Osnovi ekonomijeProf.dr Ilija Rosi,Doc.dr Petar Veselinovi,Nikola Makojevi, asistent

Stepen razvijenosti privrede

Nivo ekonomske razvijenosti je sloen izraz koji je teko pojednostaviti i definisatiPrilikom analize stepena razvijenosti koriste se razliiti indikatori i ekonomske veliine, i od njihovog broja zavisi i dubina i sadraj same ekonomske analizeIndikatori koji se koriste u ekonomskoj analizi su: 1.demografska analiza, 2.veliina i struktura drutvenog bogatstva, 3.struktura izvora formiranja nacionalnog dohotka, 4.zaposlenost, 5.obim i struktura spoljne trgovine, 6.stepen akumulativne i reproduktivne sposobnosti i 7.nacionalni dohodak po glavi stanovnika

1.Demografska analiza

Demografska analiza obuhvata tri kljune stvari:

Analizu ekonomskog sastava stanovnitva, koja predstavlja procentualno uee poljoprivrednog u ukupnom stanovnitvu,

Analizu prirodnog prirataja i

3. Analizu kvalifikacione i obrazovne strukture

2. Obim i struktura drutvenog bogastvaO stepenu razvijenosti moemo govoriti na osnovu veliine nacionalnog drutvenog bogastva po stanovniku i strukturi tog bogatstvaUkoliko je zemlja vie razvijena, utoliko srazmerno vei deo njenog nacionalnog bogatstva ine proizvodni fondoviAko je re o nerazvijenoj zemlji, preteno uee u strukturi drutvenog bogatstva imaju neproizvodni fondovi

3. Struktura izvora formiranja nacionalnog dohotkaStruktura izvora formiranja nacionalnog dohotka predstavlja uee pojedinih sektora u formiranju nacionalnog dohotkaU privredi postoje primarni, sekundarni i tercijarni sektorU primarni sektor spadaju: poljoprivreda, ribarstvo, vodoprivreda i umarstvoU sekundarni sektor spadaju: industrija, rudarstvo, graevinarstvo i proizvodno zanatstvoTercijarni sektor ine: saobraaj, trgovina, ugostiteljstvo i sline uslune delatnosti

4. ZaposlenostZaposlenost predstavlja jedan od znaajnih ciljeva u ekonomskoj politiciU ekonomskoj literatuti postoji saglasnost da je prisutna velika korelacija izmeu privrednog rasta i zaposlenosti, tako da vea zaposlenost ima viestruke ekonomske efekte Kod analize zaposlenosti kao ekonomskog indikatora za prikazivanje stepena razvijenosti privrede bitna su dva pokazatelja:Stepen zaposlenosti radne snage ( broj zaposlenih na 1000 stanovnika)Stepen nezaposlenosti (broj nezaposlenih na 100 zaposlenih)

5. Obim i struktura spoljne trgovineSvaka privreda se mora razvijati tako da bude ukljuena u svetsku ekonomijuStruktura spoljne trgovine predstavlja uee pojedinih sektora u ostvarenoj spoljnotrgovinskoj razmeniU strukturi izvoza nerazvijenih zemalja preteno uestvuju poljoprivredni proizvodi i sirovine, dok u uvozu preovlauju gotovi proizvodi i sredstva za proizvodnjuU strukturi izvoza razvijenih privreda dominiraju gotovi proizvodi i sredstva za proizvodnju, dok su u uvozu dominantni poljoprivredni proizvodi i sirovine

6. Akumulativna i reproduktivna sposobnostZa prikazivanje stepena razvijenosti dovoljno pouzdan indikator jeste i analiza ostvarenog nivoa akumulativne i reproduktivne sposobnosti u nacionalnoj ekonomijiAkumulativna sposobnost u jednoj nacionalnoj ekonomiji ini deo novostvorene vrednosti, tj. nacionalnog dohotka koji se u robnom obliku i vrednosnom izrazu moe izdvojiti za proirenu reprodukcijuReproduktivna sposobnost privrede ini deo novostvorene vrednosti tj. nacionalnog dohotka i drutvenog proizvoda koji se u robnom obliku i vrednosnom izrazu moe izdvojiti za prostu i proirenu reprodukciju

7. Nacionalni dohodak po glavi stanovnika

Nacionalni dohodak po glavi stanovnika predstavlja sintetiki pokazatelj stepena razvijenosti privredeUnapred definisana granica (veliina nacionalnog dohotka) predstavlja prag razvijenosti, koju treba uzeti uslovno

Kontakt:Prof.dr Ilija Rosi ekfakkg@eunet.yu

Doc .dr Petar Veselinovi - pveselinovic@kg.ac .yu

Nikola Makojevi nmakojevic@kg.ac.yu