thorough field tests to accurately determine the efficiency of products on offer to the farmer. Megan A’Bear heads up the Department.

Menso van Zyl of Omnia’s Agronomic Research and Development Department applying a foliar product to wheat at Koedoeskop.

Thatohatsi Mokoena taking measurements during a trial cycle.

and that Omnia’s marketing department maintains its cred-ibility when making recom-mendations about the use of products.

This forms part of Omnia’s principle of looking holisti-cally at soil to improve yields through the more efficient use of fertiliser.

Apart from attaining improved yields and quality with the

Omnia proves products in real farming conditions

Researcher Dr. Teferi Yes-hitela giving feedback to a group of farmers.

Alles begin by saad. Daardie heerlike sap-pige biefstuk op die

braaivleisvuurtjie, ’n lekker vars slaai met ’n vlesige langlewe tamatie- en rooiuie-sous en ’n porsie krum-melpap. Dit is die standaard waaraan ons Suid-Afrikaners gewoond is. En dit alles begin by saad.

In 1947 toe Klein Karoo Saad nog in die doeke was, sou min mense kon voorsien dat dié lusernsaadmaatskappy teen 2009 sy vlerke so wyd kon sprei dat dit die omvat-tendste saadmaatskappy in Suid-Afrika sou word.

Van mielies, koring, wei-dingsgewasse en groente tot blomme word onder die vaandel van Klein Karoo Saadbemarking landwyd versprei. Die maatskappy het twee bene: Afrigro wat verantwoordelik is vir die groente, lusern en blomme, en K2 Agri wat sorg vir al die graan en weidingsgewasse.

K2 Agri het veral naam gemaak met sy bekende sorgumgewasse, Sugergraze, Jumbo en Nutrifeed. Met uit-stekende loofproduksie, en-ergie-inhoud en deurlopende groei, het hierdie kultivars ’n nuwe deur oopgemaak vir

vleis- en melkproduksie. Dié staatmakers is steeds deel van K2 Agri se saadpakket.

“Dis mos ons ding,” sê Rudi Kuschke, Produksiebestuur-der, te Bronkhorstspruit. Hy is ’n kundige op die gebied van winter- en somerswei-dingsgewasse, maar hy is meer as dit. Rudi werk hard vir gesonde grond. Hy glo dat volhoubare boerdery afhang van dit wat ons terugsit in die grond. “Binne die volgende tien jaar gaan ons ’n rewo-lusie sien met betrekking tot groenbemesting in Suid-Afrika en K2 Agri is gereed daarvoor.”

Die reeds groeiende behoefte aan gewasse soos hawer en rog het alle saadmaatskap-pye onverhoeds betrap, maar Rudi beloof dat hulle nou alles gereed het vir die volgende seisoen.

K2 Agri se invloed in die saadmark is onlangs drama-ties verstewig met die inkoop van AFGRI-Saad. ’n Mielie-boer hoef nou nooit meer verder te kyk nie. Vroeër was daar so ses kultivars op K2 Agri se lys beskikbaar, maar nou het die lys tot ongeveer 30 aangegroei. Wit- en geel-mielies, kort-, medium- en langtermyngroeiers, konven-

sionele basters, BT-basters en Roundup Ready-basters word nou almal onder die naam van K2 Agri verkoop.

Van die basters word plaaslik ontwikkel, maar dit neem sewe jaar om ’n nuwe baster gereed te kry vir kommersiële produksie. Daarom word ook gebruik gemaak van buite-landse tegnologie.

Boere wat al die jare gewoond was aan AFGRI-Saad, hoef glad nie te skrik nie. Die kultivars sal steeds hulle be-staande beskrywings behou. Op die sak staan daar nou net ook: K2 Agri.

Saam met K2 Agri gaan die trots van ’n Suid-Afrikaanse maatskappy wat hom roem op ’n persoonlike verhoud-ing met sy klante en die beste moontlike nasorgdiens.

Koring is ook nou vir die eerste keer deel van K2 Agri se aanbie-ding. “Ons weet daar was probleme met

saadvoorsiening in die ver-lede,” sê Rudi, “maar ons sien kans daarvoor om die prob-leme uit te stryk en om ons koringboere op die voorpunt van tegnologie-ontwikkeling te hou. Oor die koringprys kan ons nie veel doen nie, maar

met insette en produksie kan ons help.”

K2 Agri is nou een van net twee saadmaatskappye in Suid-Afrika wat betrokke is by koringsaad.

Aan die groentekant ont-wikkel dinge net so vinnig. ’n Splinternuwe teelplaas word tans te Schoemanshoek net buite Oudtshoorn ontwikkel waar die ontwikkeling van nuwe pampoenkultivars veral aandag sal geniet. Afrigro se nuwe tamatiereeks word ook uitgebrei en nuwe uiesaad word ontwikkel.

Annemarie Joubert

K2 Agri: Groot saad kom uit die Klein Karoo

Teelstasie te Oudtshoorn



Heinz Schutte, mielieteler, en Johan Kok, Landboukun-dige, by een van hulle gewilde kultivars by KKSB se proef-plaas te Kleinsonderhout tussen Bapsfontein en Delmas.

’n Stewige voorraad kuilvoer is die boer se beste versekering

teen maer jare en ’n beter belegging as geld in die bank.

Ordentlike kuilvoer kan jare lank hou en die boer teen ver-

liese as gevolg van droogtes beskerm. In droogtejare moet boere dikwels noodgedwonge van hulle vee teen weggepryse verkoop, bloot omdat hulle nie genoeg kos vir hulle het nie.

Na die droogte moet hulle weer betaal dat hulle bars om

vee aan te koop om hulle boerdery voort te sit.

Daardie boer wat sy vee dwarsdeur die droogte in kondisie kan hou, is die boer wat wen.

Kuilvoer is een van die beste, voedsaam-ste, smaaklikste, waardevolste voer-

soorte wat vir die boer die angel uit die skraal wintermaande haal en die melkboer help om ook ’n deeltjie van die vrug op sy arbeid uit die

voermaatskappy se hande te herwin.

Kenners is dit eens dat mie-liekuilvoer die beste kuilvoer is. Tien of vyftien hektaar kuilvoer kan ’n veeboer baie ver bring, maar dit regverdig nie die koste van groot trekkers of alle-mintige lugdrukplanters nie.

Wat die veeboer nodig het is ’n kleiner, eenvoudige, mak-lik-om-te-werk, betroubare plantertjie wat tog deeglik kan plant. Daardie planter is ongetwyfeld Valtrac se Tatu Marchesan T2SI-planter wat in variasies van 2, 3, 4, 5 of 6 rye beskikbaar is met rywydtes van 450 tot 1 350 mm.

Die planter kombineer gehalte, doeltreffendheid, lae koste, maklike werking, eenvoud en lae onderhoud. Enigiemand kan perfek plant met hom.

Hy haak aan die trekker se

driepunt sodat hy plant wan-neer jy hom laat sak en ophou wanneer jy hom optel. Die saadbakke hou 34 liter elk en die kunsmisbakke 50 kg. Al die bakke is van polietileen gemaak om jare en jare te hou.

Die plantdiepte, kunsmistoe-diening en plantspasiëring kan maklik verstel word en jy kry saam met die planter ook ’n mielie- en sojaboonplaat.

Maak jou beeste bly. Praat vandag nog met Hennie du Toit van Valtrac oor jou eie kleiner planter vir die kuilvoerseisoen. Sy nom-mer is 082-880-3412 of 056-817-7308 en sy e-posadres [email protected]. Besoek ook www.valtrac.co.za.

Plant kuilvoer – ’n beter belegging as geld

Pierre Maritz, Navorsingsbe-stuurder te Oudtshoorn, sê hy kyk so dan en wan televi-sie en dan sien hy hoe die sterkokke soos Jamie Oliver kook. “Hulle almal gebruik rooi uie,” sê hy. “Dit beteken al die huisvroue gaan een van die dae rooi uie soek, en daarom moet ons werk maak daarvan. Ons boere moet een stappie voorbly.”

Suid-Afrika het hom reeds bewys as ’n uitstekende land vir uiesaadproduksie en die nuwe teelplaas sal sorg dat boere wat uie vir die varsmark produseer net die beste mate-riaal het om mee te werk.

Ton pasaangewende wortel kultivars is nog ’n pluimpie in die hoed van Suid-Afrikaanse boere en met Afrigro kan enige hasie tuis voel op sy plasie.

Maar Afrigro se groentesaad is nie beperk tot pampoen, uie, tamaties en wortels nie. Alle bekende (en minder

bekende) groentesoorte se saad is beskikbaar in verskillende volumes om voorsiening te maak vir alle boere, van die kommersiële produsent tot die kleinboer wat net Saterdae boeremark toe gaan.

Pierre sien baie uit na die nuwe teelstasie: “Ons het in Februarie begin werk op ’n ou volstruisplaas. Nou het die gebou darem al mure en ’n dak en ons grond is amper reg om te begin plant vir die nuwe seisoen.”

Oor die pampoene wat uit die volstruis-as gaan verrys, is hy nog redelik stil. “Boere moet maar wag en sien – ons het baie planne,” sê hy.

Nou ja, van ’n maatskappy wat die stilste internasionale ekonomiese jaar kies om sy grootste groei te toon, kan enigiets verwag word. Wat verseker is, is dat Klein Karoo Saadbemarking meer vertroue gevestig het in die

Suid-Afrikaanse boer om van die toekoms ’n sukses te maak, as enige ander saadmaatskappy. Immers moet almal wat volgende jaar sokker kom kyk, tog eet...

Valtrac se Tatu T2SI-planter is perfek vir die veeboer wat tien of vyftien hektaar kuilvoer wil plant. Daar is modelle wat 2, 3, 4, 5 of 6 rye kan plant.

Vir nuus oor al die nuwe ver-wikkelings by KKSB en oor nuwe kultivars, besoek gerus www.saadbemarking.co.za of skakel die hoofkantoor by 044-203-5180.


en toegerus na besoeke aan ses groot grondlaboratoria in Noord-Amerika en by die ALP-interlaboratoriumkon-troleskema van Noord-Ameri-ka geregistreer.

Die laboratorium volg tradi-sionele ekstraksiemetodes, maar bied ook op aanvraag alternatiewe soos Mehlich-3 en DTPA vir mikro-elemente. Bykomend tot standaardont-ledings word bepalings van byvoorbeeld koolstof, tekstuur, boor, swael en stikstof aange-bied.

Na ontleding word monsters vir drie maande gebêre vir moontlike terugverwysing.

Dit is baie belangrik dat monsters reg geneem moet word om ’n ware prentjie van die situasie te kry. Boere kan geperforeerde plastiek-monstersakkies en volledige voorskrifte vir doeltreffende monsterneming by die labora-torium kry.

BlaarontledingBlaarontleding bepaal alles wat groei se voedingstatus so-dat die boer kan weet presies wat die plante se voedings-behoeftes is. Dit verseker dat alles wat nodig is toegedien kan word, maar dat geen geld gemors word met onnodige toedienings nie.

’n Standaardontleding sluit in stikstof, fosfor, kalium, kal-sium, natrium, magnesium, yster, koper, mangaan, sink, swawel, boor en molibdeen. Chloried kan bykomend bepaal word.

Blaarmonsters moet in die regte groeistadium op die regte plek aan die plant ge-neem word, koel gehou word en so gou as moontlik aan die laboratorium besorg word. Soos met grondmon-sters, verskaf NviroTek Labs geperforeerde plastieksak-kies en volledige voorskrifte vir die neem en hantering van blaarmonsters.

WaterontledingNviroTek Labs ontleed water om te bepaal hoe geskik dit vir besproeiing, menslike of dier-like gebruik is.

Kunsmis en kalkAs jy nou weet presies wat jou grond kortkom, is dit ’n goeie gedagte om seker te maak dat dit presies is wat jy toedien. NviroTek Labs ontleed korrel-kunsmis, vloeibare kunsmis en kalk om die gehalte daarvan te bepaal. As die boer twyfel kan dit wys wees om monsters vir ontleding te stuur.

Verskeie kunsmismaatskappye laat hulle produkte onafhanklik by NviroTek Labs ontleed as ’n kontrolemaatreël.

VeevoerNviroTek Labs ontleed ook veevoer om die samestel-ling en gehalte te bepaal. Die laboratorium se personeel het bewese kundigheid en ervaring in die veevoervervaar-

akkurate diens om produksie en gehalte te verbeter en om insetkoste te verminder.

Kliënte is gewoonlik verbaas om te hoor hoe laag NviroTek Labs se tariewe is, veral as in ag geneem word dat dit die boer duisende bykomende rande in die sak kan besorg.

Tydige, akkurate in-ligting is die grondslag van sukses vir enige

onderneming – veral ook vir ’n boerdery. Produksiemiddels is te duur om jou op raaiwerk te verlaat, daarom reken ver-standige boere op akkurate, tydige ontledings van NviroTek Laboratoriums se puik span ervare kenners.

Presiesheid is die wagwoord by dié laboratoriums van inter-nasionale standaard. Om dit te verseker, word net die beste personeel, toerusting en teg-nieke gebruik om die volgende dienste aan boere te lewer:

GrondontledingGrondontleding stel die boer in staat om presies die regte hoeveelheid duur bemes-tingstowwe te gebruik om die beste resultate teen die laagste koste te behaal. Veral presisieboerdery steun baie swaar op tydige, akkurate grondontledings.

NviroTek Labs se grondlabo-ratorium kan 2 000 grondmon-sters binne 24 ontleed vir die standaardbepaling. Die labora-torium is immers ontwerp

Kontak NviroTek Labs

Data-administrateur: Leoni Erasmus 082-889-0139 [email protected]

Bestuurder Stelsels en Veevoer: Georgie Johnson 082-889-0138 [email protected]

Operasionele bestuurder: Francois Reeders 082-889-0133 [email protected]

Besturende direkteur: Dailena Hattingh 082-885-8699 [email protected]

Besoek ook www.nviroteklabs.co.za vir pryslyste, koerierdiensbesonderhede vir monsters en ander interessante inligting.

Verhoog opbrengs, verbeter gehalte, verlaag koste metNviroTek – die wêreldklas laboratoriums spesiaal vir die boer

digingsbedryf en verstaan die spesiale behoeftes van die bedryf.

Die laboratorium bepaal ook die voedingswaarde van lusern.

Van die land se voorste boere, landboukundiges en bemes-ting- en voermaatskappye ge-bruik NviroTek Labs se tydige,

Die water- en kunsmisimpli-kasie kan duisendvoudig die koste van ontledings wees.

Boere kan regstreeks met NviroTek Labs skakel, of deur hulle landboukundi-ges en verteenwoordigers van kunsmismaatskappye. Resultate van ontledings is elektronies en op papier beskikbaar.

Tewie Mey is een van NviroTek Labs se ervare en bekwame personeellede.

Dailena Hattingh, bestu-rende direkteur van Nviro-Tek Labs, het persoonlik verskeie laboratoriums in Noord-Amerika besoek om bande aan te knoop en te verseker dat NviroTek Labs op die beste praktyke van die beste landboulabora-toria in die wêreld gegrond is.

10


023-342-3438 rotrixirrigator.co.za

Maak jou eie reën met Rotrix

Tel: 018 469 1331/2/3/4/5/6/8 • E-pos: [email protected]

Vervaardiger van die Senter 360 spilpunt

By SENTER 360 is spilpunte vir ons ‘n passie. Juis daarom bou ons nie net ‘nbuitengewone sterk en taai struktuur nie – ons bestee heelwat tyd en aandag aandie klein besonderhede wat ‘n groot verskil aan jou dag kan maak.

Die SENTER 360 spilpunt is vanaf die eerste ontwerpskonsep ontwikkel met ‘npraktiese modulêre inslag; 6,4 m pype dwarsdeur die reeks, modulêre vak werk -ysters en ‘n beheerpaneel wat saam met jou behoefte kan groei tot ‘n gevorderdebeheer stelsel. Ons het ook met ‘n innoverende oplossing vorendag gekom wat dielaaste spuit deurlopend skoon hou.

SENTER 360 gebruik doelgemaakte spilpuntbande (minder wielspoor probleme),standaard I-Wob sprinkelpakkette (die duurste en beste wat geld kan koop) envele meer standaard toerusting.

Sedert 1994

Passievol oor ‘n spilpunt!

12 ProAgri 113 - Junie / June 2009

Franklin Electric South Africa recently an-nounced the launch of

its new stainless steel 150mm submersible pump. The tech-nologically-advanced turbines follow the highly successful launch of the 100mm sub-mersible pump that raised the bar for the submersible pump industry in SA.

Explains Product Manager, Bryan Storrier: “These pumps are significantly lighter and shorter than other pumps that deliver similar perform-ances. This makes them highly efficient and in most cases, they use a lot less power and stages to attain results. In addition, due to this high

efficiency, we can often quote on pumps with smaller motors offering our customers more cost-effective solutions.”

There are four models on offer which utilise different impeller technologies to achieve the optimum flow and pressure ratings.

The SR Series submersible pumps utilise high grade stainless steel materials for the most demanding applications.

“The impellers and the shaft are made from different grades of stainless steel, each with their own properties com-plementing their application within the pump. By using

dissimilar materials, the components will generally be a lot easier to remove if necessary, especially if they have been in the water for a long period of time.”

“The pumps are also very practical, especially when it comes to replacing parts. For example, both the coupling and the motor adaptor can be removed without dis-assembling the hydraulic stack.”

“Our upper journal sleeve is made from an extremely high grade stainless steel and em-ploys a ceramic coating for added strength and durabil-ity,” says Bryan.

Franklin Electric launches new 150mm pump

Dit was die tema vir die Suid-Afrikaanse Besproeiingsinstituut

se drie dae lange kongres wat vroeër vandeesmaand in Vanderbijlpark plaasge-vind het. Volgens die SABI se president, Isobel van der Stoep, is die tema gekies om die aandag te vestig op besproeiingsontwerp- beginsels in Suid-Afrika en om gesprek daaromheen aan te moedig.

SABI het meer as 450 lede en sy hooffunksies is om besproeiingsnorme en standaarde daar te stel en om as gespreksforum vir die rolspelers in die bedryf te dien.

Besproeiingsboere wat probleme met besproeiing ondervind kan met SABI skakel, wat aan hulle die besonderhede van besproei-ingskundiges sal voorsien. Hulle nommer is 021-855-5412.

Die Instituut vir Landbouingenieurswese van die Landbounavorsingsraad het die volgende publikasies vir boere beskikbaar.

Irrigation design manual (Planning and design of irrigation systems) .......................................... R350-00Besproeiingsontwerphandleiding (beplanning en ontwerp van bespr.stelsels) .......................... R350-00Besproeiingsbedryfshandleiding (installering, bestuur en instandhouding van bespr.stelsels) ... R300-00Irrigation User’s Manual (installation, management and maintenance of irrigation systems) ...... R300-00Besproeiingsontwerphandleiding / Irrigation Design Manual on cd (pdf-format) ........................ R250-00Besproeiingsbedryfshandleiding/Irrigation Users’ Manual on cd (pdf-format) ............................ R250-00Posgeld vir straalskuif/ Postage for cd = Registered mail only = R15-00.The efficient use of labour in sprinkler irrigation systems ............................................................ R 20-00The effects of wind on sprinkler irrigation ................................................................................... R 20-00Aspects to consider when selecting sprinklers for use in irrigation systems ............................... R 20-00Critical elements which influence the efficiency of small-scale farm sprinkler irrigation sytems . R 20-00Reënval-opvangstegnieke ............................................................................................................ R 30-00Water harvesting techniques ........................................................................................................ R 30-00Ingenieursaspekte betrokke by ondergrondse drupbesproeiing .................................................. R 50-00Engineering aspects of sub-surface drip irrigation ...................................................................... R 50-00Laedruk vloeibeheerklep .............................................................................................................. R 30-00Treatment of low quality water for drip irrigation systems ........................................................... R 50-00Voedingsbesproeiing .................................................................................................................... R 50-00Fertigation ....� R 50-00Investigation into materials for lining of canals ............................................................................ R 50-00Besproeiing met dieremiswater .................................................................................................... R 50-00Irrigation with animal manure water ............................................................................................. R 50-00Petrol-aangedrewe besproeiingspomp vir beginnerboere ........................................................... R 30-00Petrol-driven irrigation pump for emerging farmers ..................................................................... R 30-00An evaluation of some irrigation methods for small vegetable gardens in remote rural areas .... R 30-00Handleiding vir die evaluering van besproeiingstelsels ................................................................ R100-00Manual on the evaluation of irrigation systems ............................................................................ R100-00Grondwatersensors ...................................................................................................................... R 30-00Soil water sensors ........................................................................................................................ R 30-00A guide to manufacturing the kit treadle pump ............................................................................ R 50-00Bekostigbare ronde plaasdam (’n Selfbouhandleiding) ............................................................... R 20-00Affordable round dam for farms (A do-it-yourself manual) ........................................................... R 20-00Irrigation made easy (training manual) ........................................................................................ R100-00Alternative small-scale irrigation technologies for domestic utilization and production use ....... R 50-00

Skakel Elmarie Stoltz by 012-842-4017 om te bestel.Faks: 012-842-4176 E-pos: [email protected]

Terug na die beginsels

ILI-BesproeiingsleesstofSabi-kongres

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Danksy die Suid- Afrikanse kommer-siële boer is die land

instaat om sy bevolking te voed. Die boer kan egter net hierdie lewensbelang-rike taak vervul indien dit vir hom lonend is, en koste-effektiewe vervoer speel hierin ’n sleutel rol. Produksiemiddele soos saad en kunsmis asook plaasprodukte soos graan, groente en vee moet so goedkoop moontlik vervoer word.

Daarom is Mitsubishi Fuso sedert 1932, wêreldwyd boere se vervoerbroer. Die boer het immers genoeg ander uitdagings om nog wakker te lê oor on-eko-nomiese en onbetroubare vervoer.

Die pronkparade van boer-gereed vragmotors bestaan uit drie reekse:

Die kleinste is die Canter-reeks bestaande uit die FE- en FG-modelle, met presies dieselfde onverbiddelikke vervaardigingstandaarde as Fuso se grootste spiertiere.

Die FE 6-106 dra 6,5 ton en het ’n gedugte Mitsubishi 4D34-2AD-enjin. Dié enjin met sy inhoud van 3 907 cm3 lewer 79 kW teen 3 200 opm en 251 Nm teen 1 800 opm, wat dit ideaal maak vir die vrag waarvoor die vragmo-tors gebou is.

As jy ’n bietjie meer wil laai, is die FE 7-115-sewe-en-’n-halftonner jou antwoord. Hy kan ’n bak van 5 meter dra en sy 4D34-2A-ejin lewer 85 kW teen 3 200 opm en 289 Nm teen 1 800 opm.

Verlang jy meer krag vir jou 7,5-tonner, kan jy die FE 7-136 kies. Hy is die grootboet

van Fuso se Canter-reeks en sy enjin lewer 100 kW teen 2 900 opm en ’n allemintige 370 Nm teen 1 600 opm. Selfs vir boere in die berg-wêreld is dit genoeg krag.

Die opwindende 4x4 in die Canter-stal is die FG 6-106, wat met sy vierwiel-trek, spesiaal vir die rowwe toestande wat Suid-Afrika kan bied gebou is. Hy het ’n lae- en hoëstrek-oordragkas en ’n beperkteglip-ewenaar. Jy kan kies of jy hom met enkel- of dubbelagterwiele wil hê.

Mitsubishi Fuso se mid-delslagreeks strek van 10,4 tot 16 ton en bestaan uit die volgende modelle:

Die FK 10-162 dra 10,4 ton en sy lae bak maak dit mak-lik om enigiets op en af te laai. Sy 7,5-liter enjin lewer 119 kW teen 2 900 opm en 443 Nm teen 1 700 opm.

’n Gewilde en veelsydige veertientonner is die Fuso FM 14-213 met 157 kW teen 2 800 opm en 626 Nm teen 1 400 opm.

Die FM 15-253 met ’n nege-

spoed gesinchroniseerde ratkas het ’n 15-ton voorha-ker en ’n wipbakmodel in sy kraal .

Fuso se grootboet in die middelslagreeks is die FM 16-253, wat sestien ton dra en met sy negespoedratkas ook ’n sleepwa kan sleep om die boer ’n bruto kom-binasiemassa van 28 000 kilogram te bied. Hy en die FM 15-253 het dieselfde 7,5 liter-enjin wat 186 kW teen 2 900 opm en 708 Nm teen 1 400 opm lewer.

Vir die boer wat groter vragte wil vervoer, maak nie saak hoe ver nie, het Mitsubishi die groot FP- en FV-modelreeks. Dit sluit ook ’n wipbak- en betonmenger-model in, maar die boer sal hoofsaaklik belangstel in die volgende:

Die FP 18-340 TT is ’n kragtige voorhaker vir ’n bruto voertuigmassa van 42 000 kg. Sy wielbasis is kort soos ’n mens van ’n fat-soenlike voorhaker verwag en sy twaalfliterenjin gee jou ’n gedugte 250 kW teen 2 200 opm en 1 395 Nm teen 1 400 opm.

Dieselfde enjin word vir die Fuso FV 26-340 TT en die FV 26-340 FC gebruik. Hulle is altwee 26-tonners met ’n 6x4-wielkonfigurasie en tienspoed gesinchroniseerde ratkase.

Misubishi se Fuso-vragmo-tors is so gerieflik en bestuur so maklik dat die boer sommer self graag agter die stuur inspring. Alles is gerief-lik byderhand sodat dit ’n veilige, ontspanne ervaring is om ’n Fuso te bestuur – selfs as jy lang ure en groot af-stande agter die stuur moet deurbring.

Mitsubishi Fuso se onder-stelle is uniek ontwerp om sake vir die bakbouers so maklik as moontlik te maak.

Veiligheid is ’n belangrike kenmerk van alle Fuso-vragmotors. Dit sluit sluit-weerremme, hoë gehalte ligte en ’n veilge kajuitom-gewing in.

Vir meer inligting oor die boer se vervoerbroer gesels gerus met u naaste Mit-subishi Fuso handelaar of besoek www.fuso.co.za.

Een van die Fuso-modelle wat boere se verbeelding by Nampo aangegryp het, is die Canter FG 6-106 vierwieltrek sestonner met sy lae- en hoëstrek-oordragkas en beperk-teglip-ewenaar wat enige vrag enige plek in Suid-Afrika kan dra.

3

’n Trok vir elke taak:

Mitsubishi Fuso is die boer se vervoerbroer

ProAgri 113 - Junie / June 2009 15

te kan werk. Net die beste tegnologie en materiaal word gebruik om vir die FAW-eie-naar jare en jare se eerlike, betroubare diens te verseker.

FAW-vragmotors se gedugte en bewese FAW- en Steyer-enjins is die toonbeeld van onwrikbare betroubaarheid, wat FAW die gewilde keuse maak in verafgeleë gebiede van Angola, Tanzanië, Bot-swana, Namibië en alle nabye buurlande waar net die taaiste trokke oorleef.

Vir die boer bied FAW meer as ’n eersteklas vragmotor – hy bied jou ’n werkbare, betroubare, bekostigbare vervoeroplossing sonder swets of sukkel. Professionele handelaars regoor die land en in al die buurstate staan reg om ’n 24/7-ondersteunings-diens te bied.

Elke handelaar hou ’n voorgeskrewe reeks onder-dele in voorraad en as hy jou dalk nie kan help nie, is daar R40-miljoen se onderdele by FAW se aanleg in Spartan. Met FAW sal jy nooit hulpe-loos langs die pad bly staan nie, verseker die besturende direkteur, Richard Leiter persoonlik.

Elke FAW-vragmotor het ’n waarborg van 12 maande of 100 000 km en daar is ’n grootte met ’n bakwerk spesiaal vir jou behoeftes. Kyk net:

Die 7.130 FL is ’n stewige drie-tontrok met ’n turbo-aanjaer en tussenverkoeler. Sy enjin van 4,752 liter lewer 96 kW teen 2 500 opm en 390 Nm teen 1 400 tot 1 600 opm. Sy kajuit en onderstel is altesaam 6 932 mm lank.

Die 9.130 FL is ’n viertonner met dieselfde enjin en vyf-spoedratkas as die drietonner. Sy kajuit en onderstel is 7 300 mm lank. Hierdie trokke is ideaal vir die boer wat ’n paar beeste op ’n slag wil vervoer.

Die 9.140 FL is ’n 4,5-ton-ner met ’n 104 kW-enjin, ’n sesgangratkas en twee dieseltenks wat elk 150 liter hou.

Die uitdagende boer-derybedryf van Suid-Afrika het geen plek vir

sissietjie-boere of sissietjie-toerusting nie. Dit geld ook vir vragmotors wat hulle man onder swaar vragte oor groot afstande op grondpaaie, gruis-paaie en slaggatpaaie moet kan staan.

Suid-Afrika se landboube-dryf stel spesiale eise aan ’n vragmotor. Dis hoekom al hoe meer boere die perfekte boere-vragmotor kies: FAW.

Een van die belangrikste oorwegings is die feit dat jy nie jou plaas hoef te verkoop om ’n FAW-vragmotor te bekostig nie. FAW word betroubaar, bekostigbaar en doeltreffend gemaak sonder fieterjasies en tierlantyntjies wat die prys on-nodig opjaag.

Die afwesigheid van fênsie goetertjies sorg sommer ook dat FAW ’n betroubare staat-maker is wat jou nie langs die pad in die steek sal laat nie. Dit verseker ook dat versiening en onderhoud altyd maklik en bekostigbaar bly

Nogtans het elke FAW presies alles wat nodig is om doeltref-fend en veilig en betroubaar

Dink net hoe sal hierdie stewige drietonner op jou plaas lyk! Die 7.130 FL het ’n turbo-aanjaer en tussenverkoeler en ’n enjin van 4,752 liter wat 96 kW teen 2 500 opm en 390 Nm teen 1 400 tot 1 600 opm lewer. Die totale lengte van die kajuit en onderstel is 6 932 mm. FAW-trokke het geen elektroniese tierlantyntjies wat jou in die steek kan laat nie, maar hulle is sterk, stewig en netjies afgewerk.

Besoekers aan Nampo staan telkens verstom as hulle sien hoeveel waarde FAW vir hoe min geld bied, sê Eugene.

Spesiaal: Die perfekte vragmotor vir SA se boereDie 11.140 FL het dieselfde enjin en ratkas as die 9.140 FL-tonner, maar hy is ’n sestonner.

Die 15.180 FL is ’n stewige agttonner met ’n turbodiesel-enjin van 134 kW en ’n ses-spoedratkas. Hy is beskik-baar met ’n baklengte van 6,2 of 7,2 meter.

Die bulperd waarmee die boer met vertroue ’n groot vrag vee of produkte kan vervoer, is die 14-tonner 28.280 FL met sy dubbel-agteras. Hierdie staatmaker met sy Steyer-enjin van 9,726 liter met interverkoel-de turbo-aanjaer skop ’n gedugte 208 kW teen 2 300 opm en 1 050 Nm teen 1 400 opm uit en kan ook ’n wa sleep met tien ton daarop.

Sy 9-spoedratkas se perfekte strekke sorg dat jy krag vir elke spoed en geleentheid het en met sy kragsteunstuur en ergonomies ontwerpte kajuit is bestuur pure plesier.

Sy dubbelkring-lugremme sorg dat jy veilig kan stop as dit nodig is, sy 300-liter dieseltenk bring jou ver voordat jy hoef vol te maak en sy stewige onderstel en betroubare veerstelsel sorg dat hy sy vrag soos ’n man dra sonder om die bestuurder moeg te maak.

Moenie langer sukkel met duur, onekonomiese flenter-vervoer nie. Sluit aan by die wenspan. Praat met Eugene van der Berg by 082-496-2825 of [email protected] of besoek www.fawtrucks.co.za.

ProAgri 113 - Junie / June 2009 17

’n Ordentlike baal is ferm en stewig saamgepers. Dit

maak dat hy makliker han-teer, langer hou en minder mors.

Maar wanneer jy daardie baal wil gebruik hetsy vir voer, beddegoed of grond-bedekking in aarbeilande, wil jy hom graag eweredig los en fyn hê. Dit geld vir hooi-, strooi- en kuilvoerbale.

Wanneer jy Staalmeester se Teagle Tomahawk-baalker-wers gebruik, bespaar jy tyd, voer, arbeid en geld.

Die Teagle Tomahawk 8080SC-D Dual Chop en sy boetie, die 808SC-D Dual Chop is veelsydige knape wat onmiddellik verstel kan word om strooi òf kort òf lank te kap. As jy die strooi glad nie wil kap nie, maar net die baal wil ontstrengel en die materiaal wil uitblaas na waar dit nodig is, laat jy twee hidrouliese silinders bloot die messe en skutplaat terugtrek.

Wil jy die strooi fyner kap, stel jy dit weer nader en die skutplaat sal sorg dat elke deeltjie wat te groot is vir

die sif terugkom om tot sy gewenste grootte teruggesny te word.

Beddegoedstrooi wat met een van dié kerwers gekap en gestrooi word is ega-liger versprei, sorg vir beter vogopname en hou diere skoner en gesonder. Boonop is tot 30% minder strooi nodig om dieselfde werk beter te doen.

Boonop spaar jy die man-nekrag vir wie dit ’n reuse taak sou wees om die bed-degoed met gaffels oop te sprei.

Die 8080 hanteer vierkantige bale van enige grootte, “Big Pack” bale ingesluit, of twee ronde bale van 1,5 meter in deursnit. Hy is ’n sleep-model.

Sy kleinboetie, die 808, is reg vir die meeste vierkan-tige bale of ronde bale van tot 1,5 meter in deursnit. Hy word aan die driepunthyser gemonteer om hom beweeg-liker in klein ruimtes te maak. As jou trekker te klein is, kan jy tolwiele aanbring.

Om bale op te laai is kinder-speletjies. Die baalkerwer se

pens word met twee hidrou-liese silinders laat sak en sy agterklap slaan plat. Jy stoot bloot agteruit en daar is jou baal gelaai!

Daarna voer ’n kettingvoerder die baal na die kerwer wat hom presies na jou behoefte kerf voordat die materiaal deur die geut uitgeblaas word na presies waar jy dit wil hê.

Die geut kan 280 grade draai, tot 20 meter ver blaas en word, soos alles anders, uit die gerief van die trekkerope-rateur se sitplek beheer.

Gesogte kenmerke van dié twee modelle is:

• Die swaar rotor bou mo-mentum op om egalige werking te verseker en die las op die trekker en oor-dragstelsel te verlig.

• Die tweespoedratkas stel jou in staat om materiaal ver of naby ewe deeglik en noukeurig te blaas.

• Die hele aandryfstelsel word deur koppelaars en breek-penne beskerm.

• Die kerwer se vloer is heeltemal toe sodat geen halm beland waar jy hom

nie wil hê nie. Alle materiaal wat in die pens beland gaan terug baalkamer toe.

• Dit is maklik om die masjien te onderhou en hy is sterk en stewig genoeg om die boer baie jare te dien.

Staalmeester bied ook die Teagle Tomohawk 4040, 5050 en 6060 kuilvoervoerder en strooistrooier, waarmee kuilvoer maklik, vinnig en sonder vermorsing opgedien kan word en wat ook gebruik kan word om vrugte, groente, knolgewasse soos rape of Sji-nese radyse en strooi te kerf.

Fyner kuilvoer verseker ’n hoër inname en die masjien se ses lemme maak hulle-self skoon sodat jy nooit ’n oponthoud beleef nie.

Die Teagle Tomahawk 404, 505 en 606 baalkerwers kan enige baal van enige vorm kerf so grof of fyn as wat jy wil en die materiaal sonder vermorsing plaas waar jy dit wil hê.

Vir meer inligting oor Staalmeester se baalker-wers en ander toerusting, skakel 018-431-0693 of besoek www.staalmeester.co.za.

Staalmeester se Teagle Tomohawk-baalkerwers bespaar die boer tyd, arbeid, materiaal en geld.

Die Teagle Tomahawk-kuilvoervoerder se voertempo word gereël deur die toevoerdrom se helling met ’n hidrouliese boonste driepuntskakel (toplink) te verstel.

Staalmeester se baalkerwers, kuilvoervoerders en strooistrooiers:Bespaar arbeid, tyd, voer en geld


’n Onverbiddelike reël geld vir die uitgebreide Truter

Boerdery tussen Delmas en Ogies op die Hoëveld: Elke masjien moet sy plek vol staan en presteer anders is hy nie welkom op die plaas nie.

Dit geld ook vir tapkarre, want in dié boerdery moet elke tapkar elke jaar 10 000 ton mielies aanry, en dan is daar nog die koringoes wat wag...

Dis hoekom die boerdery nie tyd en geld mors met substandaard tapkarre nie – hulle gebruik GC Tillage se stoere, stewige Jan-tap-karre van sterk staal.

Christie Truter, wat die boerdery saam met sy broer, hulle twee seuns en hulle pa behartig, verkies Jan-tapkarre omdat hulle

eenvoudig en baie prakties gebou is. Daar is geen tier-lantyntjies nie – hulle doen hulle werk en bied die boer waarde vir geld.

Diens is vir Christie van die uiterste belang en daarmee loop GC Tillage se mense los voor. As jy hulle nodig het reageer hulle onmiddel-lik en hulle rus nie voordat die probleem opgelos is nie. Jy kan hulle produkte met vertroue koop.

Die Brasiliane wat die Jan-reeks vervaardig kom ook dikwels plaas toe om te kom kyk hoe hulle produkte hier werk. Dit help hulle om selfs nog beter produkte te vervaardig. So het hulle die ratkasprobleme wat die ouer modelle gehad het uitgestryk. Hulle luister na die boer, sê Christie.Die Truters is ewe inge-nome met hulle Jan-

Reynolds by 082-652-2501 of Maré Potgieter by 082-959-0044, e-pos [email protected] of besoek www.gctillage.co.za. GC Tillage se produkte word deur Afgri en Senwes versprei.

presisiekunsmisstrooiers met poli-etileentenks, wat hulle vir vooraf toediening van stikstof gebruik.

As jy ook sonder sukkel wil boer met GC Tillage se wye reeks werktuie vir die wenboer, praat met Lane

Besige boere reken op GC Tillage se tapkarre

Taai, sterk, betroubaar en sonder tierlantyntjies – dit is GC Tillage se Jan-tapkar wat strooptyd vir Truter Boer-dery pure plesier maak.

��

��

��

��

��

��

� � � � ��

� � � � ��

� � � � ��

� � � ��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

� ��

� � � ��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

� ��

� � � ��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� ��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

raskinko

� ��

merk van die Suid-Afrikaanse Beefmaster moet dra, naam-lik “B”.

Die brandmerk moet en mag slegs op ’n bul aangebring word wat aan die volgende vereistes voldoen.

• Die teler van die bul moet ’n lid van die Genootskap wees.

• Die bul moes binne 100 dae na geboorte by Stam-boek aangemeld gewees het en moet die kalf wees van ’n geregistreerde Beef-masterkoei en die seun van ’n geregistreerde Beef-masterbul of veelvuldige groep van geregistreerde Beefmasterbulle. (In die laaste geval kan die bul slegs as ’n aanhangsel B-dier geregistreer word.)

• Die bul moet prestasiege-toets wees met ’n minimum indeks van 90 op speen-ouderdom, (dit is verplig-tend), minimum indeks van 90 op jaaroud en mini-mum indeks van 90 op 18 maande, waarvan een van die laaste twee wegings verpligtend is. Die bul kan ook Fase D of C getoets wees, wat opsioneel is.

• Die bul moet deur ’n bevoegde keurder van die Beefmastergenootskap op die minimum ouderdom van 18 maande gekeur word. Indien die dier aan die minimum rasstan-daarde voldoen, kan die brandmerk “B” aan die regterkant agter die blad teen die rug aangebring word.

Die groot “B” staan vir Beste Beefmas-ter Beesvleis. Die

ontwikkeling van die Beef-masterras in Suid-Afrika het nou so ver gevorder dat die Beefmasterbulle wat verkoop word elkeen die merk van sukses moet dra.

Die brandmerk, “B”, of soos dit onder die telers bekend staan, “Rocking B”, beteken dat daardie bul aan die strengste vereistes van die Beefmastertelersgenootskap voldoen.

Met ’n ras wat so vinnig groei, is dit nodig om streng beheer te handhaaf. Die getal telers het in die laaste drie jaar feitlik verdubbel: Van 56 aan die einde van 2006 tot 100 teen Mei 2009.

Die getal geregistreerde vrou-like diere het in dieselfde tyd-perk van 18 265 tot 27 326 aangegroei en die manlike diere van 5 588 tot 8 512.

Dit beteken dat die Beefmas-ter die vinnigste groeiende ras in Suid-Afrika geword het. Daar is goeie rede daar-voor: Die Suid-Afrikaanse Beefmaster word geteel en geselekteer om optimaal in al die klimaatstoestande van Suidelike Afrika te produseer.

Elke opregte Beefmaster is die produk van toegewyde telers se seleksie en prestasie-toetsing met die klem op funksionele doeltreffendheid. Die riglyne wat gebruik word is steeds die ses onmisbare

Beefmasterbulle bewys hulle waardeAnnemarie Joubert

eienskappe wat Tom Laseter met die ontwikkeling van die ras in Amerika neergelê het, naamlik: vrugbaarheid, gehardheid, groeivermoë, melkproduksie, bouvorm en temperament.

Maar die Beefmaster is egter nie net ’n ras waarmee telers speel nie. Dit voldoen aan die hoë vereistes van kommersiële beesboere wat die basterkrag van kruisteelt benut.

Die boere weet wat hulle wil hê, want daar is ’n magdom van kennis en ondervinding in elkeen van die boere se teel-programme opgesluit. Enige beesboer kan met gemoeds-rus slaap wanneer Beefmas-terbulle die werk op die plaas in die teeltroppe doen.

Die Beefmaster is by uitstek ’n moederlynras, maar staan baie sterk in enige kruisteel-program met die besondere voordeel dat die vervang-ingsverse die bestaande koeikudde in baie opsigte verbeter.

Die verhoging in speenmassa van die kalwers verseker ’n beter inkomste wat gemaklik vergoed vir die koste van die bulle. Met goeie bestuur verbeter die hoër speenmas-sa van die verse die kanse dat die verse op ’n vroeër ouderdom suksesvol gepaar kan word.

As gevolg van die gehardheid van die ras word daardie voordeel behou en met goeie weiding en die regte lekaan-vulling kan die verse weer binne die verloop van die dekseisoen beset raak.

Om te verseker dat meer kommersiële boere dié voordele met vertroue kan benut, het die Beefmasters-genootskap besluit dat elke opregte Beefmasterbul wat verkoop word, die handels-

Hierdie brandmerk dien dan as waarborg van die Genoot-skap en die teler dat die bul geregistreer, prestasiegetoets en goedgekeur is.

Indien iets gebeur dat die bul later nie meer geskik is om verkoop te word nie, word hy geslag. Die president van die Beef-masterstelersgenootskap, Hans Coetzee, sê: “Die kopers van Beefmasterbulle is ons kliënte en ons wil hulle ook beskerm. Dit staan elke koper van ’n Beefmas-terbul vry om te vra vir die sertifikaat van die bul, die prestasietoetsdata en of die bul gekeur is. Vra ook waar is sy handelsmerk as hy nie ge-brand is nie. Verantwoorde-like telers brand hulle diere duidelik met die “Rocking B”, hulle kuddekenmerk en die bul se nommer, of tatoëer die bulle voordat hulle verkoop word.”

Die vertroue in die Beefmas-terras en die Genootskap kan hierin gesien word. Moenie te lank wag om die regte besluit te neem nie: die Beefmaster sal u op die winspad plaas.

Kontak Helga Prinsloo van die Beefmaster-kantoor by Posbus 1977, Parys, 9585; tel/faks 086-111-3144; [email protected] of besoek www.beefmastersa.co.za of praat regstreeks met die president, Hans Coet-zee, by 083-259-2503.

((

(

(

Nasionale Beefmaster veiling Parys, 15 Julie 2009

en deur sy telersgenoot-skap goedgekeur word, kan daarmee gebrand en as ’n regte veldbul verkoop word.

Volgens dr Hannes Dreyer van LDO Dienste in Vrede en ’n stigterslid van VBSA, is daar drie redes waarom bulle op die veld getoets word: aanpasbaarheid, vrugbaar-heid en groei op die veld.

AanpasbaarheidAanpasbaarheid beteken die vermoë van diere om in die gebied waarmee met hulle geboer word te oorleef, te re-produseer en te produseer.

VrugbaarheidVrugbaarheid van bulle word deur hoë-energierant-soene (kragvoer) beperk. ’n Herkouer wat terwyl hy jonk is te veel kragvoer kry, se voormaag ontwikkel nie na wense nie. Daarom pas intensief gevoerde bulle nie maklik op die veld aan nie en moet dikwels na net een dekseisoen uitgeskot word.

Kragvoerrantsoene kan tot ’n kilogram vet in die nek van ’n bul se skrotum laat aanpak. Dit beïnvloed die temperatuurregulering van die skrotum en dié bulle is òf onvrugbaar òf laag vrugbaar. As die dier later maerder word, is die vet in die skrotum die laaste vet wat verdwyn – en soms verdwyn dit glad nie.

Groei op die veldVerskillende gene is ver-antwoordelik vir groei in intensiewe en groei in ekstensiewe omstandighede. Daarom sal ’n bul wat inten-siewe toestande presteer nie noodwendig die paal haal in ekstensiewe toestande nie.

Veldvoeromset (VVO)

Gemiddelde daaglikste toename (GDT) is ’n betrou-bare kriterium vir groei as die

massa van die groep diere wat vergelyk word nie noe-menswaardig verskil nie. As dit verskil, vertoon die groter diere beter.

Voeromsetverhouding is die belangrikste kriterium en bemoontlik ’n betroubare vergelyking tussen diere van verskillende groottes.

In intensiewe toestande is dit maklik om te meet presies hoeveel elke dier vreet, maar in ekstensiewe toestande is dit nie so maklik om te bepaal hoeveel gras ’n dier inneem nie.

Maar daar is ’n oplossing: Kleiber het in 1975 aange-toon dat alle metaboliese funksies van ’n dier, ook voerinname, regstreeks in verhouding tot die me-taboliese massa-ekwiva-lent (MME) staan. MME is (massa)0,75.

Om VVO te bereken word aangeneem dat ’n dier in

’n Doeltreffende fa-briek wat veldgras na goeie, gesonde,

smaaklike beesvleis om-skakel – dit is die Braford volgens die prestasies wat dié ras in indringende toetse by die Oos-Vrystaat Veld-bulklub aanteken.

Veldbul SA (VBSA) glo dat beesvleis net volhoubaar van die veld af geproduseer kan word. ’n Herkouer is immers geskape met ’n vertering-stelsel wat gras en ander be-nutbare ruvoer na benutbare produkte soos vleis, wol en melk omskakel. Dis ’n unieke fabriek wat die mens tot sy voordeel moet benut.

Oos-Vrystaat Veldbulklub is in 1986 gestig met die doel om veldaangepaste en prestasiegemete bulle aan die bedryf te voorsien. Sedertdien is duisende bulle van regoor die land se prestasie op die veld gemeet.

In 2001 is Veldbul Suide-like Afrika (VBSA) gestig om die toetsprosedures van die bestaande veldbulklubs te koördineer.

VBSA beywer hom om deur middel van sinvolle toetsing onder sy beskerming soveel as moontlik veldaangepaste bulle te identifiseer en aan die bedryf beskikbaar te stel om beesvleis kostedoel-treffend van die veld af te produseer in mededinging met ander vleisbedrywe.

Daarmee verseker VBSA dat die naam, “veldbul” sekere getoetste en bewese hoeda-nighede verseker en nie ’n ongegronde verkoopstruuk is nie.

VBSA het ook hulle brand-merk as ’n handelsmerk geregistreer. Net ’n bul wat in ’n veldtoets bewys dat hy aan al die vereistes voldoen

Bobaas by veldbultoetse:

Die veld is die Braford se kos

Jaar GDT(t) Variasie GDT(s) Variasie01/02 626 455 – 789 02/03 626 523 – 753 942 705 – 1 15403/04 654 508 – 911 948 743 – 1 19604/05 663 498 – 865 963 737 – 1 21805/06 752 457 – 990 919 919 – 1 09506/07 664 516 – 751 705 357 – 98207/08 685 582 – 873 759 577 – 1 01008/09 775 599 – 1 078 962 730 – 1 180

Die Brafords se groei in veldtoestande is aanskoulik, soos Tabel 1 aantoon.

veldtoestande sowat 12% van sy MME per dag in-neem. As die GDT bekend is, kan die VVO dus bereken word, selfs al verskil die liggaamsgrootte en massa van die diere. Geen dier word dus as gevolg van sy liggaamsgrootte bevoordeel of benadeel nie en VVO kan selfs gebruik word om inter-rasvergelykings te maak.

Oos-Vrystaat Veldbulklub neem bulle in Julie in, die toets begin in Augustus en eindig aan die begin van April. Gedurende die winter-gedeelte van die toets kry die bulle ruvoer met ’n goeie proteïenlek en in die somer loop hulle op die veld met ’n sout-/fosfaataanvulling.

Sedert die eerste Braford-bulle in 2001by die Oos Vrystaat Veldbulklub inge-neem is, het Braford unieke prestasies aangeteken. Met die eerste inname is die Braford-teler, mnr Wal-ter Thiele, as beste teler aangewys. Met die tweede inname is ’n Braford van dr Johan Meaker as beste bul aangewys.Kontak Welma Steynby SA Braford Beestelers-genootskap, 051-448-0603.

��

’n Benoude tyd van vrees vir verliese van veld en vee – dit is

die winter vir die boer wat nie ’n Buffel-vuurvegter het om veldbrande veilig, flink, betroubaar en doeltreffend te bestry nie.

In ons land het veldbrande toenemend die gewoonte om op die snaaksste plekke en tye uit te breek en man-nekrag vir brandbestryding is altyd ’n probleem.

Maar met die Buffel is brand-bestryding kinderspeletjies. Kyk net:

Jou Buffel-vuurvegter pas knus agter op ’n bakkie, maar jy kan hom ook som-mer klaar op ’n stewige sleepwa gemonteer aanskaf sodat hy immer regstaan vir

pyp kan gebruik om hom gou vol te maak en gou terug by die vuur te wees.

Die Buffel se spuitpyp is 20 meter lank sodat jy ver genoeg van die vuur af kan stilhou sonder om doeltref-fendheid in te boet.

Oor die betroubaarheid van die Honda GX160-vierslag-petrolenjin hoef niemand uit te wei nie – almal weet dat dit die enjin is wat die standaard stel, en so ook die Sanchin-suierpomp wat geen gelyke ken nie.

Die pomp gee ’n hoë druk, maar gebruik minder water. Hy verplaas die suurstof op die punt waar die water

spuit sodat die vlamme vrek. Die fyn watersproei verseker dat die vuur nie weer opspring nie.

Die Buffel word deur Midmacor vervaardig en deur ’n landwye hande-laarsnetwerk gerugsteun sodat diens en onderdele nooit ’n probleem is nie. Buffel het ook medium- en laedruk vuurvegters, maar vir grasbrande is Buffel die beste.

Vir meer inligting oor Midmacor se vuurvegters, praat met Alwyn Coetsee van Midmacor by 083-271-4951 of Adriaan Booyens by 076-522-8556.

Boere reken op Buffel – die bobaas brandblusser

Die Buffel is veldbrande se tier: beweeglik, betroubaar en doeltreffend.

aksie – dis net vir aanhaak en daar gaan jy.

Hy vat 650 liter water in sy stewige tenk met sy sterk, son- en weerbestande wande. Die tenk is boonop binne met ’n swart plastiek-laag uitgevoer sodat daar nie alge kan groei wat op ’n kritieke oomblik jou pype of spuitstukke kan verstop nie.

Boonop is die tenk se bodem so ontwerp dat die water se skommeling nie die voertuig se hantering aantas nie. Dit beteken jy kan maar laat waai op pad brand toe.

Met die 650 liter kan jy meer as ’n uur vuur be-stry voor volmaaktyd. Die Buffel se groot toevoergat verseker dat jy ’n dik, dik

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� � ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� � ��

��

Op ’n plattelandse dorp soos Bethal leef ’n landbou-

onderneming saam met sy boere. Daar is goeie jare en slegte jare, maar soos ’n familie op ’n plaas saamstaan, so kan ’n goed gewortelde familiesaak die soet en die bitter verteer.

Filterdienste is 30 jaar gelede deur Jan van Vreden begin. Daar was ’n paar veranderinge, maar die hart van die saak het dieselfde gebly. Filterdien-ste is daar om die boere in die omgewing te dien. Vandag is die drie Van Vreden-broers in beheer van sake.

Filterdienste is die enigste Massey Ferguson-hande-laar op die dorp, maar dit is nie die enigste produk op die verkoopsvloer nie. Boere weet al dat hulle daar kan aanklop vir Kongskilde, Landini, Geringhoff, Hardi-spuite en ’n verskeidenheid ander produkte.

“As ons dit nie het nie, be-stel ons dit,” sê Cecile van Vreden. Sy is getroud met Martin, wat in beheer van die werkswinkel is.

Enige herstel- of nasorg-diens is vir die mense van Filterdienste net so belang-rik soos die aanvanklike verkoopdiens. Dit is geen wonder dat dié plaaslike onderneming in 1998 Mas-sey Ferguson se Handelaar van die Jaar was nie.

“En, o ja,” sê Cecile, “ons is nou al die laaste vier jaar Kongskilde se nasionale handelaar van die jaar.” Dit beteken dat Hendri van Vreden nou ook al vir die afgelope paar jaar ver-koopsman van die jaar was. In die mieliewêreld rondom Bethal is daar waarskynlik nie meer ’n boer oor wat

nog twyfel dat Kongskilde aan sy behoeftes voldoen nie.

Nog ’n welkome plus-punt van Filterdienste is die afdeling vir gebruikte onderdele. Abri (nog ’n Van Vreden-broer) meen daar is geen rede waarom ’n boer halfpad om die wêreld na ’n onderdeel van ’n trekker moet gaan soek as dit ploeg- of planttyd is nie. Die kans is baie goed dat die regte onderdeel teen die beste prys by Filterdienste beskikbaar is. Natuurlik is hulle ook altyd byderhand om te help as daai ring of plaat net nie behoorlik wil inpas nie.

Die onderdele is nie beperk tot Massey Ferguson nie. Kom klop gerus aan vir ’n verskeidenheid onder-dele vir planters, spuite en stropers.

Geen landboumaatskappy kan egter oorleef sonder nuwe uitdagings nie. Filter-dienste het onlangs besluit om self sy hande in die grond in te steek (figuurlik gesproke). As dit Junie-maand is op die Hoëveld, is daar net een ding belang-riker as ’n kaggelvuur en

dit is ’n ordentlike stroper. Soms ontbreek die kapitaal egter om die stroopwerk maklik en vinnig te maak en dit is dié leemte wat Filter-dienste raakgesien het.

Die maatskappy kan nou gekontrakteer word om te stroop en dit sluit in: drywer en masjien. Filterdienste se stropers is alreeds lekker bedrywig, maar boere kan hulle gerus nog kontak om die stroopwerk met lekker-kry klaar te kry – soos Langenhoven sou sê.

So wat maak Filterdienste anders? “Wel, ons pryse is mededingend,” sê Cecile, “ons diens is vriendelik, ons nasorg is goed, maar eintlik is dit ons lojale klante wat al soveel jare met ons sake doen, wat die verskil maak. Ons kan hulle mos nooit in die steek laat nie...”

Filterdienste is in Eeu-feesstraat, Bethal. Skakel hulle by 017-647-5810 of 017-647-5911 of stuur ’n faks na 017-647-4031. E-pos na [email protected], [email protected] en [email protected]

Filterdienste 30 jaar:“Ons klante maak ons”

Annemarie Joubert

��

��

Documents

ProAgri June 09